Załącznik do 99_2016

Transkrypt

Strategia Rozwoju Gminy Bejsce
na lata 2016-2023
Bejsce – Kielce 2016
Wstęp
Zarządzanie gminą wiąże się z podejmowaniem wielu działań oraz decyzji ważnych
dla lokalnej społeczności. Do konsekwentnego i efektywnego zarządzania gminą niezbędny
jest wieloletni plan, który będzie wskazywał kierunki jej rozwoju.
Głównym celem tworzenia dokumentu strategicznego, jakim jest Strategia Rozwoju Gminy
Bejsce na lata 2016-2023, jest zdiagnozowanie priorytetowych kierunków rozwoju
zmierzających do rozwoju społeczno-gospodarczego w tym okresie.
Niniejsza strategia jest strategią średnioterminową obejmującą okres do 2023. Strategia
Rozwoju Gminy Bejsce zawiera trzy podstawowe elementy tj. diagnozę sytuacji strategicznej
gminy, część programująco-strategiczna i część wdrożeniową.
Opracowanie strategii rozwoju gminy powstało w oparciu o analizę strategii z 2007
roku, konsultacji społecznych prowadzonych w formie ankiet kierowanych za pośrednictwem
sołtysów do przedsiębiorców, przedstawicieli organizacji pozarządowych i społeczności
lokalnej jak również bezpośredniego spotkania podczas Sesji Rady Gminy z władzami
lokalnymi tj. Wójtem i Radnymi Gminy. Oznacza to, że w proces wyznaczania celów rozwoju
społeczno-gospodarczego lokalnych społeczności włączone jest jak najszersze grono
odbiorców późniejszych działań. Sprawia to, iż strategia pozwala na przedstawienie interesów
lokalnej społeczności, a konsekwentnie realizowana daje mieszkańcom oraz podmiotom
gospodarczym poczucie stabilizacji. Należy zauważyć, że współudział partnerów społecznogospodarczych stanowi istotny wkład w budowę społeczeństwa obywatelskiego a dokument
w ten sposób zbudowany oddziałuje na szeroką grupę interesariuszy.
Za sprawą dokumentu strategicznego gmina może efektywnie wykorzystać własne
zasoby, w tym zasoby finansowe, rzeczowe czy społeczne, oraz określić sposoby
przeciwdziałania pojawiającym się zagrożeniom. Niniejsze opracowanie strategii zawiera
informacje dotyczące kierunków rozwoju Gminy Bejsce oraz działań związanych z ich
realizacją do roku 2023. Horyzont czasowy, opracowania spójny jest z perspektywą
finansową Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Aby móc w pełni wykorzystać szanse, jakie
dają środki unijne, należy podjąć odpowiednie działania wynikające z założonych
priorytetowych kierunków rozwoju gminy powstałych przy uwzględnieniu najważniejszych
dokumentów strategicznych i programowych wyższego rzędu.
W
przedmiotowym
społecznych
z
dokumencie
mieszkańcami
opracowywaniu Strategii.
przedstawiono
Gminy Bejsce,
których
również
uwagi
wyniki
konsultacji
uwzględniono
przy
1. DIAGNOZA SYTUACJI STRATEGICZNEJ GMINY BEJSCE
1.1.
Położenie, powierzchnia, ludność
Rys. 1. Lokalizacja gminy Bejsce na tle Polski i województwa świętokrzyskiego.
Źródło: Opracowanie własne na podst. http://www.geoportal.gov.pl/
Gmina Bejsce usytuowana jest nad rzeką Nidzicą w powiecie kazimierskim
w południowo-zachodniej części województwa świętokrzyskiego. Gmina znajduje się 80 km
na południe od Kielc i 60 km na wschód od Krakowa. W niewielkiej odległości od gminy
przebiega droga krajowa 79 a bezpośrednio przez teren gminy droga wojewódzka nr 768,
połączona z siecią dróg powiatowych i gminnych.
Gmina Bejsce sąsiaduje z:
 gminą Opatowiec (od północno – wschodniej strony),
 gminą Kazimierza Wielka (od północno – zachodniej strony),
 gminą Czarnocin (od północnej strony),
 gminą Koszyce (od południowej strony - województwo małopolskie).
Teren gminy Bejsce położony jest w obrębie Płaskowyżu Proszowickiego.
Gmina Bejsce składa się z 16 sołectw: Bejsce, Zbeltowice, Morawianki, Kijany,
Grodowice, Brończyce, Czyżowice, Sędziszowie, Morawiany, Dobiesławice, Królewice,
Prokocice, Kaczkowice, Uściszowice, Piotrkowice, Stojanowice. Terytorialne gmina zajmuje
powierzchnię 5 748 ha (52 km2) i zamieszkiwana jest przez 4203 osób. Średnia gęstość
zaludnienia wynosi 73 osób/km2 1.
1.2.
Środowisko przyrodnicze
Klimat
Wg regionalizacji klimatycznej autorstwa A. Wosia (1999) gmina Bejsce mieści się
w zasięgu północnej części Regionu Tarnowsko-Rzeszowskiego (R-XXYII).
Charakterystyczne dla tego regionu jest częste pojawianie się dni bardzo ciepłych z opadem
atmosferycznym (średnio 34 dni). Względnie dużą frekwencją odznaczają się dni z pogodą
przymrozkową umiarkowanie chłodną (średnio 8 dni). Również dość często jest notowana
pogoda przymrozkowa, bardzo chłodna i jednocześnie słoneczna bez opadu. Stosunkowo
bardzo rzadko natomiast występują dni bardzo chłodne z opadem (średnio 17 dni). Również
mniej tutaj dni chłodnych z dużym zachmurzeniem nieba (średnio 18 dni).
Mezoklimat gminy wynika głównie z położenia w niecce wyżyny (obniżenie Wyżyny
Małopolskiej, a także z bliskości Wisły przepływającej na południu w odległości ok. 1.4 km
od granic gminy. Warunki topoklimatyczne są kształtowane również przez:
 niewielki udział terenów z płytkimi wodami gruntowymi,
 niskie zalesienie,
 wysoki udział otwartych terenów niezabudowanych i niewielką intensywność
zabudowy,
 urozmaicenie rzeźby terenu.
1 GUS, stan na 3.12.2014 r.
Gminę charakteryzują korzystne warunki termiczne wynikające z lokalizacji w zasięgu
umiarkowanie ciepłego piętra klimatycznego:

średnia temperatura powietrza w lipcu 18oC, a w styczniu -3oC,

średnie opady roczne – 540 mm,

maksimum opadów w ciągu roku przypada na miesiące letnie – 765 mm, a minimum
w okresie zimowym – 410 mm,

średnia ilość dni pogodnych – 62,

średnia ilość dni pochmurnych – 122,

średnia liczba dni z pokrywą śnieżną –80,

średnia długość okresu wegetacyjnego – 210 – 220 dni,

średnia długość trwania zimy – 92 dni,

średnia długość trwania lata – 91 dni.
Warunki wodne
Większa część gminy znajduje się w zlewni Nidzicy, pozostały północny fragment
należy do zlewni Nidy. Główną rzeką przepływającą przez teren gminy jest Nidzica
stanowiąca lewy dopływ Wisły. Jej całkowita długość to 62,9 km (w granicach gminy ponad 7
km)
a powierzchnia jej zlewni wynosi 708 km2. Niestety badania wykazały niską (pozaklasową)
jakość wód w Nidzicy. Na terenie gminy zlokalizowane są też mniejsze cieki, z których
największy jest Jawornik, będący dopływem Nidzicy.
W gminie znajdują się również niewielkie stawy, przeważnie nieużytkowane lub służące
jako zbiorniki przeciwpożarowe. Zlokalizowane są one w: Dobiesławicach, Bejscach,
Czyżowicach, Piotrkowicach, Uściszowicach, Królewicach, Zbeltowicach, Grodowicach,
Sędziszowicach, Morawianach, Kijanach i Stojanowicach.
Wody podziemne gminy zakwalifikowano jako wody Regionu Nidziańskiego.
Podziemne wody użytkowe występują przeważnie w osadach czwartorzędowych (piaskach
i żwirach w dolinach rzecznych i
obniżeniach; produktach akumulacji lodowcowej i
eolicznej).
Rzeźba terenu i budowa geologiczna
Rzeźbę terenu gminy charakteryzują formy pochodzenia eolicznego (plejstoceńskiej
pokrywy eoliczno-lessowej i eoliczno-piaszczystej) tj. wysoczyzny o powierzchni falistej oraz
łagodnie zaokrąglone wzniesienia przebiegające z północnego zachodu na południowy
wschód. Na obszarze gminy występują również formy pochodzenia rzecznego. Najważniejsze
z nich to dolina Nidzicy i dolina Jawornika przebiegające w centralnej oraz południowej
części gminy. Są to doliny wciosowe, nieckowate i płaskodenne. Inne formy pochodzenia
rzecznego to np.: górno-plioceńskie powierzchnie erozyjno – denudacyjne, tarasy
akumulacyjne zalewowe.
Deniwelacja w granicach gminy wynosi 92m. Najwyższe wzniesienia sięgają wysokości
240 – 260 m n.p.m.
Budowa geologiczna obszaru gminy jest dość jednorodna. Pokrywy czwartorzędowe to
głownie lessy, gliny zwałowe zlodowacenia południowopolskiego, piaski, pyły formujące
aluwia w częściach dolin rzecznych i gliny nagromadzone w deluwia. Pod utworami
czwartorzędowymi występują iły krakowieckie z wkładkami mułowców i piaskowców, a pod
nimi margle i margliste wapienie górnokredowe.
