Konkurs chemiczny - test - 2014/2015
Transkrypt
Konkurs chemiczny - test - 2014/2015
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 .................................. kod pracy ucznia ............................................. pieczątka nagłówkowa szkoły KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu, Witaj w pierwszym etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania zawarte w arkuszu konkursowym. 1. Arkusz liczy 8 stron i zawiera 23 zadania. 2. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeśli zauważysz usterki, zgłoś je komisji konkursowej. 3. W czasie rozwiązywania zadań możesz korzystać z tablicy układu okresowego pierwiastków, tablicy rozpuszczalności wybranych wodorotlenków i soli oraz kalkulatora prostego. 4. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. 5. Rozwiązania i odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. Staraj się, aby Twoje odpowiedzi były precyzyjne i jednoznaczne. 6. W rozwiązaniach zadań rachunkowych przedstaw tok rozumowania prowadzący do ostatecznego wyniku oraz pamiętaj o jednostkach. 7. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra z czarnym lub granatowym tuszem/atramentem. 8. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl. 9. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie. 10. W przypadku testu wyboru podane są cztery odpowiedzi, z których jedna lub kilka odpowiedzi jest poprawnych. Uważnie czytaj polecenie. Wybierz poprawne odpowiedzi i wpisz znak X zaznaczając odpowiednią literę w teście. 11. Jeśli zmienisz swoją decyzję, otocz błędną odpowiedź kółkiem i zaznacz poprawną. Czas pracy: 60 minut Za bezbłędne rozwiązanie wszystkich zadań możesz otrzymać maksymalnie 40 punktów. Pracuj samodzielnie. Życzymy powodzenia! Strona 1 z 8 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Zadanie 1 (0 – 1) W ciągu ostatnich 100 lat średnia globalna temperatura na Ziemi wzrosła o ponad 0,50C, następuje ocieplenie. Wskaż, które z podanych przyczyn sprzyjają temu faktowi : A. kwaśne deszcze B. wielkie pożary lasów tropikalnych C. rozwój energetyki konwencjonalnej D. powszechne stosowanie nawozów sztucznych E. zwiększająca się produkcja zwierzęca, szczególnie trzody chlewnej. Zadanie 2 (0 – 1) Są różne sposoby rozdziału mieszanin, takie jak: A. sączenie B. krystalizacja C. sedymentacja E. dekantacja G. użycie rozdzielacza F. rozdzielenie magnesem D. chromatografia Pamiętając o bezpiecznej pracy w pracowni chemicznej, zaznacz, które metody zastosujesz do rozdzielenia podanych mieszanin. Pod mieszaniną wpisz literę odpowiadającą sposobowi rozdziału mieszaniny. I. woda z cukrem II. woda z olejem III. kreda z opiłkami żelaza ………………….. ………………….. ………………….. Zadanie 3 (0 –1) Uzupełnij tabelę wpisując literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe. 1. Atom, w którym elektrony walencyjne mają konfigurację M5, w rdzeniu atomowym ma 10 elektronów. 2. Jony K+, S2-, Ca2+ mają taką samą konfigurację elektronową. 