Racje techniczno- ekonomiczne wykorzystania pomp ciepła w
Transkrypt
Racje techniczno- ekonomiczne wykorzystania pomp ciepła w
Temat: Racje techniczno- ekonomiczne wykorzystania pomp ciepła w systemach ogrzewania wolnostojących budynków mieszkalnych w tym pomp pracujących w układzie powietrze woda. Łukasz Tryc Jakub Turek 1.System pracy układu grzewczego a) monowalentny b) biwalentny - alternatywny - równoległy – monoenergetyczny - mieszany Układem monowalentnym nazywamy taki system ogrzewania pomieszczeń, w którym moc pompy pokrywa 100% zapotrzebowania budynku na ciepło. W układzie biwalentnym moc pompy dobrana jest w wielkości 75-80% zapotrzebowania mocy szczytowej. W okresie niskich temperatur zewnętrznych praca pompy wspierana jest drugim źródłem w postaci kotła olejowego, gazowego lub grzałki elektrycznej. Pompa ciepła jest głównym elementem systemu ogrzewania w skład którego wchodzi źródło z jakiego ciepło jest pobierane oraz instalacja ogrzewania pomieszczeń . System biwalentny alternatywny : W systemie grzewczym pracują dwa urządzenia grzewcze. Pompa ciepła pokrywa zapotrzebowanie energetyczne do określonej temp. zewnętrznej np. - 8 oC, przy tej temp. następuje wyłączenie pompy ciepła. ObciąŜenie grzewcze przejmuje drugie urządzenie np. kocioł gazowy lub olejowy. System biwalentny - równoległy monoenergetyczny W systemie grzewczym pracują dwa urządzenia grzewcze. Pompa ciepła pokrywa zapotrzebowanie energetyczne do określonej temp. zewnętrznej np. - 8 oC, przy tej temp. następuje włączenie drugiego urządzenia grzewczego np. kotła gazowego lub olejowego. Od tego punktu pracują oba urządzenia równolegle. W przypadku, kiedy drugim urządzeniem grzewczym jest grzałka elektryczna powstały układ jest systemem biwalentnym równoległym monoenergetycznym. Układ pracy stosowany przy temp. zasilania sytemu do 70oC przy zachowaniu maks temperatury powrotu instalacji 50oC. Ten system jest najczęściej stosowanym układem biwalentnym. System biwalentny - czesciowo równoległy Układ pracy stosowany przy temp. zasilania systemu do i powyŜej 60 oC W systemie grzewczym pracują dwa urządzenia grzewcze. Pompa ciepła pracuje do okreslonej temp. zewnętrznej np. - 8 oC, przy tej temp. następuje włączenie drugiego urządzenia grzewczego np. kotła gazowego lub olejowego. Od tego punktu pracują oba urzadzenia równolegle. Przy obniŜeniu temp. zewnętrznej o kolejne kilka oC nastepuje wyłączenie pompy ciepła i całe obciąŜenie grzewcze przejmuje drugie urządzenie grzewcze np. kocioł. Pompa ciepła jest urządzeniem wymuszającym przepływ ciepła z obszaru o niŜszej temperaturze do obszaru o temperaturze wyŜszej. Proces ten przebiega wbrew naturalnemu kierunkowi przepływu ciepła i zachodzi dzięki dostarczonej z zewnątrz energii mechanicznej (w pompach ciepła spręŜarkowych) lub energii cieplnej (w pompach absorpcyjnych). Pompy ciepła najczęściej mają zastosowanie w: • • • • • gospodarstwach domowych (chłodziarki, zamraŜarki) przetwórstwie spoŜywczym (chłodnie, zamraŜalnie, fabryki lodu) klimatyzacji pomieszczeń (chłodzenie pomieszczeń) chłodnictwie ogrzewaniu pomieszczeń ciepłem pobieranym z otoczenia (z gruntu, zbiorników wodnych lub powietrza) Typy pomp ciepła a) powietrze – powietrze b) powietrze – woda c) grunt, woda, scieki – woda Zasada działania powietrznej pompy