Roślinność i ochrona środowiska
Gminę cechuje bardzo niska lesistość na poziomie 0,6% oraz bardzo wysoki udział
powierzchni w zasięgu upraw rolniczych. Roślinność wysoka występuje głównie w formie
zadrzewień i zakrzewień śródpolnych towarzyszących ciekom wodnym i drogom. Niecałe
1000 ha zajmują łąki i pastwiska zlokalizowane najczęściej w dolinach rzecznych.
Gmina znajduje się poza obszarami chronionymi na podstawie ustawy z dnia 16
kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151. poz. 1220 ze zm.), a także
poza obszarami objętymi ochroną w ramach Programu Natura 2000.
Na terenie gminy występują pomniki przyrody:
 głaz narzutowy - zbudowany z czerwonoszarego granitu grubokrystalicznego, we wsi
Bejsce,
 jesion wyniosły,
 akacje - szt. 2,
 lipa drobnolistna - szt. 2,
 kasztany szerokolistne - szt. 8,
 wiązy w dwóch grupach tworzące aleję, w ilości 29 sztuk.
1.3 Infrastruktura techniczna
Sieć drogowa
Gminę nie przecina obecnie żadna z dróg krajowych. Najbliższa droga krajowa
Kraków-Sandomierz nr 79 przebiega na południe od granicy gminy w odległości od kilkuset
metrów do 2,5 km.
Ogólna długość dróg w Gminie wynosi 145 km. Sieć drogową gminy stanowią:
 droga wojewódzka Jędrzejów – Brzesko nr 768, o długości ok. 6 km,
 drogi powiatowe, o łącznej długości ok. 104 km,
 drogi gminne, o łącznej długości ok. 35 km.
Ponadto w Gminie występuje sieć dróg gospodarczych stanowiących dojazd do pól.
Drogi powiatowe i lokalne – gminne, zbiegające się koncentrycznie w Bejscach.
Sieć elektroenergetyczna
Gmina Bejsce zaopatrywana jest w energię elektryczną za pośrednictwem krajowego
systemu elektroenergetycznego po przez Spółki Polskie Sieci Elektroenergetyczne – Oddział
w Radomiu. Dystrybutorem energii elektrycznej na terytorium gminy jest PGE Dystrybucja
S.A. Oddział Skarżysko- Kamienna Rejon Busko, wchodząca w skład Grupy Energetycznej –
PGE Polska Grupa Energetyczna S.A.
Przez teren gminy przebiega:
 78,8 km linii napowietrznych o napięciu znamionowym 0,4 kV (sieć nn),
 2,33 km linii kablowych o napięciu znamionowym 0,4 kV (sieć nn),
 59,2 km linii napowietrznej o napięciu znamionowym 15 kV (sieć sn),
 0,02 km linii kablowej o napięciu znamionowym 15 kV (sieć sn).
Energia elektryczna doprowadzana jest za pośrednictwem 61 transformatorów o mocy
zainstalowanej równej 4MVA.
Stan infrastruktury elektroenergetycznej w gminie Bejsce oceniany jest jako dobry
a dostęp do energii elektrycznej jest obecnie powszechny dla każdego mieszkańca. Jednak
dalszy rozwój gminy będzie determinował działania modernizacyjne sieci średniego i
niskiego napięcia. Stopień obciążenia sieci energetycznej wynosi obecnie około 0,65.
Główni odbiorcy energii elektrycznej to: gospodarstwa domowe, placówki handlowousługowe, drobna wytwórczość, obiekty gminne (urzędy, szkoły, ośrodki zdrowia, itd.) oraz
oświetlenie dróg i miejsc publicznych (rozliczający się w taryfach G, C i R). Więksi odbiorcy
energii korzystający z sieci średnich napięć (według taryfy B) są nieliczni.
Zaopatrzenie w ciepło
Gmina nie posiada lokalnego systemu ogrzewania opartego o zakład ciepłowniczy.
Lokalne kotłownie zlokalizowane w obiektach użyteczności publicznej które opalane są
węglem, miałem węglowym lub Eko-groszkiem.
Sieć gazowa
Obecnie w gminie nie funkcjonuje żadna rozdzielcza sieć gazowa. Część gospodarstw
domowych w celu przygotowywania posiłków korzysta z gazu bezprzewodowego
rozprowadzanego przez dystrybutorów w postaci mieszaniny propanu i butanu z butli 11 kg.
Sieć wodno-kanalizacyjna
Na koniec 2014r. długość czynnej sieci wodociągowej wynosiła 94,9km, do której,
podłączonych było 1068 gospodarstw domowych, instytucji i obiektów działalności
gospodarczej. Zużycie wody w gospodarstwach domowych wyniosło 63,1 dam 3. Natomiast
liczba ludności korzystającej z sieci wodociągowej wyniosła 3119 osób, co oznacza że 74,2%
ogółu mieszkańców gminy ma dostęp do sieci wodociągowej.
W gminie istnieje zbiorczy system odprowadzenia ścieków sanitarnych o długości 0,84
km który odprowadza nieczystości z budynków użyteczności publicznej takich jak:
Samorządowa Szkoła Podstawowa, budynek Urzędu Gminy, budynek Gminnej Biblioteki,
budynek Ochotniczej Straży Pożarnej oraz budynków niepublicznych tj. Niepubliczny Zakład
Opieki Zdrowotnej, apteka, budynki mieszkalne i sklepy. Nieczystości odprowadzane są do
oczyszczalni ścieków o maksymalnej przepustowości 30 m3/dobę. Na terenie gminy znajduje
się 361 indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków. Ponadto własną oczyszczalnie
ścieków ma
Dom Pomocy Społecznej e Bejscach.
Nieczystości wywożone są do
oczyszczalni ścieków zlokalizowanej w Kazimierzy Wielkiej. Za wywóz ścieków
odpowiedzialne są wykwalifikowane przedsiębiorstwa świadczące usługi dla gminy.
Problem dotyczący odprowadzania ścieków może zostać rozwiązany na różne sposoby
uwzględniając uwarunkowania techniczne i ilościowe wytwarzanych ścieków np. poprzez
dobudowę
kanalizacji
bądź
budowę
przydomowych
oczyszczalni
ścieków
-przy
uwzględnieniu ekonomiczności rozwiązań technologicznych.
Gospodarka odpadami
Na terenie gminy nie istnieje obecnie żadne składowisko odpadów. Istniejące wcześniej
składowisko zostało zamknięte z końcem grudnia 2005 r. decyzją nr RL 7645-21/03 z dnia
22.12.2003 r.
Od 1 stycznia 2016 roku odpady z nieruchomości zamieszkałych na terenie gminy Bejsce
odbierane są przez firmę „Hydrosvat” z Solca-Zdroju.
Gospodarka mieszkaniowa
Na obszarze gminy przeważają domy jednorodzinne. W 2014 r. w gminie znajdowało
się 1 261 budynków mieszkalnych. W ciągu ostatnich 10 lat przybyło 26 budynków, z czego
w ostatnim roku 3 budynki.
Wykres 1. Liczba mieszkań w gminie Bejsce.
Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych
Według danych z 2014 r. w gminie Bejsce znajdowały się 1 273 mieszkania. Liczba
mieszkań jest zwiększana systematycznie w porównywalnym tempie. W ostatnich latach
przybywało po kilka mieszkań rocznie, wyjątek stanowiły lata 2008-2010, kiedy notowana
była stagnacja.
W 2014 r. na 10 mieszkań przypadały przeciętnie 33 osoby. Proporcjonalnie do wzrostu
liczby mieszkań rosła liczba izb. W 2014 r. w gminie znajdowało się 5 696 izb. W 2014 r.
przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w gminie wyniosła 103,9 m2.
Wg. ostatnich dostępnych danych w 2014 r. w gminie łazienkę posiadało 986 mieszkań,
co stanowi 77,5%. Stan taki utrzymuje się od kilku lat na podobnym poziomie. Dopiero
w dłuższej perspektywie (wieloletniej) widać poprawę w tym zakresie.
Centralne ogrzewanie posiada 703 mieszkań, czyli 55,2% wszystkich mieszkań w gminie.
W ostatnich 10-ciu latach odsetek mieszkań wyposażonych w centralne ogrzewanie wzrósł
o 6,4 %.
Wg. danych na rok 2014, w dyspozycji gminy znajduje się 1 mieszkanie socjalne
o powierzchni 45 m2.
1.4 Sytuacja społeczna
Demografia
Na koniec 2014 r. gmina Bejsce liczyła 4126 mieszkańców [UG Bejsce]. W latach
2007-2014 w gminie odnotowano ustawiczny spadek liczby ludności. W najbliższych latach
najprawdopodobniej kontynuowany będzie ten niekorzystny trend demograficzny.
Wykres 2. Liczba ludności gminy.
Źródło: UG Bejsce, Dane z ewidencji ludności.
W 2014 r. liczba mężczyzn wynosiła 2 048 (48,7% ludności gminy), a liczba kobiet
2 155 (51,3% ludności gminy). Podobne proporcje utrzymywały się również w poprzednich
latach.
Wykres 3. Struktura płci w gminie.
Gęstość zaludnienia w gminie Bejsce w 2014 r. wyniosła 73 osób na km 2 i przez wiele
lat utrzymywała się na podobnym poziomie (wahania o 1-2 osoby/ km 2). Gęstość zaludnienia
jest mniejsza niż przeciętnie w powiecie kazimierskim (82 os/km 2) i województwie
świętokrzyskim (109 os/km2).
Gmina Bejsce charakteryzuje się większą w stosunku do średniej dla powiatu liczbą
kobiet przypadającą na 100 mężczyzn. W 2014 r. było to 105 kobiet wobec 103,5 kobiet na
100 mężczyzn w powiecie kazimierskim. W poprzednich latach wskaźnik ten ulegał
wahaniom.
W 2014 r. liczba zawieranych małżeństw przypadających na 1000 ludności wynosiła
4,7. W okresie ostatniej dekady obserwuje się tendencję spadkową tego wskaźnika.
