o - Serbski

Transkrypt

o - Serbski

wot
wot
wot
wot
W r u ty m 1 8 6 8 * lecze p o K h r y s tu ß u , k otrez 3 6 6 d n jö w
w o p s c h ij a , lic z i ßo:
stworjenja ßteeta ................................. 5817, wot fafojenja bubyskeho tachantsttea . . . .
648,
wustajenja juliaujfeje prothki................. 1913,
wot spoczatka reformazije...................................351,
czerpjenja a horjcstacza Khrhstußoweho . . 1835, wot naroda krala I a n a .................................
67,
spoczatka kschescjijanstwa roe SSerbach . .
848, wot sakojcnja maczizy ßerbskeje........................
20.
Zyrkwinske leine snamjenja.
W porjebzenej RehoW starcj julianskej
rjowej prothzy
prothzy.
V III
skota liczba
V II
IV
epakth
■
X V II
I
- wobwöd ßkönza
I
XI
romske banste qißko
XI
F D
pißmik njebjelski
6 F
12. haperleje
jntrowniczka
3 1 . merza.
2 4 . njebjele po ßwj. trojizy do 1. ab». 2 7 .
Saczmicze ßlönczka a meßaezka.
H acj rnnje sahe njesamjersnje, bha je tola lepje,
so ßo sahe woßhje.
M ako ßaba a mako rhbow bubje.
Deschcjika smejemh boscj, ale zanu wulku wob«.
Schtyri lĕtne cZaßy.
Sapoczatk nalecja:
lecja :
*
nashm h:
sym y:
2 0 . merza bopotnju 8 hobz. 2 5 min.
2 1 . junija rano 4 hobz. 51 min. ,
22. septembra wjecj. 7 hobz.lOmin.
21. bezembra popokn.l hobj.2O min.
W l. 1 8 6 8 ßoßkönczko bwaj kröcz sacjm i, meßaczk
Schtyri kwatembry.
Pak ßo njesacjmi. Prenje facjmicje ßkönza smeje ßo
Rehorjowej a w starej jnlianskej prothcd.
2 3 . febr. 4 hobz. 3 6 min. do 4 hobz. 5 8 min. a bubje W Porjebjenej
4
.
merza
- Reminiscere I 21. fefcruara.
pola naß k w ibjenjü, jeli so wjeczorne njebjo samro3. junija
I ßwj. trojjzh I
22. meje.
czene njeje. T o la wone je jara ßnadne. D ruhe saq16.
septem
bra
j
kschiza
/
4.septemb
micje stanje ßo 18. augusta, a bubje jenoz w pokonschej
16. bezembra( Luzije
| 12. bezembra.
Asiskej, w ranischej Africh a w Australiskej widjene.
Meßacjk ßo w l. 1 8 6 8 njesacjmi, ale 5. nov. t.l.
bopotnja hacz bo 9 hobz. 5 2 min. stanje ßo njeschto
Jutrow n a tabetta.
brühe wopomnjenjujhöbne; tehbh mjenuizh planet Merkur 1869: 28. merza.
1875: 28. merza.
pola ßkönza nimo bze a jeli njebjo jaßne, bubje to ßo 1870: 17. haperleje.
1876: 16. haperleje(pschD
wibzicz bacz.
1871: 9. haperleje.
1877: 1. haperleje.
1872: 31. mirza (psch. (.) 1 8 7 8 : 21. haperleje.
W l. 1868 knjezi Jupiter ( 4 ) .
1879: 13. haperleje.
1873: 13. haperleje.
S to letn a protvka praji, so ßu te le ta , w kotrhchz 1874: 5. haperleje.
1680: 28. mörza (psck. t.)
Ju p iter knjezi, bobre a pköbne a böle inokre, bhzli ßuche.
N aleto je harz bo meje shmne a mokre; tola pak
Njebjejke snamjenja.
tez cjoplische wjebro nastanje.
voran,
E
(am,
H * tselnik,
Löczo smeje pschi poczatkn inokre a shmne w jebro;
byk,
knjejna,
^
kosoröjk,
na to rjanh czopky cjaß nastanje, hbjez wjele hriniaU dwöjnikaj,
waha,
wödny muz,
njow smejemh; Pschi könzn je jara horzo a ßucho.
J e li so je w lecjn jara cjopko, schtoz sa 2 8 let jebhn »4 E rak,
schkorpion, ^
rhbje.
ra s ßo stanje, bha bostanje zito whßokn pkaczisnu.
Czopke a ßuche leczo pak nastanje, byz je w februaru abo
A bbreviatury.abo pschikrötschenja
w merzn, w haperlcji abo w meji faqm icje ßkönczka byko.
Nashm a je jara beschczikojta.
ßlowow.
S h m a ßo s mjersnjenjom a se ßnehom sapocznje; O ßkömzko,
skh. p. skhabjenje popoknju.
na to bubje wona cjoplischa, pak jara wetsikojta.
skh. b. skhabjenje bopoinja.
2)
meßaczk,
Schtoz nalötnh ßhw nastupa, bha jeczmjen ßo
kh. p. khowanje popoknju.
berje rabzi, jeli so ßuche leczo njeje. R nnje tat roscze **) Pokny meßaczk,
kh. b. khowanje bopotnja.
wjele ßhna a w otaw y, wjele kaka a runklizh. W ow ß, C Poßleni bertlik,
hob. hobjina.
hröch, jahky a len ßo Pak njerabja..
M kody meßaczk,
min. minuta.
N ashm ny ßhw möze rjane znje bawacz; znje pak
* skötne teilt.
K P reni bertlik,
ßn tsi njebjele posbjischo bhzli brühe leta, bokelz wscho
Maczicznych spißow cjo. 5 0 .
böle pomaku roscje a srawi.
r
1868. Januar,
wulki rözk,
ntfl 31 dnjow.
£.2.
Star« julianska
o
D
had. Ifljottv
skh.ky.
D e c e m b e r. sk
h. »I. jh. m- 6 1 h. i».
: Jan. 4, 34-36.
1. tydzen. Text dop.: Matth. 16, 24-26; Ps. 10 2 , 2 6 -2 9 ;
20 sgn aca
kh. p.
1 ßrjeda yioroe läo
8 .7 4 2
Ätvwe fd
2 schtw. Match.
Makarija
21 J u lija
8 6 4 2
1156
2 2 A n a s ta s ija 8 6 4 3
3 pjatk Kaschpr. s jF ' Genovefy
kh. d.
4 jjofcot. Bakzarja
Tita
2 3 D a g o b e r t. 8 5 4 4
1 5
h»
00
2. tydzen. Text dop.: 1. Möjß. 17, 1 - 4
O
6 pöndz. Sfjotf7 Wut. Juliany
Bozidara
8 ßrjeda Erhard« ; Severina
9schtw. Zachar.
Julian«
10 pjatk Czesczimera Agathona
11 ßobot. Aloisije
Hygiena
gp
Tydzenje P orjedZena p ro ty k a
katholska.
a dny. evangelska.
—21.
217
4 5
319
4 6
434
4 7
555
4 9
410
skh.P.
4 1 2 HE 5 2 2
4 1 3 4 6 640
3. tydzen. Text dop.: 1.Möjß.28,10—17; tot. 2, 18; pop.: Matth. 3, 13 —17.
12
3 1 , , ....
8 2 4 1 4 m 7 59
13 Pöndz. Hilarija
Leontija
8 2 416 m 916
1 ja n u a ra
14rout. Felipa
H ilarija
2 M e la u ije 8 1 4 1 7 h 1 0 3 1
l ö ßrjeda Bohuw.
Pawota
8 1 419 & 1144
3 7 0 jap.
16schtw. Edmnnd...... Marcella
4 T h e o fa n ta 8 0 4 2 0
skh-d.
17 pjatk Antonija
.Antonija
i 5 M a la c h ija 7 5 9 4 2 1 ř i 0 5 3
18ßobot. Felicity
Petr stow. R .
2 0
6 Ti'eei:, kral. 7 5 9 4 2 2
4. tydzen. Text dop.: 1. Möjß. 50, 11— 21; Pschlßk. Salomon. 3, 5 - 7.
7 1, u, i!.3hr. 7 5 8 4 2 4
19
3 4
20 Pöndz. Fab. Sebast. Fabian« a B . 8 J u r ja k r. 7 57 4 2 5 4 6 4 5
Hanze
21 Wut. Hanze
9 P o ly e w k t a 7 5 6 4 2 6 4 6 5 2
22 ßrjeda Vincenca
Bincenca
10 Reh. JNys. 7 5 5 4 2 8 & 5 5 4
23 schtw. Charity
M ache slub. 11 T h e o d o s . 7 5 4 4 3 0 O - 6 4 0
24 pjatk Timoth. W
Timotheja
1 2 T a tia n a
7 5 3 4 3 2 a a kh- P2 5 ßobot. Paw. wobr. Paw. m v : 13 H e r m ila
7 52 4 34 a
5 32
5. ttjbjen. Text dop.: 2. Möjß. 34, 4—10; Hebr. 3, 5, 6; pop.: Jan. 1, 35—43.
v. v h . 11 4
’j . j-.,i äs 7 51 4 3 5 a
26
r . / h ’V
6 33
27 Pöndz. Jan a Khryst. Jan a Khrhs. lö P aw . th. 7 4 9 4 3 7 f h 7 36
28 Wut. Karoliny
Chrilla
16 Marcella 7 4 8 4 3 9 fA 8 4 1
29 ßrjeda Theobalda
Franca S a l. 17 A ntona
7 4 6 4 4 1 45X 9 4 6
ZOschtw. i Adelgundy
Martini)
[ 1 8 Athanasija 7 4 5 4 4 3 XÖ*
4SK 1 0 5 3
31 pjatk Virgiiija
Petr. Nol. 'lO M akarija 7 4 3 4 4 5 t ä t |1 1 5 9
Jes. 45, 1 - 7 ;
24 4. adventa
žoBo’žś d z-u i.
26 Bozi mae.
27 S cep an a
2 8 2 0 ,0 0 0 M .
29 N je w . d ź.
3 0 A n is ij e .
pop.:
8 5
8 5
8 5
8 4
8 4
8 4
8 3
Meßaczkowc
pschemenjenje.
W jedro.
S to letn a
protyka.
D Preni
bertl. 3. jan.
rano 3 hodz.
5 min. pschinjeße ßneh a
roetr.
:'T Pokny
möß. 9. jan.
wjecz. 2 hodz.
5 5 min. pokaze
na symu.
Poßleni
bertl. 16. jan.
pop. 4 hodz.
6 min. möhk
mjersnjenje
pschinjescz.
G M kody
meß. 2 4 . jan.
wjecz. 6 hodz.
20 miitut. ma
ßkönczne w je
dro.
Stoletna
pr ot yka.
W ot 2 . d o 4 .
ßrenja shm a;
6. ßneh; 7.
hacz do 13.
wetr a ßneh;
14. wulki ßneh;
16. wktra ßre
nja shm a; 21.
wulka shm a;
2 2 . a 2 3 . wetr
a ßnöh; 2 4 . a
2 5 . jaßne njebjo; 2 6 . jara
wulka sh m a;
29. u 3 0 . wulki
ßneh; 3 1 . w u l
ka shma.
Hermanki
o
skötne roifi.
1. Lipsk.
7. B art ((ane
wiki).
8. Njeßwaczibło. *
13. Rakczy.
18.Budyfchin.*
27. KinSbörk.*
Rumburg.
N B . W Stjeßwaczidle ßu
közdu prenju
ßrjedu meßaza, w Halschtrowje közdu
druhu wulora
m eßazh,w R akezach közdu
tseczu ßrjedu
skötne wiki.
Tez ßu we
Lubiju sa meßazh lunij,
september, No
vember , de«
cember wo«
ßebne skötne
wiki postajene.
D n h na kotrhchz ßo dzerza,budza psches
nowiny w osjewjene.
Wopamnjtnja
hödiie dny.
1. nowe leto.
2. Landtag.
6.Tsjochkralow.
20. Fabian« a
Sebastiana.
22. Vinzenza
2 5 . Pawoke
wobroczenje
abo ptaczi
kwaß.
1868. Februar,
mach rözk,
ma 29 dnjöw.
M eßaczkowe
pschemenjenje. Hermanki
S jc b ro .
a
S to letn a skötne roifi.
protyka.
€ -f D
Z P reni 3. Aarow.*
S ta r « julianska! O
o*
! fftjaii [ ffjoro. ¥ - | skh. tt). bertl. 1. febr.
xWunutr. ^ |
1). NI.
N;eßwaczib !
pop. 5 hodz. 5.
dio.
1 ßobot.^ B r ig itty K | J g n a c a
12 0 E u ty m ija j 7 4 2 14 4 6 kh. d. 18 minut. ma
shmne dnh. 6. Radeberg?
P o ln y 10. Shorjelz.*
6. tydzen. Text dop : Jos. 1, 7—9; Ps. 12, 2—6; pop. Jan. 1, 47—51.
meß.
8.
febr.
■2 njedz. 4.njedz.p.3kr 4.njedz.p.3kr
7 4 0 4 4 8 Fš- H O rano 8 hodz. 11. Lukow.*
222 37 min.pokaze 17. Gaßyn.*
Btazija
2 2 " T im o lh e ja 7 3 9 4 5 0
3 pöndz. Btazija
7
37
2
3
K
j
e
m
e
n
c
a
4
5
1
3 32 nahrosne wjeHandr. Kors.
4 rout. Beroniki
Pschibus.*
dro.
7 36 4 53 N 4 3 9
2 4 X e n ije
Agathy _
L ßrjeda Agathy
19. Rakezy.*
4 Poßleni
2 5 R e h o r . th . 7 3 5 4 5 5 »
Dorotheje
0 schtw. Dorotheje
539
bertl.
15. febr. 21. Kalawa.*
2 6 X e n o f e n a 7 33 4 5 7 HE skh. V.
Romuald»
7 pjatk Richard»
rano 8 hodz. 4.
Biskopizy?
Jan a martr. 27 J a n a K h r . 7 31 4 5 9 4B 5 2 5 19 min. möht
8 ßobot. Honor.
Nowosalz.*
lepsche wjedro
Brody*
7. tydzen. Text dop.: 1.Krön. 18, 15—20; Irr. 9, 23,24; pop.: Jan. 2, 23—25. pschinjescz.
Wojerezy.*
9 niedz. Septuagesima Scptnagesiina 28Sej)iuages. 7 2 9 5
Wostrowz*
O M tody
645
Jasonza.
7 27
2 9 J g n a ca
10 pöndz. Scholastiki
Scholastiki
8 4 meß. 2 3 . febr.
pop.
1
hodzin.
3 0 B a sila W 7 26
26. BjernacziDesiderija
9 22
11 Wut. Eufrosiny
min. smeje
7 24
31 C y ria k a
12 ßrjeda Jordan»
Eulalije
1 0 3 6 22
S ł*
ßneh a deschcz.
29.
Trebule?
1 fe b r u a r a 7 2 2
1 3 schtw. Eulalije »
Jordan»
1
1
4
6
*
2 JVJar. w u c. 7 2 0 5 1 0
14 pjatk Balent. rf&T' Balentina
skh-d. S t o l e t n a
protyka.
3 S im s o n a
7 1 8 5 12
Faustina
054
l ä ßobot. Faustina
W ot 3. do 5. Wopomnjenfa
8. tydzen.^ Text dop.: 2. Sam. 12, 1—7; Ez. 18, 20.; pop.: Jan. 4, 5—15. jara sym a; 6. hödne dny:
' ' Scxagesima
“
Sexagesima
4 Mjas.post. 7161513
16 uiedz.
1 5 7 ßneh; 8. do 1. Kralowske
dawki.
5 A g a lh y
7 14 J 515
Konstancije
2 5 5 10. wulka sh- 2 . Ssw eczk
17 Pöndz. Konstanzije
mu,
kajkaz
hi6 W u k. e p . 7 1 2 j 517
Konkordije
3 4 7 schczen njeje
1 8 tritt. Konkordije
M arije.
Gabina
7 P a r th e n a 7 l o l ö 19
4 3 6 byka, so we 24. M atthia19 ßrjeda Susanny
ßa.
8 T heodora
Eucharija
521
5 1 9 wschech pinzach
20 schtw Lebrechta
25.
Pöstnizy.
wschitko
smjer9 E u f r o s in y
5 23
Adelheidy
556
21 Pjatk Eleonory
snje;
11.
do
1 0 C b a r a la m .
525
22ßobot^ Petr. stow.
6 28
14. wetr a
ßneh; 15. do Konjej, kiz naj9. tydzen. Text dop.: 1. Kral. 2, 1—4; Pred. Salom . 7, 3—5.
17. dze wjele wjacy czehnje,
pop.: Jan. 4, 19—30.
ßneha; 18. do dawaja s wje2 3 njedz. E s t o i N l ! ^ ^ D u in q u a g e s. 11 S y v o p ö s i. ! 7 2 5 26 ick kh.p. 20. nastanje tscha najmenje
6 59 5 28
24 pöndz. Psch.dzeW r Pschest. dzen. 1 2 M e le tija
6 3 1 czoplische wje wowßa.
Pöstnizy
1 3 M a r tin ia n . 6 57 5 2 9 s
25 Wut. Pöstnizy
7 37 dro; 21. do 28
2 6 ßrjeda Popjelna ßrj. Popjelna srj. 14 A n x e n c ij a ' 6 5 6 5 31
8 4 3 descheziki, s ko- Njeczesz wjazy
trymiz ßneh
27 schtw. Nestorij»
Nestor»
15 O n e s im a 6 5 4 5 33
9 5 1 ta je ; 2 9 . hri- wuzije, hacz
28 pjatk Vvllbrechta
Leandra
16 Pamfila
6 5 2 5 35
0 manje a na to czescz.
29 ßobot. Makarija
17 T h e o d o r a 6 5 0 5 3 7 M , kh. d. mjersnjenje.
Romana
Tybzenje^ P o rje d je n a p ro ly k a
a dny
e v a n g elsk a . I k a th o lsk a .
1868. Merz,
naletnik,
ma 31 dnjow.
T ydzeu je i P o r j e d z e n a p r o t y k a
katholska.
evangelska.
a dny.
o
Stara julianska
t i
D
had. fhoir ■£ 5 sih. kh.
Februar. -sk
b. m. b. m * 1 1) m.
10. tydzeü. Text dop.: Ps. 85, 8—14; Romsk. 12, 7, 8: pop: Jan. 5, 5--18.
1 njedz . J lw o k a v iM ^ 1 . njedz.pöstc 18 Quadrag. 648 539 F * 010
19 Archippa 6 45 540 F ř 119
2 pöndz. A m a lije s J F ' S im p lic a
20 Lea Kat. 643 542 8 » 224
K uu igu ud y
3 w u t. K u u igu u d y
21 Timotheja 641 544 8 » 325
S u c h e dny
4 ßrjeda K w atem b er
22 Eugena
B jed rich a
6 39 546 ĔjBtS 419
5 schtw. B jed rich a
F r id o lin a
23 Polyk&rpa 6 36 547 . ÜBf*. 5 6
6 pjatk F rid o lin a
D o m a sch a A . 24 HlowyJarV6 34 549 m
545
7 ßobot. P er p e tu y
11. tydzeü. Text dop.: Ez. 33, 7—9; Ies, 58, 6—9; pop.: Luk. 9, 51-- 56.
8 ujedz. R em inis. 4ESk 2 . ujedz. Pösta ^5 o. n.pösta 632 551 m skh.P.
F ra n cisk a
26 larazija 630 5 53 & 654
9 pöndz. R ebeki M
28
Porfyra
K
aja
627 558 & 810
1 0 w u t. A lexan d ra
2
8
P
r
o
k
o
p
a
625 556
R o sin y
924
11 ßrjeda R o sin y
2 9 ß a s ilija
R eh o rja
6 2 3 5 5 4 sh 1 0 3 5
1 2 schtw. R eh o rja
1 in erra
621 6 0
1 3 pjatk P o k u tn y pjatk N ice fo ra
1142
M a th ild y
2 '1 ’h e o d o ta 6 1 8 6 1 iM skh.d.
1 4 ßobot. A b ig a ile
12. tydzeü. Text dop.: Reh. 9,30—34; Ps. 77, 8—14; pop.: Jan. 11, l —46.
1 5 «retv O k u li ć p 3 . njcdz. pösta 3 3.11 pösta 6 1 6 €T 3
045
4 G e r a s im a 6 1 4 6 5 & 1 4 2
1 0 pöndz. H e u r ie tty v !^ H erib erta
P a tr ic ija
612 6 7 #
5 K onona
232
1 7 w u t. H erty
C y rilla
1 8 ßrjeda A n selm a
6 4 2 n ia r lr . 6 9 6 8
316
J o se fa
6 7 6 1 0 1a 3 5 5
7 ß a s ilija
1 9 schtw. J o se fa
J o a ch im «
8 T h e o tila 6 5 6 1 2 a > 4 2 9
2 0 pjatk J o a c h im «
B en ed ik ta
2 1 ßobot. B en ed ik ta
9 4 0 n ia rtr. 6 2 6 1 3 ck: 4 5 9
13. tydzeü. Text dop.: Hiob 22, 21—30; Ps. 23; pop. : Jan. 11, 30—46.
4 . ujedz. pösta 1 0 4 - b . p ö s ta 6 0 6 1 5 &
2 2 njedz. Lätare
5252 3 pöndz. E berb. säte V ik torin a
11 S o fr o n a
5 5 8 6 1 7 >*► 5 5 0
2 4 w u t. G a b r iel.
G a b r iela
1 2 T h e o fa n a 5 5 5 6 1 8
kh. p.
2 5 ßrjeda M a r ije pschip. M a r ije pschip. 13 N ic e fo r a 5 5 3 6 2 0
7 42
2 6 schtw. K astu la
K astula
14 B e n e d ik ta 5 5 1 6 2 2
8 52
2 7 pjatk R u p erta
R u p erta
15 A g a b a
5 4 8 6 23
10 3
2 8 ßobot. A n gelik i
G u n tr a m a
16 S a b in a
546 625 p s - 1112
14. tydzeü. Text dop.: vM. 53, 4, 5: Ps. 73, 23—26; pop.: Jan. 11,47 —57.
5 . nzedz. pösta 175. n . posta 5 44 6 2 7
2 9 'Nedz. J u d ita
kh.d.
3 0 pöndz. G u id a
K w ir iu a
1 8 C y r illa w . 5 4 2 6 2 9
019
31 w u t. B e t la w .
B a lb in y
1 9 K h r y s . D . 5 4 0 6 3 0 ffi 1 2 0
Meßaczkowe
pschemenjenje. Hermal,ki
Wjcdro.
a
S to letn a
skötne w ik i.
protyka.
H Preni
bertl. 2. merza
rano 3 hodz.
51 nahmt. po=
sage na njeduschne wjedro.
G
Pokny
meß. 8. merza
wjeczor? hodz.
2 4 nun. pschinjeße deschcz a
wetr.
$ Poßleni
bertl. 16. merz.
rano 2 hodz.
3 0 min. moht
rjenische wjedro pschinjescz.
D Mkody
m eß.24.m erza
rano 6 hodz.
l minut. je
deschczikojth.
H Preni
beril.31.m erz.
dop. 11 hodz.
2 8 min. pokaze
na njewobstajne wjedro.
2. Drazdzany.
Luboras.*
Biskopizy.*
Z ahan*
3. Bart.*
a laue wiki.
Barsches.*
Grodzischczo*
4. Njcßwaczibfo .*
Lubij.*
7. Zitawa.*
9. Stolpnjo.*
Rosbork.*
10. Dobroiug*
11. Radeburg*
14. Rukow.*
l 6.Drazdzany.
Halschtrow.*
Rychwatd.*
Subtn.*
Sstankn.*
18. Rakezy*
Ruhland.
Kroßno.
23.Pokczmza*
Rychdach.*
Dubz.*
Grabm.*
30. Lubij*
Woßlink.
Stoletna
Lubnjow. *
protyka.
Muzakow.*
1. do 4 . wetr,
Biskopizy..
deschcz a ßneh;
5 . a6.ßlönczne
wjedro; 7. do W.'pomnjenja
9 . deschcz; 11. hödne dny.
ßneh; 13., 14. 4 . Kwatemb.
rjenje, ale 13. Pokutny
mjersnjenje;
pjatk.
15. ßneh; 16. 25. M arije
do 18. syma;
pschipowje19 ., 2 0 . wulki
danje.
ßneh; 21. do 31. Kralowska
2 4 . deschcz a
renta.
ßneh.
1868.
April,
jutrownik,
ma 30 dnjöw.
o
Meßaczkowe
a
W jedro.
S to letn a
skötne mist.
protyka.
D
Pokny 1. Rjeßwacziskh. Ib. 'T'
dto*
h. m. meß. .7. haper.
2.
Kamjenz*
rano 6 hodz.
2 1 5 19 minut. poShorjelz. *
1 ßrjeda Theodory
3.
Star«
3
3
2schtw. Rosimundy
kaze na kuDarbna.*
rjawh.
343
3 pjatk Darija
4.
Budyschin*
416
4 ßobot. Ambrosija
Poßlcm
Trjebule*
bertl. 14 hap.
15. tydzen. Text dop.: Jes. 53, 11, 12; Hebr. 5, 7—9; pop-- Jan. 12, 1—13. wjeczor9hodz. 6. Ortrand.*
Gaßyn.*
B o w o u czk a
2 4 VVaj’i
4 4 7 3 6 minut. ma . Kulow*
5 3 0 6 37
5 iiiet-y Palmarum
6 pöndz. Jrenäja ^
2 5 Mar. pri|«. 5 2 7 6 38 & 5 1 6 njewobstajne
Luboras.
Sipta
wjedro.
Wikow.*
7 Wut. Luisy
5 2 5 6 4 0 & skh. PHerm. Joses« 2 6 K a s tu la
7.
Barschcz.*
G
M
tody
8 ßrjeda Cölestina
6
4
2
8
1
4
5
2
3
Mansueta
2 7 R u p e r ta
Pi
14.
Dzeze.
9schtw. S e ie u y jchiw. Z eien y schtw. 2 8 Z u k -n y št. 5 2 1 6 4 4 ł i 9 2 4 meß. 22. hap. Schirachow.
1U pjatk Wchi pjatk - B u t f i pjatk 2 9 r.ich i n jitlk 5 1 9 6 4 5
1 0 3 0 wjecz. 7 hodz. 18. Stara
22 min. möhk
ltjüoBot. Julija
Darbna.*
1 1 3 1 lepsche wjedro
Leona wulk. 3 0 J a n a K l. 5 1 6 6 4 7
20.
Pözkowy.*
pschinjescz.
Wospörk.*
16. tydzen. Text dop.: 2ut.24,1—9; Jan. 11, 24, 25; pop.: Match. 28, 1—10.
D Preni Khoczebus.*
1 2 n;edz. I.ßw .jutrow . l.-fw. bv jutr 31 1. SW julr 514 649 O - skh. d. bertl.
2 9 . hap.
Radeberg.*
2 .sw. di.jutr. 1 2 - sw. julr 512 651 A 025 wjecz. 5 hodz. 22.
13 pöndz. 2 . ß.
23. Lubij*
2 3 sw. julr 5 9 652 O - 112 20 min. pschi- 25. Drjowk.*
1 4 tont. Tiburca xL- Tiburca
3 Niketasa 5 7 6 54 a > 153
15 ßrjeda Patern«
Anastasija
njeße saßo 27. Nowosalz.
Mitoras.
Aarona
228 hrosne dny.
4
Josefa
5 5 6 56
16 schtw.
Aaroua
.
Brody.*
658
259
5 Eulychija 5 3
Rudolf«
17 pjatk Rudolf«
&
28. Damna.*
6 Jurja m. 5 0 659 & 327
18 ßobot. Khrysostoma Eleuthera
L to le tn a |
17. tydzen. Text dop.: Jan. 14, 1—6; Romsk. 1, 4; pop.: Jan. 20, 19—23.
p r o ty k a .
7 Q u a s im o d .4 5 8 7 1
325
H aperleja s
19 ujebj. Quafiuiodo.7. 1. r,;.,
W opom nzenza
4 1 6 rjanym wje- hodiic dny.
20 pöndz. Sulpiza
Sulpica
8 D o m a ša . 4 5 6 7 2 &
drom
ßo
saAnselma
9 E u p sych a 4 5 4 7 4
21 wut. Adolara
440
pocznje; wot 1. Dawki fa
452 7 5
lO T e r e n c a
22 ßrjeda Sotera
S otera
kh. p. 9 . hacz do
wopalensku
11 E u ty p a s a 4 5 1 7 7
J u rja
23 schtw. J u rja
7 4 9 könza pak ma
pokkadnizu.
12 B a silija
2 4 pjatk Alberta
Fidela
449 7 9
9 1 lute njewob- 12. jntrowm
niczka.
Marka
1
3
A
r
te
m
o
n
a
4
4
7
7
1
0
25 ßobot.
Marka
1 0 1 1 stajne wjedro;
deschcz dze, w 15. Parschon18. tydzen. Textdop.: M atch.18,1 0 —14 ; Eph. 6 , 1—4 pop- : M at. 18, 1 — 7. nozh mjersnje ; ffe a rjemjeßniske
1 1 1 6 a je mako rja2 6 V i j r i - v Miscrik.Dom • -- in- v. jUtt. 1 4 Xh.x Dom. 4 4 5 7 1 2
i
dawki.
nhch
dnjow.
Anthima
27 pöndz. Tertulliana
12 A r is ta r c h a 4 4 3 7 1 3 n kh.d.
2 3 . Ju rja.
Vital«
16 A g a p y
441 714
28 wut. Bitala
013
2 5 . Marka.
