Analiza rynku turystycznego Seszeli
Transkrypt
Analiza rynku turystycznego Seszeli
ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO SESZELI Agnieszka Kwiatkowska Numer indeksu: 36955 Grupa T1 K KRAKÓW 2009 SPIS TREŚCI Wstęp..........................................................................................................................................4 Rozdział I Seszele podstawowe informacje............................................................................5 1.Wprowadzenie........................................................................................................................5 1.1 Położenie geograficzne Seszele............................................................................................5 1.2 Historia Seszele.....................................................................................................................6 1.3 Ludność Seszeli (populacja, demografia).............................................................................6 1.4 Ustrój polityczny...................................................................................................................8 1.5 Gospodarka Seszeli...............................................................................................................9 2. Warunki rozwoju turystyki na Seszelach.........................................................................10 2.1 Klimat Seszeli.....................................................................................................................10 2.2 Flora i fauna Seszeli............................................................................................................11 2.3 Ruch turystyczny.................................................................................................................12 2.4 Kultura Seszelczyków.........................................................................................................14 2.5 Folklor na Seszelach...........................................................................................................14 2.6 Komunikacja i transport......................................................................................................15 Rozdział II Rynek turystyczny Seszeli................................................................................17 1. Rynek recepcji turystycznej Seszeli..................................................................................17 1.1 Rynek turystyczny Seszeli jako części regionu Afryki międzynarodowym ruchu turystycznym......................................................................................................................17 1.2 Rynek turystyczny Seszeli jako części subregionu Subsahary w międzynarodowym ruchu turystycznym......................................................................................................................18 1.3 Liczba osób przybywających na Seszele...........................................................................20 1.4 Kierunki recepcji turystycznej Seszeli...............................................................................21 1.5 Odwiedzane regiony Seszeli..............................................................................................22 1.6 Cele jakimi kierują się turyści przybywając na Seszele....................................................23 1.7 Środki lokomocji jakimi posługują się turyści odwiedzający Seszele...............................24 1.8 Długość pobytu na jaką zdecydowali się przybywający na Seszele..................................26 1.9 Zakwaterowanie turystów na Seszelach............................................................................27 1.10 Dochody Seszeli czerpane z turystyki przyjazdowej..................................................30 2. Rynek emisji turystycznej Seszeli......................................................................................31 2.1 Turystyka krajowa mieszkańców Seszeli...........................................................................31 2.2 Turystyka zagraniczna mieszkańców Seszeli.....................................................................31 3. Produkt turystyczny- Seszele – prognozy na rok 2009....................................................33 3.1 PKB Seszeli oraz wysokość zatrudnienia w sektorze turystycznym..................................33 3.2 Rachunek turystyczny pod względem popytu....................................................................34 3.3 Rachunek turystyczny pod względem podaży turystycznej...............................................36 3.4 PKB wygenerowany z szeroko pojętego przemysłu turystycznego...................................37 3.4 Zatrudnienie w przemyśle turystycznym na rok 2009 Seszeli............................................38 Rozdział III Znaczenie rynku turystycznego Seszeli dla Polski.......................................39 1.1. Przyjazdy turystów z krajów zamorskich do Polski..........................................................39 1.2. Cele jakimi kierują się turyści z krajów zamorskich przyjeżdżając do Polski..................40 1.3. Długość pobytu turystów z krajów zamorskich przyjeżdżających do Polski....................41 1.4. Sposób organizacji przyjazdu turystów z krajów zamorskich...........................................42 1.5. Struktura bazy noclegowej wybieranej przez turystów z krajów zamorskich do Polski...42 1.6. Wydatki turystów z krajów zamorskich do Polski ponoszone podczas przyjazdów turystycznych do Polski.....................................................................................................43 1.7. Sezonowość przyjazdów turystów z krajów zamorskich do Polski.................................45 Zakończenie.............................................................................................................................47 Spis tabel..................................................................................................................................48 Spis rysunków..........................................................................................................................49 Bibliografia............................................................................................................51 Aneks........................................................................................................................................52 Wstęp Praca dotyczy ukazaniu rynku turystycznego Seszeli, których Ocean już bardziej błękitny być nie może, a plaże bardziej rajskie. Przywodzi na myśl błogi wypoczynek i luksus- trochę jak Wyspy Kanaryjskie, ale one nie są już tak odległe i nieosiągalne, może dlatego ich czar trochę prysł, a Seszele choć przemysł turystyczny ciągle się rozwija, to jednak z niezmienioną dbałością o ochronę środowiska naturalnego i biorozmaitości pozostawiając wrażenie cudu świata. Praca składa się zasadniczo z trzech głównych rozdziałów, wstępu oraz zakończenia. Pierwszy rozdział zawiera podstawowe informacje dotyczące Seszeli, ich położenia, historii, ludności, ustroju politycznego, gospodarki. W drugiej części rozdziału przedstawiono warunki rozwoju turystycznego. Godny pozazdroszczenia klimat, wspaniała fauna i flora, żółwie, rafy koralowe, palmy kokosowe, endemiczne ptaki wszystko to ukazujące rajską magię wysp. Następnie przedstawiono ruch turystyczny, kulturę oraz folklor Seszelczyków, oraz komunikację i transport Seszeli. Drugi rozdział pracy poświęcono turystycznemu rynkowi Seszeli. W trzech podrozdziałach przedstawiono: rynek recepcji turystycznej, rynek emisji turystycznej, oraz Seszele jako produkt turystyczny, w stosunku do znaczenia dla kraju oraz na tle Afryki i całego świata. Ostatni rozdział trzeci to znaczenie rynku turystycznego dla Polski. Temat ten zrealizowany został na podstawie znaczenie jaki mają dla polskiej turystyki turyści przyjeżdżający z krajów zamorskich, a więc i z Seszeli. Zakończenie zawiera podsumowanie problematyki pracy. Zakresowym przedmiotem badań w pracy jest rynek turystyczny Seszeli. Zakres przestrzenny obejmuje wyłącznie Seszele, natomiast zakres czasowy badań to lata 2004-2009. Metodą badań zastosowaną w pracy są analizy danych oraz ich interpretacja, uzyskanych z raportów, sprawozdań i dokumentów udostępnionych przez rządowe strony statystyczne, Światową Komisję Turystyki i Podróży oraz raport turystyczny Seszeli z 2008 roku przygotowany przez Narodowe Biuro Statystyczne Seszeli. Polskich publikacji dotyczących Seszeli jest naprawdę niezwykle mało. W pracy wykorzystano takie pozycje książkowe jak „Kraje pozaeuropejskie” Zygmunta Kruczka, oraz atlasy przyrodnicze: „Skarby Świata” i „Niezwykłe Miejsca Świata” wydawnictwa Arkady ukazujące fenomen przyrodniczy i kulturalny Seszeli. Rozdział I Seszele-podstawowe informacje 1. Wprowadzenie 1. 1 Położenie geograficzne Seszeli Rys.1 Mapa Seszeli Seszele nazwane zostały rajem na Ziemi. Nie tak słynne, jak wyspy południowego Pacyfiku czy Karaiby, w niczym nie ustępują swym urokiem. Położony w środkowo-zachodniej części Oceanu Indyjskiego, 1600 km od wschodniego wybrzeża Afryki, ten składający się z 116 wysp archipelag rozciąga się na przestrzeni setek. Ciepłe, szmaragdowo-szafirowe wody Oceanu Indyjskiego, opływają je niczym morskie muszelki ( sea shelles stąd nazwa Seychelles czyli Seszele).1 Wyspy te pochodzenia wulkanicznego i koralowego zajmują powierzchnię 455 kilometrów kwadratowych. Tylko 33 wyspy są zamieszkałe. Największa z wysp to Mahe (144 sq km) i na niej http://www.pps.gov.sc/meteo/images/SeyMap.jpg znajduje się stolica kraju Victoria oraz zamieszkuje 80 % ludności. Pozostałe wyspy to Praslin (38,8 sq km), Silhouette (20,7 sq km) i La Digue (10,4 sq km). 