Wprowadzenie do psychologii – zagadnienia ogólne

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU
1.
Nazwa przedmiotu w języku polskim
Wprowadzenie do psychologii – zagadnienia ogólne.
2.
Nazwa przedmiotu w języku angielskim
Introduction to Psychology – General Problems
3.
Jednostka prowadząca przedmiot
Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii,
Zakład Psychologii Rozwoju…
4.
Kod przedmiotu/modułu
5.
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowy
6.
Kierunek studiów
Psychologia
7.
Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie)
Jednolite studia magisterskie
8.
Rok studiów
I
9.
Semestr (zimowy lub letni),
zimowy
10.
Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć)
Forma zajęć: wykład. , 30 godzin
11.
Imiona, nazwiska, tytuły/stopnie naukowe osób prowadzących zajęcia
Zbigniew Łoś, dr.
12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla
przedmiotu
brak.
13.
Cele przedmiotu
C1 Ustalenie zakresu przedmiotowego psychologii i jej podstawowych pojęć
(CP)
1
C2 Przedstawienie psychologii jako dyscypliny naukowej wraz z jej
interdyscyplinarnymi powiązaniami(CP)
C3 Poznanie podejść teoretycznych i sposobu uprawiania psychologii w ich
ramach (CP)
C4 Zapoznanie z aktualną wiedzą dotyczącą wybranych zagadnień z
psychologii ogólnej (CP)
C5 Umiejętności związane z wyszukiwaniem i referowaniem tekstów
naukowych
C6 Ogólna orientacja w metodach badania psychologicznego (CP)
C7 Kształtowanie odpowiedzialności za jakość własnych studiów,
przygotowanie do roli współpracownika w badaniach naukowych
C8 ……………………
C9 ……………………
C10 ……………………
C11 ……………………
C12 ……………………
14.
Zakładane efekty kształcenia (dla
przedmiotu)
EK_W_01 Zna podstawowe pojęcia z
zakresu psychologii ogólnej, posiada
podstawową wiedzę na temat
procesów psychicznych.
EK_W_02 Zna wiodące nurty
teoretyczne oraz sposób wyjaśniania
zachowania się w terminach tych
teorii, identyfikuje najważniejszych
przedstawicieli tych nurtów oraz ich
odkrycia.
EK_W_03 Posiada podstawową
wiedzę dotyczącą metody naukowej
oraz technik badawczych
stosowanych w psychologii, zna
zasady tworzenia raportu z badań.
EK_W_04 ……………….
EK_W_05 ……………….
EK_U_04 Potrafi zwięźle
scharakteryzować każdy proces
psychiczny, jego powiązania i
uwarunkowania
EK_U_05 Odróżnia terminologię i
sposób ujęcia zjawisk psychicznych
przez główne kierunki psychologii
EK_U_06 Potrafi odróżnić tekst
naukowy od popularno-naukowego i
pseudonaukowego, oraz określić
wymagania stawiane naukowym
badaniom i metodom
Symbole kierunkowych
efektów kształcenia, np.:
K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla
kierunku)
K_W03, K_W04
K_W02, K_W07
K_W08, K_U05
K_W03, KU_06, K_U08
K_U11
2
EK_U_04 ……………….
EK_U_05 ……………….
EK_K_10 Jest świadomy roli własnej
odpowiedzialności za jakość swojego
wykształcenia, rozumie rolę
samodzielnego, indywidualnego
studiowania swojej dziedziny oraz
partnerstwa w pracy naukowej
EK_K_02 ……………….
EK_K_03 ……………….
EK_K_04 ……………….
EK_K_05 ……………….
15.
K_K02
Treści programowe
1. Procesy poznawcze.
Odbiór bodźców. Organizacja i właściwości procesu spostrzegania.
Prawa percepcji. Uwaga i jej funkcje. Uwaga i aktywacja mózgu.
Funkcje zarządcze umysłu. Procesy myślenia, operacje umysłowe.
Zasady tworzenia pojęć. Rodzaje problemów, fazy rozwiązywania
problemów.
2. Poznanie i ewaluacja.
Formy uczenia się. Rodzaje pamięci, modele procesu
zapamiętywania. Fazy i cykle procesu pamięciowego. Procesy
emocjonalne. Teorie emocji Jamesa-Langego, Cannona-Barda,
Schachtera-Singera, Lazarusa, Zajonca. Funkcje emocji.
Emocjonalność pozytywna i negatywna. Systemy aktywacji emocji wg
Izarda. Prawa emocji wg Frijdy. Stres.
3. Motywacja.
Modele procesu motywacyjnego. Źródła motywacji i czynniki
uruchamiające. Rodzaje motywacji specyficznie ludzkiej. Mechanizmy
obronne. Siła motywacji. Prawa Yerkesa-Dodsona. Konflikty
motywacyjne. Udział motywacji w działaniu wg Gollwitzera.
4. Różnice indywidualne między ludźmi.
Pojęcie cechy i jego ograniczenia. Inteligencja człowieka. Rodzaje
inteligencji, modele strukturalne, listy zdolności. Ujęcia
temperamentu i osobowości jako zestawu cech. Pięcioczynikowy
model osobowości. Inne różnice indywidualne u człowieka.
5. Osobowość.
Warstwowe modele osobowości wg McAdamsa oraz Costy i McCrae.
Ja podmiotowe i przedmiotowe, Ja autentyczne i fałszywe. Struktura
Ja. Zasady funkcjonowania osobowości. Psychoanalityczne,
behawioralne, poznawcze i humanistyczne koncepcje osobowości.