ciepła Okres zimowy – zuŜyte ciepłe powietrze nim jest wyrzucone na zewnątrz przepływa przez wymiennik ciepła zamontowany w PPC który to ogrzewa wodę zgromadzona w zbiorniku Okres Letni – ciepłe powietrze pobierane z zewnątrz przepływa przez wymiennik ciepła, który ogrzewa wodę np. do celów uŜytkowych Rodzaj dolnego źródła ciepła I. Odnawialne a) Grunt b) Wody powierzchniowe c) Wody gruntowe i głębinowe d) Powietrze atmosferyczne II. Sztuczne a) Ciecz (woda, ścieki) b) Gaz (powietrze, spaliny) Podstawowe cechy dolnego źródła ciepła duŜa pojemności cieplna, moŜliwie wysoka i stała temperatura, brak zanieczyszczeń powodujących korozję elementów instalacji lub powstawanie osadów, łatwa dostępności i niskie koszty instalacji słuŜącej do pozyskiwania i transportu ciepła Grunt – rodzaje kolektorów - płaski - spiralny - pionowy Sposób realizacji transportu ciepła na poziomie źródła górnego SPC Systemy ogrzewania pomieszczeń przy uŜyciu pomp ciepła: I. II. a) b) Systemy ogrzewania powietrznego Systemy ogrzewania wodnego Grzejniki konwektorowe Ogrzewanie płaszczyznowe - ścienne - podłogowe Dobór pomp ciepła NajniŜsze temperatury mamy tylko przez kilka dni w roku, dlatego zakup pompy zgodnej z projektem jest nieekonomiczny, dlatego kupuje się pompy, z które zapewniają 80% zapotrzebowania na ciepło i w swojej konstrukcji posiadają grzałkę elektryczną, która w razie spadku temperatury zewnętrznej zostaje uruchamiana w celu dogrzania czynnika grzewczego. W celu zgłębienia zagadnienia oceny techniczno-ekonomicznej stosowania pompy ciepła w systemach ogrzewania wolnostojących budynków mieszkalnych, naleŜy przyjrzeć się porównaniu szacowanych kosztów, w róŜnych sposobach wytworzenia 1 GJ energii cieplnej. Porównanie to przedstawia się następująco: 1. Prąd elektryczny (tylko jedna taryfa) - 82,75 zł / GJ 2. Prąd elektryczny I taryfa - 93,39 zł / GJ 3. Prąd elektryczny II taryfa - 34,29 zł / GJ 4. Prąd elektryczny dwutaryfowy 50 % / 50 % - 63,92 zł / GJ 5. Węgiel - 29,00 zł / GJ 6. Koks - 30,15 zł / GJ 7. Olej opałowy - 42,57 zł / GJ 8. Gaz ziemny GZ 50 - 31,93 zł / GJ 9. Gaz płynny - 58,36 zł / GJ 10. Sieć cieplna - 37,88 zł / GJ 11. Pompa ciepła (jedna taryfa) ε = 4 - 20,69 zł / GJ 12. Pompa ciepła (II taryfa) ε = 4 - 8,57 zł / GJ 13. Pompa ciepła dwutaryfowa (50 % / 50 %) ε = 4 - 15,98 zł / GJ 14. Kolektor słoneczny 0,80 zł / GJ Jak widać bezkonkurencyjnie w tym porównaniu wypada kolektor słoneczny, którego stosowanie w celu pełnego ogrzewania budynku mieszkalnego jest jednak niemoŜliwe. Bardzo dobrze wypada równieŜ pompa ciepła, która wytwarza 1 GJ energii cieplnej znacznie taniej w porównaniu z innymi metodami. Jednak istotę problemu stosowania SPC stanowi opłacalność takiej inwestycji w obiektach o kilku, czy kilkunastoletnim okresie eksploatacji. Wymiana systemu ogrzewania w takim przypadku wiąŜe się często z jego zmianą w znacznej części, dostosowywaniem lub gruntowną przebudowa instalacji. Pociąga to za sobą wysokie nakłady inwestycyjne, czyniąc zastosowanie danego systemu grzewczego decyzją nieuzasadnioną ekonomicznie. Systemy ogrzewania z pompami ciepła z powodzeniem spełniają wymagania techniczne nowobudowanych budynków. Ograniczenia mogą wynikać jedynie z wysokości koniecznych nakładów finansowych niezbędnych dla dostosowania obiektu do