Wartości niematerialne i prawne (WNiP)

Transkrypt

WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA
KATEDRA RACHUNKOWOŚCI
Rachunkowość finansowa
studia podyplomowe
dr Beata Zyznarska-Dworczak
Wycena składników majątku – zasady
Ewidencja rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych
Program zajęć
I.Zakres tematyczny zajęć
1) Wycena składników majątku - zasady
2) Rzeczowe aktywa trwałe
- Definicja środków trwałych, środków trwałych w budowie
- Wycena środków trwałych, środków trwałych w budowie
- Ewidencja zakupu i sprzedaży środków trwałych
- Ewidencja likwidacji środków trwałych
- Aktualizacja wyceny i trwała utrata wartości
- Amortyzacja
2) Wartości niematerialne i prawne (WNiP)
- Definicja
- Wycena i ujęcie w bilansie
- Amortyzacja
- Ewidencja zakupu
- Ewidencja likwidacji
Wycena majątku – podstawowe zasady
Wycena majątku:
- Bieżąca (na dzień powstania)
- Bilansowa (na dzień bilansowy)
Kategorie cen składników majątku:
- Cena zakupu
- Cena nabycia
- Skorygowana cena nabycia
- Cena sprzedaży netto
- Wartość godziwa
- Koszt wytworzenia produktu
Wycena majątku - podstawy
Cena zakupu składnika aktywów:
- kwota należna sprzedającemu, bez podlegających
odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku
akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o
obciążenia o charakterze publicznoprawnym.
Cena nabycia składnika aktywów:
- cena zakupu składnika aktywów (jw.)
powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i
przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do
używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami
transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub
wprowadzenia do obrotu,
a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i
odzyski.
(art. 28 ust. 8 UoR)
Skorygowana cena nabycia aktywów finansowych i
zobowiązań finansowych
to cena nabycia (wartość), w jakiej składnik aktywów
finansowych lub zobowiązań finansowych został po raz
pierwszy wprowadzony do ksiąg rachunkowych,
pomniejszona o spłaty wartości nominalnej, odpowiednio
skorygowana o skumulowaną kwotę zdyskontowanej
różnicy między wartością początkową składnika i jego
wartością w terminie wymagalności, wyliczoną za pomocą
efektywnej stopy procentowej, a także pomniejszona o
odpisy aktualizujące wartość.
(art. 28 ust. 8a UoR)
Cena sprzedaży netto składnika aktywów:
możliwa do uzyskania na dzień bilansowy cena jego
sprzedaży,
- bez podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego,
- pomniejszona o
- rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz
- koszty związane z przystosowaniem składnika
aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży, a
- powiększona o należną dotację przedmiotową.
Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto danego
składnika aktywów, należy w inny sposób określić jego
wartość godziwą na dzień bilansowy.
Wartość godziwa:
- kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać
wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach
transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i
dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą
stronami.
Wartość
godziwą
instrumentów
finansowych
znajdujących się w obrocie na aktywnym rynku stanowi
cena rynkowa pomniejszona o koszty związane z
przeprowadzeniem transakcji, gdyby ich wysokość była
znacząca.
Koszt wytworzenia produktu:
- obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku
z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów
pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu.
(art. 28 ust. 3 UoR).
(szerzej przy temacie o ewidencji wyrobów gotowych)
Rzeczowe aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe – środki trwałe
W bilansie:
II. Rzeczowe aktywa trwałe
1. Środki trwałe
a) grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego
gruntu)
b) budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i
wodnej
c) urządzenia techniczne i maszyny
d) środki transportu
e) inne środki trwałe
2. Środki trwałe w budowie
3. Zaliczki na środki trwałe w budowie
Definicja środków trwałych (art. 3 ust.1 pkt 15 UoR)
Środki trwałe to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o
przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż
rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby
jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:
a) nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania
wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną
własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne,
c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,
d) inwentarz żywy*.
Środki trwałe
d) inwentarz żywy - przede wszystkim zwierzęta hodowlane,
nieprzeznaczone do sprzedaży, wchodzące w skład tzw. stada
podstawowego. Od zwierząt tych nie dokonuje się odpisów
amortyzacyjnych.
„(…) uwzględniając kryterium istotności celowe jest
do środków trwałych zaliczyć: konie i inne zwierzęta pociągowe, konie
hodowlane (klacze i ogiery), bydło hodowlane (krowy i buhaje), trzodę
(maciory i knury) oraz owce (matki i tryki-skopy).