W 2014 r. wskaźnik urodzeń żywych wyniósł 6,6 i był zbliżony, choć niższy, do
średniej
z okresu 2007 - 2014. Wskaźnik zgonów na 1000 mieszkańców wyniósł w 2014 r. 10,91 i był
niższy niż w roku poprzednim (13,26) oraz niższy od średniej z lat 2007 – 2014. Mimo to
przyrost naturalny na 1000 ludności jest ujemny i wyniósł w 2014 r. minus 4,3. Na szczęście
negatywny wynik przyrostu naturalnego z roku na rok jest co raz mniejszy.
Saldo migracji w latach 2007 – 2014 oscylowało w granicach od minus 25 do plus15,
bez wyraźnej tendencji rosnącej czy malejącej. W 2014 r. wyniosło plus 12, a rok wcześniej
minus 9.
Wykres 3. Udział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem.
W 2014 r. ludność w wieku produkcyjnym stanowiła 62,9% ogółu ludności gminy
i wyniosła 2643 osoby. Pozytywną informacją jest to, że w okresie 2007 – 2014 uwydatnia
się w tej grupie niewielka tendencja wzrostowa. Odsetek ludności w wieku produkcyjnym
wzrósł w tym okresie o 4,1%.
Odsetek osób w wieku przedprodukcyjnym w 2014 r. wyniósł 14,4%, tj. 607 osób. Niestety
w tej grupie wyraźna jest tendencja spadkowa. Odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym
w okresie 2007 - 2014 obniżył się o 4,4%.
Odsetek osób w wieku poprodukcyjnym wyniósł w 2014 r. w gminie Bejsce 22,7% (953
osoby). W ostatnich latach utrzymywał się on na podobnym poziomie (wahania dotyczą ok.
1%).
Struktura demograficzna kobiet według wieku produkcyjnego jest mniej korzystna niż
mężczyzn. Odsetek kobiet w wieku produkcyjnym jest o ok. 4,9% niższy niż odsetek
mężczyzn.
W wieku poprodukcyjnym kobiet jest ponad dwukrotnie więcej od mężczyzn. Taki stan
rzeczy utrzymuje się od wielu lat.
Wskaźnik ludności w wieku nieprodukcyjnym w przeliczeniu na 100 osób w wieku
produkcyjnym wyniósł w gminie w 2014 r. 59. Wskazuje to na niewielkie choć istotne
obciążenie demograficzne w gminie Bejsce. Co więcej pozytywną informacją jest jego
wyraźny spadek w ostatnich latach (w 2007 r. wynosił on 70,1 osób).
W gminie istnieje obciążenie demograficzne, negatywnie wpływające na dochody gminy, jak
i jej potencjalny rozwój. Trendy demograficzne stawiają gminę w trudnej sytuacji, co może
zwalniać jej rozwój.
Oświata
W gminie Bejsce funkcjonują następujące placówki oświaty:
 Samorządowa Szkoła Podstawowa im. gen. Franciszka Kamińskiego w Bejscach,
 Samorządowa Szkoła Podstawowa w Dobiesławicach im. Edwarda Haruzy,
 Publiczne Gimnazjum w Czyżowicach.
Do szkół podstawowych w 2014 r. uczęszczało łącznie 183 uczniów, 29 osób
zakończyło naukę jako absolwenci. W latach 2007-2014 liczba uczniów szkół podstawowych
ustawicznie obniżała się (spadek o ponad 20%).
W gminnym gimnazjum w 2014 r. uczyło się łącznie 95 osób, 41 osób ukończyło
szkołę. Również na tym poziomie kształcenia zauważa się efekty negatywnych zmian
demograficznych, obserwowanych w gminie. W okresie 2007 – 2014 r. spadek wyniósł 44%.
W ostatnim czasie, z 2013 na 2014 r. spadek wyniósł ok. 9%.
Współczynnik skolaryzacji brutto dla gminy na poziomie szkolnictwa gimnazjalnego
wyniósł w 2014 r. 87,16%. Wynik ten w ostatnich 10-ciu latach nie ulegał większym
wahaniom oscylując w okolicy 90-100%. Współczynnik skolaryzacji netto na tym poziomie
kształcenia w 2014 r. wyniósł 84,40% i był niższy od średniej z ostatnich lat.
Dla szkół podstawowych współczynnik skolaryzacji brutto wynosił w 2014 r. 82,06%.
Ten sam współczynnik netto wyniósł natomiast 81,61%. W latach 2007-2013 był stabilny
i utrzymywał się na poziomie 80-90%.
Bardzo dobrze przedstawia się wskaźnik relatywnej liczby uczniów uczących się
języków obcych. Wszyscy uczniowie uczą się ich obowiązkowo.
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna
W 2014 r. w gminie Bejsce działała 1 przychodnia - Niepubliczny Zakład Opieki
Zdrowotnej BEJMED w Bejscach. Taki stan utrzymuje się od 2003 r., wcześniej na terenie
gminy nie funkcjonowały żadne przychodnie. Obsługę farmakologiczną realizuje jedna
Prywatna Apteka w Bejscach. Zdrowie mieszkańców zabezpiecza dodatkowo kazimierska
filia Świętokrzyskiego Centrum Ratownictwa Medycznego i Transportu Sanitarnego w
Kielcach.
W gminie funkcjonują dwie placówki stacjonarnej pomocy społecznej. Jedną z nich jest
dom pomocy społecznej w Bejscach. Dysponuje on 115 miejscami, 104 miejsca są zajęte.
W gminie znajduje się również
Dom dla bezdomnych – tj. placówka zapewniająca
całodobową opiekę dla osób starszych w miejscowości Morawany prowadzony przez Caritas
jako Dom Opieki dla Osób Starszych w Morawanach.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej (GOPS) w Bejscach w 2014 r. na realizację zadań
z zakresu świadczeń rodzinnych wydatkował kwotę 838 tys. zł, z tytułu zasiłków rodzinnych
wypłacono 535
tys. zł. Świadczenia w postaci zasiłków pielęgnacyjnych wypłacono w
kwocie 232 tys. zł. Wielkość wypłaconych świadczeń w ostatnich latach nieznacznie się
obniżała.
W 2014 r. 154 rodziny otrzymywały świadczenia rodzinne na dzieci, dla porównania w 2011
r. było to 204 rodziny a w 2008 r. 257 rodzin.
Kultura i sport
Gmina Bejsce nie posiada kin, obiektów działalności wystawienniczej, instytucji
muzycznych ani teatrów. Gmina dysponuje natomiast jednym muzeum etnograficznym Skansen Wsi Polskiej leżący na terenie wsi Morawiany. Do gminnych instytucji kultury
zalicza się też Gminny Ośrodek Kultury w Bejscach. Ponadto działalność kulturalna
prowadzona jest w szkołach podstawowych i gimnazjum oraz świetlicach wiejskich
zlokalizowanych w każdej miejscowości Gminy Bejsce.
W centrum Bejsc znajduje się klasycystyczny pałac wybudowany w 1802 r. przez
Jakuba Kubickiego dla Marcina Badeniego, późniejszego ministra sprawiedliwości Królestwa
Polskiego. Obecnie w pałacu prowadzony jest Dom Opieki Społecznej. Pałac zlokalizowany
jest w parku krajobrazowym. Pałac wraz z parkiem jest wpisany do rejestru zabytków
nieruchomych (nr rej.: A.174/1-3 z 3.06.1932, z 20.02.1947, z 9.12.1957 i z 11.02.1967).
W ostatnich latach rośnie liczba imprez organizowanych przez Gminny Ośrodek
Kultury.
W 2014 r. odbyło się 21 imprez z 1820 uczestnikami. Dla porównania w 2011 r. było 12
imprez z 640 uczestnikami a w 2009 r. jedynie 7 imprez z 45 uczestnikami.
W 2014 r. w gminie zorganizowano następujące imprezy:
 występy zespołów amatorskich – 7 imprez z 1100 uczestnikami,
 prelekcje, spotkania, wykłady – 6 imprez z 200 uczestnikami,
 imprezy turystyczne i sportowo – rekreacyjne – jedna impreza z 70 uczestnikami,
 inne – 7 imprez z 450 uczestnikami.
W gminie działają obecnie 2 zespoły artystyczne, jest to dwukrotnie mniej niż w roku
2013. Do zespołów należą: jeden zespół muzyczny (instrumentalny) i jeden zespół
folklorystyczny. W 2014 r. w gminie działało 6 kół zainteresowań z 75 członkami. Oznacza to
znaczny wzrost zainteresowania udziałem w tego typu działalności kulturalnej, bowiem dwa
lata wcześniej w ogóle nie było takich kół.
W gminie zlokalizowana jest Gminna Biblioteka Publiczna w Bejscach. Księgozbiór
biblioteki liczył na koniec 2014 r. 8624 woluminy i systematycznie jest powiększany
w stosunku do poprzednich lat. W ostatnich siedmiu latach liczba czytelników korzystających
z gminnej biblioteki utrzymuje się na podobnym poziomie (ok. 220 – 250 czytelników).
Księgozbiór na 1000 ludności wyniósł w 2014 r. 2052 woluminów. W latach 2007-2014
wskaźnik ten powoli wzrastał, do czego przyczyniały się tendencje demograficzne. Liczba
czytelników bibliotek na 1000 ludności wyniosła w 2014 r. 53 osoby. W porównaniu do kilku
ostatnich lat liczba ta spadła. Wypożyczenia księgozbioru na 1 czytelnika wyniosły w 2014 r.
4,8 woluminu. Wartości tego wskaźnika również spadały w latach 2007-2014.
W gminie działa 1 klub sportowy - „LKS NIDZICA”, zlokalizowany w
Dobiesławicach. Klub prowadzi sekcję piłki nożnej dla młodzieży. Od niedawna klub posiada
boisko sportowe, które powstało w ramach realizowanego przez gminę projektu pt. "Odnowa
i rozwój wsi".