41 z wysp zbudowane są z granitu, , podczas gdy wyspy leżące na obrzeżach to koralowe atole. Większe wyspy, o powierzchni górzysto-wyżynnej, są pochodzenia wulkanicznego, mniejsze koralowego. Współrzędne Seszeli : 435 S, 55 40 E, długość linii brzegowej wynosi 491 kilometrów. Seszele pod względem administracyjnym podzielone są na 25 jednostek nazywanych dystryktami.2 1 Agata Mardosz: Rynek Podróży, „Seszele-115 cudów przyrody”, 2008, nr 11, str. 22. Z. Kruczek: Kraje pozaeuropejskie zarys geografii turystycznej, Wydawnictwo Proksenia, Kraków 2008 str.5859. 2 1.2 Historia Seszeli Seszele to stosunkowo młody naród, pierwsza udokumentowana działalność osadnicza przypada na rok 1770, kiedy to wyspy zostały zasiedlone przez Francuzów, przewodzącym niewielkiej grupie białych, Indian i Afrykańczyków. Wyspy pozostawały we francuskich rękach do czasu pokonania Napoleona pod Waterloo, rozwijając się aż do osiągnięcia populacji 3.500 kiedy to zostały scedowane (przyjęte) przez Brytyjczyków na podstawie traktatu paryskiego z 1814 r. W tym czasie mieszkańcy Seszeli poznali co to oświeceniowa polityka zarządców takich jak Pierre Poivre jak również straszne reperkusje Francuskiej Rewolucji. Za czasów brytyjskich, Seszele osiągnęły populacje ok. 7.000 do roku 1825. W tym czasie powstało wiele ważnych majątków i posiadłości produkujących kokosy, zboża, bawełnę i trzcinę cukrowa. W tymże czasie Seszele były również świadkiem założenia miasta Wiktoria jako ich stolicy, wyganiana wielu osobliwych przestępców, z Cesarstwa, dewastacje spowodowała słynna lawina z 1862 r. oraz gospodarcze następstwa zakazu niewolnictwa. Seszele uzyskały niepodległość od Wielkiej. Brytanii w 1976 stając się republika w ramach Wspólnoty Brytyjskiej. Początkowo na Seszelach utrzymywał się system jednopartyjny za czasów rządu France Albert Rene, zaś 4 grudnia 1991 prezydent Rene (wygląda na to ze najpierw był w rządzie a potem wygrał wybory prezydenckie) ogłosił powrót do systemu wielopartyjnego, w 1993 r odbyły się pierwsze wielopartyjne wybory na prezydenta i do władzy ustawodawczej przeprowadzone pod nowa konstytucja, w których prezydent Rene odniósł zwycięstwo. Wygrał on również wybory w roku 1998 i 2003 aż do przekazania władzy James'owi Alix.3 1.3 Ludność Seszeli / Populacja/ Demografia Seszele zamieszkuje 82, 247 obywateli Skład etniczny: Kreole-potomkowie kolonistów francuskich, którzy stanowią 89% ludności, Hindusi-5%, Malgasze- rdzenna ludność Madagaskaru, a także Chińczycy, Arabowie, Indianie, Anglicy stanowiący 3 % ludności seszelskiej. Ponad 96% mieszkańców to chrześcijanie, w tym 88,2% to katolicy. Mniejszość religijną stanowią protestanci i hinduiści 2,1 %, muzułmanie 1,1%. Ludność miejska stanowi 47% ogółu mieszkańców. Głowne miasta 3 http://www.seychelles.com , 28.03.2009 Seszeli skupiające które zamieszkuje najwięcej społeczeństwa to Victoria około 25 tyś mieszkańców, Anse Boileau 4 tyś, Anse Royal 4 tyś, Caseade ok. 3 tyś mieszkańców. Rys.2 Struktura wiekowa Seszelczyków. 29048 27752 30000 25000 20000 15000 kobiety 1010810337 mężczyźni 10000 3427 5000 1575 0 0-14 lat 15- 64 lata 65 i więcej Źródło: Opracowane własne na podstawie: nsb.gov.sc Średnia wieku wśród Seszelczyków w roku 2008 to 28, 7 lat Kobiety: 29,8 lat Mężczyźni 27,6 lat Średni roczny przyrost ludności 0,428 % Odsetek urodzeń 15,6 urodzeń na 1,000 ludności4 Tab.1 Demografia Seszelczyków. Liczba zarejestrowanych: Narodzin Zgonów Zawartych małżeństw wśród mieszkańców 2005 2006 2007 1,536 673 376 1,467 664 388 1,499 630 405 Zawartych małżeństw 510 599 wśród turystów Rozwody 140 142 Źródło: National Statistics Bureau, P.O. 2008, Victoria, Seychelles 4 http:// www.nsb.gov.sc, 28.03.2009. 676 140 Rys. 3 Struktura wiekowa Seszelczyków przedstawiona wyrażeniem procentowym. 6% 25% 69% 0-14 lat 15-64 65 i wię cej Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Statistical Bulletin 2008 (www.nsb.gov.sc) 1.4 Ustrój polityczny Seszele od 29 stycznia 1976 są republiką, kiedy to otrzymały od Wielkiej Brytanii niepodległość. Prawo wyborcze posiada każdy mieszkaniec powyżej 17 roku, gdyż nieco inaczej niż w Polsce dorosłość osiąga osoba po 17 roku życia. System prawny bazuje na angielskim prawie zwyczajowym oraz francuskim prawie cywilnym. Na czele rządu stoi prezydent wybierany w powszechnych wyborach na 5 lat kadencji. Gabinet rządowy zasilają ministrowie asygnowani przez prezydenta. Władzę ustawodawczą reprezentuje parlament seszelski zwany Zgromadzeniem narodowym. Zgromadzenie to liczy 35 członków, z których 25 jest wybieranych bezpośrednio, podczas gdy pozostałe 10 osób zostaje wyznaczonych przez partie polityczne którym udało się zdobyć co najmniej 9% głosów wyborców. I w tym przypadku kadencja rządu trwa 5 lat. Władzę sądowniczą stanowi Sąd Najwyższy oraz Sąd Apelacyjny, gdzie sędziowie wybierani i mianowani są przez prezydenta.5 Główne partie polityczne oraz ich liderzy: Democratic Part or DP (James Mancham, Paul Chow), Seychelles National Part or SNP (Wavel Ramkalawan), Seychelles People’s Progressive Front or SPPF (Fronce Albert Renne, James Michel). Seszele są również członkiem wielu organizacji międzynarodowych. Są to: ACP, AfDP, AU, C, COMESSA, ICRM, IFAD, IFC, IFCRS, ILO, IMF, IMO, InOC, Interpol, IOC, ISO (korespondent), ITU, ITUC, MIGA, NAM, OIF, OPCW, SADC, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNWTO, UPU, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, UNWTO (obserwator). 6 5 http:// www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook, 05.04.2009 Ibidem. 6 1. 5 Gospodarka Seszeli Podstawą gospodarki Seszeli jest turystyka, która rozwinęła się dopiero w latach 70tych, kiedy to wspaniałe walory klimatyczne oraz krajobrazowe sprowokowały inwestycje turystyczne w bazę hotelową, modne w Europie kąpieliska i przede wszystkim powstanie międzynarodowego lotniska napędzającego rozwój turystyki w tym regionie.7 Produkt krajowy brutto w roku 2008 wyniósł 779 milionów $, realna stopa wzrostu 4,2 %, natomiast na osobę PNB wyniósł 18,700$. Na produkt krajowy brutto wpływ miał sektor usługowy aż 69,9%, następnie przemysł 28,3% i tylko 1,9% rolnictwo. Analogicznie w sektorach tych znalazło zatrudnienie około 40 000 ludzi czynnych zawodowo. W tym 74% pracuje w sektorze usługowym, 23% w przemyśle oraz 3 % w rolnictwie. Bezrobocie w Seszelach sięga jedynie 2 % mieszkańców. Wiele artykułów potrzebnych do codziennego życia musi być na wyspy importowanych. Importuje się głównie maszyny i wyposażenia, urządzenia, produkty spożywcze, produkty petrochemiczne oraz chemikalia. Partnerami importowymi Seszeli są Arabia Saudyjska (17,6%), Niemcy (10,8%), Francja (8,1%) Hiszpania (7,6%), Południowa Afryka (6,4%), Singapur (5,8%) Przemysł Seszeli ogranicza się do przetwórstwa płodów rolnych i produkcji tuńczyka w puszce, którego z kolei eksportuje się z Seszeli na wysoką skalę aż 31,569 ton w roku 2007. Drugim w kolejności eksportowanym towarem z Seszeli są mrożone ryby 4,211 ton w 2007, następnie cynamon i wanilię których eksport zajmuję 3 miejsce na rynku światowym. Ponad to eksportuje się tytoń, orzechy kokosowe oraz goździki, trawę cytrynową, awokado, a także naftę (reeksport). Tu głównymi partnerami eksportowymi Seszeli są: UK 23.7%, Francja 19.8%, Mauritius 10%, Japonia 8.3 %, Włochy 5.7% oraz Hiszpania 5.1%. (2007 rok). 2. Warunki rozwoju turystyki na Seszelach 2. 1 Klimat Seszeli Seszele o klimacie godnym pozazdroszczenia, zawsze ciepłym i bez nieoczekiwanych zmian. Strefa klimatu okołorównikowego, wilgotnego, modyfikowanego przez wpływ oceanu. W tym tropikalnym raju temperatura rzadko spada poniżej 24 C, albo wzrasta powyżej 42 C.8 7 Z. Kruczek, Op. Cit, str.59 http:// www.pps.gov.sc/meteo/, 08.04.2009. 8 Podczas północno wschodnich pasatów, zdarzających się między październikiem a marcem, morze jest nadal spokojne, pogoda ciepła, wilgotność wzrasta o 80 % ze średnimi wiatrami o sile 8-12 węzłów, czyni ten okres najprzyjemniejszym. Tab.2 Średnia temperatura, poziom opadów, wilgotność względna, dominujący kierunek wiatru, prędkość wiatru. Paźd Stycz Marz Kwie Czer Lipie Sierp Wrze Listop Grudzi Luty Maj zierni ad eń eń ec cień wiec c ień sień k Opady deszczu (mm) 402.6 283.2 194.9 186.7 151.6 105.1 76.6 119.3 154.0 189.7 206.3 302.8 Temperatura (°C) 26.9 27.4 27.8 28.1 27.8 26.7 26.0 26.0 26.5 26.9 26.9 26.9 Wilgotność względna (%) 82 Kierunek wiatru Prędkość wiatru (kts) 80 79 79 80 80 79 79 80 82 NW NW NW SWSE NW SE SE SE SE SE SWNW NW 6.3 4.9 10.4 11.4 12.1 11.3 7.9 5.4 5.4 6.3 80 5.2 80 7.8 Źródło: Seychelles National meteorological services. W styczniu i lutym wyspy doczekują się życiodajnych deszczy, odmłodzenia rzek i strumieni, nadania liściom wszystkich kolorów tęczy. Miesiące między majem a wrześniem przynoszą osuszenie, ochłodzenie oraz pobudzenie życia morza- szczególnie na południowo wschodnich wybrzeżach z wiatrami o sile 10-20 węzłów. 9 2. 2 Flora i fauna Seszeli To co warto zobaczyć na Seszelach to przede wszystkim przyroda. Seszele to jedne z najpiękniejszych wysp na Ziemi hojnie obdarzone przez naturę srebrzystobiałymi piaskami, niewiarygodnymi rafami koralowymi oraz niewielką florą i fauną. Podobnie jak kontynent afrykański, są tajemnicze i fascynujące w każdym szczególe. Na koralowych atolach występuje wiele gatunków roślinności, m.in. palmy seszelskie, cynamonowce, waniliowce i tytoń. Olbrzymia palma kokosowa, zwana coco de mer, występuje jedynie w tym regionie, 9 http:// www.pps.gov.sc/meteo/, 08.04.2009. a jej niezwykłe owoce przypominają wyglądem dolną część tułowia nagiej kobiety. Drzewa te mogą żyć nawet tysiąc lat. Na wyspach można spotkać niewiele gatunków ssaków, za to występuje tu bogactwo owadów, ryb tropikalnych i ptaków. 10 Główna wyspa, Mahe słynie ze swych rajskich plaż oraz plantacji palmy kokosowej, herbaty i cynamonu. Natomiast Praslin usiana jest olbrzymimi, granitowymi głazami o niezwykłych kształtach, a wokół jej przybrzeżnych raf koralowych żyje ponad 900 gatunków egzotycznych ryb. Plaże w północnej części wyspy zaskakują przybyszy swym cudownym, białym piaskiem i wielkimi, zaokrąglonymi, granitowymi głazami. Oszałamiająca La Digue to prawdopodobnie najczęściej fotografowana wyspa świata, gdzie występuje kilka rzadkich gatunków ptaków. Jej skaliste wybrzeża, porośnięte palmami, zdają się staczać w fale oceanu. Rys.4 Seszele, wyspa Mahe, Źródło: http://www.seychelles.com Miłośnicy ptaków przybywają na Seszele, by ujrzeć niektóre z najrzadszych okazów na świecie. 