książka streszczeń/ book of abstracts sesja plakatowa
Transkrypt
książka streszczeń/ book of abstracts sesja plakatowa
KSIĄŻKA STRESZCZEŃ/ BOOK OF ABSTRACTS red. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Grażyna Bączek SESJA PLAKATOWA: RÓŻNE ASPEKTY OPIEKI NAD KOBIETĄ/ DIFFERENT ASPECTS OF CARE WOMAN V Konferencja Naukowa z okazji Międzynarodowego Dnia Położnej 28 kwiecień 2016 Choroba nowotworowa a macierzyństwo Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej Studenckie Koło Naukowe Położnych Studenckie Koło Naukowe Etyki Wydział Nauki O Zdrowiu Warszawski Uniwersytet Medyczny ISBN 978 – 83 – 7637 – 385 - 0 1 SPIS TREŚCI 1. Banaszczyk M., Kociemska A., Rusinowska S., Bączek G. ……….……………3 2. Chomko G., Boruch A., Krychowska – Ćwikła A. ……………………………...4 3. Delimat A., Tokarska R. …………………………………………………………6 4. Dębska S., Szyszka M., Bączek G. ………………………………………………8 5. Dębska S., Werczyńska A. …………………………………………………...…10 6. Dykowska G. i wsp. ……………………………………………………………..11 7. Gabaja M., Madetko R., Mierzwa A. ……………………………………………14 8. Gaweł A., Przysucha J., Nowacka A. …………………………………………...16 9. Kameduła N., Olszewska, Bączek G. ……………………………………………18 10. Kozłowska, Bentkowska, Baczek G. …………………………………………….19 11. Lauk J., Rudnicka M., Szczepaniak R., Baczek G. ………………………………20 12. Majka A., Karpik M., Baczek G. …………………………………………………22 13. Mazur D., Bączek G. ……………………………………………………………..23 14. Michalewicz M., Rasińska R. …………………………………………………….24 15. Misztal A., Bączek G. …………………………………………………………....26 16. Misztal A., Baczek G. ……………………………………………………………28 17. Mrożek A., Sierzan M., Mazurkiewicz B., Stefaniak M. ………………………..30 18. Niedźwiedzka O., Wydra A., Nowacka A. ……………………………………...33 19. Niemyjska A., Miłek M., Baczek G. ……………………………………………..34 20. Olek K., Milewska E., Madetko R. ………………………………………………36 21. Padzik M., Kozakiewicz B. ………………………………………………………38 22. Sierzan M., Prachnio K., Mazurkiewicz B. ………………………………………40 23. Walewska D., Bączek G. …………………………………………………………42 24. Walewska D., Bączek G. …………………………………………………………43 25. Wiśniewska P., Stefaniak M., Mazurkiewicz B. …………………………………45 26. Rabiej M. ………...……………………………………………………………….46 2 1. Autorzy: Banaszczyk Małgorzata, Kociemska Agnieszka, Rusinowska Sylwia, Bączek Grażyna Tytuł: Ocena wiedzy środowiska medycznego na temat nowotworów narządu rodnego kobiety. Assessment of knowledge of the medical community about cancer of reproductive organs women. Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe Położnych, Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik med. dr med. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Cel pracy: Celem pracy było sprawdzenie wiedzy personelu medycznego na temat nowotworów narządu rodnego kobiety. Materiał i metody: Aby uzyskać dane dotyczące poziomu wiedzy wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, rozesłane zostały anonimowe ankiety na forach internetowych. Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety własnej konstrukcji. Składał się on z 25 pytań: 21 pytań dotyczących tematu pracy i 4 pytań metryczkowych. Wyniki: Analizując wyniki pracy zaobserwować można, że położne prezentują wyższy poziom wiedzy w porównaniu z pielęgniarkami, lekarze prezentują nieznacznie wyższy poziom wiedzy niż położne, studenci prezentują wyższy poziom wiedzy w porównaniu z grupą pielęgniarek. Wnioski: Należy podjąć działania zmniejszające deficyt wiedzy całego personelu medycznego, również studentów poprzez wprowadzenie szkoleń dla personelu medycznego z zakresu nowotworów narządu rodnego kobiety oraz opieki nad kobietą z takim schorzeniem. Wskazane byłyby kursy doszkalające dla lekarzy, pielęgniarek i położnych z dziedziny nowotworów narządów rodnych kobiety oraz rozszerzenie programu ksztalcenia studentów z zakresu onkologii narządu rodnego kobiety. *** 3 Aim: The aim of the study was to test the knowledge of medical personnel on the cancer of reproductive organs women. Material and method: To obtain data on the level of knowledge, method of diagnostic survey were sent questionnaires on Internet forums. The research tool was a questionnaire of our own design. It consisted of 25 questions: 21 questions on the subject of work and 4 demographic questions. Results: Analysing the results of the work can be observed that midwives represent a higher level of knowledge in comparison with nurses, doctors represent a higher level of knowledge than midwives, students represent a higher level of knowledge compared with a group of nurses. Conclusions: Measures should be taken to reduce the deficit of knowledge of the entire medical staff, including students.It would be the introduction of training for medical personnel in the field of gynecological cancers and women caring for a woman with this disease. Introduce training courses for doctors, nurses and midwives in the field of women's genital tract cancers, and increased attention to the education of students in the field of gynecological oncology women. 2. Autorzy: Chomko Gabriela, Boruch Anna, Krychowska – Ćwikła Alina, Tytuł: Seksualność kobiety ciężarnej - wpływ czynników demograficznych The Sexuality of a pregnant woman - the impact of demographic factors Afiliacja: Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Dostępna literatura przedstawia wpływ wielu czynników na seksualność kobiet w ciąży. Wielu autorów zaznacza, że ważną rolę w tym aspekcie pełnią więź między partnerami. Źródła wskazują także duże znaczenie okresu ciąży oraz liczby przebytych ciąż na seksualność ciężarnych. 4 Cel pracy: Celem pracy jest analiza wpływu miejsca pochodzenia, miejsca zamieszkania i statusu socjoekonomicznego na funkcjonowanie seksualne kobiet w ciąży. Materiał i metoda: Grupa badana - kobiety ciężarne w wieku od 17 do 53 lat, będące w III trymestrze ciąży prawidłowo przebiegającej, bądź w czasie fizjologicznego połogu. Metoda badawcza: autorski kwestionariuszu ankiety oraz na kwestionariuszu oceny funkcjonowania seksualnego kobiet (Female Sexual Function Index). Technika badawcza: ankieta internetowa Wyniki: 1. Ogólne funkcjonowanie seksualne wg FSFI u ciężarnych pochodzących ze wsi wynosi 27,8 pkt, natomiast pochodzących z bardzo dużych miast 27,94 pkt 2. Ogólna satysfakcja seksualna u pierworódek wynosi 28,49 pkt, w drugiej ciąży 27,35 pkt, a w kolejnych 26,82 pkt. 3. Ciężarne w wieku 25-30 lat swoje funkcjonowanie seksualne oceniają na 27,05 pkt, natomiast kobiety w wieku powyżej 37 lat na 32,44 pkt 4. Satysfakcja seksualna ciężarnych z różnym statusem socjoekonomicznym waha się między 27,9 a 28,4 pkt Wnioski: 1. Ogólne funkcjonowanie seksualne nie zależy od pochodzenia ciężarnych, natomiast kobiety ze wsi i bardzo dużych miast są bardziej otwarte na nowe doświadczenia i mają bardziej urozmaicone życie seksualne. 2. Ogólna satysfakcja seksualna jest wyższa u kobiet w pierwszej ciąży, niż u wieloródek. 3. Najbardziej zadowolone ze swojego życia seksualnego są ciężarne z grupy powyżej 36 lat. 4. Status socjoekonomiczny kobiet ciężarnych nie wpływa na ich satysfakcję seksualną *** Introduction: The existing literature shows the effects of many factors on the sexuality of pregnant women. Many authors point out that the bond between partners has a great impact on this aspect. Sources also indicate the significance of stage of a pregnancy and the number of pregnancies. Aim: The aim of the study was to analyze the influence of place of origin, place of residence and socioeconomic status on pregnant women’s sexual functioning. Material and Methods: Research group: 220 pregnant women aged 17 to 53 years old in the third trimester of physiological pregnancy or during physiological childbed. Research method: 5 an original questionnaire and a Female Sexual Function Index questionnaire. Research technique: online survey Results: 1. General sexual functioning by FSFI in pregnant women originated from rural areas is 27.8 p., while in those coming from very large cities 27.94 p. 2. The overall sexual satisfaction rate in primigravida is 28.49 p., in secundigravida 27.35 p. and 26.82 p. in women in third or subsequent pregnancy. 3. Pregnant women at the age of 25-30 years assessed their sexual functioning on 27.05 p., while women aged above 37 years on 32.44 p. 4. Sexual satisfaction of pregnant women with different socioeconomic status varies between 27.9 p. and 28.4 p. Conclusions: 1. General sexual functioning does not depend on the origin of pregnant women, whereas those from rural areas and very large cities are more open to new experiences and have more varied sex life. 2. The overall sexual satisfaction is higher in women during the first pregnancy than in multiparous. 3. The most satisfied with their sexual life is group of pregnant women over 36 years old. 4. Socioeconomic status of pregnant women does not affect their sexual satisfaction. 3. Autorzy: Delimat Anna, Tokarska Renata, Tytuł: Wpływ mediów na sposób ukończenia ciąży i długość okresu karmienia piersią przez matki. The Influence of the Media on Childbirth Method and Duration of Lactation Period. Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe, Pracownia Podstaw Opieki Położniczej, Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków 6 Wstęp: Sposób ukończenia ciąży oraz długość okresu laktacji jest obecnie tematem często poruszanymi przez media. Duża dostępność do różnorodnych źródeł informacji może wpływać na decyzję kobiet odnośnie sposobu ukończenia ciąży oraz długość okresu laktacji. Cel pracy: Ocena najczęściej wybieranych przez kobiety spodziewające się dziecka, źródeł informacji o porodzie i połogu oraz wpływu mediów na długość okresu karmienia piersią i sposób ukończenia ciąży. Materiał i metoda: Badanie przeprowadzono w okresie kwietnia i maja 2015 roku w Szpitalu Specjalistycznym w Jaśle w Oddziale ginekologiczno – położniczym wśród 65 położnic. W badaniu zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety. Wyniki: Kobiety przygotowując się do porodu i laktacji najczęściej korzystają z Internetu jako podstawowego źródła informacji. Programy telewizyjne i prasa nie mają wpływu na decyzję kobiet dotyczące sposobu ukończenia ciąży. Ponad połowa badanych (69%) uważa, że środki masowego przekazu promują karmienie naturalne. W opinii prawie połowy biorących udział w badaniu położnic (49%), obecne w mediach kampanie reklamowe sztucznego mleka dla niemowląt, wpływają negatywnie na decyzję kobiet dotyczące czasu karmienia piersią i przyczyniają się do skrócenia okresu laktacji. Wnioski: Media promują naturalne karmienie piersią natomiast nie mają wpływu na opinie kobiet dotyczące sposobu ukończenia ciąży. Obecne w prasie i telewizji kampanie reklamowe promujące sztuczne mleko, mają wpływ na skrócenie okresu laktacji. Słowa kluczowe: media, sposób ukończenia ciąży, długość okresu laktacji. *** Introduction: Methods of childbirth and the length of lactation period are currently subjects frequently raised by the media. High availability to different sources of information can influence women’s decisions regarding the method of childbirth and the length of the lactation period. Aim: To assess the sources of information on childbirth and the postpartum period most frequently chosen by women expecting a baby, and the impact of the media on the duration of breastfeeding and on how a pregnancy is completed. Material and Methods: The study was conducted in April and May 2015 in the Specialist Hospital in Jaslo in the Gynecological- Obstetric Department among 65 women in childbirth. The method of the study was a diagnostic survey, the tool being an original questionnaire. 