It appears you don`t have a PDF plugin for this browser. No biggie

Transkrypt

● ●JOURNAL
OFOF
PUBLIC
HEALTH,
NURSING
AND
MEDICAL
RESCUE
● ●No.4/2012
(34-41)
JOURNAL
PUBLIC
HEALTH,
NURSING
AND
MEDICAL
RESCUE
No.4/2012
● ●
34
Poziom zaburzeń poznawczych i depresyjnych
u chorych po udarze mózgu
(The level of cognitive and depressive disorders after a stroke)
E Guty 1 , E Żurawska 2
Streszczenie - Wstęp. Udar mózgu zajmuje istotne miejsce wśród
chorób ze względu na duże rozpowszechnienie oraz różnorodne
następstwa kliniczne m.in. wysoki stopień umieralności i ciężkie
inwalidztwo. Częstymi konsekwencjami tej choroby są depresja
poudarowa i zaburzenia funkcji poznawczych.
Materiał i metoda. Celem przeprowadzonych badań było określenie
stopnia zaburzeń poznawczych i depresyjnych u pacjentów po
przebytym udarze mózgu. Posłużono się ankietą składającą się ze
Skróconego Testu Sprawności Umysłowej (AMTS), Geriatrycznej
Skali Oceny Depresji. Przebadano 60 chorych, którzy po przebytym
udarze byli hospitalizowani w Centrum Opieki Medycznej w
Jarosławiu na oddziale neurologii z pododdziałem udarowym.
Wyniki. Grupa badana składała się z 33 kobiet (55% badanych) i 27
mężczyzn (45% badanych) w przedziale wiekowym od 44 do 94 lat.
Udary niedokrwienne wystąpiły u 85% badanych, a udary
krwotoczne u 15% badanych. U chorych poudarowych zaburzenia
sprawności umysłowej odnotowano w 32 przypadkach (54%).
Zaburzenia depresyjne stwierdzono u 54 (90%) badanych.
Wnioski. U badanych pacjentów po przebytym udarze mózgu występują zaburzenia sprawności umysłowej oraz zaburzenia depresyjne..
Słowa kluczowe - udar mózgu, zaburzenia poznawcze, depresja,
Skróconego Testu Sprawności Umysłowej, Geriatrycznej Skali Oceny Depresji.
Abstract -Introduction. Stroke is a significant condition because of its
popularity and various clinical consequences, including high fatality
rate and severe disability. Frequent results of this illness are postapoplectic depression and other cognitive function disorders..
Materials and methods. The purpose of the research was to determine
the level of cognitive and depressive disorders among patients who
have undergone stroke. A questionnaire consisting of the Abbreviated
Mental Test Score and Geriatric Depression Scale questions was
used. Involved in the study were 60 patients who, after a stroke, were
hospitalized in the neurological department (specialty: stroke
medicine) of the Medical Care Centre in Jaroslaw.
Afiliacja:
1. Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna
w Jarosławiu (korespondencja; e-mail:
[email protected]).
2. Oddział neurologiczny, Centrum Opieki Medycznej w
Jarosławiu.
Results. The studied group were 33 women (55% of the group) and
27 men (45% of the group), aged between 44 and 94. Ischemic
strokes occurred in 85% of the cases, and hemorrhagic strokes – in
15% of the cases. 32 cases (54%) of cognitive disorders were
recorded. Depressive disorders were observed in 90% of cases (54
patients).
Conclusions. The studied patients experienced depressive and mental
disorders after a stroke.
Key words - stroke, cognitive disorders, depression, Abbreviated
Mental Test Score, Geriatric Depression Scale.
I. WSTĘP
horoby naczyniowe mózgu ze względu na przeważnie
gwałtowny przebieg określane są mianem udaru. Udar
mózgowy to nagłe zaburzenie krążenia mózgowego wskutek
niedokrwienia, zamknięcie przez zakrzep lub zator naczynia
mózgowego albo krwawienie z nagle pękniętego naczynia
krwionośnego.
