Amortyzatory

Wiedza
Amortyzatory –
stopniowe zużycie usypia
czujność
Niewielu kierowców zdaje sobie
sprawę, jak wielki wpływ mają amortyzatory na zachowanie się samochodu na drodze, a co za tym idzie na
nasze bezpieczeństwo.
Fachowcy w branży motoryzacyjnej wyróżniają tzw. „Trójkąt Bezpieczeństwa”, czyli elementy samochodu,
które mają największy wpływ na bezpieczne prowadzenie pojazdu. Są to:
opony - kierowanie pojazdem
hamulce - zatrzymywanie
amortyzatory - stabilizacja jazdy
W przypadku dwóch pierwszych
elementów, kierowcy są doskonale
poinformowani o ich roli w samochodzie oraz czym skutkuje jazda
z niesprawnymi hamulcami czy na zużytych oponach. Jeśli chodzi o amortyzatory, to wiedza ta jest niewielka.
Testy przeprowadzone przez jednego
z producentów amortyzatorów wykazały, że przy niesprawnych amortyzatorach w 50% i przy prędkości
50 km/h, droga hamowania wydłuża
się o 2 metry. Te dwa metry decydują
często czy dojdzie do wypadku, a niekiedy przesądzają też o naszym życiu.
Niesprawne amortyzatory drastycznie obniżają bezpieczeństwo
jazdy, ponieważ pogorszona zdolność
tłumienia pozwala na chwilowe odrywanie kół od jezdni. Skutkiem tego
jest zwiększona, nawet do 30%, droga
hamowania. Drugim niepożądanym
efektem jest tendencja do kołysania
się nadwozia, co powoduje utratę
stabilności. Zwłaszcza na zakrętach
i przy nagłych zmianach toru jazdy.
Na mokrej nawierzchni łatwo wtedy
wpaść w poślizg.
Zły stan amortyzatorów ma duży
wpływ nie tylko na bezpieczeństwo
jazdy, ale również na stan techniczny
samochodu. Źle działające amortyzatory przyspieszają zużycie elementów
podwozia, a w szczególności opon,
przegubów i tulei metalowo-gumowych (silentblock-ów).
Jak wiemy, amortyzatory to części,
które zużywają się w czasie eksploatacji samochodu, a charakterystyka
tłumienia pogarsza się stopniowo
z czasem, dlatego kierowcy w wielu
przypadkach nie odczuwają spadku kontroli jazdy. Ponieważ stopień
zużycia zależy od wielu czynników
– m.in. sposobu jazdy, stanu dróg,
kondycji pozostałych elementów
zawieszenia pojazdu – nie można
dokładnie określić, jak długo amortyzatory pozostaną sprawne. Szacuje
się, że w samochodach poruszających
się po naszych drogach, powinny wytrzymać dystans ok. 60-80 tys. km.
Jednakże amortyzatory mają istotny
wpływ na bezpieczeństwo jazdy, dlatego zalecana jest ich kontrola w wyspecjalizowanym serwisie co 20 tys.
kilometrów. Tzw. „schock tester” poddaje koła samochodu serii wstrząsów
i wibracji o określonej częstotliwości.
W wyniku tego badania uzyskuje się
jedynie wstępną informację do dalszej analizy. Doświadczony diagnosta
powinien bez problemu odpowiednio ją zinterpretować, by oszacować
zużycie amortyzatorów. Amortyzator
bezwzględnie wymaga wymiany, gdy
jego sprawność spadnie do 30% lub
różnica skuteczności przekracza 15%
dla jednej osi. Należy wtedy wymienić
oba amortyzatory na tej danej osi.
Wstępnym sposobem oceny zdolności tłumienia wstrząsów może być
„test kołysania”. Jeśli po rozkołysaniu
nadwozia zawieszenie kołysze się więcej niż dwa razy, jest to sygnał ostrzegawczy. „Testery amortyzatorów”, są
tak naprawdę testerami całego zawieszenia samochodu i pozwalają na
ogólną ocenę jego pracy. Są pomocne
przy diagnozowaniu, lecz nigdy nie
zastąpią diagnosty i doświadczonego mechanika. To oni podpowiadają,
kiedy należy wymienić amortyzator,
by nie narażać się na niebezpieczeństwo. Zawsze do wymiany kwalifikują
się te, które „wyciekły”, mają uszkodzenia mechaniczne, skorodowane
tłoczysko, wybite tuleje gumowe lub
po prostu nie trzymają samochodu.
O nietrzymaniu samochodu świadczą:
zbytnie przechylanie się auta na boki
na zakrętach, nadmierne „nurkowanie” do przodu podczas hamowania
i „przysiadanie” podczas przyspieszania, znoszenie pojazdu z toru jazdy po
niewielkich nawet nierównościach,
wydłużona droga hamowania (nawet
w przypadku ABS), łatwiejsze wpadanie w poślizg na mokrej nawierzchni, a także nierównomierne zużycie
opon. Wyczucie niektórych z tych objawów wymaga doświadczenia, dlatego też zawsze wskazany jest kontakt
z mechanikiem.
Materiał źródłowy „Magazyn Polcar” 3/2009
www.polcar.com
Objawy zużytych amortyzatorów
Odrywanie kół od jezdni
Wibrująca kierownica
Kołysanie nadwozia
„Przysiadające” zawieszenie
„Nurkowanie” samochodu przy hamowaniu
Słaba stabilność na zakrętach
Duża wrażliwość na boczny wiatr
Wyciekający olej
Nierównomierne zużywanie opon
Zużyte przeguby
Zużyte elementy gumowo-metalowe
www.polcar.com