7 Results: Women preparing for childbirth and lactation most frequently use the Internet as their primary source of information. Television programs and the press have no influence on women’s decisions on how to complete their pregnancy. More than half of the respondents (69%) believe that the mass media promote breastfeeding. In the opinion of almost half of the surveyed women in childbirth (49%), current media campaigns of artificial baby milk have a negative impact on women's decision on the duration of breastfeeding and contribute to shortening the lactation period. Conclusions: The media promote natural breast-feeding while they do not affect women’s opinions about how to complete their pregnancy. Advertising campaigns promoting artificial milk, which are present in the press and on television, contribute to shortening the period of lactation. Keywords: media, method of childbirth, duration of lactation 4. Autorzy: Dębska Sylwia, Szyszka Monika, Bączek Grażyna, Tytuł: Wiedza studentów kierunków medycznych na temat fizjologii płodności kobiety i naturalnych metod planowania rodziny. Knowledge of medical students about the physiology of women's fertility and natural methods of family planning Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe Położnych, Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wprowadzenie: Temat naturalnego planowania rodziny oraz fizjologii płodności kobiety jest poruszany w toku kształcenia na kierunkach medycznych. Dzięki temu, studenci mogą poznać zalety i wady tej metody. Wiedza ta jest niezbędna, aby móc w przyszłości w pełni profesjonalnie przekazywać rzetelne informacje swoim pacjentom czy też stosować ją w życiu osobistym. Cel: Celem pracy jest ocena poziomu wiedzy studentów kierunków medycznych na temat fizjologii płodności kobiety i metod planowania rodziny. 8 Materiał i metody: Badanie przeprowadzono wśród 380 studentów kierunków medycznych na I-VI roku między 01.10.2015 – 31.12.2015r. Wykorzystano sondaż diagnostyczny. Techniką badań była ankieta, a narzędziem kwestionariusz samodzielnie opracowanej ankiety. W ankiecie udział wzięli studenci kierunków: analityka medyczna (1,3%), audiofonologia (0,53 %), dietetyka (11,58%), elektroradiologia (0,26%), farmacja (2,63%), fizjoterapia (1,84%), higiena stomatologiczna (0,26%) , lekarski (40,79%) , lekarsko – dentystyczny (1,32%), logopedia (0,79%), pielęgniarstwo (7,63%), położnictwo (26,32%), ratownictwo medyczne (0,79%), techniki dentystyczne (2,37%), zdrowie publiczne (1,58%) . Wyniki: Większość respondentów zna prawidłową kolejność faz w cyklu miesiączkowym (77,4%). 91, 8% badanych prawidłowo wskazało, że szyjka miękka i otwarta wskazuje na okres płodny. Studenci za najbardziej skuteczną uznali antykoncepcję hormonalną (58,4%), a za najmniej skuteczne – metody naturalnego planowania rodziny (20,26%). Aż 63, 95 % respondentów stosuje lub będzie stosować prezerwatywę. Tylko 39,47% badanych stosuje lub będzie stosować naturalne metody planowania rodziny. Wnioski: Studenci kierunków medycznych znają fizjologię cyklu miesiączkowego kobiety, dzięki czemu są w stanie określić okresy płodności i niepłodności u kobiety. Studentki mimo wiedzy na temat fizjologii płodności nie wykorzystują jej w praktyce i preferują antykoncepcję mechaniczną oraz hormonalną zamiast naturalnych metod rozpoznawania płodności. *** Introduction: The subject of natural family planning (NFP) and physiology of female reproductive system and fertility are part of a medical student’s curriculum. As such, medical students are able to familiarize themselves with the advantages and disadvantages of this method. This knowledge is indispensible in order to be able to employ it in the future as a medical professional relaying accurate information to patients, or utilizing it in their personal lives. Aim: The object of the study is the assessment of students’ knowledge concerning the physiology of female reproductive system, fertility and methods of natural family planning. Materials and method: 380 medical students, enrolled in years I to VI of their studies, were included in the study between 01.10.2015 – 31.12.2015. Assessment was based on a diagnostic survey. An individually prepared questionnaire was used as a supplement to the prepared survey. Students of the following specializations participated in the survey: medical analysis (1.3%), audiophonology (0.53%), dieticians (11.58%), electrocardiography (0.26%), pharmacy 9 (2.63%), physiotherapy (1.84%), hygiene in stomatology (0.26%), medicine (40.79%), dentistry (1.32%), logotherapy (0.79%), nursing (7.63%), midwifery (26.32%), ambulatory medicine (0.79%), stomatology techniques (2.37%), public health (1.58%). Results: A majority of the enrolled subjects are familiar with the cyclic nature of the female cycle and its respective phases (77.4%). 91.8% of students correctly indicated that the cervix, when open and soft, is an indicator of fertility. Students indicated hormonal contraception as being the most effective contraceptive method (58.4%), and the least effective – natural methods of family planning (20.26%). 63.95% of respondents use or plan to use condoms only. Only about 39.47% of questioned students use or will use natural methods of family planning. Conclusion: A majority of the medical students are familiar with the basic physiology of female menstrual cycle and are thus able to properly identify her fertile and infertile periods. Despite their knowledge of this physiology, however, female students do not apply this theoretical knowledge in their everyday lives and prefer mechanical or hormonal contraception rather than methods of fertility awareness. 5. Autorzy: Dębska Sylwia, Werczyńska Aleksandra Tytuł: Postępowanie w dystocji barkowej u pacjentki rodzącej do wody - studium przypadku. The management in shoulder dystocia during water birth- case study. Afiliacja: Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Praca dotyczy postępowania w dystocji barkowej u kobiety rodzącej do wody. Zawiera wytyczne postępowania podczas dystocji barkowej w warunkach lądowych jak i podczas porodu do wody opracowane w Katedrze i Oddziale Klinicznym Ginekologii i Położnictwa w Tychach. Rozwinięcie: Praca przedstawia opis kobiety rodzącej do wody. Mimo zebrania rzetelnego wywiadu oraz prawidłowego prowadzenia porodu, został on powikłany dystocją barkową. Wykorzystane przezpołożną postępowanie w II fazie porodu pozwoliło na sprawne i szybkie urodzenie dziecka. 10 Podsumowanie: Poród do wody nie jest przeszkodą do wdrożenia postępowania podczas porodu powikłanego dystocją barkową- rodząca musi tylko opuścić wannę i zakończyć poród na łóżku porodowym. Dobra organizacja działań położnej pozwala na podjęcie trafnych decyzji, które przyspieszają narodzenie dziecka. *** Introduction: The objective of this study is management of shoulder dystocia during water birth. It contains the algorrhythm for prevention and managing of shoulder dystocia created by Clinical Ward of Obstetricsand Gynecology in Tychy. Discussion: The study presents a woman’s water birth complicated by shoulder dystocia. Due to management used by midwife in second stage of labour, child was born very efficiently and quickly. Conclusions: Obstetricians can implement the management of shoulder dystocia also in water birth. Mother should leaves a bath and finish delivery on delivery bed. The most important thing is organisation- it allows efficienlty and quickly child birth. 6. Autorzy: Grażyna Dykowska, Adam Fronczak, Rafał Szpakowski (1), Jarosława Belowska (2), Zofia Sienkiewicz (3) , Łukasz Błoch (4) Tytuł: Dostępność do badań profilaktycznych raka piersi w badaniach OECD i Polski Afiliacja: (1) Zakład Zdrowia Publicznego , (2) Zakład Dydaktyki i Efektów Kształcenia, , (3) Zakład Pielęgniarstwa Społecznego, (4) Zakład Profilaktyki Onkologicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Niezadowolenie z systemu ochrony zdrowia jest powszechne, a krytyka od wielu lat płynie zarówno ze strony pacjentów, jak i jego pracowników. W latach 90-tych XX wieku zaczęto przetwarzać zbiory danych statystycznych na formę, mającą na celu pobudzić do działania na rzecz systematycznej poprawy jakości usług medycznych. W ten sposób zaczęto stosować tzw. wskaźniki sprawności (performance measures) ukazujące, w jakim stopniu w systemie osiągane są pożądane cechy i zjawiska. 11 Cel pracy: Ocena opieki profilaktycznej nad kobietą w aspekcie dostępności do świadczeń mammograficznych w świetle badań statystyki OECD, Ministerstwa Zdrowia, NFZ i GUS. Pierwszym wymiarem działań w zakresie poprawy stanu zdrowia jest prewencja, zapobieganie wystąpieniu chorób. Jest to najbardziej pożądane działanie, składające się na ogólnej koncepcji zwalczania chorób (disease control). Nie wszystkim rodzajom chorobom można zapobiegać (np. rakowi piersi), w szczególności przez efektywne (ekonomicznie) działania. Infrastruktura medyczna rozlokowana jest nierównomiernie. W ośrodkach wielkomiejskich, akademickich jest bardziej rozwinięta niż w rejonach wiejskich, a najbardziej wyspecjalizowane ośrodki zlokalizowane są w kilku największych miastach Polski Materiał i metoda: Analizie poddano publikację Health Glance OECD 2015 oraz opracowanego na podstawie danych NFZ i PZH Krajowego Indeksu Sprawności Ochrony Zdrowia 2014 a także statystykę publiczną MZ i GUS. Wyniki: Dane dotyczące uczestnictwa kobiet w badaniach mammograficznych wskazuje wg. OECD wskaźnik badań mammograficznych wykonanych w Polsce wyniósł w 2013 roku 52 %. Jednak wg danych dot. Polski (wg. województw) 52% kobiet zbadało się tylko w województwie zachodniopomorskim, po 50% w województwie wielkopolskim i lubelskim. W pozostałe województwach obserwuje się tendencję spadkową do 32% w województwie świętokrzyskim (dane NFZ). Dane z Polski nie są porównywalne z informacjami przekazanymi przez Polskę do OECD, co może być związane z faktem, iż dane statystyczne przekazuje GUS (nie NFZ) do OECD, dodają do informacji z NFZ danych statystycznych od dot. badań mammograficznych, niefinansowanych przez NFZ . Najwyższe wydatki na osiągnięcie średniego 1% przeżyć 5-letnich u osób z rakiem piersi (C50) zanotowano w województwach podlaskim, lubelskim i podkarpackim, najniższe – a tym samym najwyższą efektywność kosztową leczenia raka piersi w województwach wielkopolskim, dolnośląskim i małopolskim. Z danych NFZ wynika, że w 2007 r. odsetek 5-letnich przeżyć był najniższy w woj. podkarpackim (66%), najwyższy w woj. lubelskim (79%). Pięcioletni okres przeżywalności z rakiem piersi odzwierciedla wczesne rozpoznanie oraz coraz lepsze metody leczenia. Wszystkie kraje OECD w 2013 roku osiągnęły pięcioletnie przeżywalność pacjentek z rakiem piersi względnej 80 %, z wyjątkiem Estonii , Polski i Chile. Z kolei dane dotyczące Polski, najwyższe wydatki na osiągnięcie średniego 1% przeżyć 5-letnich u osób z rakiem piersi zanotowano w województwach podlaskim, lubelskim i podkarpackim, najniższe zaś – a tym samym najwyższą efektywność kosztową leczenia raka piersi wielkopolskim, dolnośląskim i małopolskim. 