nowej instalacji. Obiekt poddany analizie to budynek wolnostojący mieszkalny. Budynek przeszedł gruntowny remont elewacji zewnętrznej w celu poprawy jego własności izolacyjnych. Zostały dołoŜone zewnętrzne warstwy docieplające, wymieniono pokrycie dachowe oraz okna i drzwi. Pojawiła się konieczność przeprowadzenia remontu wewnątrz, wymianie podlegały rury instalacji ogrzewania i ciepłej wody uŜytkowej oraz grzejniki. Wymieniono stary system c.o. i c.w.u, poniewaŜ istniejący układ był juŜ pod względem technicznym mało efektywny. Gwarancje na urządzenia upłynęły, koszty napraw są wysokie, system wymaga zastosowania nowych sterowników o bardziej zaawansowanej technologii, poniewaŜ dla nowej charakterystyki cieplnej budynku, posiada on przewymiarowane parametry. Dostosowanie starego układu do nowego regulatora i instalacji odbiorczej przy wysokim stopniu awaryjności eksploatowanych przez okres 15 lat elementów systemu jest nieekonomiczne. Konieczna stała się analiza techniczno-ekonomiczna dostępnych na rynku systemów c.o. i c.w.u, przeprowadzona pod kątem tendencji zmian cen surowców energetycznych, dostępności niskooprocentowanych kredytów, ulg podatkowych i warunków cieplnych budynku. Ze względu na lokalizację budynku i moŜliwości wykorzystania określonych surowców energetycznych, ocenie przydatności podlegać będą tylko dwa rodzaje układów: rozwiązania oparte o kocioł olejowy, ale o duŜo korzystniejszych parametrach i wykonany w nowszej technologii, oraz systemy wykorzystujące spręŜarkowe pompy ciepła współpracujące z kolektorami gruntowymi. W przypadku braku dostępu do gazu ziemnego pozostaje wybór: energii elektrycznej, oleju opałowego lub gazu płynnego. Olej opałowy zyskuje przewagę w kosztach eksploatacji nad gazem płynnym i energią elektryczną. Ma to związek nie tylko z tendencjami wzrostowymi cen tych surowców, ale równieŜ z kosztem wytworzenia energii z jednostki danego surowca. Jednym z opłacalniejszych rozwiązań "zwielokrotnienia" wsadowej energii elektrycznej jest zastosowanie pompy ciepła. W zestawieniu porównano zastosowanie pompy ciepła i kotła olejowego dla tego samego budynku. Zestawienie składowych kosztów inwestycji: POMPA CIEPŁA, KOLEKTOR GRUNTOWY PIONOWY I OGRZEWANIE PŁASZCZYZNOWE Cena [PLN] POMPA CIEPŁA, KOLEKTOR GRUNTOWY PIONOWY I OGRZEWANIE KONWEKTOROWE Cena pompa ciepła VITOCAL 300 typ BW226 o mocy 25 kW, z automatyką typu CD60 24314,00 pompa ciepła VITOCAL 300 typ BW226 o mocy 25 kW, z automatyką typu CD60 zbiornik buforowy VITOCELL 050 100 dm3 2678,00 zbiornik buforowy VITOCELL 050 2678,00 100 dm3 podgrzewacz pojemnościowy VITOCELL-V 300 200 dm3 7881,00 Podgrzewacz pojemnościowy VITOCELL-V 300 200 dm3 [PLN] 24314,0 0 7881,00 wyposaŜenie pakietowe po stronie 1875,00 obiegu ergolidu (w tym m.in. pompa obiegu ergolidu, naczynie wzbiorcze 5 dm3 ) wyposaŜenie pakietowe po stronie 1875,00 obiegu ergolidu (w tym m.in. pompa obiegu ergolidu, naczynie wzbiorcze 5 dm3 ) rozdzielacz ergolidu dla kolektorów gruntowych - 2 szt. rozdzielacz ergolidu dla kolektorów 2340,00 gruntowych - 2 szt. 2340,00 grupa bezpieczeństwa wraz z 900,00 osprzętem (pompa Grundfos UP-N/B 25-60 240, termostat HP50 z nastawą wewnętrzną^ nacz. wzb. przeponowe Reflex 20N, Zawór kulowy wodny 1" (4 szt.)Rura Cu ^ 1, %"), grupa bezpieczeństwa wraz z 900,00 