11 ich gatunków występuje wyłącznie na tych wyspach- są to m.in. Copsychus saularis, ptak śpiewający z rodzaju gajówek oraz nielotny ptak w regionie Oceanu Indyjskiego, białogardły derkacz. Przelatują tędy wędrowne ptaki z Arktyki i Antarktyki. Wyspa Cousin jest własnością Królewskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody, które pozwala 10 R. Moore, „Niezwykłe miejsca świat. Fascynująca podróż do najpiękniejszych miejsc na ziemi”, Wydawnictwo Arkad, Warszawa 2007, str.174-176. odwiedzać ten tętniący życiem rezerwat ptaków niewielkim grupom turystów, we wtorki czwartki i piątki. Wyspa Aldabra, która zamieszkuje pięć razy więcej olbrzymich żółwi lądowych niż wyspy Galapagos, wpisana jest na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. To naturalne środowisko żółwi, których żyje tu około 200 000. Na Aldabrze znajdują też schronienie ptaki wodne, jak czaple białe, święte ibisy, mewy i flamingi. Mieszkańcy nazywają niezwykłe wapienne skały, chropowate i żłóbkowate, mające kształt grzybów, „champignos”. Wyspa jest jednym z największych na świecie koralowych atol. Znajduje się na niej wielka Laguna, w której poziom wody zmienia się wraz z przypływem i odpływem morza, służąca za schronienie milionom barwnych ryb tropikalnych.11 . 2. 3 Ruch turystyczny Ruch turystyczny koncentruje się na największej wyspie Mahe. Jest to najwyższa górzysta wyspa Seszeli, ze szczytem Morne Seychellois i z malowniczo położoną stolicą Victorią. Plaże Mahe są bardzo atrakcyjne-rozległe, srebrzyste piaski oblewane przez czyste wody oceanu bogate w bajeczne rafy koralowe. Spośród kierunków wycieczek Last minute na Seszele oprócz Mahe popularne są też wyspy Praslin i La Digue. Wyspa Praslin jest drugą co do wielkości co do wielkości wysp Seszeli. Zdaniem miejscowych to właśnie tam jest najpiękniej. Na tej wyspie znajduje się też park narodowy Valee de Mai, gdzie rosną najwyższe 800 letnie palmy coco de mer. Romantyczną scenerię tej wyspy tworzą malownicze zatoczki z pięknymi plażami i turkusowej wodzie. Jeszcze inną acz popularną rozrywką jest trekking po tropikalnych terenach wysp. Najlepiej wtedy zabrać ze sobą miejscowego przewodnika, który pokaże najciekawsze zakątki wysp. Popularne też są wyprawy rowerowe.12 Do największych miejscowości turystycznych Seszeli najczęściej wybieranych na cel wakacji należy Victoria, Anse Boileau, Anse Royal oraz Caseade. Tutaj skupia się największy ruch turystyczny i właśnie tu powstała najlepiej rozbudowana baza turystyczna, najbardziej luksusowe hotele i wspaniałe restauracje. Na wybrzeżach powstał szereg rozrywek przeznaczonych dla turystów. Bardzo dobrze rozwinęła się także oferta sportów wodnych, zwłaszcza nurkowanie, gdyż podwodny świat laguny koralowców i gąbek, około 200 gatunków barwnych ryb tropikalnych, licznych gatunków skorupiaków ukwiałów i 11 M. Cattaneo, J. Trifoni: Skarby świata pod patronatem UNESCO, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2004, str.400-405. 12 http://www.seychelles.com , 28.03.2008. mięczaków oraz małż sprawia że wody przy atolu Aldabra są niczym upragnione Eldorado dla nurków, choć zezwolenie nie jest wcale łatwe do zdobycia. Najbardziej wyróżniającym się mieszkańcem atolu jest żółw olbrzymi. Liczebność jego populacji, oceniana na około 150000 osobników, jest więc trzykrotnie większa niż słynna populacja żółwi na Wyspach Galapagos. Jako że dorosły samiec lądowego żółwia może osiągnąć długość do 1,4 m, ważyć 250 kilo i żyć 100-150 lat, wpływ tego gatunku na kruche środowisko jest porównywalny z oddziaływaniem słoni na afrykańskie sawanny. Atol Aldabra jest także terenem gdzie żółwie te składają jaja. Można więc popłynąć łódką na „żółwią” wyspę, choć nierzadko żółwie zobaczyć można w niewielkich prywatnych hodowlach przy hotelach. Dużą atrakcją są również rejsy po archipelagu. Z wynajęciem auta na głównych wyspach też nie ma problemu, za to trasy nie są łatwe. Drogi są kręte, wąskie i górzyste, nierzadko biegnące przy urwistym brzegu. Za to po drodze rozprzestrzeniają się bezcenne krajobrazy, przede wszystkim plaże i piękne zatoczki. Wszędzie można się opalać i kąpać gdyż wszystkie plaże Seszeli są publiczne. La Digue - trzecia co do wielkości wyspa Seszeli, która nie jest parkiem narodowym, oferuje za to długie i szerokie plaże. Znajdująca się w zachodniej części wyspy Anse Union została wybrana jedną z dziesięciu najpiękniejszych plaż świata. Turystyczną eksplorację wyspy można uzupełnić o przejażdżkę na wołach - wykorzystywanych tu do transportu turystów.13 W rejonie wyspy Sainte Anne znajduje się kolejny park. Oddalony o jedynie 6 km od stolicy - Victorii jest najczęściej odwiedzany przez turystów "stacjonarno-pobytowych", dla których bazą jest wyspa Mahe. W skład parku wchodzi pięć wysp. "Imienniczka" parku to pięciogwiazdkowy kurort, na Ile Moyenne można zwiedzać skaliste brzegi, a na Longue odwiedzić stare więzienie. Park Narodowy Curieuse i St. Pierre daje możliwość obcowania z przyrodą. Na pierwszej wyspie można zjeść lunch w towarzystwie stuletnich żółwi lądowych, a potem powędrować ścieżką w głąb lasu równikowego pełnego różnej maści zwierzaków. Szczęśliwcy mogą po drodze natknąć się na żółwie morskie lub młode rekiny (baby sharks) odpoczywające na płytkich wodach. St. Pierre jest zwykle tłumnie odwiedzana ze względu na bliskość Praslin. Tu na uwagę zasługują ciekawe formy granitowe. Jest to także doskonałe miejsce do nurkowania z maską i rurką więc dla amatorów. Modne są rejsy jachtem, które można wynająć na Mahe, Praslin, La Diuge, Silhouette. Miłośnicy ptaków przybywają na Seszele, by ujrzeć niektóre z najrzadszych okazów na świecie. 11 ich gatunków występuje wyłącznie na tych wyspach- są to m.in. Copsychus saularis, ptak śpiewający z rodzaju gajówek oraz nielotny ptak w regionie Oceanu 13 M. Cattaneo, J. Trifoni, Op.cit, str 400-401. Indyjskiego, białogardły derkacz. Przelatują tędy wędrowne ptaki z Arktyki i Antarktyki. Wyspa Cousin jest własnością Królewskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody, które pozwala odwiedzać ten tętniący życiem rezerwat ptaków niewielkim grupom turystów, we wtorki czwartki i piątki. 14 2. 4 Kultura Seszelczyków. Seszele to nie tylko turystyczny raj, choć z perspektywy kurortów ciężko dostrzec, że obok toczy się normalne życie. Wielonarodowe Seszele są mieszanką ludzi różnych ras, kultur i religii. Na przestrzeni historii regionu ludzie z Afryki, Europy i Azji, przynosząc ze sobą ich odrębne tradycje i zwyczaje, wnosząc je jednocześnie do sposobu życia i tętniącej życiem kultury Seszeli. Dziś te wpływy są widoczne w dominacji lokalnej sztuki, kuchni, muzyce, tańcu i architekturze. Styl architektoniczny niektórych wielkich posiadłości (domów) z ich stromymi dachami reprezentują styl zaadoptowany do stworzenia wygodnych warunków życia w tropikach, który ujawnia wpływy kolonialnego dziedzictwa seszelskich Francuzów i Brytyjczyków. Sztuka współczesna próbuje przyswajać sobie styl tradycyjny z praktycznymi rozwiązaniami służącymi „złapaniu wiatrów wyspy”. Lokalni artyści nadal wystawiają różne style które odbijają wieloetniczne tło wysp oraz wnoszą świadectwo różnych wpływów narodowych. Kreolska muzyka i taniec maja korzenie w afrykańskich, madagaskarskich oraz europejskich kultur z rytmem, któremu tradycyjnie towarzysza perkusja i instrumenty strunowe, na które składają się obecnie ostatnio importowane (z kultury zachodu prawdopodobnie) skrzypce i gitara. Tradycyjna moutya to erotyczny taniec wywodzący się z czasów niewolnictwa a wciąż obecny razem z segą i jej barwnymi słowami, kanmtole przypominający skoczny taniec oraz Kontredanse, zapożyczony z dworu francuskiego. 15 2.5 Folklor na Seszelach Zanim znalazł się w telewizji, transmisjach radiowych oraz a formie słowa pisanego, folklor w dużej mierze opiera się na przekazach ustnych w jego rozprzestrzenianiu na przestrzeni lat, tradycyjnie obracał się wokół pewnych znanych postaci takich jak Soungula, znany ze swojej pomysłowości i zaradności w rozwiązywaniu życiowych problemów jak również wokół innych osobowości takich jak Bro Zako, Kader, Tizan i Kousoupa Pewne popularne bajki i historie ciągle są w obiegu, sięgając czasów sprzed telewizji, kiedy nie było 14 R. Moore, Op. Cit, str. 178 http:// www.seychelles.com, 28.03.2009 15 za wiele rozrywek i bajki te pozostawały jedynym środkiem dostarczania publiczności wzglądu w właściwy, wyspiarski styl życia. Festiwale: Subios Festival to świętowanie seszelskiego podwodnego świata, trwający jeden tydzień w październiku i listopadzie, przyciągający światowej sławy podwodnych ekspertów (w sensie pracujących pod woda) fotografii, robieniu filmów i konserwacji. Lokalne hotele na Mahe i Praslin goszczą prezentacje i wykłady gości (tych ekspertów), organizowane są również konkursy fotografii, video i malarstwa.16 2. 6 Komunikacja i transport Po Seszelach można poruszać się między innymi samolotem. W kraju jest 15 lotnisk. 9 z nich ma tylko wybrukowane pasy startowe, natomiast porty i terminale są jedynie na lotnisku w stolicy Victori, i jedynie te lotnisko obsługuje międzynarodowy ruch lotniczy. W Wiktori jest też port. Przeloty oferują takie linie lotnicze jak - Air Seychelles. Na Seszelach istnieją regularne połączenia z Mahe na Praslin, Fregate, Desroches, Bird i Dinis Island. Na Seszelach można również skorzystać z połączeń promowych między Mahe, Praslin i La Digue.17 Jedynym sposobem na dostanie się na inne wyspy archipelagu może być lokalne połączenie lotnicze, albo innym sposobem jest wynajęcie łodzi. Seszele nie posiadają linii kolejowych, natomiast długość dróg to 458 km, z czego 440 km to jezdnie utwardzane, 18 km nieubite. Toteż można po wyspie poruszać się własnym środkiem transportu, samochody wynajmuje się na Mahe i Praslin. Tam też kursują taksówki i lokalne autobusy. Tab. 3 Transport i komunikacja Seszeli TRANSPORT DROGOWY 2004 Pojazdy zarejestrowane 10,109 10,517 11,012 11,853 Prywatne 6,252 6,580 6,766 7,375 Firmowe 2,486 2,426 2,581 2,524 Taksówki 270 263 304 287 Pojazdy bezpieczeństwa publicznego ( straż pożarna, pogotowie, policja itp. ) 851 988 1,125 1,442 16 http://www.seychelles.com http:// www.nsb.gov.sc, 28.03.2009. 