12 w województwach Wnioski: Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Obserwacja częstości zachorowań w poszczególnych grupach wiekowych wykazała, że drastyczny wzrost zachorowań występował w przedziale wiekowym od 50 do 69 roku życia. W USA oraz w krajach Unii Europejskiej uznano, że najskuteczniejszym instrumentem ograniczenia zachorowań i poprawy wyników leczenia nowotworów złośliwych są narodowe programy walki z rakiem. Programy te są finansowane ze środków budżetowych państwa, a działania w ramach tych programów oprócz populacyjnych badań przesiewowych obejmują także zakup nowoczesnego sprzętu diagnostyczno – leczniczego oraz działania edukacyjne w odniesieniu do społeczeństwa i kadry medycznej. Celem polskiej realizacji profilaktyki raka piersi realizowanego przez NFZ jest obniżenie wskaźnika umieralności z powodu raka piersi do poziomu osiągniętego w przodujących w tym zakresie krajach Unii Europejskiej oraz OECD a także podniesienie poziomu wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka sutka i wprowadzenie na terenie całego kraju zasad postępowania diagnostycznego. Badanie mammograficzne pozostaje podstawowym narzędziem zwiększania szans przeżycia kobiet dotkniętych rakiem piersi. Podstawowe zasady wczesnego wykrywania nowotworów złośliwych na poziomie UE zostały sformułowane w 2003 r., w Rekomendacji Rady Unii Europejskiej*. The Council of the European Union (2003) Council Recommendation of 2 December 2003 on cancer screening (2003/878/EC) Official Journal of the European Union, L 327/34, 16.12.2003. W przypadku Polski niestety nie osiągnęliśmy w badanym okresie 2013 roku średnich wskaźników ani z ilości badań mammograficznych ani z 5 letniej przeżywalności pacjentek z rakiem piersi, co wyznacza nam nadal duże wyzwanie w profilaktyce i leczeniu tym obszarze. *** Summary: Dissatisfaction with the health care system is widespread and criticism for many years flows from include the patients and the staff. In the 90s of the twentieth century began to process the collection of statistical data on a form designed to stimulate efforts to systematically improve the quality of medical services. In this way they began to use the so-called Performance Measures, showing the extent to which the system are achieved desirable features and phenomena. 13 7. Autorzy: Gabaja Magdalena, Madetko Renata, Mierzwa Anna, Tytuł: Rehabilitacja po mastektomii – masaż limfatyczny. Post-mastectomy rehabilitation – lymphatic massage Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe przy Pracowni Podstaw Opieki Położniczej, Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków, Kierownik: dr n. med. Barbara Prażmowska Wstęp: W Polsce rak piersi stanowi 20% wszystkich nowotworów, co oznacza, że co roku choruje na niego około 15 tysięcy Polek. Jest jednym z najczęstszych i najgroźniejszych nowotworów złośliwych występujących u kobiet. Zazwyczaj diagnozowany jest w wieku okołomenopauzalnym. Zdarza się jednak, iż pojawia się on u kobiet ciężarnych, co stanowi 2% wszystkich diagnozowanych raków piersi. Mastektomia, podczas której pierś wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi zostaje odjęta, stanowi najczęstszą metodę leczenia. Zabieg ten powoduje u kobiety mnóstwo negatywnych powikłań. Po mastektomii pojawia się ograniczenie siły mięśniowej i osłabienie. Bardzo częstym powikłaniem pooperacyjnym, związanym z całkowitym lub częściowym usunięciem węzłów chłonnych pachowych, jest obrzęk limfatyczny kończyny górnej po stronie operowanej. W profilaktyce i leczeniu obrzęku pooperacyjnego bardzo często wykorzystywany jest masaż limfatyczny ręki. Pacjentki, które stoją w obliczu rozpoznania tego nowotworu, przeżywają bardzo wiele stresu, a amputacja piersi powoduje u nich ogrom niekorzystnych dolegliwości. U kobiet z rakiem piersi rodzi się poczucie krzywdy, a także pojawia się gniew i bunt wraz z rozżaleniem i strachem przed przyszłością. Aby poprawić sprawność oraz samopoczucie kobiety konieczne jest uświadomienie jej istoty systematycznej fizjoterapii. Odpowiednia aktywność fizyczna po mastektomii eliminuje stres oraz umożliwia zdecydowanie szybszy powrót do aktywności społeczno-zawodowej i życia w rodzinie. Cel pracy: Celem pracy było przedstawienie istoty rehabilitacji okołooperacyjnej po mastektomii radykalnej. W pracy dokonano przeglądu piśmiennictwa dotyczącego raka piersi, problemów chorujących na niego kobiet - wliczając kobiety ciężarne, mastektomii oraz sposobu redukcji obrzęku limfatycznego. 14 Podsumowanie: Obecnie, wraz z rozwojem nauki i doświadczenia, sytuacja chorych na nowotwór piersi kobiet ciężarnych diametralnie się zmieniła – mogą donosić ciążę jednocześnie bezpiecznie się lecząc. Rehabilitacja po mastektomii jest ważna dla przebiegu okresu okołooperacyjnego i dalszego rokowania, może zapobiegać powikłaniom i przyczynić się do poprawy jakości życia. Ma ona na celu zwiększenie siły mięśniowej oraz zakresu ruchów kończyny górnej po stronie operowanej, zapobieganie oraz ewentualne zwalczanie zastoju chłonki w kończynie i okolicy operowanej poprzez specjalne ćwiczenia i zabiegi fizykalne, korekcję zmian postawy pojawiających się po zabiegu, a także pomoc w przyzwyczajeniu się do nowych warunków życia. Pacjentka, po przeprowadzonym instruktażu przez fizjoterapeutę lub masażystę może samodzielnie wykonywać masaż limfatyczny przestrzegając obowiązujących zasad. Prowadzi on do całkowitego lub częściowego przywrócenia równowagi odpływu chłonki z kończyny górnej po stronie operowanej. Wyniki badań wskazujące na zmniejszenie liczby nawrotów raka piersi i spadek umieralności wśród kobiet aktywnych fizycznie w porównaniu z populacją prowadzącą siedzący tryb życia dowodzą, że konieczne jest objęcie wszystkich kobiet leczonych chirurgicznie różnym formom aktywności fizycznej. Wcześnie wykryty rak piersi może być skutecznie leczony, zatem należy zalecać wszystkim kobietom po 20 roku życia, aby raz w miesiącu wykonywały samobadanie piersi. Słowa kluczowe: mastektomia, rak piersi, ciąża, obrzęk limfatyczny, masaż limfatyczny *** Introduction: Breast cancer amounts to 20% of all tumors in Poland, which means 15k Poles have it each year. It is one of the most frequent and dangerous cancers diagnosed among women. Usually it is diagnosed among women of premenopausal age. It happens, however, that pregnant women are diagnosed with it, which measures up to 2% of diagnosed cancers. Mastectomy, during which breast and surrounding lymph nodes are removed is the most common treatment.This medical procedure has a lot of negative consequences. Muscle weakness and overall weakness both appear in post-mastectomy women. Very frequent complication related to complete or partial removal of lymph nodes is lymphedemain the higher-upper limb on the previously operated side. During the prevention and treatment of lymphedema lymphatic drainage is very commonly used. Patients who have just been diagnosed with breast cancer suffer from a lot of stress, and amputation causes any unwanted consequences. Diagnosed women experience much suffering as well as anger and defiance. They also feel resentment and uncertainty concerning their future. To lift her sprits and increase her agility it is necessary for her to realize 15 the importance of systematic physiotherapy.The right amount of physical activity after the mastectomy eliminates stress and allows for a faster return to a normal life. Goal: The goal of this work was to explain what occurs prior to and after a mastectomy. This study consisted of reviewing literature concerning breast cancer, the problems its patients deal with (including pregnant women), mastectomies and ways to reduce lymphedema. Conclusions: Currently, due to advances in science as well as increases of doctors experience, the situation of women diagnosed with breast cancer has changed dramatically - they can bear while being treated. Post-mastectomy rehabilitation is very important. It decreases the number of unwanted consequences and improves quality of life. The rehabilitation’s goal is to increase muscle strength and range of motion of the higher-upper limb on the previously operated side, preventing and fighting any zastoj chlonki w konczynie i okolicy by special exercises and physiotherapy as well as helping to realize new living condition. The patient instructed by a physiotherapist can carry out lymphatic drainage on her own, as long as she goes by the rules introduced. The drainage leads to complete or partial recovery of równowagi odpływu chłonki z kończyny górnej po stronie operowanej. Studies showing that women living an active lifestyle have a lower mortality rate and chance of getting cancer again when compared with other women teach us that every women which had a mastectomy should have a lot of physical activities in her life. 8. Autorzy: Gaweł Aleksandra., Przysucha Justyna, Nowacka Agnieszka, Tytuł: Rola położnej Podstawowej Opieki Zdrowotnej w opiece nad pacjentką onkologiczną. The role of the midwife Primary Health Care in the care of the oncological patient. Afiliacja: Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny 16 Wstęp: Szacuje się, że około 0,1% wszystkich nowotworów współistnieje z ciążą. Najczęściej występującymi nowotworami jest rak szyjki macicy, rak piersi, Chłoniami oraz czerniak złośliwy. Choroba nowotworowa dotyczy dwóch osób matki i płodu. Celem pracy jest przedstawienie zakresu pracy położnej w relacji z pacjentką onkologiczną. Rozwinięcie: W przypadku stwierdzenia choroby nowotworowej u kobiety będącej w ciąży należy pamiętać o podstawowych zasadach: 1. Należy stosować optymalne leczenie i ratować życie matki; 2. Należy prowadzić chemioterapię jedynie w przypadku chemio wrażliwych i chemio wyleczalnych nowotworów; 3. Należy dążyć do maksymalnej ochrony płodu; 4. Należy dążyć do zachowania zdolności rozrodczych matki w przyszłości. Posumowanie: Położna przejmując opiekę nad pacjentką onkologiczną pełni nie tylko rolę opiekuńczo-pielęgnacyjną . Staje się edukatorską, doradcą, terapeutką i przyjacielem rodziny. Opieka nad pacjentką onkologiczną oparta jest o badania kontrolne, obserwacje pacjentki i jej przyszłego dziecka. Ciąża i „rak” to sytuacja trudna, lecz do pogodzenia. Ma w tym wszystkim pomagać i udowadniać postępowanie położnej. *** Introducion: It is estimated that approximately 0.1% of all cancers coexists with pregnancy. The most common cancer is cervical cancer, breast cancer, and malignant melanoma. Cancer involves two individuals the mother and the fetus. Aim of the study is presentation of the range of the midwife in relation to the oncological patient. Discussion: In the case of cancer in a woman who is pregnant should be aware of basic principles: 1. Use the optimal treatment and to save the mother's life; 2. Lead chemotherapy only if the chemo-sensitive cancer; 3. Strive for maximum protection of the fetus; 4. The aim should be to preserve the mother's reproductive capacity in the future. 17 Summary: The midwife taking care of the oncological patient fully not only the role of care and nursing. It becomes educator, counselor, therapist and family friend. Oncology patient care is based on control tests, observation patient and her future child. Pregnancy and "cancer" is a difficult situation, but to reconcile. He has all this help and prove proceedings midwife. 9. Autorzy: Kameduła Nela, Olszewska Anna, Bączek Grażyna, Tytuł: Kontrowersyjne praktyki w położnictwie XX wieku. Controversial practices in obstetrics in the 1950s. Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe Położnych, Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Postęp nauki, który nastąpił w XX wieku spowodował, iż do świata położnictwa został wprowadzony szereg innowacyjnych rozwiązań. Tempo wprowadzania innowacji znacznie przewyższało jednak tempo rozwoju formułowania przejrzystych zasad prowadzenia badań naukowych nad bezpieczeństwem i zasadnością stosowania nowości. Rozwinięcie: Plakat przedstawia najciekawsze i najbardziej kontrowersyjne, z punktu widzenia współczesnej położnej, praktyki stosowane w położnictwie XX wieku. Przedstawiono zagadnienia dotyczące palenia tytoniu w ciąży, metod łagodzenia bólu porodowego, a także kwestię leków przyjmowanych przez ciężarne. Podsumowanie: Od lat 50-tych XX wieku nastąpił okres największej w historii medykalizacji ciąży i porodu. Niestety, w większości przypadków, medykalizacji bezzasadnej, niosącej za sobą wiele szkód. *** 18 Introduction: The development of science in the 20th century resulted in numerous innovative solutions introduced to the world of obstetrics. Nevertheless, new rules on how to conduct research, assure safety and legitimacy were applied a way slower than adopting new techniques in obstetrics. Discussion.: The poster shows the most interestingand the most controversial practices in obstetrics during that period. Described problems are referred to smoking cigarettes during pregnancy, labor pain relief methods and the use of drugs by pregnant women. Summary: The 1950’s became the infamous period of the highest medicalization of pregnancy and childbirth in the history based on unfounded and harmful methods. 