Do rzeczowych aktywów obrotowych zalicza się pozostałe zwierzęta:
młode w odchowie (cielęta, jałówki i buhajki, źrebaki, prosięta,
warchlaki, maciorki i knurki, jagnięta i jarlaki), zwierzęta w tuczu
(opasy, konie rzeźne, bekony i tuczniki, drób w tuczu), tucz hodowlany
(nioski i kurczęta), roje pszczół, zwierzęta udomowione (psy, koty,
świnki morskie, ryby w akwarium i inne), zwierzęta futerkowe raz
zwierzęta będące przedmiotem obrotu handlowego (…)”
(za: Zamknięcie roku 2010, s. 57).
Wycena środków trwałych:
1) bieżąca - w momencie przyjęcia do użytkowania
2) na dzień bilansowy
Wycena środków trwałych
1) w momencie przyjęcia do użytkowania - według wartości
początkowej, tj.:
cenie nabycia* lub koszcie wytworzenia* środka
trwałego, powiększonych o koszty jego ulepszenia,
Ulepszenie - przebudowa, rozbudowa, modernizacja lub
rekonstrukcja, powodujące, że wartość użytkowa tego środka po
zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do
używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością
wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy
ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami
(art. 31 ust.1 UoR).
Wycena środków trwałych - bieżąca c.d.
* Cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych w
budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych obejmuje:
- ogół ich kosztów poniesionych przez jednostkę za okres
budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia, do dnia
bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również:
1) niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i
usług oraz podatek akcyzowy;
2) koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich
finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony
o przychody z tego tytułu.
(art. 28 ust.8 UoR)
Bieżąca wycena środków trwałych - ustalenie wartości
początkowej
Rodzaj zdarzenia gospodarczego
Odpłatne nabycie środka trwałego
Wytworzenie we własnym zakresie
Nabycie w formie darowizny lub inny
nieodpłatny sposób
Środki trwałe wniesione w formie
aportu za udziały (akcje)
Łączenie się spółek metodą nabycia
Podstawowe kategorie wartości
początkowej
Cena nabycia
Koszt wytworzenia
Wartość rynkowa z dnia nabycia,
chyba że umowa określa tę wartość w
kwocie niższej
Wartość ustalona przez wnoszącego
nie wyższa od wartości rynkowej
Wartość godziwa, którą jest wartość
rynkowa środków trwałych lub wartość według niezależnej wyceny
2) na dzień bilansowy – wg wartości netto, czyli:
- cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub
- wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków
trwałych),
pomniejszonych o:
- odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także
- odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
(art. 28 ust. 1 pkt 1 UoR)
Dokumentacja środków trwałych
1) dokumentacja obrotu środkami trwałymi
OT - przyjęcie środka trwałego
PT - protokół przekazania/przyjęcia środka trwałego
MT - zmiana miejsca użytkowania
LT - likwidacja środka trwałego
protokół fizycznej likwidacji środka trwałego;
2) dokumentacja ksiąg pomocniczych
- książka inwentarzowa środków trwałych
- karty szczegółowe środków trwałych
- tabele amortyzacyjne;
3) dokumentacja aktualizacji środków trwałych.
Rzeczowe aktywa trwałe – środki trwałe w budowie
Definicja środków trwałych w budowie
Środki trwałe w budowie to zaliczane do aktywów trwałych
środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia
już istniejącego środka trwałego
(art. 3 ust.1 pkt 16 UoR)
Wycena środków trwałych w budowie:
1) w momencie wprowadzenia do ksiąg rachunkowych:
w cenie nabycia lub po koszcie wytworzenia, obejmującą ogół
ich kosztów poniesionych przez jednostkę za okres budowy,
montażu, przystosowania i ulepszenia do dnia bilansowego lub
przyjęcia do używania, w tym również:
1) niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług
oraz podatek akcyzowy;
finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony o
przychody z tego tytułu.
Wycena środków trwałych w budowie:
2) na dzień bilansowy:
w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim
związku z ich nabyciem lub wytworzeniem,
pomniejszonych o:
- odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
(nie amortyzuje się)
Zaliczki na środki trwałe
- to środki pieniężne przekazywane dostawcom na poczet
przyszłych dostaw środków trwałych,
- wykazywane w wartości nominalnej, czyli kwot
przekazanych dostawcy zamówienia.