17 2005 2006 2007 Motocykle 50 34 21 34 Środki komunikacji miejskiej 200 226 215 191 Ilość pojazdów przypadających na kilometr drogi 20 21 22 23 Źródło : Seychelles In Figures – 2008 Edition ( National Statistic Bureau, Victoria, Seychelles. W użyciu Seszelczyków jest 22,700 zarejestrowanych telefonów stacjonarnych oraz 77,300 telefonów komórkowych, dostawą Internetu zajmują się tylko dwie firmy, za to aż z 284 przekaźnikami, rozsyłając sygnał dla 32000 użytkowników Internetu. Telewizje kablową podłączono w 4,917 domostwach, z satelity korzysta 156 abonentów. Lokalna prasa Seszeli dostępna jest w postaci jednego dziennika, oraz s tygodników. Na Seszelach nadają dwie stacje telewizyjne, oraz 4 stacje radiowe. AM1 i FM1 długofalowe, oraz dwie krótkofalowe.18 18 http://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook, 05.04.2009 Rozdział II Rynek turystyczny Seszeli 1. Rynek recepcji turystycznej Seszeli. 1.1 Rynek turystyczny Seszeli jako części regionu Afryki w międzynarodowym ruchu turystycznym. Do Afryki w 2007 roku przybyło 41369 tysięcy turystów. Jest to wzrost przyjazdów w stosunku do roku poprzedniego rzędu 7,4 %. Wpływy z turystyki wyniosły 28.3 miliardy $. Dochody z turystyki jakie generuje Afryka stanowią najmniejszy procent dochodów turystycznych całego świata. Tab. 1. Seszele na tle Afryki pod względem przyjazdów turystów 2006-2007 Kraj / region Sposób zbierania danych tysiące 2006 Przyjazdy turystów Zmiana (%) 2007 06/07 Udział (%) 2006 2007 Afryka 41369 44430 7.4 100 Seszele TF 141 161 14.7 0.34 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Tourism Highlight, 2008 Edition. 100 0.4 Rys1. Seszele na tle Afryki pod względem przyjazdów turystów 2006-2007 45000 44000 43000 42000 41000 40000 39000 161 141 44430 Afryka 41369 2006 Ses zele 2007 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Tourism Highlight, 2008 Edition. Tab.2. Seszele na tle Afryki pod względem wpływów finansowych z turystyki. Kraj / Wpływy z turystyki region Sposób Miliony $ Zmiana (%) Udział (%) zbierania 2006 2007 06/07 2006 2007 danych Afryka 24602 28292 7,5 100 100 Seszele TF 228 285 20 0,93 1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Tourism Highlight, 2008 Edition Przyjazdy turystyczne na Seszele stanowiły w 2006 roku 0,34% przyjazdów turystycznych całego regionu, natomiast w 2007 odsetek ten sięgnął już 0,4 %. Wpływy z turystyki Seszeli w 2006 roku stanowiły 0,92% wpływów z turystyki w regionie, a w rok później stanowiły 1%. Ilość przyjazdów cudzoziemców na Seszele wzrosła, a stosunku do roku 2006. Jest to wzrost o 14,7 %, również wpływy z turystyki (wzrost o 20%) wzrósł zatem udział Seszeli w stosunku do całego regionu w odniesieniu do przyjazdów turystycznych i wzrósł stosunek wpływów finansowych z 0,93% do 1%.Z danych z roku 2008 wynika wzrost liczby turystów na Seszele, więc można się spodziewać że pójdzie on w parze ze wzrostem dochodów jakie turystyka przyniesie Seszelom. 1.2 Rynek turystyczny Seszeli jako części subregionu Afryki w międzynarodowym ruchu turystycznym. Do subregionu Subsahary w 2007 roku 28200 tysięcy cudzoziemców a to o 6,7 % więcej niż w roku poprzednim, których liczba wyniosła 28200 tysięcy. Przynieśli oni 15900 milionów $ w roku 2006 oraz 16300 milionów $ w rok później. Udział w rynku Seszeli pod względem liczby przyjezdnych do subregionu stanowi 0,54 % w 2006 oraz nieco więcej niespełna 0,57% rok później, a dokładnie 20 tysięcy turystów więcej niż w roku 2007. Tab.3. Seszele i Subsahara pod względem przyjazdów turystów w latach 2006-2007. Kraj / region Przyjazdy turystów Sposób tysiące Udział (%) zbierania 2006 2007 2006 2007 danych Subsahara 26300 28200 100 100 Seszele TF 141 161 0,54 0,57 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Tourism Highlight, 2008 Edition. W 2007 roku Afryka wygenerowała 28.2 miliardy $, z czego 63% dochodów przypada na subregion Subsahare, aż 1,8 miliarda. Pozostałe 10,3 miliarda przypada na Afrykę Północną. Tab.4. Seszele na tle subregionu Subsahary pod względem wpływów finansowych z turystyki Kraj / region Wpływy z turystyki Sposób Miliony $ Udział (%) zbierania 2006 2007 2006 2007 danych Subsahara 15900 18000 100 100 Seszele TF 228 285 1,4 1,6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Tourism Highlight, 2008 Edition. Wpływy finansowe Seszeli stanowią 1,4 % dochodów jakie czerpie z turystyki subregion Subsahara. To o 0,2 % więcej niż dochody w roku 2006. Zatem dochody z turystyki Seszeli rosną, rosną również w całym subregionie Afryki. Rys.2. Udział procentowy Seszeli w dochodach czerpanych z turystyki subregionu Subsahary w roku 2007. 1,6% Ses zele Subs ahara 98,4% Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Tourism Highlight, 2008 Edition. 1. 3 Liczba osób przybywających na Seszele W 2008 roku Seszele odwiedziło 158952 turystów, nieco mniej niż rok wcześniej. Spadek ten wyniósł 1%. Jest to pierwszy spadek w ilości przyjezdnych na Seszele turystów od lat 2004/2005. Spadek ten nie jest znaczący zwłaszcza biorąc pod uwagę 15% wzrost w latach 2006/2007 Tab.5 Liczba przyjazdów na Seszele w latach 2005-2008 (zestawienie liczbowe) Sty cze ń 2005 2006 2007 2008 Lut y Ma rze c Kw ieci eń Ma j Cze rwi ec Lip iec Sie rpie ń Wr zesi eń Paź dzi erni k List opa d Gru dzi eń 10144 10213 12667 10615 7658 7895 10502 12444 9381 12446 12240 12449 11920 12528 11237 12702 8321 8964 11588 13666 11089 13867 11134 13611 11170 14543 15557 14709 9967 10332 13704 14149 12491 16729 13290 14632 12799 14863 16481 15063 11200 9546 13128 14139 11410 14189 12815 13319 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Seychelles in figures 2008 edition prepared by NSB, P.O. Victoria, Seychelles. ROK 128654 140627 161273 158952 Rys.3 Liczba przyjazdów na Seszele w latach 2005-2008 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 rok 2005 rok 2006 rok 2007 to pa d l is li p ie c cz lu ty m ar ze c m aj er w ie c rok 2008 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: National Statistics Bureau. Tab.6 Zestawienie procentowe zmian w liczbie przyjazdów na Seszele w latach 2005-2008 Pa St M K Cz Si W Li Gr Li źd yc Lu ar wi M er er rz sto ud RO pi zie ze ty ze eci aj wi pi esi pa zie K ec rni ń c eń ec eń eń d ń k 05/04 4 -7 18 1 -17 6 5 14 15 10 24 4 7 06/05 18 23 -11 20 9 14 10 10 18 11 -9 9 9 07/06 -6 16 38 16 20 15 18 4 13 21 19 8 15 08/07 15 2 6 2 12 -8 -4 0 -9 -15 -4 -9 -1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: National Statistics Bureau. Największy procentowy spadek przyjazdów na Seszele w latach 2007/2008 przypadł na październik, za to największy procentowy wzrost odnotowano w miesiącach styczniu oraz maju. 1. 4 Kierunki recepcji turystycznej Seszeli Tab.7 Regiony świata z których na Seszele przyjeżdżają turyści w latach 2004-2007 Region 2004 2005 2006 2007 rezydencji (%) Europa 81.5 80.4 81.1 79.2 Afryka 10.5 9.8 9.6 10.5 Azja 4.1 6.2 6.3 7.2 Oceania 0.6 0.7 0.6 0.6 Ameryka 3.3 3.0 2.4 2.4 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Seychelles in figures 2008 edition prepared by NSB, P.O. Victoria, Seychelles. Najwięcej Seszele odwiedzane są przez Europejczyków którzy w roku 2007 stanowili 79.2 % spośród wszystkich przyjezdnych turystów. Jest to ogromna przewaga. Następnym regionem świata który na wakacje udaje się na Seszele jest Afryka, przyjezdni z tego regionu stanowią 10,5 % ogółu turystów. Następnie 7,2 % stanowią odwiedziny Azjatów. Z pośród ogółu turystów którzy zawitali na Seszele 2,4% stanowią turyści z regionu amerykańskiego, i jedynie 0,6 % czyli nieco więcej jak pół procent stanowią przyjazdy z Oceanii. Tab.8 Podstawowe rynki zagranicznej turystyki na Seszele w latach 2004-2007 Kraje udział 2004 2005 2005 2007 (%) Francja 21.6 21.4 19.4 19.8 Włochy 14.2 14.3 16.5 15.8 Niemcy 12.8 13.2 13.7 12.0 Wielka Brytania 14.9 13.1 11.4 10.5 i Irlandia Źródło: opracowanie własne na podstawie: Seychelles in figures 2008 edition prepared by NSB, P.O. Victoria, Seychelles. Procentowy udział turystów z głównych krajów ruchu turystycznego Seszeli jest następujący. Największy odsetek spośród przyjezdnych na Seszele stanowią Francuzi. W 2007 roku stanowili 19,8% turystów odwiedzających Seszele, więc niemal co 5 turysta na Seszelach był Francuzem. Następną drugą co do wartości liczby przyjezdnych turystów stanowili Włosi, stanowiący 15% ogółu przyjezdnych. Również wielu Niemców odwiedziło Seszele – 12% spośród wszystkich turystów przybywających na Seszele. Liczną grupę stanowią również Brytyjczycy oraz Irlandczycy stanowiący razem 10.5% ogółu przyjezdnych na szmaragdowe cuda świata. Tych 5 krajów stanowi niespełna 60 % wszystkich przyjeżdżających na Seszele turystów. Są to najbardziej prężne rynki turystyki przyjazdowej na Seszele. 1.5 Odwiedzane regiony Seszeli przez przyjeżdżających. Tab.9 Regiony zatrzymywania się turystów na Seszelach w roku 2008 Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Mahe % Praslin % La Digue 6466 51 2744 21 635 6607 44 3644 25 676 7766 47 4281 26 1033 6698 44 4031 27 1004 5447 49 3090 28 758 % Inne wyspy 5 973 5 1176 6 1664 7 2007 7 943 % On Vessel 8 1981 8 2760 10 1737 13 1323 8 962 % Razem % 15 19 11 9 9 12799 14863 16481 15063 11200 100 100 100 100 100 Czerwiec 4821 51 2665 28 669 7 803 8 588 6 Lipiec 7027 54 3469 26 887 7 997 8 748 6 Sierpień 6991 49 3928 28 831 6 1609 11 780 6 Wrzesień 5789 51 3005 26 814 7 1168 10 634 6 Październik 7072 50 3653 26 942 7 1500 11 1022 7 Listopad 6440 50 3086 24 692 5 1466 11 1131 9 Grudzień 7102 53 3041 23 708 5 1592 12 876 7 Razem 78226 49 40637 26 9649 6 15898 10 14542 9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: National Statistics Bureau. 