Dzielimy je więc na krwotoczne lub niedokrwienne udary
mózgu. Udary niedokrwienne występują w około 80%
wszystkich przypadków, w 5% pod postacią krwawienia
podpajeczynówkowego, w 15% krwotoku wewnątrzmózgowego [1].
Udar mózgu zajmuje istotne miejsce wśród chorób ze względu
na wieloczynnikową etiologię, duże rozpowszechnienie, oraz
różnorodne następstwa kliniczne tj. wysoki stopień umieralności i ciężkie inwalidztwo.
Częstymi konsekwencjami tej choroby są:
 depresja poudarowa,
 zaburzenia funkcji poznawczych - zaburzenia tych
funkcji pełnią znaczącą rolę w dalszym funkcjonowaniu chorego i mają znamienny wpływ na życie i
dalszy proces zdrowienia.
C
● JOURNAL OF PUBLIC HEALTH, NURSING AND MEDICAL RESCUE ● No.4/2012 ●
35
Tab.1 Charakterystyka badanej grupy
II.
MATERIAŁ I METODY
Celem przeprowadzonych badań było określenie stopnia zaburzeń poznawczych i depresyjnych u pacjentów po przebytym udarze mózgu. Aby zrealizować cel badań sformowano
główny problem badawczy – Jak duże jest nasilenie zaburzeń
poznawczych i depresyjnych?
Do realizacji powyższego założenia posłużono się ankietą zawierającą następujące elementy:
 Skrócony Test Sprawności Umysłowej (AMTSAbbreviated
Mental Test).Służy do badania
zdolności kojarzenia faktów, pamięci krótkotrwałej,
pamięci długotrwałej oraz zdolności myślenia
abstrakcyjnego [2];
 Geriatryczna Skala Oceny Depresji (GSD) - do oceny
stanu emocjonalnego [3].
 Metryczkę – zawierającą dane socjometryczne.
Badania przeprowadzono w okresie od 1.02 do 31.03.2012r.
Badano chorych hospitalizowanych na oddziale neurologicz nym z powodu udaru mózgu. Sondaż przeprowadzono poprzez
wywiad z pacjentem i uzupełnienie ankiety na podstawie
udzielanej przez niego odpowiedzi, posiłkując się
informacjami z karty choroby oraz na podstawie obserwacji
własnej. Udział w badaniach był anonimowy i dobrowolny.
Badania przeprowadzano w dniu wypisu pacjenta z oddziału
neurologicznego. Czas pobytu chorych w szpitalu wahał się od
10 do 28 dni
UDARY – RODZAJE
UNLPM
27
KOBIETY
N
%
33
55
WIEK
ŚREDNIA
WIEKU
44 - 55 56 - 65 66 - 75 76 - 85
86 - 94
5
10
13
2
3
67
UDARY – RODZAJE
UNPPM
UNLPM
UKPPM
UKLPM
11
17
2
3
UNPPM
24
Objaśnienia:
UNPPM – udar niedokrwienny prawej półkuli mózgu,
UNLPM – udar niedokrwienny lewej półkuli mózgu,
Tab.2 Charakterystyka badanej grupy
2
7
MĘŻCZYŹNI
N
27
%
45
WIEK
44 – 55
56 - 65
66 – 75
76 - 85
3
6
9
6
UDARY – RODZAJE
UNPPM
UNLPM
12
11
86 – 94
3
UKPPM
0
Objaśnienia:
UKPPM – udar krwotoczny prawej półkuli mózgu,
UKLPM – udar krwotoczny lewej półkuli mózgu.
III. WYNIKI
Charakterystyka grupy
Badaniu poddano 60 osób, które przebyły udar (niedokrwienny lub krwotoczny). Grupa składała się z 33 kobiet
(55%) i 27 mężczyzn (45%) w przedziale wiekowym od 44 do
94 lat, średnia wieku wynosiła 68 lat. Udary niedokrwienne
stanowiły 51 (85%), zaś udary krwotoczne 9 (15%h) przypadków Pod względem płci i miejsca zamieszkania ( miasto vs.
wieś) rozkład badanej grupy był następujący - kobiet mieszkających w mieście było 19 (58%), na wsi mieszkało 14 (42%),
w przypadku mężczyzn 19 (70%) mieszkało w mieście, reszta
8 (30%) – na wsi. Szczegółowo charakterystykę badanej populacji przedstawia tab. 1 i 2.
