Streszczenie studium wykonalności
Transkrypt
Streszczenie studium wykonalności
STUDIUM STUDIUM WYKONALNOŚCI – STRESZCZENIE Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 Trasy Rowerowe w Polsce Wschodniej POLSKA WSCHODNIA WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO-MAZURSKIE WOJEWÓDZTWO PODLASKIE WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE Tebodin Poland Sp. z o. o. ul. Taśmowa 7 02-677 Warszawa [email protected] T +48 22 334 41 11 F +48 22 334 41 12 OPTIMA Baca Robert ul. Przy Lesie 3 87-134 Zławieś Mała [email protected] T +48 609 608 238; +48 22 398 78 31 F +48 22 398 78 32 Warszawa, czerwiec 2012 Projekt i wykonanie ©2007 OPTIMA Baca Robert Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa T +48 22 461 30 00; F +48 22 461 33 62 Polska Wschodnia Studium Streszczenie studium wykonalności Projekt „Trasy Rowerowe w Polsce Wschodniej” to nowatorski ponadregionalny projekt liniowy, który polega na wybudowaniu podstawowej infrastruktury związanej z obsługą ruchu rowerowego (budowa i oznakowanie ścieżek rowerowych o utwardzonej nawierzchni oraz wytyczanie i oznakowanie tras rowerowych na terenie pozamiejskim, a także budowa i montaż podstawowej infrastruktury towarzyszącej). Projektem objętych jest pięć województw Polski Wschodniej: warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie, świętokrzyskie i podkarpackie. Projekt zrealizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej na lata 2007-2013, w osi priorytetowej V. Zrównoważony rozwój potencjału turystycznego opartego o warunki naturalne, w działaniu V.2 Trasy rowerowe. Trasa rowerowa realizowana w pięciu województwach Polski Wschodniej ma osiągnąć w 2015 r. docelową długość 1 981,995 km. Trasa będzie prowadziła w następujący sposób: - po jezdni na zasadach ogólnych: 1.154,553km (58,25%), - po istniejących ścieżkach rowerowych i ciągach pieszo-rowerowych: 113,982 km (5,75%), - po wybudowanych wydzielonych asfaltowych ścieżkach rowerowych: 210,123 km (10,60%), - po wybudowanych asfaltowych ścieżkach rowerowych - adaptacja pobocza: 53,443 km (2,70%), - po utworzonych ciągach pieszo-rowerowych - adaptacja chodnika: 38,087 km (1,92%), - po drogach gruntowych: 265,432 km (13,39%), - inwestycja na nasypie kolejowym / wale przeciwpowodziowym: 75,817 km (3,83%), - po jezdni na zasadach ogólnych po zmodernizowanej drodze (naw. asfaltowa): 19,046 km (0,96%), - po jezdni na zasadach ogólnych po wybudowanej nawierzchni tłuczniowej: 50,466 km (2,55%), - wydzielone pasy rekomendowane dla rowerów oraz pozostałe: 0,557 km (0,03%), - po wybudowanych wydzielonych ścieżkach rowerowych o naw. z kruszywa: 0,489 km (0,02%). Studium wykonalności było przygotowywane etapami, w ramach których prowadzone były następujące działania: - Etap I - opracowanie szczegółowego modelu wdrażania Działania V.2 PO RPW wraz z analizą formalno-prawną przygotowania i realizacji projektów w województwach Polski Wschodniej z uwzględnieniem ich uwarunkowań i dokumentów strategicznych, - Etap II - wykonanie analiz, dla każdego z województw Polski Wschodniej, które dostarczą informacji i danych na temat wariantów o rozwiązaniach optymalnych z punktu widzenia ekonomicznej zasadności wyboru wariantu korytarza trasy głównej, ochrony środowiska oraz technicznej i finansowej możliwości realizacji inwestycji: - Etap IIa - wykonanie analizy wielokryterialnej realizacji przedsięwzięcia (wraz z elementami analizy ekonomicznej) dla zgłoszonych przebiegów korytarzy trasy w poszczególnych województwach na podstawie przebiegów opisanych w ramach „Studium przebiegu korytarza głównego trasy rowerowej realizowanej w ramach Działania V.2” – wyniki analiz umożliwią dokonanie wyboru korytarza trasy głównej w każdym z 5 województw Polski Wschodniej, - Etap IIb - wykonanie analizy wariantowej dopuszczalnych przebiegów trasy głównej z uwzględnieniem badań natężenia i prognoz ruchu oraz aspektów środowiskowych i społecznych wraz z przeprowadzeniem konsultacji społecznych na szczeblu lokalnym – wyniki analiz umożliwią dokonanie wyboru optymalnego przebiegu trasy i alternatywnych terenowych przebiegów w każdym z województw Polski Wschodniej, - Etap IIc - wykonanie szczegółowej inwentaryzacji potrzeb inwestycyjnych dla wybranych wariantów z uwzględnieniem aspektów technicznych i finansowych - wyniki inwentaryzacji ukażą możliwości usunięcia wszystkich wąskich gardeł (z punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu rowerowego) znajdujących się na trasie i zapewnienia odpowiednich standardów technicznych z uwzględnieniem finansowych ograniczeń w każdym z województw Polski Wschodniej, - Etap III – przygotowanie pięciu niezależnych studiów wykonalności dla każdego z województw Polski Wschodniej, - Etap IV – przygotowanie jednolitego opracowania wykonalności projektów w ramach całego działania V.2 PO RPW. 2 Copyright 2012 © Tebodin Poland Sp. z o. o., OPTIMA Baca Robert Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa T +48 22 461 30 00; F +48 22 461 33 62 Polska Wschodnia Studium 1. Wykonalność techniczno-technologiczna Potrzeba realizacji projektu Stworzenie bezpiecznej infrastruktury dla ruchu rowerowego stanowi element rozwoju zrównoważonego transportu, a także wywoła impuls do rozwoju i promowania turystyki rowerowej. Całość wspieranych działań przyczyni się do aktywizacji społecznej i otworzy nowe możliwości spędzania wolnego czasu. Realizacja kompleksowego działania na rzecz wytyczenia rowerowych tras turystycznych przyczyni się do ochrony miejsc cennych przyrodniczo przed