17 S im e o n a 4 3 9 7 1 6
29 ßrjeda Sibylle v S ' Petra m ."
1 3
Kathy Sien. 18 J a n a d e c . 4 3 7 7 1 7 m
145
3 0 schtw. Eutropija
TydZenje P o rje d ^ e n a protyka
o dny
evangelska. ) katholska.
Stara julianska
skhad. | khow l l
M erc.
f). m. | h. m. B l
20 Jana Scr. 5 3 9 6 3 1
Hugo
Franca s. P . 21 Jak . b is k . 5 3 7 6 3 2 H E
2 2 B a sü ija
534 633 m
Darija
2 3 N ik o d e m a 5 3 2 6 3 5
Isidora
HE
an
1868.
M eja
9
rözownik,
um 31 dnjow.
o
D
Tydzenje P o r j e d Z e n a pr ot yka v. Star» julianska
|t
sth
ad
?h
ow
.
sk
h
ft).
a dny.
katholska. H aperleja h. IN h. m. # 1 h. .m
cvangelska.
.
3af žy’i'lu Jak. 19 H e r m o g . 4 3 5 7 2 0 - M 220
1 pjatk
20T heodora 432 7 2 2 M
251
2§o6ot.| Siegmunda Athanasija
is. tydzen. Text dop.: Jan. 12,24—26; 1. Kor. 15, 19; pop.: Jan. 21, 20—28.
3 njv'ov Jubilare
319
5. nj. p. jsth 21
4 3 0 7 23
2 2 P a r a k ly ta 4 2 9 7 25 & 3 4 5
4 pöndz. Florian»
Florian»
412
.5 tont. Gottharda
2 3 R e h o r ja "W. 4 2 7 7 2 8
Gottharda
4 3 5 7 29
6 ßrjeda Pruskipol.d'M Jan a Pfort. 2 4 S a w w y
skh.P.
814
7 fchtw.j Bohumera
Stanislaw a 2 5 M ark a e v . 4 2 3 7 3 0
4 2 2 7 31
918
8 Pjatk Dzetricha
Michaka zjew. 2 6 B a silija
1015
9 ßvbot. Benigny
Rehorja Naz. 27 S im e o a a 4 2 0 7 3 3
20. tydzen. Text dop.: Jan. 5, 28, 29; Sjew. J.21, 4; pop.: Matth.28,18 20.
4.ni.p.intr. 28
4 1 9 7 3 4 <$ß 11 7
1151
2 9 0 m a v lr . 4 1 7 7 36
Florentina
skh.d.
3 0 J a k . jap . 4 1 5 7 38
Pankraca
4 1 4 7 39 K 0 2 9
13 ßrjeda Servaza
1 m e je
Servaca
4 1 2 7 41 ZK 1 2
2
A
th
a
n
a
s
ija
14schtto. Khryst.
Pachomija
3
T
im
o
t
h
e
j
a
41t 7 4 2 Ś i 1 3 0
15 pjatk Sofije
Sofije
4 9 7 44 Ł 1 5 6
4
P
e
la
g
ija
16 ßvbot. S ary
Jan a s Nep.
21. tydzen. Text dop.: Matth. 7, 7—1 1; 3er. 5, 24; :op.: Luk. 11, 1--4.
17 nzedz. Rogate
5 Rogate
4 8 ■7 4 5
220
0. nj. p. 6
H
io
b
a
4
7
j7
4
6
2
43
Benanza
18 pöndz.
Felix»
4
6
|7
47
3
8
19nm t. Potenzija
Pötra Cölest. 7 K řiž nam .
s r
4
5
8 J a n a t h e o l.
7 48
334
20 ßrjeda Theresije
Basilija
Boz.b ■,u: : - 9 JNikolaja 4 4 7 4 9
21 schtto.
4 2
4 3 7 51
1 0 S im o n a
22 pjatk Heleny W Heleny
kh.P.
11 M a m e r ta 4 2 7 5 2
2 3 ßvbot. Desiderija
Desiderija
9 4
22. tydzen. Text dop.: Jan. 14, 12—17; Hebr. 8, 1, 2; pop.: >iap.sk. 1,15—26.
24 !! r r :
>• !" 1' ;nh- 12 I x'!’--:!
4 1 7 54 O 10 7
25 pöndz. Hurbana
Hurbana
1 3 3 18 w o t c . 4 0 7 5 5 O 11 1
26 tont. Bedy
1 4 Is id o r a
3 5 8 7 57 ' • « 1 1 4 7
Wylema
27 ßrjeda Florenz. ^
1 5 P a c h o m a 3 57 7 5 8
Ja n a s P .
kh.d.
1 6 B o ž e s tp . 3 5 6 7 5 9
28 schtw. Wylema s j y Germana
024
29 pjatk M anilija
17 A n d r o n ik . 3 5 5 8 0 m
Maximian»
056
30 ßvbot. Wiganda
Ferdinand». I S T h e o d o t a 3 5 4 8 1 &
126
23. tydzen. Text dop.: Jan. 14, 23—27; Hebr. 2,2—4;
pop.: vJap
rn, m
» * r sk. 2, 11—13.
----- x *J,
31 njevz.j l.ßw.ßwjatk^
fö). fwjat!, | ;19 'i $w.swjat^
’ ' 3 5 3 |g 2 '| j~y '| 151
10 niers. Cantate
11 pöndz. Adolfa ^
12 tout. Pankraza
Meßaczkowe
Pschemenjenje. Hermanki
W jedro.
a
S to letn a
skötne w ik i.
protyka.
x5y' PvkNy
meß. 6. meje 1. B a rt*
wjecz. 5. hodz. 3. Lipsk.
39 minut. ma 4. Rakezy.*
czopke ßkön-- i Ramjenjow.*
Z ahan*
czne wjedro.
Wetoschow.
i Poßleni 5. SlyKomobertl. 14. meje
row. *
pop. 4 hodzin. 6. Njeßwaczi47 min. pschiMo.*
njcße czopke 11. Wojerezy.*
wjedro.
Lûkow. *
Luboras.*
O M tody
meß. 22. meje 12. Eisenberg.*
Hendrichezy
rano 5 hodz.
3 8 minut. po- 15. Kalawa.*
kaze na czopky 18. Lubij.*
Kamjenz*
czaß a hriKalawa.
m anja.
Gubin.*
H Preni 20. Rukow.*
bertl. 2 8 . meje
Zemr.*
wjecz. 10. ho 22. B eskow .'
dzin. 4 4 min.
Pschibus.*
ma deschcz a 23. Aitawa. *
njewobstajne
Wikow.*
wjedro.
25. Gaßyn.*
Kinsbörk.»
Sskanknow.*
Stoletna
Lubin.*
protyka.
Hrödk*
2. meje do 13.
Wöspork.*
je rjany czopky
czaß; w ot 15. 26. Barschcz.*
do 22. je dru- 27. Radeburg*
hdh czopko,
druhdy pschin- Wopemnjrnja
du hrimanja s
deschczikami; hodne dny.
w ot 22. hacz 1. KralowMt
dawki. "
do könza budze
Wakpora.
shma s mjersnjenjom. W i- 12. Pankraza.
no, jeli wulke- 13. S erv a za .
ho lisczanima, 2 1 .B o z estp .
möze s mjer- 2 5 . H urbana.
3 1 . SSw jatkisnycz.
186®.
Ju rrij,
ßmaznik,
ipa 30 dnjöw.
TydZenje
a dny.
P o r j e d j e n a pr ot yka
c v a n g e ls k a . I k a th o lsk a .
S ta r a julianska
M eja.
M eßaczkow e
pschcmenjenje. H e rm a n k i
W jed ro .
a
S to letn a
skötne wiki.
protyka.
P otny 2. Kulow.*
Zybalin.
meß7 5. junija
3. Njeßwaczirano
7
hodz.
1 pöndz. I 2. ßw. ßwjalk 2. stoj.swsatk. 20 2. sw. sw. 3 5 2 8 3 f a l 2 1 7
bfo.
4 4 min. pschi2 tont. ; Marzellina
Marcellina
2 4 3 njeße symny 8. Biskopizy.*
21' 3 . s w . s w . 3 5 2 8 4
Pizn *
3 ßrjeda' Ä'watemdcr
Suche dny. 2 2 B a silisk « 3 5 2 8 5 L ^ ! 3 1 1
powetr.
Ruhland.
2 3 M ich a h t
3 5 1 8 6 t $ 5 l 3 42
4 schtto. K a r p a s i j a ^ Ktoirina
11.
Lubij?
6
Poßleni
2 4 S im e o n a 3 5 1 8 7 W i k h - p' 6 pjatk Bonifaza ■*J * Bonifaca
12.
Star«
bertt.
11.
jun.
Norbert«
6 ßobot. Benigna
2 5 J a n h io w . 3 5 0 8 8 S - l 9 1
Darbna.*
dop. 11 hodz.
13.
Lubin*
3
min.
pokaze
24. tydzen. Text dop.: 1. Jan. 4, 12—15; 2. Korinth. 13, 13’,
na czopte dny. 15. Shorjelz *
Pop.: Iap. skutk. 2, 38 a 29.
Rychwatd.*
7 njedz.
9 4 8 O M tody
Stoj.stoj.troj 2 6 l . i i . p .s w jL 3 4 9 8 8
Grabin.*
8 pöndz. Medarda
10 2 8 meß. 20. jun. - Gubin.*
27 T h c r a p o n . 3 4 9 8 9
Medarda
Lubnjow.*
9 tont. Prim a
348 8 9
11 4 pop. 3 hodzin.
2 8 N ik it y
Margarity
17.
Khroßyn.
41
min.
pschi1 0 ßrjeda Onofrija
11 3 4
29 T h eod os. 3 4 8 8 1 0
Feliciana
Rakezy?
njeße rjane
11 schtto. Barnabaßa
Bozeho 'czcli. 3 0 Isaak a
347 810
skh. d.
18- Drtrano.*
wjedro.
12 pjatk Basilida
Ammona P . 31 H e r m ia s a 3 4 6 8 1 1 & 0 1
22- Mnzakow?
13 ßobot. Tobiaßa
346 812
0 25
D Preni
Halschtrvw.*
1 ju n ija
Basilida
Huczina.*
Berti. 2 7 . jun.
25. tydzen. Text dop.: Sut. 17, 20, 21; Ps. 78. 1 - 7 ; pop.: Iap. sk. 2, 42- - 4 7 . rano 6 hodzin.
Luban.*
0 4 8 4 0 min. pschiBrody*
" m
1:tt. p c h w j .t r u 2 ,m p . M .
2 2 . n . p . s w 3 4 6 ! 8 13 j
15 pondz. Bita
Vita
1 10 njeße deschcz. 24- Wjeleczin*
3 Luciana " 3 4 6 8 1 4 ' 3
Wößlink.'
16 tout.
Engelbert«
Rainera
4 M itr o fa n a 3 4 6 8 1 5 ( f f 1 3 4
29.
Drjöwk.*
17 ßrjeda Latory
Marka
2 1
5 D o r o th e je 3 4 6 8 1 5
Rychbach*
18 schtto. Arnolfa
Juliany
G T h e o d o ia 3 4 6 8 1 6 M S - 2 32 S t o l e t n a
Luboras.*
19pjatk Gerdas,
Gervasija
Rösbörk.*
7 iN o rb er ia 3 4 6 j 8 16 p § - 3 1 0
protyka.
Zarow.*
2 0 ßobot. Sylver. '6 F Sylvera
3
5
6
3
4
7
j
8
16
$
ST heodora
J u n ij ma pschi 30. Bars
spoczatkumröSiy Ko26. tydzen. Text dop.: Jan 5, 23, 24,; Ier. 7, 23-28; pop.: Äap. sk. 3, 1
sy a symne
morow.
21 njedz. j 2. n.p. ßw.tr. 3 . ii. p. stoj.
9 3 . u. p. s w . 3 4 7 , 8 1 6 a» kh-p. wjedro; wot
2 2 Pöndz.;Pomhajboha P a iv lin y
lO T im o t h . 3 4 8 : 8 1 6
9 4 3 8.rjenje; wot
Wapomnjenja
2 3 tout. Basilija
A g rip p in a
11 B a rtr o m . 3 4 8 8 1 6
1 0 26 21. deschcz a hodne dny.
symu;
24.
24 ßrjeda Jan« kschozen J a n « kschezen 12 O n o fr ija
349 817
11 0 m rös; 2 5 .
3. Kwatemb.
25 schtto. Elogija
^ P ro sp era
13 A k w ilin y 3 4 9 8 1 7
1 1 3 0 czoplischo,hacz 8. Medarda. '
26 pjatk Jerem.
J a n a P a w . 14 E lis e ja
350 816
1 1 5 7 do könza anje- 15. Vita.
27 ßobot.) 7 spanz.
K rescenca
15 A m o s a pr. 3 5 0 8 1 6 & kh. d. wobstajne wje 24. Jana
dro.
i kschczenika.
27. tydzen. Text dop.: Jan. 5, 39 44; Match. 5, 13-16; pop.: Iap. sk. 4, 8-21.
29. Petra a
28
b .n .p .ß w .t r . 4 . u. p. siyj. 16
P aw ola.
- .3 5 1 8 1 5 & 0 2 3
3 0 . Kralowska
29pöndz. P etra" « Paw. Petra a Pato 17 Emanuela [3 5 1 8 1 5
048
renta.
3 0 tout. P a to o la toop. Patoola toop. 18 L e o n tija 3 5 2 8 1 5
115
ffboc.l I h o w . « S i skh. kh
h . iii.l 6. m . B , = | t). m
st
m.
sk
>2*
1868
Meßaczkowe
pschemenjenje. Hermankt
W jedro.
a N
Stoletna
skötne wiki
protyka.
JrrU j,
praznik,
ma 31 dnjöw.
Stara julianska
O
J u n i.
iMadUkhow.
**
| y. nt.| (). m. £ J
352 815
1 ßrjeda Tbeodoricha Theodoricha 19 Judaša
2 schtw. M ar. domap. M ar. domap. 2 0 M e t h o d ij a 3 5 3 8 1 4 e$e
21 J u lia n a
3 53 8 1 4
3 pjatk SornefijadQk Eulogija
2 2 E u s e b ija 3 5 4 8 1 3 #
4 ßobot. H okdrich»^ Udalrika
TydZenje! P o r j e d Z e n a pr ot yka
a dny. | evangelska. | katholska.
II
D
skh. kh.
h. m.
144
218
2 57
343
28. tydzen. Text dop.: Jan6, 47-51; Matth. 7, 24-27; pop.:
5 njedz. 4.nj.p.ßwj.tr 5. nj. p. sw.tr 23 5 n. p. swj .3 5 5
2 4 J a n a k i\ 3 5 6
Jesaiasa
6 Pöndz. Iesaiaßa
Wilibalda
2 5 E e b r o n ij e 3 57
7 Wut. Wilibalda
Kiliana
2 6 D a v ita
3 58
8 ßrjeda Kiliana
Cyrilla
27 S am son a 3 59
9 schtw. Cyrilla
Felicity
2 8 C y r illa
4 0
10 pjatk Felizity
Marciana
11 ßobot.! Placenza
2 9 P ĕ tr a P a w . 4 1
1 ju lija
2 S u k n .M a r .
3 H y a c in th a
4 H a n d r ija
5 A th a n a s .
6 S is o a s a
Jap. sk. 5, 16-21.
8 1 3 M - sth. p.
8 1 2 ZK 9 4
811 ZK 936
8 1 1 Ä 10 3
8 1 0 äk 1 0 29
8 9
1051
8 8 48k 1 1 1 4
pop.: Jap. sk. 5, 34-42138
>kh. d.
4nP 0 3
031
1 4
4 9
145
410
2 35
30. tydzen. Textdop.: Jan 10, 23-30; Matth. 5, 44-48;
19 njedzl 6.Uj. P-sljM 7.uj.p. swj.tr 7 7 .n . p. s w j
8 P rokopa
20 pöndz. Eliaßa V Eliasa
9 P a n k ra ca
Prapeda
Prapeda
21 wut.
22 ßrjeda M ar. Madl. M ar. Madl. 1 0 4 5 m a rt.
Apollinara
11 E u f e m ij e
2 3 schtw. Apollinara
12 P r o k la
24 pjatk
?
13 G a b r ie la
25 ßobot. W
pop.: Jap. sk. 6, 1-7.
4 1 1 8 1 HE 3 3 7
4 1 2 7 5 9 usg
H8s kh-.P.
4 1 3 7 58 cSJSL 8 5 8
4 1 4 7 57' m
9 32
4 1 6 7 55 & 10 1
4 1 7 7 54 & 1028
4 1 8 7 53
10 5 3
29. tydzen. Textdop.: Jans, 31-36; Matth. 6, 22 a 23;
12 njedz. 5.nj.p.ßwj.tr 6 .n j. P. f t o |.t ^ 3 0 6 -n . p. s w j
13 pöndz.
14 wut.
15 ßrjeda
16 schtw.
17 pjatk
18 ßobot.
M argaretW ^
BonaventmS^
Japoscht. dz.
Rafaela
Alepija
Eugenija
Aanakleta
Hendricha II
Japoscht.
M ar. Karm.
Alepija
Kamillä
3 1 . tydz en. Text dop.: $kkatth. 16, 1 5 -1 9 ; Matth. 6, 1 -8 ;
26 ujerz. T . n U ^ 8.u,. p.swi.ti •14 8'n-p- sw
15 C y r ia k a
27 pöndz. M arthy nJ p Pantaleona
16 A t h e n e g .
Macarija
28 wut. Pantaleoua
17 M a r . M a d l.
Beatricy
29 ßrjeda Beatrixy
18 H y a c in th a
Julitty
30 pjatk Ruthy
Jgnaca Loj. 19 M a k r in y
31 schtw. Florentiny
ČT/ P otny
m žf. 4 . julija
wjeczor4hodz.
2 8 m in. nim a
zane prawe
czopke wjedro.
£ Poßleni
Berts. 13. jul.
rano 1 hodz.
3 0 min. pokaze
na czopkotu.
G M kody
meß. 19. jul.
wjecz. lOhodz.
4 5 m in. pschinjeße ßuchotu.
D Pre'ni
bertl. 2 6 . jul.
pop. 2 hodzin.
41 minut. ma
jenak czopke
wjedro.
1. Njeßwaczibto.
2 . Hussa?
D ubz?
3. Kalawa.*
4. Lubin*
6. Nowosalz.
Bjernaczi-
zy.'
D zeze*
Stotpnjo*
Trebule.*
Biskopizy?
Kalawa.
7. Barschcz *
11. Rukow.
13. Shorjelz.
Scherachow.
15. Rakezy.*
20. Lubij.»
Potczniza.*
21. Grodzischczo.
27. Wöspoik?
N owy G ers
dorf.
30. Kamjenz.*
Stoletna
protyka.
J u lij sapocznje ßo se shmnhm wjedrom;
hacz do 9. a
12. horzo; w
nozy je symne;
w ot 14. do
könza wulka
6
,8
rop. : Jap. sk
7, 59. ßuchota. /
•4 1 9 7 52 ĆI 1 1 2 0
4 2 0 7 51 Ć I 1 1 4 9
4 2 1 7 5 0 iWjkh- d.
4 2 3 7 4 9 kMi 0 2 1
4 2 4 7 47 S - 0 5 8
4 2 5 7 4 6 *• 1 4 0
Wopomn.jenja
Holme dny.
2. M arije domaphtanje.
13. M arga»
rethh.
2 5 . Jakuba.
2 6 . H any.
1868
August,
znjenz,
ma 31 dnjow.
1 ß obot.
3 2 , tydz
3 pöndz.
4 to n t.
5 ßrjeda
6 schtw.
7 pjatk
8 ßobot.
33. tydzen. Text dop,.: S u l 12, 42-48; l . Mojß. 37, 4-11;
gujedz. 9.11. p.ßwj.tr. 10.11. p.sw.
2 8 I O .n .p .'W .
2 9 K a lin ik a
10 pöndz. Latorjenz^ L a w rjen ca
3 0 S ilia s a
11 tvut. Hermaua^L-- S u s a n n y
31 E u d o s ija
K la ry
12 ßrjeda Klary
1 a u g u s ta
13 schtw. Aurory
K assiana
14 pjatk Eusebija
E u seb ija
2 Šćĕpana
3 Iza a k a
15 ßobot. M ar. k n. ftp. Mar. ku. ftp.
Pop.
439
441
442
444
446
447
448
3?
&
P o r j e d z e n a p r o ty k a
S ta r a julianska
^ 4£
J n lij
e v a n g e lsk a . j k a th v lsk a .
Ši
P e tr a to rjecz P e tr a to rjecz. 2 0 K le t a pr. 4 2 7 | 7 4 4 y
n. Textdop.: M atth .9, 9 -1 3 ; M atth. 6, 1 9 -2 1 ; p op. : Ia p . skutf 8,
■'.n. p. fjioj.tr ,i.u . p. sw j.
21 9. n p. s w . 4 2 8 7 4 3 Z U
2 2 M a r .M a d l. 4 3 0 7 4 1
A u gu sta ä ä A u gu sta
D o m in ik a -2 D o m in ik a
4 3 2 7 39 A
2 3 T r o fim a
2 4 * K h r y stin y 4 3 3 7 37
O s w a ld a
A fry
4 3 5 7 35
U lrik i
K hrysta pschek. 2 5 H a n y
2 6 H e r in o la a 4 3 6 7 3 3
D o n a ta
K a jeta n a .
27 P a n ta le o n . 43tz 7 31
S evera
C yriaka
-F'S
3 Š-
T y d z e n je
a dny.
D
ssh. kh.
h. I».
228
14-21321
419
sth.P.
8 34
858
920
942
Jap.sk. 8,26-38.
7 30
6
7 28
1032
7 27 < n f i i 2 o
7 25 * 0 1 1 3 8
7 2 3 & Ś" I-kh.d.
7 21
022
719
117
1 1 . n . p .s w .
4 1 1 .n . p .s w . 4 5 0 7 1 7 r
2 22
5 E u s ig n a
L iberata
452 715
3 36
H elen h
6 S ik s ta
4 5 4 7 1 3 E kh-P.
J u lij a
- 7 D o m e c ija 4 5 5 7 1 1 m
759
8 E m ilia n a 4 5 6 7 9
B ernarda
827
F ra n cisk i
9 M a tth ia s a 4 5 8 7 7
855
S y m fr o n ija 10 L a w r je n c a 4 5 9 7 6 Ar 9 2 2
35. tydzen. Textdop.: Luk. 13, 23-35; 1. S am . 24, 17-20; pop.r Iap.sk. 9, 19-28.
Ist
11
ł ł W&\w f s1
14 fvA,
-ll.it.p
ßw.tr 12.
n. p.
sw. H
2 3J «lobt
1 11 11 2, 1 _n p .s____
w . 5^ 0v-. -7 4. « -----951
Bartromja
2 4 pöndz. B a r tr o m j
1 2 F o k ija
5 1 7 2
1022
25 Wut. Ludw iki
L udw iki
1 3 M a x im a
5 3 7 0
1058
26 ßrjeda S a m u e la
1 4 K o n c . p o s t 5 5 6 58
Z efy r in a
1139
27 schtw. G eb h a rd a
G eb h ard a
1 5 M a r .k n .s t . 5 6 6 5 5
kh.d.
28 pjatk P e la g ija
H aw sch th n a 16 P ö t r u b a 5 8 6 53
024
29 ßobot. J a n .ß m .
J a n o w a ß m . 17 F lo r a
510 651
116
36. Wen. Text dop: Luk. 15,11-32; 2. Sam. 18, 31-33; pop.ÄaP sk. 10, 25-33.
3 0 njedz. 12.it.p.f;to.tr.| 1 3 ' n.p.sw.
18 13. n . | i s w 5 1 1 6 4 8 M
212
3 1 p önd z. R a im n n d a
j R airn u nd a
19 H a n d r. w . 5 1 3 6 46 ~
311
16ujedz.
17 pöndz.
18 wut.
19 ßrjeda
20 schtw'.
21 pjatk
22 ßobot.
lO .u .p .ß w .tr .
L iberata
A u g u st.
S e b a ld a ^ ,
B ern a rd a
A n astasija
A lfo n sa
Meßaczkowe
Pschemenjenje. Hermanki
W jedro.
a
S to letn a skötne wiki.
protyka.
Pokny
meß. 3 . ang.
pschisp. 12. ho
dzin. 4 1 nun.
moze deschcz
Pschinjescz.
€ Poßleni
Berti, 11. aug.
pop. 1 hodzin.
17 minut. pokaze na rjenische wjedro.
G M tody
meß. 18. aug.
rano 6 hodz.
1 minut. njeje
bjesdeschczika.
H Preni
bertl. 2 5 . aug.
rano 6 hodzin.
3 6 minut. ma
njewobstajne
wjedro.
Stoletna
protyka.
l.Budyschin.*
3. Kulow.*
Eisenberg.*
5. Njeßwaczibfo.#
8. Lubin*
10. Sslankn. *
Gubin.*
Kinsbörk.*
11. Bart.*
Dobrobug*
StyKomorow.
13. Lubij.*
17. Shorjelz *
Grabin*
Gaßyn.*
Ruhland.
Zahan*
Wetoschow*
19. Radeberg.*
Rakezy*
24. Wbspork.*
Halschtrow?
Golischyn.*
ßukow. *
Hrödk.*
25.
Hendrichezy
28. Stara
Darbna.*
29. Ortrand.*
31. Brody*
Ramjenjow*
Lubnjow.*
Trebule.*
Luban.*
August ßo
s czopkymwjedrom sapocznje; hacz do
11. pak je wje
dro jara nje
wobstajne a s
wjetscha hrosne; 14. do Wopomnjtnja
20.budzarjane hödne dny.
czopke dny;
pschi kbnzn pak 1. Kralowske
dawki.
,
pbndze deschcz.
24. Bartromje.
1 8 6 8 . S ep tem b er,
T y d jen je
st dny
1 Wut.
2 ßrjeda
3 schtw.
^ pjatk
ö ß o b o t.
P o r j e d j e n a p r o ty k a
e v a n g elsk a . |- k a th o lsk ä .
E g id ija
E g id ija
A b salom a > •’ R a h e le
M a n su eta
M a n su eta
M o jsa ß a
R o z a lije
N a th a n a ela
L a w r. J u s t.
O
S ta r a julianska
skhad. I khow
A ugust.
(). NI. | h. »1
2 0 tia m u e la 5 1 5 6 4 4
21 T h a d d e ja 5 1 6 6 4 1
22 A g a th y
5 1 8 6 39
2 3 Z a c h e ja
5 2 0 6 37
2 4 B a i tr o m ja 5 22 6 37
37. tydj- n. Text dop.: Lu £. 9 ,5 7 - 6 2 ; 1.2! lojß. 4 3 ,2 6 -3 0 ;
O n ie b i 1 3 .u .p .ß w .tr . 1 4 .li . p. fto. 2 5 1 4 n [).sw .
7 pöndz. R e g in y
2 6 A d r ia n s
R e g in y
8 Wut. M a c . n a v L ^ M a r . n a r.
27 G eb h a rd a
9 ßrjeda S id o n ije
2 8 M o jz a sa
G o rg o n ija
10 schtw. P u lch erije
M ik ta w .th eo l. 2 9 J a n . s m .
11 pjatk A b rah am «
P r o ta
. 3 0 ß e n ja m in a
12 | o 6ot. B o h u m ik a
31 M a ri je p.
J u v e n c ija
p°p>:
523
525
526
5 27
5 29
530
531
£.'f
D
skh. fb.
(). »1.
412
skh- P.
7 26
7 48
8
11
fff
■S'iT
s l
śŁ
Ä^.
Ä"p.s k. 12, 1- 11.
6 32
8 36
6 30
9 4
628
9 37
6 26 O 1 0 1 7
6 2 4 R 11 5
skh. d.
621
6 1 9 HE 0 3
Meßaczkowe
pschemenjenje. . H erm an ki
W jedro.
a
S to letn a
skötne reift.
Protyka.
T > P otn y
meß. 2. septbr.
rano 4 hodz.
4 6 minut. ma
njewobstajne
wjedro.
9 Poßleni
bertl. 9 sept.
wjeczor9hodz.
5 3 min. möze
rjenische wje
dro pschinjescz.
G M tody
meß. 16. sept.
pop. 2 hodzin.
9 m in. pschinjeße rjaue
dny.
H Preni
bertl. 2 3 . sept.
pop. 4 hodzin.
11 minut. pokaze na rjane
wjedro.
Jak. 1, 5 a 6; p op .: ^
)ap. sk 13, 12-49.
1 lf> ;,n .p .sw . 5 3 3 6 1 7
1 11
2 A n t h im a 5 34 6 1 5 m 2 2 6
536 613
346
3 B a b y la
4 Z a c h a r ia s a 5 38 6 1 1
kh. P.
5 3 9 6 8 k? 6 5 3
5 M agna
5 4 1 6 6 & 7 20
6 M ic b a ta
543 6 4
7 R e g in y
747 S t o l e t n a
p r o ty k a .
3 9 . tydj« n. Text dop.: M rtth.11, 2 5 -3 0 ; D an. 5 ,1 3 - 1 7 ; pop.: 1lap.sk. 14, 1-18.
S ep tb r. ßo
2 0 n jed j. lü .n .p .ß w .tr . 16. 11. p. sw.
8K
i.nj'.sw . 5 4 4 6 1 ih 8 2 0 s deschczikom
8 5 4 sapocjnje;w ot
21 pöndz. M a te ja
9 J o a c h im a 5 4 6 5 59 «
M a te ja
cm
9 3 4 10. do 14.rje22 w u t. M o ritza ^
lO M e n o d o n . 5 4 8 5 5 7
M a w r ic ija
nje; l5 .d o 18.
