Strona 30-31 - Dzieje jednego przedmiotu

30-31 Apaszki:Makieta 1
2010-09-06
09:58
Page 30
30 DZIEJE JEDNEGO PRZEDMIOTU
WITTCHEN/jesień–zima 2010
E, WEŁNIANE,
N
B
A
W
D
JE
,
E
W
O
IR
M
KASZ
MNEM PODCZAS
ZI
D
ZE
PR
IĄ
N
O
R
H
C
.
E
BAWEŁNIAN
DNI, ALE RÓWNIE
H
C
Y
W
O
IM
-Z
O
N
N
E
SI
JE
K.
CHŁODNYCH,
ESZĄCY OKO DODATE
SIĘ WIOSNĄ JAKO CI
JĄ
ZA
WD
RA
SP
ZE
DOBR
LAT,
ZNANE OD TYSIĘCY
L,
A
SZ
,
A
K
SZ
PA
A
,
A
ST
CHU
UGĄ MŁODOŚĆ.
PRZEŻYWAJĄ DZIŚ DR
Tekst: Maria Andrzejew
ska
30-31 Apaszki:Makieta 1
2010-09-06
09:58
Page 31
A
T
S
U
H
C
Zostały odkryte nieco przypadkowo, a za ich stałą obecność w naszej
garderobie odpowiadają… mężczyźni. Zanim w XX wieku stały się
dodatkiem dla każdego z nas, ich noszenie przez wieki było zarezerwowane dla wyższych warstw społecznych.
OD LNU DO JEDWABIU
Lnianych, prostych w formie chust używali starożytni Rzymianie.
Surowe kawałki materiału służyły początkowo do osuszania twarzy
i szyi. Z biegiem czasu zyskały inną funkcję. Tkaniny z ornamentem
zaczęto zawiązywać u pasa, zdobiono też nimi szyję. Dodawały
szyku, ale początkowo posługiwali się nimi wyłącznie mężczyźni.
Z kolei apaszki z jedwabiu robiły wielką karierę w starożytnych
Chinach. Już na rzeźbach z 1000 roku p.n.e., przedstawiających
postaci kobiet, widać, że ich szyje udekorowane są tkaniną. Za czasów cesarza Chenga wyroby z delikatnego materiału były noszone
przez ludzi z jego najbliższego otoczenia. Później, przez setki lat,
w związku z powstaniem „jedwabnego szlaku” Państwo Środka
miało monopol na dostarczanie do Europy surowca, z którego
mogły być szyte eleganckie, odzieżowe akcesoria. W XVII wieku
zarazy, które pustoszyły chińskie hodowle jedwabników, sprawiły,
że Europa zaczęła sprowadzać materiał z Japonii.
POLITYCZNE, RELIGIJNE, OZDOBNE
Fot. Michał Glinicki
Na naszym kontynencie apaszki i chusty stały się popularne w XVI
i XVII wieku. Używali ich chorwaccy żołnierze najemni. To oni nadali
kawałkowi ozdobnego materiału nazwę „kravata”, przejętą następnie
przez język francuski. Co ciekawe, właśnie środowiska wojskowe
miały duży wpływ na upowszechnienie się mody na szale. W Europie
bardziej eleganckie produkty z jedwabiu były zarezerwowane dla żołnierzy wyższej rangi. Szeregowcy sięgali po wyroby z bawełny.
Krawatkę często nosili Francuzi. Była ona dla nich nie tylko ozdobnym dodatkiem; dzięki odpowiednio dobieranej kolorystyce pozwalała manifestować poglądy polityczne. Król Francji Ludwik XIV zatrudnił
nawet osobę, która miała dbać o odpowiednio duży wybór ozdobnych szali. Jeden z jego protegowanych, niejaki Louis de La Valliere,
opracował nawet specjalną metodę wiązania szala, zwaną „na motyla”. Natomiast w 1790 roku, w czasie Rewolucji Francuskiej, bardzo
popularne stały się wielkie, jedwabne chusty, zwane „incroyable”.