9546 13128 14139 11410 14189 12815 13319 158952 100 100 100 100 100 100 100 100 Najczęściej w 2008 roku zatrzymywano się na wyspie Mahe. Tam zakwaterowanie znalazło aż 49% przyjezdnych (78226 osób). Drugą w kolejności modną wyspą stała się wyspa Praslin, gdzie zatrzymało się 406937 turystów co daje 26 %. Na La Digue zatrzymało się 6% (9649 osób), niespełna 16000 osób zatrzymało się na pozostałych wyspach co daje 10 %, i wreszcie 9 % przyjezdnych w liczbie 14542 turystów zatrzymało się na statku włączając jachty, łódki oraz statki wycieczkowe oraz morskie. Rys.4. Zestawienie procentowe lokalizacji zatrzymania się przyjezdnych na Seszelach. 6% 10% 9% Mahe 49% 26% Praslin La Digue Inne wyspy Statki Źródło: Opracowanie własne na podstawie: National Statistics Bureau. 1.6 Cele jakimi kierują się turyści przybywając na Seszele. Tab.10 Cele jakimi sugerują się przyjezdni na Seszele w kolejnych miesiącach 2007-208 Paźdz i Sty Ma Kw Cze Sie Wr e Lis Gr Lut Ma Lip cze rze ieci rwi rpi zesi r top udz y j iec ń c eń ec eń eń n ad ień i k 2007 11170 14543 15557 14709 9967 10332 13704 14149 12491 16729 13290 14632 Razem Turystyczny 10066 12445 14088 13893 9150 9397 12966 13069 11444 14851 12112 13431 Biznes 658 610 642 521 621 644 523 391 598 745 689 633 Delegacja 39 37 54 53 29 50 25 23 41 58 68 50 Tranzyt 220 1180 545 62 61 55 39 595 194 691 270 249 Inne 187 271 228 180 106 186 151 71 214 384 151 269 2008 12799 14863 16481 15063 11200 9546 13128 14139 11410 14189 12815 13319 Razem Turystyczny 10274 12631 14958 13817 10219 8558 11415 13194 10287 13040 11229 12390 Biznesowo 744 757 1003 922 769 692 715 576 731 829 912 584 Delegacja 34 52 56 71 41 59 35 21 44 42 59 53 Tranzyt 1543 1159 279 37 52 26 23 86 22 25 246 110 Inne 204 264 185 216 119 211 940 262 326 253 369 182 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Seychelles in figures 2008 edition prepared by NSB, P.O. Victoria, Seychelles. Rys.5. Porównanie celów przyjazdów na Seszele w latach 2007 oraz 2008. 160000 140000 120000 100000 Liczba przyje zdzających 80000 os ób 60000 rok 2007 rok 2008 40000 20000 0 Turystyczny Delegacja Inne Ce le przyjazdów Źródło: Opracowanie własne na podstawie: National Statistics Bureau Zarówno w roku 2007 jak i roku 2008 głównym celem destynacji turystów przybywających na rajskie wyspy są cele turystyczne. W roku 2007 stanowiły 91%, za ten cel ROK 161273 146912 7275 527 4161 2398 158952 142012 9234 567 3608 3531 deklarowało aż 146912 turystów, natomiast w roku następnym dokładnie 142012 turystów przybyło na Seszele w celach turystycznych co stanowi 90% wszystkich przyjazdów. Niespełna 10 tysięcy przyjezdnych przyjechało w roku 2008 na Seszele w celach biznesowych, to jest o około 3 tysiące więcej niż w 2007 i stanowi cele podróży dla 6 % przyjezdnych. Następne cele czyli delegacyjne, tranzytowe oraz inne stanowią niewielki odsetek w liczbie odwiedzających i stanowią kolejno cele terrazytowe 2%, inne również 2 %, w delegacje czyli cele przybyło w roku 2008 tylko 567 osób. Rys.6 Procentowe zestawienie celów przyjazdów na Seszele w roku 2008. Cele przyjazdów na Seszele w roku 2008 6% 90% 0% turystyczne 2% Biznesow e 2% Biznesow o/turystyczne tranzytow e inne Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Statistics Bureau. Tab. 11 Cele jakimi sugerują się przyjezdni na Seszele w styczniu 2009. Styczeń 2009 Razem 11256 Dane za styczeń 2009 roku dowodzą że cele jakimi kierują się Turystyczny 9695 przyjezdni na Seszele w zasadzie się nie zmieniają i można W interesach 678 prognozować że bilans roku 2009 będzie bliski zestawieniu za rok Delegacja 54 Tranzyt 640 2008. Inne 189 Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Statistics Bureau. 1.7 Środki lokomocji jakimi posługują się turyści odwiedzając Seszele. Seszele są wyspami, dostać się na nie można jedynie drogą powietrzną lub drogą morską. Z danych Seszelskiego Narodowego Biura Statystycznego wynika, że jednak przeważającą drogą tranzytową na Seszele jest droga powietrzna, a więc samoloty. Droga powietrzna jest przyjemniejsza i lepiej zorganizowana, na wyspy można dostać się korzystając z 15 pasów lotniskowych. Natomiast jedyny zorganizowany port wodny jest Na wyspie Mahe w stolicy Seszeli Victori. Stąd też tak duża przewaga liczy turystów przybyłych na Seszele samolotem. Tab.12 Przyjazdy na Seszele z uwzględnieniem rodzaju drogi tranzytowej (2008) Rodzaj transportu 2008 Droga powietrzna Droga morska Razem Styczeń 12150 649 12799 Luty 13919 944 14863 Marzec 16094 387 16481 Kwiecień 14969 94 15063 Maj 11140 60 11200 Czerwiec 9526 20 9546 Lipiec 13070 58 13128 Sierpień 14101 38 14139 Wrzesień 11354 56 11410 Październik 14154 35 14189 Listopad 12583 232 12815 Grudzień 13226 93 13319 Źródło :Opracowanie własne na podstawie: National Statistics Bureau from disembarkation cards Rys.7. Liczba turystów przybyłych na Seszele drogą lotnicza i morską w roku 2008. 2631 turysci przybyli drogą powietrzną 155286 turyści którzy przybyli drogą morską Źródło: Opracowanie własne na podstawie : National Statistics Bureau from disembarkation cards Aż 155286 turystów skorzystało w drodze na Seszele z dobrodziejstw samolotu. Liczba ta stanowi 98% ogółu turystów. Jedynie 2 % z przybyłych na Seszele udało się przeprawą morską a dokładnie 2631 osób. Jest to bardzo niewiele i wskazuje na ogromną przewagę drogi powietrznej, która w przypadku Seszeli z całą pewnością wiedzie prym. 1.8 Długość pobytu na jaką zdecydowali się przyjeżdżający na Seszele turyści w roku 2008 Tab.13 Długość pobytu turystów przyjeżdżających na Seszele w roku 2008 DŁUGOŚĆ POBYTU ( % nocy ) 0 1 - 2 3 - 6 7 - 8 9 - 13 14 - 15 16 - 20 21 - 28 29 + Razem Średnia ilość noclegów 2008 Styczeń 5 7 15 21 33 9 5 3 1 100 10,2 Luty 2 9 20 26 27 9 3 3 2 100 8,9 Marzec 1 2 19 28 31 12 3 2 2 100 9,7 Kwiecień 0 2 25 23 31 11 4 2 2 100 9,9 Maj 0 2 18 26 34 12 3 2 2 100 10,0 Czerwiec 0 3 23 23 32 12 3 2 2 100 10,1 Lipiec 0 3 18 21 34 13 6 3 1 100 10,4 Sierpień 0 2 15 18 36 15 7 5 2 100 11,1 Wrzesień 0 3 19 22 34 13 5 2 2 100 10,5 Październik 0 3 22 23 34 11 4 2 1 100 9,0 Listopad 0 4 19 24 33 11 4 2 1 100 9,7 Grudzień 0 4 27 25 25 10 4 3 2 100 9,6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: National Statistics Bureau from disembarkation cards Rys.8 Procentowe zestawienie średniej długości pobytu turystów na Seszelach w roku 2008 4% 12% 0 3% 2% 1% 4% 1.-2 20% 3.-6 7.-8 30% 24% 9.-13 14.-15 16.-20 21.-28 >28 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: National Statistics Bureau from disembarkation cards Przedstawione dane ukazują na długość pobytu turystów, którzy zdecydowali się na podróż na Seszele. Największy odsetek z nich pozostał na rajskich wyspach na 9 do 13 nocy. Grupa ta stanowi 29% ze wszystkich przyjazdów. Grupą turystów zajmującą drugą pozycje pod względem liczebności stanowiąca 24 % jest ta, w której przyjezdni zdecydowali się na pobyt 7-8 dniowy. 21% stanowią pobyty 3-6 dni. Na pobyt dwutygodniowy zdecydowało się w roku 2008 12 % turystów. Nieco dłużej bo 16-20 dni zostało 4 %, i nie wiele mniej także około 4 % stanowią turyści którzy zwiedzili Seszele przez 1-2 dni. 3% stanowią turyści którzy zabawili na rajskich wyspach od 3-4 tygodni. Natomiast na jeszcze dłużej, czyli powyżej 28 dni przyjechało 2 % turystów. Nie ma wyraźnej zależności między długością pobytu na jaki decydują się turyści a miesiącami w których odbywają się podróże. 1.9 Zakwaterowanie turystów na Seszelach. Tab.14. Miejsca zakwaterowania przyjezdnych na Seszele w roku 2008 Hotele % Znajomi % Jachty % Rejsy % Inne % Razem % Styczeń 9736 76 963 8 938 7 1032 8 130 1 12799 100 Luty 11065 74 878 6 1138 8 1621 11 161 1 14863 100 Marzec 13411 81 1167 7 1360 8 373 2 170 1 16481 100 Kwiecień 12721 84 871 6 1307 9 13 0 151 1 15063 100 Maj 9244 83 875 8 952 9 0 0 129 1 11200 100 Czerwiec 8001 84 800 8 584 6 0 0 161 2 9546 100 Lipiec 10355 79 1119 9 747 6 0 0 907 7 13128 100 Sierpień 12022 85 1064 8 767 5 0 0 286 2 14139 100 Wrzesień 9846 86 703 6 633 6 0 0 228 2 11410 100 Październik 11879 84 1005 7 1020 7 2 0 283 2 14189 100 Listopad 10296 80 979 8 821 6 276 2 443 3 12815 100 Grudzień 10694 80 1542 12 829 6 33 0 221 2 13319 100 Razem 129270 81 11966 8 11096 7 3350 2 3270 2 158952 100 Źródło : Opracowanie własne na podstawie: National Statistics Bureau from disembarkation cards. Przyjeżdżający na Seszele turyści w ogromnej mierze korzystają z usług hotelowych. Aż 129270 przyjezdnych zakwaterowało się w hotelach co stanowi 81 % zakwaterowania się turystów. 8% korzysta z zaproszenia rodziny oraz przyjaciół, stało się tak w przypadku 11966 podróżnych. Niewiele mniej bo w liczbie 11096 co daje 7 % ogółu skorzystało z uroków zakwaterowania na jachtach i żaglówkach. 