2 3 ßrjeda S t e l l e
11 T h e o d o r y 5 4 9 5 5 4
1 0 1 9 deschcz; 19. bo
P o lip e n y
2 4 schtw. J a n a podj.
12 A n t o n ij e 5 5 1 5 5 2 # 11 9 21.rjenje; 22.
G era rd a
2 5 pjatk K leofaß a
13 M a te r n a
5 53 5 5 0 ZL ih. d. do 2 5 . deschcz;
K leo fa sa
2 6 ß o b o t. C y p ria n a
C y p ria n a
1 4 -J- p o w y š . 5 5 4 5 4 7 ZL 0 4 2 6 . do 2 9 .
rjenje.
4 0 . tydz m. Text dop. : I m 9, 1 -5 ; 2. S o m. 12, 1 8 -2 2 ; p op.: 4 lap. sk. 14, 19-23.
2 7 1 'ied ;. 1 6 .u .p .ß w 4 r . 1 7 . 11. v . sw. 1 2 17.1) j: -S\v. 5 5 6 5 4 5
1 3
28 pöndz. .Wjarßkawa
16 E u f e m ije 5 5 8 5 4 3 śk 2 3
Wjacskawa
5 5 9 5 4 0 sik 3 6
'.Vacbaia
17 S o fije
29 wut. N iich ata
410
30ßrjeda Hieronyma Hieronyma 18 E u m e n a 5 6 1 5 3 8
3 8 . ttzdz m. Text dop.: N k atth .ll, 1 5 -1 8 ;
13 ns cd i. 1 4 .1141.fito.tr. 1s>. 11. v. sw .
1 4 pöndz. chpowysch.
t pow ysch.
1 5 tont.
N ik odem a
i :u. ■.
au
10 ßrjeda .V
c:C'.v
1 7 schtw. Lstm berta
F ra n cisk a •
18 pjatk T ita
J o se fa K u p .
lO ß o b o t. R e n a ta
J a n u a r ija
1. Damna.
Barsche;.^
2. Njeßwaczibło *
5. Nukow.*
Aitawa.*
7. Stokpnjo.*
Biskopizy.*
Pözkowy.*
Khoczebus.*
Pschibus.*
8. Muzakow.*
Wotbramezy*
10. Lubij."
11. Kalawa*
14- Kalawa.
Nowofalz.
Zarow.*
19. Drjöwk.*
21. Bart*
Kamjenz.*
Mitoras.
Rychbach.*
Sstanknow.*
Gubin.*
Lubin.
23.Pokczniza *
28. Biskopizy.
. Wdjerezy.*
Trjebule*
29.S33jelecJin.*
Woßlink?
30. Huska.*
Kroßyn.
Wop»mnj<nj«
hädne dny.
1. Sapoczatk
hontwy.
12. Kermuscha
hodziska.
2 1 . M ateja.
2 9 . Michaka.
3 0 . Kralowska
renta.
1868
Qktober,
w iliow z,
ma 31 dnjow.
M eßaczkowe
a
W jedro.
S to letn a
skötne roifi.
prothka.
©
P °tn y 4. Lipsk.
S-'g D
S ta r a julianska
o
meß. 1. oktbr. 5. Huczina.
W.B
ftljafc.
I
khow.
fff).
ky.
S e p t e m b e r . t). m, 1 k>. m S . I h. m. wjeczor8hodz.
Rakezy.
19 P r o fin a
6 2 536
5 5 2 7 minut. ma Scherachow.
1 schtw. R e m ig ij ^ ^ Remigija
Bjernaczizy*
2 0 E u s ta c h ija 6 3 5 3 4 -WK 5 1 6 rjane dny.
Rahele
2 pjatk Rahele M
Dubz*
f f Poßleni
21 tv o d r a ta
6 5 532
646
3 ßobot. Maximiana Kandida
Grabin.*
6pra. 9. off.
Gaßyn.*
4 1 . tydzen. Text dop.: M . h , 5 4 -5 7 ; 2.M ojß . 2, 1 6 -1 8 ; W - Jap. sk. 15, 6 -1 2 . rano 7 hodz.
kuboras."
2
min.
pokaze
4 njedz. l / .u .p .ß w .t r . 18.N.P. sw.tr. 2 2 1 8 -u p s w . 6 7 5 3 0 < T ? 7 7
6.
Hrödk*
na czoply
2 3 J a n p o d j. 6 8 5 27
7 38
Placida
7.
Njeßwaczi5 pöndz. Plazida
deschcz.
bfo.*
2 4 T b e k le
610 525 F £ 815
Marka
6 wut. Fidy
S
M
tody
10.
Lubin.*
2 5 E u f r o s in y 6 1 1 5 2 3 F i 9 0
Justiny
7 ßrjeda Esthery
meß. 15. okt. 12. Lubij.*
Brigitty
" 2 6 J a n a ih e o l. 6 1 3 5 21 s » 8 5 4 tctedL 11 hodr.
8 schtw. Esraima
Kulow*
2 8 K a J istra ta 6 1 4 5 1 9 m 1 0 5 7 5 0 minut. ma
9 pjatk D ionystjä^- Dionysija
Zybalin.
Franciska s B . 2 8 C h a r ito n a 6 1 6 5 1 7
skh-d. jaßne njebjo a 13. Barsche;.*
1 0 ßobot. Athanasija
mjersnjenje. StyKcmorow.
4 2 . tydzen. Text dop.: Matth. 10, 1 6 - 2 2 ; 1. M ojß. 18, 20 — 32 f
H Preni 19. Rychbach.*
■ pop.: Jap. skutk. 17, 1 6 — 28.
Kinsbörk?
0 7 bertl. 2 3 . okt. Halschtrow.*
I O.u.r.nv.tr. 2 9 iQ u .p .s w . 6 1 8 5 15
11 njcdz.
dop.
10
hodz.
620 513 m
123
12 pöndz. Maximiliana Maximilian a 3 0 R e h o r j a
Golischyn.
1 minut. po
1
o
k
to
b
r
a
6
2
1
5
1
0
2 4 2 okaze
Wöspork.*
E
du
ard
a
Kolomana
13 wut.
m
na rjane
Zahan*
2 C y p r ia u a 6 2 3 5 8
B u rk h ard a
4 2
1 4 ßrjeda B u rk h .
wjedro.
21.
Rakezy*
3
D
io
n
y
s
ija
5
6
6
2
5
H
ed
w
ik
i
15 schtw. Hedwrü 'fm r
& kh-P.
©
P
oln
y
22.
W ikow*
4 H ie r o th e ja 6 2 6 5 4
H a w la
5 4 6 meß 31 nff 23. Ortrand.*
H a w la
I 16 pjatk
5 C h a m in y 6 2 7 5 2 ł l ' 6 1 6 dop. 11 hodz. 24. Budyschin?
F lo r e n t. B .
17 ßobot. Jnnocenza
43. chdzeü.. Text dop.: Mark. 9, 3 8 -4 1 ; Jak. 3, 5 -1 0 ; pop.: J a p. skutk. 19, 1 -1 1 . 5 4 min. pschi- 26.Wetoschow.
1 8 ’'ivh; 1 9 .n .p .ß w .tr> 2 0 . n .p . sw .tr. 6 2 0 -n .p .s v t. 6 2 9 5 0 n 6 4 9 njeße mjer- 28. Jasonza.*
snjenje.
631 4 5 8
727
P e tr a s A lk. 7 S e r g ija
1 9 pöndz. Ferdinanda
Wopomnjenja
810 Stoletna
W en d elin a
8 P e la g ija 6 3 3 4 56
20 wut. W en d elin a
hödnr dny.
protyka.
9 J a k . jap.
635 454 & 859
W urschle 21 ßrjeda W urschle
16. H aw ta
- 9 5 3 W ot 1. do 8 . 2 8 . Schim ana
1 0 E u la m p ija 6 3 7 4 5 2 M
22 schtw. K ord u le /'fek K ord ule
Judascha.
638 450
1 0 5 1 rjane wjedro;
H F ilip p a
23 pjatk S e v e r . s S ' S e v e r in a
Kermuscha:
8.
do
13.
sa12 P r o b a
640 4 4 8 & 1151
R a fa e la
2 4 ßobot. S a lo m p
mröczene nje SDiala B udh4 4 . tydzen. Textdop.: M a t .1 9 ,3 - 8 ; 1 .M ojß. 1 3 ,8 a 9 ; p op .: Jap.sk. 19, 2 3 -4 0 . bjo a deschcz; schczanska,
25 njedz. 2 0 .n .P ,ß w .tr . 2 1 . n .p .sw .tr. 1 3 2 1 n p .s w 6 4 2 4 4 6 äk kh. d. 17. prkn.mjer- porschiska,
E v a rista
14 N a z a r e th a 6 4 3 4 4 4 fk 0 5 3 snjenje; 18. do bukeczanska,
26 pöndz. Hioba
maleschanska,
21.
ßuluterja27 wut. Sabiny
Sabiny
lö E u t h i m i j a 6 4 5 4 4 3
1 5 6 ne czopty dny; hrodzischczan647 441
28 ßrjeda Schim. Judy Schim. J u d y 16 L o n g in a
3 2 22.
ska,
dokönzasa17 H o se a
6 4 8 4 3 9 w 4 7 mröczene nje. kotowska,
Natcissa
29 schtw. N arzissa
30 pjatk Klaudije
18 L u k . ev . 6 5 0 4 3 7 F f skh'.P. bjo a njewob- meschczanska
K la u d ija
a t. b.
1 9 J o ĕ la p r o f. 6 5 0 4 3 6 (rf 5 9 stajne wjedro.
31 ßobot. S w .res.^ M , Wolfgang a
Tydjenje
a dny.
Porjedzen a p r o t y k a
k a th o lfk a .
e v a n g elsk a .
1868. November,
nasymnik,
ma 30 dnjöw.
T y d jk iije P o r j e d j e n a p r o t y k a
a d ny
ev a n g e lsk a .. I k a th o lsk a .
S ta r a julianska
^ O k to b e r .
o
D
skhad I khow .
1) m . | (). m . B . 1
s !h , k h .
h. m .
45. tydzen. Text dop.: Matth. 13, 46-50; Eph. 5, 25; Iap. skutk. 20, 17-38.
1 njedz. 2 1 .it. t).§rc.trJ 2 2 .il. p. s w .tr 2 0 2 2 -n p s w . 6 52 4 3 5 Ä 5 39
2 pöndz. Wschech dusch. Wschech dusch 21 Hilariona 6 5 4 4 33 F § - 6 1 5
6 57
3 wut. Huberta
6 5 5 4 32
2 2 A la e r ta
Huberta
7 49
4 ßrjeda! Korle
Korle Borr. 2 3 J a k u b a jap . 6 57 4 3 0
5schtw. B la n d in y
818
2 4 A r e th a sa 6 5 9 4 2 8
Emericha
6 pjatk L eo n h a rd ijE ^ Leonharda
2 5 M a r cia n a 7 1 4 2 6 HE 0 5 5
7 ßobot. (SrbmanaxjL^ Godofreda
2 6 D e m e lr ija 7 2 4 2 5 H B 11 8
46. tydzen. Texl dop : Mat.21,28-31; I.Mojß. 2 9 , 2 -5 ; pop.: Jap.sk. 21, 8-14.
o nzedz. 22.n.p.ßw.tr>! 23.n.p.sw.tr. 2 7 2 3 .U p .s w . 7 4 1 4 23
skh- d.
9 pöndz. Bozidara
7 6 4 21 E
28 N e s to r a
025
j Ursina
10 Wut. Marcz. Luth. Tiburcija
7 8 4 1 9 i? 1 4 3
28 T eren ca
11 ßrjeda Marcz.bisk. 'M arcz. bist. 3 0 A n a sta sija 7 9 4 1 8 & 3 0
I 2 schtw. Modesta
417
Kunibert«
31 S ia c h y s a 7 1 1 4 1 6
s 3 pjatk Arkadija
1 n ovem b ra 7 1 3 4 1 5
! Stanislaw«
kh.P.
14 ßobot. i?evina
2 A k in d in a 7 1 4 4 1 4
443
i Klementiny
47. tydzen. Text dop.: Mat. 12, 28-31; Jak. 4, 2 a 3; pop Jap. sk. 24, 10-18.
2 3 .N . p .ß w .tr. 24.N.P.sw.tr. 3 2 4 .n p .s w . 7 1 6 4 1 3
519
4
1
1
Edmund«
6 0
Edmund«
4 J a n a jap. 7 1 9
M
17 toiit. Huga
647
Othmara
7 20 4 1 0
5 P a w o la
Hesychija
Hesychija
6 G a la k te o u . 7 21 4 9
7 40
Idschtw. Hilzbjety
8 36
7 3 3 m a rt. 7 2 3 4 8
H U ze
20 pjatk i
7 25 4 7
9 36
Benigna
8 M ich a ła
M ar. wopr. M ar. wopr.
9 O n e s ifo r a 7 26 4 6 a 1 0 3 9
48. tydzen. Text dop.: Mat.20,20-23; Jes. 55, 8 a 9; pop.: Jap. sk. 24, 24-27.
22 ujedz. Ssw . seuMjjL 2 ö .n .p .s w .lr . 1 0 2 5 n .p .s w . 7 2 8 4 4 f$ t 1 1 4 1
23 pöndz. Kiemen.
11 M in a sa
Klemenca
7 29 4 3 Ä kh. d.
24 wut. Khrysogena
045
Khrysogena
1 2 J a n a ja h n . 7 31 4 2
25 ßrjeda Katrziny
Katrziny ' 13 J a n a C h r . 7 33 4 1
150
26 schtto. jKonrada
Konrada
1 4 F ilip a jap . 7 3 4 4 0
2 56
27 pjatk Hunczerja
Basilija
15 J a p . p o s t. 7 36 4 0
4 4
28 ßobot.'Ruf«
Sosthena
16 M a tth . ja p . 7 37 3 5 9
514
r
49. tydzen.
Text dop.: Jer. 31, 31—34.; Ps. 100; Jan. 17, 3.
1 . iv advcnta 17 2r>.n.[>.s\v 7 3 8 1 3 5 8 1 ^ - ^ . 0 .
29
• I .n .a d v .
H a u d rija
30 pöndz. H an d rij.
1 8 P la to n a m , 7 40|3 5 8 j^ § - 450
Me'ßaczkowe
pschemenjenje. H e r m a n k i
W jedro.
a
S to letn a skötne wiki.
protyka.
2. Nowosalz.
Nychwatd.*
Iukow.*
Brody*
Hrödk*
Ruhland.*
3. Bart.*
4.
Nießwaczi
dko. .
Nadeberg*
5. Lubij*
6. Stara
Darbn«.*
7. Trebule.*
9. Gubin.*
Lubnjow.
Rosbork.*
10. Damna.*
11.
Polczniza*
16.Stotpnjo*
Pizn. *
Rychbach.*
17. Jasonza.
18. Rakezy.*
23. Wospork.*
Lubin.
24. Dobrohig.*
StyKomorow.
25. Radeburg.*
28. Aitawa.*
S t o l e t n a 30. Biskopizy*
Gaßyn.*
protykaPschibus*
Novem bra ßo
s rjanym wje- Wopomnjenja
drom sapocz- hödne dny:
nje; 7. deschcz; 1. Kralowske
11. do 16.
batest.
ßnch; 17. do 3. Kjermuscha
2 0 . rjenje; 2 1 . bartska,
do könza wetsi- huczinjanska.
kojty a mokry 10. Klukschan«
czaß.
ska,
rachlowska,
minakalska.
2 0 . Pokutny
pjatk.
3 0 . H andrija.
£ Poßlcni
bertl. 7. nov.
pop. 2 hodz.
4 6 mtn. möze
deschcz pschinjescz.
G M lod y
meß. 14. nov.
dop. 11 hodz.
4 5 min.pokaze
na shmu a
ßneh.
H Preni
bertl. 2 2 . nov.
rano 7 hodz.
3 6 min. pschlnjeße deschczikojte dny.
@
Pokny
meß. 3 0 . nov.
rano 1 hodz.
5 0 minut. ma
njewobstajne
wjedro.
1868. December,
S T
S fc4|
h o d o wni k,
x
*nt a 3 1 d n j o w .
S ta r a jutianska
G)
sk
h
a
d
lhow'
November. h. m.. t)
.m
19 A b a d ia s a 7 4 2 3 5 7
20 R eh. z D. 74 4 35 6
21 M ar. w o p . 7 4 5 3 5 5
2 2 F ile m o n a 7 4 6 3 5 5
2 3 A m f ilo c h a 7 4 7 3 5 4
Meßaczkowe
pschcmenjenje. Hermanki
W jedro. .
a
S to letn a
skötne wiki.
protyka.
D
5 Poßleni 1. Bart (lane
skhkh.
wiki).
* ! 6. in. bertl. 6. dez.
wjecz.
10
hodz.
1 w u t. L on gin a
E lig ija
U 5 3 9 2 3 min. nima 2. Njeßwaczidto. *
2 ßrjeda A u relije
B ib ia n y
m 6 38
njerjenische
3. Lubij.*
3 schtw. F r . L av.
F r a n c a X av.
7 44
wjedro.
4 platt B o rb o ry
B o rb o ry
7.
Dze-ze*
8
57
HE
D » M tody
Drjowk*
üßobot. A m o ß a
A b b asa
1
0
1
3
m
Brody.*
meß. 14. dez.
5 0 . tydê n. Text dop.: Ies. 40, 1— 5 ; M a l. 4 , 1 - 2 ; i . Tim. l, 15
M itoras.
rano 2 hodz.
" 2 . 11J. bdventa 2 4 2 7 ü p s w . 7 4 8 3 5 4 SäP 1 1 3 0 2 2 minut. ma 9. Khroßyn.
6 »Kty 2 >.! atv.
7 pöndz. Markwar^w-- Ambrosija
2 5 K le m e n t a 7 5 0 3 5 4
skh.d. symue wjedro.
Eisenberg.
8 wut. M a r . p od j. M a r . p o d j. 2 6 J u r ija
047
7 52 3 5 3
H Preni 11. S tara
9 ßrjeda A grip p in y
2 3 bčrtt. 2 2 . dez.
27 J a k u b a m . 7 5 3 3 5 3
Leokadije
Darbna.*
10 schtw. J u d ith y
3 1 8 rano 5 hodz. 14. Luboras.
754 353
J u d ith y
28Š ćĕp an a
4 3 2 17 min. pschi11 pjatk D a m a s a
29 P aram ona 7 55 3 5 3
Damasa
Hrödk.
5 4 3 njeße symu a 15. Barsche;.*
1 2 ßobot. E pim acha
3 0 H a n d r ija 7 5 6 3 5 3
D io n y s ija
ßneh.
16. Ruhland.
51. tydze n. Text dop. : Hagg. 2, 7 - 1 0 ; l.M ö jß . 4 9 , 18; 1 Tim. 2, 4- - 5 .
P
o
ln
y
Rakezy?
nj. abbci'ta 1 > a<!’
43 !
7 57 3 5 3 k W kh.P.
meß. 2 9 . dez. 19. Wojerezy.*
11 pöndz.
2 H a b a k u k a 7 5 8 3 5 3 St 4 3 8 pop. 2 hodz.
N ik asija
Trebule."
15 w u t. • Jgnaza
3 S o fr o n a
7 5 8 3 5 3 St 5 2 8 37 m in. pokaze
K hrystiny
-Äuche h ü ;
16 ßrjeda >hvatem ('cr
6 2 4 na symne dny. 21. Muzakow.*
4 B o rb o ry 7 59 3 5 3
K ulow *
1 7 schtw. J sa a k a
ö
S
a
b
b
a
s
a
7 24
Lazara
8 0 354
18 pjatk W u n ib a ld a
823
W u n ib a ld a
6 M ik la w s ä 8 1 3 5 4
1 9 ß o b o t . R eiu h a rd a
7 A m b r o s ija 8 1 3 5 4 f k 9 2 6
Z o sy m a
Stoletna
Wöpnmnjenj«
protyka.
5 2 . tydz en. Text dop.: Ies. 12, 2 — 6 ; 5-M öjß . 18, 1(5— 19 > 1 ' )an. <l, 9.
20 » h 'H 4 . n j. atlu 'nta 4 .n j . advcuta 8 ‘J . a d v e n t h 8 2 3 5 4 A 1 0 2 9 Wo t l . d o 10. höd»e dny.
kurjawa, ßneh 5. B orbory.
21 pöndz. D o m a s c h « ^ D o m a sch a
9 H a n y p o d j. 8 3 3 5 5 >*►
41* 1 1 3 4
2 2 Wut. B e a ty 'J F ' D e m e tr ija
lO M in a s a
8 3 3 5 5 4> * kh. d. a w etr; 11. 2 1 .Domascha.
do 18. ßuche
23 ßrjeda D a g o b e r t«
11 D a n ie la
8 3 3 56 4 S * 0 3 8 mjersnjenje; 2 4 . Patorziza.
B ik to rije
21 schtw. H a d a m .a I e v y H a d a m .a I e v y 12 S p ir id io u a 8 4 3 5 7
1 4 3 19. do 2 8 . sy- 2 5 . B ozi dzen.
1 . sw . yod ow . 13 R u stra ca
25 pjatk B o z t d j e u ,
8 4 357
2 51 ma a ßneh; 3 1 . Kralowska
26ßobot. 2 . ß w j. tzovw. 2 . sw . b odow . 1 4 T b y r z a
4 1 2 9 . deschcz;
8 4 358
renta.
30. a 31.
rjenje.
5 3 . tydz en. Text dop, : 2 iiatth. 2 5 ,1 4 — 3() ; pop.: I e s .'40, 2 7 — 3 1 ; £ [üb 2 t a 25.
27ujcd;. njedz. po hodz. n sed;. po bods 15 u d v e n ta 8 4 4 0
512
.1V
28 pöndz. N je w . dzöczi- N je w . dz.
16 H a g g . p r, 8 4 4 1
----ikh. P.
29 W ut. J o n a th a n a
D o m a sch a b. 17 D a n ie la pr. 8 4 4 2 »
421
3 0 ßrjeda D a v ita
H o n o r ija
526
lS S e b a s t ia n a 8 4 4 2 »
3 1 schtw. S y lv e s tr a
S y lv e s tr a
1 9 B o n ifa c a 8 5 4 2
641
Tydzenje P o r j e d Z e n a p r o t y k a
a dny. ev an ge l s ka . | katholska.
S." e
aa
aa
aa
t a l.
K a p i
—
x
)
•y
s-
f
£
-V
?
E
l
f
s
—
L
N -
f
uO
f
Š
I
1
t
tM
t
ss
i
~
I 1
«
2
ä
•
I
f
1
1
;
I
1
©
e
©
©
©
©
5?
6 4 i ft t—
1 ,<
^ > ö ‘f l ,<
C
^
i i
<a
|
i
«
i
]
«
6 4 tf t
«
0
©
o
©
©
1
^
r t 1- i st W
H < 0 « O h
,
(?< w
M
I
1
|
^
W
|
|
I
i
i
i
i
1 ~
|
|
|
|
|
,
|
- 1
W
©
2
^
©
M
|
|
©
©
X3
,
|
X5
|
|
‘0
64
^
s
|
|
|
©
^
^
1
— 6 4 © «-•
64 © ©
O ' - i W W ‘s t < 0 0 i C <
_
—
64 64
1 ' M
l l
|
|
©
i - l
1
i st ( M
h » tist
i fl
tist
O h ^
I b - ^ C O - ^
— n
64
1
64
x>
i ! 3
- * *
|
”
^
|
”
"
I I
I I
l^st
r n
l^st
i i
I
i
-
|
|
-
1
1
1
1
1
1
1
M
1
t
H
1
j
*
I I
ä
4
I I
O
O
^
i
;
60
§
O
|
<N ^
gj
|
|
)
|
I
©
-
©
W
©
^
©
N
1 '--------------- ”
1
M
1
1
1 ° ° 2 2 A
1
1
O
o
M
1
M
I I
1
I
©
©
©
©
©
©
©
|
j
C0
k
i . i ^ 6 4
| M
iO ©
60 64 f *
M
1
9>
1
1
1
©
©
©
©
^
^
n
1
|
,
1
I
©
©
1 ^
5?
64
1
1
„ „
1. ©
©
, ^
©
1
>
.
1*0
1
1
| *6
1 p^
k
1
K
|
l
1
©
©
_
3
»
S.
=
4
Kapi
ta l.
- §f
I
I
I
I
I
I
I
Oi
x)
|
io
|
x)
!
M
xi
I
|
M
i fl
I
j
|
| |
i fl
| r » x s x j
I
|
I
j
I
|
I
|
I
|
|
|
"
|
*
j
!
j
|
| ^ « « O D W h . i O O ' s t ^ W C ł
I
1
1
j
i
I I
I
r H F N d O l
— — 64
w 61
1
1 1 1 I 1 1
|
| 1 1 ,
j
| n . - N ^ t f - i n e t 6 t e ł C 0 t0 0 > 6 t Ł 6 © ©
I I
1 1
1 1
1
n r ^ W j s t
i i s t O i s t O k s t O ^ s t O i s t O O O O O O O O O O O
N r N 9 i o i e o n ^ ^ > o ( o t > c o a Q o o o o o
6 4 CO ^
©
fN
■u
o
’S
I Rl
f■»"
rm
O
o
©
l f>
«
S
8«
’S "s
Rö
LQ
Ä>
sR
©
4
B
O
-4-»*
ja
♦R •je rf
* -e
-<-.
Ö »!=*
ÄS -O_
o
6 4 6 4 C0 C0 f r » © ' t 6 € > . ' s # i ß
- - - »
b
f- t i . 6 4
©
1
^ ^
1
^
l
^
l
^ i f i CD 9 ) (st
cst
»st W
ł ' » ' st
iO
„ , - 1 — c > « e i c o e o c o -' l , x ) t O ( O t " . x » » !
N
|
I
I ' I ! I M M " ™ , n-
t
3
M
I
64 60 6 0 0 » ^ ' ' ^ © ^ - E ^ 0 0 t ^ © © 6 0 d - . t ^
M
.
i
©
0 0 «>• ©
c » x s i >.
»« x i i ~
xi
i st
xi
- H i s t O i s t f N { O r » { O s t i h W W C O ^ ^ * s t
h
*■ 94 9)
n
e * 64
i
64
—
.
I
1
I
©
^
t
•‘g
ř* t o
etu* «
<*=>0
ÄS Ä-
2
<N ^
©
*
; |
I
1
i
5 f
i
S
00 CO *"•
M
*
! 2
1
|
t
I I
2
t
s
’SÖ’ ĕ '
v o -o
,_ i
- ®
i
o
o
<M «|?
|
1
JÄ-
2
"
M
,
X5
W
64
1
1 1 1 ! 1 1
,? i i } 0 > f l Ö > f l O O
h
f» ^
i j j i ß »(j
64
M
X5
v
.
I I
»6
V5
>
©
I
I
« W ^ h
— — 64
i
l
,' : 2 ä l * ~
2 1
N F * ^ w f f l W W C |5
©
.
1
77
B
<R>
o
1 n N 9 ) ^ ( i ) e o ^ ^ t s t ( O h X O i O O
1
H W-
ü
N -
I
I
!
U
N -
s s
W
M
|
o
M
t
—
I
.
U ~
©
;F.F,îF"l
- i s t “ ( O M Q 0 M O 5 » f l
© h» 00
,
i i H « ( N W W 0 5 t f » s t i f l ? 0 C ,» 0 5
|
t
3
«
©
i
Š
S
'
i
I
SS
«
L
o
Ä
wo
©
/
i
—
.
©
« © | W
|
Z
*
tu
e
u
1
f
e
« 4
* 2
4
©
^ ^ i F — S D C łC D iC ^ t^ C C
-
C0O69»istXH^N |
= 3i^b*b»00 00 00©©©©
KG 6464646464646I(N64C0
HsttCstîstCONQO®©
%= ©©©05©©©©©©
csttooi»«x5«H'»lr» |
^ K
L Š '^<-yi'*xsx>x)toReot'
eistřlwjieitieist«
—
e
—
s
o x i ® x i o x » o x i o o © o o o e o o o o o
— — s t ł < N M C O ' * ' 1 ' X ) t e l > . G 0 0 1 © C © 0 © 0 ©
'■ « M
V «1 3
O
-o
i-<64COrti6©t>*00©©
I - ooovooooooooovoooo©
. § MtOOWistXH^h |
^1,1,646464606000^
% L 64646464646464646464
r-,6460lfi0©t^00©©
N
N b* h b* ł- Wl- »
CO© © 64 »O00 H 4» |
=
5Ł t
©
00 00 © © © © © © tH
-I HHHrtH949łW0i
t*
i
S
H6 4 W^» s t ®b . « 6 0
1 = ©©©©©©©©©t^
W{Offi6łistXH^b. |
i §
'L tz ©iOiO©©©WI>.h»©
i i i i i ^ ^ H i i r H tHtH
- s i « Tf n) i bi ' i W®o
1 = istististkstististłstislistO
CO©©64fcO©i-t'^*^- j
L Š 64 64 64 60 60 6 0 ^ ^ ^ ^
1 i* ii n n i« rHn
—6)60'^‘ ©©l>»©©©
"5 — Tř^rfTfrf
C0©©64©00 —'^'1>* |
t * © © © O O © i< ri r*H64
» S
—MWMreMCOCOW'V
»»«'»isttor-aooie
l *
COtOOlINXSCO —'»t- |
i =
» Š teOONI'l'CCQOODS)
—NM^XjeNQOOO
1 « stJWstłOJlřłstłstłffłstłW
60©©64iO©i-^'Tt>» |
t =
ä t 60 60 6 0 ^ ^ ^ © © © ©
—64 60^| Vst©t>-X © ©
1 = HH-"HH-<HNrt94
we o i e i x ) o o —1’9’ t- |
1 ^
L L 1 1 | ———e« Me« ei
n64C0’łfi O©t' ©©©
t*
Pschidawk.