Zwiększenia środków trwałych:
• zakup środków trwałych,
• wytworzenie we własnym zakresie,
• otrzymanie w formie wniesionych aportów,
• otrzymanie jako darowizny,
• przyjęcie na podstawie umowy leasingu
finansowego,
• ujawnienie nadwyżek w wyniku inwentaryzacji,
• aktualizacja wyceny.
(przyjęcie składników majątkowych do ewidencji według podziału na grupy
i rodzaje zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych (Rozporządzenie Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków
Trwałych - Dz.U. 1999 nr 112 poz. 1317, z późn. zm.)
Zmniejszenia środków trwałych:
• zużycie środków trwałych,
• odsprzedaż środków trwałych,
• przekazanie w formie aportu,
• przekazanie jako darowizny,
• likwidacja środków trwałych,
• przekazanie na podstawie umowy leasingu,
• ujawnienie niedoboru.
Rzeczowe aktywa trwałe – obce
Rzeczowe aktywa trwałe:
- własne (gdy w myśl prawa amortyzuje korzystający)
- obce
Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne oddane
do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub
leasingu zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron
umowy, zgodnie z warunkami określonymi w ust. 4
(Art. 3 ust. 1 pkt 14 i 15 UoR)
Ewidencja pozabilansowa – konta pozabilnansowe:
- „Środki trwałe dzierżawione”
- „Środki twałe w likwidacji”
- „Niskocenne składniki rzeczowe długoterminowego użytkowania”
(przy temacie amortyzacji)
Przykład - zakup środka trwałego, którego przyjęcie nie wymaga
budowy/montażu/instalowania)
Jednostka gospodarcza zakupiła maszynę i otrzymała fakturę VAT na
kwotę brutto 4392 zł (VAT 22%). Jednostka rozliczyła podatek VAT i
oddała maszynę do użytkowania (OT).
Konto pomocnicze - rozliczeniowe „Rozliczenie zakupu”:
Przykład - zakup środka trwałego, którego przyjęcie wymaga
budowy/montażu/instalowania)
Jednostka gospodarcza zakupiła maszynę i otrzymała fakturę VAT na
kwotę brutto 4392 zł (VAT 22%). Maszyna wymagała montażu otrzymano fakturę za montaż zakupionej maszyny na kwotę brutto 1220
zł (VAT 22%). Po montażu oddano maszynę do użytkowania (OT).
Ewidencja sprzedaży środka trwałego – moment rzeczowy
Umorzenie środków
trwałych
Środki trwałe
a
b
Pozostałe koszty
operacyjne
a) Wyksięgowanie dotychczasowego umorzenia środka trwałego
b) Przeksięgowanie wartości księgowej netto
Pozostałe koszty i przychody operacyjne - związane pośrednio z
działalnością operacyjną, a w szczególności koszty i przychody związane:
b) ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie,
WNiP, a także z utrzymywaniem i zbyciem nieruchomości oraz WNiP,
zaliczanych do inwestycji (art. 3. ust. 1 pkt 32 UoR)
Ewidencja sprzedaży środka trwałego – moment prawnofinansowy
Rozrachunki z
odbiorcami / Inne
rozrachunki
Pozostałe przychody
operacyjne
1b
1a
VAT należny
1c
Zaksięgowanie faktury za sprzedany środek trwały
a) łączna kwota faktury (cena brutto)
b) cena sprzedaży netto
c) ujęty w fakturze VAT
Przykład – sprzedaż ŚT:
Jednostka gospodarcza sprzedała maszynę o wartości
początkowej 12 000 zł i dotychczasowym umorzeniu 6600 zł,
wystawiając fakturę VAT na kwotę brutto 4428 zł (VAT 23%).
Jednostka poniosła koszty transportu sprzedanej maszyny do
odbiorcy i otrzymała od przewoźnika fakturę na kwotę 800 zł
netto (VAT 23%).
1) Moment rzeczowy
2) Moment prawno-finansowy
Przykład – likwidacja środka trwałego
Jednostka gospodarcza postawiła w stan likwidacji magazyn (LT) o
wartości początkowej 29000 zł i dotychczasowym umorzeniu 27550 zł
(przyczyny ekonomiczne). Jednostka zleciła rozbiórkę magazynu, za
którą otrzymała od usługodawcy fakturę na 1353 zł brutto (VAT 23%).
