Zadania
Transkrypt
Zadania
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Kod ucznia - ………………………..………… Dzień Miesiąc Rok pieczątka WKK DATA URODZENIA UCZNIA KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ETAP WOJEWÓDZKI Drogi Uczniu, Witaj w trzecim etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania zawarte w arkuszu konkursowym. 1. Arkusz liczy 12 stron i zawiera 30 zadań. 2. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeśli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji konkursowej. 3. W czasie rozwiązywania zadań możesz korzystać z tablicy układu okresowego pierwiastków, tablicy rozpuszczalności wybranych wodorotlenków i soli oraz kalkulatora prostego. 4. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. 5. Rozwiązania i odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. Staraj się, aby Twoje odpowiedzi były precyzyjne i jednoznaczne. 6. W rozwiązaniach zadań rachunkowych przedstaw tok rozumowania prowadzący do ostatecznego wyniku oraz pamiętaj o jednostkach. 7. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra z czarnym lub granatowym tuszem/atramentem. 8. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl. 9. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie. 10. W przypadku testu wyboru podane są odpowiedzi, z których jedna może być prawdziwa, jedna fałszywa lub może być zmienna liczba odpowiedzi poprawnych. 11. Jeśli zmienisz swoją decyzję, otocz błędną odpowiedź kółkiem i zaznacz poprawną. Czas pracy: 90 minut Za bezbłędne rozwiązanie wszystkich zadań możesz otrzymać maksymalnie 60 punktów. Pracuj samodzielnie. Życzymy powodzenia! Strona 1 z 12 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Informacja do zadań 1, 2, 3 Poniższa tabela zawiera dane dotyczące rozpuszczalności dwóch gazów w wodzie, w zależności od temperatury. Wzór chemiczny Nazwa gazu CO2 H2S tlenek węgla(IV) siarkowodór 0 0C 0,335 0,71 rozpuszczalność, g/100 g H2O 200C 400C 600C 0,167 0,097 0.058 0,39 0,25 0,15 800C 0,027 0,07 Źródło: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997 Zadanie 1 (2 pkt) Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz i podkreśl jedno wyrażenie spośród podanych w nawiasach. A. Rozpuszczalność CO2 i H2S (maleje, rośnie, nie zmienia się) wraz z obniżeniem temperatury. B. Tlenek węgla(IV) i siarkowodór są (dobrze, słabo, nie są) rozpuszczalne w wodzie. C. Odczyn wodnych roztworów tych gazów jest (zasadowy, obojętny, kwasowy). D. Gazem, który lepiej rozpuszcza się w wodzie jest (tlenek węgla(IV), siarkowodór). Zadanie 2 (2 pkt) Czy możliwe jest rozpuszczenie 0,25 mola siarkowodoru w 2 dm3 wody o temperaturze 200C? Odpowiedź uzasadnij wykonując odpowiednie obliczenia. Gęstość wody przyjmij za równą 1 g/cm3. Odpowiedź: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. Zadanie 3 (4 pkt) W celu zbadania właściwości chemicznych tlenku węgla(IV) wykonano doświadczenia, które ilustruje poniższy rysunek. W obu probówkach zaobserwowano po dwie zmiany, które były spowodowane zachodzącymi reakcjami chemicznymi. CO2 probówka 1. Ba(OH)2(aq) + fenoloftaleina CO2 probówka 2. (CH3COO)2Ca(aq) a) Napisz, co zaobserwowano w obu probówkach, uwzględnij wszystkie objawy reakcji. probówka 1. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. probówka 2. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) Napisz w formie cząsteczkowej, równania reakcji zachodzących w obu doświadczeniach. probówka 1 …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. probówka 2 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… Strona 2 z 12 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Zadanie 4 (2 pkt) Przeprowadzono doświadczenie, które przedstawia poniższy schemat: ........................... ........................... ........................... ........................... probówka 1. probówka 2. probówka 3. probówka 4. kwas oleinowy kleik skrobiowy woda wapienna białko jaja kurzego Po wykonaniu doświadczenia zaobserwowano następujące zmiany: Probówka 1: powstało charakterystyczne żółte zabarwienie Probówka 2: dodany odczynnik odbarwił się. Probówka 3: kleik skrobiowy zabarwił się na kolor granatowy. Probówka 4: zawartość probówki przyjęła zabarwienie malinowe. Uzupełnij schemat doświadczenia, wpisując w miejscu kropek właściwy odczynnik chemiczny wybrany spośród podanych: roztwór jodu, fenoloftaleina, woda bromowa, roztwór wodorotlenku sodu, kwas azotowy(V), etanol. Zadanie 5 (3 pkt) Poniżej przedstawiono równanie reakcji utleniania i redukcji 4Zn + 10HNO3 → 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O a) Oceń prawdziwość poniższych zdań. Zakreśl literę P, jeśli podane zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest nieprawdziwe (fałszywe). Azot z V stopnia utlenienia redukuje się do –III stopnia utlenienia. P F Kwas azotowy(V) wykazuje właściwości redukujące. P F Kation cynku pełni funkcję reduktora. P F b) Podaj w jakim stosunku molowym reagują utleniacz i reduktor w podanej reakcji chemicznej. c) Do roztworu zawierającego 9 moli kwasu azotowego(V) wprowadzono 3 mole cynku. Ile moli wody powstało? Strona 3 z 12 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Zadanie 6 (1 pkt) Poniżej przedstawiono wzory chemiczne wybranych związków chemicznych i jonów: Podkreśl wszystkie związki chemiczne i jony, w których jeden z pierwiastków ma taki sam stopień utlenienia jak siarka w CuSO4. Zadanie 7 (2 pkt) Chlor w warunkach laboratoryjnych otrzymuje się w reakcji tlenku manganu(IV) z kwasem solnym. Reakcja przebiega zgodnie z równaniem: MnO2 + 4HCl → MnCl2 + Cl2 + 2H2O. Tlenek manganu(IV) pozyskuje się z minerału o nazwie piroluzyt, w którym jest ok. 56% MnO 2. Oblicz, ile decymetrów sześciennych chloru (odmierzonego w warunkach normalnych) można uzyskać podczas reakcji 38,84 g piroluzytu z kwasem solnym. Odpowiedź: ……………………………………………………………………………………………………………………………………….…….. Zadanie 8 (2 pkt) Kationy Mn2+ można wykryć w tzw. Reakcji Crumma. W reakcji tej tlenek ołowiu(IV) w obecności kwasu azotowego(V) utlenia jony Mn2+ do jonów manganianowych(VII). Napisz równanie reakcji utleniania azotanu(V) manganu(II) tlenkiem ołowiu(IV) w obecności kwasu azotowego(V). Produktami reakcji są: kwas manganowy(VII) – HMnO4, azotan(V) ołowiu(II) oraz woda. Współczynniki stechiometryczne dobierz stosując metodę bilansu elektronowego. Równanie reakcji: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………. Bilans elektronowy: Zadanie 9 (2 pkt) Pewien węglowodór ma wzór sumaryczny C8H18. W jego cząsteczce są tylko wiązania pojedyncze. Liczba atomów węgla I-rzędowych wynosi – 5, II-rzędowych – 1, III-rzędowych – 1. W cząsteczce węglowodoru jest również jeden IV-rzędowy atom węgla. Na podstawie podanej informacji, napisz wzór półstrukturalny i podaj nazwę systematyczną tego węglowodoru. Wzór półstrukturalny: ……………………………………………………………………………………………………………………………… Nazwa systematyczna: …………………………………………………………………………………………………………………………….. Strona 4 z 12 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Informacja do zadań 10, 11, 12 Teanina jest ciekawym aminokwasem, który nie występuje w białku pokarmowym, lecz niemal wyłącznie w zielonej herbacie, jako wolny aminokwas (tzn. nie wchodzi w skład struktury białkowej). Zielona herbata jest drugim, po wodzie, najczęściej spożywanym napojem w świecie i uważa się, że wiele korzyści wynikających z jej spożywania wynika z obecności teaniny. CH3 - CH2 - N - C - CH2 - CH2 - CH - C H O NH2 A. B. O OH C. Zadanie 10 (2 pkt) Podaj nazwy chemiczne zakreślonych grup, oznaczonych literami A, B i C. A. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… B. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… C. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 11 (2 pkt) Ustal masę molową teaniny oraz procentową zawartość azotu w tym związku chemicznym. Odpowiedź: …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Zadanie 12 (4 pkt) Zaprojektuj doświadczenie, w którym wykażesz obecność grupy C w cząsteczce teaniny. W tym celu: a) Uzupełnij schemat doświadczenia wpisując nazwę lub wzór chemiczny zastosowanego odczynnika wybranego spośród podanych: Br2(aq), NaOH(aq), Cu(OH)2, fenoloftaleina, HNO3(aq) .................................................. b) Napisz, jakie obserwacje potwierdzą obecność grupy oznaczonej literą C w teaninie. ………………………………………………………………….. c) Posługując się uproszczonym zapisem teaniny R-COOH napisz równanie zachodzącej reakcji chemicznej w formie cząsteczkowej. teanina (aq) …………………………………………………………………. d) Jaki jest odczyn wodnego roztworu teaniny? Odpowiedź uzasadnij. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Strona 5 z 12 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Informacja do zadań 13, 14, 15 Przygotowano próbkę o masie 12 g zawierającą węglan potasu i węglan wapnia, zmieszane w stosunku molowym 2 : 3. Próbkę roztworzono w kwasie chlorowodorowym. Zadanie 13 (2pkt) Oblicz masę węglanu potasu i masę węglanu wapnia w badanej próbce. Odpowiedź: Masa węglanu potasu wynosi …………….., a masa węglanu wapnia jest równa ………………… Zadanie 14 (1 pkt) Napisz równania reakcji chemicznych zachodzących podczas doświadczenia. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Zadanie 15 (2 pkt) Oblicz objętość gazu, który wydzielił się podczas roztwarzania próbki. Objętość gazu zmierzono w warunkach normalnych. Wynik podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku. Odpowiedź: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. Informacja do zadań 16, 17 Tytan (Ti) występuje w minerałach rutylu – TiO2 oraz ilmenicie – FeTiO3. Czysty metal otrzymuje się z rutylu podczas ogrzewania z węglem i chlorem w wyniku czego, powstaje chlorek tytanu(IV) i tlenek węgla(II). W drugim etapie chlorek tytanu(IV) ogrzewa się w odpowiednich warunkach z magnezem. Czysty tytan lub jego stop o składzie masowym 85% Ti, 8% Al, 7% V stosowny jest np. do wytwarzania implantów. Chlorek tytanu(IV) w warunkach normalnych jest cieczą. Rozpylony w powietrzu łatwo hydrolizuje, tworząc chlorowodór i subtelne cząstki tlenku tytanu(IV). Z tego powodu używa się go niekiedy do wytwarzania zasłon dymnych. Źródło: L. Pauling, P. Pauling, Chemia, PWN, 1989 Zadanie 16 (2 pkt) Na podstawie tekstu napisz równania reakcji przebiegających podczas otrzymywania czystego tytanu. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Strona 6 z 12 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Zadanie 17 (3 pkt) a) Napisz równanie hydrolizy chlorku tytanu(IV). …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. b) Oblicz, ile gramów wody wzięło udział w reakcji hydrolizy chlorku tytanu(IV), jeśli powstało 0,56 m3 chlorowodoru (w przeliczeniu na warunki normalne), a reakcja przebiegała z wydajnością 90%. A. 0,225 g B. 0,900 g C. 225 g D. 250 g Obliczenia (nie podlegają ocenie) c) Wyjaśnij, dlaczego chlorek tytanu(IV) lepiej nadaje się do wytwarzania zasłon dymnych nad oceanem, niż nad pustynią. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 18 (1 pkt) W wyniku spalania 0,25 mola pewnego węglowodoru otrzymano 33,6 dm3 tlenku węgla(IV) (odmierzonego w warunkach normalnych). Wybierz nazwę węglowodoru, który uległ spaleniu. A. etan B. propyn C. buten D. heksan Zadanie 19 (1 pkt) Do reakcji całkowitego spalania użyto 3 dm3 etenu oraz 10 dm3 O2. Po reakcji chemicznej para wodna skropliła się. Zaznacz objętość gazów, odmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury, które powstały po reakcji. A. 6 dm3 B. 7 dm3 C. 8 dm3 D. 10 dm3 Zadanie 20 (2 pkt) Monochloropochodna pewnego alkanu zawiera 33,33% (w procentach masowych) chloru. W wyniku monochlorowania tego alkanu powstaje tylko jeden produkt organiczny. Napisz wzór półstrukturalny oraz nazwę systematyczną alkanu. Masa atomowa chloru jest równa 35,5 u. Obliczenia (nie podlegają ocenie) Wzór półstrukturalny alkanu: …………………………………………………………………………………………………………………… Nazwa systematyczna: …………………………………………………………………………………………………………………………….. Strona 7 z 12 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Zadanie 21 (1 pkt) W roztworze o objętości 500 cm3 znajduje się 0,005 mola kwasu azotowego(III), którego stopień dysocjacji wynosi 10%. Wskaż, ile moli kationów wodorowych znajduje się w tym roztworze. A. 0,005 mola B. 0,01 mola C. 0,001 mola D. 0,0005 mola Obliczenia (nie podlegają ocenie) Zadanie 22 (1 pkt) Sole podwójne są to sole zawierające więcej niż jeden kation bądź anion. Powstają wskutek rozpuszczenia więcej niż jednej soli w cieczy, a następnie wspólnej ich krystalizacji. Przykładem soli podwójnych są ałuny. Ałuny to podwójne siarczany(VI) zawierające metal (Me) lub jon w postaci kationów o ładunku 1+ i 3+. Ich wzór ogólny to MeIMeIII(SO4)2 12H2O. Kationami o ładunku 1+ mogą być: , kationami o ładunku 3+ mogą być: . Jeden z ałunów ma działanie powodujące zwiększenie krzepliwości krwi, dlatego stosowany jest m. in. w płynach po goleniu. W celu zbadania składu chemicznego tego ałunu wykonano doświadczenie: na próbkę roztworu ałunu podziałano roztworem wodorotlenku sodu i ogrzano. Umieszczony u wylotu probówki, zwilżony wodą papierek uniwersalny, zmienił zabarwienie z żółtego na niebieskozielone. Jednocześnie wytrącił się biały osad. Na podstawie powyższych informacji napisz wzór opisanego ałunu. …………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………… Zadanie 23 (3 pkt) Skorupa jaja kurzego jest zbudowana z delikatnej siatki białkowej i wypełniających ją substancji nieorganicznych, głównie węglanu wapnia. Zaprojektuj doświadczenie, którego przebieg potwierdzi obecność węglanu wapnia i białka w skorupie jaja. a) Podkreśl wzór jednego odczynnika, którego użycie pozwoli zrealizować to zadanie. NaOH(aq), CuSO4(aq), HNO3(aq), FeCl3(aq), b) Napisz, jakie zmiany można zaobserwować w czasie reakcji wybranego odczynnika ze skorupą jaja, świadczące o obecności w niej: węglanu wapnia: ……………………………………………………………………………………………………….……….……………………. białka: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Zadanie 24 (1 pkt) W celu otrzymania wolnych aminokwasów należy przeprowadzić: A. denaturację białka B. wysalanie białka C. koagulację białka D. hydrolizę białka Strona 8 z 12 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Informacja do zadań 25 - 28 Poniżej przedstawiono wzory półstrukturalne czterech jednofunkcyjnych pochodnych węglowodorów. I. CH3 – CH2 – CH2 – CHO II. CH3 – CH2 – COOCH3 III. CH3 – CO – CH2 – CH3 IV. CH3 – CH2 – COOH Zadanie 25 (1 pkt) Spośród związków chemicznych, których wzory podano w informacji wprowadzającej wybierz izomery. Podaj numery, którymi je oznaczono. Izomerami są związki, których wzory oznaczono numerami: …………………………………………………………….. Zadanie 26 (1 pkt) Podaj nazwy systematyczne związków oznaczonych numerami I i III. I: ………………………………………………………; III: …………………………………………………………………… Zadanie 27 (1 pkt) Zbadano właściwości substancji, których wzory oznaczono numerami I – IV. Uzupełnij poniższą tabelę, wpisując numery substancji o podanych właściwościach. Opis właściwości substancji Numer wzoru substancji 1. Wodny roztwór tej substancji barwi papierek uniwersalny na kolor czerwony i dobrze przewodzi prąd elektryczny. 2. Wskutek ogrzewania tej substancji z odczynnikiem Tollensa na ściankach naczynia powstaje metaliczne srebro. 