10. Autorzy: Kozłowska Katarzyna, Bentkowska Monika, Bączek Grażyna, Tytuł: Pierwsze czynności wykonywane przy noworodku donoszonym po porodzie siłami natury. First duties performing with newborn after vaginal delivery. Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe Położnych, Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Celem pracy jest określenie czynności wykonywanych przez położną w pierwszych minutach życia noworodka z uwzględnieniem ich znaczenia dla stanu dziecka. Rozwinięcie: Jednym z najważniejszych okresów w rozwoju człowieka jest pierwsze kilka godzin po porodzie, czyli okres adaptacji noworodka do życia poza organizmem matki. Bardzo istotny jest kontakt „skóra do skóry” w pierwszych dwóch godzinach po narodzinach, który ułatwia nawiązanie więzi między matką i jej nowonarodzonym dzieckiem. Po urodzeniu położna ocenia stan noworodka posługując się skalą Apgar. Kolejną czynnością, przed odpępnieniem, jest założenie opasek identyfikacyjnych na dwie kończyny noworodka. Później następuje odpępnienie noworodka i przystępuje się do pomiarów antropometrycznych. Jednymi 19 z ostatnich czynności wykonywanych przez położną jest podanie witaminy K i D, profilaktyka zakażeń przedniego odcinka oka oraz wykonanie szczepień ochronnych. Podsumowanie: Położna odgrywa bardzo ważną rolę w pierwszych chwilach życia noworodka. Poprzez wnikliwą obserwację dziecka bezpośrednio po porodzie staje się pierwszą osobą, która może wykryć ewentualne nieprawidłowości i wady dziecka. Działania podejmowane przez położną oraz jej zaangażowanie w opiekę nad noworodkiem mają wpływ na jego dalszy rozwój. *** Introduction: Main aim of our review is to define main duties which are performed by a midwife with a newborn during first minutes after delivery. Discussion: One of the most important stages in human development are first hours after delivery. It is the time when a neonatal adapt to new environment, out of the mothers uterus. Significant thing is skin to skin contact in first two hours, which helps mother and her child to bond. After delivery, midwife is using Apgar score to check condition of the baby. Then, two identyfication bracelets are being put on the baby’s wrists or ankles and the umbilical cord is being clamped and cut. Later a midwife weights the baby and measure its length, head and chest circumference. Last thing is to give a vitamins K and D, prevent an infection of the sight organ and vaccinate. Summary: Midwife is performing a vital role in first moments in newborn life’s. Thanks to penetrating observation directly after delivery, she is the first person who can notice defects of the baby. Midwife’s care and emotional commitment have a positive influence on the future development of the child. 11. Autorzy: Lauk Judyta, Rudnicka Michalina, Szczepaniak Rozalia, Bączek Grażyna, Tytuł: POŁOŻNA W OBOZIE ŚMIERCI- Stanisława Leszczyńska Midwife in a death camp - Stanisława Leszczyńska 20 Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe Położnych, Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Stanisława Leszczyńska urodziła się 8 maja 1896 w Łodzi, zmarła 11 marca 1974 . Przyjęła ponad 3000 porodów. Podczas II wojny światowej wraz z córką trafiła do obozu koncentracyjnego Auschwitz Birkenau, gdzie jako więzień pełniła funkcję położnej, a swoje przeżycia opisała w pracy Raport położnej z Oświęcimia. Rozwinięcie: Porody odbywały się na zbudowanym z cegieł piecu w kształcie kanału. Dzieci nie otrzymywały żadnych przydziałów żywnościowych ani nawet kropli mleka. Marły powolną śmiercią głodową. Ciężarna zmuszona była odmawiać sobie przez czas dłuższy przydzielonej racji chleba, który mogła wymienić na prześcieradło. Darła je na strzępy, przygotowując pieluszki i koszulki dla dziecka, żadnej bowiem wyprawki dzieci nie otrzymywały. Podsumowanie: Niemka Pfani poinformowała panią Stanisławę, że jest rozkaz, aby każdego noworodka traktować jak martwego. Polka nie posłuchała. Pobito ją, nadal nie słuchała. Słowa „Nie, nigdy. Nie wolno zabijać dzieci” towarzyszyły jej przez całe życie. *** Introduction: Stanisława Leszczyńska was born on 8 May 1896. She has delivered over 3000 children. During World War II she was put into Auschwitz-Birkenau concentration camp among with her daughter, where as a prisoner she held the position of a midwife. She described her experiences in a work called a work called Raport położnej z Oświęcimia /The Report of a Midwife from Auschwitz/. Discussion: The births were taking place in a channel-shaped furnace made of bricks. The children were not given any food rations, nor a drop of milk. They slowly died of starvation. A pregnant woman was forced to deny herself dispensed ration of bread for a longer time so she could exchange it for a bedsheet. She ripped it to shreds, preparing diapers and night-dresses for a child, because she did not receive any layette. Conclusion: German woman Pfani informed Mrs. Stanisława, that there is an order to consider every newborn baby dead. The Polish woman Polka did not listen. She was beaten, but she still didn't listen. The words ,,No, never. You can't kill children'' were with her throughout her whole life. 21 12. Autorzy: Majka Aleksandra, Karpik Małgorzata, Baczek Grażyna, Tytuł: Pozycje karmienia piersią. Breastfeeding positions. Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe Położnych, Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Karmienie piersią to najbardziej naturalny sposób żywienia noworodków i niemowląt. Mleko matki jest ściśle dostosowane do potrzeb dziecka oraz zapewnia jego prawidłowy rozwój. Szczególnie ważne jest pierwsze mleko- substancja bogata w białko, witaminy A i E, ciała odpornościowe, sole mineralne. Dlatego tak ważne jest, aby kobiety od samego początku karmiły swoje dziecko. Rozwinięcie: Za pomyślny przebieg karmienia znacząco odpowiada technika przystawiania dziecka do piersi. Najczęściej matki wykorzystują pozycję klasyczną, wygodną zarówno dla niej jak i dziecka. Niestety ta technika, nie spełnia tej funkcji w przypadku gdy dziecko urodziło się cięciem cesarskim. Matka w kilka godzin po zabiegu powinna karmić w pozycji leżącej tak, aby jej brzuch dotykał brzuszka dziecka. Oprócz wyżej wymienionych istnieją również inne techniki przystawiania dziecka do piersi są to : pozycja krzyżowa i spod pachy. Zatem każda kobieta może wybrać odpowiednią według własnych, indywidualnych potrzeb. Podsumowanie: Karmienie piersią powinno być dla matki i dziecka przyjemnością, czasem umacniania więzi. Kobieta powinna wybrać taką pozycję, która będzie wygodna dla niej i dziecka. Najważniejsze jest by oboje cieszyli zaletami karmienia naturalnego. Plakat przedstawia różne pozycje karmienia piersią, jakie możemy zaproponować kobiecie po porodzie fizjologicznym, a także po cięciu cesarskim. Zawiera również wskazówki udanego karmienia piersią. *** Introduction: Breastfeeding is the most natural way to feed newborns and infants. Breast milk is tailored to the needs of a child and ensures its proper development. Colostrum is especially 22 important - substance rich in protein, vitamins A and E, immunity agents, mineral salts. This is why it is vital for women to nurse their babies from the very beginning. Discussion: Correct technique for latching is necessary for proper nursing. Usually mothers choose classic position, which is comfortable for both them and the baby. Unfortunately, this technique is not suitable after caesarean section. Few hours after the surgery, the mother should nurse the baby in a supine position so that her abdomen touches the abdomen of the baby. Apart from these techniques, mother can breastfeed in a cross cradle position or a football hold. There is therefore, a suitable nursing technique for every woman. Summary: Breastfeeding should be a pleasure for both mother and a baby, it strengthens the bonds. Woman should choose a position that is comfortable for her and the baby. Most important thing is that they both enjoy the benefits of natural breastfeeding. The poster presents different positions while breastfeeding, which can be proposed to he mother after normal childbirth and caesarean section. It includes also tips for successful breastfeeding. 13. Autorzy: Mazur Daria, Bączek Grażyna, Tytuł: Projekt dydaktyczny. Uczymy młodsze koleżanki. Didactic project. Teach younger colleague Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe Położnych, Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Dydaktyka medyczna jako jeden z przedmiotów na I roku studiów magisterskich składa się z wykładów, seminariów, ćwiczeń oraz zajęć praktycznych. Jest to istotna część programu studiów na kierunku Położnictwo, ponieważ przygotowuje do profesjonalnej edukacji zdrowotnej pacjentów oraz innych grup społecznych. Wykłady pozwalają na poznanie dydaktyki ogólnej, a także specyfiki kształcenia zawodowego położnych. Na ćwiczeniach uczestniczki zdobywają umiejętności z zakresu tworzenia spersonalizowanych programów edukacji podopiecznych. Zajęcia praktyczne pozwalają studentkom nabyć odpowiednie 23 umiejętności dydaktyczne zapoznając się z pracą wykładowcy akademickiego, co zostało przedstawione na plakacie. Rozwinięcie: Plakat prezentujący realizację projektu zawiera: cel ogólny zajęć - prawidłowe stosowanie zasad aseptyki i antyseptyki, metody kształcenia - mini wykład, pogadanka, pokaz, ćwiczeni, środki dydaktyczne - prezentacja multimedialna, fantomy, narzędzia, odzież ochronna, quiz oraz szczegółowe zoperacjonalizowane cele/ efekty kształcenia. Podsumowanie: Zajęcia zostały zakończone ewaluacją poprzez rozdanie kwestionariuszy oceniających pracę prowadzących. Studentki wypowiedziały się pozytywnie na temat ćwiczeń. Uznały zajęcia za dobrze prowadzone i zorganizowane. *** Introduction: Medical didactic as a one of subjects in first year of Masters consists lecturers, exercises and practical. It is relevant part midwifery studies, because it prepares to professional health education, which is adressed to patients and other social groups. Lectures allow students to learn general didactic and specific of midvifes vacational training as well. In exercises participants achieve abilities in field of personalized health education programs. Practical enable students to see how looks like lecturer job in University. The las one was shown on the poster. Discussion.: General point: properly use of aseptic and antiseptic techniques. Dydactic tools: multimedia presentation, mannequin, quiz, protective clothings, surgical instruments. Methods: mini lectur, causerie, display, exercises. Summary: Class were end by filling the polls by the participants. They assess work of older colleague as well done. In their opinion classes were good conducted and organized. 