Nekotsi europiscy wjerchojo.
Jan, trat faffti, rodz. 12. dezenibra 1801; zenjeuy f
Amaliju Augu stu, bajerstes prynzeßynu, rodz. 13.
novembra 1801. Dzöczi: 1) Bjedrich August Al
Bert, rodz. 23. haperleje 1828: zenjeuy s prynzeßynu
Karolu s Wasa, rodz. 5. augusta 1833; 2) Marja
Hilzbjeta, rodz. 4.februara 1830, wudowa njebo
genuesiskeho wöjwody Ferdinand«: 3)Bjedrich Au
gust Iurij, rodz. 8. augusta 1832, zenjeuy s portugalskej pryzeßynu: Hanu Marju, rodz. 21. julija
1843.
Bjedrich Wylem L, kral prüfst, rodz. 22. merza 1797.
Franz Josef, khezor rakuski, rodz. 18. augusta 1830.
Alexander II., khezor ruski, rodz. 29. haperleje 1818.
Napoleon III., khezor franzowski, rodz. 20. hap. 1808.
Abdul Aziz, khezor turkowski, rodz. 9. febr. 1830.
Ludwig II., kral bajerski, rodz. 25. augusta 1845.
Leopold II., trat bclgiski, rodz. 9. haperleje 1835.
Khrystian IX., kral danski, rodz. 8. haperleje 1818.
Iurij I., kral grichiski, rodz. 24. dezembra 1845.
Wylem III., kral niederlandski, rodz. 19. febr. 1817.
LouiS I., kral portugalfki a algarbiski, rodz. 31. oktobra 1838.
Pius IX., bainz romski, rodz. 13. meje 1792.
Viktor Emanuel, kral italski, rodz. 14. mjerza 1820.
Jsabella, kralowa schpaniska, rodz. 1. oktobra 1830.
Korla XV., kral schwedski, rodz. 3. meje 1826.
Korla, kral würtembergski, rodz. 6. merza 1823.
Viktoria, kralowa, jendzelska, rodz. 24. meje 1819.
Miktawsch, wjerch czornohörski, rodz. K.dezembra 1841.
Michat, wjerch ßerbski, rodz. 4. augusta 1825.
Korla L, wjerch rumunski, rodz. 20. haperleje 1839.
1.
by nam pomhane byko, ale my njewopomnimy, schtoz
k naschemu merej ßluzi. W ön by nam wescze ßwoju
hnadnu pomoz skiezil, hdy bychmy my jehoIßwjatu
w olu czinili a ßo Po jcho ßwjatym sakonju a"evangelionu sadzerzeli. Niczo pak tola po prawym czlowjekej
cze'zo njeje, hacz ßwoju sku wolu poskludzicz a Bozej
w oli poskuchacz a ßo jej poddacz. Nascha wutroba,
kotraz je sta, bojasna a saßakka wez, ßo stajnje speczuje
a pschecziwja dobrej a dokonjanej w oli B ozej. S s u
Pom haj B öh wam
T o ßebi wschitzy âdam y, so by nam B ö h tön
Knjes k sbozu pomhak a naß tue wschem pozohnowak.
Woßebje pschi sapoczatku noweho leta wo to naleznje
proßymy, so by tön Knjes nasch B öh ßwoju ruku wot
naß njewotczahnyk,' ale nam we wschem naschim powokanju a prjödkwsaczu pomozny byk. B ö h tez chze, so
tH tsjo mözni njepscheczeljo, kotsiz wustupja a sadzewaju, so B oze mjeno ßwjeczene budze a jeho kralestwu
k turnt pschincz njedadza, mjenujzy czert, ßwet a nasche
czeto. S tutymi njepscheczelcmi Pak ßo rady sjenoczimy, so na sich naschczuwanja a naryczowanja poßtuchamy a ßo w ot nich saßlepicz damy. Satanska möz
czerta hnadze a lubosczi a mudrosczi B ozej we wschem
navschccziwo wojuje a s leßnosczu naß w dobrych kaz
w stych dnjach w ot B oh a nascheho njebjeskeho wötza
wottorhnycz spyta. W ßamych ßwjatych hodzinach a
wokomikach tut« satanska möz spyta, ßyw kze a njeczistych, bjesböznych myßlow a zadosczow do naschich
duschow rosßywacz a te ßame s kralestwa ßwetta sa
wyschnoscze czmy dobycz. S s w e t Pak tön druhi njepscheczcl, kiz nam tute kraßne w ießele, ftote sboze a
stoczane hory rjenje tubi a se ßtüdkim zokorom najhörschi jed we postoczicz, tön wschakwecznje tajku dziwnu
o potajnu möz nad nennt wopokaze, so my jemu swolnje
werimy. Pschcs to nascha duscha saßlepjena B o h a
ludeho knjesa sazpi a jeho w ol» a sakon ßebi m ato
wazi. Tsecze mözne njepscheczelstwo je w naß nukökach,
nasche czeto se ßwojimi stymi löschtami a zadosczcmi,
kotrez ßwojimaj pre'nimaj dobrymaj pscheczelomaj pschisw oli a jimaj skote mosty to n n , so nad nam i s lohkej
prözn dobndzetaj. H a j! tute nasche czeto se ßwojej
ßamowoln je to najhrosnische njepscheczelstwo, kotrez ßc,
B oh u , tetnu Knjescj, s napschecziwja. PschetoZ wescze
werno je a to közdy, kiz na ßameho ßo peknjc kedzbuje,
se shonjenja wobßwedczi, schtoz japoschtok Paw ok w liscze
na Romskich (7, 2 8 ) praji: ja wem, so we m n i, to
je wo mojim czele, njebydli niczo dobrcho; pschctoz tu
tootu derje m am , alc so bych ja dokonjak to , schtoz
je dobre, to ja njenamakam; ja njeczinju to dobre, ko
trez ja chzu, ale to fte ja czinju, kotrez ja nochzu;
ja wschak mam spodobanje na B ozim sakonu po snntskomnym czlowjeku, widzu Pak druhi sakon w mojich
stawach, kotryz ßo pschecziwi sakonej w mojej myßli
o jtma mje pod sakon hrechow, kiz je w mojich stawach.
Tnczi sli njepscheczcljo ßu sandzene leto, kotrez
wobsankamy, s nami byli a s nam i do nowcho leta, ko
trez nastupamy, ßobu dzeja. W oni naß pschewodza a
pschesczehaju hacz do poßlenjeje hodzinki, ßo s nowa poddacz a jich woll poßkuchacz? Chzemy dha my, kotrym;
pscheö w em do Jesom Krysta tajka kraßna möz je
data, so mözemy Boze dzeczi bycz, teho wötza w njebjeßach wopuschczicz, kiz chze nam k sbozu a wjeßeln
hnadnje pomhacz, zusym knjesam ßkuzicz, kotsiz nasche
dusche a nasche îwjenje do skazenja a hnbjcnstwa ponurja? B ö h to njedaj!
.
W jele böte proschmy pschi spocâtkn noweho leta
nutcrnischo, dyzli hdy: twoja wola, o wötze, kiz ty ßy
w njebje§ach, stan ßo fojj w njebju tat tez na semi.
S tajkej pröstwu my derje w nprajim y, so my ßami
w ot ßebje möz nim am y B o zn w olu czinicz, ale so my
wo pomoz proßymy, so mohli my wschitku stu radu
a w olu slamacz a tych stych njepscheczelow pschewinycz,
kotsiz naß na wschech bokach lyscha a nadbe'haju, spytu jo, so bychu naß njeßwernych czinili a w ot B o h a
wottorhnyli. H aj! s tutej pröstwu proßymy njebjeskeho
wötza wo pomoz, so m öhli czertej a ßwetej trözkacz,
ßamych ßo saprecz a ßwoju ßam owolu poskludzicz a
zschewinycz a jeniczzy B ozu ßwjatu wolu czinicz. K
temu Pak chze B ö h luby knjes nam rady pomhacz,
pschetoz wön je. nam, so by ßo nam w tym dobycze
dostato, wjele pomoznych we'zow poskiczik. B je s nimi
stej B oze ßtowo se sakramentomaj a m odlitwa najwoßcbnischej. P o tajkim dyrbimy my tute pomozne
wez'i ßweru natozicz a tez tute nowe leto B oze ßtowo
w B ozim domje rady ßtyschecz a wuknycz a w ßwojim domje ßo pe'knje w nim wobhonjowacz, so by
nascha wera do B o h a a do teho, kotrehoz je poßkat,
do Jesom Khrysta wschednje rostta; my dyrbimy Pak
tez s wobstajnosczu w modlitwje ßo s prawej brönju
wobrönicz k b itw je,. kotra^ nam pschecziwo ßwojim a
B ozim njepscheczclam je poruczena. S o by ßo Pak
to nam derje radziko, B ozu w olu czinicz, dha dyr
bimy na te sjawne wovißm a a snamjcnja w njebjeßach
pvhladacz, hdzez B o za wola jeniczzy knjezi a zana
möz njeje, kotraz by ßo jemu pschccziwika a jeho sazpika.
S stö n z o , meßaz, hwcsdy dzeja na njebju ßwoje pucze,
kaz wot stworiczela po jeho w oli jim ßu wotmerjene
a wjele ßwernischo ßwjata w ola B o za w ot jandzelow
a w ot wschitlich dokonjanyck prawych a sböznych ßo
staitje, kotsiz ßwoje czeto a ßwoje krej pod Khrystußowy kschi; do rowu ßu potosili a pohrjebali.
J eli Pak psches B ozu pomoz B ozu w olu ßebi
na najwyscho wazimy, dha budze ßo w ot naß pobozne
a kschesczijanske ziwjenje wjescz, dha Pak tez ßamych
ßebje, ßwoje wutroby a ßwoje wscho B oh u Knjescj
ja so spodobny wovor pschinjeßemy a jeho hnady a
ßmilenja pschezo dostojnischi budzemy. P o tajkim, hdyz
pschcdzcnak pschi sapoczatku leta ßwoje pomhaj B ö h
praji, dha wön niczo druhe Po prawym w myßlach nim a,
hacz to japvschtotske ßtowo w liscze na Hebr. 13, 2 0 .
3
B ö h teho m era, kiz wot morwych je wuwjedt psches
tu krej teho weczneho sakonja teho wulkcho pastyrja
tych wowzow, nascheho knjesa Jesom Khrysta, njech czini
waß hotowych we wschem dobrym skutku, so byschcze
jeho w olu czinili a njech dokonja we naß to, schtoz
psched nim je spodobne psches Jesom K hrysta, kotre«
muz budz czescz do wecznoscze.
Tsecza pröstwa w lubym wötzenaschu ma ßo w
druhim wotpohladanju pschi spoczatku noweho leta spewacz.
M y wschak ßmy derje s P atow om Gerhardom psches
jene a s nim rady spew am y: ty dobre pncze wschudzom
a pomoz wudzelisch, ty po'zohnujesch ludst, jim ßwetto
saßweczisch, cze niczo njesamoli, twöj skutk ßo dyrbi
stacz, wscho dze po twojej w oli, ty mözcsch sboze dacz,
— my Pak to shonjcnje cstnimy, so ßo B oh u knjesej
husto lubi, nasche pucze do czmy sawalicz a njesboze
na naß dopuschczicz. Ko'zde leto ßo sjewi, so wschitko
dze po jeho w oli, a so wschelaki kschiz, khoroscz a nusa
na naß ßo dadza a so wschelko ßmy schwikani a khostani
mösto prjödkstajeneho wjcßcla a sbvza. T u niczo njepomha ßo wobaracz, nichtü pukam B ozim njcmöze
czeknycz. T ym , kotsiz jeho lubuja, dyrbja wschitke wezy
k lepschemu ßtuzicz. Hdyz ßo to stanje, dha ßwerncmu
kschesczijanej ßo ßtuscha poniznje prajicz: twoja w ola,
o wötze, ßo statt. T o pak nam czezko, jara czezko
panje. Pschetoz nascha w ola je, so by ßo nam pschezo
derje schto; my ßebi Po ßwojej ßam owoli zadamy, so
bychmy m öhli na lutych rözach khodzicz a njewopomnimy wschak, so küzdy rozowy pjenk ßwoje czernje ma.
I Teho dla w tajkcj pröstwje teho wötza w njebjeßach
naleznje proßymy, so by nam ßwoju wolu psches ßwoje
ßtowo a sakramenty püsnacz dat a so by nam zenje
s myßlow njewupanyko, schtoz w ot njeho nam je prajene: mojc myßle njejßu wasche myßle a wasche pucze
njejßu moje pucze, ale kaz wjele wysche njebjo je dyzli
semja, tat wjele wysche ßu tez moje myßle a moje
pucze, dyzli wasche. N am ßo ßtuscha, jeho dobru a
hnadnu wolu pösnacz, Po kotrejz wön teho, kotrehoz
lubo m a, khosta a my mamy psches wjele czeßnosczow
do Bozcho kralestwa sancz. Teho dla m a ßo B o za
w ola czesczicz a közdy m a ßo jcj poddacz. T o ßo Pak
stacz njeßmje, dokelz jedyn dyrbi, ale wutroba dyrbi
do teho s wjeßokosczu a rady swolicz a s Abrahamowej swolniwoscû, jako ßo tön Knjes na njeho wobroczi
a jeho ßyna Jsaaka jako wopor ßebi zadasche ma ßo
prajicz: jow ßym ja, czin so mnu, schtoz chzesch, abo
s Eliow ej pvßkuschnoscze m a ßo jemu jedyn podczißnycz:
njech w ön so mnu csini, kaz ßo jemu spodoba. Czezko
doscz to je w czaßu kschiza a nusy se ßwojim B ohom
ryczccz: tw oja w ola ßo stau a ßo schwikacz a ßo khostacz
dacz, dokelz ßo ßamych sa prawych a dobrych dzerzimy,
kiz to nihdy ßebi saßkuzili njejßmy. O h ! podtköcz jenoz
twoju ßamoprawdoscz a ponizuj ßo, hreschny czlowjecze,
pod B ozu wschehomoznu ruku a podcziß ßo jemu.
Prjedy B o h tebi pomhacz njebudze, prjedy hacz njejßy
s zytej wutrobu spewacz nawuknyt: ja ßym ßo zyle
jemu poddat a wutrobnje tez proschu to, so by wön
jeno to mi dodat, schtoz jeho w oli lubi ßo; tat budu
ßebi derje radzicz, mi zenje niczo njemze swadzicz,
hacz schtoz wön na mnje Pösczete; duz njech dha, schtoz
chze, na mnje panje, wscho ßo mi wescze k sbozu stanje;
wschak, schtoz B ö h czini, dobre je.
J eli so pak nascha duscha w B ozim wodzenju wotpoczuje a jeli so we wschem prajim y „kaZ B ö h chze",
dha smejemy spokojne a sbozomne ziwjenje a wschitkön
njcpokoj a njemer w snutsknym kaz w swonknym ziwjeNju
ßo shubi a staji. Psches tajke dowerjenje a poddacze
do Bozeje wole by ßo njebjo wysche naß ßmjako
a B o zi mer by ßo puschczit do közdeho kraja, do
közdeho dom a, do küzdeje wutroby.
M y bychmy
ßo Bozeho hnadncho ßlubjenja troschtowali, kotrez tym
ßwojim dat je: ja chzu tebje roswuczecz a tebi pucz
pokasowacz, po kotrymz khodzicz masch; ja chzu cze se
ßwojimaj woczomaj pschewodzecz. Pschetoz to je ta
nadzija, praji japoschtot Jan , kotruz k njemu mamy,
jeli so pschezo proßymy Po jeho woli, so wön naß wußiyschi. Teho dla sapoczinajmy tuto nowe leto, kotrez
B ö h nam spozczi, s tajkim dowerjenjom:
kaz Böh chze, praju wjeßeky
kaz Böh chze, werju dowerny;
. kaz Böh chze, czerpju sczerpliwy
kaz Böh ckze, sbözneje nadzije
kaz Böh chze, khodzu w ziwjenju
"
kaz Böh chze, stonam we wumrjeczu. Hamen.
2.
prozowak, so by ßo s tym i ßwojimi s czesczu seîwik.
Nekotre hubjene le ta , hdzez be wulka ßuchota byta,
bechu jeho to jeho hospvdarstwje khetro bete snjeßte a '
czezko jemu padze, letny Pacht knjesej w prawym czaßu
ptaczicz. Prjedy be ßo jemu derje doscz schko, so
czeladnikow, wotroczka a ßkuzomnu holzu, pschistajenych
mejesche. Dokelz Pak, kaz prjedy prajach, nekotre leta
sa ßobu zne skupe bechu, be wön nusow any, cêladnikow puschczicz. K sbozu bechu jeho dzeczi s B ozej
pomozu tak wotrostke, so s nim i ßwoje hospodarstwo
HudancZka.
wjescz mözesche. Najczezsche leto be sa Merczinkez nana
to poßlene leto byko. Krupy bechu jemu nasymny
Hdyz wißamy na sczenu spöjschane,
ßyw, kiz dobre zne lubjesche, skasyte; ßamön nalötny
S o dobry wotpoczink my mamy,
D ha zane ßiewczko, synki zane
pköd bu psches nje jara wobschkodzeny, a po tajkim
M y nihdy wot ßo njedamy; .
be prjedy widzicz, so nusa w jeho domje budze.. Jeho
D ha srudna czischina je wokoi naß,
fnj.cS, wot kotrehoz be to kubleschko wotnajak, be drje
A wuchs f nohomaj ma dobry czaß!
jemu potojzu Pacht» spuschczit, ale jemu pschi tym prajik,
Hdyz pak nasch mischtr naß do rukow bjerje,
so budze druheho najenka hladacz, hdyz hacz do M erM y rjenje ryezimy a spewamy;
czina njepkaczi, schtoz je s prjedawschich löt w inojty.
Nasch jasyk wschitku srudnoscz zerje
T o Pak be sa Merczinkez ßwöjbu srudna wez, so
A ßame nohi moznje hnujemy,
Pak ßamön nichte niczo wuwjescz njemöze,
budza to mesto dyrbjecz wopuschczicz, na kotrymz bechu
Hacz schtoz wot knjesa hudzby powotany je. —
tejko löt we wschej poboznosczi a pilnosczi ßwoje lu
wjenje wjedli a woßebje dzeczom to do htowy njcchasche,
dwür a born wostajicz, hdzez bechu ßo narodzike a horje
rostte. Wschitzy drje pilnje dzetachu a to ßwoje Po
möznosczi ßweru wobstarachu, ale srudnje ßebi powje«
3.
dachu, hdyz na poli abo na kuzy bechu, so drje tu
Teho Knjesa rada je dziwna
dleje wostacz njemöza. Wschitko wschak letsa jara rjenje
a jeho mudroscz je kraßna.
stejesche a ßywy bohate zne lubjachu. Schtoz pscheS
„Jan o, jutsje budzemy prenju rözku ßyz; klepaj Polo dzesche, s hkubokim hnuczom na te kraßne zita s
ßebi ßwoju koßu a dzi rano s czaßom na Polo pola jich czezkimi kkoßami hladasche a teho knjesa dobrocziwoscz
kcrkow; wsmi ßebi Marschu ßobu, so czi pomha w ot- khwalesche, kiz tych ßwojich na maku khwilu domapyta,
bjeracz; rozka drje by hischcze nekotre dny stacz möhka, ale saßo jim w prawym czaßu ßwoju schczedriwu poale my zadyn kusk khleba wjazy nim amy a dyrbju moz sjewi. Wschitzy bechu wjeßeli w nadziji a ßo
neschto pschedacz, so bych Pjenjesy met a neschto dokha teho bohateho zohnowanja troschtowachu, kotrez letusche
knjesej wotptaczicz möhk; ty Pak M ichale mözesch huno zne lubjachu. Jenoz Merczinkez hölzy a holzy, hdyz
cziste czinicz a w brözni wschitko derje pschihotowacz k roz ßyczechu, ßo wutrobnje wjeßelicz njemözachu. S e
domkhowanju; nascha czeta Hanza njech s Hanku do srudnym duchom woni ßwoje dzeko czinjachu, pschetoz
trawy sa sköt dzetej; P etr a Lejna njech, hdyz se roont ßebi prajachu, so drje poßleni ras tu zneja,
schule pschindzetaj, maczeri w sahrodze pomhataj a Khry- dokelz nan hacz do nasymy winojty Pacht njebudze
stelka njech makcho Gustela pestoni; ty Pak, Iu rjo , so ptaczicz möz.
Tez H ansa a jeje czetka Hanza ßebi w o tym pomnu na rvlu pojedzesch, ja chzu ßmahu wvracz, dyrwjedaschtej,
hdyz w kerkach traw a sa kruwiczki znejebisch m i hnöj podtykowacz."
schkej.
Hanzka
be mjenujzy w mescze ßo narodzika a
Tak roskasowasche Merczinkez nan pschi wjeczeri
wotrostka.
Jeje
starschej njebeschtej bjes samözenja byßwojim dzeczom, so by jim jich dzeko na pschichodny
koj,
ale
psches
wöhnjowe
njesboze wo wscho pschischtoj
dzen pschipokasak. W ön be najenk makeho knjezeho kubleschka a be hizom dwaczezi let na nim ßo ßweru a wumrjeköj. Merczinkez nan be tu ßyrotu k ßebi
tofař a ju na wßy se ßwojimi dzeczimi wotczahnyt.
Schto dha ßo rudzisch, H anka, praji H a n z a , hdyz
widzesche, so ßo tej ßylsy s woczow do trawiczki ronjachu; ty wschak masch tola nana a maczer, a hdyz
je runje sa naß wschitkich njesboze, so njemözecze tu dleje
na tym kuble wostacz, dha tola dyrbisch na to spomnicz,
schtoz w ßwjatym pißmje je prajene, tön Knjcs tych
ßwojich njewopuschczi; hlaj! ja ßym khuda ßyrota,
n an a macz staj mje wopuschczitoj, ale ton wötz w
njebjeßack je ßo Po mni horje brat; ja ßym wjeßeteho
dowerjenje, mje wecznje to ßtowo troschtuje, kotrez mi
nasch luby knjcs duchownv je prajit, hdyz ßwüj kschczenski
ßlub wobnowich: teho knjesa rada je dziwna a jeho
mudroscz je kraßna. Tajke rycze Hanje k wulkemu
!i
troschtej ßtuzachu, so ßo jeje srudoba pominy a wjeßete dowerjenje wutrobu wokschewi. Hischcze prjedy
hacz dzen ßo be nakhilik, zyta Merczinkez ßwöjba
shonjenje sczini, so tarn, hdzez nusa je najwjetscha, pomoz je najblizscha.
Prjedy, harz drchn dzeezi dv ßrovjrhv dzria siuprie,
be Merczinkez nan s Jurijom na rolu jet. P o to dnjo njebe ßo hischcze swonito, dha be wön tak daloko
hotowy, so mejesche jenoz hischcze nekotre brösdy woracz.
W ön be runje saßo na könz woßredka pschischot, dha
wön k Jurjej rjeknu. „K ön je netk sprözny, spytaj ty
tute poßlenje tsi brösdy s nim doworacz; ja chzu bjes
tym k Janej skocsicz a pohladacz, kak daloko wön se
ßyczenjom je a, jeli trjeba, jemu pomhacz ßnopy wjasacz a sestajecz." S o by blize schot, dzesche wön psches
kruch hole, psches kotruz dröha do mesta ßo wijcsche.
Jako psches dröhu chzysche, wuhlada wön s daloko
neschto kaz mech abo bremjeschko lezo. Merczink dzesche
a sbehnu tu wez. B e to nekajki rjany waezok, kajkiz
bohaczi ludzo, hdyz Po ßwecze wokoto Puczuja, pschi
ßebi wjcdu, n ton be njemato czezki. W ön ßebi njemözesche hinak myßlicz, hacz, so je ßo ta wez s nekajkeho wosa wukulita a so ßo teho nichtö njeje dohladak.
Schto to je, praji Merczinkez nan Pschi ßebi; tu
ßu pjenjesy nutska; hdy bych ja te skhowak, by mi na
dobo pomhane byto. W ön wokoto ßo pohladajo nikoho
njewuhlada; tez njebe niczo widzicz ant ßtyschecz, so
nehdze w ös jedze. Aj! rjeknu w ön, hdyz waezok s
now a poczezka,^ to je schwarna wezka; tu je mi B ö h
wulke sboze wobradzit, so wschitka moja nusa könz
smeje; czakaj, myßlesche wön ßebi, ja chzu tön mech do
hole donjescz a hacz do wjeczora tarn skhowacz; Po
kzmje jön domoj donjeßu, so bych widzat, schto we nim
je! Ale na dobo strözi ßo wön psched tajkimi njeprawym i myßlemi; czert je, kiz chze mje tu spytowacz,
dzi wote mnje S a ta n a ß o , rjeknu w ön; ja ßym ßwoje
ziwe dny B o h a Psched woczomaj a we myßlach m et;
ne! schtoz ßym tu namakat, njeje moje, namkane wezy
dyrbisch saßo dacz. Schestu pröstwu spew ajo: njewjedz
naß do spytowanja, shrabny wön tön waczok a dzesche
wostajschi wscheho runy pucz do wßy k knjesej duchomnemu, kotremuz wön wupowjeda, kak a hdze je tön
waczok na drüsy namakat. Knjes duchomny Pak püßta
na mescze ßwoju dzowku k rychtarjej a hdyz be tön na
faru dojschot, wotczinichu woni waczok. W nim be
neschto ßuknjow a koschlow a 3 0 0 0 stotych dukatow.
Hewak Pak njebe niczo we nim namakacz, schtoz by
pscheradzito, schtü je to wschitko shubit.
D a j B ö h sboze, rjeknu k. duchomny, Merczinkej
ruzy skiczo, schtöz je tuto samöênje shubit, ton sprawnemu namakarjej wescze schwarne myto d a ; ja ßo wutrobnje wjcßelu, so scze wy to namakali, Pscheto^ ja
totm, tu! hndMjr hs team dzr a trhv dka bndzr 16
sarunanje sa te namakane pjenjesy wam prawa pomoz;
ja wschak tez po mojim menjenju zyle Po myßli teho
czinju, kiz je to shubit, hdyz wam tu na mescze
3 0 totes d a m ; ja wem, so scze runje netk jara potrjebliwy a tön bohaty knjes, kiz je tute pjenjesy shubit,
budze m i to junu saßo dacz a dali B ö h tez wam
hischcze wjazy daricz, hdyz jemu powjedam, kak sprawny
scze byli a kak wulka je wascha nusa. —
Müzccze ßebi m yßlicz, kajke to je wjeßele byto,
hdy; je Merczinkez nan born pschischot a tym ßwojim
tön Podawk wupowjedat, a s kajkim dzakowanjom ßu
B o h a khwalili sa tu pomoz, kotraz ßo jim be njenadzizy stata. Merczinkez nan pak te pjenjesy, kotrez
be wot k. duchomneho boftat, ßwojemu knjesej wuptaczi,
a tön w nadziji, so budze namakar junu hischcze wjazy
dodacz, jemu ßlubi, so müze jeho najenk wostacz.
T ön ßamy dzen hischcze k. duchomny naweschtk
wudzeta a jön do wschelakich nowinow stajicz da, so
by ßo tön wußledzit, kiz be tejko Pjenjes shubit. Tez
wyschnoscz, kotrejz bu tön namakany waczok podaty,
w krajnych a wukrajnych nowinach to wosjewi — ale
dziwnje doscz, nichtö ßo njehibasche a zana duscha njepschindze, so by to shubjene kubto ßebi zadata.
T si leta bechu ßo bjes tym minyte. Merczinkez
nan be ßo s tym i ßwojim i se wschelkej nusu bäte bedzit
a jenoz czezzy be ßo jemu nekak radzito, na kublcschku
wostacz. D h a bu wön jedyn dzen na hamt zadany
a tarn jemu- sjewichu: so, dokelz tön, kiz je tych 3 0 0 0
stotych shubit, ßo njeje wußledzit, dha ma tön, kiz je
te ßame namakat, Weste Prawo na nje. Jem u buchn
teho dla te Pjenjesy pschepodate, s tym wumenjenjom,
so kapital ma ßo wupozczicz a so wön jenoz ma betn
wot njeho wuziwacz!
'
W e tym ßamym czaßu be najwjetsche bürste kubto
wo wßy na pschedan. Merczinkez nan je kupi a te
namakane Pjenjesy k temu natozi, so by je saptaczit.
Schtoz wysche w osta, bu na wuporjedzenje twarjenjow
a polepschowanje polow a tukow wazene. Psches
mudre hospodarstwo dosta sa krötki czaß tuto kubto wo
tseczinu leyschu ptaczisnu a Merczinkezy ßo derje mejachu.
Küzde leto bu tön dzen, na kotrymz be Merczinkez
nan te Pjenjejy namakat, ßwjedzenszy wobendzcny.
Waczok, kotryz be w starej kschinje derje skhowany, bu
na blido potozeny a stary Merczink dzerzesche rycz, w
kotrejz na tu prjedawschu nusu, kotryz be se ßwojimi
met, a na tu hnadnu pomoz s dzakom pschecziwo B oh u
temu knjesej spominasche, psches kotruz be ßo jich sboze
pschisporjato. T ut» ßwoju rycz pak skönczi wön küzdy
ras s tym ßtowom: teho knjesa rada je dziwna, a
jeho mudrvscz kraßna.