nieskoordynowanym ruchem turystycznym. Wspierane działania w istotny sposób wpłyną na poprawę dostępności miejsc atrakcyjnych turystycznie, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpiecznego dojazdu. Trasy rowerowe poprowadzone przez wartościowe przyrodniczo i kulturowo tereny w makroregionie stworzą możliwość rozwoju turystyki specjalistycznej. Będzie to stymulującym czynnikiem do dostosowania i rozbudowy lokalnej bazy turystycznej oraz restrukturyzacji zawodowej na wsi. Realizowane działania mają pozytywnie wpłynąć na rozwój małej przedsiębiorczości ze specjalnym uwzględnieniem agroturystyki. Mieszkańcom miast Polski Wschodniej stworzy możliwość aktywnego i atrakcyjnego wypoczynku w granicach makroregionu. Dla Polski Wschodniej rozwój turystyki rowerowej będzie znaczącym czynnikiem rozwoju lokalnego, z wykorzystaniem istniejącego potencjału, m.in. naturalnych walorów krajoznawczo-turystycznych i przyrodniczych, a także szlaków pielgrzymkowych do miejsc kultu religijnego. Celami szczegółowymi projektu, rozumianymi jako korzyści osiągane bezpośrednio po realizacji projektu, są: - ożywienie kulturalno-turystyczne województw, - promocja bogatej historii wielokulturowych kresów, - rozwój przedsiębiorczości oraz spadek bezrobocia w efekcie rozwoju usług związanych z turystyką, - promocja turystyki rowerowej w Polsce na arenie międzynarodowej, - ochrona miejsc cennych przyrodniczo przed nieskoordynowanym ruchem turystycznym, - stworzenie markowego produktu turystycznego opartego o projektowaną trasę, - poprawa wizerunku województw Polski Wschodniej, - propagowanie zdrowego, aktywnego trybu życia, - zwiększenie dostępności do oferty turystycznej oraz kulturowej województw, - poprawa jakości życia mieszkańców poprzez łatwiejszy dostęp do atrakcji turystycznych oraz wzrost turystki regionu związany ze wzrostem gospodarczym. W sferze przestrzennej zidentyfikowano następujące cele pośrednie: - wzrost atrakcyjności województw Polski Wschodniej, jako miejsca aktywnego wypoczynku, - poprawa atrakcyjności przestrzennej terenu bezpośrednio objętego projektem jako obszaru do wypoczynku i rozrywki. W sferze gospodarczej założono następujące cele pośrednie: - podniesienie konkurencyjności obszaru jako miejsca prowadzenia działalności gospodarczej związanej z turystyką aktywną, jak i korzystania z usług oraz lokalnego handlu i gastronomii, - poprawa wizerunku obszarów świadczących oferty z zakresu turystyki aktywnej jako miejsca atrakcyjnego turystycznie i rekreacyjnie, - uaktywnienie procesów optymalizacji struktury gospodarczej z osiągnięciem wzrostu udziału usług turystycznych, gastronomii, handlu typowego oraz usług wyższego rzędu. W sferze społecznej założono następujące cele pośrednie: - aktywizacja zawodowa i społeczna osób objętych pomocą społeczną poprzez nowe możliwości zarobku wynikające z rozwoju turystyki, - aktywizacja sportowa, - promocja zdrowego trybu życia powiązanego z aktywnością ruchową. Wyniki analizy wariantów Przed opracowaniem finalnego dokumentu, jakim jest studium wykonalności, wykonano szereg prac planistycznych mających na celu wybór optymalnego przebiegu trasy. Postępując w myśl zasady „od ogółu do szczegółu” prace rozpoczęto od analizy wielokryterialnej korytarzy trasy. Przebieg i szerokość korytarzy była wynikiem konsultacji z beneficjentami, partnerami i społecznością lokalną. W trakcie prac przyjęto szereg zróżnicowanych kryteriów tematycznych, których celem było wskazanie korytarza optymalnego, tym samym zawężając obszar działań dla kolejnych etapów prac. W następnej kolejności, w oparciu o materiały źródłowe, w uzgodnieniu z potencjalnymi partnerami, beneficjentem i społecznością lokalną opracowywano warianty przebiegu trasy (mieszczące się w powierzchni wcześniej wybranego korytarza). Szereg analiz (uwarunkowań terenowych, ruchowych, środowiskowych, społecznych) umożliwił selekcję wariantu 3 Copyright 2012 © Tebodin Poland Sp. z o. o., OPTIMA Baca Robert Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa T +48 22 461 30 00; F +48 22 461 33 62 Polska Wschodnia Studium rekomendowanego wraz z możliwymi do realizacji alternatywnymi przebiegami trasy. Finalnym etapem prac planistycznych była inwentaryzacja terenowa wybranego wariantu oraz rozsądnych alternatyw. Na podstawie zebranych danych możliwe było określenie potrzeb inwestycyjnych dla konkretnych odcinków trasy, eliminacja „wąskich gardeł”, a tym samym określenie kosztów budowy oraz utrzymania trasy w całym województwie i z podziałem na partnerów. Projektowana trasa prowadzi przez tereny 48 powiatów (w tym miasta na prawach powiatu): - elbląski (gmina Milejewo, miasto i gmina Tolkmicko), - miasto Elbląg (miasto na prawach powiatu), - braniewski (miasto i gmina Frombork, miasto Braniewo, gmina Braniewo, gmina Płoskinia, gmina Wilczęta, miasto i gmina Pieniężno, gmina Lelkowo), - bartoszycki (gmina Górowo Iławeckie, miasto Górowo Iławeckie), - lidzbarski (gmina Lidzbark Warmiński, miasto Lidzbark Warmiński, gmina Kiwity), - bartoszycki (gmina Bartoszyce, miasto Bartoszyce, miasto i gmina Sępopol), - kętrzyński (miasto i gmina Korsze, gmina Barciany, gmina Srokowo), - węgorzewski (miasto i gmina Węgorzewo, gmina Budry), - gołdapski (gmina Banie Mazurskie, miasto i gmina Gołdap, gmina Dubeninki). - suwalski (gmina Wiżajny, gmina Przerośl, gmina Jeleniewo, gmina Suwałki), - Suwałki (miasto na prawach powiatu), - sejneński (gmina Giby, gmina Krasnopol), - augustowski (gmina Płaska, miasto Augustów, gmina Augustów, gmina Sztabin). - moniecki (gmina Jaświły, miasto i gmina Goniądz, gmina Trzcianne), - białostocki (gmina Zawady, miasto i gmina Tykocin, miasto i gmina Choroszcz, gmina Wasilków, miasto i gmina Supraśl, gmina Gródek, gmina Michałowo), - zambrowski (gmina Rutki), - łomżyński (gmina Wizna, gmina Łomża), - Łomża (miasto na prawach powiatu), - Białystok (miasto na prawach powiatu), - hajnowski (gmina Hajnówka, miasto Hajnówka, gmina Dubicze Cerkiewne, gmina Czeremcha), - siemiatycki (gmina Milejczyce, gmina Nurzec – Stacja, gmina Mielnik), - bialski (Gmina Konstantynów, Gmina Janów Podlaski, Gmina Rokitno, Gmina Terespol, Miasto Terespol, Gmina Kodeń, Gmina Sławatycze), - włodawski (Gmina Hanna, Gmina Włodawa, Miasto Włodawa, Gmina Wola Uhruska), - chełmski (Gmina Chełm), - Miasto Chełm (miasto na prawach powiatu), - krasnostawski (Gmina Kraśniczyn, Gmina Krasnystaw, Miasto Krasnystaw, Gmina Izbica), - zamojski (Gmina Zwierzyniec, Miasto Zwierzyniec), - biłgorajski (Gmina Józefów, Miasto Józefów), - tomaszowski (Gmina Susiec), - lubaczowski (Miasto i Gmina Narol, Gmina Horyniec Zdrój, Gmina Lubaczów, Gmina Wielkie Oczy), - jarosławski (Gmina Radymno), - przemyski (Gmina Stubno, Gmina Orły, Gmina Żurawica, Gmina Krasiczyn, Gmina Krzywcza, Gmina Dubiecko, Gmina Bircza), - Miasto Przemyśl (miasto na prawach powiatu), - brzozowski (Gmina Nozdrzec), - rzeszowski (Miasto i Gmina Dynów, Gmina Błażowa, Gmina Lubenia, Gmina Czudec, Gmina Boguchwała, Gmina Krasne), - Miasto Rzeszów (miasto na prawach powiatu) - strzyżowski (Gmina Niebylec), - łańcucki (Miasto i Gmina Łańcut, Gmina Czarna, Gmina Rakszawa), - leżajski (Miasto i Gmina Leżajsk, Gmina Nowa Sarzyna), - niżański (Miasto i Gmina Rudnik nad Sanem, Miasto i Gmina Ulanów, Gmina Nisko), - stalowowolski (Gmina Pysznica, Gmina Radomyśl nad Sanem, Gmina Zaleszany), - tarnobrzeski (Gmina Gorzyce), - sandomierski (miasto Sandomierz, gmina Samborzec, gmina Koprzywnica, gmina Klimontów), - opatowski (gmina Iwaniska), - staszowski (gmina Bogoria), - kielecki (gmina Raków, gmina Pierzchnica, gmina Daleszyce, gmina Morawica, gmina Piekoszów, gmina Strawczyn, gmina Miedziana Góra, gmina Mniów), 4 Copyright 2012 © Tebodin Poland Sp. z o. o., OPTIMA Baca Robert Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa T +48 22 461 30 00; F +48 22 461 33 62 Polska Wschodnia Studium - miasto Kielce (miasto na prawach powiatu), - konecki (gmina Radoszyce, gmina Końskie). Uproszczony opis lokalizacji trasy: Trasę rowerowa w Polsce Wschodniej wyznaczają następujące miejscowości: Kępa Rybacka ( w woj. warmińsko-mazurskim) - Elbląg - Tolkmicko - Frombork - Braniewo - Pieniężno Górowo Iławeckie - Lidzbark Warmiński - Bartoszyce - Sępopol - Korsze - Węgorzewo - Gołdap – Leszkiemie (w woj. podlaskim) - Suwałki - Augustów - Goniądz - Łomża (łącznik do miasta) - Tykocin Supraśl - Białystok - Białowieża (pętla do miasta) - Hajnówka - Kleszczele - Nurzec – Stacja - Mielnik Niemirów – Gnojno (w woj. lubelskim) - Janów Podlaski - Terespol - Kodeń - Sławatycze - Hanna - Włodawa - Wola Uhruska - Chełm - Krasnystaw - Zwierzyniec - Józefów – Narol (w woj. podkarpackim) - Horyniec –Lubaczów - Wielkie Oczy - Radymno - Przemyśl - Dynów - Błażowa - Rzeszów - Łańcut - Leżajsk - Rudnik nad Sanem - Radomyśl nad Sanem - Zaleszany - Trześń - Sandomierz (w woj. świętokrzyskim)- Klimontów Iwaniska - Raków - Kielce - Oblęgorek - Węgrzyn - Sielpia Wielka – Gatniki (województwo świętokrzyskie) Matryca logiczna projektu Nadrzędnym celem projektu jest „Zwiększenie roli zrównoważonej turystyki w gospodarczym rozwoju makroregionu” poprzez rozwój turystyki rowerowej w województwach Polski Wschodniej. Kluczowymi rezultatami są: - liczba atrakcji turystycznych - 477 szt., - liczba nowych miejsc noclegowych - 3277 szt., - liczba nowych miejsc pracy w sekcji I PKD - 830 szt., Niezbędnymi działaniami do osiągnięcia ww. rezultatów są: - opracowanie dokumentacji projektowej, - realizacja prac budowlano-montażowych, - nadzór inwestorski, - zarządzanie projektem, - realizacja działań promocyjno-informacyjnych, - zapewnienie trwałości projektu. Kluczowymi produktami projektu są: - długość oznakowanej trasy w 2015 r. – 1 981,955 km, - długość wybudowanych asfaltowych ścieżek rowerowych w 2015 r. – 263,559 km, - długość wybudowanych ścieżek rowerowych o naw. z kruszywa w 2015 r. – 76,307 km, - długość ciągów pieszo-rowerowy (adaptacja/przebudowa chodnika) w 2015 r. – 38,087 km, - długość przebudowanych dróg gruntowych w 2015 r. - 265,432 km, - długość utwardzonych dróg (naw. z kruszywa) w 2015 r. – 50,466 km, - długość dróg z rekomendowanym pasem/pasami dla rowerów w 2015 r. – 0,467 km, - liczba przebudowanych skrzyżowań w 2015 r. - 131 szt., - liczba przebudowanych obiektów inżynierskich w 2015 r. - 90 szt., - liczba wybudowanych obiektów inżynierskich (kładek) w 2015 r. - 20 szt. - liczba Miejsc Obsługi Rowerzysty w 2015 r. - 226 szt., - liczba stojaków dla rowerów w 2015 r. - 465 szt.. 5 Copyright 2012 © Tebodin Poland Sp. z o. o., OPTIMA Baca Robert Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa T +48 22 461 30 00; F +48 22 461 33 62 Polska Wschodnia Studium 2. Wykonalność ekonomiczno-finansowa Harmonogram rzeczowo-finansowy Do lipca 2012 r. beneficjent podpisze stosowne umowy/porozumienia z partnerami. Do czerwca 2012r. zostanie przygotowany i złożony wniosek o dofinansowanie, sfinalizowany podpisaniem umowy o dofinansowanie. Wówczas możliwe będzie rozpoczęcie prac nad dokumentacją techniczną, która potrwa maksymalnie do sierpnia 2013 r. Wymienić tu należy