30 x REWITALIZACJA_? [wybrane definicje, cd.]

30 x REWITALIZACJA_? [wybrane definicje, cd.]

1
30 x REWITALIZACJA_?
[wybrane definicje, cd.]
1.Proces przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych, mający na celu
wyprowadzenie terenu ze stanu kryzysowego i prowadzący do rozwoju, w tym do poprawy
jakości życia lokalnej wspólnoty.1
2.Kompleksowa akcja podejmowana w obszarach miast, w dzielnicach starych i na
obszarach wybranych, wiąże działania remontowe, modernizacyjne, rewaloryzacyjne
z działaniem zmierzającym do żywienia społeczno-gospodarczego.2
3.Nienaturalne odtwarzanie substancji, która obumarła w sposób naturalny.3
4.Proces przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych w zdegradowanych
częściach miast, przyczyniający się do poprawy jakości życia mieszkańców, przywrócenia
ładu przestrzennego i do ożywienia gospodarczego (…).4
5.Pojęcie odnoszące się do kompleksowych akcji podejmowanych w obszarach miast,
w szczególności w dzielnicach starych i na wybranych obszarach, wiążących działania
poprzednio wymienione (remonty, modernizacje, rewaloryzacje) z działaniem zmierzającym
do ożywienia społeczno-gospodarczego.5
6.Działania interwencyjne, których zasadniczym celem jest odwrócenie niekorzystnych
tendencji na obszarach problemowych6
7.Kompleksowy proces odnowy obszaru zurbanizowanego, którego przestrzeń, funkcje
i substancja uległy procesowi strukturalnej degradacji, wywołującej stan kryzysowy,
uniemożliwiający prawidłowy rozwój ekonomiczny i społeczny tego obszaru jak
i zrównoważony rozwój całego miasta. Rewitalizacja jest więc odpowiedzią na stan
kryzysowy obszaru miejskiego i obejmuje zespół kompleksowych działań, koordynowanych
i zarządzanych przez sektor publiczny (gminę) opartych na aktywnej współpracy organów
i instytucji polityczno-administracyjnych oraz podmiotów społecznych.7
1
Projekt ustawy o programach rewitalizacji, 2002, dokument rządowy, Urząd Mieszkalnictwa i Roz-woju Miast, Warszawa.
2
Skalski K., 1996, O budowie systemu rewitalizacji dawnych dzielnic miejskich, Wydawnictwo KIN, Kraków [s.16].
3
Uszczegółowienie Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007-2013, opis osi
priorytetowych (wersja 1.1), 2007, Opracowanie robocze, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego,
Szczecin.
4
Koncepcja
Przestrzennego
Zagospodarowania
Kraju,
2005,
dokument
rządowy,
RCSS,
(rozdział 3: Działania w celu poprawy zagospodarowania przestrzennego, 3.3.6 Obszary problemowe kraju).
5
Warszawa
Lorens P. (red.), 2007, Rewitalizacja miast w Polsce. Pierwsze doświadczenia, Wydawnictwo Urbanista, Warszawa.
6
Lechman G., 2007, Aspekty społeczno-ekonomiczne w procesach rewitalizacji (w:) Rewitalizacja miast w Polsce. Pierwsze
doświadczenia, Wydawnictwo Urbanista, Warszawa.
7
Billert A., 2004, Centrum Staromiejskie w Żarach; problemy, metody i strategie rewitalizacji, Słubice.
2
8.Celowe zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym, jako reakcja różnych podmiotów na
zjawiska degradacji, stanowiące zagrożenia dla interesów prywatnych i dobra publicznego.
Zjawiska te mają charakter zmian strukturalnych, polegających na spadku aktywności
społeczno-gospodarczych
przestrzeni
w
wyniku
osłabienia
jej
atrakcyjności
i konkurencyjności (czyli - ogół zmian strukturalnych zmierzających do podniesienia
konkurencyjności i atrakcyjności inwestycyjnej danego obszaru, wymagających znacznego
współudziału sektora publicznego i prywatnego.8
9.Proces wieloletnich działań w sferze przestrzennej, społecznej i ekonomicznej, prowadzący
w okresie nie dłuższym niż 20 lat do rewitalizacji terenu znajdującego się w stanie
kryzysowym (…).
