Sposób kalkulacji
Transkrypt
Sposób kalkulacji
www.pwc.com MSSF 9 Utrata wartości ZPL, 29 marca 2011 Agenda Harmonogram wdrożenia Krytyka bieżącego podejścia Segmentacja portfela Elementy pomiaru utraty wartości Sposób kalkulacji EL Księgowanie Ujawnienia PwC 2 Harmonogram wdrożenia Krytyka bieżącego podejścia Segmentacja portfela Elementy pomiaru utraty wartości Sposób kalkulacji EL Księgowanie Ujawnienia PwC 3 Harmonogram wdrożenia Termin zgłaszania uwag do draftu 2009 4Q 2010 1Q Re-draft 2010 2Q 2010 3Q Pierwszy draft IFRS9: impairment PwC Wdrożenie? 2010 4Q 2011 1Q 2011 2Q … 2013 ??? Publikacja IFRS9 4 Harmonogram wdrożenia Krytyka bieżącego podejścia Segmentacja portfela Elementy pomiaru utraty wartości Sposób kalkulacji EL Księgowanie Ujawnienia PwC 5 Krytyka bieżącego podejścia Wnioski z ostatniego kryzysu Nowy standard powinien zwiększyć zaufanie akcjonariuszy, regulatorów, agencji ratingowych, rządów (stakeholders) do jakości informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych. Użyteczność informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych zależy od jakości oceny wartości przyszłych przypływów oraz ryzyk z nimi związanym. Informacje te powinny być wykorzystywane w sposób spójny w raportowaniu, zarządzaniu oraz w księgowości przez kierownictwo spółek. W zakresie zmian w metodologii nowy standard powinien: • Uwzględnić wcześniejszą identyfikację strat w celu uniknięcia skoków w poziomie rezerw. • Uwzględnić, że wartość godziwa nie jest dobrą miarą w sytuacji, gdy rynek jest niepłynny lub rynek nie istnieje. • Zezwolić na reklasyfikację aktywów z kategorii wycenianej w wartości godziwej do kategorii wycenianej wg zamortyzowanego kosztu. Reklasyfikacja powinna być możliwa w wyjątkowych okolicznościach np. w sytuacjach prowadzących do zmiany modelu biznesowego PwC 6 Krytyka bieżącego podejścia Wnioski z ostatniego kryzysu – zmiana podejścia • IASB + FASB zakłada Financial Crisis Advisory Group (2008) - raport w lipcu 2009 r. Zadanie: jak zmiany w raportowaniu finansowym mogłyby zwiększyć zaufanie inwestorów do rynków finansowych. • FCAG wskazało na opóźnienie w rozpoznaniu utraty wartości aktywów finansowych jako podstawową słabość aktualnych standardów finansowych, rekomendując rozważenie alternatywnych ujęć utraty wartości, koncentrujących się bardziej na przyszłości. • Incurred loss model jest passe. • Uspójniona definicja non-performing (90 dni bez progu wartościowego). PwC 7 Krytyka bieżącego podejścia Główne elementy wymagające zmiany • Brak spójności bieżącego podejścia z procesem kredytowym. Oczekiwane straty (EL expected losses) są uwzględniane w początkowym pomiarze ryzyka kredytowego (np. przy wyznaczeniu marży) natomiast nie są uwzględniane w sprawozdaniach finansowych. • Zbyt późna identyfikacja strat powoduje zniekształcenie wyniku finansowego. Uwzględnienie tylko poniesionych strat (IL-incurred losses) (a nie strat oczekiwanych) powoduje skok straty w momencie jej identyfikacji (straty poniesione a niezidentyfikowane są z reguły mniejsze niż straty oczekiwane). W momencie realizacji strat oczekiwanych można odnieść wrażenie pogorszenia jakości portfela, które nie było zakładane przez spółkę, co nie jest prawdą. • Systematyczne zawyżenie przychodów odsetkowych zanim jednostka rozpozna utratę wartości. Występuje problem z identyfikacją momentu zajścia straty. • Brak standaryzacji podejść w spółkach (główne problemy np. sformułowania dotyczące przesłanek utraty wartości, różnice w modelach, w wartości LIP (loss identification period), odwrócenie odpisu z tytułu utraty wartości). PwC 8 Harmonogram wdrożenia Krytyka bieżącego podejścia Segmentacja portfela Elementy pomiaru utraty wartości Sposób kalkulacji Księgowanie Ujawnienia PwC 9 Segmentacja portfela • Kalkulacja dokonywana jest na poziomie grupy lub indywidualnego przypadku; • Sposób kalkulacji