2 % skorzystało z oferty rejsu (3350), natomiast jedynie 3270 osób co daje 2 % skorzystało z zakwaterowania w innych miejscach. Będą to nie skategoryzowane obiekty typu noclegowego. Tab. 15. Obłożenie łóżek i pokoi według rodzaju kwatery oraz lokalizacji od stycznia do października 2008 Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Obłożenie 55 57 62 62 56 51 56 63 55 59 łóżek (%) Hotele 59 60 67 66 61 56 59 68 59 63 Mahe 62 66 69 65 63 59 57 64 54 61 Praslin 59 59 69 69 61 59 67 73 61 69 La Digue 51 48 64 62 58 46 64 79 66 64 Inne 49 46 52 64 48 35 41 63 66 50 wyspy Domy 40 48 48 46 43 36 45 48 42 46 gościnne Mahe 38 40 37 35 35 30 43 41 36 40 Praslin 39 50 51 41 35 30 36 44 38 41 La Digue 34 47 50 51 55 45 46 59 47 54 Inne 54 62 62 72 57 47 62 59 55 57 wyspy Zajęcie 57 62 65 65 60 54 58 66 60 63 pokoi (%) Hotele 61 66 71 70 65 59 61 71 65 67 Mahe 69 76 76 73 71 65 62 70 61 68 Praslin 55 62 72 69 62 59 66 76 71 70 La Digue 51 49 63 61 59 46 65 81 68 66 Inne 44 45 51 64 50 37 39 60 64 55 wyspy Domy 42 50 46 46 44 39 48 50 43 47 gościnne Mahe 40 45 34 36 38 37 47 44 40 43 Praslin 43 51 51 42 36 31 40 46 40 39 La Digue 36 49 48 50 53 44 48 58 42 55 Inne 54 60 65 71 55 47 60 60 57 59 wyspy Źródło: Opracowanie własne na podstawie: National Statistics Bureau (Hotel Terurns). Średnie obłożenie łóżek podczas 10 miesięcy roku 2008 na Seszelach wyniosło 57,6 %. Hotele odnotowały średnie obłożenie łóżek na poziomie 61,8%. Trochę mniej bo 44,2 % stanowią zajęte łóżka w domach gościnnych od stycznia do października 2008 roku. Natomiast analizując zajęcie całych pokoi na przełomie stycznia do października 2008 poziom ten wyniósł 61%. W hotelach zajęte pokoje stanowiły 65,6% wszystkich dostępnych pokoi, natomiast w domach gościnnych pokoje zajęte stanowiły niespełna połowę dostępnych pokoi jedynie 45,7%. Seszele gotowe były przyjąć dużo więcej turystów niż przyjechało. Szacunkowo około 40 % pokoi, i łóżek stało wolnych. Tab.16 Procent zajęcia miejsc noclegowych w hotelach oraz domach gościnnych na wyspie Mahe oraz innych, w latach 2007 – 2008 AVERAGE NO LARGE HOTELS * OF BEDS OTHER MAHE OTHER ISLAND AVAILABLE 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2110 1460 730 780 2610 2600 January February March April May June July August September October November December YEAR 40.0 34.9 35.2 40.9 39.7 30.3 29.2 35.6 39.9 34.8 44.8 37.6 35.7 444 30.3 34.5 31.4 27.0 23.5 27.7 31.2 25.7 30.8 BED – NIGHTS OCCUPIED ( ‘ 000) 8.8 10.0 9.8 10.9 9.3 7.4 5.8 9.1 10.5 8.3 10.2 10.6 10.1 111 9.5 10.1 9.2 8.9 6.9 11.0 11.2 9.1 10.0 38.7 42.0 42.8 50.6 48.4 42.8 40.6 53.3 60.5 47.1 52.4 47.3 36.9 561 41.6 51.8 49.8 42.1 33.6 44.8 56.0 46.8 50.4 Bed-occupancy rates (%) January February March April May June July August September October November December YEAR 61 66 37 40 48 52 59 63 63 46 47 55 60 55 68 60 54 58 71 75 71 70 64 60 67 58 66 45 46 41 33 32 41 49 39 44 48 41 42 42 41 39 37 33 43 45 38 40 58 61 62 53 53 66 74 60 65 61 46 59 54 62 63 55 49 57 66 60 61 * Hoteles on Mahe with 50 or more beds Źródło: National Statistics Bureau. 1.10 Dochody Seszeli z turystyki przyjazdowej. Tab. 18 Wydatki turystów będących na Seszelach ponoszone na cele turystyczne. Szacowane wydatki w milionach rupi seszelskiej (SCR) 2004 2005 2006 2007 Raport szacunkowy Centralnego Banku 818 824 885 1194 Szacunkowe badania podróżnych 807 946 996 1595 (badania wylatujących turystów przeprowadzone na lotnisku międzynarodowym lotnisku Seychelles International Airport Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Seychelles in figures 2008 edition prepared by NSB, P.O. Victoria, Seychelles. Podstawą gospodarki Seszeli jest turystyka. Dochody jakie turystyka przynosi Seszelom sukcesywnie rośnie. Turyści zostawiają w tym kraju coraz to więcej pieniędzy. Jak szacuje Bank Centralny w 2006 roku na turyści wydali na Seszelach 885 milionów rupi, w roku następnym suma ta była znacznie wyższa i wyniosła 1194 milionów rupi. Sami podróżni opuszczając Seszele stwierdzają że wydali nieco więcej. W roku 2006 była to kwota 996 milionów, w roku następnym 1595 milionów rupi. Rys. 9 Wydatki turystów poniesionych podczas pobytu na Seszelach w latach 2004-2007. 1800 1600 1400 1200 Raport Szacunkowy Centralnego Banku 1000 800 Raport Szacukowy podróżnych 600 400 o p e s r u in k t a d y W ) ilu m ( h c y n ż ó d o e z r p 200 0 1 2 3 4 lata 2004-2007 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Seychelles in figures 2008 edition prepared by NSB, P.O. Victoria, Seychelles. 2. Rynek emisji turystycznej Seszeli. 2.1 Turystyka krajowa Seszelczyków. Turystyka krajowa Seszeli w zasadzie nie istnieje. Seszelczycy nie wyjeżdżają na wakacje na żadną inną wyspę odmienną od tej na której jest miejsce ich zamieszkania. 2.2 Turystyka zagraniczna Seszelczyków. Seszelczycy jeżeli już decydują się na wyjazd z tych pięknych rajskich wysp, robią to bardzo rzadko, choć z tendencją zwyżkową. Jedynie 29 063 Seszelczyków wyjechało w 2007 roku za granicę swojego państwa w celach turystycznych, jest to o 756 osób więcej niż w roku poprzednim. Mniej więcej 1000 obywateli Seszeli emigruje, półtorej tysiąca Seszelczyków wyjechało w roku 2007 w celach edukacyjnych. Tab.19. Zagraniczne wyjazdy Seszelczyków w latach 2004-2007 z uwzględnieniem celu wyjazdów. Cel wyjazdu 2004 2005 2006 2007 Wakacje 24.745 27.367 28.307 29.063 Emigracja 1.007 1.062 1.119 1.126 Edukacja 1.214 1.418 1.402 1.553 Inne 7.421 7.825 8.386 9.556 Razem 34.387 37.672 39.214 41.308 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Seychelles in figures 2008 edition prepared by NSB, P.O. Victoria, Seychelles. Rys.10 Zagraniczne wyjazdy Seszelczyków w latach 2004-2007 z uwzględnieniem celu wyjazdów. 45000 40000 35000 Liczba osób wyjeżdzajżcych zagranicę. 30000 Wakacje 25000 Emigracja 20000 15000 Edukacja 10000 Inne 5000 0 2004 2005 2006 2007 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Seychelles in figures 2008 edition prepared by NSB, P.O. Victoria, Seychelles. Rok rocznie wzrasta liczba podróży zagranicznych Seszelczyków, nie są to jednak żadne drastyczne zmiany. 70% wyjazdów zagranicznych Seszelczyków stanowią wyjazdy na wakacje, 3 % to wyjazdy emigracyjne, natomiast potrzeby kształcenia się były celem wyjazdów dla 4 % wyjeżdżających. 23% wyjezdnych kieruje się innymi niż wymienione celami. Będą to cele rodzinne, zdrowotne, biznesowe i inne. Rys.11 Procentowe zestawienie celów wyjazdów zagranicznych Seszelczyków w roku 2007. 3,8% 2,7% Wakacje 23,1% 70,4% Emigracja Edukacja Inne Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Seychelles in figures 2008 edition prepared by NSB, P.O. Victoria, Seychelles. 3. Produkt turystyczny Seszele –prognozy na rok 2009. 3.1 PKB Seszeli oraz wysokość zatrudnienia w sektorze turystycznym. W 2009 roku z przemysłu turystycznego Seszeli spodziewane jest wygenerowanie US $ 369 milionów produktu krajowego brutto. Ma to bezpośredni wpływ na: Produkt Krajowy Brutto Scr 3,340 mn (US$ 191 mn) Odpowiednik to 37,5 % całego PKB Kompletne/bezpośrednie PKB z przemysłu związanego z turystyką w wysokości 3,340 milionów stanowi 37,5 % całkowitego PKB kraju. Wysokość zatrudnienia Seszelczyków w turystyce 18,000 miejsca pracy 47,8 % całkowitego zatrudnienia Seszelczyków Wysokość zatrudnienia w sektorze turystycznym to 18,000 co stanowi 47,8 % całkowitego zatrudnienia mieszkańców wysp. Turystyka jest zatem podstawą gospodarki Seszeli, umożliwia zatrudnienie połowie obywateli. Jednak w związku z tym że sama turystyka w istocie wpływa na wszystkie sektory gospodarki, rzeczywisty wpływ jest znacznie większy.19 3.2 Rachunek turystyczny pod względem popytu. W celu zmierzenia wpływu Travel & Tourism na gospodarkę Seszeli posłużono się graficznym obrazem rachunku turystycznego od strony tak popytu jak i podaży. 19 World Travel&Tourism Council (www.wttc.org) Tab.20. Popyt związany z rynkiem turystycznym Seszeli Indywidualny T&T Formalnie znany jako indywidualne spożycie (ile ludzie wydają) na T&T. Pod tą kategorią rozumiemy wszystkie wydatki osób indywidualnych (użytkowników gospodarki, czyli mieszkańców) na usługi sektora T&T (zakwaterowanie, transport, rozrywka, posiłki, usługi finansowe itd) oraz dobra materialne (trwale lub nietrwale) używane w aktywności w sektorze T&T. Wydatki te mogą być ponoszone przed, podczas lub po odbyciu podróży. Wydatki te pokrywają cały sektor T&T (zarówno turystykę wewnętrzną jak i zewnętrzną). Podróże biznesowe Kategoria wydatków ponoszonych przez rząd i przemysł (czyli firmy) na dobra i usługi (j/w) dla podróżujących pracowników Wydatki rządowe (indywidualne) oficjalnie znana jako usługi nierynkowe, zawiera w sobie wydatki (transfer pieniędzy i subsydia) ponoszone przez rządowe agencje na usługi T&T przeznaczane dla indywidualnego turysty, takie jak kultura (np. muzea sztuki), rekreacja (parki narodowe), zezwolenia dla odwiedzających (sprawy imigracyjne/cła) Eksport (przyjazdy turystów) wydatki ponoszone przez turystów międzynarodowych na dobra i usługi w kraju pobytu . . 1,028.9 T&T Zużycie Ogólne wydatki w sektorze T&T ponoszone na dobra i usługi przez turystów lub w ich imieniu w kraju goszczącym 198.5 135.7 5,108.1 6,471.2 Wydatki rządowe (zbiorcze) 311.7 oficjalnie znane jako usługi popyt T&T nierynkowe, ta kategoria zawiera w sobie wydatki operacyjne ponoszone przez nominalny ogól agencje rządowe na usługi związane z aktywności turystycznej w sektorem T&T, ale nie wpływające kraju goszczącym bezpośrednio na turystów indywidualnych, wydatki te są ponoszone w imieniu i dla społeczności jako całość i zawierają w sobie promocje turystyczna, lotnictwo, administracje, usługi związane z bezpieczeństwem podróżujących i turystów, usługi kanalizacyjne w rejonach resortowych (skupiskach turystycznych) Inwestycje kapitałowe 502.1 wydatki rządowe usługodawców przemysłu T&T oraz agencji rządowych w celu zapewnienia udogodnień, sprzętu i infrastruktury dla odwiedzających inny eksport dobra konsumenckie (takie jak ubrania, 405.3 sprzęt elektroniczny, paliwo), przeznaczone ostatecznie do sprzedaży dla odwiedzających, oraz dobra rządowe/krajowe (takie jak samoloty, statki 7,690.2 wycieczkowe) przeznaczone dla użytku usługodawców przemysłu. Źródło: Opracowanie własne na podstawie: World Travel & Tourism Council (www.wttc.org) T&T to aktywność przemysłowa definiowana przez różnego rodzaju produkty (trwale i nietrwale) i usługi (transport, zakwaterowanie, jedzeni i napoje, rozrywka, usługi rządowe) dostarczane dla odwiedzających. Wyróżniamy dwie podstawowe wartości podaży: zużycie T&T oraz podaż całkowitą. A poprzez zastosowanie pojęć wkładu i produkcji oddzielnie z tymi wartościami, jesteśmy w stanie przedstawić dwie różne i uzupełniające się dane podaży w sektorze T&T: przemysł T&T i gospodarka T&T. Pierwsza oddaje wyraźnie zdefiniowany wkład przemysłowy od strony produkcji (tylko wpływ bezpośredni), w porównaniu z innymi przemysłami, druga zaś pokazuje wpływ (zarówno bezpośredni jak i pośredni) T&T w szerszym, obejmującym cala gospodarkę ujęciu).20 20 World Travel&Tourism Council (www.wttc.org) 3.3 Rachunek turystyczny pod