Ewidencja przekazania środka trwałego w formie darowizny
Umorzenie środków
trwałych
Środki trwałe
a
b
Pozostałe koszty
operacyjne
a) Wyksięgowanie dotychczasowego umorzenia środka trwałego
b) Przeksięgowanie wartości księgowej netto
Ewidencja otrzymania środka trwałego w formie darowizny
Rozliczenie
międzyokresowe
przychodów
Środki trwałe
1
Pozostałe przychody
operacyjne
2
Umorzenie środków
trwałych
Amortyzacja
3
1) PT/OT – wartość początkowa równa wartości brutto (wartości rynkowej)
otrzymanego w formie darowizny środka trwałego.
2) PK – rozliczenie przychodów z tytułu darowizny co okres - równoległe do
amortyzacji (3).
Ewidencja aktualizacji wyceny środka trwałego
oraz trwałej utraty jego wartości
- na dzień bilansowy – według wartości netto,
tj.
1) według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub
2) wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków
trwałych),
pomniejszonych:
- o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także
- o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
Aktualizacja wyceny środków trwałych (art. 31 UoR)
Wartość początkowa i dotychczasowe umorzenie środków
trwałych mogą, na podstawie odrębnych przepisów, ulegać
aktualizacji wyceny.
Aktualizacja wyceny tylko w przypadku:
- rozporządzenia MF (urzędowa aktualizacja wyceny*);
- zmiany formy prawnej przedsiębiorstwa państwowego lub
komunalnego, tj. przekształcenia ich w spółkę akcyjną lub z o.o.,
a także w przypadku łączenia się spółek metodą nabycia
(aktualizacja przeprowadzona się na dzień poprzedzający zmianę
formy prawnej)
* Tzw. urzędowa aktualizacja wyceny na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów –
ostatnie rozporządzenie z dnia 20 stycznia 1995 r. w sprawie amortyzacji środków
trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także aktualizacji wyceny środków
trwałych (Dz.U. Nr 7, poz. 34 ze zm.), obecnie regulują to ustawy o podatku
dochodowym 15.5/22o/
Przykład – aktualizacja wyceny środka trwałego
Jednostka posiada magazyn o wartości początkowej 18 000 zł umorzony w wys.
13000 zł. W celu urealnienia wyceny dokonano zwiększenia wartości magazynu
o 50 % (na podstawie Rozporządzenia MF).
Środki trwałe
Sp. 18 000
(1) 9 000
Umorzenie ŚT
13 000 Sp.
6 500 (1)
Kapitał rezerwowy z
aktualizacji wyceny
2 500 (1)
Trwała utrata wartości środków trwałych
- zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że
kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie
w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych
korzyści ekonomicznych,
- uzasadnia
to
dokonanie
odpisu
aktualizującego
doprowadzającego wartość składników aktywów wynikającą z
ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej
braku – do ustalonej w inny sposób wartości godziwej
(art. 28 ust. 7 UoR).
Trwała utrata wartości ŚT(art. 32 ust. 4 i 5 UoR)
dotyczy w szczególności :
- zmiany technologii produkcji,
- przeznaczenia do likwidacji,
- wycofania z używania,
- innych przyczyn
uzasadnia dokonanie odpisu aktualizującego w ciężar pozostałych
kosztów operacyjnych.
=> z wyjątkiem wcześniej przeszacowanych środków trwałych odpis aktualizacyjny księguje się po stronie debetowej konta:
• kapitał z aktualizacji wyceny – do wysokości różnicy powstałej z
wcześniejszego przeszacowania,
• pozostałe koszty operacyjne – nadwyżkę odpisu aktualizującego z
tytułu trwałej utraty wartości.
Przykład
- trwała utrata wartości
Jednostka posiada magazyn o wartości początkowej 18 000 zł umorzony na
kwotę 13 000 zł. Z powodu trwałej utraty wartości dokonano odpisu
aktualizującego w wysokości 3 000 zł. Podać wartość magazynu wykazywaną
w bilansie.
Amortyzacja środków trwałych
- na dzień bilansowy – według wartości netto, tj.
1) według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub
2) wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków
trwałych),
pomniejszonych:
Wartość początkową środków trwałych – z wyjątkiem
gruntów* niesłużących wydobyciu kopalin metodą
odkrywkową – zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub
umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich
wartości, na skutek używania lub upływu czasu.