1.5 Sytuacja gospodarcza
Przedsiębiorczość (rynek pracy, podmioty gospodarcze)
Gmina Bejsce charakteryzuje się niskim na tle powiatu poziomem przedsiębiorczości
liczonym jako liczba podmiotów gospodarczych wpisanych do rejestru REGON w
przeliczeniu na 10 tys. ludności. Wskaźnik ten w 2014 r. dla gminy wyniósł 381 podmiotów
wobec
833
w powiecie kazimierskim.
Wykres 4. Liczba podmiotów gospodarki narodowej w gminie Bejsce.
W ostatnich kilku latach sytuacja w zakresie liczby podmiotów gospodarczych na 10
tys. ludności wykazywała dostrzegalną tendencję wzrostową.
Liczba podmiotów nowo zarejestrowanych w rejestrze REGON na 10 tys. mieszkańców
w ostatnich latach nie kierunkuje się w wyraźny trend. W 2009 r. ich liczba wynosiła 31,
w 2014 r. było ich 33. Podobnie ma się sytuacja podmiotów wykreślonych z rejestru.
W 2014 r. w gminie zarejestrowanych było 160 podmiotów. W latach 2007-2014 gmina
notowała sukcesywny wzrost liczby podmiotów gospodarczych. Średni wzrost w tym okresie
to do 13 podmiotów rocznie. 93% (148 podmiotów) ogółu podmiotów w 2014 r. pochodziło
z sektora prywatnego. 78% (115 podmiotów) z nich stanowiły osoby prywatne prowadzące
działalność gospodarczą. Wśród pozostałych podmiotów prywatnych warto wyróżnić
stowarzyszenia i organizacje społeczne 11% (16 podmiotów) oraz spółki handlowe 4%
(6 podmiotów). Znikomy procent stanowiły spółdzielnie.
W przypadku 94% wszystkich podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminie
Bejsce w 2014 r. pochodziła z sektora mikroprzedsiębiorstw (zatrudniających 1 – 9
pracowników)
lub
których
działalność
została
zawieszona
(zerowe
zatrudnienie).
Przedsiębiorstw małych, zatrudniających 10 – 49 pracowników było w gminie 6% ogółu
zarejestrowanych podmiotów. W gminie nie ma podmiotów średnich.
Gmina ma charakter zdecydowanie rolniczy, mieszkańcy w większości zajmują się
rolnictwem na własny użytek. Przedsiębiorstw rolniczych jako takich w gminie jest niewiele.
Lokalna przedsiębiorczość opiera się na małych firmach handlowo usługowych.
Gmina charakteryzuje się relatywnie wysokim odsetkiem podmiotów przemysłowych
i budowlanych. Struktura lokalnej gospodarki liczona na podstawie liczby przedsiębiorstw,
według sektorów w klasyfikacji PKD2007 w 2014 r., była następująca:

rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo – 3 podmioty (1,9% ogółu),

przemysł i budownictwo – 38 podmiotów (24% ogółu),

pozostała działalność – 119 podmiotów (74,1% ogółu).
Wykres 5. Struktura podmiotów wg. rodzajów działalności w gminie Bejsce.
Sektor przemysłu (B + C + D + E) w gminie Bejsce stanowi 12% gminnej gospodarki i
składa się obecnie z:
14 przedsiębiorstw przetwórstwa przemysłowego (sekcja C), 2
podmiotów sekcji D i 3 podmiotów sekcji E. Istotny udział w gospodarce gminy (12%
wszystkich przedsiębiorstw) ma budownictwo (sektor F). W tym sektorze mieści się 19
przedsiębiorstw. Na terenie Gminy w miejscowości Czyżowice znajduje się zakład
przetwórstwa
mięsnego.
Z punktu widzenia uwarunkowań lokalnej gospodarki bardzo ważna jest też przechowalnia
owoców i warzyw w Sędziszowicach. Ponadto na terenie gminy znajdują się
udokumentowane złoża surowców mineralnych, które częściowo są eksploatowane.
Lokalną gospodarkę, podobnie jak w całym kraju w głównej mierze tworzą
przedsiębiorstwa należące do sektora usług rynkowych (sekcje G + I + H + J + K + L + M +
N). W 2014 r. było ich 74 i stanowiły 46% ogółu przedsiębiorstw. W tym sektorze największy
odsetek przedsiębiorstw występuje w sekcji handel i naprawa pojazdów (sekcja G), stanowiąc
22,5% ogółu podmiotów gospodarczych w gminie.
Podmioty zaliczane do usług nierynkowych (sekcje O + P + Q + R ) w liczbie 30 ,
stanowiły 18,8% ogółu firm w gminie. Wśród jednostek należących do usług nierynkowych
dominują te, których przedmiotem działalności jest edukacja (sekcja P) – 6,3% ogółu
podmiotów. Na drugim miejscu jest Administracja publiczna i obrona narodowa oraz
obowiązkowe zabezpieczenia społeczne (sekcja O) – 5,6% ogółu podmiotów. Nieco mniej
jest jednostek należących do sekcji Q - opieka zdrowotna i pomoc społeczna a najmniej
podmiotów sekcji R.
W gminnej gospodarce poważną rolę odgrywają też sekcje I, S i H (działalność
związana
z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, pozostała działalność usługowa oraz
transport i gospodarka magazynowa) – odpowiednio 3,1%, 5,6% oraz 10% ogółu firm w
gminie (odpowiednio 5, 9 i 16 firm).
W 2014 r., najwięcej nowych podmiotów powstało w sekcjach F i S – po 4 nowe podmioty.
W sekcji F również najwięcej firm (4 podmioty) zostało w tym okresie wyrejestrowanych.
Generalnie struktura gospodarki gminy nie ulega większym zmianom.
Rolnictwo
W gminie, ze względu na wysoką klasę jakości gleb oraz sprzyjający klimat panują
korzystne warunki rozwoju rolnictwa. Większość gruntów jest opłacalna w użytkowaniu
rolniczym. Użytki rolne na terenie gminy zajmują 5 513 ha, co stanowi 95,9% ogólnej
powierzchni gminy. Użytki rolne w gminie Bejsce (GUS, dane na 2014r.):
 grunty orne - 4130 ha,
 sady - 129 ha,
 łąki trwałe - 898 ha,
 pastwiska trwałe - 62 ha,
 grunty rolne zabudowane - 251 ha.
Wykres 6. Struktura użytków rolnych w gminie Bejsce.
Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, dane na 2014r.
Struktura bonitacyjna gleb w gminie przedstawia się następująco:
 gleby klasy I - 433 ha,
 gleby klasy II - 1109 ha,
 gleby klasy III - 2467 ha,
 gleby klasy IV - 980 ha,
 gleby klasy V - 232 ha,
 gleby klasy VI - 48 ha,
 gleby klasy VIz - 1 ha,
 pozostałe – 92.
Wykres 7. Struktura bonitacyjna gleb w gminie Bejsce.
Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, dane na 2014r.
Ostatnie dostępne dane przedstawiające liczbę i charakterystykę gospodarstw rolnych
pochodzą z 2010 r. (GUS, Powszechny Spis Rolny). Wynika z nich, iż w gminie jest ok. 750
gospodarstw rolnych z czego 99% prowadzi działalność rolniczą. Najwięcej jest gospodarstw
w przedziale od 1 do 5 ha – 46,4% i 5-10 ha – 35,6%. Mniej jest gospodarstw poniżej 1 ha –
7,3% i tych w przedziale 10-15 ha –6,8%. Większych gospodarstw jest znacznie mniej powyżej 15 ha jest niecałe 4% gospodarstw.
W gminie najczęściej uprawia o dużych wymaganiach klimatycznych i glebowych jak
np. warzywa . W uprawach dominują też zboża w tym znacząco kukurydza , ziemniaki i
rośliny pastewne. Mieszkańcy wykorzystują unikalne warunki klimatyczno-rolnicze również
w celu upraw zdrowej żywności. Na terenie gminy funkcjonują już certyfikowane
gospodarstwa ekologiczne.
W hodowli zwierząt gospodarskich dominuje trzoda chlewna (świnie i tuczniki) oraz
bydło (krowy mleczne i cielęta).
Bezrobocie
Względny poziom bezrobocia w gminie jest niższy od przeciętnej dla powiatu
kazimierskiego. Z końcem 2014 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kazimierzy Wielkiej
zarejestrowanych było 209 bezrobotnych z gminy Bejsce. Stopa bezrobocia w gminie Bejsce,
liczona jako udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku
produkcyjnym, wynosiła w 2014 r. 7,9%. W okresie ostatnich kilku lat wskaźnik ten
wykazuje tendencje wzrostową. Gmina charakteryzuje się wyższym odsetkiem bezrobotnych
mężczyzn, których sytuacja na lokalnym rynku pracy jest obecnie mniej korzystna niż kobiet.
Bezrobotnych mężczyzn w 2014 r. było 107, co stanowiło 52% ogółu bezrobotnych w gminie.
Odsetek bezrobotnych zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy wyniósł
w 2014 r. 3,3%. Większość bezrobotnych jest długotrwale bezrobotna i bez doświadczenia
zawodowego. Niecałe 40 % z pośród bezrobotnych nie ma ukończonego 25 roku życia i/lub
nie posiada wykształcenia średniego. [źródło danych: PUP Kazimierza Wielka]
Prognozowany wolniejszy wzrost gospodarczy w Polsce w nadchodzących latach
przyczyni się do stabilizacji lub, w pesymistycznym scenariuszu, do wzrostu bezrobocia
wywołanego czynnikami koniunkturalnymi. Dlatego też w najbliższych latach ważnym
problemem rynku pracy będzie aktywizacja zawodowa bezrobotnych w celu przeciwdziałania
wzrostowi bezrobocia długotrwałego.
