Współistnienie czy współdziałanie? Mądra integracja

PROGRAM INTEGRACYJNY
„ Współistnienie czy współdziałanie? Mądra integracja ”
Placówki zaangażowane w realizację programu:
Zespół Szkół w Wolbromiu, ul. Skalska 18
Ośrodek Rehabilitacyjno- Edukacyjno- Wychowawczy w Wolbromiu,
ul. Skalska 22
Autorzy programu:
Magdalena Kołdras
Joanna Kulczyk
Dominika Łaksa
PROGRAM INTEGRACYJNY
„ Współistnienie czy współdziałanie? Mądra integracja ”
Wstęp
Hasło integracja - od łacioskiego integrare – scalid, w szerokim znaczeniu wyraża się
w takim wzajemnym stosunku pełno- i niepełnosprawnych, w którym są respektowane takie
same prawa, liczą się takie same wartości, w których stwarza się obu grupom identyczne
warunki do maksymalnego, wszechstronnego rozwoju.
Integracja społeczna to zespolenie i zharmonizowanie elementów zbiorowości
społecznej, rozumiane jako intensywnośd i częstotliwośd kontaktów między członkami danej
zbiorowości oraz jako akceptacja w jej obrębie wspólnych systemów wartości, norm, ocen.
Kierunek tego rodzaju działao określa się mianem „życia w jak najmniej ograniczającym
środowisku”.
Ostatnie lata, a zwłaszcza aktywne działania osób niepełnosprawnych na całym
świecie, zaowocowały nowym rozumieniem niepełnosprawności, a co za tym idzie, procesu
integracji społecznej. I tak w społecznym ujęciu niepełnosprawności przyczynę jej
powstawania upatruje się nie w jednostce, lecz w jej środowisku zewnętrznym i istniejących
w nim barierach społecznych, ekonomicznych i fizycznych. Uważa się, że niepełnosprawnośd
powstaje wskutek ograniczeo doświadczanych przez osoby nią dotknięte, takich jak
indywidualne uprzedzenia, utrudniony dostęp do budownictwa użyteczności publicznej,
niedostosowany system transportu, segregacyjna edukacja, rozwiązania na rynku pracy,
często wyłączające z niego osoby niepełnosprawne. W efekcie tych niekorzystnych
warunków społecznych osoby dotknięte niepełnosprawnością są niejako zmuszane nie tylko
do przyjęcia swojej roli „upośledzonego”, ale także do akceptacji jej niezmienności.
W związku z powyższym można stwierdzid, iż tak naprawdę niepełnosprawnośd nie
jest czymś, z czym przychodzi się na świat, ale czymś, co powstaje wskutek zderzenia
możliwości rozwojowych danej jednostki z wymaganiami i warunkami panującymi w danym
społeczeostwie. Dyskryminacja nie jest więc problemem wynikającym z ograniczeo ludzi
z niepełnosprawnością, lecz z postaw i nastawienia otoczenia. Żyjemy bowiem w kulturze,
która w wysokim stopniu preferuje zdrowie, sprawnośd i urodę, a jednocześnie silnie
deprecjonuje chorobę, starośd, cierpienie. Ceniona jest samodzielnośd, zaradnośd, osiąganie
sukcesów. Coraz silniej uwidaczniają się postawy hedonistyczno - konsumpcyjne
i zaabsorbowanie własną osobą przy jednoczesnym braku zainteresowania innymi ludźmi.
Wszystko to sprawia, że gloryfikowane są takie wartości i modele życia, które większośd osób
2
PROGRAM INTEGRACYJNY
„ Współistnienie czy współdziałanie? Mądra integracja ”
niepełnosprawnych stawiają na przegranej pozycji i są w konflikcie z ideą integracji,
utrudniając wprowadzanie jej w życie.
Przeszkodami dla integracji są również bariery świadomościowe istniejące
w sprawnych członkach społeczeostwa. Wynikają one często z lęku w obliczu odmienności,
niewiedzy i niezrozumienia, kim są ludzie niepełnosprawni, braku interakcji z nimi,
negatywnych wyobrażeo o niepełnosprawności (osoba niepełnosprawna to osoba
niepełnowartościowa). Wywołują biernośd bądź postawy negatywne, a nawet wrogośd
względem niepełnosprawnych. Jeżeli zatem to społeczeostwo jest podstawową siłą sprawczą
procesu dochodzenia do stanu upośledzenia, zwłaszcza w społeczeostwie należy szukad sił
przeciwdziałających dewiacji. Do zadao społeczeostwa należy więc eliminowanie,
zmniejszanie lub kompensowanie barier, tak aby każdej osobie umożliwid korzystanie z dóbr
publicznych, jednocześnie respektując jej prawa i przywileje.
Integracja niepełnosprawnych zatem nie ma polegad na dopasowywaniu ich do życia
w niezmienionym środowisku, lecz prowadzid do wzajemnego połączenia się światów
niepełnosprawnych i sprawnych w nową całośd, gdzie każda ze stron musi dokonad pewnej
określonej zmiany. Trzeba sobie uzmysłowid fakt, że nie tylko osoby „zdrowe” mogą wiele
ofiarowad niepełnosprawnym, ale i niepełnosprawni mogą ich życie czymś ubogacid. Należy
stale korygowad nasze spojrzenie na problem integracji niepełnosprawnych – nie mamy ich
bowiem jedynie „włączad” do naszego życia, ale stworzyd przestrzeo, w której rozwijad się
i godnie żyd będą mogli zarówno zdrowi, jak i niepełnosprawni.
Cele ogólne:

zwiększenie zainteresowania społecznego problemem niepełnosprawności i niwelowanie
skutków negatywnych przekonao,

szerzenie wartości tolerancji i integracji społecznej.
Cele szczegółowe:

kształtowanie postawy pełnej zrozumienia i szacunku w stosunku do osób
niepełnosprawnych,

aktywizacja środowiska szkolnego poprzez zaangażowanie uczniów w realizację
programu,
3
PROGRAM INTEGRACYJNY
„ Współistnienie czy współdziałanie? Mądra integracja ”

propagowanie idei wolontariatu,

zdobycie i poszerzenie wiedzy z zakresu metod pracy z dziedmi niepełnosprawnymi,

podejmowanie działao na rzecz integracji z osobami z dysfunkcjami,

umożliwienie
wychowankom
Ośrodka
Rehabilitacyjno
–
Edukacyjno
-
- Wychowawczego w Wolbromiu udziału w życiu szkoły poprzez uczestnictwo w
imprezach edukacyjnych,

zainteresowanie uczniów możliwością pracy w zawodzie terapeuty, pedagoga,
rehabilitanta, psychologa itp.,

doskonalenie umiejętności społecznych takich jak:
 współpraca w grupie
 skuteczna komunikacja
 pomoc potrzebującym
 planowanie i koordynowanie działao
 kreatywnośd

rozwijanie zainteresowao artystycznych i nabycie umiejętności posługiwania się językiem
obcym w wybranym zakresie tematycznym.
Termin realizacji programu:
Program będzie realizowany w terminie listopad 2011 – czerwiec 2012 (finał odbędzie się
podczas wspólnego pikniku edukacyjnego na terenie Zespołu Szkół w Wolbromiu).
Uczestnicy programu:

społecznośd szkolna Zespołu Szkół w Wolbromiu (przedstawiciele Samorządu
Uczniowskiego, chętni uczniowie - wolontariusze, opiekunowie - nauczyciele i
wychowawcy),

wychowankowie
wolbromskiego
Ośrodka
Rehabilitacyjno
–
Edukacyjno
-
- Wychowawczego wraz z pracującymi w nim specjalistami.
4
PROGRAM INTEGRACYJNY
„ Współistnienie czy współdziałanie? Mądra integracja ”
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ W RAMACH PROGRAMU
Lp.
1.
Zadanie
Przeprowadzenie zajęd dydaktycznych
Termin
listopad 2011
z języka angielskiego (OREW)
Odpowiedzialni
Samorząd
Uczniowski Zespołu
Szkół
2.
Zapoznanie uczniów Zespołu Szkół
styczeo 2012
ze specyfiką pracy z dziedmi
kl. II a, kl. IV TA
z wychowawcą
z deficytami rozwojowymi (OREW)
2a. Rewizyta dzieci z OREW - u
3.
luty/marzec
w Zespole Szkół
2012
Zajęcia plastyczne z okazji Walentynek
luty 2012
(OREW)
4.
pedagog, psycholog
szkolny
Zaproszenie na widownię grupy dzieci z
marzec/kwiecieo organizatorzy
OREW wraz z opiekunami
2012
na konkurs Piosenki Obcojęzycznej (CKPiI w
konkursu z Zespołu
Szkół
Wolbromiu)
5.
Piknik edukacyjny z młodzieżą Zespołu
Szkół
czerwiec 2012
Samorząd
Uczniowski Zespołu
Szkół, pedagog,
psycholog szkolny
Podsumowanie
Nadrzędnym celem programu „ Współistnienie czy współdziałanie? Mądra integracja”
jest uświadomienie społeczności szkolnej, że istotne jest nie tylko samo życie obok osób
5
PROGRAM INTEGRACYJNY
„ Współistnienie czy współdziałanie? Mądra integracja ”
niepełnosprawnych, ale przede wszystkim podejmowanie wspólnych działao, jako że jest to
jedyny sposób na pełną, wartościową integrację.
Program służy wykształceniu u uczniów postaw prospołecznych, które pozwolą im w
przyszłości z sukcesem realizowad zadania życiowe. Pozwala także rozwijad piękną ideę
wolontariatu i uwrażliwia na potrzeby innych ludzi.
Dzieciom niepełnosprawnym program pozwoli odczud, że wokół nich jest wiele
życzliwych im osób, które chcą im okazad sympatię, akceptację, a także są otwarte na
wspólną realizację zdao artystycznych i językowych.
Program służy także nauczycielom i opiekunom, bowiem to nauczyciel często jest
animatorem życia społeczno - kulturalnego i to on powinien posiadad i kształcid umiejętnośd
współpracy z osobami ze środowiska lokalnego.
6