uzyskanie stosownych pozwoleń i decyzji, wykonanie projektu budowlanego, wykonawczego. W trakcie uzyskiwania pozwoleń rozpocznie się proces przygotowywania przetargów na realizację robót budowlanych. Prace budowlane potrwają maksymalnie do połowy 2015 r. Możliwy będzie podział zadań na kontrakty, a tym samym wcześniejsze zakończenie prac na wybranych odcinkach. Trasa będzie w pełni przejezdna i spójna maksymalnie do końca 2015 r. Prognozowana liczba użytkowników Przewiduje się, że w roku 2020 z trasy korzystać będzie średnio 51 tys. rowerzystów w ramach podróży codziennych (10.372.097 podróży codziennych w obszarach zurbanizowanych, 9.807.958 podróże codzienne w obszarach niezurbanizowanych, 329.614 podróży turystycznych jednodniowych, 122.943 podróże turystyczne wielodniowe). Nakłady inwestycyjne oraz źródła finansowania W ramach etapu IIc realizacji projektów oszacowano nakłady inwestycyjne w wysokości 274.373.617,20 PLN brutto. Struktura procentowa poszczególnych kategorii: - dokumentacja – 5,6%, - roboty budowlano-montażowe – 78,2%, - zarządzanie projektem – 2,9%, - opłaty i inne – 5,8%, - nadzór – 1,9%, - grunty – 5,7%. Nakłady inwestycyjne Kwoty brutto Dokumentacja Roboty budowlano-montażowe Zarządzanie projektem Opłaty i inne Nadzór Grunty Razem brutto Jedn. PLN PLN PLN PLN PLN PLN PLN 2012 11 469 734,82 0,00 1 821 349,30 3 642 698,60 0,00 7 818 518,51 24 752 301,23 2013 3 823 244,94 85 801 753,50 2 428 465,73 4 856 931,47 2 104 670,30 7 818 518,51 106 833 584,46 2014 0,00 85 801 753,50 2 428 465,73 4 856 931,47 2 104 670,30 0,00 95 191 821,01 2015 0,00 42 900 876,75 1 214 232,87 2 428 465,73 1 052 335,15 0,00 47 595 910,50 Razem 15 292 979,76 214 504 383,76 7 892 513,64 15 785 027,27 5 261 675,76 15 637 037,01 274 373 617,20 W ramach etapu IIc realizacji projektu zidentyfikowano koszty niekwalifikowane. Koszty kwalifikowane/ niekwalifikowane Koszty kwalifikowane Koszty niekwalifikowane Razem Jedn. PLN PLN PLN 2012 24 752 301,23 0,00 24 752 301,23 2013 102 317 652,74 4 515 931,71 106 833 584,46 2014 90 675 889,30 4 515 931,71 95 191 821,01 2015 45 337 944,65 2 257 965,86 47 595 910,50 Razem 263 083 787,91 11 289 829,28 274 373 617,20 Projekt jest przewidziany do współfinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013, priorytet V. Zrównoważony rozwój potencjału turystycznego opartego o warunki naturalne, działanie V.2 Trasy rowerowe. Montaż finansowy składa się z: - udziału własnego beneficjenta - 5%, - budżetu państwa - 10%, - dofinansowania EFRR - 85%. 6 Copyright 2012 © Tebodin Poland Sp. z o. o., OPTIMA Baca Robert Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa T +48 22 461 30 00; F +48 22 461 33 62 Polska Wschodnia Źródła finansowania Jedn. 2012 2013 2014 2015 Studium Razem Struktura finansowania kosztów kwalifikowanych Udział własny % 5,00% Budżet państwa % 10,00% Dofinansowanie EFRR % 85,00% Razem % 100,00% 5,00% 10,00% 85,00% 100,00% 5,00% 10,00% 85,00% 100,00% 5,00% 10,00% 85,00% 100,00% 5,00% 10,00% 85,00% 100,00% Struktura finansowania kosztów kwalifikowanych Udział własny PLN 1 237 615,06 Budżet państwa PLN 2 475 230,12 Dofinansowanie EFRR PLN 21 039 456,04 Razem PLN 24 752 301,23 5 115 882,64 10 231 765,27 86 970 004,83 102 317 652,74 4 533 794,46 9 067 588,93 77 074 505,90 90 675 889,30 2 266 897,23 4 533 794,46 38 537 252,95 45 337 944,65 13 154 189,40 26 308 378,79 223 621 219,73 263 083 787,91 Struktura finansowania kosztów całkowitych Udział własny PLN 1 237 615,06 Budżet państwa PLN 2 475 230,12 Dofinansowanie EFRR PLN 21 039 456,04 Razem PLN 24 752 301,23 9 631 814,35 10 231 765,27 86 970 004,83 106 833 584,46 9 049 726,18 9 067 588,93 77 074 505,90 95 191 821,01 4 524 863,09 4 533 794,46 38 537 252,95 47 595 910,50 24 444 018,68 26 308 378,79 223 621 219,73 274 373 617,20 9,02% 9,58% 81,41% 100,00% 9,51% 9,53% 80,97% 100,00% 9,51% 9,53% 80,97% 100,00% 8,91% 9,59% 81,50% 100,00% Struktura finansowania kosztów całkowitych Udział własny % Budżet państwa % Dofinansowanie EFRR % Razem % 5,00% 10,00% 85,00% 100,00% Koszty operacyjne W ramach etapu IIc realizacji projektu oszacowano koszty operacyjne związane z funkcjonowaniem trasy rowerowej w okresie referencyjnym. Koszty utrzymania bieżącego ponoszone są co roku, z pominięciem okresów, w których występują remonty cząstkowe. Koszty remontu cząstkowego ponoszone są co 5 lat, licząc od pierwszego roku eksploatacji. 7 Copyright 2012 © Tebodin Poland Sp. z o. o., OPTIMA Baca Robert Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa T +48 22 461 30 00; F +48 22 461 33 62 Polska Wschodnia Studium Wyniki analizy finansowej Ustalenie wartości wskaźników finansowej efektywności projektu dokonano na podstawie przepływów pieniężnych określonych przy zastosowaniu metody standardowej. Podstawowe elementy i parametry analizy finansowej: - okres odniesienia - 25 lat (okres 2012-2036), - finansowa stopa dyskontowa - 5%, - niezdyskontowany koszt inwestycji – 274.373.617,20 PLN, - zdyskontowany koszt inwestycji – 253.955.496,93 PLN, - niezdyskontowana wartość rezydualna – 138.536.912,60 PLN, - zdyskontowana wartość rezydualna – 42.955.850,99 PLN, - zdyskontowane koszty operacyjne – 102.053.802,35 PLN. Obliczono dyskontowe wskaźniki efektywności finansowej: - finansowa bieżąca wartość netto inwestycji (FNPV/C), - finansowa wewnętrzna stopa zwrotu z inwestycji (FIRR/C), - finansowa bieżąca wartość netto kapitału (FNPV/K), - finansowa wewnętrzna stopa zwrotu z kapitału (FIRR/K). W wyniku porównania wpływów i wypływów otrzymano następujące wartości