WHI IS WHO - Wojciech Jacobson

WOJCIECH JACOBSON
ur. 1929 w Toruniu
wykształcenie: mgr inż. chemii
powołanie: żeglarz
j.k.ż.w.
członek Jacht Klubu AZS Szczecin
członek honorowy PZŻ (2004) i AZS
członek Bractwa Wybrzeża
Pochodzi z rodziny, w której żeglarstwo było tradycją: ojciec i starsi bracia żeglowali i mieli własny
jacht mieczowy. Najstarszy brat był członkiem Akademickiego Związku Morskiego RP.
Żeglarstwo uprawiał w wielorakich formach: regaty, turystyka, rejsy szkoleniowe, wyprawy, zloty.
Pływał na jachtach mieczowych, balastowych i na dużych żaglowcach. Jako instruktor prowadził szkolenia na kursach, obozach i w rejsach. Szkolił obcokrajowców w Centralnym Ośrodku Żeglarstwa PZŻ
w Trzebieży, w Libii i na pokładach żaglowców Pogoria i Concordia.
1949 – zaczął czynnie uprawiać żeglarstwo w Sekcji Żeglarskiej Akademickiego Związku Sportowego
w Szczecinie (członkiem Jacht Klubu AZS Szczecin jest do dziś).
1965 – uzyskał stopień jachtowego kapitana żeglugi wielkiej.
WHO IS WHO: Wojciech Jacobson
1973-1974 – rejs z Ludomirem Mączką na Marii 1, w pierwszej fazie jego wyprawy dookoła świata.
Wojciech Jacobson dopłynął do wybrzeży Peru.
Żegludze towarzyszyły
wypady lądowe w odległe miejsca do Wyżyny
Gujańskiej i w Andy.
Wspomnienia z tej podróży zawarł w książce
„Marią do Peru” (Gdańsk,
Wydawnictwo Morskie,
1976).
Z Ludomirem Mączką
żeglował jeszcze pod koniec wyprawy, w latach
1983-1984.
1976 – udział w The Cutty Sark Tall Ships’ Races (Operacja Żagiel) zorganizowanej z okazji 200-lecia
Stanów Zjednoczonych.
Wojciech Jacobson do Nowego Jorku płynie w załodze sy Polonez (kpt. Krzysztof Baranowski);
do Polski wraca Darem Pomorza (kpt. Kazimierz Jurkiewicz), na którym dołącza do wachty
studenckiej, by móc pracować na rejach.
Wielokrotnie startował w regatach morskich osiągając znakomite wyniki:
1955 – III miejsce na Żeglarskich Mistrzostwach Polski,
1971 – II miejsce na Mistrzostwach Polski Jachtów Morskich,
1971 – I miejsce w regatach Ostseewoche,
1977 – I miejsce w Bałtyckich Regatach Samotników w kl. HTC.
1
Maria – 11-metrowy mahoniowy kecz, kupiony i wyremontowany przez Ludomira Mączkę w 1972 r. Na Marii
kpt. Mączka przez 11 lat (1973-1984) prowadził rejs dookoła świata liczący ponad 70 tys. Mm (w tym 1500-milowy
etap przebyty samotnie). W sierpniu 1999, kpt. Mączka rozpoczął kolejny rejs Marią dookoła świata: trasa prowadziła przez Atlantyk do Cieśniny Magellana i przez wyspy Pacyfiku do Auckland, Nowa Zelandia. Tam, w grudniu
2000, Ludomir Mączka opuścił jacht i udał się na leczenie do Kanady. Opiekę nad Marią przejął kpt. Maciej
Krzeptowski.
2 WHO IS WHO: Wojciech Jacobson
1980, wrzesień – Wojciech Jacobson, pomagając Ireneuszowi Gieblewiczowi2 z Chicago, przeprowadza z nim jacht
Dal 3 ze Szczecina do Gdyni i potem do Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Był to ostatni rejs tego historycznego jachtu.
Na zdjęciu: Powitanie s/y Dal w basenie JK AZS w Szczecinie,
10 września 1980.
http://www.jkazs.szczecin.pl/archiwum/dal2/wdx.htm
1982 – udział w The Cutty Sark Tall Ships’ Races (Operacja Żagiel) na STS Pogoria (kpt. Andrzej
Marczak); Jacobson był II oficerem i – wraz z Bronisławem Tarnackim – opracowywał taktykę
regat, dzięki której Pogoria okazała się najszybszą wśród wielkich żaglowców w pierwszym
etapie, zajmując ostatecznie, po przelicznikach, trzecie miejsce.
1983-84 – ponownie z Ludomirem Mączką na jachcie Maria: żegluga wzdłuż wybrzeży Urugwaju,
Brazylii i Gujany Francuskiej (m.in. wpływają rzeką Comté w głąb dżungli do wioski
Hmongów), a stamtąd do Europy.
1985 – siedmiomiesięczny rejs na Vagabond II 4
(wzięła w nim również udział córka Jacobsona, Magda); jacht, należący do mieszkającego na stałe we Francji polskiego polarnika Janusza Kurbiela, przeprowadzony został
z Francji do kanadyjskiej prowincji Kolumbia
Brytyjska. Był to wstęp do realizacji śmiałego i bezprecedensowego zamierzenia: pierwszego pokonania małym jachtem Przejścia
Północno-Zachodniego z zachodu na wschód.