Saßo^ be ßo schtyrnacze let minyto. S poboznym kschesczijanskim waschnjvm a se ßwernej dzetawvsczu bechu ßo Merczinkez ludzo Bozeho zohnowanja
hödnych wopokasali. N an a macz ßwoje bete wtoßy
na htowje s czesczu njeßeschtaj a dzeczi bechu narostte
niz jenoz na lerach ale tez na mudrosczi a hnadze pola
B oh a a czlowjekow. Najstarsche holzy bechu ßo derje
wudate a Jan , tön najstarschi ßyn, be ßebi ßwoju
czetu Hanzu sa zonu wsat. M ichat a P etr beschtaj
neschto nawuktoj; jedyn be wuczer, druhi koprola pola
wojakow; Lejna a Khrystclka beschtaj doma w hospodarstwje maczeri pomoznej a Gustelk, kiz be sandzene
jntry na paczerje wukhodzit, be pola jeneho pschekupza
we mescze na wuczbje. B oze zohnowanje w bohatcj
merje na Merczinkez domje wvtpoczowasche.
Jedyn wjeczor ßedzische saßo M erczinkez' nan s
ludzimi sa blidom a roskasowasche czeledzi, schto ma
ßo na druhi dzen dzetacz, jako wjeßny wajchtar do
jstwy stupi a Merczinkej, kiz be sa wjeßneho rychtarja
wuswoleny, sjewi, so wonka pschede wßy zusy muz lezi,
kiz na wschitke praschenja, schtö je a hdze chze, lute
btudne wotm olwjenja dawa a po sdaczu jara khory
je. Hnydom poda ßo Merczinkez nan se ßwojim ßynom
a s wajchtarjom na to mesto, hdzez teho zuseho muza
namakachu, kotrehoz sta syma tschaßesche. Wajchtar
bu po lekarja pößtany a ton khory muz w ot nana a
ßyna do jeju doma donjcßeny.
Jako lekar dündze, a ßebi teho khoreho be wob-hladat, praji wön, so wschak je ßo tön wbohi zusnik,
kiz be hubjenje doscz swoblekany, nasym nit a so wön
do czezkeje hezneje khoroscze sapanje a so jeho, dokelz
hrosneho wjedra dla dale puczowacz njemüze, tu skhowacz a wothladacz dyrbja.
Merczinkez macz a jeje dzowzy teho khoreho ßweru
wothladowachu, a hacj runje be khoroscz czezka a
styskna a dzen a nöz pschi jeho tozu dyrbjachu wachvwacz, dha ßo jim to njewostudzi. S jeho btudnych
rycôw, kotrez wön wjedzesche, shonichu Merczinkezy,
so je w zusych krajach daloko wokoto puczowat a w
prjedawschich letach samözity muz byt. Psches jich
njewustawatu luboscz a starobliwoscz ßo s tym khorym
börsy polepschowasche a wön bu sa nekotre njedzele
wulekowany, so lekar napoßledk jemu wotpuschczi, ßo
saßo na pucz dacz.
Jako ßo tön zusnik na puczowanje hotowasche,
stupi Merczinkez nan do komory, w kotrejz be khory
lezat a proschesche jeho, so by w ot njeho Pjenjesy
brat. W y chzecze do H am burga, praji wön, a to je
daloko w ot jow; w waschich letach tak daloki pucz
peschi czinicz njemözecze, khiba so budzecze s now a
skhorjecz; tu bjercze tak wjele wote mnje, hacz wy
trjebacze, so möhli ßo na pöscze wjescz. M ö j luby
pscheczelo, w otm olw i na to tön zusnik, wy scze mi
tak wjele dobreho wopokasali, hdyz ßym khory tu pola
waß leât, so ßo wam doscz sa to dodzakowacz njc«
müzu. Kak rady bych ja wam to wschitko sarunat,
hdy bych müht, kaz bych chzyt. O h ! ja ßym lepsche
dny w id zit, netk pak ßym khudy m uz! M oje mjeno
je B ra n zel: ja bech pschekupz a bech ßebi wulke bo<
hastwo nahromadzit. Ale na jene dobo mje njesboze
na njesboze potrjcchi. T o möze netk 17 let bycz, so
ja to tutej wvkvlnosczi wulki kruch pjenjes shubich.
J a ßo dzen a nöz s extrapöstom wjesech, so bych w
praw ym czaßu do H am burga pschischot, hdzeZ tödz na
mnje czakasche, na kotrejz mejach ßo do London« pschewjescz. W Londonje Pak dyrbjach waznych pschekupskich
naleznosczow dla na druhi dzen bycz. Hdyz do H am
burga pschindzech a na tödz stupich, pschindzech häkle
sa tym , so bech möj waczok s 3 0 0 0 stotymi shubit.
T o Pak je ßo jenoz tu njedaloko wot wascheje wßy
stacz m öhto, Pschetoz tu bech je na khwilu s wosa
wustupit a pschi tym be ßo m i waczok najskerje w ußunyk. Dokelz dyrbjach do London» a tödz njemözesche
dleje czakacz, pißach jenoz s khwatom nekotre rynczki
na m i snateho rcdaktora jenych hamburgskich now inow ,
so by tön naweschtk wo mojej schkodzi wotczischczat a
ßo dale wo to starat, so bych shubjeny waczok saßo
dostak. Ale, kaz ßym posdzischv shonit, dha ßu ßo
tute rynczki, jedyn njewe kak, shubite a dokelz s Lon
don« ßo hnydom dyrbjach do Ameriki pschewjescz, njemözach ßo dale wo tu wez staracz. W e Londonje
pschindzech psches bankcrot pschekupza, pola kotrehoz
wjele pjenjcs stcjo mejach, do noweje schkody, dokelz
pokojzu mojeho zykeho samözenja wotbych. K mojej
wulkej srudobje pschindze k temu na mnje s H am burga
vvwjescz, so bechu wericzcljo jeneho dobreho pscheczela,
sa kotrehoz bech rukowak a kiz be do Ameriki czcknyk, tu poßlenju pokojzu mojeho samözenja na ßo
sczahnyli. N a tajke waschnje bech ja sa tsi njedzele
zyle wokhudnyl. J a mözach sapoczccz, schtoz chzych,
ja w niczim zane sboze wjazy njemejach. J a mözu
wam prajicz, so ßym husto najwjetschu nusu czcrpik.
T o la bjes nadzije njejßym a m am dowerjenje k B ohu ,
so mje njewopuschczi.
H la jl dobry pscheczel, kiz,
kaz ja, psckes tön prjedy pomjenowany bankcrot w
Londonje do schkody be pschischot, je m i p iß at, so je
ßebi tön pschekupz, sa kotrehoz ßym rukowak, w Amerizy
wulke samozenje dobyt a so chze m i saßo Ptaczicz,
schtoz ßym psches njeho shubit. Hdy by temu tak
byto, dha bych na stare dny met, schtoz k spokojnemu
jjiwjenju trjebam.
Merczinkez nan be s wulkej kedzbliwosczu na rycze
ßwojeho hoscza poßtuchat, a jako tön be s powjcdanjom
sastat, saw ota w ö n : B o za rada je dziwna, a jeho mudroscz je kraßna; budzcze bjes staroscze, möj lu b y ; tuto
burske kubto je wasche kubto, wy pschebywacze w ßwojim domje, ja ßym dotal jenoz sastojnik wascheho samüzcnja b yt; pschetoz wy scze tö n , kiz je tön waczok
a te 3 0 0 0 (tote shubit a ja ßym je namakat.
Wobschernje wupowjeda na to Merczinkez nan
wscho, schtoz my hizom wemy. W ön dzesche a pschinjeße waczok a knjes B ranzel jön sesna' jako tön, ko
tryz be shubit.
T o ja pak wußledzicz njem özu, so wo tych
naweschtkach niczo njejscze shonili, praji Merczink,
kotrez do wschelakich now inow ßym stajicz bat.
W ot mojeje strony je ßo wschitko stato, kaz tez wot
strony wyschnoscze, so by to wosjewjene byto. Netk
pak bjercze to, schtoz w am ßtuscha, ja w am wschitko
wotstupju.
M ö j luby pscheczela, wotm olwi knjes Branzel,
kak mözecze to prajicz; schtoz m i ßtuscha, to je jenoz
tön kapital, kotryz be we waczoku; ja bych jara njedzakomny byt, hdy bych wjazy ßebi zadat; k temu ßym
ja wam wjele wjazy w inojty, Pschetoz wam mam ßo
dzakowacz, so ßym saßo strowy. Dajcze m i, schtoz
trjebam , so mözu do H am burga jecz; khowajcze tak
dotho wscho, schtoz macze; s H amburga budu wam
wscho dalische pißaez.
S hnutej wutrobu roszohnowa ßo knjes B ranzel
s Merczinkez nanom a s jeho ßwöjbu a se ßylsami
we woczomaj wopuschczi wön born, w kotrymZ be
tak wjele luboscze nashonit. S a meßaz pschindze s
H am burga- list na Merczinkez a tön nuijesche ßo tak •
M o ji nastubschi pscheczeljo! M i ßo saßo derje dze. J a
mam w;azy samözenja, hacz na moje stare dny trje
bam . Dze'czi zane nim am . M o ji dalozy pscheczeljo
smeja doscz na ty m , schwz tudy w rukvmaj m am .
W y pak skhowajcze s merom, schtoz macze; bjercze to
jako luboscze d ar, s kotrymz saptaczu, schtoz scze mi
dobreho wopakasali. Zenje njesabudu te dny, kotrez
ßym we waschim domje pschebyt, wone bechu najrjensche mojeho ziwjenja. Budzcze temu Knjesej wschitzy
poruczeni a jeho ôhnowanje wotpoczuj nad w am i.
S o czaß a mecznoscz
'
wasch dzakomny B ranzel.
Merczinkez nan pißasche hnydom na tuteho ßwo
jeho dobroczela — ale wschitke listy wröczichu ßo saßo
na njeho, dokelz w H amburgu zqneho czlowjeka, s
mjenvm B ranzel, njesnajachu.
Z yta Merczinkez ßwöjba, dokelz ßwojemu dobro«
czelej njemözesche ßo dzakomna wopokasacz, czim böle
leho czesczesche, wot kotrehoz ßo p raji: jeho rada je
dziwna a jeho mudroscz je kraßna. — W ona nahromadzi ßebi niz jenoz schazy, kotrez tudy ptacza,
ale schazy w njebjeßach.
4.
Zusemu khlebej rekaju zalta.
T o je czi pak tola âtoßnje, kak teho, kiz
ma po kraju puczowacz, jebaja, rjeknu Bimbachez
kmötr k ßwojej knjeni, hdy^ be ßo njedawno s Drez-
bjon, hbzez be ßwvjeho ßyna wvpytak, domoj wröcîk.
Hbyz w me'scze na bwörnischczo pschinbjech, dha wschitzy
bo jstwy khwatachu wokajo: B u llijo n g , pinczniko,
bullijong! J a pschi ßebi myßlach, to byrbisch
woptacz, schto to je, a wokach ßobu: bullijong, pincz
niko, bullijong! P o khwili pschinjeße mi pincznik wulku
jchalku, ja kotruz byrbjach 2% nßl. sapkaczicz. J a woptach, tat ßtobzi — a wesch, schto be? — m jaßow a
juschka!
5.
D aj pokoj, dha masch pokoj.
D w aj ßo tue wuskej haszy setkaschtaj a zabyn bruhemu s pucza hicz njechasche. Rosnjembreny sawota
tön jebyn: ja zanemu btasnej s pucza njenbu a to
nihby a nanihby niz! J a Pak, wotmolwi tön bruhi,
sczeze ßcbi czapku a ßuny ßo s boka bäte.
6.
J a n a pschedzenak ßo wo sawesczenju
rosryczujetaj.
J a n . S rootlat bzesch?
P s c h e b z e n a k . S mesta, w u jo !
J a n . Schto ßy tarn czinik?
P s c h e b z . S s y m ßo sawescîk!
J a n . Schto bha ßy sawesczik?
P s ch e b z. M oje mobilije a bomjaze wezy, moje
smachi, möble, moje ßuknje a schaty, möj hospobarski
grat a sköt, zne w brözni, zita na kubi, moje pschebzeno, schtoznakupju, wscho ßym pscheb wohnjom sawesczik!
J a n . Czoho b la? Menisch s tym pscheb wühnjowym njesbozom westy bycz?
P s ch e b j. R e ! bokelz zenje westy njejßym, so mje
wöhnjowe njesboze potrjechi, teho bla ßym ja moje
mobilije sawesczik, to reka, ja ßym bo towarstwa stnpik,
kotrez, hbyZ psches wohen bo schkoby pschinbu, mi saruna, schtoz ßym schkobowak a shubik.
J a n . T o ja sw tzrech spösnawam , hbyz jebyn
to czini; to reka, B o h a spytowacz, hbyz ßo jebyn
sawesczi.
.
P s c h e b z . Njebubz w obuzny, w ujo! Poßkuchaj
jenoz! Sanbzcny tybzen ßrjebz w nozy pola moseho
ßußoba wohen wubyri, a hbyz njebubzichu m i lubzo k
pomozy khwatali, bha by ßo mi schko, kaz jemu. W ön
je wscho shubik, schtoz mejesche; jemu je ßo wscho spalito a njeje niczo wutorhnyk, hacz jeniczzy sköt s hröbzow.
W bohi muZ je s khetro wjele bokhom sapoczak, je ßo
wjele let sa ßobu ßweru prözowak, netk steji s hromabku
bzeczi pschi pvpjele ßwojich czaßnych kubkow a njewe
ßebi ziweje raby. Hbyz ßo jemu porabzi, psches bobrocziwoscz bobrych lubzi a woßebje s pomozu bobrych
pscheczelow saßo natwaricz, byrbi wön saßo s wulkim
bokhom s nowa sapoczecz. Hby bubzische wön sawesczcny
byk, bha by ßo jemu jeho schkoba nekak sarunata a
w ön by ßo berje m et!
J a n . T o ßu B oze dopuschczenja, hbyz tön Knjes
psches wöhnjowe njesboze khosta. W ön chze s tym na
to bopomnicz, so njcßmje nichtö ßwoju w u trob u ,n a
semske wezy pöjschecz, ale wjele böle sa tajkimi njebjeskimi kubkami honicz, kotrez zabyn wohen njespali.
P s c h e b z . T o masch p ra w je! ale wopomn bha
tola, kajku schkobu, kajku staroscz m a jebyn psches tajke
njesboze w buchomnym ßobu I J a berje wem, so czaßna
nusa ßo s Bohom möze pschewinycz, a so s B ozej a
bobrych lubzi pomozu ßo wöhnjowe njesboze bo tuteho
buchomneho sboza möze wobroczicz. W em jara berje,
so kjchiz a czaßne horjo nam ströme je a k lepschemu
ßtuzi. Ale runje tak berje tajka wöhnjowa nusa bo
«schelakeho spytowanje wjebze. Lubzo, hewak pobözni
a pekni, ßu psches to, so ßo jim je wschitko spaliko,
bo wulkeho bokha sapanyli, so ßu ßwoje lezomnoscze
pschcbacz byrbjeli a napoßlebk njerobnemu ziwjcnju ßo
pobbali, so ßu na buschi a na czele shubjeni byli a
ßamych ßo a ßwoje bzeczi bo skazcnja pschinjeßli.
J a n . D h a Pak woni zani praw i Pobozni kschesczijenjo njejßu byli; hewak njebychu m öhli toi hkuboko
panycz. Hbyz Pak wo spytowanju ryc'zisch, bha chzu
tebi prajicz, so to sawesczenje husto boscz bo bruhcho
spytowanja sawjcbze. Niewesch bha, so bruhby
sawescza teho bla, so bychu s teho ßwetny bobytk ßebi
pschihotowali. W oni se stöstnej ruku ßami ßwoje kheze.
a bwory sapala, bokelz ßebi m yßla, Pjcnjesy bobycz,
s kotrymiz m öhli ßo s wulkeho botha wuschmatacz.
Pschi tym Pak bruhich ßobu bo njesboza pschinjcßu,
hacz tö runje njejßu chzyli, bokelz zenje wohen w ßwojej
mozy nim aju.
P s c h e b z . W e lym masch brje prawje, so tajzy
sli lubzo ßu, kotsiz tajke hewak wuzitnc wustawjcnje,
käz wöhnjowe sawesczenje je, njewuzitnje wuziwaju.
Hbyz Pak prajisch, so tajke sawesczenje je njeprawe abo
pschccziwo B ozej w oli a Po tajkim hreschne, bha ßo
Pak tola we tym jara molisch, w ujo! Hby by temu
tak byko, bha B ö h njeby pschibat, so möhke tajke
sawesczaze towarstwa nastacz. A we Sakskej byrbja
tola Po sakonju wschitzy pobbani ßwoje immobilije
sawesczicz. Krajna wyschnoscz, kaz berje wesch, közbeho
psches sakon nusujc, so byrbi ßwoju khezu, brözen,
hröbz a t. b. sawesczicz. W ona to teho bla czini, so
by ßo wokhubzcnju luba wobarako, kotre^ s teho möhto
nastacz, 'hbyz bychu jich wjele na wßach kaz w mestach
bo njesboza psches wohen pschischli a psches to njemöhli
ani ßamym ßebi ani bruhim pomhacz. P o tajkim
masch bwöjzy sa leto bawki bo wopalcnskcje pokkadn>zy pkaczicz, s kotrejez ßwoju schkobu po westych wustajenjach wurunanu bvstanjcsch, jeli so ßo wotpalisch.
Czoho bla njcbyrbjat dha schtö ßwoje mobilije sawesczicz? S a njeprawe abo hreschne ßo to tola njemöze
spüsnacz! T y tu wez jenoz w ot bruhcho Koka ßebi
trjebasch wobhladacz; kschesczijanska luboscz tola w tym
tez ßobu skutkuje. Hbyz ty mjenujzy ßwoje wezy sawe,
sczisch, bha ty po prawym niczo brühe njeczinisch, hacz
prajisch: ja bo pokkabnizy wohen sawesczazeho towarstwa
letnje westy pschinoschk Pkaczu; jeli nije wöhnjowe nje
sboze potrjechi, bha byrbi ßo mi moja schkoba sarunacz,
hbyz pak brusy, kotsiz teho runja, kaz ja pschinoschuja,
bo tajkeje schkody pschindu, byrbi ßo jim tez teho runja
sarunanje stacz. J e bha to neschto hreschne abo njeprawe?
J a n . J a pak tola se ßwojim ßwebomnjom psches
jene njepschinbu; mi ßo sba, jako by ßo s teho B ohu
temu knjesej kschiwba staka a jako bychu kschesczijenjo
psches tajke czinjenje we ßwojej werje bo B oha schkodowali, kiz, kaz ßo mi sba, psches tajke wöhnjowe njesboze
czlowjekow wutroby k ßebi czehnje.
P sch eb ^ . Hbyz ßy ty tak smyßleny, bha ty wescze
bo bruhcho tajkeho sawesczenja, kaz na to psche krupobicê niczo njebzerzisch?
J a n . W o prawbze, tön je häkle njeprawy, kiz
to czini a psche krupy ßwoje polaJ'awesczi!
Pschebz.
T y ßy pak tola bziwny czlowjek!
Njeje bha to tola bobre a wuzitne wustajenje, kotrez ßo
we wschech kschesczijanskich krajach namaka, so ßo sawesczicz
mvzesch sa tön pab, so tebi njewjedro a krupy twoje pola
skönzuja a wobschkobza. H laj! ty se wschej pilnosczu
a roshlabnosczu psches lubc zyke leto twoje pola wobstarasch, naleto a nashmu ßyjesch a bzekasch, schtoz w
twojej mozy je, so by s tym i ßwojimi spokojne a czeßne
ziwjenje wjescz möhk. A hbyz ßo se ßwojej zonu abo
s nekajkim ßwakom abo wujom, kiz je k tcbi na wopyt
pschischok, na twojich polach roskhobzisch, bha ßo twoja
wutroba ßmeje, hlabajo na to rjenje stejaze plody, kiz
tebi rjane zne lubja. T y wschak tez ßy teho jara potrjebliw y, so by zne berje bomkhowal; Pschetoz ty masch neschto
bokha, sa kotryz masch bau pkaczicz; stableschko bzeczi ßo
közby bzen s tobn sa blibo ßyba; nan a macz staj hischcze
ziwaj a bostanjetaj ßwöj wuczinjeny wumjenk a tön ty
jimaj raby basch. Twoje zyke samözenje a twoja nabzija
ßu pak jenoz te zne, kotrez bubzesch bomkhowacz. S o
mözesch ßwoje bzeczi seziwicz a wotczahnycz a jim neschto
bobreho wuknycz bacz, so mözesch w prawym czaßu ßwoju
bau Pkaczicz a starschimaj jeju wumjenk bacz, to czi
twoje pola a ßywh byrbja jow bacz. D ha na jebyn
bzen totste mröczele na njebju ßo shromabzuja, czezke
njewjebro pschiczehnje a krupy tebi wschitko pobija abo
s najmjenscha twoje pola a ßywy wobschkobza a skönzuja,
so se zelniwhm wobliczom na nje hladasch. Pokojza
twojich znjow je tebi skazena;»khleb tebi njeboßaha, bau
njemözesch pkaczicz, starschimaj njemözesch wumjenk bacz
— njeje to potom nusa. S s y li ßo Pak sawesczik, bha
ßo tebi ta schkoba saruna, ty bostanjesch, hbyz tez niz
zyle, bha tola nekak saßo, schtoz ßy shubik a twoja bomjaza staroscz je wot tebje wsata.
J a n . Pschi tym pak B oha sabubu, njeje w erno?
Hbyz ja ßo ßym sawesczik, dha sastanu ßo k njemu
modlicz a k njemu sbychowacz. S horbym a s khrobkym
duchom ja pschi ßcbi myßlu: njech mje schwika, njech to pschindzetaj dwaj ratarjej, kotrymajz je towarstwo
mje khosta, ja jeho dale njepotrjebam! jek ßym wschak porucznoscz dato, a schazujetaj twoju schkodu. Jeli ßo
tebi soa, so je. psches to , schtoz taj dwaj schazujetaj,
sawesczeny.
P schedj. Oh, ty wobuzna duscha! Njehodst dha twoja schkoda tebi sarunana, dha ty te Pjenesy bjerjesch,
ßo roobrje sjenoczicz, so ßo jedyn k B ohu modli a ßo kotrez tebi ßlubitaj. J eli so ßo pak tebi sesda, jako by
jemu dvweri se wschem, schtoz jedyn ma a so jedyn psches to schazvwanje pschikrvtscheny byt, dha towarstwo
pödla tez to czini, schtoz mudroscz ßebi zada, a ßo wo- jeneho ratarja wuswoli a ty ßebi jeneho, a k temu woj
barnuje pschecziwo tajkej schkodze, kotraz ßo da sarunacz. wobaj hischcze tseczeho wuswolitaj. Tuczi tsjo s nowa
Je dha twoja wera na tat ßkabe nohi sakvzena, so wona twoju schkodu schazuja a schtoz woni wupraja, to dyrbi
jenoz ziwa wostanje, hdyz tebje B vh schwika a khosta. ptaczicz. T o wschitko pak ßo darmo stanje.
Je dha to trjcba, B oha sabycz, hdyz ßo jedyn sawesczi?
J a n . T o je wscho jara dobre, wujo! Ale njeTo by prawy kschesczijan byt, kiz by jenoz tehdy temu budz« pschi tym schazowanju maty s wjetscha pschikrötknjesej ßwerny wostacz möhk, hdyz wön we ßwojich ßwet- scheny? Wulkim a ryczerkublerjam woni dadza a husto
nych wezach schtodu bjerje. Njejßu dzeczi teho ßweta wjazy hacz ßu woni schkodowali; maty burik abo sahrodwe tym wjele mudrischi hacz dzeczi tcho ßwetka. Je nik pak közdy ras mjenje dostanje, dyzli wulki knjes!
dha to hrech, hdyz schtö ßwoje zne sawesczi. Schto Jow ßo wuIka njeprawda stawa, moje pjenjesy woni drje
dha tön czini? ' Njejc to to ßamo, schtoz pschi wohen rady bjeru ale dacz woni mi niczo njechadza, dokelz
sawesczcnju je, so ja rjeknn: ja chzu letnje westy pschi- ßebi myßla, so my to njerosymimy!
noschk do jeneje poktadnizy dacz, s tym wumeujenjom,
P s ch e d z. S tym ty tajkim towarstwam kschiwdu
so, hdyz psches krupobicze schkoduju, dha dyrbja m i moju czinisch a ßo na nje pschißtodzisch. T o je jenoz blada
schkodu nekak sarunacz, ja Pak chzu jim pomhacz, jich a sta rytz bjes ludzimi. Hdyz budze ryczerkubler abo
schkodu sarunacz.
ryczerkublerski najenk psches krupobicze potrjecheny, dha
J a n . J a chzu to pschidacz, so to hrech njeje, hdyz ßo w e, so tön wjazy dostanje hacz bur abo sahrodnik,
ßo jedyn sawesczi; ja tez njecham dale na ßwoje ßwe- dokclz wjazy polow a wjazy schkody ma. P ola prenscheho
domnje kedzbowacz, kotrez mi praji: so psches tajke sawe- ßo schkoda po tyßazych, pola poßlenschcho po stach liczi.
sczcnje kschesczijan do spytowanja sapanjc, B oha sazpicz Tajke towarstwo ßo tola njebudze s pjenjesami bura woboa ßo ßameho sa mudreho dzcrzecz, ja chzu moje dla to haczicz chzycz, so by wulkeho a bohateho knjesa prawje
wschitko na stronu stajicz; ale praj mi tola, njeje to wobdarika. N e! to je hola wurycz burskeho muza, kiz
jara droha wez, hdyz jedyn ßo chze sawesczicz, njedyrbju ßo njecha sawesczicz a to je njemudrje!
dha ja wjele pkaczicz do poktadnizy towarstwa, plody
J a n . Hdzeha Pak dyrbi jedyn pjenjesy jow bracz,
pschecziwo krupobicze sawescjazeho?
kotrez dyrbja ßo w behu leta na tajke sawesczenja wudacz.
P s c h e d j . T o ßo we, so placzisch dhrbisch! Kak Dawki ßu' wyßoke doscz, kotrez mam pkaczicz, do doma
wjele, to wot tebje a wot wulkoscze twojick znjow wot- chze wjele bycz a hospodarstwo, kaz wesch, ßo darmo
wißuje. T y wasch ßam ßebi nekak wuliczicz, kak wjele njewjcdze; sa zyrkej, sa schul», sa khudzinu a schtö we
rözki, Pschenzy, wowßa a jeczmjenja budzesch domkhowacz ' schto hcwak ma ßo dawacz. T o tola k wutraczu njeje!
a kak wjele to tebi möhko wunjescj. T o möza bycz J a ßo tebje prascham, swotkal dyrbi jedyn Pjenjesy k
1 0 0 , abo 2 0 0 , abo 30 0 , abo 8 0 0 tot. abo wjazy, Po tomu wschemu bracz?
tym jako masch wulke abo mjensche kubko abo ziwnoscz.
P s c h e d z . Sw otkal pak chzesch pjenjesy bracz, so
T o tebi najlepje közdy agent w uliczi, na kotrehoz ßo by dawki, dan a schtoz k hospodarstwu a t. d. ßkuscha
sawesczenja dla masch wobroczicz. W ot sto tolerjow pkaczit, hdyz ßy ßo wotpalik abo hdyz tebi krupy ßu
dasch ty L toter abo wjazy do poktadnizy towarstwa. twoje zne skasyke? T o je wschitko mözno, hdy by nasch
Hdyz twoje pola ßo psches krupy to ßamo leto njewob- lud jenoz w druhim wotpohladanju mudrischi byk a te
schkodza, dha niczo njcdostanjesch!^ Jeli so Pak psches dawki, kotrez wön ßcbi ßam nakkaduje, kaz sa woczow
krupy do schkvdy pschindzesch, dha masch ty towarstwu hordoscz a sa ßwojeho czeka zadoscz, chzyk trochu pomjento sa tsi dny psches pißmo wosjewicz a pschi tym wu- schic^. W o prawdze tu tczi ta najwjetscha schkoda, kotruz
prajicz abo, so ßu tebi twoje zyte zita pobite abo so je nasch burski lud ßebi czini! J a pak hischcze hotowy
potojza abo tseczina abo schtwörczina wobschkodzena. N a njejßym. T y mözesch ßebi tez ziwjenje sawesczicz!
4
J a n . W u jo ! ty drje ßy hkupy. Ziwjcnje sawe
sczicz? Schto? J a mäht Weste pjenjesy baq, so ßwoje
ziwjcnje ßcbi skhowam a njewumru? Njereka to B oha
so ßmech mecz, w kotrehoz ruzy ziwjcnje a ßmjercz sleji
a kiz je közdemu ziwjcnje na dkönwotmerik? O ! ßwecze,
kak ßy ty tola B oha twojeho knjesa wopuschqik. D zi
mi s tajkimi wezami; ja wo nich niczo ßtyschecz njccham;
to moju w em nanajhkubscho rani.