wskaźników dyskontowych: - FNPV/C = -313.053.448,30 PLN, - FIRR/C = -8,18%. Ujemna wartość FNPV/C oraz FIRR/C niższa niż stopa dyskonta świadczy o tym, że wpływy generowane przez projekt (tylko wartość rezydualna) nie pokryją wypływów i dla realizacji projektu niezbędne będzie dofinansowanie. W wyniku porównania wpływów i wypływów otrzymano następujące wartości wskaźników dyskontowych: - FNPV/K = -105.986.639,29 PLN, - FIRR/K = -5,22%. Ujemne wartości FNPV/K oraz FIRR/K wskazują, że projekt nie jest efektywny dla podmiotów realizujących, tj. z punktu widzenia beneficjentów. Jednocześnie, nawet po uwzględnieniu dofinansowania występuje niedobór środków, który powinien być uzupełniony, gdyż w przeciwnym przypadku nie będzie zapewniona trwałość finansowa projektu. Przedmiotowy projekt nie będzie generował dochodu (przychodu netto) w rozumieniu art. 55 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego Rozporządzenie (WE) nr 1260/1999. Uwzględniając powyższe, poziom dofinansowania ustala się przy zastosowaniu stopy dofinansowania określonej dla danego działania w szczegółowym opisie priorytetów danego programu operacyjnego. Podsumowując, luka finansowania wynosi 100%, zaś zgodnie ze szczegółowym opisem osi priorytetowych Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013, priorytet V. Zrównoważony rozwój potencjału turystycznego opartego o warunki naturalne, działanie V.2 Trasy rowerowe, intensywność dofinansowania wynosi 95% kosztów kwalifikowanych, w tym 85% stanowią środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz 10% to środki budżetu państwa. Trwałość finansowa Z formalnego punktu widzenia beneficjenci, tj. Województwo Lubelskie, Województwo Podkarpackie, Województwo Podlaskie, Województwo Świętokrzyskie oraz Województwo Warmińsko-Mazurskie odpowiedzialni są za utrzymanie trwałości finansowej projektu. W praktyce, na mocy podpisanych porozumień, jednostkami bezpośrednio odpowiedzialnymi za utrzymanie infrastruktury będą lokalni partnerzy, na terenie których zlokalizowana zostanie infrastruktura. W ocenie trwałości finansowej projektu przyjęto założenie, że beneficjenci skutecznie podpiszą porozumienia z partnerami lokalnymi, którzy zobowiążą się do ponoszenia kosztów utrzymania bieżącego oraz remontów cząstkowych lub też w inny sposób zapewni wymagane środki finansowe na utrzymanie infrastruktury. Uwzględniając powyższe nie wystąpią niedobory środków pieniężnych, a trwałość finansowa projektu jest zachowana zarówno w okresie realizacji, jak i w ciągu co najmniej 5 lat od jego zakończenia. 8 Copyright 2012 © Tebodin Poland Sp. z o. o., OPTIMA Baca Robert Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa T +48 22 461 30 00; F +48 22 461 33 62 Polska Wschodnia Studium Prognozowana liczba użytkowników trasy Szacuje się, że w 2020r. rowerzyści korzystający z trasy rowerowej odbędą: - 10.372.097 podróży codziennych w obszarach zurbanizowanych, - 9.807.958 podróży codziennych w obszarach niezurbanizowanych, - 329.614 podróży turystycznych jednodniowych, - 122.943 podróże turystyczne wielodniowe. Wyniki analizy ekonomicznej Podstawowe elementy i parametry analizy ekonomicznej: - okres odniesienia - 25 lat (okres 2012-2036), - ekonomiczna stopa dyskontowa - 5% (zgodnie z Niebieską Księgą), - zdyskontowany przychód generowany przez ruch turystyczny – 501.416.148,96 PLN, - zdyskontowane korzyści ekonomiczne wynikające z substytucji ruchu zmotoryzowanego ruchem rowerowym – 765.211.232,36 PLN, - zdyskontowana wartość rezydualna – 27.938.764,87 PLN, - zdyskontowane wynagrodzenia ukryte – 634.740.879,25 PLN, - zdyskontowane wpływy podatkowe – 9.514.667,05 PLN. W studium wykonalności przeprowadzono szereg analiz, które potwierdzają zasadność realizacji inwestycji. Szczególne znaczenie ma wykonalność społeczno-ekonomiczna, w której wykazano, że realizacja projektu przyczyni się do istotnych korzyści społeczno-ekonomicznych. Wykonane analizy miały charakter pionierski, jednak jednoznacznie potwierdziły zasadność realizacji projektów dotyczących tras rowerowych w wielu płaszczyznach życia społecznego. Obliczono dyskontowe wskaźniki efektywności ekonomicznej: - ekonomiczna wartość bieżąca netto (ENPV), - ekonomiczna wewnętrzna stopa zwrotu (EIRR), - stosunek korzyści do kosztów (B/C). W wyniku porównania wpływów i wypływów otrzymano następujące wartości wskaźników dyskontowych: - ENPV = 1.713.284.482,01 PLN, - EIRR = 34,07%, - B/C = 8,60. Powyższe wartości wskaźników dyskontowych potwierdzają, że inwestycja jest uzasadniona ze społecznoekonomicznego punktu widzenia. Zwrot z inwestycji, tj. nadwyżka korzyści społeczno-ekonomicznych nad stratami nastąpi już w 2019r. 9 Copyright 2012 © Tebodin Poland Sp. z o. o., OPTIMA Baca Robert Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa T +48 22 461 30 00; F +48 22 461 33 62 Polska Wschodnia Studium Jazda rowerem jest źródłem wielowymiarowych korzyści społeczno-ekonomicznych. W studium wykonalności podjęto próbę ich kwantyfikacji w odniesieniu do projektu „Trasy Rowerowe w Polsce Wschodniej” realizowanego na terenie województw Polski Wschodniej. Punktem wyjścia do analiz są bogate doświadczenia innych krajów. Według TRENDY TRAVEL istnieje 20 dobrych powodów do korzystania z roweru. Poniżej przytoczono najważniejsze fakty, które znajdują również potwierdzenie w studium wykonalności: - jazda rowerem jest najszybszym sposobem poruszania się po mieście - najszybszy sposób dotarcia do miejsc odległych o nie więcej niż 5 km, - cykliści pomagają użytkownikom samochodów