2. CZĘŚĆ PROGRAMUJĄCO – STRATEGICZNA
2.1.
ANALIZA OBSZARÓW PROBLEMOWYCH
2.1.1. ANALIZA SWOT
Opierając się na diagnozie sytuacji strategicznej Gminy Bejsce dokonano analizę strategiczną
przy użyciu analizy SWOT. Jest to jedna z najczęściej stosowanych i najskuteczniejszych
metod diagnozy sytuacji, w jakiej znajduje się dana społeczność samorządu. Nazwa tej
techniki pochodzi od pierwszych liter angielskich słów:
S
STRENGTHS
SILNE STRONY, ATUTY
ZASOBY GMINY
W
WEAKNESSES
O
OPPORTUNITIES
SŁABE STRONY, WADY
SZANSE, MOŻLIWOŚCI
OTOCZENIE GMINY
T
THREATS
ZAGROŻENIA, TRUDNOŚCI
Zadaniem tej metody jest identyfikacja problemów i określenie priorytetów. Dzięki
przyporządkowaniu i segregacji istotnych informacji stanowi nieodzowną pomoc w ocenie
danej
jednostki
samorządu
terytorialnego
i
określeniu
jej
pozycji
strategicznej.
Przeprowadzona analiza skupiona jest na:
 czynnikach wewnętrznych (słabe i silne strony), czyli elementach, na których
społeczność gminna ma wpływ na dalszy rozwój, oraz
 czynnikach zewnętrznych (szanse i zagrożenia), czyli elementach skoncentrowanych
na dalszym lub bliższym otoczeniu gminy.
TABELA.1 ANALIZA SWOT GMINA BEJSCE
SILNE STRONY
 rolniczy profil gminy sprzyjający rozwojowi
rolnictwa, hodowli zwierząt gospodarskich oraz
produkcji zdrowej żywności,
 walory przyrodnicze i krajobrazowe: tereny prouzdrowiskowe sprzyjające rozwojowi aktywnej
turystyki, rekreacji oraz oferty leczniczorehabilitacyjnej
SŁABE STRONY
 niedostateczny stan lokalnej infrastruktury
drogowej,
 słaby dostęp do usług publicznych,
 niedostateczna dostępność komunikacyjna,
 brak przemysłu i firm produkcyjnych,
 strategiczne położenie komunikacyjne gminy
(bliskie sąsiedztwo aglomeracji krakowskiej) wraz
z przebiegającą w pobliżu drogą krajową 79
Krajów – Sandomierz – Lublin,
 brak strefy ekonomicznej,
 niski poziom przestępczości,
 słaba informacja turystyczna i promocja
(zaplecze hotelarsko – gastronomiczne),
 zróżnicowane walory krajobrazowe – rzeźba
terenu sprzyjająca rozwojowi turystyki
(agroturystyki, turystyki uzdrowiskowej,
wypoczynkowej, historycznej),
 czysta przyroda – żyzne gleby, niski stopień
zanieczyszczenia powietrza i wód,
 atrakcyjne tereny do zamieszkania (potencjalny
napływ z aglomeracji krakowskiej),
 brak wykształconego lokalnego markowego
produktu turystycznego,
 słabo rozwinięta baza turystyczna, noclegowa,
restauracyjna,
 brak skoordynowanego systemu kompleksowej
oferty gospodarstw agroturystycznych,
 niedostatecznie rozwinięta infrastruktura
turystyczna i baza rekreacyjna,
 unikatowe zabytki,
 słabe wykorzystanie odnawialnych źródeł
energii,
 aktywność w aplikowaniu o środki z UE,
 migracja zarobkowa młodych,
 aktywna działalność lokalnych stowarzyszeń.
 brak żłobków na terenie gminy,
 brak oferty edukacyjnej, zawodowej
skierowanych do mieszkańców 50+,
 wzrost liczny osób w wieku poprodukcyjnym,
 słaby stan infrastruktury melioracyjnej.
SZANSE
 Wzrost świadomości prowadzenia zdrowego
trybu życia wśród mieszkańców gminy Bejsce,
 Zwiększenie zapotrzebowania na usługi, żywność
proekologiczne,
ZAGROŻENIA
 Potencjalna konkurencja ofert turystycznych ze
strony sąsiednich gmin m.in. Kazimierza Wielka,
Opatowiec, Wiślica,
 Emigracja młodych, wykształconych ludzi,
szczególnie do woj. małopolskiego
 Rozwój turystyki (agroturystyka, aktywna,
rodzinna, zdrowotna) w kontekście sąsiedztwa z
Gminą Kazimierza Wielka posiadającą bardzo
perspektywiczny potencjał uzdrowiskowy,
 Niekorzystny trend demograficzny, oznaczający
sukcesywny spadek liczby mieszkańców gminy
Bejsce
 Szerokie możliwości wykorzystania w
perspektywie 2014-2020 środków UE na
odnawialne źródła energii,
 Brak kompleksowych rozwiązań w zakresie
ochrony przeciwpowodziowej i osuwiskowej.
 Potencjał tworzenia lokalnych produktów
turystycznych np. Szlak Nadwiślański lub
Archeologiczny Szlak Przygody,
 Restrykcyjne krajowe przepisy finansowe
ograniczające zdolności kredytowe małych
samorządów pod kątem nowo planowanych
inwestycji
 Plany budowy mostu przez Wisłę – otwarcie na
autostradę A4, jeden z kluczowych europejskich
korytarzy transportowych: południe Niemiec –
Wrocław – Śląsk – Kraków – Rzeszów – Ukraina,
 Możliwość rozwoju tras ścieżek rowerowych i
wpięcia ich do ścieżek planowanych przez
Małopolskę w perspektywie 2014-2020, także
potencjalne połączenie ze szlakiem rowerowym
Krakowa z Wiślicą z odnową obejmującą gminę
Bejsce,
 Duży potencjał dla odnawialnych źródeł energii
(biomasa, wiatraki, panele fotowoltaiczne),
 Potencjał dla stworzenia tzw. „silver economy” –
świadczenia usług dla osób starszych w bazie
potencjału przyrodniczo-wypoczynkowego gminy
Bejsce.
2.2.
KIERUNKI ROZWOJU GMINY BEJSCE
Na podstawie zdiagnozowanych problemów Gminy Bejsce określono strategiczne kierunki
dalszego rozwoju wraz z działaniami, które pozwolą na osiągnięcie zakładanego celu.
Zdefiniowana została Wizja i Misja Gminy do roku 2023, cele główne wokół których
skupione są cele strategiczne, a także w dalszej kolejności działania priorytetowe. Zarówno
władze gminy jak i wszystkie podmioty zaangażowane w działania na rzecz lokalnego
rozwoju będą mogli realizować wyznaczone cele poprzez wskazane obszary priorytetowe.
Wyznaczone kierunki i poszczególne działania, które służą do wypełnienia przedstawionej
misji, są czynnikami warunkującymi długotrwały wzrost gospodarczy samorządu.
2.2.1. Misja i wizja dalszego rozwoju Gminy Bejsce
Tworząc wizję i misję należy mieć na uwadze sprecyzowaną ideę oraz główny kierunek
rozwoju gminy. Istotne, aby odzwierciedleniem wizji był docelowy obraz Gminy Bejsce, jej
kształt w przyszłości, powinna ona wyrażać stan pożądany przez mieszkańców i oczekiwany
do spełnienia przez władze samorządu wdrażające strategię. Misja zaś jest nadrzędnym celem
rozwojowym w planowaniu strategicznym i stanowi swoiste uzasadnienie sensu istnienia
samorządu. Niezwykle istotne jest zatem, aby zawierała ona wiodące elementy w gospodarce
gminy, które stanowią o jej potencjale ekonomicznym i podstawie funkcjonowania.
2.2.2. Cele strategiczne i cele operacyjne
Cel strategiczny I: Rozwój gospodarki oraz aktywności i przedsiębiorczości
mieszkańców gminy Bejsce
Jednym z najważniejszych celów rozwojowych Gminy Bejsce jest budowanie pozycji obszaru
atrakcyjnego dla inwestycji, szczególnie pro-ekologicznych, energetycznych i spożywczoprzetwórczych oraz korzystającego z aktywności zawodowej i przedsiębiorczości
mieszkańców. Jakość i konkurencyjność lokalnej gospodarki jest dziś uzależniona nie tylko
od warunków ekonomicznych i prawnych, ale nade wszystko od jakości kapitału ludzkiego.
Rozwój zależy od otwartości i gotowości do współpracy, jakości kadr gospodarki, poziomu
przedsiębiorczości mieszkańców, uniwersalnych kwalifikacji pracowników, zdolności do
tworzenia i absorpcji innowacji oraz zdolności do elastycznego reagowania na zachodzące na
rynku pracy zmiany.
Tym samym, edukacja w gminie Bejsce nie może rozwijać się bez uwzględnienia jej wpływu
na lokalną gospodarkę, tworzące ją podmioty, kadry i przedsiębiorczość. Podobnie
gospodarka nie może się rozwijać bez wzajemnych relacji w zakresie kierunków i jakości
sfery edukacji oraz jakości lokalnego rynku pracy. Potrzebne jest zatem nowe podejście do
wsparcia przedsiębiorczości oraz kształcenia postaw przedsiębiorczych zarówno osób
dorosłych,
jak
i dzieci i młodzieży, intensyfikacja współpracy i jej koordynacja w zakresie lepszego
dopasowania systemu kształcenia do zmieniających się warunków społecznych oraz
gospodarczych, zacieśnianie współpracy sfery gospodarki ze sferą nauki i edukacji oraz
uwspólnianie współpracy pomiędzy sektorem gospodarczym i systemem instytucji rynku
pracy oraz partnerami społecznymi.