Pacjentów po przebytym udarze niedokrwiennym lewej
półkuli było 27 (45%), a prawej półkuli 24 (40%). Z kolei
chorych po udarze krwotocznym lewej półkuli mózgu było 7
(12%) oraz 2 (3%) osoby przeszły udar krwotoczny prawej
półkuli mózgu.
Po przeprowadzeniu testu AMTS określono częstość występowania zaburzenia sprawności umysłowej. U pacjentów po
przebytym udarze mózgu upośledzenie ciężkie stwierdzono u
4 (7%) badanych, upośledzenie umiarkowane u 28 (47%) a
stan prawidłowy u kolejnych 28 (47%).
Następnie za pomocą GDS określono częstość występowania zaburzeń depresyjnych u pacjentów po przebytym udarze
mózgu. Bez oznak objawów depresji było 6 (10%)
respondentów, natomiast objawy depresji o średnim nasileniu
występowały u 25 (42%) osób. Największą grupę, 29 (48%)
badanych, stanowili chorzy, którzy cechowało zagrożenie
depresją o rosnącym nasileniu.
Dokonano również szczegółowej oceny wyników
uzyskanych w Skróconym Teście Sprawności Umysłowej
(AMTS) co przedstawiono w tab.3
Tab. 3 Punkty (AMTS) sumarycznie dla mężczyzn i kobiet
Nr
pytania
1
2
3
Treść pytania
Ile ma Pan/Pani lat?
Która jest godzina?
Proszę podać z
dokładnością do 1
godziny.
Adres, który
Panu/Pani podam,
proszę powtórzyć
za mną i postarać
się go zapamiętać:
ul. Gruszkowa 42.
%
N
56
93
4
9
15
51
46
77
14
4
Który mamy rok?
5
Jaki jest Pana/Pani
adres?
51
85
9
6
Kiedy się Pan/Pani
urodził/a?
52
87
8
7
W którym roku
rozpoczęła się II
wojna światowa?
56
8
Jak się nazywa
prezydent?
28
9
10
Proszę policzyć
wspak (od tyłu) od
20 do 1
Proszę powtórzyć
adres, który
Panu/Pani podałam
wcześniej.
odpowiedziami dotyczącymi oceny orientacji autopsychicznej
– pytaniami o ilość lat (93% poprawnych wskazań), obecny
rok (95% poprawnych wskazań), datę urodzenia (87%
poprawnych wskazań) i adres zamieszkania (85% poprawnych
wskazań).
Następnie dokonano szczegółowej oceny punktów (AMTS)
z podziałem na płeć badanych co ilustruje tab. 4.
Tab. 4 Punkty (AMTS) z podziałem na płeć badanych
Liczba
Liczba odpowiedzi
odpowiedzi
poprawnych
błędnych
N
57
10
6
95
93
47
17
10
36
Nr
pytania
kobiety
Liczba
Liczba
odpowiedzi
odpowiedzi
poprawnych
błędnych
mężczyźni
Liczba
Liczba
odpowiedzi odpowiedz
poprawnych i błędnych
N
%
N
%
N
%
N
1
31
94
2
6
25
93
2
2
4
12
29
88
5
19
22
3
24
73
9
27
22
81
5
4
31
94
2
6
26
96
1
5
27
82
6
18
24
89
3
6
28
85
5
15
24
89
3
7
31
94
2
6
25
93
2
8
17
52
16
48
11
41
16
9
5
15
28
85
5
19
22
10
2
6
31
94
4
15
23
3
4
32
50
54
Zagadnienia, które sprawiły największą trudność badanym
to pytania dotyczące orientacji allopsychicznej - zapytanie o
czas i nazwisko obecnego prezydenta. Pacjenci mieli również
problem z zadaniami dotyczącymi myślenia abstrakcyjnego –
liczenie wspak od 20 oraz z informacjami z zakresu pamięci
świeżej i umiejętności uczenia się – polecenie powtórzenie
wcześniej podanego adresu.