EL (grupowy vs. indywidualny) może być zmieniony w trakcie życia produktu – np. w przypadku defaultu lub dodania ekspozycji do watchlisty, aktywo finansowe może być przesunięte między poszczególnymi portfelami lub też podlegać indywidualnemu oszacowaniu przepływów pieniężnych; • Podstawą jest używanie tego podejścia, które daje bardziej wiarygodne szacunki; • Metoda powinna chronić przed podwójnym ujęciem strat kredytowych; • Brak grupowej przesłanki utraty wartości; • Brak zasady identyfikacji ekspozycji istotnie indywidualnych. PwC 10 Harmonogram wdrożenia Krytyka bieżącego podejścia Segmentacja portfela Elementy pomiaru utraty wartości Sposób kalkulacji Księgowanie Ujawnienia PwC 11 Elementy pomiaru utraty wartości Algorytm pomiaru W całym okresie życia produktu Segmentacja portfela Model point in time (PIT) Kalkulacja EL Estymacja przedpłat Zamortyzowany koszt (oszacowanie) Exposure Draft opisuje podejście do zmiennej stopy procentowej Kalkulacja oczekiwanych przepływów pieniężnych Pomniejszenie wyniku odsetkowego Odpis od początku ujęcia aktywów w księgach PwC Określenie ESP Określenie wartości odpisu Nadal procykliczność! 12 Elementy pomiaru utraty wartości Wykorzystywane dane Charakterystyki do segmentacji portfela EL w okresie życia kredytu Przedpłaty ESP oparte o oczekiwane przepływy Flaga nonperforming • Dane wewnętrzne lub zewnętrzne • Jeśli wykorzystywane są dane historyczne – podobna populacja i charakterystyka ryzyka kredytowego • Dane odzwierciedlające aktualną sytuację ekonomiczną i warunki gospodarcze (np. na potrzeby testów warunków skrajnych + dostosowanie modelu do bieżących warunków) • Regularny przegląd metodologii i założeń PwC 13 Elementy pomiaru utraty wartości Definicja utraty wartości Dotychczasowe ujęcie Występuje brak standaryzacji przesłanek utraty wartości w spółkach co w znacznym stopniu utrudnia analizę sprawozdań finansowych. Opóźnienie w spłacie jest definiowane w różny sposób w zależności od portfela i spółki (nawet 360 dni opóźnienia); pozostałe przesłanki są subiektywne możliwość wielu interpretacji. Proponowane zmiany Utworzenie odpisu nie będzie zależne od wystąpienia przesłanki utraty wartości model będzie oparty na oczekiwanej stracie EL. Jednocześnie: jednolita definicja należności niepracującej (non-performing) jako 90 DPD. W dalszym ciągu brak interpretacji: jak kalkulować 90 DPD np. w przypadku renegocjacji / restrukturyzacji umów, w jakim stopniu będzie ona zgodna z definicją niewykonania zobowiązania Basel II. PwC 14 Harmonogram wdrożenia Krytyka bieżącego podejścia Segmentacja portfela Elementy pomiaru utraty wartości Sposób kalkulacji Księgowanie Ujawnienia PwC 15 Sposób kalkulacji • Rezygnacja z rozpoznawania tylko zaistniałej utraty wartości (MSR39) • EL może być kalkulowane jako jeden parametr bądź też jako iloczyn PD x LGD • Oczekiwana strata (EL) włączona do ESP już od ujęcia aktywa w bilansie • EL liczona w oparciu o analizę historyczną dla aktywów o danym typie ratingu, zabezpieczeniu, DPD • Dla należności zabezpieczonych ECF powinny odzwierciedlać CF z windykacji zabezpieczenia pomniejszone o koszty, niezależnie czy windykacja jest przewidywana • Brak triggerów utraty wartości • Przy zmianie szacunków ECF należy wyliczyć PV. Różnica PV i wartości bilansowej odnoszona jest od razu do P&L PwC 16 Sposób kalkulacji Efektywna stopa procentowa 1. Stopa nominalna uwzględnia również cenę ryzyka Cena ryzyka 2% 2. ESP powinna uwzględniać oczekiwane przyszłe przepływy (ECF), w tym oczekiwane przyszłe straty (EL) 3. EL jest rozkładany na okres życia aktywa 4. ESP jest liczona przy ujęciu aktywa w bilansie i jest niezmienna 5. Prowizje mogą być amortyzowane krócej niż zapadalność aktywa 6. ECF oceniane na każdą datę bilansową + wymagany opis zmian i efektów tych zmian PwC Stopa nominalna 8% Marża kredytowa 2% Stopa wolna od ryzyka 4% 17 Sposób