Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego test sprawności językowej

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego test sprawności językowej

Zakrzewo, 21 lutego 2013 roku
Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego
test sprawności językowej
Imię i nazwisko ……………………………………………………………………………
Klasa ……………………………………….
str. 1
A. Poniżej znajdują się związki frazeologiczne, w których występują nazwy zwierząt – nie są to
jednak właściwe wyrazy. Odgadnij poprawne nazwy zwierząt i wpisz je do krzyżówki w odpowiednim miejscu. Następnie odczytaj z zaznaczonych kratek litery, które utworzą rozwiązanie – zapisz je pod krzyżówką.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Płakać jak kangur.
Mieć krucze serce.
Brzydkie kurczątko.
Krecia przysługa.
Gołębi wzrok.
Patrzeć jak jagnię na malowane wrota.
Owczy apetyt.
Czuć się jak wieloryb w wodzie.
Znać się jak łyse dziki.
Kupować konia w worku.
Chodzić jak błędna krowa.
Siedzieć cicho jak szczur pod miotłą.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Rozwiązanie:
………………………………………………………………………………………………………………….
str. 2
Dopasuj rodzaj słownika do informacji, które można w nim znaleźć.
1.
2.
3.
4.
5.
Słownik poprawnej polszczyzny ………………………………………………………………………………………..
Słownik wyrazów obcych …………………………………………………………………………………………………..
Słownik wyrazów bliskoznacznych…………………………………………………………………………………….
Słownik frazeologiczny………………………………………………………………………………………………………
Słownik języka polskiego…………………………………………………………………………………………………..
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
Znaczenie związków frazeologicznych
Wyrazy o zbliżonym znaczeniu
Pochodzenie wyrazu z innego języka
Forma gramatyczna wyrazu w zdaniu
Znaczenie wyrazu
Poprawna odmiana wyrazu
Budowa związku frazeologicznego
Poprawne użycie spójników i przyimków w zdaniu
Czytam i rozumiem
Przeczytaj uważnie tekst i wykonaj związane z nim zadania – od C. do G.
„Odmieniajcie nazwiska!”
Już wielokrotnie słyszałem, jak ktoś, kto nie odmienił w danym tekście nazwiska, tłumaczył
swe zachowanie wyniesionym ze szkoły pouczeniem, że w oficjalnych sytuacjach życiowych jedynie
takie postępowanie gramatyczne jest właściwe. Na własne oczy widziałem już, niestety, dziesiątki
połączeń typu Janowi Nowak, dla Zbigniewa Kowal, a nawet Krzysztofowi Wiśniewski – na dyplomach, pismach urzędowych, różnych dedykacjach.
Skarżył mi się kiedyś przez telefon pracownik jednego z wrocławskich zakładów przemysłowych, że cała załoga chciała złożyć w gazecie oficjalne wyrazy współczucia z powodu śmierci matki
dyrektorowi Jerzemu Musiał. A czy na co dzień też chodzą do Musiał, dają coś Musiał – spytałem ironicznie. - Nie, chodzą do Musiała, dają coś Musiałowi. W tekście oficjalnym, pisanym chcą jednak
pozostawić to nazwisko w mianowniku – odpowiedział mój rozmówca.
Wy bądźcie inni, Moi młodzi Czytelnicy! Pamiętajcie, że nazwiska trzeba w języku polskim
odmieniać – i w tekstach mówionych, i w tekstach pisanych. Nie przypuszczam, byście mieli kłopoty z
formami typu Nowak, Musiał, Kowal, Wiśniewski czy Witkowski. Możecie się jednak wahać, jak odmienić takie nazwiska, jak Nieckula, Kaleta, Widera, Głowala, Pasieka czy Gadocha. Niech wam przyjdą z pomocą formy rzeczowników rodzaju żeńskiego: skoro kobieta – kobiety – kobiecie – kobietą –
(o) kobiecie, to i Kaleta – Kalety – Kalecie – Kaletę – Kaletą – (o) Kalecie, skoro Jola – Joli – Jolę – Jolą
– (o) Joli, to i Głowala – Głowali – Głowalę – Głowalą – (o) Głowali.