Natomiast większość pacjentów dobrze radziła sobie z
Z tabeli tej wynika, że nie było znacznych różnic w
udzielanych odpowiedziach pomiędzy badanymi kobietami i
mężczyznami.
Następnie dokonano rozkładu udzielonych odpowiedzi w
teście AMTS, przyjmując za kryterium podziału miejsce
zamieszkania badanych pacjentów. Uzyskane wyniki zawiera
tab. 5.
37
Tab. 5 Punkty (AMTS) z podziałem na miejsce zamieszkania
badanych
Nr
pytania
miasto (38 - chorych)
Liczba
Liczba
odpowiedzi odpowiedzi
poprawnych
błędnych
wieś (22 - chorych)
Liczba
Liczba
odpowiedzi odpowiedz
poprawnych i błędnych
N
%
N
%
N
%
N
1
35
92
3
8
21
95
1
2
8
21
30
79
1
4
21
3
32
84
6
16
14
52
8
4
37
97
1
3
20
74
2
5
34
89
4
11
17
63
5
6
36
95
2
5
16
59
6
7
37
97
1
3
19
70
3
8
19
50
19
50
9
33
13
9
6
16
32
84
4
15
18
10
4
11
34
89
2
7
20
Przedstawione powyżej wyniki wskazują na różnice w
udzielanych odpowiedziach w zależności od miejsca zamieszkania. Różnice te dotyczą odpowiedzi na pytanie 3, 6, 7 osoby zamieszkujące teren wiejski udzielały częściej błędnych
odpowiedzi. Nie mniej jednak osoby te lepiej radziły sobie z
pytaniem 9 i 10. W przypadku pozostałych pytań częstość
udzielanych odpowiedzi była porównywalna.
Następnie dokonano oceny zależności uzyskanych punktów
w skali AMTS od wieku chorego z uwzględnieniem podziału
na płeć, co obrazuje ryc.1.
Ryc.1 Zależność liczby uzyskanych punktów w Skróconym
Teście Sprawności Umysłowej (AMTS) (oś pionowa) od
wieku chorego (oś pozioma) z uwzględnieniem płci
Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić brak zależność
liczby uzyskanych punktów w AMTS od wieku i płci
badanych.
Dokonano również oceny zależności liczby uzyskanych
punktów w skali AMTS od wieku chorego z uwzględnieniem
podziału na miejsce zamieszkania. Uzyskane wyniki zawarto
na ryc.2
Ryc. 2 Zależność liczby uzyskanych punktów w Skróconym
Teście Sprawności Umysłowej (AMTS) (oś pionowa) od
wieku chorego (oś pozioma) z uwzględnieniem miejsca
zamieszkania badanego.
Przeprowadzona analizy wskazuje na brak zależności
pomiędzy liczbą uzyskanych punktów w AMTS a wiekiem i
miejscem zamieszkania badanych.
Następnie dokonano porównania średniej liczby uzyska-
nych punktów w skali AMTS w odniesieniu do lokalizacji
udaru. Uzyskane wyniki obrazuje ryc. 3.
38
Uzyskane wyniki wskazują, że więcej punktów w skali AMTS
uzyskali pacjenci, którzy przebyli udar krwotoczny niż chorzy
po przebytym udarze niedokrwiennym.
W przeprowadzonej analizie dokonano również szczegółowej oceny zagrożenia pacjentów poudarowych zaburzeniami
depresyjnym. Wyniki przedstawiono w tab. 5.