Na masową produkcję kolorowych apaszek pozwoliła rewolucja
przemysłowa, jaka dokonała się w XIX wieku. Niewielkie, zawiązywane pod szyją chustki Francuzi nazywali „miejscem do chowania
nosa”. Stawały się nieodłączną częścią garderoby każdego eleganckiego mężczyzny. W misternie zdobionych kawałkach materiału
gustowali dandysi – panowie znani z zamiłowania do nieco ekscentrycznej elegancji.
ELEMENT RYTUAŁU
31
nakrywano lub owijano głowę, stały się nieodłącznym elementem
stroju religijnego. Do dziś ortodoksyjne żydówki, a także muzułmanki i muzułmanie przykrywają głowy chustami. W formie turbanów
chusta zawiązywana jest przez indyjskich Sikhów. W krajach kontynentu afrykańskiego, szczególnie w miejscach o dużym zapyleniu,
ozdoba spełnia też praktyczną funkcję. Jest skutecznym sposobem
na utrzymywanie higieny głowy – chroni skórę i włosy przed działaniem wszechobecnego pyłu.
UNIWERSALNE I MODNE
W drugiej połowie XX wieku chusta i apaszka zostały na nowo odkryte przez środowiska alternatywne i artystyczne. W okresie rewolucji
hipisowskiej kawałki materiału – dzięki pomysłowym wiązaniom
– zmieniały się w piękne nakrycia głowy, zdobione motywami etnicznymi. Kilka lat temu taki ludowy „look” stał się charakterystyczny dla
modnego trendu boho. Na karierę delikatnych, jedwabnych szalików
i chust miały wpływ słynne kobiety – ikony popkultury lat 60. i 70.
XX wieku. Wystarczy spojrzeć na fotografie ukazujące Marilyn
Monroe i Grace Kelly. Z kolei masowy konsument w połowie ubiegłego wieku odkrył urok apaszki wyprodukowanej z nylonu – materiału,
który zawojował wtedy przemysł odzieżowy.
Dzisiaj chusty, szaliki i apaszki nieco spowszedniały; używają
ich na co dzień kobiety, mężczyźni i dzieci. Ale bywają też dowodem wyrafinowanego stylu. Kolorowe tkaniny zakłada się na szyję
lub głowę, zawiązuje na nadgarstkach lub torebkach. Doskonale
wyglądają udekorowane lub spinane w różne formy oryginalną
biżuterią. Coraz częściej stają się też eleganckim dodatkiem
do sukien ślubnych.
Pozostają oczywiście nieodłącznym elementem kolekcji znanych
domów mody. Na wybiegach prezentują je modelki Marca Jacobsa,
Prady, Kenzo. Nie brakuje ich również w jesienno-zimowej kolekcji
WITTCHEN. Znajdziemy w niej wiele szali, apaszek i chust, których
wysoka jakość i oryginalność potwierdzona jest znakiem „King Silk”.
Tego rodzaju dodatki to wspaniałe uzupełnienie stroju. Ich niepowtarzalność wynika z faktu, że tkaniny, z których je wyprodukowano,
są ręcznie zdobione i malowane. A bogactwo fasonów sprawia,
że wszystkie wprowadzane na rynek modele są zgodne z najnowszymi trendami w modzie. Szale, apaszki i chusty WITTCHEN sprawdzą się więc doskonale w chłodne, jesienne i zimowe dni, ale dzięki
uniwersalnemu charakterowi można je też traktować jako modną
ozdobę, bez względu na porę roku i aurę.
WARTA
A
I
N
A
D
Ą
Ż
PO
Duże chusty z mniej szlachetnych materiałów używane były przez
przedstawicieli środowisk robotniczych. Kobiece były dekorowane
wzorami kwiatowymi, motywami religijnymi, a także ozdobami
nawiązującymi do symboliki dworskiej. Kawałki materiału, którymi