(Art. 31 ust. 2 UoR)
* grunty posiadają nieograniczony okres użytkowania i dlatego nie
są amortyzowane.
* prawo użytkowania wieczystego gruntu jest amortyzowane z uwagi
na ograniczony okres użytkowania (według prawa podatkowego nie)
Odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka
trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego
rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres
amortyzacji.
Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po
przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie – nie
później niż z chwilą zrównania wartości odpisów
amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową
środka trwałego lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży
lub stwierdzenia jego niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem
przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości
środka trwałego.
Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki
amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności*
środka trwałego (ŚT), na określenie którego wpływa w
szczególności:
1) liczba zmian, na których pracuje ŚT;
2) tempo postępu techniczno-ekonomicznego;
3) wydajność ŚT mierzona liczbą godzin jego pracy lub
liczbą produktów albo innym właściwym miernikiem;
4) prawne lub inne ograniczenia czasu używania ŚT;
5) przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto
istotnej pozostałości ŚT.
* okres ekonomicznej użyteczności ŚT określa kierownik jednostki i może uznać,
że okres ten pokrywa się z okresem amortyzacji wynikającym z zastosowania
stawek podatkowych, co wymaga odpowiedniego zapisu w polityce
rachunkowości jednostki.
Rzeczowe aktywa trwałe - amortyzacja
Amortyzacja a umorzenie środków trwałych
Amortyzacja a umorzenie środków trwałych
- Umorzenie to księgowe odzwierciedlenie procesu
zużywania się środków trwałych poprzez sukcesywne
dokonywanie odpisów amortyzacyjnych w ciężar kosztów
działalności jednostki.
- Amortyzacja to zużycie kosztowe, jej wartość jest
odnoszona na wynik finansowy danego roku obrotowego
=> Skumulowana suma odpisów amortyzacyjnych
stanowi umorzenie środków trwałych.
- W bilansie środki trwałe ujmowane są w wartości netto.
Metody amortyzacji
1) metoda amortyzacji równomiernej (liniowej) – założenie:
środek trwały zużywa się jednakowo w każdej jednostce
czasu, przez cały przewidywany okres j ego używania
2) metoda amortyzacji nierównomiernej:
- amortyzacja degresywna (założenie: wydajność pracy
środka trwałego maleje),
- amortyzacja progresywna (założenie: starzenie się
obiektu powoduje wzrost kosztów),
- amortyzacja naturalna (założenie: zużycie środka
trwałego jest jednakowe na każdą jednostkę pracy, zużycie nie
jest proporcjonalne do czasu .
Środki trwałe odpisane jednorazowo w koszty
- często przyjmowana zasada ustalona w przepisach podatkowych
dotycząca dolnej granicy wartości środków trwałych (3 500 zł
netto), co wymaga odpowiedniego zapisu w polityce
rachunkowości,
- przedmioty o małej wartości początkowej, spełniające kryteria
środków trwałych, można wówczas:
• spisać w momencie oddania ich do używania w ciężar
kosztów zużycia materiałów (w ewidencji pozabilansowej
„Niskocenne składniki rzeczowe długoterminowego
użytkowania”),
• przyjąć na środki trwałe i dokonać jednorazowego odpisu
amortyzacyjnego; składniki te będą w ewidencji środków
trwałych, lecz w momencie przyjęcia do ewidencji zostaną
całkowicie umorzone.
Ujęcie odpisu amortyzacyjnego
Umorzenie środków trwałych
Amortyzacja
X
X
1
Rzeczowe aktywa trwałe – amortyzacja liniowa
Amortyzacja liniowa
Stawka umorzeniowa roczna 
Wart pocz
Przewidywany okres ekonomicznej uż
Stawka umorzeniowa roczna  Wart. pocz.x Stopa umorzeniowa roczna
Stopaumorzeniowa roczna
100%
=
Lata
Przykład – amortyzacja liniowa i degresywna
(degresywno-liniowa)
Jednostka gospodarcza zakupiła w dniu 20.03.200X r.
maszynę produkcyjną o wartości 12 000 zł; oddała ją do
użytkowania 28.03.200X r. Wartość odpisów rocznych przy
wykorzystaniu metody amortyzacji:
- liniowej przy stawce 15%,
- degresywnej przy podstawowej stawce 15% i
współczynniku podwyższającym 2,0.