Tab. 5 Wyniki uzyskane w geriatrycznej skali oceny degresji
sumarycznie dla badanych mężczyzn i kobiet
Nr
pytania
1
Ryc. 3 Średnia liczba uzyskanych punktów w Skróconym
Teście Sprawności Umysłowej (AMTS) (oś pionowa) w
odniesieniu do umiejscowienia udaru (oś pozioma, UPPM –
udar prawej półkuli mózgu, ULPM – udar lewej półkuli
mózgu)
Powyższy wykres wskazuje, że osoby, które przebyły udar
prawej półkuli mózgu uzyskały wyższe wyniki w teście AMTS
niż osoby po przebytym udarze lewej półkuli mózgu.
Następnie średnią liczbę uzyskanych punktów w skali AMTS
odniesiono do postaci udaru - udar niedokrwienny i
krwotoczny. Uzyskane wyniki przedstawiono na ryc. 4.
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Ryc.4 Średnia liczba uzyskanych punktów w Skróconym
Teście Sprawności Umysłowej (AMTS) (oś pionowa) w
odniesieniu do postaci udaru (oś pozioma, UNM – udar
niedokrwienny mózgu, UKM – udar krwotoczny mózgu)
Treść pytania
Czy jest Pan/Pani zadowolona z
całego swojego życia?
Czy zmniejszyły się Pana/Pani
zainteresowania i/lub ilość zajęć?
Czy ma Pan/Pani poczucie pustki w
życiu?
Czy często czuje się Pan/Pani
znudzony/a?
Czy zwykle jest Pan/Pani
pogodny/a?
Czy obawia się Pan/Pani, że stanie
się z Panem/nią coś złego?
Czy przez większą część czasu czuje
się Pan/i szczęśliwa?
Czy często czuje się Pan/i
bezradny/a?
Czy woli Pan/i zostać w domu, niż
wyjść i spotkać się z ludźmi?
Czy uważa Pan/i, że ma więcej
kłopotów z pamięcią niż inni?
Czy uważa Pan/i, że wspaniale jest
żyć?
Czy czuje się Pan/i gorszy/a od
innych ludzi?
Czy czuje się Pan/i pełen/na energii?
Czy uważa Pan/i, że sytuacja jest
beznadziejna?
Czy myśli Pan/i, że większości ludzi
wiedzie się lepiej niż Panu/i?
Liczba
odpowiedzi
(cząstkowo)
potwierdzając
ych
występowanie
depresji
N
12
44
40
47
3
57
38
59
45
28
8
31
58
27
37
Przedstawione powyżej wyniki wskazują na znaczne
zagrożenie występowaniem depresji w badanej grupie. Na
szczególną uwagę zasługują wyniki cząstkowe Geriatrycznej
Skali Depresji. Zdecydowana większość respondentów czuje
się bezradna (98%), odczuwa brak energii (97%), ma
poczucie, ze stanie się coś złego z nimi (95%), czuje się
znudzona (78%), nie ma ochoty na kontakty z innymi osobami
(75%) oraz znacznie ograniczyli swoje zainteresowania/ilość
wykonywa- nych zajęć (73%).
Analizie statystycznej poddano również liczbę uzyskanych
odpowiedzi
potwierdzających
występowanie
depresji
odniesiona od wieku i płci. Uzyskane wyniki zawarto na ryc.
5.
39
umiejscowienia udaru – udar prawej i lewej półkuli mózgu, co
przedstawiono na ryc. 7.
Ryc. 5 Zależność liczby uzyskanych punktów w Geriatrycznej
Skali Oceny Depresji (oś pionowa) od wieku chorego (oś
pozioma) z uwzględnieniem płci badanych
Ryc. 7 Średnia liczba uzyskanych punktów w Geriatrycznej
Skali Oceny Depresji (oś pionowa) przy uwzględnieniu
umiejscowieni udaru (oś pozioma, UPPM – udar prawej
półkuli mózgu, ULPM – udar lewej półkuli mózgu)
Nie stwierdzono istotnych statystycznie związków pomiędzy
liczbą uzyskanych punktów w opisywanej skali a wiekiem
i płcią badanych.
Dokonano również oceny zależności uzyskanych punktów w
Geriatrycznej Skali Depresji a wiekiem chorego z
uwzględnieniu miejsca zamieszkania. Wyniki przedstawiono
na ryc. 6.