Służyć temu mają zintegrowane interwencje w zakresie edukacji, przedsiębiorczości i rynku
pracy. Szansą na rozwój Gminy Bejsce jest inteligentne gospodarowanie i pomnażanie
lokalnych zasobów (potencjałów) oraz umiejętne korzystanie z atrakcyjnego położenia gminy
na styku województw świętokrzyskiego i małopolskiego. Ponadto, w długiej perspektywie,
zwiększenie tempa rozwoju nie będzie możliwe bez tworzenia infrastruktury progospodarczej, stanowiącej o konkurencyjności Gminy Bejsce i atrakcyjności inwestycyjnej.
Potrzebne są również inwestycje, podnoszące wewnętrzną i zewnętrzną dostępność
komunikacyjną gminy, która stanowi jedną z podstawowych determinant rozwoju każdej
jednostki samorządu terytorialnego (w szczególności dobrej jakości, drożna i spójna sieć dróg
lokalnych, modernizowanych i rozbudowywanych ze wsparciem środków zewnętrznych m.in.
PROW 2014-2020, środki ministerialne itd.).
Cel operacyjny 1.1 Wzmacnianie przedsiębiorczości wśród mieszkańców;
Kierunki interwencji (zadania kluczowe):
 Wsparcie mikro i małej przedsiębiorczości, w szczególności w obszarze OZE i EWE
(biomasa jako kluczowy potencjał energetyczny gminy Bejsce - mikroinstalacje);
 Wsparcie dla rozwoju ekologicznego rolnictwa i przetwórstwa oraz marketingu
wysokiej jakości produktów żywnościowych (strategiczna bliskość dużego rynku
zbytu w ramach Aglomeracji Krakowskiej);
 Kształcenie cech przedsiębiorczych wśród młodzieży (już od najmłodszych lat m.in.
ze wsparciem funduszy UE);
 Współpraca z lokalnym biznesem w kreowaniu warunków do prowadzenie małej
przedsiębiorczości;
 Rozwój ekonomii społecznej, w szczególności spółdzielni socjalnych integrujących
osoby niepełnosprawne i wykluczone społecznie;
 Wspieranie i promocja różnorodnych organizacji zrzeszających rolników m.in. grup
producenckich oraz spółdzielni
 Wsparcie i promocja tworzenia gospodarstw agroturystycznych oraz produkujących
zdrową żywność;
 Wsparcie dla modernizacji produkcji rolnej m.in. w kierunku nowoczesnego parku
maszynowego oraz najnowszych technologii produkcyjnych.
Cel operacyjny 1.2 Rozwój systemu edukacji oraz kapitału intelektualnego i
zatrudnienia;
 Modernizacja i rozwój infrastruktury służącej edukacji, doposażenie placówek
edukacyjnych funkcjonujących na terenie gminy Bejsce;
 Rozwój zajęć pozalekcyjnych w placówkach edukacyjnych – szczególnie w
odniesieniu do kompetencji kluczowych, w tym technologii ICT (dofinansowanie
przedmiotowych zajęć w ramach RPOWŚ 2014-2020: Poddziałanie 8.3.2.);
 Optymalizacja liczby miejsc edukacji przedszkolnej w gminie Bejsce przez pryzmat
sytuacji demograficznej;
 Wsparcie edukacji ukierunkowanej na rozwój tzw. kompetencji „miękkich”, w tym
m.in. kreatywności, innowacyjności i przedsiębiorczości;
 Podnoszenie kwalifikacji kadr edukacyjnych, w tym kursy i studia podyplomowe;
 Rozwój infrastruktury społeczeństwa informacyjnego oraz edukacja mieszkańców
gminy
Bejsce
w
zakresie
wykorzystania
rozwiązań
teleinformatycznych,
w szczególności w obszarze e-administracji oraz e-zdrowia;
 Kształtowanie i promocja postaw związanych z uczeniem się przez całe życie
i międzypokoleniową wymianą doświadczeń.
Cel operacyjny 1.3 Budowa infrastruktury gospodarczej;
 Przygotowanie terenów inwestycyjnych m.in. poprzez przebudowę uzbrojenia w
media terenu dawnego SKR w celu przygotowania do prowadzenia działalności
gospodarczej;
 Współpraca międzygminna w zakresie tworzenia inkubatorów przedsiębiorczości oraz
innych
form
stowarzyszeniowych,
w
szczególności
ukierunkowanych
na
przedsiębiorców lokalnych;
 Rozwój oferty inwestycyjnej oraz poprawa standardów obsługi inwestorów, we
współpracy m.in. ze Specjalnymi Strefami Ekonomicznymi;
 Utworzenie punktu informacyjnego dla przedsiębiorców w ramach Urzędu Gminy
w Bejscach;
 Wspieranie lokalnych inicjatyw gospodarczych, m.in. poprzez wprowadzenie ulg
i zachęt dla przedsiębiorców i osób planujących rozpocząć własną działalność
gospodarczą;
 Wsparcie rozwoju nowoczesnych technologii na terenie gminy Bejsce, w
szczególności w obszarach energetyki odnawialnej (mikroinstalacje), branży
spożywczo-przetwórczej oraz produktów turystycznych.
Cel operacyjny 1.4 Poprawa sytuacji na lokalnym rynku pracy oraz minimalizowanie
negatywnych skutków bezrobocia;
 Współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Kazimierzy Wielkiej w zakresie
monitoringu i analizy lokalnego rynku pracy oraz struktury osób bezrobotnych;
 Rozwój systemu szkoleń i kursów zawodowych dla osób bezrobotnych oraz
wymagających zmiany kwalifikacji;
 Wspieranie szkoleń i doradztwa w zakresie przedsiębiorczości, w tym dotyczących
zakładania i prowadzenia własnego biznesu;
 Rozwój oferty w zakresie usług dotyczących podnoszenia oraz zmiany kwalifikacji na
różnych etapach życia – w powiązaniu z potrzebami lokalnego rynku pracy.
Cel operacyjny 1.5 Wysoka wewnętrzna i zewnętrzna dostępność komunikacyjna.
 Modernizacja i przebudowa dróg lokalnych na terenie gminy Bejsce;
 Budowa, modernizacja i przebudowa chodników oraz poboczy, w szczególności
w ramach ważnych lokalnych ciągów pieszych;
 Modernizacja, przebudowa, rozbudowa i budowa miejsc parkingowych, szczególnie
przy obiektach użyteczności publicznej, turystycznych, itp.;
 Lobbowanie i współpraca w zakresie zwiększenia zewnętrznej dostępności
komunikacyjnej
gminy
-
modernizacja
i
przebudowa
dróg
powiatowych,
wojewódzkich i krajowych, w szczególności dróg wojewódzkich nr 768 oraz nr 776
bezpośrednio oddziaływujących na gminę Bejsce;
 Tworzenie warunków dla rozwoju centrów logistycznych i magazynowych
w bezpośrednim sąsiedztwie drogi krajowej nr 79: Kraków – Sandomierz –
Warszawa / Lublin;
 Poprawa bezpieczeństwa w ruchu drogowym;
 Współpraca z innymi zarządcami dróg w zakresie modernizacji infrastruktury
drogowej.
Cel strategiczny II: Silna kultura i tożsamość lokalna oraz efektywne wykorzystanie
potencjałów dla zwiększenia atrakcyjności turystycznej Gminy oraz popytu na turystykę
Rozwój turystyki i rekreacji w Gminie Bejsce, bazując na walorach przyrodniczokrajobrazowych oraz dobrym stanie środowiska naturalnego, dziedzictwie kulturowym,
działalność instytucji kultury oraz organizacji pozarządowych na terenie gminy, powinien
opierać się o funkcjonowanie takiej oferty produktów turystycznych, które z uwagi na swoje
unikalne cechy będą chętniej wybierane na rynku.
Osiągnięcie takiej przewagi rynkowej jest procesem długotrwałym i skomplikowanym,
wymaga bowiem zaangażowania wielu zasobów i środków. Potrzeba kreatywności i
sprawnego zarządzania, aby przygotować takie propozycje i rozwiązania, które przesądzą
o niepowtarzalnym charakterze gminnej oferty turystycznej i kulturowej oraz pozwolą na
osiągnięcie istotnej przewagi konkurencyjnej nad innymi jednostkami w regionie. Atrakcyjna
lokalizacja gminy Bejsce w sąsiedztwie Aglomeracji Krakowskiej sprawia, że powinna ona
również być atrakcyjną propozycją dla mieszkańców sąsiednich regionów, szczególnie
w zakresie aktywnego wypoczynku i rekreacji.
Wyzwaniem dla całej wspólnoty samorządowej gminy Bejsce jest zatem ochrona przestrzeni
kulturowej i tożsamości lokalnej – poprzez m.in. profesjonalne zarządzanie kulturą
i dziedzictwem kulturowym, dbałość o zabytki, kultywowanie tradycji oraz wspieranie
twórców i artystów lokalnych, budowanie tożsamości i samoświadomości, a także
zintegrowanie ochrony krajobrazu kulturowego i środowiska przyrodniczego.
Jednym z narzędzi realizacji winna być szeroka współpraca terytorialna i międzysektorowa.