Największe kłopoty mają Polacy z odmianą nazwisk na –o: Lato, Sito, Mleczko, Możejko, Pietraszko. A przecież wystarczy się tu gramatycznie podeprzeć znanymi postaciami Kościuszko, Matejko
czy Fredro! Skoro Kościuszko – Kościuszki – Kościuszce – Kościuszkę – Kościuszką – (o) Kościuszce, to i
Mleczko – Mleczki – Mleczce – Mleczkę – Mleczką – (o) Mleczce, Lato – Laty – Lacie – Latę – Latą – (o)
Lacie itp.
Jan Miodek, Ojczyzna polszczyzna dla uczniów, Gdańsk 1998, s.39-41.
str. 3
B. W tekście jest mowa o
1.
2.
3.
4.
poprawnej pisowni imion i nazwisk.
poprawnej odmianie nazwisk obcych.
konieczności prawidłowego odmieniania polskich nazwisk.
poprawnej odmianie trudnych nazwisk.
D. Na podstawie tekstu podkreśl prawidłowe dokończenie zdań.
1. Swój tekst autor kieruje do dorosłych / młodzieży.
2. Tekst Jana Miodka ma charakter encyklopedyczny / popularnonaukowy.
3. Tytuł tekstu ma formę zdania wykrzyknikowego / oznajmującego.
4. Według autora tekstu nazwiska należy odmieniać zawsze, w każdej sytuacji / tylko w sytuacjach nieoficjalnych.
5. Odmiana nazwisk w tekstach pisanych jest wskazana tylko na dyplomach, pismach urzędowych, dedykacjach / we wszystkich rodzajach tekstów.
E. Spośród poniższych zestawów wybierz i zaznacz ten, który zawiera tylko poprawne formy imion i
nazwisk w miejscowniku liczby pojedynczej.
1.
2.
3.
4.
5.
Stanisławie Kowalczyk, Tomaszu Pietraszko, Janie Widera, Marku Stępień.
Stanisławie Kowalczyku, Tomaszu Pietraszce, Janie Widerze, Marku Stępniu.
Stanisławie Kowalczyku, Tomaszu Pietraszko, Janie Widerze, Marku Stępniu.
Stanisławie Kowalczyku, Tomaszu Pietraszko, Janie Widerze, Marku Stępniu.
F. Uzupełnij poniższe zdania. W każdym z nich wstaw imię i nazwisko autora przeczytanego przez
ciebie tekstu w odpowiedniej formie gramatycznej. W nawiasie zapisz przypadek gramatyczny.
1. Teksty ………………………………. ……………………………………… w bardzo ciekawy sposób uczą nas
poprawnego posługiwania się językiem polskim. (przypadek: ………………………..)
2. Podczas spotkania autorskiego udało mi się porozmawiać z panem profesorem
………………………………. ……………………………………… na temat poprawnej odmiany nazwy mojej
rodzinnej miejscowości. (przypadek: ………………………..)
3. Dzięki ………………………………. ……………………………………… nauczyłem się poprawnie odmieniać
moje nazwisko. (przypadek: ………………………..)
4. Czytałem ostatnio artykuł o panu profesorze ………………………………. ………………………………………
(przypadek: ………………………..)
str. 4
G. Odmień swoje nazwisko przez przypadki w liczbie pojedynczej i mnogiej.
H. Uzupełnij poniższy tekst podanymi słowami. Pamiętaj o zastosowaniu odpowiedniej formy gramatycznej.
sędzia * przyjaciele * bakalie * manna * nastolatek * półtora * hobby * centrum * litr * lubić *
dobry * lasek * mecz *kakao * pomarańcza
Moje ………………………………… to piłka nożna, wycieczki rowerowe, muzyka oraz książki przygodowe i
fantastyczne. Bardzo często spotykam się z moimi ………………………………… . Oni …………………………………
robić to, co ja. Razem oglądaliśmy i bardzo przeżywaliśmy wiele ………………………………… z udziałem
polskich piłkarzy. Nie zawsze zgadzaliśmy się z decyzjami ………………………………… . Najwięcej czasu
spędzamy na świeżym powietrzu, zaś przy komputerach nie więcej niż ………………………………… godziny
dziennie. Gdy jest ładna pogoda, na rowerach jeździmy do pobliskiego …………………………………, gdzie
zbieramy grzyby. Od czasu do czasu wybieramy się też do jednego z ………………………………… handlowych. Naszym celem są sklepy sportowe, księgarnie oraz kino i obowiązkowo lodziarnia. Mamy bowiem również wspólne upodobania kulinarne – bardzo lubimy lody z mnóstwem …………………………… .