(zał. jednostka rozpoczyna naliczanie amortyzacji w
miesiącu następującym po miesiącu oddania do
użytkowania)
Przykład - metoda liniowa przy stawce 15%
Wartość
Wartość
Podstawa
ŚT na
Stopa
Stawka
Miesięczny ŚT na
Rok
obliczenia
początek
amortyzacji amortyzacji
odpis
koniec
amortyzacji
roku
roku
1.
12.000 zł
12.000 zł
15%
1.350 zł
150 zł 10.650 zł
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Przykład - metoda degresywno-liniowa przy stawce 15%,
współ. 2
Wartość
Podstawa
ŚT na
Stopa
Rok
obliczenia
początek
amortyzacji
amortyzacji
roku
1. 12.000 zł
12.000 zł
30%
Wartość
Stawka
Miesięczny ŚT na
amortyzacji
odpis
koniec
roku
2.700 zł
300,00 zł 9.300 zł
Przykład - metoda degresywno-liniowa przy stawce 15%,
współ. 2
Wartość
Podstawa
ŚT na
Stopa
Rok
obliczenia
początek
amortyzacji
amortyzacji
roku
1. 12.000 zł
12.000 zł
30%
2. 9.300 zł
9.300 zł
Wartość
Stawka
Miesięczny ŚT na
amortyzacji
odpis
koniec
roku
2.700 zł
300,00 zł 9.300 zł
Przykład - ulepszenie środka trwałego
W czerwcu 2009 r. firma zakupiła i przyjęła do używania maszynę o
wartości 50.000 zł. W grudniu 2011 r. dokonano modernizacji, której koszt
wyniósł 15.000 zł. Roczna stawka amortyzacyjna wynosi 20%. Stosowana
jest metoda amortyzacji liniowej.
Zadania
Wartości niematerialne i prawne
Definicja wartości niematerialnych i prawnych
Wartości niematerialne i prawne to nabyte przez jednostkę,
zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się
do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie
ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do
używania na potrzeby jednostki,
a w szczególności:
a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje,
koncesje,
b) prawa do wynalazków, patentów, znaków
towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,
c) know-how
(art. 3 ust.1 pkt 14 UoR)
.
W bilansie:
I. Wartości niematerialne i prawne
1. Koszty zakończonych prac rozwojowych
2. Wartość firmy
3. Inne wartości niematerialne i prawne
4. Zaliczki na wartości niematerialne i prawne
W bilansie:
2. Wartość firmy
1. Koszty zakończonych prac rozwojowych (art. 33 ust. 2 UoR)
prowadzonych przez jednostkę na własne potrzeby, poniesione przed
podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii, zalicza się do
wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli:
- produkt lub technologia wytwarzania są ustalone, a
dotyczące ich koszty prac rozwojowych są wiarygodnie określone,
- techniczna przydatność produktu lub technologii została
stwierdzona i odpowiednio udokumentowana,
- koszty prac rozwojowych zostaną pokryte, według
przewidywań, przychodami ze sprzedaży tych produktów lub
zastosowania technologii.
Okres dokonywania odpisów kosztów prac rozwojowych
nie może przekraczać 5 lat (jako obciążenie kosztu wytworzenia
sprzedanych wyrobów lub kosztu sprzedaży).
(nie obowiązek, a prawo jednostki)
*Koszty zakończonych prac rozwojowych
=> Występują w jednostkach zarówno produkcyjnych jak i
usługowych,
=> przepisy UoR ani KSR, nie określają wprost zasad ujęcia, stąd
zgodnie w art. 10 ust. 3 UoR można w tym obszarze stosować
Międzynarodowe
Standardy
Rachunkowości
(MSR)/
Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej
(MSSF).
MSR 38 Wartości niematerialne (p. 59) do prac
rozwojowych zalicza:
- projektowanie, wykonanie i testowanie prototypów i
modeli doświadczalnych (przed ich wdrożeniem do produkcji
seryjnej lub użytkowania),
- projektowanie narzędzi, przyrządów do obróbki, form i
matryc z wykorzystaniem nowej technologii,
- projektowanie, wykonanie i działalność linii próbnej,
której wielkość nie umożliwia prowadzenia ekonomicznie
uzasadnionej produkcji przeznaczonej na sprzedaż,
- projektowanie, wykonanie i testowanie wybranych
rozwiązań w zakresie nowych lub udoskonalonych materiałów,
urządzeń, produktów, procesów, systemów lub usług.