Ponadto, potrzebne jest wspomaganie rozwoju turystyki i skuteczny system promocji
turystycznej – poprzez m.in. wsparcie dla rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej
i okołoturystycznej na terenie gminy Bejsce, wspomaganie rozwoju branży usługowej,
kreowanie nowych produktów turystycznych i kulturowych, w tym imprez o charakterze
ponadlokalnym. Również w tym przypadku wymagane jest sprawne i efektywne
współdziałanie pomiędzy gminą i innymi partnerami samorządowymi, organizacjami
pozarządowymi,
turystycznymi,
instytucjami
kultury,
a
także
przedsiębiorcami
i przedstawicielami mediów lokalnych i regionalnych. Prawidłowy rozwój turystyki i
rekreacji, przy optymalnym wykorzystaniu zasobów Gminy Bejsce oraz szans pojawiających
się
w otoczeniu (np. sąsiedztwo atrakcyjnej kulturowo gminy Wiślica, odkrycia archeologiczne
w pobliskiej gminie Czarnocin), w długiej perspektywie skutkować będzie wzrostem
gospodarczym opartym na lokalnym sektorze usług okołoturystycznych. Pozytywne zmiany
zachodzące na rynku lokalnym, dzięki rozwojowi turystyki i dziedzictwa kulturowego,
widoczne będą także w innych sektorach gospodarczych oraz społecznych (np. rozwój sektora
„silver economy”, oferującego opiekę i kompleksowe usługi dla osób starszych, na bazie
promocji turystycznej i rekreacyjnej gminy Bejsce – tzw. sytuacja wzajemnej korzyści: „winwin”).
Cel operacyjny 2.1 Ochrona zasobów kultury i tożsamości lokalnej;
 Sprawne i efektywne zarządzanie kulturą i dziedzictwem kulturowym gminy Bejsce;
 Poprawa stanu zabytków dziedzictwa kulturowego, zachowanie, rewaloryzacja
i przeciwdziałanie procesowi ich degradacji (m.in. Kaplica Firlejów w Kościele
w Bejscach, klasycystyczny pałac wybudowany w 1802 r. przez Jakuba Kubickiego
dla Marcina Badeniego wraz z parkiem;
 Współpraca z sektorem biznesu w zakresie wykorzystania potencjału ekonomicznego
dziedzictwa kulturowego gminy (włączanie wartości dziedzictwa w
obieg
gospodarczy, m.in. współpraca w zakresie organizacji różnorodnych imprez
promocyjnych);
 Kultywowanie i promocja folkloru, tradycji lokalnych oraz twórczości ludowej,
wspieranie lokalnych twórców i artystów, odtwarzanie starych przepisów kulinarnych
i kreowanie potraw lokalnych jako produktów turystycznych, organizacja wydarzeń
kulturalnych, bazujących na obrzędach i zwyczajach wiejskich oraz na produkcji
rolnej;
 Wspieranie i promocja organizacji zrzeszających twórców ludowych, w tym zespołów
folklorystycznych, a także kół gospodyń wiejskich;
 Inicjowanie i wspieranie działań, mających na celu rozbudzanie i podnoszenie
społecznej świadomości i wrażliwości w zakresie dziedzictwa kulturowego, w tym
m.in. badanie i dokumentowanie lokalnego i regionalnego dziedzictwa kulturowego;
 Kompleksowa
rewitalizacja
obszarów
zdegradowanych,
w
tym
działania
rewitalizacyjne łączące turystykę, energetykę odnawialną (mikroinstalacje) oraz
rolnictwo;
 Kolejny etap rewitalizacji miejscowości Bejsc w celu przywracania wysokiego
poziomu estetycznego otoczenia i ładu przestrzennego;
 Zintegrowanie ochrony krajobrazu kulturowego i środowiska przyrodniczego,
zachowanie i przywracanie wysokiego poziomu estetycznego otoczenia i ładu
przestrzennego;
 Tworzenie i realizacja planów odnowy miejscowości na terenie gminy Bejsce;
Cel operacyjny 2.2 Rozwój turystyki i systemu promocji turystycznej.
 Rozwój i modernizacja infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej na terenie
gminy;
 Rozwój szlaków turystycznych, m.in. pieszych (w tym dla potrzeb osób uprawiających
nordic walking), rowerowych, konnych czy ścieżek edukacyjnych, kulturowych,
poznawczych – w tym m.in. zintegrowanie ciągów rowerowych i docelowe ich
połącznie z planowanym wstępnie szlakiem rowerowym Kraków – Wiślica oraz już
funkcjonującym Wschodnim Szlakiem Rowerowym Green Velo;
 Wspieranie rozwoju branży usługowej, działającej na rzecz turystów i mieszkańców
gminy, w tym m.in. wprowadzenie systemu ulg i zachęt dla przedsiębiorców;
 Rozwój, promocja oraz tworzenie nowych produktów turystycznych i kulturowych
w oparciu o tradycje gminy Bejsce, w tym o tradycje kulinarne;
 Rozwój systemu promocji walorów turystyczno-rekreacyjnych gminy oraz wsparcie
promocyjne lokalnej oferty przemysłów czasu wolnego, w szczególności produktów
turystycznych i wydarzeń kulturalnych, w tym folklorystycznych i twórczych;
 Organizacja imprez o charakterze ponadlokalnym, bazujących na tradycji i specyfice
gminy Bejsce zlokalizowanej na pograniczu świętokrzysko-małopolskim;
 Współpraca z mediami lokalnymi i regionalnymi zarówno w zakresie promocji
całościowej gminy Bejsce, jak i poszczególnych sołectw;
 Tworzenie kalendarza imprez we współpracy z sąsiednimi jednostkami samorządu
terytorialnego (m.in. ogromny potencjał Lokalnej Grupy Działania „Perły Ponidzia”
skupiającej gminy świętokrzyskie oraz małopolskie).
Cel strategiczny III: Wysoka dostępność i jakość usług publicznych
Sektor usług publicznych wpływa bezpośrednio na jakość życia mieszkańców danej
gminy. Zaliczają się do niego przede wszystkim usługi społeczne – edukacja, kultura, sport
i rekreacja, opieka społeczna i medyczna oraz techniczne – gospodarka komunalna.
Kultura stanowi jeden z podstawowych czynników rozwoju społeczno-gospodarczego –
wzmacnia otwartość, chęć współpracy, gotowość do ponoszenia ryzyka, prowadzenia własnej
działalności gospodarczej, inwestowania, hamuje też rozwój patologii społecznych,
pozytywnie wpływa na poziom integracji społecznej, jest sposobem na pielęgnację i rozwój
więzi lokalnych. Równie ważnym aspektem życia społecznego jest sport i rekreacja.
Działania służące promocji zdrowia, zdrowego stylu życia oraz kreowaniu mody na sport,
rekreację ruchową i aktywność fizyczną, to szansa m.in. na zmniejszenie problemów
zdrowotnych mieszkańców. Dlatego też niezwykle istotnym zadaniem stojącym przed całą
wspólnotą Gminy Bejsce jest rozwój oferty kulturalnej i rekreacyjno-sportowej, skierowanej
do różnych grup odbiorców. Kolejnym wyzwaniem jest dbałość o wysoki poziom
bezpieczeństwa mieszkańców gminy w wymiarze zdrowotnym, publicznym i społecznym.
Jakość opieki medycznej stanowi jeden z wyróżników stopnia rozwoju gospodarczego danego
społeczeństwa. Konieczne jest zatem ciągłe doskonalenie bazy infrastrukturalnej,
wyposażenia
oraz
standardu
obsługi
w ośrodkach zdrowia, a także zwiększanie dostępności i standardu usług. Realizacja polityki
społecznej musi natomiast odzwierciedlać obecne problemy społeczne oraz wykorzystywać
nowoczesne rozwiązania. W związku ze zjawiskiem starzenia się społeczeństwa, w naturalny
sposób zwiększa się popyt na usługi z zakresu pomocy osobom starszym, niezdolnym do
samodzielnego funkcjonowania. Działania instytucji pomocy społecznej winny uwzględniać
zmiany demograficzne i związane z nimi zmiany zapotrzebowania na określone usługi.
Potrzebne są również przedsięwzięcia, mające na celu zapewnienie wysokiego poziomu
bezpieczeństwa publicznego. Wysoka stopa bezrobocia czy rozwarstwienie społeczeństwa
mogą bowiem powodować negatywne skutki społeczne w postaci wzrostu przestępczości czy
wandalizmu, co znacząco zmniejsza atrakcyjność osadniczą gminy.
Dbałość o wysoki komfort życia mieszkańców gminy realizować się winna także poprzez
rozwijanie systemów infrastruktury technicznej, w tym służącej poprawie bezpieczeństwa
ekologicznego. Dążenie do równowagi sfery społecznej, gospodarczej i środowiska
naturalnego winno stanowić podstawowe założenie rozwojowe Gminy Bejsce.
Systematyczne podwyższanie jakości świadczonych usług publicznych, a także dążenie do
osiągnięcia jak najlepszej dostępności do nich uznano za strategiczny cel Gminy Bejsce. Jasne
zdefiniowanie przedmiotowego celu jednoznacznie pomoże wzmocnić poziom zadowolenia
społecznego oraz przyczyni się do budowania korzystnego wizerunku gminy jako miejsca do
życia, pracy i wypoczynku.
Cel operacyjny 3.1 Rozwijanie systemów infrastruktury technicznej;
 Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków oraz potencjalnie rozbudowa istniejącej
sieci
kanalizacji
sanitarnej
i
deszczowej,
zgodnie
z
oceną
efektywności
ekonomicznej;
 Modernizacja i rozbudowa sieci wodociągowej;
 Modernizacja starych kotłowni w zakresie wymiany źródeł grzewczych na
nowoczesne i ekologiczne (mikroinstalacje OZE i EWE);
 Przebudowa i rozwój systemu oświetlenia ulicznego, w tym inwestowanie
w oświetlenie energooszczędne;
 Wymiana naziemnej sieci elektroenergetycznej na podziemną – w szczególności
w ramach miejscowości Bejsce.