6. Główne kierunki psychologii klasycznej i współczesnej.
Główne idee psychoanalizy, behawioryzmu, psychologii postaci,
humanistycznej, egzystencjalnej i personalistycznej. Wkład nurtów
współczesnych: poznawczego i ewolucyjnego. Psychoanalityczny
model aparatu psychicznego. Tezy Kelly'ego. Ograniczenia głównych
nurtów psychologii.
7. Uwarunkowania biologiczne psychiki.
3
Ewolucyjna geneza układu nerwowego i psychiki. Działanie selekcji
ewolucyjnej. Rodzaje środowisk wg analizy genetycznobehawioralnej. Współdziałanie genomu i środowiska w kształtowaniu
skłonności behawioralnych człowieka. Hipoteza barowa.
Interpretowanie wyników badań genetyczno-behawioralnych.
8. Uwarunkowania społeczne psychiki.
Schematy poznania społecznego, atrybucja a wyjaśnianie
zachowania. Ja, tożsamość i autoprezentacja. Postawy i ich
modyfikowanie. Zachowania agresywne i pomocne. Atrakcyjność
interpersonalna. Konformizm i autorytaryzm. Dynamika grup.
Uprzedzenia.
9. Ogólna teoria zachowania.
Poziomy organizacji psychicznej i modele umysłu. Antycypacja i
aktywność celowa. Celowość, sprawstwo, podmiotowość. Czynność,
zadanie, sytuacja i wynik. Klasyfikacja zadań, rodzaje sytuacji
trudnych.
10.Filozoficzne problemy psychologii.
Ciało i psychika, rozwiązania problemu psychofizycznego.
Świadomość i nieświadomość, rodzaje i funkcje świadomości.
Kontrola zachowania, utrata kontroli, a funkcje wykonawcze umysłu.
Samokontrola. Determinizm, losowość i wolny wybór. Zewnętrzne i
wewnętrzne wyznaczniki zachowania.
11.Psychologia jako dyscyplina naukowa.
Korzenie pięciu propozycji filozofii nauki. Ograniczenia indukcjonizmu,
falsyfikacjonizmu, paradygmatyzmu, anarchizmu metodologicznego i
modelu programów badawczych. Zasady racjonalności. Cele metody
naukowej. Specyfika nauk społecznych wg Diltheya.
12.Paradygmaty i modele psychologii empirycznej.
Paradygmat idiograficzny i nomotetyczny. Rodzaje wyjaśniania w
psychologii. Poziomy teorii. Operacjonalizacja teorii. Etapy procesu
badawczego. Model korelacyjny, eksperymentalny i kliniczny. Etyczny
aspekt badań naukowych. Nauka i pseudonauka.
13.Podstawowe pojęcia statystyczne.
Rozkład danych, wskaźniki położenia i rozproszenia, współczynniki
siły związku. Dane zależne i niezależne, surowe i standaryzowane.
Rodzaje testów statystycznych. Hipoteza zerowa i robocza. Błąd
pierwszego i drugiego rodzaju.
14.Norma i patologia.
Kryteria normalności w psychologii. Rodzaje normy i ich użytkowanie.
Kulturowa względność normalności i nienormalności. Modele
powstawania zjawisk patologicznych. Objaw i syndrom. Klasyfikacje
zaburzeń stosowane na świecie.
15.Podstawowe metody badania psychologicznego.
Obserwacja, rozmowa kierowana, wywiad. Analiza wytworów.
Kwestionariusze i testy. Trafność i rzetelność testu. Standaryzacja
testów. Uprawnienia do stosowania. Testy wykonaniowe i
samoopisowe. Ograniczenia testów inteligencji, testów projekcyjnych
i kwestionariuszy osobowości.
16.
Zalecana literatura
Obowiązkowa:
4
1. Strelau J., Doliński D. (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki.
Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (wydanie nowe,
dwutomowe, rozdziały 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 13 - wyrywkowo, pod
kątem treści programowych/zagadnień omawianych na wykładzie)
2. własne notatki z wykładu
Uzupełniająca:
1. Babbie E. (2004), Badania społeczne w praktyce. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Brzeziński J. (1996), Metodologia badań psychologicznych.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Shaughnessy J.J., Zechmeister E.B., Zechmeister J.S. (2002), Metody
badawcze w psychologii. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne.
4. Frankfort-Nachmias C., Nachmias D. (2001), Metody badawcze w
naukach społeczych. Poznań: Zysk i S-ka, Wydawnictwo.
5. Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B. (2006), Psychologia
Poznawcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, ACADEMICA
Wydawnictwo SWPS.
17.
Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia
osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia
- wykład: egzamin testowy składający się z przynajmniej 40 itemów
zamkniętych (jedna z trzech odpowiedzi prawdziwa); możliwe jest pytanie
otwarte, do krótkiego omówienia, zwłaszcza na egzaminie poprawkowym
- wykład fakultatywny: ………………….
- ćwiczenia: ………………….
- laboratorium: ………………….
- konwersatorium: ………………….
- warsztat: ………………….
- zajęcia fakultatywne: ………………….
- inne: ………………….
18.
Język wykładowy
język polski
19.
Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta
Średnia liczba godzin na
zrealizowanie aktywności
5
Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem:
-
wykład: 30 godzin
wykład fakultatywny: ……………. godzin
ćwiczenia: ……………. godzin
laboratorium: ……………. godzin
konwersatorium: ……………. godzin
warsztat: ……………. godzin
zajęcia fakultatywne: ……………. godzin
inne: ……………. godzin
30 godzin
Praca własna studenta np.:
-
przygotowanie do zajęć: ……………. godzin
opracowanie wyników: ……………. godzin
czytanie wskazanej literatury: ……………. godzin
napisanie raportu z zajęć: ……………. godzin
przygotowanie do egzaminu: 90 godzin
przygotowanie do kolokwium: ……………. godzin
90godzin
Suma godzin
Liczba punktów ECTS
120 godzin
4
6