Na śniadanie pijemy dwa kubki ………………………………… . Nienawidzimy kaszy ………………………………… .
Na każdą wyprawę rowerową zabieramy po jednym ………………………………… wody mineralnej, kanapki
i kilka soczystych ………………………………… . Podobnie jak wszystkie ………………………………… , lubimy się
bawić, a gdy mamy problemy, pomagamy sobie nawzajem. ………………………………… przyjaciele to wielki skarb.
str. 5
I. Przeczytaj uważnie poniższe zdania – wszystkie one zawierają po jednym błędzie językowym.
Znajdź te błędy i zapisz zdania w poprawnej formie.
1. Nie wiem, dlaczego moja kartka do ciebie nie dotarła, wysłałam ją pod twój nowy adres ponad dwa
tygodnie temu.
2. Dziś jest 21 luty, obchodzimy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego.
3. Chcieliśmy pójść na zakupy, ale większość sklepów było już o tej porze zamknietych.
4. Mój kolega osiągnął sukces w sporcie dzięki ciężkiej pracy, jest to przykład godny do naśladowania.
5. Nasz projekt ekologiczny został uznany najlepszym w konkursie ogólnopolskim.
6. Zimą akweny wodne stwarzają zagrożenie dla amatorów łyżew.
7. W dniu dzisiejszym w naszej szkole wszyscy sprawdzają swoją sprawność językową.
8. Nie warto się poddawać i cofać się do tyłu, trzeba walczyć z przeciwnościami losu.
9. W teście językowym polonistka zaznaczyła na czerwono wszystkie moje błędne pomyłki.
10. Wzajemna współpraca sprzyja osiąganiu lepszych wyników w nauce, w pracy, w życiu.
11. Już miesiąc czasu upłynął od kiedy w szkole rozpoczęliśmy nowy semestr.
12. Proszę panią, Janek jak zawsze dokucza na przerwie młodszym kolegom.
13. Nasze gimnazjum znajduje się na ulicy Leśnej 3a.
str. 6
J. Uzupełnij poniższe zdania – spośród dwóch wyrazów podanych w nawiasie wybierz ten właściwy
i wpisz go w wykropkowane miejsce.
1. Moja przyjaciółka pięknie maluje i ma niezwykle bogatą (osobistość / osobowość)
……………………………………. .
2. te perfumy (mają / posiadają) ………………………………… bardzo przyjemny zapach.
3. Nasza drużyna zdobyła największą (liczbę / ilość) ………………………………… punktów.
4. W wieku (dziecinnym / dziecięcym) ………………………………… najbardziej lubiłem grac w chowanego.
5. W miarę oglądania film podobał mi się coraz (bardziej / więcej) ………………………………… .
6. Kolarze z czołówki narzucili bardzo (wysokie / szybkie) ………………………………… tempo wyścigu.
7. Książki odgrywają bardzo (ważną / poważną) ………………………………… rolę w życiu.
8. Bardzo proszę, (wyłącz / zgaś) ………………………………… światło w pokoju.
9. Ceny produktów spożywczych są coraz (wyższe / droższe) ………………………………… .
10. Ta bateria wytwarza napięcie pięciu (wolt / woltów) ………………………………… .
11. W naszej szkole jedenaście i pół (procenta / procent) ………………………………… uczniów przychodzi
na lekcje pieszo.
12. Nasza pani już dwa razy (pod rząd / z rzędu) ………………………………… odłożyła zapowiadany sprawdzian.
13. Z wielkim sentymentem myślę o (domie / domu) ………………………………… mojej ukochanej babci.
14. Pamiętaj, by cytowane teksty zawsze umieszczać w (cudzysłowiu / cudzysłowie)
………………………………… .
str. 7