kalkulacji Efektywna stopa procentowa ESP kalkulowana przy początkowym ujęciu aktywa w bilansie, na podstawie spodziewanych przepływów pieniężnych, tj.: • Ryzyko kredytowe (braki spłat, opóźnienia w spłacie itp.) w trakcie całego okresu życia aktywa; • Wszystkie zakontraktowane przepływy pieniężne, z uwzględnieniem opcji call, opcji przedpłat itp.; • Opłaty i prowizje otrzymane lub zapłacone, które są integralną częścią ESP zgodnie z MSR18; • Dokładnie dyskontuje oczekiwane przepływy pieniężne do bieżącej wartości; • Zmienna stopa procentowa: dyskontowanie oparte jest o krzywą spot + initial effective spread. IES pozostaje stały w czasie; • Możliwość dyskonta prowizji i opłat na okres krótszy, niż życie produktu; • Dyskonto umownych przepływów pieniężnych ESP; • Odjęcie strat kredytowych dyskontowanych stopą wolną od ryzyka. PwC 18 Sposób kalkulacji Założenia dotyczące ECF • Kalkulacja może zostać przeprowadzona na bazie zbiorczej (grupa lub portfel) lub na bazie indywidualnej • Elementy wykorzystywane w estymacji mogą się zmieniać w czasie (np. zmiana portfela performing/non-performing) • Grupowanie aktywów odbywa się w oparciu o podobne charakterystyki ryzyka (np. rating, zabezpieczenie, typ kredytu, branża) • Dane historyczne wykorzystywane w kalkulacji są odnoszone do bieżącej sytuacji (powinny uwzględniać obecne warunki w tym makroekonomiczne) – modele PIT PwC 19 Sposób kalkulacji Efektywna stopa procentowa: założenia dotyczące ECF Kalkulacja odbywa się poprzez uwzględnienie: • Wszystkich postanowień zawartego kontraktu (np. przedpłaty, opcje wcześniejszego zakończenia kontraktu oraz podobne zapisy) • Prowizje i opłaty płacone lub otrzymane uwzględnione lub nieuwzględnione w kalkulacji ESP • Całego okresu kontraktu w przypadku aktywów finansowych Uwaga: W przypadku zobowiązań finansowych oszacowania wartości oczekiwanych przepływów nie uwzględniają ryzyka niewypłacalności spółki. PwC 20 Sposób kalkulacji Efektywna stopa procentowa Instrumenty o stałej stopie procentowej ECFi IPV i (1 esp )Ti IPV – wartość bieżąca (z momentu zawarcia kontraktu) ESP – efektywna stopa procentowa (stała dla danego kontraktu wyznaczona w momencie zawarcia kontraktu) ECFi– oczekiwany przepływ w momencie i PwC 21 Sposób kalkulacji Efektywna stopa procentowa: spread Instrumenty o zmiennej stopie procentowej ECFi IPV i (1 zi s)Ti IPV – wartość bieżąca (z momentu zawarcia kontraktu) zi – stopa procentowa dla momentu i z krzywej zerokuponowej si – spread (stały dla danego kontraktu wyznaczony w momencie zawarcia kontraktu) ECFi – oczekiwany przepływ w momencie i PwC 22 Harmonogram wdrożenia Krytyka bieżącego podejścia Segmentacja portfela Elementy pomiaru utraty wartości Sposób kalkulacji Księgowanie Ujawnienia PwC 23 Przykład: wstępny szacunek przepływów Na cały okres życia produktu Uwzględniają skumulowany koszt ryzyka roczny koszt skumulowany nominalny ryzyka koszt ryzyka CF rok oczekiwany CF wartość kapitału 0 0% 0% -10,000 - 10,000 1 1.00% 1.0% 1,000 995 9,950 2 5.90% 6.9% 1,000 961 9,605 345 3 3.80% 10.7% 1,000 912 9,120 485 4 1.80% 12.5% 1,000 8,840 280 5 0.00% 12.5% 11,000 8,750 90 884 9,625 TOTAL 0 10,000 50 1,250 ESP (MSR 39) 10.00% PwC Strata kapitału ESP (MSSF 9) 7.13% 24 Przykład: ujęcie przychodu odsetkowego Oczekiwany CF rok zamortyzowany koszt przychód odsetkowy netto Przychód brutto – przychód netto koszt: strata oczekiwana 0 10,000.00 0.00 0.00 0.00 1 9,717.88 995.00 712.88 -282.12 2 9,450.14 960.50 692.77 -267.73 3 9,211.82 912.00 673.68 -238.32 4 8,984.51 884.00 656.69 -227.31 5 8,750.00 875.00 640.49 -234.51 4,626.50 3,376.50 -1,250.00 TOTAL PwC przychód odsetkowy brutto ESP (MSSF9) x zamortyzowany koszt 25 Zmiana szacunków w 2-gim roku rok 0 1 2 3 4 5 pierwotne oszacowanie CF - 10,000 995 961 912 884 9,625 zmienione oszacowanie CF - 10,000 995 961 890 855 9,185 - - - 22 29 440 Różnica