P s c h e d z . Pom alo, wujo! T y tu wez zyle wopak
rosymisch! Ziwjenje sawesczicz — to njereka, ßo sawe
sczicz, so jedyn njewumrje! B öh swarnuj! hdy by to
byko, dha by ßcbi schtö htupische wumyßlicz njeiuvhk I
N e, ta wez ma ßo tak. Ziwjenje sawesczaze towarstwv
je to, do kotrehoz jedyn s tym stupi, so közde leto Weste
pjenjesy pkaczi a sa to po teho ßmjerczi jeho sawoslajeni
wesly kapital wupkaczeny dostanu. Kak wjele ßo letnje
pkaczi, to wot teho wötwißujc, kak wyßoki kapital bycz
dyrbi, kotryz 'zona a dzeczi dyrbja dostacz, Pak tez wot
teho, kak stary schtö je. Czim mködschi ßym, hdyz do
tajkeho towarstwa stupju, czim mjenje mam Pkaczicz, czim
starschi, czim wjazy. N a pschikkad: ty ßy 18 Ut stary,
dha közde leto 2 tolerjej do pokkadnizy towarstwa ptaczisch a sa to twvji sawoslajeni po twojej ßmjerczi 1 0 0 tl.
dostanu; abo jeli so chzesch, so bychu 3 0 0 , 5 0 0 abo
1 0 0 0 toi. dostali, dha ty közdoletnje 6 , 1 0 abo 2 0 tl.
pkaczisch. S s y li pak moje dla 3 0 let stary, dha sa
közde sto toter, kotrcz chzesch ßwojim sawostajenym po
ßwojej ßmjerczi sawostajicz 2 tol. 1 9 nßl., Po tajkim sa
1 0 0 0 tol. 2 6 tol. 10 nßl. közdoletnje do pokkadnizy pka
czisch. J eli schtö 4 6 let stary, dha sa közde 1 0 0 tol.
4 tol. 3 nßl. abo sa 5 0 0 tol. 2 0 tol. 1 5 nßl. abo sa
1 0 0 0 tol. 41 tol. letnje pkaczi.
J a n . T o möhko ßo mi lubicz! To je kaz tajka
nekajka lntowarnja! Kak dha, hdyz ßym jene abo tsi
abo pjecz let möj postajeny pschinoschk pkaczik a ja po
Bozej woli wumru, dostanu moji sawoslajeni neschto?
P s c h e d z . T o je wscho jene, hacz jene leto abo
dzeßacz abo tseczeczi let po tym wumrjesch; tön kapital,
kotryz ßebi ßy sawesczik a sa kotryz ßy ßwoju dan abo
kaz ßo to mjenuje, ßwoju prämiju pkaczik, twoji sawostajeni wupkaczeny dostanu, njech wumrjesch sazo abo posdzischo. Jenoz tehdy, hdyz ßebi schtö ßam ziwjenje
wosmje, dha ßo niczo njepkaczi.
J a n . M öze dha közdy do tajkeho towarstwa stupicz
a ßwoje ziwjenje ßebi sawesczicz, tez tön, kiz tajku khoroscz
ma, kotraz k sahojenju njeje a po kotrcjz ßo dopredka
phodzi rajicz, so dokho wjazy ziwy njebudze?
P s c h e d z . Schtöz do tajkeho ziwjenje sawesczctzcho
towarstwa stupicj chze, dyrbi ßo prjedh wot lekarja dacz
wobhladacz a pschepytacz, hacz je strowy abo khory.
Tajkich lekacjow ma közde towarstwv w közdym mescze
postajenych. Jeli lekar pschi pschcpytanju Pösnaje, so
schtö khorowaty abo braschny je o so po jeho wedomnosczi
dokho wjazy ziwy njebudze, dha ßo tajkemu pschistup k
towarstwa a dowolnoscz k sawesczenju sapowjedzi. To
ßo tez s tym ftanje, kiz ßwöj dobry rosom nima a po
duschi je khory; abo kiz je wojak abo na morju w nekajkej ßkuzbje steji abo kiz tajke Powokanje a dzeko ma,
kotrez strowosczi je schködne, abo kiz wopike a njepözziwe
ziwjenje wjcdze, psches czoz wön ßcbi na ßwojej strowosczi
schkodzi. Wysche teho dyrbi jedyn 1 5 let stary bycz
ani starschi bycz hacz 6 0 let. Közdoletnje dyrbi ßo po
stajeny pschinoschk pkaczicz, hewak jedyn wschitke ßwoje
prawo shubi. Wustupicz Pak tcz müzesch, hdyz chzesch,
a dostanjesch nimale wscho naspjet, schtoz ßy pkaczik, niz
pak zanu dan. Tez hodzi ßo ta wez tak wuwjescz, so
ßo jedyn na westy czaß sawesczi, ja chzu prajicz na 6 0
let, mjenujzy tat, so ßcbi schtö wuczini, hdyz budze 6 0 let
stary, njecha niczo wjazy pkaczicz, ale, jeli so ziwy je,
ßwöj kapital s pokkadnizy mecz. Tehdy pak jedyn neschto
wjazy, hacz prjedy prajach, sa közde sto tolcr pkaczicz ma.
J a n . Praj mi pak tola, kak möze tajke towarstwv
wobstacz, dokclz tola nichtö njcwe,- hdy wumrje a ßo
wjedzicz njemöze, kak dokho schtö je ziwy.
'
P schedz. S zyrkwinskich knihow hodzi ßo wußledzicz,
kak dokho ßu czlowjckojo ziwi, to reka, kak dokho czlowjeka
ziwjenje möze tracz abo kak wjele sich je, kotsiz 2 0 abo
3 0 abo 5 0 abo 8 0 let start budza. P o tym je ßo
wulicziko, schto ma schtö letnje pkaczicz. Dokelz pak
tajke towarstwv na to je sakozcne, so közdy sa wschitkich
a wschitzy sa jeneho rukuja, dha ta wez straschna njeje,
so bychu pjenjesy shubjene schke. Pschetoz wschitke ßobustawy tajkeho towarstwa praja k jencmu közdemu woßebje:
jeli so ty wumrjesch, dha my tak a tak wjele twojim
sawostajenym wupkaczimy. ty pak dyrbisch közde leto tak
a tak wjele do nascheje pokkadnizy Pkaczicz. Tute lebte
pschinoschki budza nahromadzene a na dan wupozczene.
Schtoz wot tych dokbodow, hdyz ßo wotlicza wudawki,
kiz ßu sa semrjeiych a na jich sawostajcnych ßo pkaczike,
wysche wostanje, to ßo, s dzelont' s nowa na dan
wupozczi, s dzelom ßo to ziwym ßobustawam k
lepschcmu sapische. Tajke ziwjenje sawesczaze towarstwv
je w Lipsku a wobsteji hizom na 4 0 let. To ßamo ma
2 ,3 7 8 ,7 1 9 tol. 1 4 nßl. 4 np. samözenja a je konsche
leto, hdzez je ska khoroscz khokra jeho ßobustawow morito, sa 2 7 6 semrjctych 3 1 7 ,4 0 0 toi. jich sawoslajenym
Wupkacziko. K tutcmu lipskemu towarstwo ßu Pak tont
pschistupili 1601 nowych ßobustawow, kotsiz ßu ßwoje
ziwjenje sa 1 ,7 7 1 ,3 0 0 tot. sawescjiti. Pschi tym dostanu
ßohustawy 32 prozentow dividendy, to reka: hdyz ßo
wudawki wot dokhodow wotcachnuja, dha hischcze tak
wjete wyschc wostanje, so kozdy ßobustaw nimale tsecziuu
ßwojich pschinoschkow spuschczcnu dostanje. T o ßo Pak
jenoz tym ßamym stanje, kotsiz ßu pjecz let ßobustawy
a ßu sa ton czaß ßwoje pvkne pschinoschki pkacjili. Hdyz
je Po tajkim schtö 5 let sa ßobu sa ßwöj sawesczeny
kapital 3 3 toi. pkaczik, ton wot schefteho leta ßcm
11 toi. spuschczenych dostanje a jenoz tetnje 22 toi. da!
J a n . L a wez pak dyrbi na najmudrischo sawjedzena a sarjadowana Hcz, wona ßo mi lubi.
P s c h e d z . Schwarna wez to je a po prawym
dyrbjeli ludzo na tajke sawesczenjc ßwojeho ziwjenja
myßlicz. W Jendzelskej kozdy djekaczcr ßwoje ziwjenje
sawesczi a je s tym nusowany lutowacz, so by ßwoj
pschinoschk w prawym czaßu pkaczik. Hdyz won wumrje,
dha jeho zona a jeho dzeczi westy kapital do rukow dostann, psches kotryz ßo wschelka nusa wotstroni. W udowa Po ßmjerczi ßwojeho muza, kiz ju psches ßwojeju ru
kow dzeko je seziwik, ma nusny kroschik sa ßwoju potrjebu
a möze ßwoje dzeczi wotczahnycz. Sawescze, hdy bychu
nasch! Sserbjo woßcbje mtodzi ludzo na taste sawesczeuje
ziwjenja dzerzeli, dha by to jim wutke zohnowanje
pschinjeßko.
J a n . Jo ßo pak tebje prascham, swotkat dyrbja
pjcnjesy k temy pschincz?
P s c h e d z . Lutuj. lutuj. lu tu j! wotmolwju ja ! woßebje njech kozdy sa mkode leta lutuje, dha na stare smeje!
To pak doscz njeje! T y mözcsch hischcze wjazy ßebi sawesczicz, mjcnujzy twoje hypotheki, kotrez na twojej ziwnosczi stejo masch, twöj sköt, twoje wokna we twojim
domje a schtö we schto hischcze böte! T y mözesch ßo
sawesczicz na stare leta, so, hdyz dMacz a ßebi ßwöj
khleb staroby dla warbowacz njemözesch, westu rentu
dostanjesch; ty mvzeich ßebi Weste Pjenjesy k twojemu
pohrjcbej, mözesch ßwojemu nanej a ßwojej maczeri abo
ßamemu ßebi westy wumjeük, ßwojim dzeczom, hdyz ßo
zenja, westy kapital sawesczicz.
J a n . Sastaü wujo; ja mam dzenßa doscz a na
doscz na tym , schtoz ßy mi wo sawesczenju powjedak.
D ruhi ras, hdyz saßo pschińdzesch, mözesch moje dla s nowa
wo tym sapoczecz. Dzenßa wostaj mje netk na pokoj!
P s c h e d z . M oje dla!
J a n . Jene praj mi hischcze, na koho ntn ßo jedyn
wobroczicj, hdyz chze ßo sawesczicz a kotre towarstwa ßu
te uajlepsche, so jedyn sjebany njebudze I
P s c h e d z . Sjebany ty pola zaneho towarstwa njebudzesch, wujo. Ale nekotre towarstwa ßu wesczische,
dyzli druhe a nekotre maju ßwojich sastupjerjow abo
agentow we Kuzizy, nekotre Pak niz. Rajlubscho tebi
pak wescze budze, hdyz pschi sawesczenju s ageutami czinicz masch, kotsiz ßu Sserbjo.
J a n . Haj! Sserbjo bychu mi pschi tym najlubschi
byli, dokelz ßo s ninti uajlepje bych rosryczowacz möhk!
P s c h e d z . Jett so chzesch do woheü sawesczazeho
towarstwa stupicz, dha mozu tebi tsi tajke pomjeuowacj,
kotrez ßerbskich sastupjerjow abo agentow maju, 1 ) AachenMüucheuske, kotrez t - pschekupz Flanderka w Budyschinje
2 ) Kotoniju, kotruz k. pschekupz Jakub w Budyschinje a
3 ) Schlesynske, kotrez k. pschekupz W ehla w Maleschezy
sastupuje. Jett so chzesch do krupobicze sawescjazeho
towarstwa stupicZ, dha mözesch ßo tehv runja ua tutych
tsjoch: na k. Flanderku a k. Jakuba w Budyschinje a
k. W ehlu w Malcschezach wobroczicz. Jett so Pak chzesch
ßwoje ziwjenje ßebi sawescjicz, dha je m i snate, so czi
ßami tsjo knjeza tajke towarstwo sastupaju a w nowischim czaßu tez k. wuczer kral w Radworju agenturu
wot tajkeho towarstwa je na ßo wsak. W Boze mje!
7.
M udremu ßo tez nim o kuli.
Jedyn knjes, kiz ßo sa jara mudreho dzerzesche, mejesche ßkuzomnika, kiz pölver njebe wunamakak. S t a ßo
jedyn bêrt, so knjes do jstwy stupi a ßwojeho ßkuzom
nika wuhtada, so ton na jeho rjanym stölzu ßedzo peknje
drema. Hanßo, sawoka wün s wötrym hkößom, ty drje
ßebi myßtisch, so ßy s knjesom; nü hkupy doscz k ternu
wonhladasch! —
8.
B u r wostanje bur, byrnjez s ,
khurejtu jek.
Psched nimale pok sta letam i be we Weimarskim Korla
August s wöjwodu. Jeho kraj njebe wulki, ale wön be
4*
m u z, kkz ßebi pola ßwojeho luda hacz do dzenßnischeho
dnja dobre wopomnjenje a hewak ßwojeho zhkcho waschnja
a sadzerzenja dla dobru khwalbu je wobkhowal. B urjo
a woßcbje hajnikojo wjele wo njeho powjedacz wjedza,
dokelz ßo njehanibowasche, s nimi ßo do ryczow dacz.
W ön towarstwo ßkawnych a wuczenych muzow ßwojeho
czaßa lubowasche a be na to dzekak, so bechu ßo mnosy
tajzy w mescze Weiinarje saßydlili. T ola pak hordh wön
njebe, ale dzerzesche wjele na niski lud.
Tutön wöjwoda be woßebny lubowar hontwh. B e
to w starym czaßu a hischcze psched pol sta letami
s hontwu hinajscha wez, dyzli dzenßnischi dzen. S w e rjata mejachu na ßwecze dobry mer; zane schußeje po
holach, po dökach a po horach njendzechu a parne wosy
se ßwojim wrjcskotom sajazow a ßorny njetyschachu.
W e weimarstim kraju be najlepscha höntwa we
tym doli. po kotrymz reka W erra bezi a hdzez wöjwüda
rjany hröd s mjenom W ilhelmsthal mejesche, w kotrymz
se ßwazez MLwdzePej rad yschckWasche.
Jene ranje dzerzesche wön w tutym böse hyntwu.
W ot Gerstunga, hdzez dobry möst psches W erru wjedze,
puschczi wön ßo wjele hodzinow dale do horow a pschindze
saßo do teho dola, po kotrymz reka hewak mernje plußkotasche. Dzenßa Pak be wona jara wulka a napjata,
dokelz be rano mözne njewjedro s wulkim deschczom bylo.
T o pak njesadzewasche hontw u, ale wjele böte wschitzy
bechu wjeßeteje myßle a wöjwoda s nim i. P o pvkonju
pak pschijecha ßluzomnik, kiz wöjwodze w mjcnje jeho
mandzelskeje tu powjescz Pschinjcße, so je k ujemu do
W ilhelm sthala woßebny zusy wjerch na wopytanju pschischol a so by ßo khwatajzy k wobjedu born podal. M ono
ßo w e , so na tutu powjescz diese hontwu dzerzecz njemözesche. Hdy by wöjwoda psches möst pola Gerstunga
ßwöj dompucz w sal, dha wschak by wön po ßuchim
do W ilhelm sthala pschischol, to pak be tsi hodziny wokolo a wön by häkle wjeczor kam doschok. Hdy by
pak psches W erru möhk, dha by sa pöl hodziny pola
ßwojich hösczow bycz möhl. Woda w rezy be tak wulka,
so nichtö ßebi njewerjesche, ju pschekroczicz. T ola pak
be tu, hdzez be wöjwoda, nekajki bleczk, hdzez mözesche
ßo k nusy jedyn pschewjescz. J a pak dyrbju born, rjeknu
wöjwoda, trochu hnewuh; hdy Pych jenoz tu psches reku
möhk; schtö ßo swazi, mje tu pschewjescz? Hnadny knjeze,
wotm vlwi stary burik, kiz be ßobu na hoütwje byk a '
njedaloko stejo wojwüdowe ßkowa ßkyschak, psches reku
chzu waß dcrje pschewjescz,'. Pschetoz ja tudy kozdy bleczk
snaju; to ßu tu moje gruuty a tarn, na strömt poka-
sujo, moje kubko legt; ate s tutymi waschimi sczerbami
to njedokonjam. Pschi tym wön s porstom na wöjwodowe konje pokasa, kotrez do khurejty sapschehnjene, nje
daloko wol tarn stejachu.
M oje dla, praji wöjwoda, czm kaz chzesch, jenoz
so mje psches reku pschewjesesch, so sa pok hodziny,do
W ilhelm sthala pschińdu. Czakajcze khwilcziczku, rjekny
burik a dzesche prjecz. S a krötki czaß wröczi ßo wön
a pschiwjedze schtyrjoch rjanych brunaczkow, kotrychz won
do wöjwodoweje khurejty s pomozu ßwojeho wotroczka sapschkthny. Czepl tola, rjeknu wöjwody, to ßu woprawdze
Hinasche konje, hacz mojej sczerbaj.
W öjwoda a bur ßo do khurejty ßyzeschtaj. Möznje
sapraßkajo uusowasche bur ßwoje konje do wody, kotraz
schumjesche a torhasche, jako by wscho, schtoz ßo jej b lizi,'
do hkubiny storhnycz cbzyka. Wöjwodze drje wuttoba
pukotasche, hdyz widzische, so konje hacz do schije ßo do
reki ponurjachu a kaz ryby pköwachu, a so zökmy psches
Met
b/>,
yj*A
tym burik, kiz ßo wo ßwojeho wöjwodu njestarasche a jenoz
nusu mejesche, ßwojich konikow dcrje wodzicz. — Woda
ßo do khurejty lijesche a wöjwoda nosy wyßoko wusbehny,
so by jej ßuchcj skhowak. Buriko, sawoka wön, nascha
wez kschiwje Pöndze, my ßo tu tcpim y; sastaü a wröcz
ß o ! H i, hi, rjekny Pak burik k ßwojim konjom a k wöjwödzi prajesche: schtöz ma na kschibjeüzy könz wsacz,
tön ßo we wodze njetepi; hi, hi! —
S a krötki czaß po tym be najwjetschi strach pschewinjeny a wobaj pschindzeschtaj na tamny brjöh a wot
tam wjesesche burik ßwojeho wojwodu speschnje do W ilhelm s
thala, hdzez ßo runje k wobjedu ßynycz chzychu.
J a ßym wjeßeky, praji wöjwoda, so tuton pucz
hischcze jedyn ras czinicz njetrjebam a njewem, schtö
by lepje byko, hacz to na kschibjeüzy könz wsacz abo we
wodze ßo tcpicz.
Burikej pak dari wön kraßneho brunaczka, ßwojeju
sczerbow Pak ßam sa ßo skhowa.
9.
Hudanczka.
We sahrodzy maut ßwoju kolebku,
N a lucznym tym poli ja wotrostu,
Tam deschczik mje schwika a ßiönzo mje pali,
D o rubischkow leczo pak hkowu mi wali;
Tam wschelake swerjo na mnje ßo da,
S s o ujemözu psched nim wobaracz ja,
Tam sajazy, waczki mje njeßmilnje zeru
A wschitku tu rjanoscz a pyschnoscz mi bjeru.
Najßwjeczischi Hawko, tyschny ty bnjo,
Ty wölfisch tootre mi zeleso,
S tym zony ßo dadza bjes komdzenja na mnje,
A ßmilenje zane tu njeje wjaz sa mnje.
Mje roskraju, rosmjatu, teptaju,
We piczolkach, w hornzach mje skhowaju,
Hdyz ßwinjaza pjeczen na blidzi ßo hreje,
Tehd' kozdy a közda na mnje ßo ßmeje.
lega, w kotrychz te najkraßnische pkody rostu. Ssködke
jabkuka, ßlowki wschelakich druzinow, flöte zitrony, gölte
lim on y, czerwjene apelsiny a granaty, hobrske winowe
a bananowe liege, kaz muffe worjechi kokußoweje palmy,
wonjaze kruschwinki kaktußowe a te najrjensche plody,
kotrymz B öh stworiczel czlowjekam k wokschewjenju naroscz
da, mözesch ßebi se schtomow schczipacz. Wscho dziwje
bjes prüzy a.bjes czlowjekoweho wothiadanja w runinach
a na horkach roscze. Z yly ,kraj je podobny na rjanu
kraßnu sahrodu. Zokor a khofej, vanilla, tobak a
bawma, wscho nanajrjenscho tam roscze.^ K temu pschenza,
rozka a jeczmjen najbohaczische zne dawa, hdyz jenoz ßo
pola trochu k temu woraja a pschihotuja. Schtöz tam
we Meksikanskej je pobyl, njemöze plödnoscz kraja a kraß10 .
noscz plodow, kotrez tam rostu, doscz wukhwalicz. A niz
jenoz na semi maja tajke bohastwo Bozich darow, tez
M ek si k an sk a.
pod semju, spody w horach nutska ßu najwoßebnische
poklady potajene; sloto a ßleboro a kopor a druhe Me
talle tam tega, so njetrjebali czlowjekojo, hdy bychu to
o Meksikanskeje wschitko mudrje nalozili, nusu tradacz, ale ßo nanajlepje
dyrbicze, lubi tam Gecz möhli.
Ale tu ßo prawje sjawnje Pokaze, so czlowjekow
czitarjo, n a '
maln khwilu sboze a derjehicze wot semskeho bohatstwa a wot kublow
so mnu ßo a darow njewotwißuje, kotrez czeine ziwjenje pschisporja.
podacz. Psche- Meksikanszy ßu wot wscheho sapyczatka wschitko meli,
toz tam je ßo schtoz k ziwjenja potrjebnosczi ßluscha a bjes Prözy ßu
neschto stalo, woni wot semje brali, schtoz ziwjenje sbozomne a wjeßele
sclstoz zylu Eu- shotowacz möze. A dzenßnischi dzen hischcze njeby trjebal
ropisku je möz- nichtö tam hubjeny bycz; najrjenische sboze möhle tam
nje sajimalo. kczecz. Ale wot wscheho spoczatka ßu ßo wobydlerjo hu.
W oni ßu tam, bjenje m eli a netk hischcze nawjetscha khudoba wjetschi
kaz scze to w nowinach czitali, ßwojeho khezora skönzo- dzel luda tyschi a w mestach kaz na wßach hubjenstwo
wali a tutön khezor be ßobustaw mözneje europiskeje knjezi, kaz we zanym europiskim kraju nihdze wjazy ßo
njenamaka.
khezorskeje ßwojby!
Schtoz pak prenich wobydlerjow tuteho rjaneho meist»
Kak je ßo to melo, to je wopomnjenja hüdne, a ja
kanskcho kraja nastupa, dha ßo to Jndianarjo byli, narodchzu wam to wupvwjedacz!
Najprjödzy pak budzecze wh ßo praschecz, kajki je noscz pöhanska, kiz mejesche a ma czornoczerwjenu abo
to kraj, w kotrymz je ßo to stacz mühlo, hdze wön legt, czornozoltu kozu a barbu. Najwoßebnischi bjes nim i
bechu Tlakstaltekvjo a Aztekojo a Toltekojo. W oni ßu
kajzy ßu tam ludjo ziwi!
Meksikanska abo Meksiko, to njeje zadyn maky kraj, s wjetscha dziwi lud, kiz zaneho wobstajneho mesta nima.
wön lezi w potonschej Amerizy bjes atlantiskim a czichim W ot jeneho blaka do druheho po runinach a holach, po
morjom wupschestrjeny a wopschima na 3 3 ,0 0 0 kwadrat- horach a Po dolach woni czahnu, a wot hontwy a rybynych m il. K temu je wön tych najplödnischich a naj- lojenja ßo ziwja abo bjes ßobu wöjnu wjedu. T ola pak
rjenischich jedyn. Whßoke skakojtc hory, s dzela s drje- ßu ßo nekotre jich splahi hizom w najstarschich czaßach
wom wvbrosczene, ßo wschudzom wusbehuja a s nich ßo we westych mestnach twjerdze saßydlili a ßebi mesta na*
- lija reczki a reki, kotrez semju napowaju. B jes tw a rili, hdzez w najrjenschich khezach ßu bydlili. Kaz
horami khködkojte doky ßo rosscherjeja a plödne runiny na wßach ßu sapoczeli merne dzelo burstwa wobstaracz,
pola woracj a wobßywacz, schtomy a kwety plahowacz
a flöt wolhladacj, tak ßu w mestach na rjemjeßnistwo
djerzeli, wo kumschty a wedomnoscze ßo prözowali, ßwoje
djecji roSwuczeli a wotczahnhli, haj ßu ßame fabriki
twarili, w kotrhchz je ßo najrjenscho barbjeny bawmjany
pkat djekak. Totsta czma a hrosny bkud pöhanstwa je
pak tutön zyky rjany kraj a jeho indianfli lud wobkhködkowak.
Wulke pschemenjenje ßo s Meksikanflej sta, jako Schpaniszy pod nawjedowanjom Ferdinand« Corteza do kraja
pschindzcchu. B e to nimale tsiczeczi let po wunamakanju
Ameriki psches Kolumbußa, mjenujzy 1 5 1 7 , soßoSchpani-szy wschudjom czischczachu a zylu tamnischu semju sa
ßwojeho krala do wobßedzenstwa wsachu. Najböle woni
tam ßwoju zylu möz natozichu, hdzez ßo w fenti stoto
namakasche. Ferdinand Cortez be wot sastupjerja schpaniskeho krala w Amerizy porucznoscz dostak, po morju
jesdjicj a hladacz, hdze by nowy kruch floteho kraja nadeschot. Tak pschindze wön do Meksikanskeje a hdyz na
kraj wustupi a jeho pkodnoscz a pvdsemske bohastwo pösna,
wobsankny wön tön ßamy dobycz a schpaniskemuOknjejstwu podcjißnycz. Dokelz pak Jndianarjo ßebi to njechachu lubicz dacz, wjedzesche wön s nim i wöjnu. S
leßnoscju narycza wön nekotre splahi abo schlachty, so ßo
jemu poddachu, na nekotre ßo wön se ßwojim wöjfloM
ßurowje da a jich pschesczehasche, hacz wo mer njeproschachu. Aakoßnje krawne skutki je tam tutön Cortez se
ßwojimi wojakami wuwjedt a tön wbohi indianfli lud
czwilowak a wjele let je ßo minyko, prjedy hacz' je mözno
byko, tych Mcksikansklch nekak podczißnycz. Pschetoz Jndia
narjo pod'ßwojimi wjerchami, wot kotrhchz westy M ontezuma je tön najböle snaty, pschezo s nowa ßo sbezechu
a ßwojich njepschcczelow s kraja wuczischczecz spytachu.
Hdyz Pak do Schpaniskeje powjescz wot wulkejc pködnoscze
a podftmskeho bohastwa Meksikanfleje pschindze, pschiwjcse ßo do tuteho kraja wulka mnohoscz ludzi, kotsiz
tu ßwoje sboze pytachu, sa skotom a ßleborom ryjachu
a czim wjazy teho ßameho namakachu, czim njekniczomnische ziwjenje wjedzechu. Jedyn by ßebi myßlik, so
budza Schpaniszy pöhanskich Jndianarow sa kschesczijansku
• weru, sa kschesczijanske poczinki a waschnje dobycz a tak
tön lud a kraj k prawcmu sbozu pschiwjescz. W oni drje
tez mesta a zyrkwje twarichu a kschesczijansku B ozu ßluzbu
dêrzachu; tez na to ßo prözowachu, pohanstwo sahnacz,
wotrosczenych a dzeczi wuczicz, ale B ohu zcl! kschesczijcnjo
ßami, kiz tu pschindzechu, njepösnachu, kajke drohe a kraßne
kubto prawa wera je a zane kschesczijanske ziwjenje po
njej njewjedzichu. Wjele böle bechu wfchitzy laczni a
hködni po czaßnych kubkach a s pokojom, hdyz wot tych
prawje wjele dobywachu a ßo wo to njestarachu, hacz
to ßo s prawdu abo s njeprawdu stanje.. K temu ßo
beky schpaniski lud meschesche s indianskim czerwjenym, to
reka Schpaniszy ßebi indianske zony bjerjechu a s teho nowa
schlachta, ta tak mjenowana zokta nasta, kotrymz Kreolojo
rekaju. Tuczi Kreolojo ßu netczischi wobydlerjoMeksikanskeje.
T ön wbohi kraj a lud Pak wot teho czaßa, so Cortez
jön schpaniflemu kralej podczißny, schtoz je ßo wot leta
1 5 1 7 hacz 1521 stalo, k zanemu merej a sbozu pschischok
njeje. Psches tsi sta let ßo tam spochi wöjna wjedze
a krejpschelecje njesastanje. Abo Jndianarjo na Schpaniflich ßo dachn, so bychu jich se ßwojeho rjaneho kraja
wuhnali, abo Schpaniszy s Jndianaram i na to ßo sjenoczichu, so bychu hromadze wot schpaniskeho spschaha ßo
wutorhnyli. Poßlenje ßo jim tez derje radzi a woni
ßebi ßami abo khezorow wuswolichu abo saßo republiku
sakozichu a ßebi präsidentu postajichu. Pschi tym ßo zyty
lud do wjele towarstwow rosdjeli, kotrhchz jene pschecziwo
druhemu wojowasche. M oje ßebi közdy myßlicz, so pschi
flajkich wobstejenjach hubjenstwo ßo poivjetschicz dyrbische.
Zana rola njebu wobdzekana, wo wikowanje ßo nichtü
njestarasche.^ Közdy chzysche s knjesom bycz a ßtödke
ziwjenje w kraßnym wjeßelu wjescz ani ruku k zanemu
dzeku hibacz. H laj! tajki rjany a kraßny kraj a jeho
wobydlerjo ßu tajzy njekniczomni ludzo. Tajke bohastwo
je tam wysche kaz spody scmje, ale pak nutska we wutrobach nahörscha duchomna khudoba. Schkoda wo tutön
kraj; hdy by nasch pilny a dzetawy a wustojny ßerbski
lud jön wobhdlik, kak mudrje by wön tön ßamy wuzik!
J a ßym hizom prjedy na to spomnik, so je meksikanski kraj a lud tez dzenßnischi dzen hischcze hubjeny.