10.Programy rewitalizacji to wyjątkowa kulturowa oferta miejsc ożywionych poprzez nowe
przeznaczenie i atrakcyjny wygląd przestrzeni, które utraciły niektóre swoje walory i nie
stanowią już oferty interesującej współczesnych użytkowników (…) Procesy rewitalizacji
przestrzeni stanowią specyficzne pole walki o jej walory kulturowe9
11. Kompleksowe, zintegrowane, kilkuletnie, lokalne programy, inicjowane przez samorząd
lokalny (głównie gminny) dla realizacji działań technicznych, gospodarczych i społecznych
(…) na zróżnicowanych obszarach miejskich, w zdegradowanych dzielnicach miast, a także
na obszarach po-przemysłowych i po-wojskowych.10
12.Świadomie prowadzony wspólnie przez władze samorządowe, jako element polityki
rozwoju lokalnego, i społeczność lokalną proces mający na celu poprawę wszystkich
aspektów życia mieszkańców miast poprzez rewaloryzację środowiska mieszkaniowego,
pobudzenie aktywności społeczno-gospodarczej oraz ochronę dziedzictwa narodowego.
W takim rozumieniu rewitalizacja jest procesem, który w sposób skoordynowany doprowadza
do poprawy sytuacji społeczno-ekonomicznej, poprzez odpowiednie działania motywujące do
inwestycji na obszarach rewitalizowanych. Ważnym elementem rewitalizacji jest partycypacja
społeczności lokalnej we wdrażaniu programu rewitalizacji na każdym etapie11.
13.Rewitalizacja to przeciwdziałanie postępującej degradacji miasta12
14.Rewitalizacja jest długofalowym i wielopłaszczyznowym procesem dotyczącym
problemów społecznych, gospodarczych i przestrzennych występujących na danym terenie13
8
Zuziak Z.,1998, Strategie rewitalizacji przestrzeni śródmiejskiej, Monografia 236, Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Kraków.
9
Maga-Jagielnicka, 2013, Oferta kulturowa przestrzeni rewitalizowanych, Kwartalnik Naukowy IRM, Problemy Rozwoju Miast, 1/2013,
Kraków, s. 51-62.
10
Ministerstwo .Gospodarki i Pracy, 2004 Przewodnik dotyczący kryteriów planowania oraz zarządzania projektami dotyczącymi
rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich, po-przemysłowych i po-wojskowych, w ramach ZPORR finansowanego ze środków
Funduszy Strukturalnych, Warszawa.
11
Gałązka
A.,
Jadach-Sepioła
A.,
2008,
Przegląd
definicji
i
uporządkowanie
pojęć
stosowanych
w literaturze i praktyce dla określenia różnych elementów i aspektów procesów rewitalizacji, opracowanie przygotowane w ramach
projektu badawczego PBZ-MNiSW-4/3/2006, SGH, Warszawa (maszynopis).
12
Asanowicz A., 2006, Komputerowe narzędzia rewitalizacji miasta [w:] Witold Czarnecki (red.) Problemy rewitalizacji w gospodarce
przestrzennej XXIw., Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania, Białystok, s. 97.
13
Zintegrowany Program Rewitalizacji Obszarów Centralnych Łodzi Prorevita, etap I, 2004
3
15.Rewitalizacja to połączenie działań technicznych – jak np. remonty – z programami
ożywienia gospodarczego i działaniem na rzecz rozwiązywania problemów społecznych,
występujących na tym obszarze. Jest to kompleksowy, kilkuletni proces, który odnosi się do
wybranych przez samorząd terytorialny obszarów w dawnych, często zabytkowych, lecz
podupadłych dzielnicach miast. Proces ten jest realizowany za pomocą zaplanowanych przez władze
14
lokalne we współpracy z różnymi partnerami działań technicznych, gospodarczych i społecznych .