osprzętem (pompa Grundfos UPN/B 25-60 240, termostat HP50 z nastawą wewnętrzną^ nacz. wzb. przeponowe Reflex 20N, Zawór kulowy wodny 1" (4 szt.)Rura Cu ^ 1, %"), zawór 3-drogowy przełączający - 6 szt. 656,00 zawór 3-drogowy przełączający - 6 szt. 656,00 czujnik temperatury cieczy - 5 szt.; tuleja osłonowa czujnika - 7 szt. 497,00 czujnik temperatury cieczy - 5 szt.; tuleja osłonowa czujnika - 7 szt. 497,00 termostat przylgowy dla instalacji podłogowej - 18 szt 420,00 zawory termostatyczne Danfoss -szt. 686,00 28 zawór mieszający Ecovarm 119,00 zawór mieszający Ecovarm 119,00 napęd mieszacza 370,00 napęd mieszacza 370,00 czujnik temperatury na zasilaniu -21 szt. 684,00 czujnik temperatury na zasilaniu 14 szt. 358,00 czynnik pośredniczący Ergolid Eco 120 dm3 + 3 x 25 dm3 1020,00 czynnik pośredniczący Ergolid Eco 1020,00 120 dm3 + 3 x 25 dm3 prace ziemne (ok. 200 PLN/h) 4000,00 prace ziemne (ok. 200 PLN/h) 4000,00 kolektor gruntowy : sondy pionowe, rury, studzienki roz-dzielaczowe, zawory, 11520,00 kolektor gruntowy : sondy pionowe, 11520,0 rury, studzienki roz-dzielaczowe, 0 zawory, pomocnicze materiały montaŜowe 300,00 konwektor - Ratec Tivoli T18/22 115,00 rozdzielacz podłogowo - konwektorowy Techniprot W16x 22 599,00 główny rozdzielacz z pompa obiegową LFP WR 120-28 rozdzielacz do zbalansowania pętli Oventrop NP35 pomocnicze materiały montaŜowe 300,00 1454,00 główny rozdzielacz z pompa obiegową LFP WR 120-28 1454,00 304,00 rozdzielacz do zbalansowania pętli Oventrop NP35 304,00 rozdzielacz poziomu z pompą rurową 1769,00 DAB Ferno P 200/300 HP4 - 4 szt. rozdzielacz poziomu z pompą obiegową DAB Ferno C 20/30 MP 2,5 - szt. 5 2134,00 rura Copipe, Copex Oventrop ^ 1 [cala] 78 mb rura HDPE GAMRAT Ą 1 [cala] 57 430,00 mb 540,00 rura HDPE Copipe, Copex Oventrop 1080,00 ^ 2/3 [cala] 1100 mb rura HDPE GAMRAT Ą % [cala] 216 mb 850,00 rura HDPE Copipe, Copex Oventrop 1660,00 Ą> % [cala] 1400 mb rura HDPE Copipe, Copex Oventrop 1834,00 ^ M> [cala] 1680 mb wykonanie instalacji c.o. (zawory, złączki, izolacja Unipipe Uponor, Armaflex) wykonanie instalacji c.o. (zawory, 8670,00 złączki, izolacja, prace remontowe) Unipipe Uponor, Armaflex 9670,00 wykonanie instalacji c.w.u. (rury 6760,00 miedziane, pokryte PE Oventrop Copex, ^ 1%, %, 1 cala, złączki SBS, zawory Danfoss, SBS, izolacja, prace remontowe) wykonanie instalacji c.w.u. (rury miedziane, pokryte PE Oventrop Copex, ^ 1%, %, 1 cala, złączki SBS, zawory Danfoss, SBS, izolacja, prace remontowe) ogrzewanie podłogowe i ścienne około 570 m2 (wykonanie) konwektory KERMI INDROFON 4780,00 KNN 22-32, KSN 22-33-44 (48 szt.) montaŜ i uruchomienie Koszty sumaryczne 8000,00 1500,00 94859 [PLN] montaŜ i uruchomienie Koszty sumaryczne 6760,00 1500,00 78515 [PLN] KOCIOŁ OLEJOWY I OGRZEWANIE GRZEJNIKOWE cena [PLN] 13625,00 kocioł olejowy VITOLA 300 z palnikiem VITOFLAME 200 i automatyką VITOTRONIC 200 KW2 6483,00 podgrzewacz pojemnościowy VITOCELL-V 300 200 dm3 wraz z połączeniem systemowym rozdzielacz Divicon bez zaworu mieszającego, z pompą obiegową 1971,00 rozdzielacz Divicon z zaworem 4-drogowym i pompą obiegową 2336,00 zestaw uzupełniający do obiegu grzewczego z mieszaczem 970,00 mały rozdzielacz bezpieczeństwa 367,00 Kompletny układ 3-ch zbiorników oleju opałowego (3 x 1200 dm3 ) 5790,00 filtr oleju