3. Elektrony w atomie potasu mają następującą konfigurację elektronów K2L8M1 Zadanie 4 (0 – 1) Poniżej przedstawiono symbole nuklidów. Podaj, jaką liczbę pierwiastków chemicznych prezentuje zbiór podanych nuklidów. Podaj nazwy pierwiastków chemicznych ukrytych pod literami E. liczba pierwiastków: ............, nazwy pierwiastków: ……………………………………………………. Zadanie 5 (0 – 3) Do trwałych izotopów siarki i argonu należą izotopy, których liczba masowa jest równa 36. a) Uzupełnij poniższe schematy, wpisując symbole opisanych izotopów siarki i argonu z uwzględnieniem ich liczby atomowej Z i liczby masowej A. izotop siarki: izotop argonu: Strona 2 z 8 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 b) Podaj symbol (lub nazwę) i zapisz rozkład elektronów na powłokach dla tego pierwiastka (siarki lub argonu), którego jądro atomowe zawiera więcej protonów. Pierwiastek ……………..…, rozkład elektronów na powłokach …………………………..…………... c) Podaj najwyższą wartościowość siarki w związki z tlenem. ……………………………………. Zadanie 6 (0 – 1) Wskaż, który pierwiastek chemiczny nie tworzy cząsteczek dwuatomowych. B. wodór A. tlen C. neon D. azot Zadanie 7 (0 – 1) Wybierz zestaw związków chemicznych, w cząsteczkach których występuje wyłącznie wiązanie kowalencyjne. A. CO2, H2O, NaCl B. NH3, H2O, CO2 C. CaF2, H2, CO2 D. H2, Cl2, CaCl2 Zadanie 8 (0 – 1) Wskaż parę tlenków, która może ze sobą reagować: A. Na2O i CO B. CuO i NO C. MgO i CO2 D. K2O i CaO Zadanie 9 (0 – 1) W laboratorium chemicznym zmieszano ze sobą wodne roztwory kwasu siarkowego(VI) i wodorotlenku sodu w ilościach stechiometrycznych. Napisz wzory cząsteczek i jonów znajdujących się w tym roztworze. …………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 10 (0 – 1) Wybierz parę związków, pomiędzy którymi zachodzi reakcja jonowa skrócona zgodnie z ogólnym zapisem: 3X2+ + 2Y3- → X3Y2 A. CaCl2 + K3PO4 B. AlCl3 + Na2SO4 C. AgNO3 + Na3PO4 D. MgCl2 + K2SO4 Zadanie 11 (0 – 1) Kation pewnego metalu spełnia podane warunki: a) powstaje na skutek oddania przez atom dwóch elektronów b) roztwory wodne siarczanu(VI) i azotanu(V) tego metalu mają niebieskie zabarwienie c) z jonami wodorotlenkowymi tworzy galaretowaty, niebieski osad. Wskaż, który z kationów spełnia wszystkie podane wyżej warunki. A. B. C. D. Zadanie 12 (0 – 1) Po wrzuceniu granulek cynku do probówki zawierającej rozcieńczony roztwór kwasu siarkowego(VI) zaobserwowano wydzielanie się bezbarwnego gazu oraz to, że probówka ogrzała się. Ustal, czy zachodząca reakcja to proces egzotermiczny czy endotermiczny. Podkreśl właściwe wyrażenie. proces egzotermiczny proces endotermiczny Strona 3 z 8 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Zadanie 13 (0 – 4) Przeprowadzono cztery reakcje chemiczne. Dwie z nich to reakcje syntezy, a dwie to reakcje analizy. Produktami reakcji syntezy są chlorek glinu (reakcja 1) oraz tlenek magnezu (reakcja 2). Do reakcji analizy użyto węglanu wapnia (reakcja 3) oraz wodorotlenku żelaza(III) (reakcja 4). Napisz równania reakcji chemicznych opisanych w informacji wstępnej. 