16.Narzędzie gospodarki przestrzennej, metoda stymulowania zrównoważonego rozwoju
poprzez planowe, wzajemnie zintegrowane i kompleksowe działania różnych podmiotów,
których celem jest powstrzymanie degeneracji i wytworzenie cech koniecznych dla rozwoju,
przy zachowaniu walorów kulturowych i przyrodniczych obszaru objętego programem.15
17.Skoordynowany proces, prowadzony wspólnie przez władzę samorządową, społeczność
lokalną
i innych uczestników, będący elementem polityki rozwoju i mający na celu przeciwdziałania
degradacji
przestrzeni zurbanizowanej, zjawiskom kryzysowym, pobudzanie rozwoju i zmian
jakościowych, poprzez wzrost aktywności społecznej i gospodarczej, poprawę środowiska
zamieszkania oraz ochronę dziedzictwa narodowego, przy zachowaniu zasad
zrównoważonego rozwoju16.
18.W rewitalizacji w gruncie rzeczy chodzi o ponowne ożywienie zdegradowanych części
miasta, z czym wiąże się zarówno renowacja czy odnowa substancji materialnej, jak
i regeneracja, czyli odtworzenie i odświeżenie uszkodzonych elementów struktury miejskiej17
19. Rewitalizacja (od łac. re = znów + vitalis = zdolny do życia), czyli „przywrócenie do życia”
jest pojęciem szeroko rozumianym. Oznacza kompleksowy, skoordynowany, wieloletni,
prowadzony na określonym obszarze proces przemian przestrzennych, technicznych,
społecznych i ekonomicznych, inicjowany przez samorząd terytorialny (głównie lokalny) w
celu wyprowadzenia tego obszaru ze stanu kryzysowego, poprzez nadanie mu nowej jakości
funkcjonalnej i stworzenie warunków do jego rozwoju, w oparciu o charakterystyczne
uwarunkowania endogeniczne.18
20.Kompleksowy, skoordynowany, wieloletni, prowadzony na obszarze zdegradowanym
proces przemian przestrzennych, technicznych, społecznych i ekonomicznych, inicjowany
przez jednostkę samorządu terytorialnego w celu wyprowadzenia tego obszaru ze stanu
kryzysowego,
14
Lokalny Program Rewitalizacji m. Świętochłowice [2011], s.81
Mliczyńska-Hajda D., 2007, Urbo-Drama: własność - korzyść - obowiązek. Ideologiczne uwarunkowania rewitalizacji, referat zgłoszony i
przyjęty, Konferencja TUP „Rewitalizacja urbanistyczna- aspekty społeczne i ekonomiczne”, Gdańsk.
15
16
Komitet Naukowy Projektu zamawianego „Rewitalizacja miast polskich jako sposób zachowania dziedzictwa materialnego i duchowego
oraz czynnik zrównoważonego rozwoju” Nr PBZ-MNiSW-4/3/2006,
17
18
Parysek J.J., 2005, Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne, Poznań
LPR m. PŁOCKA, http://bip.ump.pl/index.php?show_cat=POVMFlmI dostęp:23-09-2011.
4
w szczególności poprzez nadanie mu nowej jakości funkcjonalnej i stworzenie warunków do
jego rozwoju w oparciu o charakterystyczne uwarunkowania endogeniczne19.
21.Generowanie wartości ziemi przy udziale i pod kontrolą władzy publicznej w obszarach
problemowych miast (tj.obszarach zdegradowanych czyli wyłączonych z pozytywnego
funkcjonowania pod względem społecznym i gospodarczym)20
22.Zaplanowany proces kompleksowych przemian przestrzennych, społecznych
i gospodarczych w zdegradowanym miejskim środowisku,
inicjowany i koordynowany
przez jednostkę samorządu terytorialnego w celu wyprowadzenia ze stanu kryzysowego na
ścieżkę rozwoju opartego o zasoby endogeniczne21.