Chorzy, u których zmiany chorobowe były zlokalizowane w
prawej półkuli uzyskali lepsze wyniki w Geriatrycznej Skali
Depresji, co wskazuje na ich mniejszą podatność na ryzyko
rozwoju depresji.
Kolejnym działaniem było porównanie średniej liczby
punktów uzyskanych w Geriatrycznej Skali Depresji do
postaci udaru. Wyniki obrazuje ryc. 8.
Ryc. 6 Zależność liczby uzyskanych punktów w Geriatrycznej
Skali Oceny Depresji (oś pionowa) od wieku (oś pozioma) i
miejsca zamieszkania chorego
Przeprowadzona analiza statystyczna wykazała brak
zależności pomiędzy badanymi parametrami.
Oceniono także zagrożenie depresją w zależności od
Ryc. 8 Średnia liczba uzyskanych punktów w Geriatrycznej
Skali Oceny Depresji (oś pionowa) w odniesieniu do postaci
udaru (oś pozioma, UNM – udar niedokrwienny mózgu, UKM
– udar krwotoczny mózgu)
Takie zestawienie uzyskanych danych pozwoliło stwierdzić, że
chorzy po przebytym udarze krwotocznym są mniej narażeni
na ryzyko wystąpienia depresji (uzyskują lepsze wyniki w
omawianej skali niż pacjenci po przebytym udarze
niedokrwiennym).
Oceniono także wpływ niesprawności umysłowej na
wystąpienie depresji. Wyniki przedstawiono w tab. 7.
Wystąpienie
depresji po
przebytym udarze
Uszczerbek sprawności umysłowej
Tak
Nie
N=32
N=28
N
%
N
%
Tak
32
53
21
35
Nie
Test niezależności Chi2poziom prawdopodobieństwa p< 0.05
0
0
7
12
0,003
Tab.7 Wpływ uszczerbku sprawności umysłowej na wystąpienie depresji
Przeprowadzone badanie (test niezależności chi-kwadrat) wykazało występowanie istotnej statystycznie zależności pomiędzy doznanym uszczerbkiem umysłowym respondentów a wystąpieniem depresji poudarowej.
IV. DYSKUSJA
Wśród badanej przez nas grupy chorych po udarze mózgu
dominowali ( 85% ogółu) pacjenci, którzy przebyli udar
niedokrwienny. Podobne obserwacje poczynili również inni
autorzy [4,5,6].
Chorzy poudarowi są narażeni na wystąpienie zaburzeń
depresyjnych. Potwierdzają to m.in. badania Ryglewicza [4],
Astrom i wsp. [5], Andersona [6]. Tego typu zaburzeniom
psychicznym sprzyjają min.: zmiany naczyniopochodne w
jądrach podstawy, zanik kory mózgu oraz przewlekły stresu
wynikający z utrzymującej się niesprawności chorego,
uzależniający go od otoczenia[4]. W materiale własnym
zaburzenia depresyjne odnotowano u 90% badanych.
Niektórzy autorzy podkreślają, że nasilenie depresji zmienia
się w czasie jaki upływa od epizodu udaru. Na przykład w
pierwszych 2 tygodniach po udarze natężenie depresji waha
się od 6 do 41%, po 3-4 miesiącach wynosi 47-53%, po roku
21- 47% [5,6].
Według naszych spostrzeżeń miejsce zamieszkania ma
40
związek ryzykiem powstania udaru mózgu. Przy porównaniu
liczby badanych chorych poudarowych mieszkających w
mieście do osób mieszkających na wsi proporcja wynosi 3:2.
Ciężkie i umiarkowane zaburzenia sprawności umysłowej
odnotowaliśmy u 54% badanych. Na zaburzenia te zwracają
uwagę również inni autorzy, na przykład Nowakowska i wsp.,
którzy u chorych poudarowych odnotowali istotne zaburzenia
różnych aspektów pamięci operacyjnej oraz funkcji
wykonawczych. Zaburzenia werbalnej i wzrokowoprzestrzennej pamięci operacyjnej były – zdanie wyżej
wymienionych autorów - bardziej nasilone u chorych po
udarze lewopółkulowym [7].
