Rozumieć i być rozumianym, czyli jak

Rozumieć i być rozumianym,
czyli jak skutecznie się komunikować
Pięć kroków do porozumienia z Twoim dzieckiem
W jaki sposób mówić do dzieci, aby
być przez nie zrozumianym?
W jaki sposób słuchać, aby zrozumieć
swoje dziecko?
Jak ważna jest umiejętność
rozpoznawania i wyrażania uczuć?
Jak prosić o to czego potrzebujemy?
Jak reagować na „nie” wyrażane przez
dzieci?
2
Jak rozwijać umiejętności komunikacyjne na co dzień?
Pięć kroków do porozumienia z Twoim dzieckiem
1.
Formułuj wypowiedzi w sposób
jasny i wolny od ocen.
2.
Zwracaj uwagę na uczucia.
3.
Dostrzeż potrzebę stojącą za
działaniem.
4.
Formułuj wykonalne prośby.
Usłysz „tak” za każdym „nie”.
5.
Słuchaj i mów co usłyszałeś/
usłyszałaś.
3
Krok I
Obserwacja
4
Krok I
Obserwacja – spostrzeżenia oparte na faktach
 Opisuję rzeczywistość tak precyzyjnie i bezstronnie,
jak zrobiłaby to kamera wzbogacona o ludzkie zmysły.
Mówię o tym co widzę, słyszę, odczuwam.
 Przedstawiam fakty, co do których wszyscy mogą się
zgodzić: Umówiliśmy się na 15.00, a jest 15.30.
 Unikam ocen, krytyki, analiz, interpretacji, etykietowania:
Zawsze się spóźniasz!
Jesteś okropna, nie można na Ciebie liczyć!
Nie obchodzi Cię, ze marnuję swój czas!
 Unikam uogólnień typu: zawsze, nigdy, często, rzadko,
wszyscy.
5
Krok I
Obserwacja – spostrzeżenia oparte na faktach
Obserwacja, czy coś więcej?
Jesteś niezorganizowana/y.
Jesteś leniwy/leniwa
Przyszłaś/ przyszedłeś 30 minut później, niż
ustaliliśmy.
Czas goni, a ty się tym wcale nie zajmujesz.
A ty jak zwykle na „nie”…
Podczas lekcji wychowawczej nauczycielka
ani razu nie zapytała mnie o zdanie.
6
Krok II
Rozpoznawanie i wyrażanie uczuć
Precyzyjnie wyrażone uczucia informują nas
o tym, czy nasze ważne potrzeby są,
czy nie są zaspokojone.
Jeśli działamy i komunikujemy w zgodzie
z uczuciami jesteśmy odbierani jako spójni
i wiarygodni.
Unikanie kontaktu z uczuciami zabiera
ogrom energii na ich tłumienie, zmniejsza
nasz życiowy potencjał.
7
Krok II
N
Rozpoznawanie i wyrażanie uczuć
Uczucia, czy coś więcej?
1. Czuję się szczęśliwa/ szczęśliwy.
2. Czuję, że mnie nie lubisz.
3. Czuję, że ona/on mną manipuluje.
4. Boję się kiedy krzyczysz.
5. Czuję jakbym żyła/ żył ze ścianą.
8
Krok III
Rozpoznawanie potrzeb
Potrzeby są naturalną motywacją do życia, do działania. Dotyczą wszystkich
aspektów naszego istnienia – fizycznych, emocjonalnych, intelektualnych,
społecznych, duchowych.
To czy potrzeby są zaspokojone, czy nie determinuje nasze uczucia.
Potrzeby są uniwersalne, wspólne wszystkim ludziom, różnią się tylko
strategie, czyli sposoby zaspokajania potrzeb.
Konflikty i napięcia pojawiają się wtedy, gdy zakładamy, że istnieje tylko
jeden sposób zaspokojenia potrzeby.
9
Krok III
Dostrzeż potrzebę ukrytą pod działaniem
dom z ogródkiem
wysokie stanowisko
spotkanie z rodziną
podróże
odpoczynek
nagroda
gra na komputerze
POTRZEBA CZY STRATEGIA?
czytanie
rozwój
nowa praca
pieniądze
wyjazd na wakacje
bezpieczeństwo
poranne bieganie
rozmowa z przyjaciółką