redukując korki - korzystający z rowerów zajmują ułamek przestrzeni wymaganej przez samochody i łatwiej im się poruszać po zakorkowanych ulicach, - cele codziennych podróży znajdujące się w promieniu 5 km pomagają osobom w podeszłym wieku zachować niezależność - im jesteś starszy, z tym większym prawdopodobieństwem będziesz poruszał się pieszo, rowerem lub środkami transportu publicznego, a nie samochodem, - dzieci lubią jeździć rowerem - prowadzone w sposób ciągły w trybie on-line w skali całego kraju badania ankietowe wykazują, że 33% dzieci w Austrii chciałoby dojeżdżać do szkoły rowerem, - jazda rowerem nakręca gospodarkę - zgodnie z doświadczeniami europejskimi, klienci przyjeżdżający rowerem mają dla sklepów dużo większą wartość, gdyż pomimo, że wydają jednorazowo mniej, to odwiedzają sklepy częściej niż użytkownicy samochodów, - ruch rowerowy tworzy przestrzeń - inwestowanie w parkingi dla rowerów pozwala osiągnąć duże oszczędności wydatków i przestrzeni, którą można udostępnić mieszkańcom, - jazda rowerem ratuje życie - 10 razy więcej ludzi umiera corocznie w wyniku zanieczyszczenia środowiska i braku aktywności fizycznej wywołanej korzystaniem z samochodów niż w wyniku potrącenia lub najechania przez pojazdy mechaniczne, - więcej przejazdów rowerem to mniej wypadków - ryzyko wypadków z udziałem rowerzystów maleje wraz ze wzrostem skali ruchu rowerowego, - rowery są ekologiczne - im więcej ludzi będzie jeździć rowerem, tym czystsze będzie powietrze, a ryzyko zachorowania niższe, - jazda rowerem przyczynia się do utrzymania dobrej wydolności - badania przeprowadzone w Grazu potwierdziły, że nawet tylko 12 tygodni jeżdżenia rowerem w codziennym życiu (po zakupy, do pracy, do szkoły) spowodowało, że 3 spośród 4 uczestników poczuło wzrost wydolności, poprawę samopoczucia i wyszczuplenie, - korzystanie z roweru pozwala zachować szczupłą sylwetkę – 30 minut jazdy rowerem umożliwia spalenie nawet 340 kcal, - jazda rowerem czyni cię mądrzejszym - wysiłek fizyczny prowadzi do poprawy połączeń synaptycznych w mózgu. 10 Copyright 2012 © Tebodin Poland Sp. z o. o., OPTIMA Baca Robert Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa T +48 22 461 30 00; F +48 22 461 33 62 Polska Wschodnia Studium 3. Wykonalność instytucjonalna Sposób wdrażania projektu Beneficjent wnioskujący o dofinansowanie projektu inwestycyjnego przed przygotowaniem dokumentacji aplikacyjnej właściwym instytucjom musi wykazywać pełną gotowość organizacyjną przedsięwzięcia oraz wypełnić odpowiednie kryteria wyboru projektu. Do najważniejszych działań zaliczyć należy: - działania instytucjonalno-organizacyjne: - ustanowienie Zespołu Wdrażającego Projekt, - przygotowanie procedur (trybu postępowania) w następujących obszarach: - prowadzenia procedur przetargowych i zawierania umów dla zadań objętych projektem, - weryfikacji czy roboty, usługi i/lub dostawy, za które jest dokonywana płatność zostały rzeczywiście wykonane zgodnie z zawartą umową, - przygotowywania wniosków o płatność, w tym zasad weryfikacji i poświadczania czy wszystkie wydatki włączane do wniosku o płatność są zgodne z zasadami zawartymi w Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków, - archiwizacji wszelkich dokumentów związanych z realizacją projektu w okresie realizacji PO RPW oraz 3 lat od zamknięcia PO RPW zgodnie z postanowieniami art. 90 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1083/2006 oraz art. 19 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1828/2006, - przygotowanie wniosku o dofinansowanie obejmujące: - przeprowadzenie procedury OOŚ stwierdzającej konieczność lub brak konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko (szczegółowe informacje znajdują się w części studium wykonalności poświęconej aspektom prawnym), - przygotowanie wszelkich niezbędnych załączników do wniosku o dofinansowanie, - przygotowanie i przeprowadzenie procedury wyboru wykonawcy zadań objętych projektem: - opracowanie dokumentacji przetargowej na wybór wykonawcy dokumentacji technicznej, inżyniera kontraktu, wykonawcy działań promocyjnych oraz wykonawcy robót budowlanomontażowych, - ogłoszenie postępowań przetargowych oraz wybór wykonawców we wspomnianych obszarach, - podpisanie kontraktu z wybranymi wykonawcami. - działania administracyjne: pozyskanie prawa do dysponowania nieruchomością na cele projektu, procedura oddziaływania na środowisko, w tym wydanie decyzji w zakresie uwarunkowań środowiskowych, ustalenie warunków zagospodarowania/lokalizacji inwestycji celu publicznego, uzyskanie decyzji pozwolenia na budowę. - działania finansowe - zgodnie z zapisami szczegółowego opisu osi priorytetowych w ramach PO RPW oraz zarysu modelu przygotowania i realizacji projektów w ramach działania V.2 PO RPW wysokość dofinansowania może wynieść maksymalnie 95% wydatków kwalifikowanych tj. 85% ze środków EFRR i 10% z dotacji celowej budżetu państwa. Dotacja jest udzielana pod warunkiem, że beneficjent nie będzie wykorzystywał infrastruktury wytworzonej w ramach projektu do wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu wspólnotowym przez okres co najmniej 10 lat od dnia udzielenia wsparcia, a projekt nie zostanie poddany znaczącej modyfikacji przez okres co najmniej 5 lat od daty zakończenia jego realizacji. Trwałość rezultatów projektu Za trwałość projektu od momentu przygotowania projektu do zakończenia okresu zachowania celów projektu odpowiada beneficjent przed Instytucją Pośredniczącą (zgodnie z zapisami umowy o dofinansowanie). Za utrzymanie i bieżące naprawy