1985 – Vagabond II w North Vancouver, fot. Jerzy Kuśmider
2
Ireneusz Gieblewicz – ur. 1935 w Łodzi; żeglarz, jachtowy sternik morski; w czasie wojny wywieziony wraz
z rodziną do Niemiec; potem do Metz (okupowana Francja); we Francji, po wyzwoleniu, wskutek wypadku
amputowano mu nogę; pracował, m. in. w Szczecińskim Urzędzie Morskim (ochrona rybołówstwa); do USA
wyjechał w 1966; w 1980 sprowadził jacht Dal do Polski. [http://www.jkazs.szczecin.pl/archiwum/dal2/wdx.htm]
3
Dal – jacht zatokowy, slup, dł.: 8,5 m, szer.: 2,15 m, zanurz.: 1,3 m, pow. ożagl.: 45 m², na którym Andrzej
Bohomolec, Jerzy Świechowski i Jan Witkowski (powrócił do Polski z Bermudów) przepłynęli w latach 1933-1934
Atlantyk, w rejsie z Gdyni do Nowego Jorku i Chicago.
4
Vagabond'eux (in. Vagabond II) – zbudowany w 1979 jako stalowy kecz; budowa kadłuba: stocznia Marcel Brument
k. Paryża; dł. całk.: 15,00 m, szer.: 4,20 m, zanurz.: 1,10-2,50 m, pow. ożagl.: 120 m², ciężar całk.: 16 t, grubość blach
w części dennej kadłuba: 10 mm. Zaprojektowany do żeglugi polarnej przez francuskiego konstruktora Gilberta
Caroffa, wg pomysłu Janusza Kurbiela. W latach 1980-83 Kurbiel odbył na Vagabond II kilka rejsów arktycznych,
m.in. do północnego bieguna magnetycznego. Przed nową wyprawą, w 1984, ożaglowanie i takielunek Vagabond II
zostały zmienione z typu kecz na slup. W miejscu bezana stanęła metalowa „brama” podtrzymująca anteny i układ
podnoszenia pontonu; na rufie zamocowano platformę wydłużającą pokład. [W. Jacobson,
<http://www.jkazs.szczecin.pl/archiwum/nwpas/wd.htm> i <http://www.jkazs.szczecin.pl/archiwum/jacobson/wd.htm>]
3 4 WHO IS WHO
O: Wojciech Jacobson
J
1985-1988 – arktyczn
ny rejs na Vagabond
Va
II (bandera
(
kannadyjska i fraancuska) zorrganizowany przez
Jaanusza Kurbieela.
11988 – Woojciech Jacoobson
przejmuuje
prow
wadzenie
j
jachtu
Vagaboond II od Kuurbiela i z Luddomirem Mączką
M
z pow
wodzeniem doprod
wadza całe przedsięw
wzięcie do koońca.
Do Europy żeglarze wrócili
w
z Grenllandii, napotyykając na Attlantyku barddzo trudne warunki
w
pogoodowe
(tropikaalny sztorm
m Helene o sile
wiatru przekraczaj
ającej 12º w skali
Beaufoorta).
W
Wojciech
Jacobson i Ludoomir Mączka jako jedyni
uczestniczyli we wszystkich etapach tej kilkuletniej
t
liczyła ok.
o 23 tys. Mm
M i prowawypraawy, której trasa
dziła przez 86 po
ortów i kotw
wicowisk. Przzygotowując
jednostkę do kolejjnych prób przejścia arktyycznej drogi
m
w wiooskach Innuittów.
spędzzili około 6 miesięcy
Wojcieech Jacobson i Ludomir
L
Mączkaa podczas przekrraczanie koła polarnego, 18 lipcaa 1985.
Fot. z archiwum W. Jaccobsona
5 WHO IS WHO: Wojciech Jacobson
Pokonanie przez Polaków Northwest Passage w końcu lat 80. dwudziestego wieku zasługuje na szczególne uznanie, bowiem Kurbiel, Jacobson i Mączka musieli zmagać się w trakcie rejsu z nieporównanie
cięższymi warunkami, niż panują tam obecnie.
W ciągu ostatnich lat ocieplenie klimatu poczyniło w Arktyce takie spustoszenia, że powtórzenie ich
wyczynu – z zachowaniem skali trudności – jest już po prostu niemożliwe: otwarte są np. szlaki dawniej
zamknięte zaporami lodowymi.
Wojciech Jacobson, Janusz Kurbiel, Ludomir Mączka.