14. Autorzy: Michalewicz Marta, Rasińska Renata, Tytuł: Ocena suplementacji kwasu foliowego w grupie kobiet w wieku prokreacyjnym. Assessment of folic acid supplementation in women of reproductive age. 24 Afiliacja: Zakład Organizacji i Zarządzania w Opiece Zdrowotnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Wstęp. Kwas foliowy reguluje wzrost i funkcjonowanie wszystkich komórek, biorąc udział w syntezie kwasów nukleinowych. U kobiet ciężarnych minimalizuje ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u płodu. Nie tylko ciężarne i planujące ciąże ale wszystkie kobiety w wieku prokreacyjnym powinny go dostarczać organizmowi wraz z pożywieniem. Cel. Celem badania była ocena suplementacji kwasu foliowego w grupie kobiet w wieku prokreacyjnym. Materiał i metoda. Badaniami objęto grupę 116 kobiet w wieku od 18 do 28 lat, nieposiadających dzieci. W pracy zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Narzędziem badawczym oceny suplementacji kwasu foliowego był kwestionariusz ankiety własnego autorstwa. Udział w badaniu był dobrowolny i anonimowy. Wyniki. Tylko 16,38% badanych kobiet spożywa produkty bogate w kwas foliowy lub suplementy kwasu foliowego. Produkty, które najczęściej wymieniały ankietowane to: brokuły, szpinak, kalafior, sałata oraz banany. Kobiety pochodzące ze wsi częściej spożywają kwas foliowy ( 22,78%) niż grupa osób pochodząca z miast( 5,41%).Aż 61,21% ankietowanych rozpoczęło już aktywność seksualną i planuje w przyszłości zajście w ciąże. Większość z nich nie stosuje kwasu foliowego ( 90,14%), pomimo posiadanej wiedzy suplementacji kwasu foliowego( 55% ankietowanych deklarowało znajomość roli kwasu foliowego w organizmie). Wnioski. Pomimo wysokiej deklarowanej odpowiedzialności za stan własnego zdrowia, przejawiane zachowania w tym niestosowanie kwasu foliowego w wieku rozrodczym grupy badanej należy uznać za niekorzystne. Brak suplementacji kwasu foliowego u kobiet współżyjących zwiększa potencjalne ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u płodu. Zachowanie badanych wskazuje na potrzebę intensyfikacji działań promocyjnych w celu wypracowania właściwych nawyków żywieniowych u kobiet w wieku rozrodczym. *** Introduction. Folic acid regulates the growth and functioning of all cells, taking part in the synthesis of nucleic acids. Pregnant women reduces the risk of neural tube defects in the fetus. Not only pregnant and planning pregnancy but all women of of reproductive age should it provide organism with food. Aim. The aim of the study was to evaluate the supplementation of folic acid among women of 25 of reproductive age. Material and methods. The study involved a group of 116 women aged 18 to 28 years, without children. The study used the diagnostic survey method. Research tool assessment of folic acid supplementation was a questionnaire survey of his own authorship. Participation in the study was voluntary and anonymous. Results. Only 16,38% of women consume foods rich in folate or folic acid supplements. Products that frequently exchanged surveyed include: broccoli, spinach, cauliflower, lettuce and bananas. Women from villages more often consume folic acid (22,78%) than the group of people coming from cities (5,41%). As many as 61,21% of respondents have already started sexual activity and plans for future pregnancy. Most of them do not apply folic acid (90,14%), despite the knowledge folic acid supplementation (55% of respondents declared knowledge of the role of folic acid in the body). Conclusions. Despite the high declared responsibility for the state of their health, behavior exhibited in the non-folic acid in the reproductive age group of the study should be considered as disadvantageous. Lack of folic acid supplementation in women coexisting increases the potential risk of neural tube defects in the fetus. The behavior of the respondents indicated the need to intensify promotional activities in order to develop proper eating habits in women of reproductive age. 15. Autorzy: Misztal Alicja, Bączek Grażyna, Tytuł: Poród drogami natury czy cięcie cesarskie? Opinie kobiet w zależności od drogi porodu. Vaginal delivery or cesarean section? Opinions of women depending on a way of delivery. Afiliacja: Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Zarówno poród drogami natury jak i cięcie cesarskie ma swoje plusy i minusy. Wiele osób dywaguje na temat wyższości jednego sposobu ukończenia ciąży nad drugim. Często 26 opinia kobiet jest zależna od rodzaju porodu jakiego przyszło jej doświadczyć. Jednak należy pamiętać o tym, że najważniejszy jest efekt końcowy – zdrowa matka i dziecko. Cel pracy: Uzyskanie opinii kobiet na temat lepszego rodzaju porodu dla kobiety i dziecka w zależności od drogi porodu. Materiał i metoda: Grupę badaną stanowiło 664 kobiet w wieku 18-100 lat. Ankietowane zostały podzielone na dwie grupy. Pierwszą grupę stanowiły kobiety rodzące drogami natury, zaś drugą grupę reprezentowały kobiety po cięciu cesarskim. Metodę badawczą stanowił sondaż diagnostyczny, natomiast technikę badawczą – autorska ankieta opracowana na potrzeby pracy. Wyniki: Kobiety po porodzie drogami natury w zdecydowanej większości uważają ten rodzaj porodu za lepszy zarówno dla matki (88%) jak i dziecka (91%). Tylko 12% ankietowanych w przypadku matki i 9% w przypadku dziecka wskazało cesarskie cięcie za lepszą alternatywę porodową. Respondentki po porodzie drogą cięcia cesarskiego nie potrafią jednoznacznie wskazać na lepszy rodzaj porodu dla matki, ponieważ 54% kobiet wybrało poród drogami natury, a 46% cięcie cesarskie. Podobnie było w przypadku lepszego rodzaju porodu dla dziecka – 58% pań wskazało poród drogami natury a 42% poród drogą cięcia cesarskiego. Wnioski: Opinie kobiet po porodzie drogami natury są bardziej jednoznaczne niż kobiet po cięciu cesarskim. Respondentki rodzące drogami natury w znacznej większości uważają ten rodzaj porodu za lepszy zarówno dla matki jak i dziecka. Kobiety po porodzie drogą cięcia cesarskiego w podobnym stopniu uważają poród drogami natury oraz cięcie cesarskie za lepszy sposób ukończenia ciąży zarówno dla matki jak i dla dziecka. *** Introduction: Both vaginal delivery and cesarean section has advantages and disadvantages. Many people think about which kind of delivery is better. Frequently opinions of women depend on a kind of her delivery. However, it must be remembered that the final effect is the most important – a healthy mother and child. Aims: To find out opinions of women about better kind of delivery for women and child depending on way of delivery. 27 Material and methods: The group who took part in this research consisted of 664 women at the age of 18-100. Women were divided in two groups. The first group involved women who had vaginal delivery, while women represented the second group had cesarean section. The diagnostic survey presented an investigative method, however, on the requirements of work investigative technique – the following survey. Results: Women after vaginal delivery consider this kind of delivery as better both for a mother (88%) and child (91%). Only 12% of interviewee (in case of mothers) and 9% (in case of children) claim to prefer cesarean section. Women after cesarean section do not have unanimous answer. 54% of them prefer vaginal delivery, 46% are in favour of cesarean section. Similar statistics can be found regarding better kind of delivery for child- 58% women prefer vaginal delivery and 42% of them - cesarean section. Conclusions: Opinions of women after vaginal delivery are clearer than those after cesarean section. Majority of women after vaginal delivery think that this kind of delivery is better for both mother and child. Women after cesarean section think that vaginal delivery and cesarean section is a better kind of delivery for both a mother and child. 16. Autorzy: Misztal Alicja, Bączek Grażyna, Tytuł: Opinia kobiet na temat aktualnych trendów porodowych. Opinion of woman about current labour trends. Afiliacja: Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat możemy zaobserwować w położnictwie zmiany dotyczące trendów porodowych. Wiele z nich przyniosło dużo korzyści dla rodzącej i stało się standardem postępowania podczas porodu. Jednak niektóre nadal pozostają kontrowersyjne w opinii kobiet. Cel pracy: Uzyskanie opinii kobiet na temat aktualnych trendów porodowych. 28 Materiał i metoda: Grupę badaną stanowiło 664 kobiet w wieku 18-100 lat. Metodę badawczą stanowił sondaż diagnostyczny, natomiast technikę badawczą – autorska ankieta opracowana na potrzeby pracy. Wyniki: Kobiety pozytywnie odniosły się do indywidualnej opieki sprawowanej przez położną podczas porodu. Aż 90% ankietowanych uważa, że taka opieka jest potrzebna. Tylko 4% kobiet jest zdania, że nie jest ona konieczna. Natomiast 6% nie potrafiło zająć stanowiska w tej sprawie. W pytaniu o możliwość cięcia cesarskiego "na życzenie" respondentki nie potrafiły udzielić jednoznacznej odpowiedzi. 47% uważa, że kobieta powinna mieć taką możliwość, 38% nie akceptuje takiej procedury, a 15% nie miało zdania na ten temat. Poruszona została także kwestia znieczulenia podczas porodu. Aż 70% ankietowanych jest zdania, że znieczulenie podczas porodu jest potrzebne, zaś 20% nie ma zdania na ten temat. Wyłącznie 10% kobiet wyraziło swój sprzeciw. Respondentki ustosunkowały się również do obecności osoby towarzyszącej podczas porodu. Zdecydowana większość (86%) uważa, że obecność bliskiej osoby podczas porodu jest potrzebna. Tylko 7% kobiet uznało, że nie ma takiej potrzeby i tyle samo ankietowanych nie potrafiło odpowiedzieć na to pytanie. Wnioski: Kobiety uważają, że rodząca powinna mieć możliwość indywidualnej opieki położnej podczas porodu. Większość ankietowanych jest zdania, że znieczulenie podczas porodu jest potrzebne. Respondentki nie wykazują jednoznacznego stanowiska wobec możliwości cięcia cesarskiego „na życzenie”. Zdecydowana większość kobiet uważa, że obecność osoby towarzyszącej podczas porodu jest potrzebna. *** Introduction: Over the last few decades, there have been lots of changes in labour trends. Many of them have brought benefits for women and have become standard of the procedure during delivery. However, in the opinion of many women, some of them are still found controversial. Aim: To obtain opinion of women about current labour trends. Material and methods: It presented a group of 664 women at the age of 18-100. The diagnostic survey presented an investigative method, however, on the requirements of work investigative technique – the following survey. 29 Results: Women had a positive approach towards the individual custody performed by a midwife during delivery. 90% of women think that such custody is desired. Only 4% of women think that it is unnecessary. 6% of women don't provide any answer. While answering the question about cesarean section "on demand", respondents don't have a clear answer. 47% of women think that woman should have such possibility. 38% do not accept such procedure and 15% don't have an answer. While answering the question about anesthesia during delivery, it is 70% who claim that anesthesia is desired during a delivery. 20% of women don't have an answer and 10% of them have some objections. The surveyed women have also answered the question concerning person concomitant. The vast majority think ( 86% ) that presence of an intimate person is advised during delivery. Only 7% of women think that is is not really important and many women don't have an answer. Conclusions: Women think that a mother should have capability of custody of individual midwife during delivery. Majority of those surveyed maintain that anesthesia is wanted during delivery. They do not have a clear position in accordance with the cesarean section "on demand". The vast majority of women think that presence of concomitant person is wanted during delivery. 17. Autorzy: Mrożek Anika, Sierzan Malwina, Mazurkiewicz Barbara, Stefaniak Małgorzata Tytuł: Wiedza studentów położnictwa i pielęgniarstwa Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego dotycząca profilaktyki raka szyjki macicy, Medical University of Warsaw, department Midwifery & Nursing Students knowledge about prevention of cervicial carcinoma. Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe Etyki, Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Rak szyjki macicy od wielu lat stanowi poważny problem społeczny i zdrowotny. Od roku 1985 jest on drugim po raku piersi najczęstszym nowotworem u kobiet. Zachorowalność na nowotwory złośliwe w Polsce od połowy lat dziewięćdziesiątych XX w. mają niewielką 30 tendencję spadkową. Z danych z 2010 roku wynika iż, standaryzowany współczynnik zachorowalności i umieralności wynosi odpowiednio 15,1 oraz 7,2 dla porównania w roku 2005 współczynniki te wynosiły odpowiednio 16,6 oraz 9,1. Mimo tego, Polska nadal utrzymuje się na jednym z pierwszych miejsc w Europie pod względem liczny zgonów z powodu raka szyjki macicy. Edukacja zdrowotna odgrywa ogromną rolę w procesie socjalizacji młodych ludzi. Odpowiedzialność za ten proces ponoszą: rodzina, system edukacji i społeczeństwo. Dzięki edukacji młodzież może zrozumieć od czego zależy jej własne zdrowie, jak może na nie wpływać, w jaki sposób uchronić się przed chorobą i jak przed chorobą mogą uchronić się jej bliscy. Edukacja w zakresie profilaktyki raka piersi prowadzona wśród młodzieży ma na celu podkreślanie szczególnej roli badań profilaktycznych oraz poznanie swojej fizjologii. Znajomość tego, co prawidłowe może pomóc w wykryciu patologii własnego ciała w przyszłości, a to z kolei pozwala na szybką reakcję pacjentki i ochronę przed diagnozą nowotworową, ratuje życie. Cel pracy: Ocena wiedzy dotyczącej znajomości profilaktyki raka szyjki macicy, wśród studentów kierunku położnictwa i pielęgniarstwa Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Materiał i metoda: Badaniami objęto grupę 210 studentów kierunku położnictwa i pielęgniarstwa Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Badania przeprowadzono w marcu oraz kwietniu 2016 r. Metodą zastosowana do realizacji badania był sondaż diagnostyczny a narzędziem badawczym, był samodzielnie skonstruowany kwestionariusz ankiety, zawierający 14 pytań zamkniętych. Analizę statystyczną danych przeprowadzono za pomocą programu Statistica 12. Do zbadania różnic w średnich wynikach testu wykorzystano: w przypadku dwóch grup test t, a gdy porównywano więcej niż dwie grupy, ze względu na brak jednorodności wariancji, test Kruskala-Wallisa. Wnioski: 1. Największą wiedzą dotyczącą znajomości profilaktyki raka szyjki macicy, wykazali się studenci położnictwa na III roku studiów licencjackich. Najmniej prawidłowych odpowiedzi podali studenci położnictwa II roku studiów magisterskich. 2. Pytanie, z którym ankietowani studenci mieli najmniej problemu, dotyczyło wskazania nazwy badania profilaktycznego raka szyjki macicy, które wykonuje się u kobiet. Najwięcej trudności sprawiło pytanie o czynniki predysponujące do wystąpienia raka szyjki macicy. 3. Jedynie 80% wszystkich ankietowanych studentów zarówno z kierunku położnictwo i pielęgniarstwo ma świadomość, kiedy należy wykonać pierwsze badanie cytologiczne. *** 31 Introduction: Cervical carcinoma is a serious health and social problem for many years. Since 1985 is the second most common disease among women. 1st one is a breast cancer. Over last 25 years the incidence of tumor has slight over downward trend. Data 2010 shows that standardized rate of morbidity and mortality is adequately 15,1 and 7,2. For comparison in 2005 was properly 16,6 and 9,1. Despite these facts, Poland has one of the highest quotation in Europe in mortality from cervical carcinoma. Health education plays a huge part in the process of socialization of young people. Responsibility for this process bear: family, system of education and society. Through education young people can uderstand what determines their health, how they can influence on it, how to protect themselves and loved ones against disease. Education youth in the field of prevention of cervical carcinoma and breast cancer has bold special role of research and knowledge of our physiology. Knowledge what is correct can help in future discover pathology in their bodies and this will allow for quick response and lifesaving protection. Aim: Evaluation of knowledge on prevention cervical carcinoma among students Medical University of Warsaw, department of Midwifery and Nursing. Material and method: Study involved group of 210 students from WUM, department of Midwifery and Nursing. Research conducted in march and april 2016. Used method of diagnostic survey. The research tool was a self designed questionnaire containing 14 question. Statistical analysis of the data was performed using programme Statistica 12. To examine differences in average test results were used in the two groups test “t”, when the comparing more then two groups (due to lack of homogeneity of variance) test of Kruskal – Wallis. Conclusions: 1. The greatest knowledge of knowledge about the prevention of cervical carcinoma showed students of 3rd year WAM, department Midwifery, undergraduate course/Bachelor.Least gave correct answers students of 2nd year WAM, department Midwifery, graduate studies/Masters. 2. Question with which students had least problem related to state the name of prophylactic research, examination of cervical carcinoma which is performed in women. Most difficulties made the question of the predisposing factors for cervical carcinoma. 3. Only 80% surveyed students from both midwifery and nursing is aware of when woman should take 1st Pap/cytological test. 32 18. Autorzy: Niedźwiedzka Olga, Wydra Aleksandra, Nowacka Agnieszka, Tytuł: Rola położnej w opiece nad pacjentką w okresie senium. The role of the midwife in the care of the patient during senium. Afiliacja: Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Z prognozy statystycznej Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w Polsce w 2030 roku populacja osób po 65 roku życia będzie stanowiła 25% społeczeństwa. W zdecydowanej większości przeważać w niej będą kobiety. Celem pracy jest przedstawienie znaczenia i wieloetapowości pracy położnej w opiece nad pacjentką w okresie senium. Rozwinięcie: Opieka położnej nad kobietą w okresie starości ma wieloaspektowy wymiar. Bez względu na występowanie chorób, zmienia się wydolność całego organizmu, możliwość uczenia się, postrzegania własnej osoby i otoczenia, regeneracji, itd. Wobec powolnej utraty kondycji fizycznej i psychicznej kobieta może nie mieć motywacji do podejmowania leczenia, czy działań na rzecz umacniania zdrowia. Podsumowanie: Pielęgnacja pacjentki w okresie senium obejmuje szereg działań i procedur. Zakres świadczonej opieki będzie zawsze uzależniony od aktualnych potrzeb podopiecznej. Położna jest osobą mającą najbliższy kontakt z pacjentką. Położna wspiera i motywuje pacjentkę oraz jej rodzinę w wielu aspektach. Praca położnej odgrywa bardzo istotną rolę w opiece nad pacjentką w okresie starości *** Introduction: From the statistical forecasts of the Central Statistical Office show that in Poland in 2030 the population of people over the age of 65 will constitute 25% of the population. In the vast majority prevail it will be women. Aim of the study is present the importance midwife working in the care of the patient during senium. 33 Discussion: Care midwife over the woman in old age has a multifaceted dimension. Regardless of the occurrence of diseases, changing the performance of the whole organism, the possibility of learning, perception of self and the environment, regeneration, etc. In view of the slow loss of physical and mental condition a woman can not have the motivation to undertake treatment or actions for strengthening health. Summary: Care patients during senium includes a series of actions and procedures. Scope of the care will always be dependent on the current needs of the ward. A midwife is a person with the closest contact with the patient. The midwife supports and motivates the patient and her family in many ways. Work midwife plays a very important role in patient care in old age. 19. Autorzy: Niemyjska Anna, Miłek Maria, Bączek Grażyna, Tytuł: Rola położnej w edukacji kobiet w połogu na temat pielęgnacji i rehabilitacji krocza po porodzie drogami natury Midwife’s participation in women’s education about perineal care and rehabilitation after vaginal birth. Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe Położnych, Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: System opieki zdrowotnej w Polsce zapewnia każdej kobiecie po porodzie opiekę położnej rodzinnej. Jednym z zadań położnej rodzinnej jest edukacja kobiet w połogu w zakresie pielęgnacji i rehabilitacji krocza po porodzie. Cel: Próba oceny roli położnej w edukacji kobiet w połogu na temat pielęgnacji i rehabilitacji krocza po porodzie drogami natury oraz ocena wiedzy położnic na temat pielęgnacji krocza, podejmowanych aktywności w celu zapobiegania wystąpieniu problemów np. z nietrzymaniem moczu czy zaburzeniami statyki narządu rodnego. Materiał i metody: Badania przeprowadzono metodą sondażu diagnostycznego i obserwacji uczestniczącej. Badaną grupę stanowiło 86 respondentek. 34 Wyniki: W badanej grupie zaobserwowano następujące wskaźniki: 70% ankietowanych kobiet miało nacięte krocze podczas porodu, u 38% pojawiły się żylaki odbytu, 12% wymagało konieczności zastosowania farmakologicznego leczenia krocza. U 36% respondentek był obecny obrzęk krocza, u 18% położnic stwierdzono krwawienie i sączenia z rany po nacięciu, 5% miało podbięgnięcia krwawe lub zasinienia a u 2% pojawiły się wybroczyny. 79% kobiet twierdzi, że posiada wystarczającą wiedzę na temat pielęgnacji krocza, pozostałe deklarujące brak wiedzy w tym zakresie chętnie dowie się więcej na ten temat. Najczęściej podawane sposoby pielęgnacji krocza to: częste podmywanie krocza wodą oraz środkiem do higieny intymnej (54%), osuszanie krocza ręcznikiem jednorazowym papierowym (50%), częste wietrzenie krocza (45%), noszenie przewiewnej, bawełnianej bielizny (53%), częsta zmiana wkładek oraz bielizny (75%). Respondentki na pierwszym miejscu wskazują położną jako źródło wiedzy w badanym zakresie. Na kolejnych miejscach znajdują się: lekarz, Internet, literatura naukowa, rodzina/znajomi i telewizja. Wnioski: Poziom wiedzy położnic na temat pielęgnacji krocza jest dobry. Kobiety wiedzą i potrafią dbać o higienę krocza po porodzie. Natomiast poziom wiedzy położnic na temat rehabilitacji krocza po porodzie jest przeciętny. 50% respondentek nie wykonuje żadnych ćwiczeń mających na celu wzmocnienie mięśni dna miednicy oraz poprawę ogólnej kondycji organizmu. Przeprowadzone badanie ukazuje, iż rola położnej w edukacji kobiet w połogu na temat pielęgnacji i rehabilitacji krocza po porodzie drogami natury jest istotna. 72% respondentek wskazało położną jako źródło wiedzy w omawianym temacie. Jest to cenna informacja dla w/w grupy zawodowej, aby rozszerzyć edukację swoich pacjentek o wybrane zagadnienia. *** Introduction: Midwife postpartum care is provided for every woman after delivery by health care system in Poland. One of the Midwife’s duties is education women lying-in about perineal care and rehabilitation after vaginal birth. Aim: Trial to estimate of the midwife’s role in educating women after delivery about perineal care and rehabilitation. Trial to assess the knowledge of women lying-in about perineal care and to verify activities taken up after delivery to prevent occurrence of problems such as urinary incontinence or pelvic organ prolapse. 35 Materials and Methods: Questionnaires were carried out by diagnostic survey and participant observation The research based on 86 respondents. Results: 70% of respondents underwent an episiotomy during delivery. 38% of woman had hemorrhoids during pregnancy and childbed. 12% of respondents required pharmacological treatment of perineum. Answers to the question: Did you have any problems related to your perineum after childbirth? were the following: 96% of woman had stiches in the perineal area, 36% had swellings, in case of 18% of woman lying-in bleeding and oozing form the incision wound appeared. 7% declared perineal bruising. 