przed dyskontem Efekt zmiany szacunków jest jednorazowo odnoszony do P&L pierwotna ESP 7.4% okres 1 2 3 TOTAL czynnik dyskontowy 0.93 0.87 0.81 PV pierwotnie oczekiwanych CF 851 770 7,829 9,450 PV nowych szacunków CF 831 745 7,472 9,046 Różnica po dyskoncie - 21 - 25 - 358 - 404 Różnica jest jednorazowo odnoszona do wyniku PwC 26 Harmonogram wdrożenia Krytyka bieżącego podejścia Segmentacja portfela Elementy pomiaru utraty wartości Sposób kalkulacji Księgowanie Ujawnienia PwC 27 Ujawnienia • Uzgodnienie ruchów na koncie odpisów: • alokacja straty oczekiwanej w momencie początkowego ujęcia • ruchy związane ze zmianą szacunków dotyczące straty oczekiwanej • Porównanie skumulowanych odpisów ze spisaniami • Informacja o stress-testach dotyczących ryzyka kredytowego i analiz scenariuszowych (jeśli wykonywane na potrzeby wewnętrzne) • Uzgodnienie zmian w portfelu non-perfoming • Analiza vintage portfela (data udzielenia i data maturity) • Ujawnienia założeń i danych wejściowych do kalkulacji EL; w przypadku zmian modelu lub parametrów opis i kwantyfikacja zmian PwC 28 Ujawnienia Odpisy i spisania aktywów Udzielenie kredytów 20X1 20X2 20X3 20X4 Total 31.12. Odpis Rok później skumulo2 lata później wany 3 lata później xx xx xx yy xx xx yy xx yy yy Odpis skumulowany (bez spisania aktywów) Spisanie w wyniku utraty wartości Spisanie w wyniku windykacji Spisanie łączne yy xx xx zz yy xx xx zz yy xx xx zz yy xx xx zz zz zz zz zz Odpisy netto (odpisy brutto minus spisania) zz zz zz zz zz PwC 29 Ujawnienia Data udzielenia i zapadalność aktywów wg klas (vintage) Zapadalność 20X7 PwC Data udzielenia 20X8 20X9 20X0 Total 20X7 20X8 20X9 20X0 Total 30 Ujawnienia Jakość kredytowa aktywów Wartości nominalne 31.12.X1 31.12.X0 BO Zmiana aktywów z utratą wartości Nabycie aktywów z utratą wartości Zmniejszenie wskutek windykacji Zmniejszenie wskutek spłat kredytobiorców Aktywa renegocjowane Aktywa spisane z bilansu BZ PwC 31 Kontakt Anna Kożuchowska Tel.: +48 22 523 4892 E-mail: [email protected] PwC 32 Dziękujemy za uwagę Niniejsza publikacja została opracowana w celach informacyjnych i zawiera jedynie ogólne wskazówki odnośnie przedmiotu publikacji. Jej zadaniem nie było udzielenie specjalistycznej porady. Nie powinni Państwo działać na podstawie informacji zawartych w publikacji bez uzyskania odnośnej specjalistycznej porady. Nie udziela się żadnego oświadczenia ani gwarancji (wyraźnej lub dorozumianej) co do dokładności lub kompletności informacji zawartych w publikacji i – w zakresie dozwolonym prawem – PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. nie bierze na siebie żadnych zobowiązań i zrzeka się wszelkiej odpowiedzialności i obowiązku zachowania staranności w związku z konsekwencjami działań lub zaniechań Państwa lub dowolnej innej osoby na podstawie informacji zawartych w niniejszej publikacji oraz wszelkich decyzji podejmowanych na jej podstawie. © 2010 PricewaterhouseCoopers. Wszelkie prawa zastrzeżone. Nazwa „PricewaterhouseCoopers” oraz „PwC” odnosi się do sieci firm członkowskich PricewaterhouseCoopers International Limited (PwCIL). Każda z firm stanowi oddzielny i niezależny podmiot prawny i żadna nie jest przedstawicielem PwCIL ani żadnej innej firmy członkowskiej. PwCIL nie świadczy żadnych usług na rzecz klientów. PwCIL nie przyjmuje odpowiedzialności ani nie bierze na siebie zobowiązań z tytułu działań lub zaniechań dowolnych swoich firm członkowskich i nie ma zdolności do kontrolowania ich zawodowego osądu ani do zobowiązania ich do czegokolwiek w jakikolwiek sposób. Żadna firma członkowska nie przyjmuje odpowiedzialności ani nie bierze na siebie zobowiązań z tytułu działań lub zaniechań dowolnych innych firm członkowskich i nie ma zdolności do kontrolowania zawodowego osądu jakiejkolwiek innej firmy członkowskiej ani PwCIL, ani do zobowiązania ich do czegokolwiek w jakikolwiek sposób.