Przykład 1. Koszty zakończonych prac badawczo-rozwojowych
Jednostka gospodarcza prowadzi prace celem opracowania nowego
produktu, który ma zastąpić produkt aktualnie wytwarzany. W 2009 r.
poniesione w tym celu koszty wyniosły 35 500 zł. W 2010 r. prace
dotyczyły projektowania rozwiązań technologicznych związanych z
nowym produktem i wykonania jego prototypu, których koszt wyniósł
100 000 zł. W 2010 r. zakończono prace rozwojowe związane z nowym
produktem i zarejestrowano go w urzędzie patentowym, ponosząc
opłatę 6 000 zł.
Przykład 1. Koszty zakończonych prac badawczo-rozwojowych
Jednostka gospodarcza prowadzi prace celem opracowania nowego
produktu, który ma zastąpić produkt aktualnie wytwarzany. W 2009 r.
poniesione w tym celu koszty wyniosły 35 500 zł. W 2010 r. prace
dotyczyły projektowania rozwiązań technologicznych związanych z
nowym produktem i wykonania jego prototypu, których koszt wyniósł
100 000 zł. W 2010 r. zakończono prace rozwojowe związane z nowym
produktem i zarejestrowano go w urzędzie patentowym, ponosząc
opłatę 6 000 zł.
Rozwiązanie:
- Koszty 35 500 zł w 2009 r. - koszty prac badawczych jako obciążenie
wyniku finansowy tego roku (pozostałe koszty operacyjne)
- Koszty 100 000 zł w 2010 roku - koszty zakończonych prac
rozwojowych ze skutkiem pozytywnym, gromadzone jako rozliczenie
międzyokresowe kosztów, po zakończeniu prac składnikiem WNiP,
który pozwoli na uzyskiwanie w przyszłości korzyści ekonomicznych.
- Koszty 6 000 zł podwyższą wartość składnika WNiP.
W bilansie:
2. Wartość firmy
2. Wartość firmy (dodatnia) - art. 33 ust. 4 UoR
- różnica między ceną nabycia określonej jednostki lub
zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością
godziwą przejętych aktywów netto (An).
Cena nabycia j. > wartość godziwa An => wartość firmy
W pasywach bilansu wykazywana ujemna wartość firmy:
Cena nabycia j. < wartość godziwa An => ujemna
wartość firmy
2. Wartość firmy (dodatnia)
- może powstać przy:
* nabyciu jednostki lub jej zorganizowanej części,
* połączeniu jednostek metodą nabycia.
- od wartości firmy jednostka dokonuje odpisów amortyzacyjnych
w okresie nie dłuższym niż 5 lat, a w uzasadnionych przypadkach
kierownik jednostki może wydłużyć ten okres do lat 20 (art. 44b
ust.10 UoR), co należy wskazać w informacji dodatkowej.
- odpisów amortyzacyjnych dokonuje się metodą liniową i zalicza
się je do pozostałych kosztów operacyjnych.
Wartość firmy ujemna (w pasywach)
- zaliczana do wysokości nieprzekraczającej wartości godziwej
nabytych aktywów trwałych (z wyłączeniem długoterminowych
aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach) do
rozliczeń międzyokresowych przychodów przez okres będący
średnią ważoną okresu ekonomicznej użyteczności nabytych i
podlegających amortyzacji aktywów.
- zaliczana w wysokości przekraczającej wartość godziwą
aktywów trwałych (z wyłączeniem długoterminowych aktywów
finansowych notowanych na regulowanych rynkach) do
przychodów na dzień połączenia.
(art. 44b ust. 11)
Przykład 1 - wartość firmy
W lipcu 2010 r. nabyto zorganizowaną część jednostki, za którą
zapłacono 2 000 000 zł. Wartość godziwa przejętych składników
wynosiła: środki trwałe 600 000 zł, zapasy 100 000 zł, inwestycje
krótkoterminowe 400 000 zł, należności 300 000 zł, zobowiązania
100000 zł. Wyznaczyć wartość firmy i wskazać jej ujęcie w bilansie.
zapłacono 1 000 000 zł. Wartość godziwa przejętych składników
wynosiła: środki trwałe 600 000 zł, materiały 100 000 zł, inwestycje
krótkoterminowe 400 000 zł, należności 300 000 zł, zobowiązania
100000 zł. Wyznaczyć wartość firmy i wskazać jej ujęcie w bilansie.
zapłacono 850 000 zł. Wartość godziwa przejętych składników
wynosiła:
Aktywa trwałe
800 000 zł,
w tym:
Rzeczowe aktywa trwałe 450 000 zł
Długoterminowe aktywa finansowe notowane na
regulowanych rynkach 350 000 zł
Aktywa obrotowe
900 000 zł
Zobowiązania
200 000 zł
W bilansie:
2. Wartość firmy
3. Inne wartości niematerialne i prawne:
 Prawa autorskie - ogół uprawnień twórcy do stworzonego
przez siebie dzieła.