79% admitted that they have sufficient knowledge about perineal care. 21% of respondents didn’t have enough knowledge but would like to know more about this topic. The following ways of perineal care were mentioned: frequently washing the perineum with water and intimate gel (54%), drying perineum with a disposable towel (50%), drying perineum with a hair dryer (8%), wearing loose and airy underwear (53%), frequently changing underwear and pads (75%). In this research the midwife was pointed out as the main source of information about perineal care and rehabilitation. Other sources of information recorded by respondents were: doctor, Internet, scientific literature, family/friends and television. Conclusions: Newly delivered mothers’ knowledge about perineal care is good. Women know how to take care about their perineum and they can do it. On the other hand, women’s knowledge about perineal rehabilitation is below satisfactory level. 50% per cent of respondents do not perform exercises in order to strengthen pelvic floor muscles and improve the overall health of the body. To summarize, the role of the midwife in education women lying-in about perineal care and rehabilitation after vaginal birth is significant. According to questionnaires, 72% of women indicated that midwives are most competent in this topic. For the profession mentioned above, it is a valuable information in order to expand education of their patients with selected topics. 20. Autorzy: Olek Katarzyna, Milewska Ewelina, Madetko Renata, Tytuł: Ocena wiedzy kobiet na temat nietrzymania moczu Assessment of woman’s knowledge about urinary incontinence 36 Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe przy Pracowni Podstaw Opieki Położniczej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie pod opieką dr n. o zdr. Renaty Madetko Wstęp: Nietrzymanie moczu jest chorobą społeczną, której możemy zapobiegać. Ocena aktualnej wiedzy kobiet na temat tego schorzenia odgrywa kluczową rolę w opracowaniu programów profilaktyki nietrzymania moczu. Cel pracy: Poznanie i ocena obecnego stanu wiedzy kobiet na temat nietrzymania moczu czynników ryzyka jego występowania, profilaktyki oraz leczenia. Materiał i metoda: W badaniu wzięło udział 95 kobiet mieszkających w okolicach CzechowicDziedzic, Kałuszyna i Krakowa. Do przeprowadzenia badań użyto metody sondażu diagnostycznego wykorzystując kwestionariusz z 29 autorskimi pytaniami. Wyniki: Prawie połowa kobiet (44%) nie potrafiła wymienić ani jednego czynnika ryzyka występowania nietrzymania moczu. 77 % ankietowanych kobiet słyszała o ćwiczeniach mięśni dna miednicy, ale 10 % tylko procent wykonuje je regularnie. Aż 81% ankietowanych nie otrzymało informacji na temat profilaktyki nietrzymania moczu od lekarza rodzinnego, ginekologa ani położnej. Istnieje ryzyko, że w wypadku wystąpienia objawów nietrzymania moczu jedna czwarta ankietowanych kobiet nie zgłosiłaby się do lekarza. Większość ankietowanych kobiet uważa, że warto nagłaśniać problem nietrzymania moczu. Wnioski: Mimo częstego występowania nietrzymania moczu, większość kobiet nie zna czynników ryzyka co sprawia, że nie są one eliminowane. Mimo wiedzy na temat ćwiczeń profilaktycznych niewiele kobiet wykonuje je regularnie. Istnieją duże zaniedbania ze strony pracowników służby zdrowia dotyczące braku informowania pacjentek o problemie nietrzymania moczu, sposobie i celu wykonywania ćwiczeń mięśni dna miednicy oraz eliminacji czynników ryzyka. Badania wykazały niepokojący brak zaufania kobiet w stosunku do pracowników służby zdrowia. Kobiety wykazują chęć poszerzania swojej wiedzy na temat nietrzymania moczu co należałoby im umożliwić poprzez stworzenia programów profilaktyki nietrzymania moczu na przykład poprzez edukacje w trakcie ciąży i po porodzie. Słowa kluczowe: nietrzymanie moczu, ocena wiedzy *** Introduction: Urinary incontinence is a social disease that can be prevented. Evaluation of the current knowledge of women about this disease plays a key role in the development of programs for prevention of urinary incontinence. 37 Aim of the study: Recognition and assessment of the current state of knowledge of women on incontinence risk factors of its occurrence, prevention and treatment. Materials and method: The study involved 95 women living in the vicinity of CzechowiceDziedzice, Kaluszyn and Krakow. To carry out studies of diagnostic survey method was used a questionnaire with 29 author’s questions. Results: Nearly half of women (44%) could not name even one risk factor for urinary incontinence. 77% of women surveyed had heard of pelvic floor muscle exercises, but only 10% percent perform them regularly. As many as 81% of respondents did not receive information on the prevention of urinary incontinence family doctor, gynecologist or midwife. There is a risk that in case of the onset of symptoms of urinary incontinence quarter of the women surveyed not report to a doctor. Most of the surveyed women believe that it is worth publicize the problem of urinary incontinence. Conclusions: Despite the high incidence of urinary incontinence, most women do not know the risk factors which makes that they are not eliminated. Although knowledge about the pelvic floor exercise prevention, few women carry them regularly. There are great negligence on the part of health professionals to inform patients about the lack of the problem of urinary incontinence, the way and purpose of pelvic floor muscles exercise and eliminating risk factors. Studies have shown a worrying lack of confidence in women to health professionals. Women have a desire to expand their knowledge about urinary incontinence which would enable them through the creation of programs for prevention of urinary incontinence, for example through education during pregnancy and after childbirth. Keywords: urinary incontinence, assessment of knowledge. 21. Autorzy: Padzik Martyna, Kozakiewicz Barbara Tytuł: CIN III u kobiety w ciąży – i co dalej? Afiliacja: Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny 38 Wstęp: Po otrzymaniu nieprawidłowego wyniku badania cytologicznego u ciężarnej należy wykonać kolposkopię. W przypadku rozpoznania CIN III konieczne jest powtarzanie cytologii i kolposkopii co 12 tygodni. Rozwinięcie: Diagnostyczne pobranie wycinka z szyjki macicy (konizacja lub LEEP) wskazane jest tylko w przypadku wysokiego ryzyka wystąpienia zmian inwazyjnych. Rozpoznanie CIN III nie jest wskazaniem do zakończenia ciąży cięciem cesarskim, pacjentka może rodzić drogami natury. Zmiany przedinwazyjne bardzo rzadko ulegają progresji do raka inwazyjnego w trakcie ciąży, z tego powodu leczenie wdrażane jest po zakończeniu połogu. Jeśli wynik badania wykazuje raka szyjki macicy postępowaniem z wyboru jest konizacja lub wyczekiwanie do porodu, a następnie wdrożenie leczenia. Łyżeczkowanie kanału szyjki macicy w ciąży nie jest zalecane ze względu na ryzyko poronienia lub porodu przedwczesnego. Sześć tygodni po porodzie powtarza się badania diagnostyczne i włącza leczenie. Podsumowanie: Postępowanie lekarskie u kobiety w ciąży i to bez względu na trymestr jest aktywne i ochraniające ciążę. Schemat postępowania zalecany i realizowany uzależniony jest jedynie od oceny mikroskopowej. Usunięcie ciąży nie wpływa na wynik wyleczenia. *** Introduction: After receiving abnormal Pap test during pregnancy it is necessary to perform colposcopy. In the case of diagnosis of CIN III, it is necessary to repeat cytology and colposcopy at 12 weeks. Discussion: Diagnostic biopsy of the cervix (conization or LEEP) is indicated only in case of high risk invasive changes. The diagnosis of CIN III is not an indication for cesarean section, the patient can give birth vaginally. The risk of progression to invasive cancer during pregnancy is small, because of this treatment is implemented at the end of the puerperium. If a test result shows cervical cancer is the treatment of choice is conization or waiting for the birth, and then the implementation of treatment. Curettage of the cervical canal during pregnancy is not recommended due to the risk of miscarriage or premature birth. Six weeks after giving birth is repeated diagnostic tests and treatment starts. Summary: Proceedings medical pregnant woman and regardless of the trimester is active and protecting pregnant. The steps recommended and implemented only it depends on microscopic evaluation. Abortion does not affect the outcome of a cure. 39 Literatura/ Bibliography: 1. Kozakiewicz B., Rak i ciąża, wyd. Oficyna Wydawnicza WUM, Warszawa 2015 2. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej dotyczące zmian przednowotworowych oraz raka szyjki macicy w ciąży w: Curr. Gynecol. Oncol. 2014, 12(1), s. 43–48 3. Maździarz A., Wyględowski J., Skrzypczyk – Ostaszewicz A., Współczesne poglądy na postępowanie w przypadkach raka szyjki macicy w trakcie ciąży w: Curr. Gynecol. Oncol. 2014, 12(4), s. 301–30 22. Autorzy: Sierzan Malwina, Prachnio Kinga, Mazurkiewicz Barbara, Tytuł: Opieka położnej nad pacjentką z obustronnym guzem przydatków- studium przypadku. Midwife care for a patient with bilateral adnexal tumor- case study. Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe Etyki, Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Krajowy Rejestr Nowotworów podaje, że liczba zachorowań na nowotwory złośliwe żeńskich narządów płciowych, z roku na rok jest coraz wyższa. Najczęstszym rodzajem raka jajowodu jest rak przerzutowy, stanowi on około 80% przypadków. Przerzutowy rak jajnika występuje w 10-20% przypadków ogółu nowotworów o charakterze złośliwym występujących w jajnikach. Podstawą wyboru metody leczenia w guzach przydatków jest ich przedoperacyjna diagnoza. Zmiany złośliwe do których, zaliczają się guzy przerzutowe są operowane metodami inwazyjnymi takimi jak laparotomia. Dlatego właściwe przygotowanie pacjentki do operacji ma znaczny wpływ na przebieg operacji oraz okresu pooperacyjnego. Cel pracy: Przedstawienie zadań położnej w opiece okołooperacyjnej nad kobietą z obustronnym guzem przydatków. Materiał i metoda: Metodą realizacji badania było studium przypadku. Badaniem objęto hospitalizowaną pacjentkę, zakwalifikowaną do zabiegu laparoskopowego z powodu guzów jajników. 40 Wyniki: Informacje o pacjentce zostały zebrane podczas pobytu w warszawskim szpitalu w dniach 12-17.11.2015 roku. Badana kobieta to osobo w wieku 42 lat, wykonująca zawód kosmetyczki. U pacjentki występuje otyłość I stopnia BMI 31,4. Nowotwór złośliwy sutka lewego, wtórny nowotwór kości. Pacjentka z powodu przerzutów została zakwalifikowana do operacji. Opieka nad pacjentką i działania związane z przygotowaniem bliższym fizycznym i psychicznym do operacji to przygotowanie układu pokarmowego, profilaktyka przeciwzakrzepowa, profilaktyka przeciwzapalna, wsparcie emocjonalne, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa. Opieka nad pacjentką w wybranych problemach okresu pooperacyjnego to profilaktyka przeciwbólowa, rozwiązywanie problemów emocjonalnych, wsparcie emocjonalne - zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, rozmowa, stała obecność przy pacjentce, pomoc psychologiczna. Wnioski: 1. Przez cały okres hospitalizacji, udzielano pacjentce wsparcia emocjonalnego. 2. Podczas przygotowywania bliższego do operacji personel medyczny podszedł indywidualnie do problemów pacjentki. 