S em ja drje je s krwju tyßaz a saßo tyßaz czlowjekow
hnojena, ale kralestwo Boze, kotrez je prawdoscz a mer
ö radoscz w ßwjatym duchu tam hischcze njeje pschischlo.
W ot leta 1 8 1 0 , hdjez ßo Meksikanszy wot schpaniskeho
knjejstwa wumöchu, hacz do dzenßnischeho dnja, ßu tam
krawni knjezerjo roökasowali. Tehdy bu republika sakozena, ale po prawym njechasche nichts sakonej bycz poddany,
közdy ßo sa hödneho dzerzesche, na präsidentowy stök ßo
ßynycz. Teho dla ßo muzojo kaz westy Jturbide a
S a n ta Anna a tez tön netczischi präsidenta Juarez na
zane druhe waschnje njemözachu w mozy sdzexzecz, hacz
s tym, so ßwojich njepschcczelow pschesczehachu a morichu.
Krawne zakoscze ßu ßo tam meke, kotrez tudy na dröbne
rospowjedacz ßo njehodji.
Tak lezi netk ton rjany ptüdny kraj pusty, wikowanje a warba zana tam njeje. Kreolojo, tutön hordy
Pak ßmjercj leni lud, wo dzeko a wikowanje njerodza.
Jndianarjo ßu abo wutupjeni, abo roshorjeni. Nekotre
sich splahi hischcze po leßach wokoko puczuja o dziwje
ziwjmje, pol nasy, wjedu. Beky lud — kaz hordzi
Schpaniszy ßamych ßo uijenuja — je zhle sanjerodzeny
a do duchomneho hubjenstwa ponurjeny. Jenoz czi
ßami, kolsiz ßu abo s Jendzelskeje abo s Franzotoskeje
abo s Nemzow abo s potnözncje Ameriki do kraja pschischli, pilnu dzetawoscz natozuja a mudre wikowanje
czerja. D röhi a pucze Po kraju ßu hubjene a zane
zelesnizy tam njesnaja. Hdy'z ßo twory toot jeneho
mesta do druheho transportirowacz m aju, dha budza
we wulkich bremjenjach na khribjet w ößlow swjasane
a te je Po skakojtych horach noscha. Hdyz hewak schtü
do nutskomncho kraja chze puczowacz, dha toon to
hinak njemöze wuwjcscz hacz na konju jechajo a toot
wojakow pschewodzcny, kotsiz jeho psched nadpadom
rubje'znikvw wvbarnuja.
pschedßydu be toesty Juarez wuswolcny,
be prjedy
rycznistwo wjedk, mudra h low a, ti\ psches horliwosez
sa ßwöj wötzny kraj a psches woßebne dary ßo ton*
snamjenjcsche. W ön ßwoje sastöjnstwo s krutej wozu
wjedzesche, Pak pschi tym tych bohakych knjezich a samozitych kubkkrjow k njepscheczelam mejesche, kotsiz ßo
jemu we »schein pschecziwjachu. W lecze 186 1 be ßo
neschlo p odalo, schtoz sranzowskcho khezora, N ap o
leon» 111. jara rvshnewa. Kaz tön ßo do wschech
naleznosczow Europiskeje tyka, tak wön ßebi te; myßlesche,
so möze w Ameriskcj roskasowacz. B e tehdy ta krawna
wüjna bjes pokonschimi a polnöznymi toobydlerjemi
sjenoczenej Ameriki. W y wescze ßo hischcze dopomnicz, so czi w pokonschej Amerizy ßo chzychu toot tych
« e polnöznej dzelicz a czi poßlenschi pschecziwo tym
prenschim wöjnu sapoczochu, we kotrejz je ßo wiele
krwe pscheliwako. B e tehdy wulki strach sa amerisku
uniju, so möhka rospanycz a republika ßo sahulncz,
hdy bychu czi pokonschi dobyli. T o by Pak Rapole*
onej 111. jara ßo tubiio, pschetvz w ön niczo bvle nje-
Netk Pak budzccze w y, lubi cjitarjo, rady wjcdzicj
chzycz, kak je to Meksikanskej khezorstwo nastako a kak
je pschischlo, so tam ßwojeho khezora ßu skönzowoî.
T a wez Pak m a ßo tak^
Meksikanska be republika a sa jeje Präsident» abo
hidzi, hacz republiku a njeby niczo radscho toidzik, bacj
to, so bychu wschitke republiki, hdzez zane na ßwecze
ßu, rospanyle. Pschetvz wön ßam je franzowsku re
publiku sahnal a ßo sa müzneho knjezerja sranzowskcho
luda postajik, a boji ßo, so mühla tam s now a repu-
blika nastacz a jeho se ßwojim ßynkom s> thröna a h o n u njeby ßebi na hlow u stajicz chzyk, botet; közdy
s kraja wuhnacz. S o by pokonschich Amerikanarjow, wjedzische, so je czcrnjowa. Napoleon Pak be hizom
kotsiz budzichu, hdy bychu dobyli, nekajke khezorstwo peknje na to myßlit, so by Meksikanskim khezora wobsakozili a s nim ßo sjenoczili, nekak podpjerak, dha be starak. W ön be ßo na wöjwodu Ferdinanda M axa,
wön ßebi wumyßlik, w Meksikanskej, kotraz s ameriskej bratra awstriskeho khezora, w obroczil, a ton be napouniju mjesuje, republiku skasycz a tam n6toe khezorstwo ßledk derje swülniwy, ßo na^ nowy weksikanski khezorski
sakozicz. S o möht ßo do Meksikanskeje s nekajkim thrün ßynycz.
sranzowskim möjskom pschiplescz a tam ßwoje prjödkT utön wöjwoda M ax, druhi ßyn awstriskeho wöjwsacze wuwjcscz, skiczi ßo jemu dobra skkadnoscz. W wody Korla Franza a jeho mandzclskeje vrynzeßyny
mexikanskim hkownym mescze a w pschistawach we S o fije s Bajerskeje, be ßo we W inje 6. julija 1 8 3 2
Vera-Cruz a druhdze bechu nekotsi franzowszy, jendzclszy narodzik. W ön bu toot mkodosczi ßcm sa ködznistwo
a schpaniszy pschckupzy psches republikanarjow do pje- postajeny a w l. 1 8 5 4 sa adm irala awstriskejc mariny,
njezneje schkody pschischli. Meksikanska wyschnoscz jim t. r. wöjnskeho ködznistwa pomjenowany. Jara wunjepomhasche, wjele böte jich pschesczehasche, do jastwow ftojny a derje ßmyßleny muz je wön ßwoje sastojnstwo
ßadzesche a jich s kraja honjeschc. Khezor N apoleon, s mudrosczu wjedk a pola wöjsta, woßebje tez w J ta lhdyz wön wo tym shoni, naschczuwa jendzelsku a schpa- skcj, ßebi dobre mjeno a dobru khwalbu warbowak.
nisku kralowu, so bychu wschitzy tsjo sa tajku kschiwdu, W on stupi to lecze 1 8 5 4 do ßwjateho mandzelstwa se
kotraz je ßo jich poddanam toot meksikanskeje republiki S charloltu, dzowku jkrala Lcopolda w Belgiskej a poda
stata, wjeczili a shromadnje jene wulke toöjsko psches ßo, jako be wschilke ßwoje sastojnstwa slozil, do M ira morjo tam pschewjesli a psches nje sarunanjc schkody mare, hdzcz be ßebi na brjosy adriatiskeho morja rjany
zadali. Jendzelske a schpaniske ministerstwo Pak do hröd natw aril a na najrjenischo wuhotow al. Hizom
tcho njeswolischtcj, a wo tym niczo wjedzicz njechaschtej. prjedy be wön po atlantskim a ßrjedznosemskim morju
N apoleon teho dla ßam lutki tu wez wüwjcdze a wjele wokoko puczowak a ßo jemu te pokonsche kraje
wöjsko, 4 0 ,0 0 0 muzi ßylne, na ködzach do M elsikan- wubjernje lubjachu; a tez netk, hdyz w M iram are
skeje wotpößka. T uto wöjsko drje wschak na morju bydlcsche, won ßwoje puczowanje njewostaji a hdyz
wulke wobczeznoscze njescz mejesche a hdyz na brjüh chzysche wotpoczowacz, be wön wjazy w W inje, hacz w
Meksikanskeje be wustupiko, psches khoroscz, woßebje M iram are ziwy.
psches tok mjenowana zoktu symnizu wjele wustacz dyrTudy pschindze k njcmu 3 . oktobra 1 8 6 3 pößelstwo
bjesche. Ale Franzowsojo tola, podpjerani^ w ot tajkich meksikanskeho, root Napolcona 111. powokancho ßejma
wobydlerjow, kotsiz na präsidentu Juarcza fft a "ros- a proschesche jeho, so by mcksikansku khezorsku krönu
hnewani bechu, dobywarszy do Meksika pschekroczichu na ßo wsak. M öze bycz, so M axow a mandzelska
a mcksikanslich republikanarjow we wjele bitwach sbichu. Scharlotta jeho nary z a , so be Napoleon 111. jemu
W e htownym mescze Meksiku Pak bu na zadanje fron- skote hory ßlubik, abo so wön ßam ßebi myßlesche,
zowskcho khezora wulka shromadzisna wyßokich knjezich neschto dobreho wuwjcscz, hdyz ßo do Meksikanskeje
a bohatych kublerjow wotdzcrzana. T a ßama ßo sa poda a tam jako khezor spyta njcporjadkej wotpomhacz.
to wupraji, so meksilanske kraje zana republika wjazy Njech je, kaj chze, wön pokasa ß o .sw ö ln iw y , zadanje
byc; njcßmjedza, ale so dyrbi ßo we nich khezorstwo sa- meksikanskeho pößclstwa dopjelnicz a w naleczu 1864,
tozicz. Hacz to zyly lud chze abo niz, sa tym. ßo hdyz be ßwoje domjaze naleznoscze wschitke jrjadowak,
njcpraschesche. B e to w ola N ap oleon ow a, so dyrbi poda ßo wön se ßwojej mandzclskej na pucz, dzesche
tu meksilanske khezorstwo nastacz, a jeho wojazy ßobu najprjedy do Parisa, potom do R om a a do Brüßela
pomhachu, tutu jeho wolu wuwjcscz. W ulki dzel luda a dzerzesche 12. junija 1 8 6 4 ßwüj ßwjedzenski nutsczah
Pak ßebi myßlesche, schto ma nam zusy Franzowsa ros- do Meksika, pswitany root bohatych a wyßokich knjezich,
kasowacz a dzerzesche ßo na stronu ßwojeho präsidenty ale njerady widzeny root luda.
Juareza, s czohoz wjele hary a bitwow nasta.
A tola tuteho luda sboze M axim ilianej na wutrobje
Schtü Pak dyrbjcsche w Meksikanskej s khe'zorom lezesche. W ön pschindze s tym ßwernym wotpohlabycz? to be praschenje. W e kraju ßamym nichtö njebe, danjom , so by to jemu dowerjene knjejstwo wjedk se
kiz by ßo wuswolicz mohk. A nichtö wschak tutu skotu zohnowanjom. S e ßwojeho wötzncho kraja, hdzez w
budzische w tn h \t a pofotu ßwoje ziwjenje wjescz müht,
be wön pschcs zötmy atlantiskeho morja straschne puqoroanie cjinit, so bt) tudy ßwoje mozy a hart) k
lepschemu zuseho noroba nařojiř. Ale kak bu wön
sjcbany, kak je wön ßo tola m olik! I
W ön ßcbi njcbe samjelczat, so jemu jara czezko
budze to wuwjescz, schtoz w myßlach mejesche, ale so
budze na meksikanskej semi tajki srudny' künz tofaq, kaz
wön je wsacz dyrbjak: to w ön ßcbi wescze njcbe m yßlit,
jako ßwoju nohu s tödze na kraj staji. *
W ön pschinjcße ßwoje wulke samözenje, 8 0 miütonoto
nörtow , ßobu do Mcksika a nam ata tarn dülh w ol
3 0 0 m illionow nörtow, kotryz bechu niz republikanarjo
ale czi wyßozy knjeza na jcho mjeno czinili a w ot tu«
tych pjenjcs be ßcbi Napoleon 111. 1 0 5 m illionow do
predka w sal, so by ßwoje wudawki sa ßwoje wüjsko
sarunat. Jcho sapoczatk a sastup be hubjeny. Pschetoz Franzowsojo a franzowszy generaloio ßo sadzerzachu, jako bychu tarn woni s knjesom byli a jako njxby
tön nowy khezor niczo ptaczit. W oni jemu zanu prawu
czcscz njewopokasowachu a sa nim ßo njepraschachu.
Wyßozy knjeza a bohaczi kublerjo, ki; bechu jcho prjedy
iruswolili, Pak wjctsche prawisny ßcbi zadachu, Pak ro
ßwojej hordosczi jcho wopuschczichu a jeho pschikasnjam
ßo pschecziwichu. Najstraschnijchi jeho njepscheczeljo bechu
pak mcksikanszy duchomni. Republikanarjo bechu wschitke
fubta a lezomnoscze wyschich duchownych a zyrkwje na
ßo sczahnyli a pschedali. Hdyz netk khezor M a x
pschindze, dha ßcbi woni w ot njeho s mozu zadachu,
so by wön jim jich fubta saßo bot. T o Pak wön
njcmözesche, dokelz tu Zone pjenjesy njebechu a nichtü
zane batest njedawasche Teho dla netk duchownstwo
khezorej tot wschem napschecziwo dzetasche a zyty lud,
wyßoki a nijki, schczuwasche. M a x spyta psches dobre
sakony sa warbu a wikowanje a roswuczenje luda ßo
staracz, ale lud wosta leni kaz vrjedy, a njcchasche ani
dzetacz ani te dobroiy wuziwacz, kotrez khezor na njön
wazi. T si leta je tön wbohi muz ßo tarn prözowat
a wscho do dobreho porjada stajicz spytat, ale czim
büle wön ßo starasche, czim böle bu jemu s njedzakom
saptaczene. Z ylc wopuschczeny wot wschitkich, s kotrymiz wön derje menjesche, be wön tajkeho ziwjenja ßyty.
Napoleon 111. be jemu ßlubit, so dyrbi franzowske
wöjsko na weste leta w Meksikanskej wostacz, so by
jemu k pomozy wostato. Ale Franzowsojo w Parisu
ßwarjachu, so tejko ludzi tarn könz bjerje a so to zatoßnje wjele pjenjes khoschtuje. W polnöznej Amerizy
bechu wer sczinili a tych pokonschich sbezkarjow pschew inyli. Teho dla ameriski kongreß na Napoleona
krute âdanje staji, so dyrbi ßwojich wojakow domoj
sawokacz a hrozesche, so chze, jeli to njeczini, ßo na
nich dacz a sich domoj wuhnacz. P o tajkim N ap o
leon 111. so najlepsche fpüsna, pschikasacz, so dyrbi jeho
wöjsko ßo domoj wröczicz a sabu na ßwoje ßlubjenja,
kotrez be M axej czinit. N apoleon to tez czim radscho
czinjesche, czim njesbozomnischi jeho wojazy we wschelakich bitwach bechu, kotrez s republikanarjemi mejachu.
Juarez mjenujzy be drje na khwilu do poßlenjeho kuta
kraja saczischczami, ale k njemu ßo hischcze pschezo wulki
dzel luda dzerzesche. Jeho wöjsko ßo s czaßom powjetschi, tat so ßo mözesche skhroblicz, ßo na Franzosow
dacz a ßo s nim i mericz. Hdyz be w nekotrych bitwach
dobyl, ßo wjazy luda k njemu pschinsankny. D a le
böle czischczesche wön Franzosow a khezorske wöjsko, a
jako Napoleonowe wöjsko ßo na tödze ßyze a Meksikansku wopuschczi, dosta Juarez pschezo wjetschu möz.
Hizom prjedy, hdyz te wezy khezora M axa hubjeny
wukhod hrozachu, be ßo jeho mandzelska, khezorku
Scharlotta, do Europiskeje pobafa a najprjcdy do R om a
k bamzej schta a teho wo to proßyta, so by dha nekak
radu a pomoz spozczit. W ona pak bu tarn wotpokasana. N a to khwatasche wona do P arisa k N apoleonej 111. a proschesche teho, so by tola ßwoje wöjsko
w Meksikanskej wostajit. Ale tez tön jeje pröstwu
sapowjedzi. T o ßebi ta wboha zona tat k wutrobje
w sa, so rosom shubi a w M iram arje na ßmjercz khora
wostacz dyrbjesche, M a x Pak ßo s tym wöjskom, kötrez hischcze mejeschc, dale wobarasche. W spöczatku
meje 1 8 6 7 pak dyrbjesche wön ßwoje htowne mefto
wopuschczicz a do Q ueretara czeknycz, hdzez hischcze
6 0 0 0 wojakow mejcsche, kotsiz jemu bechu ßwerni w ostali. Jem u napschecziwo stejesche Juarezowe republikanske wöjsko pod nawjedowanjom generalow Eskobedo
a D ia z, na 3 0 .0 0 0 muzi ßylne. Khezor spyta tu ßo
wobaracz. Ale wön bu na wschech bokach pscheradzeny.
Jcho generalojo a wojazy jeho s hromadami wopuschczachu a k jcho njepschcczclam czekachu. S s a m i jeho
ministrjo a generalojo bechu s Juarezom jednali a sa
weste pjenjesy ßlubili, jemu khezora do jeho rukow
pscheradzicz. Khezor Pak tola hischcze ziwu nadziju
mejesche, so budze twjerde mesto. Q ueretaro sdzerzecz
möz. H la j! dha jeho gencral Lopez sa 3 0 0 0 stotych
pscheda. T ön mjenujzy sa tute pjencsy njepscheczclam
w nozy wrota twjerdzisny wotankny a jich do mesta
5
puschczi. B e to w nozy 1 5 . meje 1 8 6 7 . Khezor M a x
spasche w dobrym mčrjr, jako psches haru wotuczi a
wibzi, so ßo toototo jeho koza w ot lutych republikanskich wojakow wscho mjcrwi. W ön bu jaty wotwjebjeny a s nim jeho adjutantaj, gcneralej M iram on a
M ejia. Z ana tselba njcbu pschi tym routfcseno, zane
wojowanje njenasta. Khezor M a x , kiz wibzische, so
be shubjcny, podda ßo ßwojim njepscheczelam.
P od psckedßydstwom republikanskeho gencrala Ko
rona bu ll.j u n ij a wojerski ßud wotbzerzany. T utön
ßud khezora M a x a o jeho adjutantow M iram ona a
M ejiu k ßmjerczi wotßudzi. S sw o je prawo k temu
sakozichu woni na to, so je ßo M ax, zusy knjes, najwyscheho knjezerstwa w Meksikanskcj m ozowat o kraj
pscherabzik a so je wukas bat, wschitkich republikanarjow skönzowacz, hbzez bubza potrjechcni. P o tutym
wukasu bechu tez republikanarjo wo ziwjenje Pschischli
a teho b(a njebe zana hnaba sa M a x a . Hacz runje
ßo nekotsi wo to prözowachu, ßmjertnu schtrafu wotwobroczicz, bha be tola wschitko pobarmo.
Dên 1 9 . junija 186 7 rano w 7 mich bu wußubzenje nab khezorom a jeho abjutantomaj wuwjebzcne.
Wschitzy tsjo buchn satseleni. W oni wumrjechu muszy
a poßlenje ßkowo njesbozomneho khezora be hischcze to
mjeno Scharlotty, ßwojeje lubowaneje manbzelskeje.
T a wschak w Europiskej na hrübzi M iram are na
buch» khora pschebywasche, hbyz jeje lubowany man«
bzelski psches republikanske kule we zusym kraju hubjcnu
ßmjercz namaka.
T y Pak, luby pscheczelo, praj m i, sckto je wscha
GowjeeZna kraßnoscz I ?
11 .
D ruhim k w oli, ßebi klubu.
Zanbarm be w R . pabucha popanyk a pschcpoba
jeho wajchtarcz Jurjej, so by tön jeho bo W . bowjebk.
W sm i ßo na kebzbu, praji zanbarm k Jurjej, so czi
w ön njeczeknje. T o hizom nihby niz, ja hkupy njcjßym, w otm olwi Ju rij. Jako Ju rij a pabuch bo B .
pschinbzeschtaj a pola pjekarja nimo bzeschtaj, praji
tön poßleni: luby knjes wajchtarjo, wotpuschcze m i tola,
so möhk ßebi sa bwaj kroschkaj zakty kupicz. N e, möj
luby pabucho, wotm olw i J u rij, to njenbze. Pabuch
pak se ßtöbkimi ßtowam i s nvw a proschesche, hacz J u rjowa ßm ilna buscha bleje njemözesche tu pröstwu sapo-
wjebzicz. W ön wosta wvnka na brösy stejo a pabuch
bzesche k pjekarjej. ßebi zattu kupicz. T o Pak bolho
trajeschc a pabuch ßo njewrüczi. P o tajkim Ju rij sa
nim bze a ßo prascha, hbze wostanje. Pabuch pak
be bjcs tym psches sabne burje czeknyk. RoSnjembrjeny
khwaia Ju rij sa n im , ale pabuch be barono, schtö
we hbze.
D oth o pabuch ßwoju ßwobobu njcwuziwasche; zan
barm jeho saßo saßtapny a waichtar Jurij bosta s
now a porucznoscz, teho ßamcho bo W . wjescz, so by
ßo tam bo jastwa ßabzit. B o w s kows, rjeknu Jurij,
tön ra s Pak njcßmje mi czeknycz. Hbyz wonaj saßo
bo B . pola pjekarja nimo bzetaj, pabuch s nowa proßy,
kaz poßleni ras, so dy ßmel ßebi zaktu kupicz. Ju rij
se ßwojej ßmilcnja polnej wutrobu Pak rjekny: to by
byko; chzesch m i saßo czeknycz? losy czlowjecze! s teho
niczo njebubze, wostan tu stejo, baj m i twoje pjenjesy,
ja chzu ßam k Pjekarjej nuts sancz a tebi zaktu kupicz.
Jako J u rij s zattu w ot Pjekarja na bröha won pschinbze,
njebe zabyn pabuch wjazy wibzecz. W ön njcbe boczakacz möhk, so Ju rij saßo pschinbze a be ßo sbalik.
T a t wjcle hacz w em y, je W ...s k i hamt krutu
pschikasnju bak, so wajchtarjez Jurjej zaneho pabucha
pschichobnje wjazy bowericz njeßmjebza.
12 .
HudancZka.
Pißaschli to ßtowo s l ,
D ha ßu to swerjata torhaze,
Po holach w Afriskej tazaze;
W e Asiskcj tez wonc ziwe ßu
A czlowjeka közdeho nadpanu!
Pißaschli to ßkowo s { ,
D ha ßu to pschiprawy ludzaze,
Po sczcnach wokoto stejaze,
A hdyz jedyn do doma pschikhadza,
D ha sprözny tön wo jstwje je nadpada.
13.
Straschny nadpad w Pölskej.
Najhörsche, schtoz je ßo mi tuby w Pölskej pobako, pische m i möj wuj, kiz je pscheb mnohimi letami
w Choberju sastojnstwo jako schoßar na wulkim kuble
bostak a tam se zonu a s bzeczimi saczahnyt; najhör-
sche, schtoz ja czaß ziwjenja njesabudu, je ßo mi stato
prenju symu, w kotrejz tu pschebywach. S sn e h na
potdra kohcza wyßoki semju kryjesche a ßancza czer be,
kas zenje zana pola waß w SSerbach njeje. T o je
tön czaß, m kotrymz jedyn tudy ßwojich snatych a
pschcczcloro wopyta, dokelz ßu ro druhich letnych czaßach
pucze tak hubjcne, so ßo rady daloko do kraja njewerisch. Mejach Pak dvbrehv pscheczela, ki'z nimale
schtyri hodziny toote mnje bydlesche. Chzemy dha,
prajach ja k mojej zonje, Dehmclez we Pschcbtysku
wopytacz! rjenischa czer njemöze bycz a njech ßo Jurk
o M arka ßobu wjesetaj, naschej schumlej stej dotho ro
hrvdzi stejatoj a teho dla pobehnjetaj kaz byschtaj s
wetrom leczatvj. Z ona a dzesczi prajachu s wjcßetosczu
haj a rovkoto dweju Po potonju ßcdzachmy -hizoin pola
lubeho pscheczela ro czoptej stwi a schalka khofcja ltom
wubjernje ßkodzcsche. M y ßo dotho njcbcchmy roidziii
o po tajkim mejachmy to a mono dledzicz, zonje ßebi
teho runja to a druhe mejeschtej porojedacz a dzeczi
hrajkachu rojeßele bjes ßobu. Dokelz be jaßne njebjo
a meßaczk ßweczesche, dachmy ßo naproßycz a wostachmy
k wjeczeri. Wokoko woßmeje hodziny Pak dach sapschahnycz. M y ßo do ßwojich czvptych kozuchoro peknje
sawalichmy, por mtodych proßatow, kotrez be ßebi moja
zona kupita, do ßtömy ro ßanjach ßuzechmy a konikaj naß
rojeßele skakajosdroora wjescschtaj. H izomhdyz bech lubemu
pscheczelej dobru nöz
prastt, be tön ke mnt
rjeft: pschindzcze
rjcnje domoj a njedajcze ßo root wjelkoro nadpanycz! J a
bech sa mojej pistoliju
hladak, hacz je hischcze ro dobrym rjedze a spu,chc;ach ßo
na speschnoscz mojeju
toniforo, so njebudzetaj naß roopuschczecz,
jeli so sti roobydlerjo
pölskich leßow naß
chzyli nadpanycz.
Nasch pucz Pak wje-
dzesche psches leß na tsi hodziny daloko. Konikaj leczcschtaj, so be to radoscz Po tej rjanej ßnehowej czeri
pschi btychczatym ßroettu meßaczka jecz. Hdyz- bechmy
ßo nim ale hodzinu Po leßu wjesli, sdasche ßo mi,
jako byschtaj konjcj böte dyzli prjedy behacz sapoczakoj.
W onaj buschtaj tak bojasyaj a njem ernaj, so jeju le»
born sdzerzecz mö'zach. Runje ßo pucz wo rozk winy,
dha ja sady ßo pvhladach, dokelz ßo mi sdasche, so
ia nam i schto czeri. Schto pak mojej woczi wuhladatej? Zyte stadto hködnych wjelkowl K lamu maja
rosdajenu, jasyk czerrojcny s njeje wißy, woczi ßo btyschczitej kaz roöhnjowe koleska! Strözenje ßo m i psche
wsche koscze dreje, wutroba m i pukoze; schto s nam i
budze; schto sc zonu a s dzeczimi? Konjej leczitej, ale
to roüjsko stych htüdnych swerjatoro hischcze böte sa
nam i czeri. J a pschimam sa pistoliju, a ßo na ßanjach
wobröczo tselu do nich a widzu, so jedyn abo droaj
panjetaj. O h! sboze! netk je nam pom hane, myßlu
ja pschi ßebi. W one khwilku do sady roostanu a ßwojich kameradoro rostorhaju a zeru. Ale rooni ßu krej
w optali a böte Po njej laczne cêrja s noroa sa nam i.
Aona a dzeczi schkrecza a pkacza, konjej bezitaj, so ßo
pöt root njeju lije. W oni ßu saßo so nam i a ja
tselu druhi ras do nich. P o khroili ßo ta hontroa
s noroa sapocznje.
Z ona czißnje jene,
po khroili tez to druhe
proßo se ßanjoro.
T o je maky kusc'zik
sa nich, wone chzedza
naß mecz, naß czlowjekow a konje! B je s
tym konjej do boka
sleczitaj, ßanje ßo
swröcza do ßneha,
wojo ßo roottama.
T u lezu se zonu a
s dzeczimi a hizom
wuhladam wulkeho
wjelka a sa nim
hischcze tsjoch a schtyrjoch a wjazy, kiz s
roulkimi kroczelemi
pschiletaja.
Schto
czinicz, sa mako mi«
nutoro m aja mje a
zonu a wbvhe dzeczi
5*
doßahnycz a ßmjerez je nam westa. W e najwjetschej
stysknosczi shrabnu ßanzc, kiz ßu kaz w ulti deskowany
laschcz, a je wobroczo pschikryju mje a zonu a dzeczi,
so pod nim i lezimy. Wjelki pschibehnü a nuchaju,
drapaju a storkaja na nasch kryw; ja a zona dzerzimoj
tw jerdze; porsty nam wosabeja, dzeczi zatoscza, swerjata w uja. M y ßo bedzimy wo ziwjenje a dotho
ach! dotha doscz je to tr a to , hacz poczinamoj w oßtabjecz. D h a s daloko ßkyschimy mözne wotanje a
hawtowanje. Bechu to wotroczzy a wschitzy ludzo s
nascheho btoora, hdzez beschtaj konjej born pschibezakoj.
W oni bechu ßebi, m yßlili, so ßo nam je njesboze stako
a khwatachu k pomozy. W oni te dziwje swerjata
rosehnachu a my bechmy se ßmjercze wumözeni. B o h u
budz dzak, kiz nam w prawym czaßu ßwoju pomoz
fierot,, hrwak njebych tcbi wjazy pißacz möhk. T a t
ßo nam tu sendze w zusbje! wostan w kraju a ziw
ßo po p r a w d z e !-------
14.
Prawych wopomnjenje wostanje w
zohnowanju.
S serb jo ßu na ßerbskej semi ßerbskemu muzu pomnik
stajili. Dên 2 . oktobra 1 8 6 7 je ßo wön poßwjcczik.