 Prawa pokrewne - to prawa do artystycznych wykonań,
prawa do fonogramów, wideogramów oraz prawa do nagrań
radiowych i telewizyjnych (ustawa z dnia 04.02.1994 r. o prawie
autorskim i prawach pokrewnych Dz.U. nr 80 poz.904 z późn. zm.)
 Licencje - wynikające z umowy upoważnienie do
korzystania z jakiegoś prawa do dobra o charakterze
niematerialnym, przez podmiot, któremu to prawo wyłącznie
przysługuje, innemu podmiotowi.
 Koncesje - są uprawnieniami do prowadzenia określonych
rodzajów działalności gospodarczej i pobierania korzyści
3. Inne wartości niematerialne i prawne:
 Prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych,
wzorów użytkowych oraz zdobniczych – jako składniki
wartości niematerialnych i prawnych są zbliżone charakterem
do praw autorskich oraz licencji,
 Know-how - oznacza określoną wiedzę techniczną i
technologiczną w dziedzinie przemysłowej, handlowej,
naukowej i organizacyjnej. Przedmiotem umowy know-how
jest przekazanie określonej wiedzy (ustawa z dnia 30 czerwca
2000 r. Prawo własności przemysłowej Dz.U. nr 119 poz.117 z późn.
zm.),
 Inne, jak na
cieplarnianych
przykład
prawa
do
emisji
gazów
W bilansie:
2. Wartość firmy
4. Zaliczki na WNiP
- to środki pieniężne przekazywane dostawcom na poczet
przyszłych dostaw WNiP,
- wykazywane w wartości nominalnej, czyli kwot
przekazanych dostawcy zamówienias.
Wycena wartości niematerialnych i prawnych:
1) Bieżąca:
- nabyte odpłatnie WNiP - według wartości początkowej w postaci
ceny nabycia,
- wniesione aportem prawa majątkowe - według wartości
zadeklarowanej w umowie spółki, nie wyższej od ich wartości
rynkowej z dnia zawarcia umowy,
- otrzymane nieodpłatnie WNiP w drodze darowizny lub w inny
nieodpłatny sposób - według wartości początkowej w postaci
wartości rynkowej praw majątkowych,
- koszty zakończonych prac rozwojowych - według
zweryfikowanego kosztu związanego z ich realizacją,
- wartość firmy - w wysokości różnicy między ceną nabycia
jednostki lub jej zorganizowanej części, a niższą od niej wartością
godziwą przejętych aktywów netto.
Wycena wartości niematerialnych i prawnych:
2) Bilansowa
- nie rzadziej niż na dzień bilansowy - według wartości netto,
tj.
według cen nabycia lub kosztów wytworzenia,
pomniejszonych:
Wartość początkową WNiP zmniejszają odpisy amortyzacyjne
lub umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich
wartości, na skutek używania lub upływu czasu.
(art. 33 ust. 1, art. 31 ust. 2 UoR)
Wycena WNiP
Cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych w
budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych obejmuje:
- ogół ich kosztów poniesionych przez jednostkę za okres
budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia, do dnia
bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również:
1) niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i
usług oraz podatek akcyzowy;
finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony
o przychody z tego tytułu.
(art. 28 ust.8 UoR)
WNiP
Zadania
Rachunkowość finansowa
studia podyplomowe
dr Beata Zyznarska-Dworczak

Wartości niematerialne i prawne (WNiP)

Transkrypt

Podobne dokumenty

pobierz

aplikacja komputerowa dla metod amortyzacji podatkowej

Zapasy w ustawie o rachunkowsci

starszy inspektor - Praca w Służbie Cywilnej

pobierz - Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu

Kwalifikowanie wydatków bieżących i wydatków

bil Fund 05

AKTYN ŚRODKI TRWAŁE