1. ……………………………………………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………………………………………… 4. ……………………………………………………………………………………………………… Zadanie 14 (0 – 4) Napisz słowną interpretację podanych wzorów chemicznych. a) 3H2 - ……………………………………………………………………………………………….... b) 3H - …………………………………………………………………………………………………. c) H+ - …………………………………………………………………………………………………. d) 4H2O - ………………………………………………………………………………………………. e) 2C2H2 - ……………………………………………………………………………………………… Zadanie 15 (0 – 2) Pierwiastki A i B tworzą związek chemiczny o wzorze ogólnym A4B3 i masie cząsteczkowej 144u. W związku tym znajduje się 75% pierwiastka A. Ustal wzór chemiczny tego związku. Wykonaj odpowiednie obliczenia. Obliczenia: Odpowiedź: Szukanym związkiem chemicznym jest …………………………………………………...... Zadanie 16 (0 – 3) Masz do dyspozycji następujące substancje chemiczne: sód, tlenek żelaza(III), woda, kwas solny. Zaproponuj szereg procesów, których celem jest otrzymanie wodorotlenku żelaza(III). Zapisz odpowiednie cząsteczkowe równania reakcji chemicznych. …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Strona 4 z 8 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Zadanie 17 (0 – 3) W 150 cm3 wody rozpuszczono 10g stałego NaOH, a potem dolano jeszcze 20 cm3 roztworu NaOH o stężeniu 5% i gęstości 1,1g/cm3. Oblicz stężenie procentowe końcowego roztworu. Gęstość wody przyjmij równą 1 g/cm3. Wynik podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku. Obliczenia: Odpowiedź: Stężenie procentowe końcowego roztworu wynosi ……………………………………………... Zadanie 18 (0 – 3) Dany jest węglowodór o wzorze półstrukturalnym CH2 = CH – CH2 – CH2 – CH3. Napisz wzory półstrukturalne oraz nazwy systematyczne trzech izomerów tego węglowodoru będących alkenami. izomer 1 izomer 2 izomer 3 wzór półstrukturalny wzór półstrukturalny wzór półstrukturalny nazwa systematyczna nazwa systematyczna nazwa systematyczna ………………………………. ………………………………. ………………………………. Informacja do zadań 19 – 21. Poniższy schemat ilustruje ciąg przemian chemicznych. W przemianie oznaczonej numerem 1 na jedną cząsteczkę gazowej substancji A przypadają dwie cząsteczki wodoru. Produktem tej reakcji jest związek nasycony B. W przemianie oznaczonej numerem 2 powstaje monochloropochodna, z której w kolejnej przemianie powstaje związek nienasycony D. Ostatni etap (przemiana oznaczona numerem 4) prowadzi do otrzymania związku wielkocząsteczkowego. Zadanie 19 (0 – 1) Podaj nazwę szeregu homologicznego, do którego należy związek A, oraz nazwę szeregu homologicznego, do którego należy związek B. Związek A należy do szeregu homologicznego ............................................................................ Związek B należy do szeregu homologicznego ............................................................................ Strona 5 z 8 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Zadanie 20 (0 – 2) Stosując wzory półstrukturalne związków organicznych, napisz równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 3 oraz równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 4. Równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 3: …………………………………………………………………………………………………………... Równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 4: ………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 21 (0 – 1) Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz i podkreśl właściwe określenie spośród podanych w każdym nawiasie. Polietylen jest ( reaktywnym / niereaktywnym ) związkiem organicznym używanym do produkcji artykułów codziennego użytku. Jest tworzywem ( palnym / niepalnym ), które charakteryzuje się