bliskość
autonomia
lokata w banku
spokój
empatia
szczerość
10
Krok III
Potrzeba to nie strategia
?
?
A Ty jak ostatnio
zaspokoiłeś/
zaspokoiłaś potrzebę
odpoczynku?
?
?
A Ty w jaki sposób ostatnio zaspokoiłaś, zaspokoiłeś potrzebę odpoczynku?
11
Krok IV
Prośba
Warto pamiętać:
Sprawdź, czy Twoja prośba nie jest żądaniem.
Zwróć uwagę, że każde NIE ze strony Twojego rozmówcy
oznacza TAK dla jego ważnej potrzeby.
Proś o to czego chcesz, a nie o to czego nie chcesz.
Sprawdź, czy twoja prośba jest szczegółowa i konkretna, a nie
ogólna, czyli niewykonalna.
12
Krok IV
Formułuj wykonalne prośby
Która z tych próśb jest precyzyjnie wyrażona?
Proszę nie odrabiaj
lekcji zbyt późno
Pomówmy teraz o
planach
wakacyjnych
Powiedz mi proszę,
co myślisz o tym
pomyśle?
Obiecaj mi, że
będziesz się dobrze
zachowywać w
szkole
Czy mogłabyś/
mógłbyś okazać mi
szacunek
13
Krok V
Słuchaj i mów co usłyszałeś/ usłyszałaś
Zdjęcie ze strony mamdziecko.interia.pl
14
Wyrażaj uznanie sobie i innym
Znajdź trzy razy w tygodniu czas na to, aby wyrazić uznanie dla samej/samego siebie. Zapisz
swoje osiągnięcia: te, których dokonałaś/łeś; te, do których się przyczyniłaś/łeś; lub te działania, z
których efektów jesteś zadowolona/y. To mogą być działania, które udało Ci się zrealizować w
ciągu ostatnich 24 godzin (np. przygotowałam dobre śniadanie), jak i te, które powstały jakiś czas
temu (np. stworzyłam/łem projekt, który przyniósł korzyści finansowe). Mogą to być zarówno
rzeczy drobne, jak i złożone.
Następnie zastanów się, które z Twoich potrzeb zostały zaspokojone, gdy wykonywałaś/łeś to
działanie (np. odpoczynku, bezpieczeństwa, wyzwań, autentyczności, osiągnięć, rozwoju,
wsparcia, współpracy, przyczyniania się do wzbogacania życia…). Jakie uczucia pojawiają się
gdy wyrażasz sobie uznanie?
Wyrażaj uznanie swoim dzieciom, bliskim, osobom z którymi współpracujesz, ludziom ze swojego
otoczenia. Mów o tym, jakie twoje potrzeby zostały zaspokojone przez ich działania czy słowa i
co w związku z tym czujesz.
Rób to ćwiczenie systematycznie i obserwuj, jak wzbogaca ono Twoje życie i życie bliskich Ci
osób!
Jedno z ćwiczeń z warsztatów Bliżej siebie, bliżej innych!
www.poskrzydła.rubikon.pl
15
Literatura, którą polecam:

Marshall B. Rosenberg Porozumienie bez przemocy. O języku serca (Wydawnictwo Czarna
Owca 2011)

Marshall B. Rosenberg To, co powiesz może zmienić świat (Wydawnictwo Czarna Owca 2013)

Liv Larsson Porozumienie bez przemocy w związkach. Zbadaj swoje relacje (Wydawnictwo
Czarna Owca 2011)

Sura Hart, Victoria Kindle Hodson Szanujący rodzice, szanujące dzieci (Wydawnictwo MiND
2012)

Serena Rust
Tańcowała żyrafa z szakalem. Cztery kroki empatycznej komunikacji
(Wydawnictwo Czarna Owca 2010)
16
Dziękuję!
Izabela Szczepaniak - Wiecha
[email protected]
693802102
Kontakt
ul. Mydlarska 4
30-703 Kraków
Biura
ul. Wiśniowa 36 m. 2
02-520 Warszawa
[email protected]
www.uniwersytetdzieci.pl
ul. Iwana Pawłowa 1/1
53-604 Wrocław
ul. Kościuszki 31a/8
10-503 Olsztyn