trasy rowerowej, infrastruktury towarzyszącej (wiaty, parkingi, stojaki) będą odpowiedzialni partnerzy projektu według kategorii drogi. Szczegółowe zapisy na ten temat zawarte będą (w indywidualnych przypadkach) w umowach porozumień pomiędzy beneficjentem a partnerami. W przypadku decyzji beneficjenta, potwierdzonej uzgodnieniem z partnerami, za finansowanie tych zadań odpowiedzialni będą partnerzy. Należy zaznaczyć, że powyższy sposób zapewnienia trwałości projektu nie zwalnia beneficjenta od odpowiedzialności przed Instytucją Pośredniczącą. Wykonalność prawna Ze względu na swój zasięg i dużą ilość partnerów konieczne są przemyślane działania koordynacyjne ze strony beneficjentów, którzy są odpowiedzialni za realizację projektu. Do najważniejszych uwarunkowań formalno-prawnych zaliczyć należy następujące kwestie: - Pozyskanie prawa do dysponowania nieruchomością na cele projektu, 11 Copyright 2012 © Tebodin Poland Sp. z o. o., OPTIMA Baca Robert Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa T +48 22 461 30 00; F +48 22 461 33 62 Polska Wschodnia Studium Przed wystąpieniem z wnioskiem o uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę należy uzyskać prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, o którym mowa w art. 3 pkt 11 ustawy Prawo budowlane. Zakłada się, że w każdym przypadku odpowiedzialnym za regulację kwestii własności gruntów będzie partner, na obszarze którego przebiegać będzie planowana trasa rowerowa. - Pozyskiwanie decyzji środowiskowych, Zarówno ścieżki rowerowe jak i trasy rowerowe nie są zakwalifikowane jako mogące zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Pozyskanie decyzji środowiskowych nie będzie dotyczyć całego projektu, a jedynie wybranych inwestycji takich jak budowa nowych kładek lub rozbudowa drogi w przypadku konieczności poszerzenia pasa drogowego. Inwestycje tego typu są niewątpliwie „wąskim gardłem” projektu, za realizację odpowiedzialny będzie beneficjent i partnerzy. - Ustalenie warunków zagospodarowania/lokalizacji inwestycji celu publicznego, W każdym przypadku, gdy planowane przedsięwzięcie nie jest ujęte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, należy uzyskać decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego. - Uzyskanie decyzji pozwolenia na budowę. Uzyskanie decyzji pozwolenia na budowę stanowi element końcowy procedury formalno – prawnej, umożliwiając rozpoczęcie prac budowlano – montażowych przewidzianych w projekcie. Pozwolenia na budowę nie wymaga wykonanie robót budowlanych polegających na: remoncie istniejących obiektów budowlanych i urządzeń budowlanych, z wyjątkiem obiektów wpisanych do rejestru zabytków, instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych, z wyjątkiem usytuowanych na obiektach wpisanych do rejestru zabytków w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz z wyjątkiem reklam świetlnych i podświetlanych usytuowanych poza obszarem zabudowanym w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym, przebudowie dróg, torów i urządzeń kolejowych. Na obecnym etapie sugeruje się, iż w każdym przypadku decyzja pozwolenia na budowę powinna być pozyskiwana na szczeblu lokalnym, gdzie organem wydającym pozwolenie będzie starostwo powiatowe, na terenie którego realizowany będzie dany element inwestycji wymagający pozwolenia na budowę. Zgodność z polityką ochrony środowiska Projekt przyczynia się do realizacji osiągnięcia trwałości środowiska naturalnego (europejska polityka w dziedzinie zmian klimatycznych, powstrzymanie utraty różnorodności biologicznej itd.) Rower jako środek transportu nie powoduje negatywnego oddziaływania na środowisko, w przeciwieństwie do ruchu samochodowego, którego negatywny wpływ na środowisko jest oczywisty (zanieczyszczenia atmosferyczne, wysoki koszt infrastruktury towarzyszącej, wyższy efekt bariery, szczególnie na terenach zurbanizowanych). W związku z tym projekt, który przewiduje zwiększenie ruchu rowerowego także poprzez przejęcie części ruchu samochodowego przyczynia się do zachowania trwałości środowiska naturalnego. Korzyści dla środowiska płynące z realizacji projektu „Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej” to m.in. czystsze powietrze – spadek emisji zanieczyszczeń związanych z ruchem samochodowym (dwutlenek węgla, węglowodory, tlenki azotu, pyły), oszczędność przestrzeni, szczególnie w warunkach zatłoczenia, oszczędność powierzchni pod infrastrukturę. Zwiększenie udziału podróży niezmotoryzowanych nie powoduje dodatkowych kosztów dla środowiska; jednocześnie powoduje korzyści społeczne, takie jak wzrost sprawności fizycznej użytkowników, zmniejszenie ilości wypadków, zmniejszenie kosztów podróży. Ponadto poprzez poprawę jakości środowiska projekt ma pozytywny wpływ na powstrzymanie utraty różnorodności biologicznej. Przez obszary Natura 2000 trasa prowadzi na odcinku 575,8 km (29,1 długości trasy), wzdłuż granicy obszarów na długości 235,8 km (11,9% długości trasy). Projekt przestrzega zasad dotyczących działań zapobiegawczych oraz gwarantuje, że szkody w środowisku powinny być usunięte u źródła Przestrzeganie powyższych zasad znajduje odzwierciedlenie w sposobie realizacji projektu (etapowość) i postępowaniu według reguły „od ogółu do szczegółu”. W pierwszej kolejności prac ustalony został Szczegółowy Model Wdrażania projektu (warsztat do dalszej pracy zarówno dla wykonawcy jak i beneficjenta), następnie przeprowadzono szereg badań mających na celu ustalenie przebiegu korytarzy tras rowerowych w województwie, a w konsekwencji wybór w wyniku analizy wielokryterialnej optymalnego korytarza trasy rowerowej, później w ramach korytarza przeprowadzano analizę i uzgadnianie wariantów realizacyjnych i wskazano wariant rekomendowany trasy rowerowej w województwie. Niniejszy projekt przestrzega tych zasad w wytyczonej trasie rowerowej, bo nie przyczynia się do znaczących zmian w środowisku. Szczególne przypadki prac związanych z budową Trasy mogą generować negatywne skutki dla środowiska, ale w tych sytuacjach poszczególne odcinki trasy będą poddawane procedurze oceny oddziaływania na środowisko i oddziaływania na obszar Natura 2000, w celu ustalenia zakresu i charakteru oddziaływań. 