Wytyczne w sprawie ujmowania oraz wyceny - eiopa

EIOPA-BoS-15/113 PL
Wytyczne w sprawie ujmowania oraz
wyceny aktywów i zobowiązań innych
niż rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe
EIOPA – Westhafen Tower, Westhafenplatz 1 - 60327 Frankfurt – Germany - Tel. + 49 69-951119-20;
Fax. + 49 69-951119-19; email: [email protected] site: https://eiopa.europa.eu/
1.
Wstęp
1.1.
Niniejsze wytyczne zostały opracowane zgodnie z art. 16 rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 (zwanego dalej
rozporządzeniem EIOPA)1.
1.2.
Niniejsze wytyczne odnoszą się do art. 75 dyrektywy Parlamentu Europejskiego
i Rady 2009/138/WE (zwanej dyrektywą Wypłacalność II)2 oraz do art. 7-16
rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/353.
1.3.
Niniejsze wytyczne skierowane są do organów nadzoru w ramach dyrektywy
Wypłacalność II.
1.4.
Niniejsze wytyczne mają na celu ułatwienie zbieżności praktyki zawodowej w
państwach członkowskich oraz wspieranie zakładów w ujmowaniu oraz wycenie
aktywów i zobowiązań innych niż rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe.
1.5.
Dyrektywa Wypłacalność II oraz rozporządzenie delegowane (UE) 2015/35
generalnie przewidują dla zakładów ujmowanie i wycenę aktywów i zobowiązań
innych niż rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe zgodnie z międzynarodowymi
standardami sprawozdawczości finansowej (zwanymi dalej „MSSF”) przyjętymi
przez Komisję Europejską zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002
Parlamentu Europejskiego i Rady4, poza przypadkami braku zgodności z art. 75
dyrektywy Wypłacalność II.
1.6.
Rozporządzenie delegowane (UE) 2015/35 jasno określa, w jakich przypadkach
metody wyceny nie są zgodne z podejściem do wyceny określonym w art. 75
dyrektywy Wypłacalność II i dlatego stosować inne zasady dotyczące wyceny
lub korekty niż MSSF.
1.7.
Art. 9 ust. 4 rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/35 określa te kryteria,
które należy spełnić, jeżeli zakład chce ujmować i wyceniać aktywa lub
zobowiązania w oparciu o metodę wyceny, którą wykorzystuje do
przygotowania rocznego lub skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
EIOPA celowo nie oceniła, które lokalne zasady rachunkowości, stosowane w
rocznych lub skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych, są zgodne z art.
75 dyrektywy Wypłacalność II. EIOPA przekazała jednak informacje dotyczące
zasad określonych w dyrektywach o rachunkowości.
1.8.
Niniejsze wytyczne odnoszą się do rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/35,
które określa zasady dotyczące ujmowania oraz pomiaru na potrzeby wyceny
1
2
3
4
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w
sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i
Pracowniczych Programów Emerytalnych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE i uchylenia decyzji Komisji
2009/79/WE (L 331 z 15.12.2010, s. 48)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie
podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) (Dz.U.
L 335 z 17.12.2009, s.1)
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/35 z dnia 10 października 2014 r. uzupełniające
dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE w sprawie podejmowania i prowadzenia
działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) (Dz.U. L 12 z 17.1.2015, s. 1)
Rozporządzenie (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 lipca 2002 w sprawie
stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości (Dz.U. L 243 z 11.9.2002, s.1)
2/9
aktywów i zobowiązań innych niż rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe. Kiedy w
wytycznych jest mowa o „wycenie”, definiuje się ją jako wycenę zgodnie z art.
75 dyrektywy Wypłacalność II.
1.9.
Jeżeli terminy nie zostały zdefiniowane w niniejszych wytycznych, uznaje się, że
mają one znaczenie nadane w aktach prawnych przywołanych we
wprowadzeniu.
1.10. Wytyczne stosuje się od dnia 1 stycznia 2016 r.
Wytyczna nr 1 - Istotność
1.11. Wyceniając aktywa i zobowiązania, zakłady powinny brać pod uwagę zasadę
istotności określoną w motywie 1 rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/35.