opałowego 2-drogowy 98,00 pompa obiegowa ładująca zasobnik c.w.u. Ebara Laing S1-15 299,00 15 mb przewodu olejowego giętkiego wraz ze złączkami śrubunkowymi 498,00 10560,00 wykonanie instalacji c.o. (rury miedziane, pokryte PE DAB Ferno, <j> 1%, //, 1 cala, złączki SBS, zawory Danfoss, SBS , izolacja) 4200,00 grzejniki stalowe Purmo D12 Ral 301, z zaworami termostatycznymi Danfoss (szt. 28) 9130,00 wykonanie instalacji c.o. (rury HDPE, złączki, zawory, izolacja, armatura pomiarowa i zabezpieczająca SBS, Hepworth, 1020,00 Kompletny układ odprowadzenia spalin (<j> 130 mm, 8 m wys., trójnik 45°, kolano 45°, wyczystka, czapka kominowa, itd.) Naczynie wzbiorcze przeponowe 30 dm3 140,00 850,00 Wentylacja nawiewno-wywiewna kotłowni oraz magazynu oleju (kanały nawiewne typu "Z" oraz przewody wentylacyjne blaszane wywiewne prowadzone w szachtach kominowych) programator pogodowy 178,00 grupa bezpieczeństwa zasobnika c.w.u. pakiet Grundfos Alpha+ /- Danfoss 800,00 przewody olejowe około 5 mb 190,00 grupa bezpieczeństwa dla c.o. pakiet Grundfos Alpha+ / UPE - Danfoss 1000,00 podłączenia hydrauliczne kotła - SBS Hydrojet 25, 464,00 podłączenia hydrauliczne zasobnika c.w.u. - SBS Hydrojet 22, 344,00 MontaŜ i uruchomienie 1500,00 Koszty sumaryczne 51909,00 [PLN] Porównując koszty eksploatacji róŜnych, zaproponowanych wariantów systemów ogrzewania moŜna zauwaŜyć, iŜ w przypadku spręŜarkowej pompy ciepła stanowią one około 36 % kosztów poniesionych podczas rocznego uŜytkowania kotła olejowego.Okres zwrotu inwestycji dotyczącej SPC wynosi 8,5 roku, co nie jest korzystnym wynikiem przy tendencji do preferowania inwestycji o szybkiej rentowności. Wybór systemu o najniŜszych kosztach eksploatacyjnych jest istotnym zagadnieniem, ale nie zawsze niŜsze koszty uŜytkowania pompy ciepła rekompensują wysoką wartość inwestycji. Wysokość kosztów eksploatacji systemów ogrzewania opartych na spręŜarkowej pompie ciepła w niewielkim stopniu zaleŜy od rodzaju kolektora. Natomiast koszty inwestycyjne ulegają znacznym zmianom. Dla analizowanego budynku zastosowany został kolektor gruntowy pionowy. Porównując koszty wykonania wymienników o innych konfiguracjach, przy uwzględnieniu ceny za metr rury, ilości zapotrzebowanej jej długości, oraz ilości czynnika pośredniczącego znajdującego się wewnątrz kolektora, moŜna sformułować następujące wnioski: ceny wykopów dla róŜnych kolektorów gruntowych są zróŜnicowane i najwyŜsze w przypadku konfiguracji pionowej; ceny rur kolektorów osiągają najwyŜsze wartości dla wymienników poziomych płaskich; cena kolektora jest zaleŜna od ilości czynnika pośredniczącego mieszczącego się w jego wnętrzu; korzystnym rozwiązaniem jest kolektor spiralny, poniewaŜ obniŜa koszt kolektora o około 30 - 35 % w porównaniu do pozostałych typów kolektorów gruntowych, a to oznacza moŜliwość obniŜenia kosztów całej inwestycji o około 5 % (4000 PLN). Zyski finansowe wynikające z zastosowania spręŜarkowej pompy ciepła w systemie ogrzewania budynku w odniesieniu do układu z kotłem olejowym są w okresie do pięciu lat wartością ujemną. W porównaniu do systemu olejowego SPC nie jest korzystnym rozwiązaniem. Zalety finansowe tego ogrzewania uwidaczniają się dopiero po około 7 - 8 latach eksploatacji, gdzie wartość zysków z zastosowania pompy ciepła jest bardzo wyraźna i