OŚWIECENIE 1. Ignacy Krasicki - wybór satyr np.: „Do króla”, „Żona

OŚWIECENIE 1. Ignacy Krasicki - wybór satyr np.: „Do króla”, „Żona

Pytania i zagadnienia do egzaminu ustnego- semestr 3- Oświecenie i Romantyzm
OŚWIECENIE
1. Ignacy Krasicki - wybór satyr np.: „Do króla”, „Żona modna” (przypomnienie
z gimnazjum), „Pijaństwo”
 dydaktyczny charakter utworów;
 demaskatorskie treści satyr;
 obraz szlachty sarmackiej.
2. Ignacy Krasicki – „Hymn do miłości ojczyzny”
 kształtowanie obywatelskiej postawy patriotycznej.
3.Ignacy Krasicki – bajki (wybór)
(np.: „Dewotka”, „Wół minister”, „Ptaszki w klatce”, „Wstęp do bajek”)
 dydaktyczny charakter bajek;
 portret społeczeństwa;
 wizja świata w bajkach;
 krytycyzm.
4.J. Molier –„Świętoszek”
 ponadczasowość problematyki komedii-problem dewocji, fanatyzmu religijnego;
 rodzaje komizmu w ujęciu Moliera;-komizm sytuacyjny i komizm słowny;
 prezentacja uniwersalnych cech bohaterów komedii- Tartuffe, Orgon;
 cechy komedii nowożytnej.











PRZYKŁADOWE PYTANIA
Scharakteryzuj oświecenie –daty epoki, wyjaśnij nazwę, wskaż największych twórców
„I śmiech niekiedy może być nauką…” – jak tę myśl wykorzystał Krasicki w swoich
utworach?
Przedstaw I. Krasickiego jako obserwatora i krytyka społeczeństwa polskiego XVIII
wieku na podstawie poznanych satyr.
Omów egzystencjalną zadumę nad człowiekiem i światem w „Bajkach” I.Krasickiego.
Krytyka wad ludzkich w bajkach I. Krasickiego.
Na czym polegał dydaktyzm utworów doby oświecenia? Odwołaj się do wybranych
utworów.
Zacofany Sarmata i światły obywatel to typowi bohaterowie utworów oświecenia.
Uzasadnij stwierdzenie, odwołując się do przykładów.
Przedstaw gatunki literackie charakterystyczne dla oświecenia, wskaż ich
charakterystyczne cechy.
Podaj przykłady utworów i uzasadnij ich dydaktyczny charakter.
Komedie Moliera nie tylko śmieszą… Rozwiń myśl, odwołując się do „Świętoszka”
(lub innego utworu).
Czy znajdujesz w komediach Moliera ponadczasowe problemy? Uzasadniając odwołaj
się do treści utworu.
ROMANTYZM
1. Johan Wolfgang Goethe – „Cierpienia młodego Wertera”
 postawa werteryczna i jej cechy;

stosunek bohatera do świata i siebie samego;

gatunek powieści;

bunt bohatera przeciw światu;

stosunek do miłości.
2. Adam Mickiewicz – wybór poezji
a. „Oda do młodości”
 wizja dwóch światów;
 Mickiewiczowskie pojęcie młodości;
 tradycje klasyczne i romantyczne; kreacja romantycznego indywidualizmu;
 cechy gatunkowe ody.
b. „Romantyczność”
 opowiedz treść utworu
 opisz wszystkich bohaterów
 ballada jako utwór programowy -nowe spojrzenie na świat;
 cechy gatunkowe ballady.
 polemiczny charakter utworu
c. „Sonety krymskie”, np. „Stepy akermańskie”, „Burza”
 romantyczny kult podróży;
 postać pielgrzyma, wędrowca w sonetach;
 motyw tęsknoty za ojczyzną;
 cechy gatunkowe sonetu.
1. Adam Mickiewicz – „ Konrad Wallenrod”
 historyzm maski w powieści poetyckiej;
 pojęcie „wallenrodyzmu”;
 tragizm Konrada Wallenroda.
2. Adam Mickiewicz – „Dziady” cz. III
 geneza utworu;
 przemiana bohatera Mickiewiczowskiego;
 idea prometeizmu w Wielkiej Improwizacji; idea mesjanizmu w Widzeniu księdza
Piotra;
 martyrologia młodzieży w scenach realistycznych;
 charakterystyka społeczeństwa polskiego;
 cechy dramatu romantycznego.
3. Adam Mickiewicz – „Pan Tadeusz”
 „Pan Tadeusz” – poematem nadziei; okoliczności powstania utworu;
 „historia szlachecka” – rola podtytułu;
 Soplicowo – obraz „raju utraconego”;
 przemiana Jacka Soplicy-nowa kreacja bohatera;
 cechy epopei na podstawie ”PT”
4. Juliusz Słowacki –„Kordian”
 portret romantycznego wędrowca;
 ocena powstania listopadowego w dramacie;
 idea winkielriedyzmu;
 budowa dramatu.
PRZYKŁADOWE PYTANIA























Przedstaw romantyzm –daty epoki, wyjaśnij nazwę, wskaż największych twórców
„(…) nic na świecie nie czyni człowieka potrzebnym, jeno miłość” – słowa te uczyń
mottem refleksji dotyczących historii Wertera.
Zastanów się, dlaczego Werter popełnił samobójstwo. Odwołuj się do tekstu.
Wyjaśnij pojęcie werteryzm.
Na podstawie „Ody do młodości” A. Mickiewicza przedstaw człowieka realizującego
cel przebudowy dotychczasowego porządku świata.
Dlaczego ballada „Romantyczność” A. Mickiewicza jest manifestem polskiego
romantyzmu?
Wyjaśnij na wybranym przykładzie, że ballada jest synkretycznym gatunkiem
literackim.
Przedstaw motyw pielgrzyma w wybranych sonetach A. Mickiewicza.
Analizując realistyczne sceny w III cz. „Dziadów” A. Mickiewicza przedstaw
martyrologię młodzieży polskiej.
Odwołując się do sceny zatytułowanej „Widzenie księdza Piotra” (IIIcz. „Dziadów”),
wyjaśnij pojęcie mesjanizmu.
Odwołując się do wybranych scen z III cz. „Dziadów” A. Mickiewicza, przedstaw
obraz społeczeństwa polskiego.
Uzasadnij, że III cz. „Dziadów” A. Mickiewicza jest dramatem o cierpieniu, tyranii
i nadziei…
Na wybranym przykładzie wskaż cechy charakterystyczne dramatu romantycznego.
Uzasadnij stwierdzenie: Jacek Soplica jest nowym typem bohatera romantycznego.
„Pan Tadeusz” A. Mickiewicza – epopeją narodową i romantyczną. Dlaczego?
Przedstaw obraz „raju utraconego” w „Panu Tadeuszu”.
Zastanów się, jaką rolę pełni pejzaż w liryce romantycznej?
Przedstaw genezę „Pana Tadeusza”
Uzasadnij, że przemiana wewnętrzna jest szczególną cechą bohatera romantycznego.
Przedstaw i scharakteryzuj pielgrzyma romantycznego wykreowanego wybranych
lirykach romantycznych.
Wyjaśnij pojęcie i podaj przykłady synkretyzmu w literaturze romantycznej.
Jakie gatunki literackie są charakterystyczne dla literatury romantycznej? Podaj
przykłady.
Przedstaw Kordiana, bohatera dramatu J. Słowackiego, jako człowieka poszukującego
swojego miejsca na ziemi.