W odniesieniu do oceny istotności należy uznać, że pomiary kwartalne mogą w
większym stopniu polegać na szacunkach i metodach oszacowań niż pomiary
odnoszące się do rocznych danych finansowych.
Wytyczna nr 2 - Spójność stosowania metod wyceny
1.12. Zakłady powinny stosować techniki wyceny w sposób spójny. Zakłady powinny
także zastanowić się, czy w wyniku zmiany okoliczności, w tym wymienionych
poniżej, nie jest wymagana zmiana technik wyceny lub ich stosowania w
związku z tym, że taka zmiana spowoduje bardziej odpowiedni pomiar zgodnie z
art. 75 dyrektywy Wypłacalność II.
Zmiany takie mogą obejmować następujące elementy:
a) nowa sytuacja na rynku, która zmienia warunki rynkowe;
b) dostępność nowych informacji;
c) wcześniej wykorzystywane informacje nie są już dostępne;
d) poprawa technik wyceny.
Wytyczna nr 3 - Nieruchomości
alternatywne metody wyceny
inwestycyjne
i
inne
nieruchomości:
1.13. Dla celów art. 10 rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/35 dokonując
wyceny nieruchomości inwestycyjnych lub innych nieruchomości, zakłady
powinny wybrać metodę zgodnie z art. 10 ust. 7 tego rozporządzenia,
zapewniającą najbardziej reprezentatywne szacunki dla kwoty, za którą aktywa
można wymienić, na warunkach rynkowych, pomiędzy zainteresowanymi i
dobrze poinformowanymi stronami transakcji. Zgodnie z art. 10 ust. 6
rozporządzenia metody te powinny opierać się na:
a) bieżących cenach, na rynku aktywnym, nieruchomości innego rodzaju, w
innym stanie lub lokalizacji lub objętych innymi warunkami wynajmu lub
innymi warunkami umownymi skorygowanymi tak, aby odzwierciedlać te
różnice;
3/9
b) niedawnych cenach podobnych nieruchomości na mniej aktywnych rynkach
dostosowanych, aby odzwierciedlić zmiany w warunkach gospodarczych,
które nastąpiły od dnia transakcji zrealizowanych po tych cenach;
c) prognozach zdyskontowanych przepływów pieniężnych opartych na
wiarygodnych szacunkach przyszłych przepływów pieniężnych, popartych
przez warunki wynajmu lub inne warunki umowne oraz w miarę możliwości
przez zewnętrzne dowody, takie jak aktualna rynkowa wysokość czynszu
za podobne nieruchomości w tej samej lokalizacji i w tym samym stanie, z
zastosowaniem stóp dyskontowych, które odzwierciedlają bieżącą rynkową
ocenę niepewności co do kwoty i terminu przepływów pieniężnych.
1.14. W niektórych przypadkach różne elementy wymienione wyżej mogą sugerować
różne wyceny nieruchomości. Zakład powinien przeanalizować przyczyny takich
różnic, aby określić najbardziej reprezentatywną szacunkową wycenę wśród
szeregu szacunków.
1.15. Kiedy zakłady określają wycenę nieruchomości, powinny uwzględnić zdolność
uczestnika rynku do generowania zysków ekonomicznych poprzez największe i
najlepsze wykorzystanie nieruchomości lub poprzez sprzedanie jej innemu
uczestnikowi rynku, który wykorzysta nieruchomość w największy i najlepszy
sposób.
Wytyczna nr 4 - Nieruchomości inwestycyjne i inne nieruchomości: dowody
na poparcie wyceny
1.16. Jeżeli wycena bilansowa oparta jest na ocenie formalnej lub innych
informacjach, przed dniem bilansowym, zakłady powinny być w stanie wykazać
przed swoim organem nadzoru, że dokonano wszelkich niezbędnych korekt, aby
odzwierciedlić zmiany wartości między dniem formalnej oceny lub dniem
zgromadzenia innych informacji a dniem bilansowym.
Wytyczna nr 5 - Zobowiązania finansowe i własna zdolność kredytowa
1.17. Wyceniając zobowiązania finansowe, zakłady powinny zastosować odpowiednie
techniki, aby określić wartość, za jaką zobowiązania mogą zostać przeniesione
lub uregulowane, na warunkach rynkowych, pomiędzy zainteresowanymi i
dobrze poinformowanymi stronami transakcji, bez korekt mających na celu
uwzględnienie zmian własnej zdolności kredytowej zakładu po początkowym
ujęciu zobowiązania. Techniki te mogą opierać się na:
a) podejściu oddolnym lub
b) podejściu odgórnym.