dochodzi do około 50000 [PLN] (rys. 5). System ogrzewania oparty na spręŜarkowej pompie ciepła jest jedynym rozwiązaniem, które stanowi inwestycję rentowną. Ciepło, otrzymywane z kolektora gruntowego pompy, przeznaczone do ogrzewania znacznie przewyŜsza ilość energii pobieranej przez układ. W przypadku kotła olejowego dostarczane ciepło wymaga duŜych nakładów surowców energetycznych. ogólne koszty (inwestycyjne, eksploatacyjne i serwisowe) proponowanych rozwiązań systemu ogrzewania budynku dla całego okresu uŜytkowania ujętego w analizie LCC osiągają wartość około 180000 [PLN]. Uwzględniając oczywiście załoŜenia, na których opierało się porównanie. W początkowych latach eksploatacji system z kotłem olejowym jest wyborem uzasadnionym ekonomicznie. Z upływem czasu róŜnica między systemami ogrzewania maleje, aŜ do przewyŜszenia kosztów ogólnych układu z SPC przez kotłownię olejową. Po 10 roku eksploatacji koszty ogólne dla SPC wzrastają nieznacznie, przy dość wyraźnej tendencji wzrostu kosztów kotła olejowego. Ma to po części związek ze zuŜyciem urządzenia i jego Ŝywotnością wynoszącą około 15 lat. Po przekroczeniu tego okresu wzrasta awaryjność układów olejowych. Nie oznacza to, Ŝe pompy ciepła charakteryzują się bezawaryjna pracą. Jednak ze względu na zaawansowaną technologię oraz specyfikę pracy wyposaŜone są one zazwyczaj w podzespoły, urządzenia współpracujące oraz armaturę o długim okresie gwarancyjnym. Poniekąd ma to równieŜ wpływ na wysoką cenę inwestycji. SPC jest optymalnym rozwiązaniem w systemach ogrzewania wolnostojących budynków mieszkalnych poniewaŜ: • charakteryzuje się duŜą sprawnością cieplną, (z jednego kW doprowadzonej energii moŜna uzyskać nawet do 6 kW mocy grzewczej), • pokrywa wszelkiego rodzaju zapotrzebowania na ciepło (ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody uŜytkowej), • moŜe wykorzystywać kaŜde z dostępnych źródeł niskotemperaturowych dolnych oraz moŜna ją podłączyć do prawie kaŜdego systemu ogrzewania w pomieszczeniach, • jest przyjazna dla środowiska i w pełni bezpieczna dla otoczenia, • łatwa w obsłudze, • zapewnia komfort cieplny. Zestawienie parametrów i własności kotła i pompy ciepła: wyszczególnienie Kocioł olejowy Pompa ciepła Koszty inwestycyjne niskie bardzo wysokie Koszty eksploatacyjne bardzo wysokie bardzo niskie ZuŜycie energii niskie niskie ZuŜycie paliwa bardzo wysokie zerowe Awaryjność niska niska MoŜliwość regulacji bardzo dobra średnia RóŜnorodność regulacji bardzo wysoka średnia Współpraca ze źródłem dodatkowym średnia bardzo dobra Przystosowanie do róŜnych instalacji odbiorczych średnie niskie Wady i zalety spręŜarkowej pompy ciepła: SPRĘśARK OWA POMPA CIEPŁA zalety wady niskie koszty eksploatacyjne wysokie koszty inwestycyjne niezaleŜność od światowego rynku cen paliwa i zasobów surowców energetycznych brak dogodnych form kredytowania i ulg podatkowych, brak skutecznego włączenia się w programy pomocowe unii europejskiej sprawność energetyczna na poziomie 250 -550 %, wymagana znajomość technologii i trudna obsługa brak kosztów magazynowania paliwa, pomieszczeń kotłowni, dokumentacji fachowego montaŜu i uruchomienia, przeglądów serwisowych utrudniona dostępność, niewielkie rozpowszechnienie informacji na temat pomp ciepła (brak fachowej literatury dotyczącej projektowania