T a t wjele hacZ pschedzenak we, je ßo to Preni ra s ftařo,
so bu wopomnjenje S serb a pschcs widomne snamjo
dzakomnoscze poczesczenc! D ruhe ludy a narody ßu to
hiôm dawno czinili, so ßu ßkawnym muzam a woßoborn, lotfij ßu woßebne saßkuzby wo lud abo kraja
sbose meli, abo pschcs woßebne skutki abo dary ßo w usnamjenili, kamjentne abo se zelesa late pomniki stajili.
D z i bo wulkich mestow, bo Drezbzan, bo Lipska, bo
B a rlin a , bo M nichowa, bo W ina, bo Parisa, bo Londona, bo Petrohroba a bruhbze, wschubzom pak na
torhoschczach pak na bruhich sjawnych mestnach pak na
kerchowach pomniki nabenbzesch, Iotre| pschitomne a
pschichodne narody na bobre poczinki, khwalobne skutki
a woßebne saßkuzby wötczinzow dopomnicz a wschitkim
prebowacz a prajicz byrbja: czincze po nich, a sabzerzcze
ßo, kaz woni. Dajcze' czescz, komuz czeicz ßkuscha!
J eli tcho bla wulki a ßkawny kral byk, kiz je w ßwojim czaßu ßweru sa ßwojeho luba sboze skutkowak, abo
wüjskowobzer, kiz je mubrje w krawnych bitwach wojowak
a wötzueho.kraja njepscheczelow sbozomnjc sbit, abo muz
wulkejc webomnoscze a wuczenoscze, kiz je czlowjestwu
se ßwojimi barami ßtuzit a nowe wezy wunamakak,
kotrcz lubowe sboze ßu pschisporjate, — dha ßu jemu
k czesczi a potomnikam k bopomnjeczu tarn, hbzez je
ßo narobzik, abo tam, hdzez je wumrjek, abo hdzes je
ßwoju dzekawoscz wopokasak, pomniki stajili.
Schtü pak se ßerbskeho naroda je tajke dopomnjecze
ßebi saßkuzik? W o Sscrbow stw o saßkuzenych muzow
je doscz byko a tola zane pomniki njejßu, kotrez bychu
wo ludowej dzakomnosczi ßwedczite. Czoho dla ßo
jenoz temu jencmu a jeniczkemu tajka czescz sta? Schto
wön je? schto je czinik, so ßo jemu w netczischim czaßu
se sktadowanych baroro ßerbskeho luba kamjen wopomnjenja na jeho row staji? T ön muZ, na kotrehoz ßu
ßo S serb ja dopomnili, njeje se zaneje woßcbneje semjanskcje ßwöjby, wön tez njeje woßebne skutki czinik ant
pschcs lepsche dary psched wjele druhimi ßwojeho czaßa
ßo wusnamjenit — a tola je neschto wuwjedt, schtos
sabyte njebudze, tak dokho hacz tu sadyn B eerb budze
— wön je dobrotu czinik a
wudzelik a tajke wopory
ßo B o h u a czlowjekam derje
spodobajn.A dokelzje
jeho row ow a hörka, pod kotrejz jeho czeto spi, na
kerchowje,- hdzez je Pohrjebany, spadnjena a skoro
kaz sabyta, dha ßebi S serb o w dzakomnoscz po prowym
niczo rjenscheho njeje wumyßlicz möhta, hacz tuto mesto
posnamjenicz a s pomnikom sa pschichodne narody k
bopomnjeczu poczesczicz.
1
Jan Michal Budar
je tön ßerbski muz, kotryz je w zykym Sserbowstw je
Horneje kas Delnejc Luzizy derje snaty a kotrehoz mjeno
je a wostanje w hetach khudoby w dzakomnym wopomnjenju. Ale hdy; runje jeho mjeno na wßach a ro
mestach, hdzez S serb jo bydla, njeje sapomnjene, dha
Pak lud mako wo jeho woßobje a îwjenju we. Teho
dla pschedzenak, ftjj se ßwojej protyku bo ßerbskich domow
nutskhöd namaka, ßebi m yß li, ßerbskim pscheczelam
ßkuzbu luboscze wopokasacz, hdy^ wo tutym dobroczelu
ßerbskeje khudziny Powjescz da. W ön ßo tu sepjera
na to, schtoz staj broaj ßerbskaj czesczenaj spißowarjej
w 1. seschiwku l. 1 8 5 8 o 2 . seschiwku l. 1 8 5 9 maczic^neho „easopisa“ spißakoj.
J an Michak B ud ar je ßo 9. decembra l. 171 3
w Hornej Hörzy narodzik. Jeho njebo nan je byk
Jurij B udar, wobßedzer ryczerskeho kubka tarn; schto
a kajka rodzena jeho macz je byka, njeje k wußledzenju.
•äß Budestezach dosta wön 12. decembra kupjel ßwjateje
kschczenizy a Po zyrkwinskich knihach ßu jeho kmütsjo
byli: k. J a n Grciffenhahn a !. M ichat Fischer, wobaj
s Budyschina, a knjeni H ana S o fia , k. J a n a B eh m arja, fararja »w Budestezach, mandzelska hosposa.
Hacz je bratrow mär njewemy, k najmjenschemu wön
po ßmjerczi zanych njeje sawostajit. Ale dwe ßotsje
je mek, jenu H aun M adlenu, zenjenu s westym Hentschelom a jenu druhu, kotraz je prjcdy s westym Fischerom
a po teho ßmjerczi s westym Schönkom tu mandzelstwje pobpla, pschetoz we ßwojim testamencze wön te
dzeczi tuteje ßwojeje ßotry, mjenujzy J a n a Bohakhw ala
Fischera a Eleonora D orotheju Ditrichowu rodzeny
Schönkez a Hendricha B ohuw era Schönku pomjenuje
a s legatam i wobdari.
Dokelz wön tue ßwojich mkodych letach pokhilnoscz
k wuknjenju a dobre dary sjewi, bu wön bo B u d y
schina na kaczansku schuln abo gymnosium daty a w ot
tarn ßo wön bo Lipska na universitet poda, so by na
prawa schtudowak. Schtyri leta wosta wön tu a
nahromadzi ßebi woßebny pokkad wedomnosczow. P o
derje wobstatym pruhowanju wröczi ßo wön bo Luzizy
a bu tudy tu ßwojim czaßu bo rjada sakskich adookatow
sapißany. Pscheö pilnoscz a wedomnoscz tue ßwojim
sastojnstwje jako prawisnik dosta wön snate mjeno, so
ßebi ludzo s mischonskeho kaz s tuziskeho kraja tue naleznosczach prawa radu a pomoz pola njeho pytachu.
Woßebje S serb jo , dokelz be ßerbskeje rycze mözny, ßo
na njeho wobroczichu a jeho sa ßwojeho rycznika wuswolachu. Pscheö to wön wjele pjenjes dobu. Jako
be jeho nan wumrjet, wosny wön tez ryczcrkubko w
Hornej Hörzy bo wobßedzenstwa a bydlesche najskerje
tarn. Jeho samözenje je ßo s mozu pschisporjecz dyrbjato. Pschetoz wön pschikupi lezomnstwa a kubka,
kaz dwe burskej kuble tu Hornej Hörzy, jene w D rjeczinje, hosczenz k skotej hwesdze tu Drezdzanach a pola
s kukami pschcd pirnjanskimi wrotam i tarn. Wysche
teho ßtuschesche jemu wjeska S d za r pola Wjeleczina
a bu wön tez wot wobydlerjow Czornych N oßliz sa
sich sakitarskeho knjesa wuswoleny a jako tajki w ot wyschnoscze pschipüsnaty. P o tajkim be wön sa ßwöj czaß
bohaty a samözity muz a wjedzische derje pjenjesa
warbowacz, mudrje wupozczicz, a je tez pschisporicz o
skhowacz. W ön wosta njezenjeny a lutowasche, so tn
jemu jako skuposcz bu wukozowane. S s a m sa ßo wöy
wjele njetrjebasche, na ßwoje drasczenje, na ßwoje wobydlenje, am na ßwetne ßwjeßclenje njeje wön zenje wjele
pjenjes wazik. Jeho ßuknja, praji ßo tue czaßopißu,
kiz bu wot schtryka hromadu dzerzana a staroby a
masanoscze dla dwelowacz dawasche, kajkeje barby be
byka, dawasche skerje nekoho, jenoz niz bohateho wobßedzcrja ryczerkubka Horneje Hörki we nim pytacz.
A kaz jeho drasta, be tez jeho wobydlenje tu swonkomnym a büle hischcze tu snutskomnym w obras khudoby a njeporjada. Dokelz ßo B u d a r közdeho wubatufa bojesche a ßo jeho .sminycz pytasche, bechu knjejja
kheza a dwürske twarjenja w Hornej Hörzy tu najhubjenischich wobstejenjach; wschudzom namaka deschcz
swölny nutskhöd a w khezi knjezeho twarjenja mvzachu
ßo, kaz je to jedyn ßwedk, kiz be hischcze w l. 1 8 4 3
ziwy, wobkruczak, njebjeßa psches mnohodze'ratu tsechu
widzicz. S tw a , tu kotrejz bydlesche, besche bjese wscheje
pychi a hnydom ßobu to mestno, hdzez mejesche wsche
wezy, grat a t. d. hromadze, konjaze khomoty, schtryki,
kokmasowe könki a t. d. lezachu a stejachu tu tu najrjenschim njeporjedze, jene bo druheho. D zera na
dnje tu schpundowanju, s kruchom deski pschikryta, be
jemu pjecza sa Pißarski peskowy bölczk, tue kotrejz Pak
ßu mesto peska najskerje ßmjecze byke! —
Z adyn bjttn njeje, so je ßo pschi tajkim ziwjenju
jeho samözenje powjetschako. D a n ßo na bau hromadzesche a wudawki wön zane njemejesche. Hdy by ßo
jemu tu neczim poruk czinicz chzyk, dha by to tön byk,
so na wudokonjenje ßwojich kubkow niczo njeje wazik.
Ale psched sto letam i to nichtö njeje czinik, kaz netk,
hdzez m ati a wulzy kublerjo s mudrosezu na to ßu
imyßleni, ßwoje hospodarstwo a ratarstwo lepje natozicz a wudokonjecz. Pschi wschem tym pak njeje snate,
so B u d a r ßwojich poddanow abo khudych je podczischczak, kaz je ßo to so tamnischim czaßu wot semjanotu a ryczerkublerjow stako. W jele wjazy je wön
ßwojim poddanam a khudym ludzom k radze a k pomozy
byk a jim dobrotu wopokasak, hacz ßo tez to pschi
jeho slutniwosczi tue wobschernej merje njeje stako. K
najmjenschemu wobydlerjo Horneje Hörki zenje na ßwo
jeho knjesa njejßu skorzili, Pak tez pschi jeho ziwjenju
wo jeho dobrocziwosczi wjele njejßu ryczeli.
Hdyz pak B u d a r slutniwy a tue westym nastu-
panju skupy be a ßwoje pjenjesy njervsczißkvwasche, ate
po m.öznosczi hromadze dzerzesche, dha wön tola se
ßwojim samözcnjom khwalobne wotpohladanje mejesche.
Schtoz pschi ziwjenju ani ßebi ant druhim njepopschejesche, to dyrbjesche po ßmjerczi druhim k lepschemu
ßkuîcz. T e czaßne kubka, kotrez ßebi hromadzesche,
chzysche wön s dobrocziwym duchom druhim wudzelicz.
W ön derje wjedzeschc, so bo ßweta niczo pschinjeßli
njcjßmy a so Po tajkim tez niczo s njeho njewunjeßemy, a
teho dla chzysche wön, so by to, schtoz po ßmjerczi sawostajicz mejesche, k Bozej czcsczi a druhim k wuzitku byto.
Dokelz be B u d a r husto khorowaty, dha sestaja
. wön, jako be 5 4 let stary, se ßamßnej ruku ßwoju
poßlenju w olu. Tutön jeho testamcnt wjedze datum
w ot 4 . julija 1 7 6 7 — je to po tajkim runje sto let
byko — a 6. julija poda wön tön ßamy, podsyglowany, bo wobwalki sanknjeny a dwöjzy sasyglowany
ßudniskemu hamtej w S totp n ju k skhowanju, jako hamtman Bjedrich Gülden a aktuar Khrystof Bjcdrich Härte!
druhich wobstaranjow dla runje w Hornej Hörzy beschtaj.
Dokelz je s tuteho testamenta B udarjow e ßmyßlenje
a waschnje widzicz a sesnacz, dha dowoli ßebi psche
dzenak, te najwoßebnische schtuki teho ßamcho we w uczahu abo doßkownje ßobudzelicz. (Z yty B udarjow y
testament je Po poknym wopschijeczu bo ßerbskeje rycze
pschekozeny a wotczischczany we czaßop. maczizy ßerbsk.
9. leto, sesch. 1, str. 2 6 atd.) W ön ßo tak sapoczina:
W mjenjc wyßozykhwaleneje ßwjateje Trojizy. Dokelz
ßym ja na könzu pvdpißany tat derje s Bvzeho ßiowa
kaz - tez se stroweho rosoma jara derje Püsnak, so"
nichtö to ßwoje lepje nalozicz njemöze, hacz hdyz wön
s tym ßamrun woprawdze khudym a hubjenym na
pomoz pschindze, dha ßym ja, to wopomnjo, mojeho m i
w ot B o h a najwyschschcho spozczeneho czaßneho samozenja d la , so bych k sbözncmu wotcmrjcczu stajnje
czim hotowischi byk, s czaßom moju poßlenju w olu
na papjeru pschinjcscz, a so by ßo taßam a wschudzom
dopjelnita, s dobrym rosm yßlenjom sasrjadnwacz chzyk.
Postajam teho dla tudomnu mischnjansku, kaz tez
hornjo- a delnjotuzisku ßerbsku khudzinu bjes rosdzelenja wery k universalnym herkam mojcho zykeho, tak
derje netczischeho kaz tez pschichodneho mobiliarneho kaz
tez immvbiliarncho sam özenja!" N a to pomjenuje
wön tute ßwoje samözenje, kotrez wobßedzi, a ßu to
te horkach spomnjcnc lezomstwa w Hornej Hörzy, w
Drezdzanach a w Drjeczinje, te we jeho kubleschku nahromadzene zitne a ßlödne skkady, te wonka stejaze a
hotowe pjenjesy. Horjeka pomjenowane lezomnosczez
rjekny wön dale, m aja ßo najprjodzq tak daloko, hac,
ßo to hischcze stako njeje — po tajkim mejesche te
knbleschka w Drjeczinje a hosczenz a pola w Drezdza
nach pschenajate — tajkim, kiz najwjazy ßadza a najlepschc wumenjenja poskicza, Po sastajenju doßahazcjr
kauzije dys a dys na Weste leta pschenajccz a tna ßo
pschi tym derje na to kedzbowacz, so njebychu ßo na
zane waschnje woßkabike ate pschezo w dobrym wobstejenju sdzerzate, a maju pschi tajkim pschenajccz»
moji krcjni pschcczclo, jeli so möza wschitke p ra esta n d a
wotnjescz abo jeli ßu hewak wesczi ludzo, na kotrychz
ßo müzesch spuschczicz, küzdy czaß wjazy prawa k w otnajeczu hacz zusy, a dzeja pschi tym blizschi pscheczelo
dalischim prjedy. Aitne a ßlödne skkady maja ßo temu
napschecziwo tak börsy, hacz möze ßo to s wuzilkom
stacz, na pjenjesy stajicz a maju ßo dostale pje
njesy na dobru westoscz na dan wupozczicz, abo
maja ßo sa te ßame pod ßobunalozenjvm tych druhich
kapitalow, hdyz ßo sktadnoscz k temu namaka, wuzitk
dawaze herbste kubka sa khudzinu kupicz a ma ßo to,
schtoz pobrachuje, w ot wschitkich dokhodow po czaßu
doptaczicz a bychu hacz bo teho czaßa tak derje te
legaty kaz to wudzelenje jatmoziny in su sp en so sawostato." D a le postaji w ön, kajke legaty jeho krejni
pschcczeljo dyrbja dostacz. W ön pomjenuje tych ßamych,
kotsiz dyrbja wobdarjeni bycz, a wotkaze közdemu wol
nich pok sta toter leknje pod westymi wumenjenjcmi.
N a to w ön dale praji: „wschitkv druhe dyrbi ßo pod
samjelczenjom mojeho mjena, ljchtoz Pak je tola njemözna
wez, hdyz dyrbja ßo khudzi közde leto na Budarjowe
wvtkasanje kedzbliwych sczinicz, so bychu wo ßmitny
dar s njeho proßyli) bjes mojich universalnych herbow
w ßerbskich woßadach na tajke waschnje rosdzelicz, so
ßo tarn, hdzez wjazy woprawdze khudych, hubjenych a
wulzyschnje potrjebnych woßadnych je, tez wjetschi dzel
jakmöziny k rosdzelenju pschiposczele. Teho dla maja
knjeza duchomni közdeje woßady sawerny sapiß wschit
kich ßmilnoscze a pomozy potrebliwych ßerbskich safarowanych abo tajkich, kiz ßo hewak s luboscze bo jencje
woßady dzerza, kiz ßu bjes ßamßnej,e winy w najwjetschej pomozy potrjebnosczi ziwi a hewak sprawne
ziwjenje wjedu, tez ßebi njcstrowoscze abo staroby dla
bjes ty m , so maju ßo strowe a k dzetu kmane woßoby kaz tez czi ßam i, kiz ßu ßo pschcs njerödne zi
wjenje ßami wo to ßwoje pschinjeßli abo kiz ßu hewak
sjawne stoscze, jako mandzelstwo kamanje, kurwarstwo,
paduchstwo a teho runsa wobeschli, !aj tej jich dzeczi
wot teho zyle wusanknycz, nusnu potrjebnoscz ßami
saßkuzicz njemöza, a kiz zanych samozitych krejnych nim aja
a t. d. na knjesow administratarow tuteho wustawa sapößkacz; na czoz budze ßo Potom köjde leto proporzionalne rosdzelenje hkowncje summt) zykeje jatmoziny,
kak wjele hacz mözno akkuratnje sczinicz a duchomnemu
közdeje woßady k rosdzelenju bjes khudych pschipößkacz
a sa potrebnu kwittönku bo ruki dacz mecz." Pschi
tym postaji w ö n , so ,ma tön poßok, kiz te pjenjesy
wunjeße, tajki pucz wsacz, so pschcs to wjele khostow
njenastanje, so dyrbi tön ßamy, jeli Pschcs nöz wostanje,
te sbytkne pjenjesy duchomnemu k skhowanju psckepodacz, a ma ßo poßlenschi tez sa to staracz, so by ßo
temu poßkej, jeli je to hrozazeho stracha dla tre'bne, k
lepschej westosczi hacz do blizscheje, k tutej fundaziji
ßkuschazeje woßady poßok s woßady ßobu dak. N a
to postaji wön, so dyrbi wyschsche konsistorium w D rez
dzanach wobkcdzbowanje a superintendent w Biskopizach
kaz tez ßudniski hamtman w Stokpnju sa sarjadowanje
a wobstaranje tuteje jeho poßlenjcje wole po möznösczi
tuni honorarium (m yto) bracz.
Hischcze 2 2 let, hdyz be ßwoju poßlenju w olu sestajak, wosta B u d a r ziwy a mejesche ßwoje bydlenje
stajnje w Hornej Hörzy. J o w wumrje wön 2 5 . novembra rano w dwemaj, jako be jenoz ßydom dnjow
khory byk. B oza ruczka be jeho sajaka. W ön be
po tajkim ßwoje ziwjenje pschinjeßt na 76 let bjes 4
dnjow, a 3 0 . novcmbra bu jeho wotemrjcte czeto na
kerchowje w Budestezach se ßerbskim wotproschcnjam
a s zykym czelnym predowanjom. czeßnje pohrjebane.
T am na jeho rowje steji nett pomnik s wulkeho
zornowzcho schtyrirözkateho kamjcnja, kiz je hkadki toczeny a nehdze 8 0 centnarjow wazi. W ön je stajeny
wot dzakownych S serb o w , kaz napißmo na tej jenej
stronje praji. Hdyz bu mjenujzy pschcd mnohimi letam i wot nekotrych S serb ow na to dopomnjene, so
mesto, hdzez B u d a r je pohrjebany, prösne je, so by
pökne a S serb o w hödne byko, hdy by ßo sa tuteho bo*
broczela ßerbskcje khudziny neschto k poczcsczowanju jeho
mjena stako, dha buch» we wschech woßadach Hörneje
a Delneje Luzizy dobrowülne dary hromadzene a ßo na
to wobsankny, na B udarjow y row pomnik stajicz. W ön
bu tam to Budestezach 2. oktobra 1 8 6 7 poßwjeczeny
a ßwedczi wo tym, so tez S serb jo njechadza sapomnicz
tych muzow ßwojeho naroda, kotsiz ßwöj lud ßu tu*
bowali a sa njön sa pschichodne cjaßy ßo starali.
B ö le Pak hacz tön kamjenty pomnik w Budestezach
na njebo B ud arja ta jakmözina dopomnja, kotraz ßo
kozdoletnje khudym ludzom we naschich ßerbskich woßa
dach wudzeluje. Prjedy hacz je k temu pschischto, je
ßo wjele let minyko. P o B udarjow ej ßmjerczi sapoczachu jeho krejni pscheczcljo a herbojo, kotrymz jenoz
make legaty be wustajit, skörzby a prawisniske jednanja,
kotrez ßu khetro dotho träte. P o postajenju we testamencze bu Horna Horka pschenajeta a to na westeho
Jan a Lehmanna. T uto kubko Pak kaz to druhe burske
tam niczo njenjeßeschtej. K temu nastachu s tymi najcnkami wschclake pschekory, skörzby a wuschparanja, kotreZ hacz do leta 1 821 trajachu. Teho dla pschindze
konsistorium pschezo bölc k pscheßwedczenju, so budze
najle'pje a wescze po B udarjow ej w o ll, hdyz ßo tej
kuble pschedatej. Pschetoz dokelz niczo njenjeßeschtej,
ßo khudym S serb am tez dary wudzelicz njehodzachu.
Ale B ud arjow i lcgatarjo s pschedaczom teju kubkow
njebechu pschcs jene, wjele böte ßo temu pschecziwjachu,
a s teho nastachu nowe roskory. Jako be k jich wujednanju a wuschparanju pschischko a tym pscheczelam
Weste sarunanje wupkaczene, mözesche ßo na pschedacze
teju kubkow myßlicz. Pschcs tuto pschedacze a pschcs
nahromadzenu dan be to zyke samözenje B udarjoweho legata w l. 1 8 2 8 na 5 4 ,8 9 2 tot. 13 nßl. 1 0 np.
narostko. W tutym lecze buchn te pjenjesy dzelene,
so Sakska sa ßwojich S serb ow 2 2 ,5 6 0 tot. 2 0 nßl.
5 np. a Pruska sa tych ßwojich 3 3 ,3 3 1 tot. 17 nßl.
6 np. dosta.
W ot leta 1 8 3 3 ßcm ßo w Sakskej B udarjow a
jakmoZina po westym, wot ministerstwa kultußa a sjawneho wucênstwa w Drezdzanach postajenym waschnju
na khudych wudzeluja.
Wopschijccze summt) Pak, kotraz pschcs B udarjow u
dobrocziwoscz közdoletnje do rukow khudych S serb ow
w Sakskej ßo ro sd a ri, be w l. 1 8 3 3 a je drje tez
netk hischcze: 9 0 0 tvler.
T y Pak, pomniko na budeschczanskim kerchowje,
stej njekhabkazy a powjedaj S serb a m w ot ßwojeho
dobroczela B ud arja. S te j twjerdze na ßerbskej semi
a daj ßwedczenje, so wopomnjenje prawych w zohnowanju wostanje.
S s a m o poßwjeczcnje pomnika 2 . oktobra 1 8 6 7 mĕ*
jesche ßo takle. Wokoko 2 hodzinow popotdnju shromadzichu ßo czi, kotsiz chzychu na nim dZel bracz, w
Budestezach a bechu to najprjüdzy knjezny spewarkt,
kotrychz besche, jeli ßo njemolimy, wscho do hromady
2 5 , a knjeza spewarjo, dale knjeza duchowni, kiz bechu
rycje pschi poßwjeczenju ßamym na ßo w sa li, wjele
druhjch kk. ßerbskich duchownych a wuczerjow se Sakskeje
o Kruskeje a wjele S serb ow a Sserbow kow s budesczanskeje woßady a s dalschich a blizschich woßadow,
W postajenym czaßu poda ßo czah pod swonjenjow
jtoonoto s farskeho dwvra wokoto zyrkwje na to mesto,
hdzez be pomnik nad njebo Budarjow ym rowom posta-jeny. Najprjödzh dzechu knjezny spewarki, knjeza spewarjo, wubjerk sa B udarjow y pomnik a jehowobstarar,
k. murjerski mischtr W e n d lc r s B udyschina, kotryj 6Ć
wuwjedzenje tuteho dzeka poruczene dostat, dokelz je wön
S s e r b a s budcsczanskeje w oß ad y, knjeza duchowni a
wuczerjo a sköncznje wschelazy drusy, kiz bechu ßo czahej
tez pschisankli. Jako bechu ßo spewarki a spewarjo, kaj
tez drusy dzelbjerjerjo wokoko pomnika sestupali a swony
woczichli, wustupi najprjödzy knjes hamtman S e y f e r t
se Scherachowa a powita jako najwyschi kralowski sastojnik tutych stronow wschitkich tych, kotsiz bechu k poß
wjeczenju pschischli, s lubosnymi ßerbskimi ßkowami. N a
to pschepoda k. murjerski mischtr W e n d lc r , kotryz je,
.kaz spomnichmy, po poruczenju pomnik wudzekacz a ftajicz dak, tön ßamy s pschihodnymi ßtowam i, Potom Pak
ßo ßledowazy chvral, kotrehoz ßkowa ßu wot H . S e i
le r ja a hudzba w ot K. A . K o z o r a , spewasche.
Sbözni ßu, kiz w semskim doli
Khudych rany lekuja,
D o nich lija wino, wolij
Bratrowskeho ßmilenja,
W wutrobje jich nusu czuja
A jich bremjo polözuja.
Kryje 'tej klin semje czmowy
Popjek jich tön sachodny,
Dzakny wottar ßu jich rowy
A jich skutk njej sabyty,
M jena jich su zohnowane,
W Bozich knihach napißane.
D erje, kotrymz wera dawa
Tajke mozy k lubosczi,
,
To je k nebju sckczezka prawa,
K palmam w Bozej sahrodzi;
/
Tu das, Bozo, nam tu khodzicz
A twöj Duch chzyt naß ju wodzicz.
P o wuspewanju tuteho chorala dzerzesche knjes farar
J m i s c h s Hodzija möznu a horliwu rycz, w kotrejz
w ön na njebo B udarjow e saßkuzby w kschesczijanskim a ‘
narodnym nastupanju spominasche a k temu napom inasche, so bychu tez drusy S serb jo tak peknje sa ßerbski
lud skutkowali. M y ßo nadzijamy, so je jeho rycz nekotru wutrobu wubudzita a , jeli besche hizom wubudzena, hischcze böte sahorito.
P o ryczi k. fararja Jm ischa spewasche ßo prenja
m o t e t t a , kotrejez ßkowa bechu tez wot H . S e i
l e r j a a hköß wot K. A K o z o r a .
Jako besche tuta motetta wot spewarkow a spewarjow jara peknje w uspew ana, wustupi knjes kapkan
H ö r n i k s B udyschina, so bp po poruczenju wyßokodostojneho konsistorstwa na budyskim tachantstwje tez se
strony katholskeho S serb ow stw a dzak a khwalbu sa
ßmilnoscze a dobrocziwoscze pokne wotkasanje njebo
B udarja pschi jeho pomniku wuprajik. Knjes Hörnik
tutemu poruczenju w polnej merje a k powschitkomnetnu spokonjenju doscz scz'ini.
P o jeho ryczi ßo saßo saspewa a bu druha mo
tetta, kotrejez ßkowa a hköß besche tez wot horka mjenowaneju dweju knjesow, na rjane waschnje wuwjedzena.
P o tutym rjanym spewje saßkyschachmy ßkowa,
nam s dzela zuse klinczaze, mjenujzy knjes farar T ä sch n a r s N iedv dzerzesche d e l n o t u z i s k u rycz, so by
tez d e l n o k u z i s k i c h S serb o w dzakomnoscz pschi po
ßwjeczenju njebo Budarjoweho pomnika wobßwedczik.
P o nim wuspewa knjes farar B r ö s k a s Budestez pozohnowanje a spewarki a spewarjo tute motettu:
Tu luboscz ßytwu ßyje,
Tam kiwaja te zne,
Tu popjek semja kryje,
Tam skhadza ziwjenje;
Tam czestnu krönu staja
Czi Bozi jandzeljo,
Tu dzaka ßylsy praja:
S p i derje, wötczinzo!
Jako be ßo tale skönczika a jako böchmy czich'
Wötczenasch wuspewali, wröczichmy ßo pod swonjenjow
swonow s pohrjebnischcza a poßwjeczenje njebo Buda^
rjoweho pomnika be k wulkej spokojnosczi tych, kotsiz
bechu ßo teho dla do Budestez podali, na ßwjedzenske
a ßwjatoczne waschnje dokonjane.
Porjedzenje: N a nekotrych wotczischczach njeje mjeno k o m m i s s i j e dospokne wuczischczane, dyrbi pak takle rckacz:
W k o m m i ß i j i k n i h a r n j e Smolerja a Pjecha.
Czischczak L. A. Donnerhak w Budyschinje.

o - Serbski

Transkrypt

Podobne dokumenty

miernik elektryczny

Abo oferuje 25% zniżki na enzymy FASTDIGEST

2013.04.01 Przegląd Mleczarski

reklama 56

PAK 10 2013 spis tresci