1.18. W podejściu oddolnym zakłady powinny określić własną zdolność kredytową w
chwili ujęcia określonego zobowiązania finansowego. Część spreadu krzywej
dyskontowej, która odnosi się do własnej zdolności kredytowej, powinna być
stała po początkowym ujęciu zobowiązania. W kolejnych wycenach wartość
obliczana jest poprzez określenie zmian w wartości wynikających ze zmian
sytuacji rynkowej, które wpływają na wartość zobowiązania finansowego, poza
zmianami sytuacji rynkowej, które wpływają na własne ryzyko kredytowe.
4/9
1.19. Kiedy zakłady oceniają zmiany sytuacji rynkowej, które powodują ryzyko
rynkowe, powinny ocenić przynajmniej zmiany krzywej stopy procentowej
wolnej od ryzyka, cen towarów, kursu walutowego lub wskaźnika cen lub stóp.
1.20. W podejściu odgórnym zakłady powinny określić zakres zmiany w wycenie
zobowiązania finansowego, którą można powiązać ze zmianami własnej
zdolności kredytowej i wykluczyć ją z wyceny.
Wytyczna nr 6 - Udziały kapitałowe w jednostkach powiązanych: metoda
praw
własności
określona
w
międzynarodowych
standardach
sprawozdawczości finansowej
1.21. Kiedy zakłady wyceniają aktywa i zobowiązania jednostki powiązanej z
zastosowaniem metody praw własności określonej w międzynarodowych
standardach rachunkowości zgodnie z art. 13 ust. 5 rozporządzenia
delegowanego (UE) 2015/35 i jeżeli te jednostki powiązane korzystają ze
standardów rachunkowości innych niż MSSF, powinny one dokonać koniecznych
dostosowań, aby ująć i wycenić aktywa i zobowiązania jednostki powiązanej
zgodnie z MSSF.
1.22. Stosując art. 13 ust. 5 rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/35, zakład
powinien móc uzasadnić swojemu organowi nadzoru, dlaczego nie obliczył
nadwyżki aktywów nad zobowiązaniami dla jednostek powiązanych zgodnie z
art. 13 ust. 4 tego rozporządzenia.
Wytyczna nr 7 - Udziały
alternatywne metody wyceny
kapitałowe
w
jednostkach
powiązanych:
1.23. Jeżeli zakłady wyceniają udziały kapitałowe w jednostkach powiązanych z
zastosowaniem alternatywnych metod wyceny zgodnie z art. 13 ust. 1 lit. c)
rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/35, powinny móc wyjaśnić swojemu
organowi nadzoru, dlaczego nie jest możliwe przeszacowanie aktywów i
zobowiązań jednostki powiązanej z zastosowaniem standardowej metody
wyceny lub dostosowanej metody praw własności.
Wytyczna nr 8 - Zobowiązania warunkowe: Zobowiązania warunkowe
wynikające z porozumienia dotyczącego uzupełniających środków własnych
1.24. W przypadku porozumień dotyczących uzupełniających środków własnych
kontrahenta zakłady powinny dokładnie sprawdzić, czy należy ująć odpowiednie
zobowiązanie warunkowe jako pozycję zobowiązań zgodnie z art. 11
rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/35.
1.25. Zakłady powinny móc przedstawić organowi nadzoru uzasadnienie, jeżeli nie
ujęły zobowiązania warunkowego w sytuacji, gdy porozumiały się z innym
zakładem, w tym z zakładami należącymi do grupy i porozumienie to zostało
zatwierdzone jako element uzupełniających środków własnych.
5/9
Wytyczna nr 9 - Odroczone podatki dochodowe - ujmowanie i wycena
Dyskontowanie odroczonych podatków dochodowych
1.26. Zakłady nie powinny dyskontować aktywów i zobowiązań z tytułu odroczonego
podatku dochodowego.