3. Produktem redukcji tej substancji wodorem jest butan-2-ol. ……………………………………….. ……………………………………….. ……………………………………….. Zadanie 28 (1 pkt) Stosując wzory półstrukturalne związków organicznych, napisz równanie reakcji hydrolizy zasadowej związku oznaczonego numerem II. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 29 (1 pkt) Przeróbka chemiczna tłuszczów polega między innymi na reakcji chemicznej: CH2 - O - CO - C17H33 CH - O - CO - C17H33 CH2 - O - CO - C17H33 CH2 - O - CO - C17H35 + 3H2 CH - O - CO - C17H35 CH2 - O - CO - C17H35 Celem tego procesu jest: A. polepszenie walorów smakowych tłuszczów B. otrzymanie pokostu, który ma zastosowanie do produkcji farb olejnych C. otrzymanie tłuszczów stałych np. masła roślinnego D. otrzymanie substancji obniżającej napięcie powierzchniowe wody. Strona 9 z 12 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Zadanie 30 (7 pkt) Poniżej przedstawiono schemat ciągu reakcji chemicznych przebiegających w roztworach wodnych i zastosowaniem właściwych katalizatorów, prowadzących do otrzymania siarczanu(VI) baru ze skrobi. skrobia → glukoza → alkohol → aldehyd → kwas etanowy → etanian etylu → etanian baru → BaSO4 Stosując wzory półstrukturalne związków organicznych (z wyjątkiem skrobi i produktu jej hydrolizy) napisz równania kolejnych reakcji chemicznych przedstawionych schematem. 1. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 5. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Strona 10 z 12 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 B R U D N O P I S Strona 11 z 12 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 FRAGMENT UKŁADU OKRESOWEGO PIERWIASTKÓW 1 18 1H 1,01 wodór 2He 4,00 Hel 3Li 6,94 Lit 2 13 4Be 9,01 Beryl 11Na 12Mg 23,00 24,31 Sód Magnez 3 4 5 6 22Ti 47,88 Tytan 23V 50,94 Wanad 24Cr 52,00 Chrom 19K 39,01 Potas 20Ca 40,08 Wapń 21Sc 44,96 Skand 37Rb 85,47 Rubid 38Sr 87,62 Stront 39Y 40Zr 88,91 91,22 Itr Cyrkon 55Cs 132,9 Cez 56Ba 137,3 Bar 57La* 139,9 Lantan 72Hf 148,5 Hafn 7 8 9 25Mn 26Fe 27Co 54,94 55,85 58,93 Mangan Żelazo Kobalt 10 11 12 14 8O 9F 16,00 19,00 Tlen Fluor 10Ne 20,18 Neon 13Al 26,98 Glin 15P 30,97 Fosfor 16S 17Cl 32,07 35,45 Siarka Chlor 18Ar 39,95 Argon 33As 74,92 Arsen 34Se 35Br 36Kr 78,96 79,90 83,80 Selen Brom Krypton 14Si 28,08 Krzem 28Ni 29Cu 30Zn 31Ga 32Ge 58,69 63,55 63,39 69,72 72,61 Nikiel Miedź Cynk Gal German 73Ta 74W 180,9 183,8 Tantal Wolfram 77Ir 78Pt 79Au 80Hg 81Tl 82Pb 192,2 195,08 196,97 200,59 204,38 207,20 Iryd Platyna Złoto Rtęć Tal Ołów 87Fr 88Ra 89Ac** 104Rf 105Db 106Sg 223,02 226,03 227,03 261,11 263,11 265,12 Frans Rad Aktyn Rutherf. Dubn Seaborg 17 7N 14,01 Azot 45Rh 102,9 Rod 76Os 190,2 Osm 16 5B 6C 10,81 12,01 Bor Węgiel 41Nb 42Mo 43Tc 44Ru 92,91 95,94 97,91 101,1 Niob Molibden Technet Ruten 75Re 186,2 Ren 15 46Pd 47Ag 48Cd 49In 50Sn 51Sb 52Te 53I 54Xe 106,42 107,87 112,41 114,82 118,71 121,76 127,60 126,90 131,29 Pallad Srebro Kadm Ind Cyna Antymon Tellur Jod Ksenon 83Bi 84Po 85At 86Rn 208,98 208,98 209,99 222,02 Bizmut Polon Astat Radon 107Bh 108Hs 109Mt 110Ds 111Rg 264,10 269,10 268,10 281,10 Bohr Has Meitner Darms. Roent. Tabela rozpuszczalności wybranych wodorotlenków i soli. Na+ K+ NH4+ Mg2+ Ca2+ Ba2+ Ag+ Cu2+ Zn2+ Al3+ Mn2+ Fe2+ Fe3+ Pb2+ Sn2+ OH- r r r s s r n n n n n n n n n Cl- r r r r r r n r r r r r r s r Br- r r r r r r n r r r r r r s r S2- r r r r s r n n n o n n n n n SO32- r r r r n n n n s o n n o n o SO42- r r r r s n s r r r r r r n r NO3- r r r r r r r r r r r r r r r PO43- r r r n n n n n n n n n n n n CO32- r r r n n n n n n o n n o n o SiO32- r r o n n n n n n n n n n n n r - substancja dobrze rozpuszczalna s - substancja słabo rozpuszczalna (osad wytrąca się ze stężonego roztworu) n - substancja praktycznie nierozpuszczalna o - substancja w roztworze wodnym nie istnieje Strona 12 z 12