Fot. z archiwum W. Jacobsona
WHO IS WHO: Wojciech Jacobson
1988-1999 – Wojciech Jacobson współpracuje z kanadyjską Class
Afloat – szkołą pod żaglami organizowaną przez West Island College
z Montrealu. Uczestniczył w tym czasie – jako pierwszy oficer –
w wielu rejsach na STS Pogoria i STS Concordia 5, m.in. przez
Cieśninę Magellana (1993). Żeglując, chętnie zatrzymywał się w rzadko odwiedzanych przez podróżników miejscach, jak wyspy Saint Paul
oraz Chagos na Oceanie Indyjskim, Pitcairn, Palmyra, Galapagos
i wielu innych na Pacyfiku; na swojej ulubionej Wyspie Wielkanocnej
słynne kamienne kolosy odwiedził aż czterokrotnie. Oficjalne
pływanie w barwach Class Afloat zakończył w październiku 1999
w Darwin, uhonorowany tytułem Honorary First Mate.
2001 – ponownie na STS Concordia, w rejsie West Island College na
trasie Wyspa Wielkanocna – Ushuaia, wokół przylądka Horn, co
pozwoliło mu zamknąć pętlę wokół obu Ameryk.
2007
– 12 maja – Wojciech
Jacobson oraz Andrzej
Piotrowski (dyrektor Instytutu Geologicznego
w Szczecinie; pływał na
Marii)
odsłaniają
w Jacht Klubie AZS
pomnik
poświęcony
Ludomirowi Mączce.
Jest to dwumetrowej
wysokości
8-tonowy
głaz (granit alandzki)
przyniesiony
przez
lodowiec z okolic Wysp
Alandzkich w pobliże
Barlinka.
Na nim wyryto napis: Pamięci Ludomira Mączki, żeglarza-geologa, który stąd wyruszał w świat.
Koledzy i przyjaciele, maj 2007. Obok umieszczona jest tablica z życiorysem żeglarza, jego wizerunkiem i sylwetką Marii.
Napis i tablicę wykonał Marian Preiss, żeglarz-regatowiec ze Stargardu.
5
Concordia, stalowa barkentyna, zbudowana w Szczecinie w 1991, przekazana armatorowi (West Island College
z Montrealu) w kwietniu 1992. Dł.: 57,5 m (188 ft 8 in), szer. maks.: 9,44 m (31 ft 0 in), zanurz.: 4,0 m (13 ft 1 in),
pow. ożagl.: 993 m2 (10,690 sq ft), wysokoprężny silnik pomocniczy MAN pozwalajacy osiągnąć prędkość
9 węzłów. Zatonęła 17 lutego 2010, 300 Mm SE od Rio de Janeiro.
6 7 WHO IS WHO
O: Wojciech Jacobson
J
2008
– czerw
wiec – publikkacja albumu „Mam na imiię Ludomir” wydanego
w
wsspólnie z Maciejem
M
Krzzeptowskim (S
Szczecin, Ofiicyna In Plus,, 2008).
Wojciech Jacobson maa w swoim doorobku wiele nagród
n
i wyróóżnień związaanych z żeglaarstwem:
n s/y Vagaboond II
19855 – Srebrny Sekstant za rejs z Le Havre przez Kanał Panamski do Vancouver na
19888 – Srebrny Sekstant, wspóólnie z Januszzem Kurbielem
m i Ludomireem Mączką, za
z pierwsze
pokonanie arktycznegoo Przejścia Póółnocno-Zachhodniego z zaachodu na wscchód na
bond II
s/y Vagab
19899 – nagroda Grotmaszta
G
Brractwa Kaphoornowców za „dobrą pracę w ciężkich warunkach
w
szttormowych””.
19988 – Derek Zavvitz Memoriall Award przyzznawana przeez kanadyjskich studentów
w osobom, któórych
postawa uznana
u
zostałła za godną naaśladowania
19999 – tytuł Hono
orary First Maate przyznanyy przez kanadyyjską Class Affloat na zakońńczenie 11-lettniej
pracy na żaglowcach
ż
teej organizacji..
20000-2010 – zasiaada w Kapituule Kolosów6
7
od 20008 – członek
k rady prograamowej Polskkiej Fundacji Morskiej
M
.
20100, 6 marca – laureat nagrody Conrad 20009, przyznaw
wanej przez Bałtyckie
B
Braactwo Żeglarzzy
ualnościom morskim w minnionym roku.
indywidu
20100, 22 maja – laureat
l
Nagroody Chwały Mórz
M
czyli Toopora Bojoweego przyznaneego przez Braaci
Wybrzeżaa.
20111, 16 czerwca
a – uhonorowaany przez Prezzydenta Miastta Szczecin tyytułem „Ambaasador Szczeccina”.
Wojciech Jacobson jesst autorem maateriałów szkooleniowych oraz artykułów
w w prasie facchowej.
O kr
Opr.
na podstawie korespondencji z Wojciechem Jacoobsonem
d
(dziiekuję!),
i materiaałów przez niego dostarczonych
w tym biogramu opracowaanego przez Piotra Tomzę.
6
Kolosy – polskie nagrod
dy podróżniczee przyznawanee corocznie od 2000 roku za dokonania
d
w kategoriach:
k
poddróże,
ż
speeleologia, wyczzyn roku oraz („Super
(
Kolos””) za całoksztaałt osiagnięć lub
ub za wybitne
alpinizm, żeglarstwo,
dokonanie zespołowe.
7
patrz: <htttp://pl.wikiped
dia.org/wiki/Poolska_Fundacjaa_Morska>