podatnością na barwienie i formowanie. Zadanie 22 (0 – 2) Reakcja spalania całkowitego butanu przebiega zgodnie z równaniem: Oblicz, ile centymetrów sześciennych tlenku węgla(IV) (warunki normalne), powstanie podczas spalania 0,29 g butanu. Gęstość CO2 w warunkach normalnych wynosi 1,96 g/dm3. Wynik podaj z dokładnością do liczb całkowitych. Obliczenia: Odpowiedź: ……………………………………………………………………………………………... Zadanie 23 (0 – 1) Poniżej przedstawiono schemat przemiany, której ulega związek organiczny X. Korzystając z informacji, wybierz i podkreśl w każdym nawiasie poprawne uzupełnienie poniższych zdań. Przemiana opisana schematem jest reakcją spalania ( całkowitego / niecałkowitego ). Związek X ma wzór sumaryczny ( C3H8 / C3H6 / C3H6O2 / C3H6O ). Strona 6 z 8 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 BRUDNOPIS Strona 7 z 8 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 FRAGMENT UKŁADU OKRESOWEGO PIERWIASTKÓW 1 18 H He 1 2 1,01 wodór Li 2 13 Be 3 B 4 6,94 Lit Na 10,81 Bor Mg K 3 Ca 19 Sc 20 39,01 Potas Rb 37 85,47 Rubid Cs 4 Ti 21 40,08 Wapń Sr Ba La* 56 57 72 137,3 Bar 139,9 Lantan 148,5 Hafn Fr 87 Ra Ac** 88 42 Mn 25 8 Fe 26 Ta W 73 74 180,9 183,8 Tantal Wolfram Db 104 Sg 105 106 227,03 261,11 263,11 265,12 Aktyn Rutherf. Dubn Seaborg 9 10 Co Tc 43 Ru 44 Re Os 75 76 186,2 Ren 190,2 Osm Bh Hs Cu 28 29 58,69 Nikiel Rh Ag 46 102,9 Rod 12 Zn 31 30 Ga Ge 47 Cd 48 In 49 Sn 17 Se 33 Br 34 74,92 Arsen 35 Ne 10 20,18 Neon Ar 18 39,95 Argon Kr 36 78,96 79,90 83,80 Selen Brom Krypton Sb 50 Cl 16 32,07 35,45 Siarka Chlor As 32 9 19,00 Fluor S 15 30,97 Fosfor 63,55 63,39 69,72 72,61 Miedź Cynk Gal German Pd 45 Te 51 I 52 53 Xe 54 106,42 107,87 112,41 114,82 118,71 121,76 127,60 126,90 131,29 Pallad Srebro Kadm Ind Cyna Antymon Tellur Jod Ksenon Ir Pt 77 Au 78 192,2 Iryd 79 Hg 80 Tl 81 Pb Bi 82 Ds 110 Po 83 195,08 196,97 200,59 204,38 207,20 Platyna Złoto Rtęć Tal Ołów Mt 109 11 Ni 27 54,94 55,85 58,93 Mangan Żelazo Kobalt 92,91 95,94 97,91 101,1 Niob Molibden Technet Ruten Rf 89 52,00 Chrom Mo 41 Hf 55 223,02 226,03 Frans Rad Nb 40 91,22 Cyrkon 132,9 Cez 24 50,94 Wanad Zr 39 88,91 Itr 7 Cr 23 47,88 Tytan Y 38 6 V 22 44,96 Skand 87,62 Stront 5 F 8 16,00 Tlen P 14 28,08 Krzem 17 O 7 14,01 Azot Si 13 26,98 Glin 16 N 6 12,01 Węgiel Al 12 23,00 24,31 Sód Magnez 15 C 5 9,01 Beryl 11 14 4,00 Hel At 84 85 Rg 107 108 264,10 Bohr 269,10 268,10 281,10 Has Meitner Darms. Roent. 111 Tabela rozpuszczalności wybranych wodorotlenków i soli. OH- Na+ K+ NH4+ Mg2+ Ca2+ Ba2+ Ag+ Cu2+ Zn2+ Al3+ Mn2+ Fe2+ Fe3+ Pb2+ Sn2+ r r r s s r n n n n n n n n n - r r r r r r n r r r r r r s r - Br r r r r r r n r r r r r r s r 2- r r r r s r n n n o n n n n n SO32- r r r r n n n n s o n n o n o 2- r r r r s n s r r r r r r n r - r r r r r r r r r r r r r r r 3- r r r n n n n n n n n n n n n CO3 2- r r r n n n n n n o n n o n o SiO32- r r o n n n n n n n n n n n n Cl S SO4 NO3 PO4 Rn 86 208,98 208,98 209,99 222,02 Bizmut Polon Astat Radon r - substancja dobrze rozpuszczalna s - substancja słabo rozpuszczalna (osad wytrąca się ze stężonego roztworu) n - substancja praktycznie nierozpuszczalna o - substancja w roztworze wodnym nie istnieje x - związek nie istnieje Strona 8 z 8