kolektorów gruntowych spiralnych) wybór źródła ciepła zaleŜny od lokalizacji budynku oraz dostępności np. powierzchni całkowita nieszkodliwość dla środowiska, brak zagroŜeń toksycznych i wybuchowych (pomijając pompę na propan) duŜe koszty dolnego źródła ciepła duŜa zaleŜność efektywności cieplnej od temperatury odbiornika ciepła, znikome koszty obsługi i serwisowania ograniczony wybór producentów armatury i urządzeń wspomagających oraz współpracujących b rak systemów kominowych i wymóg wysokich własności izolacyjnych strat wysokotemperaturowych budynku moŜliwość lokalizowania pompy na zewnątrz budynku mała liczba firm specjalistycznych wykonujących instalacje z pompami ciepła względnie cicha praca urządzenia ograniczony wybór górnego źródła ciepła WNIOSKI: Warunki techniczne umoŜliwiające zastosowanie spręŜarkowej pompy ciepła w systemie ogrzewania wolnostojącego budynku mieszkalnego zostały określone po wnikliwej analizie moŜliwości konstrukcyjnych i funkcjonalnych obiektu, jego lokalizacji oraz wymagań mieszkańców. Szeroki zakres asortymentu pomp ciepła na rynku, ich parametrów, charakterystyk, sterowników, armatury współpracującej oraz wykonawców kolektorów gruntowych i instalacji grzewczych świadczy o zainteresowaniu nabywców. Przy dostępności róŜnorodnych systemów ogrzewania z pompą ciepła, podstawowym kryterium doboru staje się aspekt ekonomiczny, związany w duŜej mierze z obiektem, w którym system będzie zainstalowany. Zastosowanie spręŜarkowej pompy ciepła z instalacją konwektorową i kolektorem gruntowym dla nowobudowanego budynku byłoby konkurencyjnym rozwiązaniem dla kotłowni olejowej, przy załoŜeniu, Ŝe potrzeby grzewcze obiektu nie przekraczają 25 [kW]. W przypadku budynku kilkunastoletniego rozwiązanie tego typu często nie jest korzystne. Tendencje wzrostowe w zakresie produkcji pomp ciepła i ich zastosowania w systemach ogrzewania i przygotowania c.w.u. wynikają głównie z działań zmierzających do racjonalizacji zuŜycia energii i ochrony środowiska. Są one poniekąd wymuszane polityką energetyczną kraju, kreowaną przez odpowiednie dyrektywy Unii Europejskiej. Bariery powodujące ograniczenie zastosowań spręŜarkowych pomp ciepła wynikają głównie z kwestii finansowych. Nakłady inwestycyjne są bardzo wysokie, nawet do 2 - 3 razy wyŜsze niŜ dla kotłowni olejowych. Dzięki mniejszemu kosztowi uzyskania energii o 50 60 %, zwrot nadwyŜki kosztów inwestycji w porównaniu do instalacji olejowej nastąpi w ciągu 8 do 9 lat. Oznacza to długofalowy charakter przedsięwzięcia. Dodatkowo, brak dogodnych kredytów, form płatności i ulg zmniejsza popyt na tego typu system ogrzewania. Margines opłacalności stosowania systemów ogrzewania opartych na pompach ciepła w budynkach kilkunastoletnich jest ograniczony. Dobre własności izolacyjne budynku, konieczność wymiany instalacji grzewczej i c.w.u., zmiana systemu ogrzewania, ulga podatkowa oraz ograniczenie kwoty kredytowej czynią to rozwiązanie w analizowanym przypadku ekonomicznie uzasadnionym. SpręŜarkowa pompa ciepła w instalacji grzewczej, to jedyne rozwiązanie w odniesieniu do innych dostępnych systemów, które podczas okresu eksploatacji zapewnia moŜliwość zwrotu kosztów inwestycyjnych w postaci oszczędności finansowych wynikających z uniezaleŜnienia się od wzrostu cen surowców energetycznych.