względem podaży turystycznej. Tab.21. Podaż rynku turystycznego Seszeli. ←--- 3,339.8 ------‘000 jobs 18.4 Podaż sektora turystycznego 1,996.2 1,135.3 6,471.2 PKB sektora T&T (bezpośredni) bezpośrednie PKB (znane tez jako wartość dodana) i zatrudnienie związane z sektorem T&T. Jest to wkład sektora T&T w przemysł wyłącznie od strony podażowej. Można to porównać z wartościami PKB i Zatrudnienia w innych sektorach gospodarki (jaki one maja wkład w gospodarkę w porównaniu z T&T). Do tej kategorii włącza się tradycyjnych dostawców usług (linie lotnicze, hotele, firmy zajmujące się wynajmowaniem samochodów itd.). PKB sektora T&T (pośredni) wkład gospodarczy usługodawców w sektor T&T takich jak firmy paliwowe i kateringowe, kredytowe itd. Import przemyslu T&T wartość dóbr importowanych bezpośrednio lub pośrednio przez firmy sektora T&T ←-- 6,474.6 --- PKB gospodarki z sektora T&T(bezpośredniej i pośredniej) ‘000 jobs PKB i zatrudnienie 33.5 T&T ujęcie całej gospodarki związane z popytem. Jest to szersze ujecie wpływu T&T na gospodarkę kraju goszczącego (Seszeli). Usługodawcy w tej kategorii to wszystkie wymienione powyżej oraz produkcje, budowę, rząd itd., które związane są z inwestycjami kapitałowymi, usługami rządowymi i eksportem turystycznym T&T import 1,215.6 wartość dóbr i usług importowanych bezpośrednio lub pośrednio przez firmy 7,690.2 działające w sektorze T&T (czyli wszyscy ci usługodawcy) Źródło: Opracowanie własne na podsatwie: World Travel & Tourism Council (www.wttc.org) 3.4 PKB wygenerowany z szeroko pojętego przemysłu turystycznego. Tab.22 PKB wygenerowany z szeroko pojętego przemysłu turystycznego- prognozy na rok 2009 Procent PKB pochodzący z przemysłu turystycznego wygenerowany na 2009rok Miejsce w rankingu Państwo % całego PKB Realny wzrost % 2 Seszele 72.6 0.6 (178) 6 Malediwy 59.6 2.2 (166) 24 Mauritius 25.4 4.7 (78) 69 Madagaskar 10.4 4.9 (67) 87 Tanzania 9.0 5.1 (53) 88 Kenia 8.8 4.9 (66) 91 Południowa Afryka 8.7 4.3 (102) 102 Sri Lanka 7.9 5.6 (42) 112 Wyspy Salomona 7.4 5.2 (49) 144 Indie 6.0 7.7 (5) Źródło: Opracowanie własne na podstawie: World Travel&Tourism Council (www.wttc.org) Produkt krajowy brutto wygenerowany przez Seszele z przemysłu turystycznego na rok 2009 wyniesie 72.6 % całkowitego PKB kraju, stawiając Seszele na 2 miejscu spośród krajów regionu Afrykańskiego. Mniej korzystnie sprawa wygląda pod względem realnego wzrostu produktu krajowego brutto w przemyśle turystycznym, gdyż wyniesie on w przypadku Seszeli jedynie 0.6 % stawiając Rajskie wyspy na 178 miejscu w regionie Afrykańskim. Wzrost realny PKB wyniesie największy procent wyniesie spośród zestawionych krajów w Indiach (5 miejsce w regionie Afrykańskim), które zajmują 144 miejsce generując z turystyki jedynie 6.0 % PKB kraju. 3.4 Zatrudnienie w przemyśle turystycznym na rok 2009 Seszeli. Tab. 23 Zatrudnienie w przemyśle turystycznym na rok 2009 w stosunku do całościowej liczby zatrudnionych. Zatrudnienie w przemyśle turystycznym na rok 2009 Miejsce w rankingu Państwo % całego zatrudnienia Realny wzrost % 1 Seszele 86.9 -0.7 (174) 7 Malediwy 51.5 0.7 (151) 20 Mauritius 27.2 2.0 (97) 88 Madagaskar 8.3 3.4 (23) 96 Południowa Afryka 7.8 2.9 (39) 105 Tanzania 7.1 2.5 (55) 107 Kenia 7.1 3.4 (25) 113 Sri Lanka 6.5 1.9 (98) 115 Indie 6.4 2.6 (53) 122 Wyspy Salomona 6.1 4.1 (15) Źródło: Opracowanie własne na podstawie: World Travel&Tourism Council (www.wttc.org) W sektorze przemysłu turystycznego Seszeli w roku 2009 zatrudnienie odpowiada 86.9 % całego zatrudnienia Seszelczyków to około 34 000 miejsc pracy. Jednakowoż prognozy długoterminowe pokazują spadek zatrudnienia w przemyśle powiązanym z turystyką Seszelczyków do 70.2 % ( realny spadek 0.7%) do 31 000 miejsc pracy w roku 2019. Choć nawet wtedy Seszele będą pionierami liczby zatrudnionych w sektorze turystycznym do liczby ogólnego zatrudnienia Seszelczyków, w całym regionie Afryki. Największy spośród zestawionych tu państw regionu Afryki realny wzrost zatrudnienia w przemyśle turystycznym notują Wyspy Salomona, stawiając je na 15 miejscu w rankingu. Rozdział III Znaczenie rynku turystycznego Seszeli dla Polski. Turystyka przyjazdowa z krajów zamorskich do Polski. Z powodu braku danych przyjazdów Seszelczyków do Polski przedstawiono jak wygląda turystyka przyjazdowa z krajów zamorskich do Polski gdzie w ich skład wchodzą również Seszele. 1.1 Przyjazdy turystów z krajów zamorskich do Polski W 3 kwartałach 2008 roku Polskę odwiedziło 410 tyś obywateli krajów zamorskich, z czego 385 tysięcy samych turystów. Więcej niż połowa przypada na samych obywateli z USA, następnie Australia, Kanada Korea Południowa oraz Japonia. Tab.1. Liczba przyjazdów w ciągu trzech kwartałów 2008r. Według głównych grup krajów (tyś.) Kraj/grupa Przyjazdy Zmiana % W tym turyści Zmiana % krajów Ogółem świat 27 krajów Unii ogółem 46875 40765 -8% -2% 10160 7120 -13% -6% 30050 -4% 5585 -8% 27940 445 305 275 225 190 170 500 -4% 9% -1% 7% -14% -5% -4% -7% 3750 395 270 230 210 165 140 425 -8% 5% -5% -3% -14% -11% -13% -14% 10715 5% 1535 0% 5550 2690 1470 460 210 335 -2% 9% 32% 14% -5% -2% 140 65 570 290 185 285 9% 27% -1% -3% -10% 4% UE 12 Sąsiedzi spoza 5110 -39% 2100 -32% Schengen Ukraina Białoruś 2520 1590 -39% -45% 1150 640 -29% -37% Europejskiej 15 UE W tym Niemcy Wielka Brytania Holandia Austria Włochy Francja Szwecja Pozostałe kraje UE 15 Nowe kraje UE W tym Czechy Słowacja Litwa Łotwa Węgry Pozostałe kraje Rosja Ważne 1000 410 -22% -10% 310 385 -28% -12% zamorskie USA Pozostałe 220 190 -18% 3% 209 176 -20% 0% 555 3% zamorskie Reszta świata 590 2% Źródło: Oszacowania z raportu Instytutu Turystyki 2008. Przyjrzyjmy się Stanom Zjednoczonym. 209 tyś turystów Stanów, liczba ta zmalała o 20 %. Jak szacuje Instytut Turystyki w okresie od stycznia do września 2008 odbyło się 469 mln przyjazdów cudzoziemców a to aż o 8 % mniej niż w roku 2007. Także 12 procentowy spadek zainteresowania Polską wśród turystów z kraju zamorskich jest znaczący, jedynie wśród przyjeżdżających do Polski sąsiadów Białorusinów, Ukraińców oraz Rosjan odnotowano większy spadek zainteresowania naszym krajem. 1.2 Cele jakimi kierują się turyści z krajów zamorskich przyjeżdżając do Polski. Przeanalizowano jakimi celami kierują się turyści odwiedzający nasz kraj. Ogółem Tab. 2. Cele jakimi kierują się Niemcy Stare kraje UE ( bez przybywającyNiemiec) do Nowe kraje UE Rosja, Białoruś, Ukraina Główne zamorskie Turystyczne 27 36 38 14 14 44 Służbowe 26 18 25 37 29 21 Odwiedziny 17 22 21 7 12 20 Tranzyt 11 6 3 27 14 3 Zakupy 5 2 1 0 18 0 Inne cele 14 16 12 15 13 12 Źródło : Badania Instytutu Turystyki w 2008 r. Cele turystyczne stanowią 27 % przyjazdów do Polski turystów ze wszystkich krajów. Natomiast spośród przyjezdnych do Polski z krajów zamorskich aż 44 % deklaruje za cel swojego przyjazdu właśnie cele turystyczne. 21% to cele służbowe, 20 % to odwiedziny krewnych i znajomych, 3 % cele tranzytowe, natomiast nie przyjeżdżają do nas na zakupy. Wyniki uzyskane z 3 ostatnich kwartałów 2008 wskazują że utrzymuje się poziom przyjazdów służbowych i rodzinno-towarzyskich podczas gdy odsetek wizyt motywowanych celami turystyczno-wypoczynkowymi wzrósł do 27%. Wizyty u krewnych lub znajomych są głównymi celami przyjazdu dla około co piątego turysty z głównych krajów zamorskich. 1.3 Długość pobytu turystów z krajów zamorskich przyjeżdżających do Polski. Tab. 3. Długość pobytu turystów w Polsce. Ogółem Niemcy Stare kraje UE ( bez Niemiec) Nowe kraje UE Rosja, Białoruś, Ukraina Główne zamorskie 1 do 3 noclegó w 59 53 34 75 84 53 4 do 7 noclegów 28 34 43 23 11 16 8 do 28 12 13 22 2 4 28 Ponad 4 tyg. 1 0 1 0 1 3 4,2 4,4 6,0 2,7 2,7 6,7 Średnia liczba noclegów Źródło : Badania Instytutu Turystyki w 2008 r Z pośród turystów z krajów zamorskich którzy w 2007 roku obrali sobie właśnie Polskę za kraj turystycznej destynacji 53% zostało na 1-3 nocy, natomiast aż w 28 % zostali u nas od 8 do 28 dni, (i w tej kategorii kraje zamorskie są liderami). 3 % zostało na ponad 4 tygodnie i tu też jak widać kraje zamorskie choć tylko 3% jest to najwięcej porównując je z innymi państwami. 1.4 Sposób organizacji przyjazdu turystów z krajów zamorskich. Tab.4. Sposób organizacji przyjazdu turystów do Polski. Ogółem Niemcy Stare kraje UE ( bez Niemiec) Nowe kraje UE Rosja, Białoruś, Ukraina Główne zamorskie Zakup pakietu 24 23 26 30 9 51 Zakup części usług 8 8 13 11 2 10 Tylko rezerwacja 8 11 11 4 3 6 Samodzielnie 60 58 50 55 86 33 Źródło : badania Instytutu Turystyki w 2008 r Aż w przypadku 51 % turystów z krajów zamorskich decydując się na wizytę w Polsce wykupiło pakiet-jest to największy procent. Analogicznie najmniej mieszkańców krajów zamorskich przyjechało do polski organizując wyjazd samodzielnie. 10 % zdecydowało się na zakup tylko części usług i 6 % zrobiło jedynie rezerwację. 1.5 Struktura bazy noclegowej wybieranej przez turystów z krajów zamorskich do Polski. Tab.5. Baza Ogółem Niemcy Stare kraje UE ( bez Niemiec) Nowe kraje UE Rosja, Białoruś, Ukraina Główne zamorskie Hotele, motele 47 48 55 36 40 68 U rodziny / znajomych 19 22 21 13 19 23 Pensjonaty 10 14 13 5 5 8 Kwatery prywatne 5 4 4 5 11 0 Inne 19 12 7 41 25 1 Źródło : Badania Instytutu Turystyki w 2008 r. Rys.1. Kształtowanie się bazy noclegowej państw zamorskich i reszty świata. 80 60 Hotele, motele 40 U rodziny / znajomych Pensjonaty 20 0 Kwatery prywatne Główne zamorskie Średnia ogółu państw Inne Źródło: Opracowanie własne na podstawie badania Instytutu Turystyki w 2008 r. Baza noclegowa. Z noclegów w obiektach typu hotelowego korzystało ogółem 47 % turystów. Pod tym względem zdecydowanie górują turyści z krajów zamorskich. Aż 68 % z nich skorzystało z noclegu typu hotelowego. U rodziny i znajomych 23% co też daje prowadzenie w tym względzie z ogółu innych krajów. Pensjonaty 8 % nieco mniej niż średnia, natomiast z kwater prywatnych zdaje się że turyści z krajów zamorskich nie korzystają, a z innych tj. dom letni, apartament, kemping, pole namiotowe, sanatoria skorzystało 1 % spośród przyjezdnych najmniejszy odsetek ze wszystkich zestawionych tu krajów. 