3. Pacjentka oraz jej najbliższa rodzina została wyedukowana w zakresie pielęgnacji i opieki nad chorą w domu. *** Introduction: National Registry of Cancer provides that the number of cases of malignant tumors of the female genitals is getting higher every year. The most common type of fallopian tube cancer is metastatic cancer, it represents approximately 80% of cases. The basis for the choice of method of adnexal tumors treatment is preoperative diagnosis. Malignant tumors, which include metastatic tumors are operated using invasive methods such as laparotomy. Therefore appropriate preparation of the patient for surgery has a significant impact on the operation and postoperative period. Aim: Presentation of the midwife tasks in the perioperative care of the woman with bilateral adnexal tumor. Material and method: The method of the research was a case study. The study encompassed a hospitalized patient, qualified for a laparoscopic surgery due to the tumors of the ovaries. Results: Information about the patient were collected during a stay in a Warsaw hospital from 12 to 17 November 2015. The examined patient is a 42 years old woman. She is a beautician. Woman is obese, Body Mass Index is about 31,4. Malignant neoplasm of the left nipple. Secondary bone cancer. Taking care of the patient and activities related with physical and 41 mental preparation for the surgery: preparation of the digestive system, antithrombotic prophylaxis, prevention of anti-inflammatory, emotional support, providing a sense of security. Taking care of the patient in selected problems of the postoperative period: prevention analgesic, emotional problems, emotional support. Conclusions: 1. Throughout the period of stay in the hospital, the patient had emotional support. 2. During preparation for the surgery individual treatment of the patient was maintained. 3. The patient and her nearest family were educated in nursing and taking care of the patient at home. 23. Autorzy: Walewska Daria, Bączek Grażyna, Tytuł: Mężczyzna jako uczestnik porodu rodzinnego. Man as a participant in the birth family. Afiliacja: Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Poród jest wydarzeniem rodzinnym. Normą stały się porody rodzinne, w których uczestniczą mężczyźni- mężowie bądź partnerzy rodzących. W związku z tym przeprowadzono badanie, które miało określić jak uczestnictwo mężczyzn w porodzie oceniają rodzące. Cel pracy: zbadanie opinii rodzących na temat roli mężczyzn jako uczestników porodu rodzinnego Materiały i metody: grupę badaną stanowiły1154 kobiety, które w ciągu ostatnich 5 lat brały udział w porodzie rodzinnym, w którym osobą towarzyszącą był mąż/ partner. Zastosowana metoda badawcza - sondaż diagnostyczny; technika - ankieta. Wyniki: 95% kobiet jest zadowolonych z obecności mężczyzny przy porodzie. Dla 67% ankietowanych głównym czynnikiem który zadecydował o porodzie rodzinnym była potrzeba zapewnienia wsparcia 42 Wnioski: Kobiety bardzo pozytywnie oceniają mężczyzn jako współuczestników porodu. Pod wpływem wspólnie przeżytego porodu ponad połowa ankietowanych zmieniła na lepsze postrzeganie męża/partnera. *** Introduction: Childbirth is a family event. Norm became a family deliveries involving menhusbands or partners giving birth. Therefore, the study was conducted, which was to determine how the participation of women in childbirth evaluate emerging. Aim: To investigate the emerging opinion on the role of women as participants in the birth family Materials and methods: The study group- 1154 women who in the past 5 years, have participated in the birth family, in which a companion was the husband / partner. The applied research method - a diagnostic survey; technology - survey. Results: 95% of women are satisfied with the presence of a man in childbirth. For 67% of respondents the main factor that determined the birth family was the need to provide support Conclusions: Women very positively evaluate men as participating childbirth. Under the influence of childbirth together lived more than half of the respondents changed for the better perception of the husband / partner. 24. Autorzy: Walewska Daria, Bączek Grażyna, Tytuł: Ocena porodu rodzinnego w opinii rodzących. Rating birth family in the opinion of the nascent. Afiliacja: Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny 43 Wstęp: Jeszcze do niedawna mąż oraz inni członkowie rodziny, nie mogli zobaczyć kobiety oraz nowonarodzonego dziecka do momentu wypisania ich ze szpitala. Dopiero od niedawna istnieje możliwość, aby mąż bądź partner uczestniczył w porodzie rodzinnym. W dzisiejszych czasach porody rodzinne są normą, z której z chęcią korzystają rodzące. Cel pracy: ocena porodu rodzinnego przez kobiety, które go doświadczyły Materiały i metody: badana grupę stanowiły 1154 kobiety, które w ciągu ostatnich 5 lat brały udział w porodzie rodzinnym, w którym osobą towarzyszącą był mąż/ partner. Zastosowana metoda badawcza - sondaż diagnostyczny; technika - ankieta. Wyniki: 94% kobiet zdecydowałoby się na kolejny poród rodzinny, 66% ankietowanych uważa, że poród rodzinny wzmocnił ich związek, 76% kobiet ocenia, że poród rodzinny nie wpłynął na późniejsze życie seksualne. Wnioski: Większość ankietowanych uznała, że poród rodzinny miał pozytywny wpływ na ich związek oraz swoje postrzeganie. *** Introduction: Until recently, the husband and other family members, they could not see the woman and newborn baby until their discharge from the hospital. Only recently there is a possibility that the husband or partner involved in the birth family. Nowadays family deliveries are the norm, with the desire to benefit from emerging. Aim: evaluation of family labor by women who have experienced it. Materials and methods: The studied group consisted of 1,154 women who in the past 5 years, have participated in the birth family, in which a companion was the husband / partner. The applied research method - a diagnostic survey; technology - survey. Results: 94% of women said they would have another family childbirth, 66% of respondents believe that the birth family strengthened their relationship, 76% of women estimated that a family birth did not affect the subsequent sex life. Conclusions: The majority of respondents felt that their birth family has had a positive impact on their relationship and their perception, and not adversely affected the subsequent sex life. 44 25. Autorzy: Wiśniewska Patrycja, Stefaniak Małgorzata, Mazurkiewicz Barbara Tytuł: Mięsak Ewinga w ciąży – przegląd literatury. Ewing’s sarcoma with pregnancy – literature review Afiliacja: Studenckie Koło Naukowe Etyki, Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp. Mięsak Ewinga (łac. Sarcoma Ewingi, ang. Ewing’s sarcoma) jest pierwotnym nowotworem złośliwym układu szkieletowego. Mięsak Ewinga jest nowotworem rozpoznawanym bardzo rzadko i stanowi 0,1-0,4% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce. Rozwija się najczęściej u dzieci i młodzieży, w okresie dojrzewania. W przeważającej większości jest to płeć męska rasy białej. Z tego względu u kobiet w ciąży rozpoznaje się go niezwykle rzadko. Rozwinięcie. Dotychczas w literaturze opisanych zostało tylko kilkanaście przypadków wystąpienia sarcoma Ewingi u ciężarnej. Zarówno objawy kliniczne, jak i badania laboratoryjne oraz biochemiczne w rozpoznaniu mięsaka Ewinga są mało specyficzne, co znacznie opóźnia postawienie diagnozy. W procesie leczenia Sarcoma Ewingi stosuje się w połączeniu chemioterapię, radioterapię oraz leczenie chirurgiczne. Wybór właściwego sposobu leczenia uzależniony jest od czynników takich jak: rodzaj i wielkość guza, obecność przerzutów, wiek pacjenta, współistniejące choroby lub ciąża. U ciężarnych często do rozpoznania mięsaków dochodzi późno, ze względu na przypisywanie ciąży wczesnych objawów choroby, a także z uwagi na utrudnione badanie przedmiotowe wynikające ze zmian w fizjologii i anatomii ciężarnej. Podsumowanie. Z uwagi na rzadkie występowanie mięsaka Ewinga w ciąży do tej pory nie opracowano standardów dotyczących postępowania terapeutycznego. Większość z metod leczenie opiera się na doświadczeniach zdobytych podczas terapii mięsaka Ewinga u pacjentek niebędących w ciąży. W pracy dokonano przeglądu literatury celem opisu przebiegu choroby oraz jej leczenia wśród kobiet ciężarnych ze zdiagnozowanym mięsakiem 45 Ewinga. W tym celu porównano zastosowane schematy terapeutyczne i oceniono wynik leczenia w odniesieniu do stanu kobiety oraz jej dziecka. *** Introduction. Ewing Sarcoma is a primary tumor of skeletal system. According to recent literature, it makes up approximately 0,1-0,4% of all malignant cancers in Poland. Ewing’s sarcoma are being recognized every, it concerns mostly white boys. Only a dozen or so cases of Ewing sarcoma affecting pregnant women have been described. Discussion. Clinical symptoms, which occurs as the first ones as well as laboratory and biochemical tests are inaccurate, which can significantly delay the diagnosis of Ewing’s sarcoma. Treatment of Ewing’s sarcoma most commonly uses combination of chemotherapy, radiotherapy and surgery. Choice of a treatment depends on a variety of factors like: type and size of tumor, metastasis, patient’s age, other diseases or pregnancy. Pregnant women are usually diagnosed very late with sarcoma, because of the fact that some of the early symptoms are similar to pregnancy. Moreover, some changes in pregnant women’s physiology and anatomy can cause difficulties in examination. Conclusion. Because of the fact that Ewing’s sarcoma occurs seldom during pregnancy, there are no procedures of treatment developed. The aim of this study was to describe disease and the treatment of pregnant women, based on literature research. Another aim was to compare different therapy types and their results. Information about women’s health after treatment as well as fetus’s condition during and after pregnancy was included. 26. Autorzy: Rabiej Maria (referat) Tytuł: Rola i zadania POZ w profilaktyce i wczesnym wykrywaniu chorób nowotworowych. The role and tasks of the Primary Health Care in the prevention and early diagnosis of cancer. 46 Afiliacja: Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, kierownik prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch – Gajzlerska, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Liczba zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce będzie systematycznie wzrastała. Jest to wynik procesu starzenia się społeczeństwa oraz wzrostu czynników ryzyka związanych ze stylem życia Polaków. Rozwinięcie: Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych na lata 2016–2024 nakłada obowiązek prowadzenia działań profilaktycznych oraz promocji zdrowia ze szczególnym uwzględnieniem raka: szyjki macicy, piersi, jelita grubego i płuc. Wczesne rozpoznanie nowotworów jest głównym wyzwaniem dla opieki onkologicznej. W dniu pierwszego stycznia 2015 roku wprowadzono tak zwaną „szybką ścieżkę onkologiczną”. Podsumowanie: Podstawowa Opieka Zdrowotna stanowi kluczową rolę w profilaktyce i wczesnym wykrywaniu nowotworów. W przypadku nowotworów układu płciowego nie zawsze jest możliwe przyspieszenie diagnostyki jak i podjęcie wczesnego leczenia zgodnie z głównym założeniem szybkiej ścieżki onkologicznej. Słowa kluczowe: podstawowa opieka zdrowotna, profilaktyka chorób nowotworowych, szybka ścieżka onkologiczna *** Introduction: The number of cases of malignant tumors in Poland will be increased steadily. This is the result of an aging population and an increase in risk factors associated with lifestyle Polish people. Discussion: The National Program for Combating Cancer for the period 2016-2024 imposes an obligation to carry out preventive measures and health promotion with particular emphasis on cancer: cervical, breast, colorectal and lung. Early diagnosis of cancer is a major challenge for cancer care. From the first day of January 2015 was introduced so-called "fast track oncology”. Conclusions: Primary Health Care performs a key role in the prevention and early diagnosis of cancer. In the case of cancers of the genital both accelerate diagnosis of how to take early treatment is not always possible in accordance with the main principle of “fast track oncology”. Keywords: Primary Health Care, prevention of cancer disease, fast track oncology 47