W naszych badaniach nie stwierdziliśmy zależność
pomiędzy liczbą uzyskanych punktów w Skróconym Teście
Sprawności Umysłowej (AMTS) a wiekiem i płcią chorych.
Zależność taką odnotowaliśmy natomiast pomiędzy średnią
liczbą uzyskanych punktów w Skróconym Teście Sprawności
Umysłowej (AMTS) a umiejscowieniem i typem udaru.
Więcej punktów (AMTS) uzyskiwali chorzy, którzy doznali
udaru prawej półkuli mózgu oraz udaru krwotocznego.
Według naszych obserwacji udary krwotoczne miały
mniejszy wpływ na sprawność umysłową chorego niż udary
niedokrwienne. To z kolei mogło implikować większą
świadomość ich stanu zdrowia, co mogło zwiększać ich
podatność na depresję. Może to być prawdopodobne
założywszy, że ułomności fizyczne powstała po udarze mózgu
może być prekursorem depresji poudarowej, której sprzyja
uszczerbek umysłowym dokumentowany wynikami (AMTS) a
wszystko to związane jest z poziomem świadomości chorego.
Podkreślamy, że powyższe zmienne w naszych badaniach
wykazywały znamienne statystycznie zależności. Nie wszyscy
jednak potwierdzają nasze obserwacje. Na przykład
Nowakowska i wsp. nie wykazali istotnej statystycznie
zależności
pomiędzy
nasileniem
zaburzeń
funkcji
poznawczych a nasileniem objawów depresyjnych u pacjentów
poudarowych [7]. Inni podkreślają jednak, że w depresji
poudarowej występuje większe ryzyko pojawienia się
zaburzeń poznawczych i zgonu [8].
V. WNIOSKI
1. U 54% pacjentów po przebytym udarze mózgu
występują zaburzenia sprawności umysłowej
2. Zaburzenia depresyjne występowały u 90% chorych
poudarowych
3. Istnieje istotna statystycznie zależność pomiędzy
wpływem uszczerbku sprawności umysłowej a
wystąpieniem depresji.
4. Mieszkańcy miast ulegają o połowę częściej udarom
niż mieszkańcy wsi
VI. PIŚMIENICTWO
[1] Adamczyk K. Pielęgnowanie chorych po udarach
mózgowych. Lublin: Wydawnictwo Czelej. 2003.
[2] Sobów
T.
Praktyczna
psychogeriatria.
Wrocław;
Wydawnictwo Continuo, 2010.
[3] Borowiak E, Kostka T. Analiza sprawności funkcjonalnej
osoby w starszym wieku. Rola pielęgniarki w zespole
geriatrycznym. W: Wieczorkowska-Tobis K, Talarska D.
Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne. Warszawa;
Wydawnictwo PZWL, 2008: 81-95.
[4] Ryglewicz D. Depresja poudarowa. Pol Przegl Neurol
2005;1(1):44-48.
[5] Astrom M, Adolfsson R, Asplund K. Major Depression in
Stroke Patients. Stroke 1993; 24: 976-982.
[6] Anderson G. Post-stroke depression: diagnosis and
incidence. Eur Psychiatry 1997; 12(sup.3): 255-260.
[7] Nowakowska K, Adamiak K, Jabłkowska A i wsp. Deficyty
poznawcze i zaburzenia depresyjne u chorych po udarze
mózgu. Psychiatr Neurol 2009; 18(3): 255-262.
[8] Jaracz J. Kozubski W. Quality of life In stroke patients. Acta
Neurol Scand 2003; 107: 324-329.
41

It appears you don`t have a PDF plugin for this browser. No biggie

Transkrypt

Podobne dokumenty

Letni udar cieplny - Centrum Medyczne OLMEDICA

Dziecko z depresją - Informacje dla rodziców

depresja mistrzyni

Depresja

Depresja u dzieci