Kompensowanie aktywów i zobowiązań z tytułu odroczonego podatku dochodowego w
bilansie określonym w dyrektywie Wypłacalność II
1.27. Zakład powinien kompensować aktywa i zobowiązania z tytułu odroczonego
podatku dochodowego tylko wówczas, gdy ma dające się egzekwować prawo do
kompensowania aktywów z tytułu podatków bieżących zobowiązaniami z tytułu
podatków bieżących i gdy aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
oraz zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego odnoszą się do
podatków pobieranych przez ten sam organ podatkowy z tego samego zakładu.
Ujmowanie i wycena aktywów netto z tytułu odroczonego podatku dochodowego
1.28. W przypadku niewystarczających dodatnich różnic przejściowych, które mają się
odwrócić w tym samym okresie co oczekiwane ujemne różnice przejściowe,
zakłady powinny ocenić prawdopodobieństwo powstania dochodów do
opodatkowania w tym samym okresie co odwrócenie ujemnych różnic
przejściowych lub w okresach, w których strata podatkowa wynikająca ze
składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego może zostać
rozliczona z okresami poprzednimi lub przyszłymi.
1.29. Prognozując dochody do opodatkowania i oceniając prawdopodobieństwo
powstania wystarczających dochodów do opodatkowania w przyszłości, zakład
powinien:
a) wziąć pod uwagę, że nawet znaczne zyski w przeszłości mogą nie stanowić
wystarczającego dowodu dla przyszłych zysków;
b) wziąć pod uwagę, że poziom niepewności dotyczący przyszłych dochodów
do opodatkowania wynikających ze spodziewanych nowych obszarów
działalności rośnie w miarę wydłużania się okresu prognozy, w
szczególności gdy oczekuje się, że te prognozowane zyski wzrosną w
okresie wykraczającym poza zwykły cykl planowania zakładu;
c) wziąć pod uwagę, że niektóre przepisy podatkowe mogą opóźnić lub
ograniczyć
odzyskanie
nierozliczonych
strat
podatkowych
lub
niewykorzystanych ulg podatkowych;
d) unikać podwójnego uwzględniania: dochody do opodatkowania wynikające
z odwrócenia dodatnich różnic przejściowych powinny zostać wykluczone z
szacowanych przyszłych dochodów do opodatkowania, jeżeli zostały
wykorzystane do poparcia ujęcia aktywów z tytułu odroczonego podatku;
e) zadbać, aby prognozy dotyczące dochodów do opodatkowania były
zarówno wiarygodne, jak i spójne z założeniami dla innych
prognozowanych przepływów pieniężnych. Założenia dla prognoz powinny
6/9
w szczególności być spójne z założeniami dla wycen rezerw technicznoubezpieczeniowych i aktywów w bilansie wypłacalności.
Wytyczna nr 10 - Odroczone podatki dochodowe - dokumentacja
1.30. Zakłady powinny móc przekazać organom nadzoru,
przynajmniej informacje wynikające z ewidencji zakładów:
a) źródła różnic przejściowych, które
odroczonych podatków dochodowych;
mogą
b) informacje dotyczące zasad ujmowania
odroczonych podatków dochodowych;
i
na
prowadzić
wyceny
ich
do
żądanie,
ujmowania
stosowanych
do
c) w odniesieniu do każdego rodzaju różnicy czasowej i w odniesieniu do
każdego rodzaju nierozliczonej straty podatkowej i niewykorzystanej ulgi
podatkowej obliczenie kwoty ujętych aktywów lub zobowiązań z tytułu
odroczonego podatku dochodowego oraz założenia bazowe dla tej kwoty;
d) opis ujęcia aktywów z
obejmujący co najmniej:
tytułu
odroczonego
podatku
dochodowego
- istnienie dodatnich różnic przejściowych związanych z tym samym
organem
podatkowym,
tym
samym
zakładem
podlegającym
opodatkowaniu i tym samym rodzajem podatku, które mogą odwrócić
się w tym samym okresie czasu co spodziewane odwrócenie ujemnych
różnic przejściowych, lub, w stosownym przypadku, powodują powstanie
kwot podlegających opodatkowaniu, od których można odpisać
nierozliczone straty podatkowe i niewykorzystane ulgi podatkowe przed
ich wygaśnięciem;
- w
przypadku
istnienia
niewystarczających
dodatnich
różnic
przejściowych związanych z tym samym organem podatkowym, tych
samych zakładów podlegających opodatkowaniu i tych samych rodzajów
podatku dokumentację potwierdzającą, że prawdopodobne jest, że
jednostka będzie miała wystarczający dochód do opodatkowania
związany z tym samym organem podatkowym, tym samym zakładem
podlegającym opodatkowaniu i tym samym rodzajem podatku w tym
samym okresie co odwrócenie ujemnych różnic przejściowych lub w
okresach, w których strata podatkowa wynikająca ze składnika aktywów
z tytułu odroczonego podatku może zostać rozliczona z okresami
poprzednimi lub przyszłymi lub, w stosownym przypadku, że i
prawdopodobne jest, że zakład będzie miał dochód do opodatkowania
przed
wygaśnięciem
nierozliczonych
strat
podatkowych
lub
niewykorzystanych ulg podatkowych.