12 Copyright 2012 © Tebodin Poland Sp. z o. o., OPTIMA Baca Robert Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa T +48 22 461 30 00; F +48 22 461 33 62 Polska Wschodnia Studium Projekt przestrzega zasady „zanieczyszczający płaci” Przestrzeganie zasady ,,zanieczyszczający płaci” będzie się przejawiało w zobowiązaniu wykonawców inwestycji do ponoszenia odpowiedzialności, także finansowej, w zakresie potencjalnych zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska oraz wyrządzanych szkód. na etapie przygotowania i realizacji przedsięwzięcia. Zasada ta w etapie użytkowania będzie także obowiązywała administratorów Trasy. Dodatkowo wszystkie opłaty związane z użytkowaniem środowiska leżą po stronie inwestora. Rekomenduje się umieszczenie dodatkowych informacji na tablicach informacyjnych z regulaminem i ewentualnymi konsekwencjami niszczenia mienia czy zanieczyszczenia środowiska. Analiza ekonomiczna potwierdza korzyści płynące z substytucji podróży zmotoryzowanych (samochód osobowy) podróżami niezmotoryzowanymi (rower). Przy założonym 30% poziomie substytucji zdyskontowane efekty netto w obszarze zurbanizowanym i niezurbanizowanym potwierdzają, że straty generowane są jedynie z tytułu czasu podróży oraz bezpieczeństwa. Zdyskontowane straty są wyższe w obszarze niezurbanizowanym. Należy stwierdzić, że realizacja projektu przyczyni się do istotnych korzyści społeczno-ekonomicznych, w tym w zakresie zanieczyszczenia powietrza, emisji gazów cieplarnianych, hałasie, zasobów naturalnych, zanieczyszczenia wód, odpadów. Ocena oddziaływania na środowisko oraz obszary Natura 2000 Wstępna analiza potencjalnych możliwości oddziaływania na środowisko przyrodnicze wskazuje, że projektowana trasa rowerowa nie stanowi zagrożenia dla wartości przyrodniczych. Wynika to z przewidywanego braku występowania potencjalnych negatywnych oddziaływań znacząco wpływających na środowisko oraz z istnienia możliwości technicznych i organizacyjnych zabezpieczających przed skutkami prac realizacyjnych. Należy jednak podkreślić, że drogi o nawierzchni twardej oraz obiekty mostowe w ciągach tych dróg zalicza się do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Do inwestycji, które mogą wymagać oceny oddziaływania na środowisko zaliczyć należy budowę obiektów mostowych / kładek w ciągach dróg wojewódzkich oraz ewentualne roboty budowlane dotyczące dróg, gdzie wymagana będzie zmiana granic pasa drogowego lub w innym przypadku, gdy przedsięwzięcie zostało zaklasyfikowane do mogących znacząco oddziaływać na środowisko1 (20 obiektów inżynierskich oraz 43 odcinki dróg wojewódzkich i powiatowych). Projektowana trasa przechodzi po granicy bądź przecina 26 Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków oraz 36 Specjalnych Obszarów Ochrony Siedlisk Natura 2000, przecinając je na długości 575,8 km (29,1% trasy) oraz prowadząc wzdłuż ich granicy na odcinku 235,8 km (11,9% długości trasy). Łącznie stanowi to 811,6 km trasy (40,9% długości trasy). 4. Podsumowanie Po wykonaniu dokumentacji technicznej nastąpi realizacja robót. Zostaną wybudowane ścieżki dla rowerów o utwardzonej nawierzchni, takiej, aby umożliwić rowerzystom wygodną i bezpieczną podróż. Powstałe trasy ułatwią dotarcie do miejsc atrakcyjnych przyrodniczo i zabytków, a także umożliwią rowerzyście dotarcie do dworców kolejowych, autobusowych i parkingów. Zrealizowana trasa zostanie odpowiednio oznakowana, aby ułatwić rowerzyście poruszanie się na niej i dotarcie do celu. Kolejnym ułatwieniem dla użytkowników trasy będzie budowa Miejsc Obsługi Rowerzysty, w których znajdą się m.in. stojaki na rowery, wiaty postojowe i widokowe, kosze do selektywnej zbiórki odpadów, mapy turystyczne, toalety oraz inne niezbędne dla rowerzysty urządzenia. Po zakończeniu realizacji projektu przewidywane są działania mające na celu dalszy rozwój sieci tras rowerowych w Polsce Wschodniej. Do istniejącego ciągu trasy będą komplementarnie i sukcesywnie dołączane i dobudowywane nowe trasy i ścieżki rowerowe, które razem będą tworzyć spójną całość. Dodatkowo wytworzona infrastruktura będzie monitorowana i naprawiana, a także udoskonalana, aby dostosować ją do wymogów i potrzeb użytkowników trasy oraz, aby zapewnić bezpieczeństwo przejazdu. Miejsca Obsługi Rowerzystów będą również udoskonalane, aby zapewniały wszystkie potrzeby rowerzystów na trasie. Podsumowując realizacja projektu wpłynie pozytywnie na rozwój województw Polski Wschodniej. Dzięki realizacji inwestycji nastąpi wzrost liczby turystów w województwie, rozwój przedsiębiorczości, a co za tym idzie wzrost nowych miejsc pracy oraz restrukturyzacja zawodowa na wsi. Turyści będą mieli możliwość aktywnie spędzić wypoczynek i dotrzeć do miejsc o wysokich walorach turystycznych. 1 Wg Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko 13 Copyright 2012 © Tebodin Poland Sp. z o. o., OPTIMA Baca Robert