1.6 Wydatki turystów z krajów zamorskich do Polski ponoszone podczas przyjazdów turystycznych do Polski. Wielkość i struktura wydatków. Przeprowadzone badania pozwalają oszacować przeciętne wydatki turystów poniesione na terenie Polski na poziomie 498 USD na osobę i 116 USD na jeden dzień pobytu Rys. 2. Przeciętne wydatki turystów poniesione w Polsce na osobę . Przeciętne wydatki turystów na osobę w trzech kwartałach 2008 roku w USD ( według krajów ) Źródło: Badania Instytutu Turystyki 2008. a y tw Li ch ze C ja ai na U kr a os di R ol an H ta n Fr ia an cj Be a lg i Sk Au a a n st r dy ia na N w ia ie m cy Br y ie lk a W Kr aj e za m or sk ie * 1000 882 900 786 800 676 660 600 700 503 485 600 498 437 412 500 385 384 400 285 265 249 210 197 300 200 100 0 Rys. 3. Przeciętne wydatki turystów na 1 dzień pobytu W Polsce Przeciętne wydatki turystów na 1 dzień pobytu w trzech kwartałach 2008 roku ( w USD ) - według krajów 160 140 120 100 80 60 40 20 0 116 107 112 81 145 136 120 126 99 120 99 105 74 67 73 80 60 Źródło: Badania Instytutu Turystyki, 2008. Przeciętne wydatki rozpatrywane według krajów wskazują że prowadzenie obejmują tu kraje zamorskie tj. Austria Japonia Kanada Koree i USA. Wydatki tu na osobę wyniosły 882 USD prawie dwukrotnie przewyższając średnią wydatków ogółu krajów. Wielkość tych wydatków nie ma przeniesienia w strukturze wydatków na 1 dzień na osobę , bo tu kraje zamorskie są nieco poniżej średniej. Jednak trzeba pamiętać że turyści z tych krajów przyjeżdżają do Polski na znacznie dłużej i w konsekwencji realnie zostawiają w Polsce znaczne więcej pieniędzy niż inni. 1.7 Sezonowość przyjazdów turystów z krajów zamorskich do Polski. Sezonowość w przyjazdach turystów z różnych krajów do Polski. Przyjazdy turystów do Polski w ciągu czterech kwartałów 2008 r. ( tys. ) wyniki wstępne Tab.6. Przyjazdy do Polski w ciągu czterech kwartałów 2008 w tysiącach (wyniki wstępne). III kw. IV kw. Turyści I kw. 2008 II kw. 2008 ROK razem Zmiana 2008 2008 Ogółem 2900 3380 3880 2800 12960 - 13 % świat 27 krajów 2090 2295 2735 1800 8920 -8% UE Stara UE 1630 1790 2165 1465 7050 -9% W tym: Niemcy 1150 1190 1410 Wielka 100 140 155 Brytania Holandia 110 60 100 Austria 50 80 100 Włochy 60 70 80 Francja 40 50 75 Szwecja 25 55 60 Pozostałe 95 145 185 kraje UE15 Nowa UE 460 505 570 W tym : Czeska 40 50 50 Republika Słowacja 20 20 25 Litwa 170 200 200 Łotwa 100 80 110 Węgry 50 60 75 Pozostałe 80 95 110 kraje UE12 Sąsiedzi spoza 630 730 740 Schengen Ukraina 350 410 390 Białoruś 190 210 240 Rosja 90 110 110 Ważne 70 150 165 zamorskie USA 39 85 85 Pozostałe 31 65 80 zamorskie* Reszta 110 205 240 świata *) Kanada, Republika Korei, Japonia, Australia Źródło : Badania raportu Instytutu Turystyki 2008. 1030 4780 -9% 100 495 -2% 45 40 50 50 30 315 270 260 215 170 -5% -8% - 13 % - 10 % - 15 % 120 545 - 13 % 335 1870 -2% 40 180 9% 15 125 50 40 80 695 340 225 21 % -3% -5% - 10 % 65 350 -1% 730 2830 - 30 % 400 230 100 1550 870 410 - 27 % - 36 % - 25 % 85 470 - 14 % 45 254 - 20 % 40 216 -4% 185 740 0% Najwięcej turystów z krajów zamorskich przyjeżdża do Polski w 2 i 3 kwartale, czyli od kwietnia do września, w drugim kwartale 150 tysięcy, w trzecim 165 tysięcy podczas gdy od stycznia do marca jedynie 70 tysięcy a na październik listopad i grudzień przyjeżdża 85 tysięcy. Ma okresach. Od kwietnia do września jest w Polsce to związek oczywiście z cechami klimatycznymi Polski w poszczególnych pogodnie, ciepło i przyjemnie. Zakończenie Mieszkańcy Seszeli utrzymują się w 80% z szeroko pojętego przemysłu turystycznego. Na tych 116 niewielkich wyspach rozwinęła się niezwykle potężna baza gastronomiczna, noclegowa i rozrywkowa. Seszele otwarte są na nowe pomysły rozwoju i wzbogacania zaplecza turystycznego wychodząc tym samym naprzeciw turystom oraz zwiększając obszary zbytu. Wszystko to dla uzyskania sposobności pracy w turystyce na wszystkich jej poziomach dla jak największej liczby Seszelczyków. Jednocześnie rząd i marynarka morska dbają o dziedzictwo kulturowe i środowiskowe co na Seszelach ma największą wartość. Seszele czerpią znaczne dochody z turystyki, a można by je w zasadzie podwoić, gdyż baza turystyczna gotowa jest przyjąć raz tyle turystów co w minionym roku. Średnie zajęcie miejsc noclegowych wyniosło około 50 %. Warto zatem zainwestować w reklamę i promocję tego regionu, który turystom zaoferować może naprawdę sporo. Na wybrzeżach powstał szereg rozrywek przeznaczonych dla turystów. Bardzo dobrze rozwinęła się także oferta sportów wodnych, zwłaszcza nurkowanie. Do tego przepiękne plaże, cudowna flora i fauna sprawiają, że każdy odnajdzie tu swoje Eldorado. Seszele stają się też nowym trendem dla zakochanych chcących pobrać się na tych pięknych rajskich wyspach. Seszelanie są bardzo mili i otwarci, a także bardzo pomocni, wraz z folklorem oraz kulturą stwarzają wspaniałe tło przepięknym krajobrazom podziwianym przez rzeszę turystów. Spis tabel: Rozdział I Tab.1 Demografia Seszelczyków Tab. 2 Średnia temperatura, poziom opadów, wilgotność względna, dominujący kierunek wiatru, prędkość wiatru. Tab. 3 Transport i komunikacja Seszeli Rozdział II Tab. 1 Seszele na tle Afryki pod względem przyjazdów turystów 2006-2007 Tab. 2 Seszele na tle Afryki pod względem wpływów finansowych z turystyki. Tab. 3 Seszele i Subsahara pod względem przyjazdów turystów w latach 2006-2007. Tab. 4 Seszele na tle subregionu Subsahary pod względem wpływów finansowych z turystyki Tab. 5 Liczba przyjazdów na Seszele w latach 2005-2008 (zestawienie liczbowe) Tab. 6 Zestawienie procentowe zmian w liczbie przyjazdów na Seszele w latach 2005-2008 Tab. 7 Regiony świata z których na Seszele przyjeżdżają turyści w latach 2004-2007 Tab. 8 Podstawowe rynki zagranicznej turystyki na Seszele w latach 2004-2007 Tab. 9 Regiony zatrzymywania się turystów na Seszelach w roku 2008 Tab.10 Cele jakimi sugerują się przyjezdni na Seszele w kolejnych miesiącach 2007-208 Tab.11 Cele jakimi sugerują się przyjezdni na Seszele w styczniu 2009. Tab.12 Przyjazdy na Seszele z uwzględnieniem rodzaju drogi tranzytowej (2008) Tab.13 Długość pobytu turystów przyjeżdżających na Seszele w roku 2008 Tab.14 Miejsca zakwaterowania przyjezdnych na Seszele w roku 2008 Tab.15 Obłożenie łóżek i pokoi według rodzaju kwatery oraz lokalizacji od stycznia do października 2008 Tab.16 Procent zajęcia miejsc noclegowych w hotelach oraz domach gościnnych na wyspie Mahe oraz innych, w latach 2007 – 2008 Tab.18 Wydatki turystów będących na Seszelach ponoszone na cele turystyczne. Tab.19 Zagraniczne wyjazdy Seszelczyków w latach 2004-2007 z uwzględnieniem celu wyjazdów. Tab. 20 Popyt związany z rynkiem turystycznym Seszeli Tab. 21 Podaż rynku turystycznego Seszeli. Tab.22 PKB wygenerowany z szeroko pojętego przemysłu turystycznego- prognozy na rok 2009 Tab. 23 Zatrudnienie w przemyśle turystycznym na rok 2009 w stosunku do całościowej liczby zatrudnionych. Rozdział III Tab.1 Liczba przyjazdów w ciągu trzech kwartałów 2008r. Według głównych grup krajów Tab. 2 Cele jakimi kierują się przybywający do Polski. Tab. 3 Długość pobytu turystów w Polsce. Tab. 4 Sposób organizacji przyjazdu turystów do Polski. Tab. 5 Baza noclegowa Tab. 6 Przyjazdy do Polski w ciągu czterech kwartałów 2008 w tysiącach (wyniki wstępne). Spis rysunków : Rozdział I Rys.1 Mapa Seszeli Rys.2 Struktura wiekowa Seszelczyków. Rys. 3 Struktura wiekowa Seszelczyków przedstawiona wyrażeniem procentowym. Rys.4 Seszele, wyspa Mahe, Rozdział II Rys.1 Seszele na tle Afryki pod względem przyjazdów turystów 2006-2007 Rys.2 Udział procentowy Seszeli w dochodach czerpanych z turystyki subregionu Subsahary w roku 2007. Rys.3 Liczba przyjazdów na Seszele w latach 2005-2008 Rys.4 Zestawienie procentowe lokalizacji zatrzymania się przyjezdnych na Seszelach. Rys.5 Porównanie celów przyjazdów na Seszele w latach 2007 oraz 2008. Rys.6 Procentowe zestawienie celów przyjazdów na Seszele w roku 2008. Rys.7 Liczba turystów przybyłych na Seszele drogą lotnicza i morską w roku 2008. Rys.8 Procentowe zestawienie średniej długości pobytu turystów na Seszelach w roku 2008 Rys.9 Wydatki turystów poniesionych podczas pobytu na Seszelach w latach 2004-2007. Rys10 Zagraniczne wyjazdy Seszelczyków w latach 2004-2007 z uwzględnieniem celu wyjazdów. Rys.11 Procentowe zestawienie celów wyjazdów zagranicznych Seszelczyków w roku 2007. Rozdział III Rys.1 Kształtowanie się bazy noclegowej państw zamorskich i reszty świata. Rys. 2 Przeciętne wydatki turystów poniesione w Polsce na osobę . Rys. 3 Przeciętne wydatki turystów na 1 dzień pobytu W Polsce. Bibliografia 1. M. Cattaneo:, J. Trifoni: Skarby świata pod patronatem UNESCO, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2004, str.400-405. 2. Z. Kruczek: Kraje pozaeuropejskie zarys geografii turystycznej, Wydawnictwo Proksenia, Kraków 2008 str.58-59. 3. R. Moore, Niezwykłe miejsca świat. Fascynująca podróż do najpiękniejszych miejsc na ziemi, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2007, str.174-176. Czasopisma: 1.Agata Mardosz: Rynek Podróży, „Seszele-115 cudów przyrody”, 2008, nr 11, str. 22. http://www.unwto.org/facts/eng/overview.htm http://unstats.un.org/unsd/tradeserv/IRTS%202008%20edited%20whitecover.pdf http://www.unwto.org/statistics/data/data.htm http://www.unwto.org/statistics/tourism/note.pdf). http://www.unwto.org/statistics/data/example.XLS http://www.unwto.org/statistics/tourism/cdrom.xls. http://www.seychelles.com http://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook, http://www.pps.gov.sc/meteo/images/SeyMap.jpg http://www.nsb.gov.sc/Documents/Publications/Seychelles%20In%20Figures %202008%20EDITION.pdf http://www.wttc.org Aneks: Załącznik 1 Wyrażam zgodę na opublikowanie wykonanego przeze mnie projektu na stronie AWF Kraków. Oświadczam, że został on wykonany zgodnie z obowiązującymi zasadami i nie narusza niczyich praw autorskich.