e) informacje dotyczące kwoty i terminu wygaśnięcia, o ile istnieją, ujemnych
różnic
przejściowych,
nierozliczonych
strat
podatkowych
i
niewykorzystanych ulg podatkowych, dla których aktywa z tytułu
odroczonego podatku dochodowego są lub nie są ujęte.
7/9
Wytyczna nr 11 - Traktowanie odroczonego podatku dochodowego, kiedy
jednostki są wyłączone spod nadzoru nad grupą
1.31. Zakłady powinny przestrzegać następujących zasad dotyczących ujmowania
odroczonych podatków dochodowych, kiedy jednostki powiązane są wyłączone
spod nadzoru nad grupą zgodnie z art. 214 ust. 2 dyrektywy Wypłacalność II:
a) kiedy udziały kapitałowe w jednostkach powiązanych są wyłączone spod
nadzoru nad grupą zgodnie z art. 214 ust. 2 lit. a) dyrektywy
Wypłacalność II, odroczony podatek dochodowy związany z tą wyłączoną
jednostką nie powinien być ujmowany na poziomie indywidualnym ani
grupowym;
b) kiedy udziały kapitałowe w jednostkach powiązanych są wyłączone spod
nadzoru nad grupą zgodnie z art. 214 ust. 2 lit. b) lub c) dyrektywy
Wypłacalność II, odroczony podatek związany z tą jednostką powiązaną
nie powinien być ujmowany na poziomie grupowym.
Wytyczna nr 12 - Stosowanie metod wyceny wykorzystywanych w rocznych i
skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych zgodnie z art. 9 ust. 4
rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/35
1.32. Zakłady stosujące odstępstwo z art. 9 ust. 4 rozporządzenia delegowanego (UE)
2015/35 powinny wziąć pod uwagę wytyczne nr 1, 2, 4, 5 i 8-11 oraz tabelę
porównawczą z załącznika technicznego 1, oceniając, czy wyceny są zgodne z
art. 75 dyrektywy Wypłacalność II. Załącznik techniczny stanowi integralną
część niniejszych wytycznych.
1.33. Zakłady, które są uwzględnione w konsolidacji grupy przygotowującej
skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSSF, nie powinny stosować
odstępstwa z art. 9 ust. 4 rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/35.
Zgodność i zasady sprawozdawczości
1.34. Niniejszy dokument zawiera wytyczne wydane na mocy art. 16 ust. 3
rozporządzenia w sprawie EIOPA, a właściwe organy i instytucje finansowe
podejmą wszelkie starania w celu przestrzegania wytycznych i zaleceń.
1.35. Właściwe organy, które przestrzegają lub zamierzają przestrzegać niniejszych
wytycznych powinny w odpowiedni sposób włączyć je w swój system
regulacyjny lub system nadzoru.
1.36. Właściwe organy mają dwa miesiące od wydania przetłumaczonej wersji
niniejszych wytycznych na potwierdzenie EIOPA, czy przestrzegają lub
zamierzają ich przestrzegać, wraz z podaniem powodów ich nieprzestrzegania.
1.37. W przypadku braku odpowiedzi w tym terminie właściwe organy zostaną uznane
za nieprzestrzegające wymogów sprawozdawczości i zostanie to uwzględnione
w sprawozdaniu.
8/9
Przepisy końcowe dotyczące przeglądów
1.38. Niniejsze wytyczne podlegają przeglądowi przez EIOPA.
9/9