23.Rewitalizacja (łac. re+vita – dosłownie: przywrócenie do życia, ożywienie) – działanie
skupione na ożywieniu zdegradowanych obszarów miast, np. poprzemysłowych, którego
celem jest znalezienie dla nich nowego zastosowania i doprowadzenie do stanu, w którym
obszary zmieniają swoją funkcję.22
24.Proces działań podejmowanych w zdegradowanych obszarach miast, który przyczynia się
do poprawy jakości życia mieszkańców, przywrócenia nowych funkcji, odbudowy więzi
społecznych. Rewitalizacja obejmuje nie tylko remont, rewaloryzację lub modernizację
obiektów, ale również działania społeczne.23
25. Rewitalizacja – odnowa miasta, odnosi się do procesu przystosowania stanu
zagospodarowania miasta do zmiany potrzeb społeczności miejskich i jednostek, które je
tworzą.24
26.Działanie skupione na zdegradowanym obiekcie i obszarze, którego celem jest
przywrócenie jego pierwotnego stanu i funkcji, bądź też znalezienie dla niego nowego
zastosowania i doprowadzenia do stanu, w którym obiekt ten staje się wartościowy
i funkcjonalny. Rewitalizacja jest pojęciem stosowanym najczęściej w odniesieniu do części
miasta lub zespołu obiektów budowlanych, które w wyniku przemian gospodarczych,
społecznych, ekonomicznych i innych, utraciły częściowo swoją pierwotną funkcję
i przeznaczenie. Rewitalizacja jest w tym znaczeniu zespołem działań z zakresu
budownictwa, planowania przestrzennego, ekonomii i polityki społecznej, których celem jest
doprowadzenie do ożywienia, poprawy funkcjonalności, estetyki, wygody użytkowania
i jakości życia w rewitalizowanym zespole25.
19
Wytyczne w zakresie opracowania Lokalnych Programów Rewitalizacji. Regionalny Program Operacyjny Województwa
Zachodniopomorskiego na lata 2007-2013. Materiał Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin, 2009.
20
Na podstawie rozważań przedstawionych przez prof. T.Markowskiego: Zarządzanie rozwojem miast, 1999,Warszawa, s. 128.
21
Mliczyńska-Hajda D., 2011, Droga do rewitalizacji, prezentacja na warsztatach w ramach projektu „Budowanie zrębów rewitalizacji”,
Poznań.
22
Wikipedia, http://pl.wikipedia.org/wiki/Rewitalizacja, dostęp 10-01-2012.
23
Witryna poświęcona rewitalizacji w województwie śląskim, www.rewitalizacja.silesia.org.pl/?dz=2, dostęp 06-02-2012
24
Tokajuk A., 2006, 22@PROJECT (Poblenou) [w:] Witold Czarnecki (red.) Problemy rewitalizacji w gospodarce przestrzennej XXIw.,
Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania, Białystok.
25
Definicja w słowniczku umieszczonym w załączniku Nr 10 Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Śląskiego na lata 2007-2013
5
27.Rewitalizacja (obiektu historycznego) przywraca życie dawne, częściej pozwala
zorganizować nowe.26
28.Rewitalizacja, czyli działanie na rzecz ożywienia miasta27
29.Kompleksowy proces odnowy podejmowany na obszarach miejskich i poprzemysłowych,
wiążący działania techniczno-budowlane z działaniami zmierzającymi do ożywienia
społecznego i gospodarczego28
30. Rewitalizacja jest długofalowym i wielopłaszczyznowym procesem integrującym działania
naprawcze w sferze przestrzennej, społecznej i gospodarczej, adresowanym do
zdegradowanych terenów miejskich, które utraciły zdolność samoregeneracji, prowadzonym
w celu ponownego włączenia tych obszarów w funkcjonowanie organizmu miejskiego.29
Zebrała Dagmara Mliczyńska-Hajda
26
Balińska D., 2006, Elewacja w procesie rewitalizacji obiektu [w:] Witold Czarnecki (red.) Problemy rewitalizacji w gospodarce
przestrzennej XXIw., Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania, Białystok.
27
Materiały Fundacji Commitment to Europe [http://www.cte.org.pl/index.php?docid=240]
28
Zawadzki E., 1999, Analiza funkcjonujących programów modernizacyjnych miejskich zasobów mieszkaniowych i użyteczności publicznej,
Biuro Studiów i Ekspertyz Sejmu RP, Raport Nr 164, Warszawa
29
Kozłowski S., Wojnarowska A., 2011, Rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskich Podstawy teoretyczne. Wydawnictwo
Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 16.