Cel operacyjny 3.2 Rozwój oferty kulturalnej i rekreacyjno-sportowej, skierowanej do
różnych grup odbiorców;
 Zrównoważony
rozwój
infrastruktury
kulturalnej
i
rekreacyjno-sportowej
–
modernizacja i budowa boisk, place zabaw, ścieżki rowerowe;
 Zwiększanie poziomu społecznego uczestnictwa w kulturze oraz aktywnych formach
spędzania czasu wolnego, w tym zachęcanie do korzystania z dostępnej infrastruktury
kulturalnej i rekreacyjno-sportowej;
 Informowanie o ofercie kulturalnej i rekreacyjno-sportowej oraz zapewnianie jej
dostępności i różnorodności;
 Wsparcie dla organizacji zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych;
 Opracowanie koncepcji rozwoju systemu tras rowerowych na terenie gminy – we
współpracy z sąsiednimi jednostkami samorządu terytorialnego np. w ramach LGD
Perły Ponidzia.
Cel operacyjny 3.3 Wysoki poziom bezpieczeństwa mieszkańców gminy w wymiarze
publicznym, zdrowotnym i społecznym;
 Rozwój monitoringu w miejscach publicznych;
 Wspieranie OSP w zakresie doposażania sprzętowego, w szczególności w ramach
walki z klęskami żywiołowymi oraz modernizacji strażnic;
 Prewencja, edukacja i profilaktyka wśród dzieci i młodzieży – bezpieczeństwo na
drodze, unikanie zagrożeń, pierwsza pomoc;
 Poprawa stanu bazy infrastrukturalnej, wyposażenia oraz standardu obsług w ramach
podstawowej opieki zdrowotnej;
 Kształtowanie i promocja postaw, aktywna edukacja na rzecz zdrowego i aktywnego
stylu życia;
 Organizowanie i wspieranie akcji oraz programów profilaktycznych, badań i
konsultacji medycznych dla mieszkańców gminy Bejsce;
 Organizowanie
i
wspieranie
akcji
informacyjno-uświadamiających
dot.
bezpieczeństwa w zakresie zdrowotnym i społecznym;
 Organizowanie
i
wspieranie
funkcjonowania
świetlic
integracyjnych,
międzypokoleniowych oraz socjoterapeutycznych;
 Wspieranie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, w tym wykorzystanie
mechanizmu ekonomii społecznej;
 Działania dostosowawcze w ramach polityki społecznej w kontekście starzenia się
społeczeństwa (adaptacja działań do zmieniających się potrzeb społecznych,
rozszerzenie oferty dla osób starszych – tzw. „silver economy”);
 Wsparcie i aktywizacja osób niepełnosprawnych, w tym wyrównywanie szans
w dostępie do edukacji oraz rynku pracy, a także likwidacja barier architektonicznych;
 Prowadzenie działań z zakresu profilaktyki uzależnień, w tym wśród dzieci i
młodzieży;
 Wspieranie działań w zakresie rozwoju poradnictwa związanego z uzależnieniami –
punkty konsultacyjne, grupy samopomocowe;
 Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie;
 Przeciwdziałanie i zwalczanie dysfunkcji w rodzinie;
Cel operacyjny 3.4 Poprawa bezpieczeństwa ekologicznego oraz wykorzystanie ekologii
dla rozwoju gminy Bejsce.
 Wsparcie wykorzystania odnawialnych źródeł energii (mikroinstalacje w tym m.in.
biomasa, fotowoltaika i kolektory słoneczne, energia wiatrowa);
 Optymalizacja kosztów energii poprzez organizowanie grupowych (z innymi
samorządami) zakupów energii;
 Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej;
 Program ograniczania niskiej emisji w ramach wytycznych WFOŚiGW w Kielcach;
 Dążenie do sprawnego i efektywne systemu gospodarki odpadami poprzez segregację
odpadów niezbędnej dla możliwości ich recyklingu oraz utylizacji;
 Zapobieganie i przeciwdziałanie skutkom klęsk żywiołowych (powodzie, susze,
osuwiska, itp.) – właściwe zagospodarowanie przestrzeni, systemy monitoringu
i wczesnego ostrzegania;
 Zachowanie środowiska przyrodniczego oraz działania rekultywacyjne;
 Edukacja ekologiczna i promocja postaw ekologicznych.
Cel strategiczny IV: Sprawy, efektywny i partnerski system zarządzania publicznego
Sprawny system zarządzania publicznego determinuje całokształt działań rozwojowych,
w szczególności planowania i realizowania inwestycji, w tym finansowanych ze środków
zewnętrznych, wdrażania nowych metod zarządczych oraz obsługi klientów Urzędu Gminy
w Bejscach (mieszkańców, przedsiębiorców, inwestorów, turystów, itp.). To właśnie od
jakości pracy administracji (profesjonalnego zarządzania) w dużej mierze zależy tempo
rozwoju wspólnoty lokalnej – od stosowanych rozwiązań zarządczych, w tym nowoczesnych,
związanych z elektroniczną administracją, kompetencjami pracowników, przejrzystymi
kryteriami dystrybucji środków finansowych, budowanym klimatem dla rozwoju społecznogospodarczego, od prowadzenia mądrej polityki rozwoju na poziomie strategicznym, od
otwartości i umiejętności współpracy, a także wykorzystywania szans, pojawiających się
w otoczeniu jednostki, w tym związanych z możliwościami zewnętrznego finansowania
działań rozwojowych zależy spójny i dynamiczny rozwój tego terenu.
Na skuteczność administracji samorządowej szczególną uwagę zwrócono w
europejskich i polskich dokumentach strategicznych. Swój wyraz znalazło to w wielokrotnym
podkreślaniu osobnego celu głównego pod nazwą „sprawność”, który jest równoważny do
takich działań, jak rozwój infrastruktury, przedsiębiorczości czy rozwój społeczny. Jako
działania szczególnie rekomendowane w odniesieniu do funkcjonowania administracji
samorządowej zaliczyć należy: tworzenie narzędzi i praktyk do okresowej oceny sprawności
struktury organizacyjnej pod kątem realizacji strategicznych celów jednostki, orientacja
działań na osiąganie rezultatów pod kątem racjonalizacji kosztów funkcjonowania
administracji publicznej, usprawnienie procesu podejmowania decyzji publicznych na
podstawie analiz i zintegrowanych wskaźników, tworzenie płaszczyzn współpracy na rzecz
pokonywania barier rozwojowych oraz szerokie podejście do rozwoju jednostki.
Podstawą wdrażania polityki rozwoju na każdym poziomie zarządzania państwem, w
tym na szczeblu gminnym, winno być partnerstwo i zintegrowane podejście do obszarów
problemowych. Skala i charakter problemów (wyzwań rozwojowych) przed jakimi stoją
samorządy, wymagają bowiem kompleksowego ich rozwiązywania oraz działania
z wykorzystaniem efektu synergii. Potrzebny jest rozwój współpracy terytorialnej,
międzysektorowej i międzyorganizacyjnej, która powinna być ukierunkowana na osiąganie
określonych rezultatów w różnych dziedzinach funkcjonowania samorządu (współpraca
z partnerami prywatnymi, pozarządowymi i innymi jednostkami samorządu terytorialnego).
Wszystkie te zagadnienia znalazły wyraz w ramach niniejszego obszaru strategicznego,
którego celem priorytetowym jest wdrożenie sprawnego, efektywnego i partnerskiego system
zarządzania rozwojem gminy.
Cel operacyjny 4.1 Sprawny system zarządzania i administracji oraz skuteczna
promocja;
 Wdrażanie nowoczesnych instrumentów zarządzania publicznego;
 Opracowanie systemu doskonalenia kadr samorządowych (wzmocnienie potencjału
administracji);
 Oparcie rozwoju gminy Bejsce o zasady planowania i zarządzania strategicznego;
 Rozwój usług elektronicznych w ramach tzw. e-administracji;
 Budowa i promocja marki gminy Bejsce, ze szczególnym uwzględnieniem promocji
walorów turystycznych i produktów lokalnych;
 Likwidacja barier architektonicznych w budynkach użyteczności publicznej.
Cel operacyjny 4.2 Kształtowanie i rozwój aktywności obywatelskiej oraz wzmacnianie
kapitału społecznego;
 Promocja i wspomaganie aktywności obywatelskiej oraz partycypacji społecznej
mieszkańców gminy Bejsce;
 Edukacja obywatelska mieszkańców gminy, w szczególności dzieci i młodzieży;
 Doskonalenie procedur konsultacji społecznych, w szczególności w obszarze decyzji
o charakterze strategicznym (np. kierunki rozwoju energetyki odnawialnej na terenie
gminy Bejsce);
 Wzmacnianie rozwoju instytucjonalnego, profesjonalizacji oraz integracji sektorowej
i inicjowanie powstawania nowych organizacji pozarządowych;
 Inicjowanie współpracy z nowymi partnerami (społecznymi i gospodarczymi) oraz
intensyfikacja
dotychczasowych
procesów
współdziałania
–
współpraca
międzysektorowa i międzyorganizacyjna;
 Zlecanie realizacji zadań publicznych organizacjom pozarządowym;
 Promocja i wspieranie wolontariatu;
 Promocja i wykorzystanie partnerstwa publiczno-prywatnego np. w obszarze
infrastruktury OZE i EWE;
 Wzmacnianie potencjału organizacji pozarządowych – doskonalenie umiejętności
aplikowania po środki zewnętrzne, nawiązywanie współpracy międzysektorowej,
współpraca międzynarodowa.
Cel operacyjny 4.3 Rozwój współpracy terytorialnej oraz rozwój współpracy w ramach
powiązań lokalnych
 Współpraca z innymi jednostkami samorządu terytorialnego - wspólne projekty
w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej;
 Aktywny
udział
różnego
rodzaju
sieciach
współpracy:
krajowych
i
międzynarodowych;
 Współpraca z samorządami z kraju i z zagranicy w zakresie promocji turystycznej,
w tym m.in. wspólne organizowanie wystaw, mających na celu promowanie
produktów lokalnych oraz zdobywanie i wymianę doświadczeń – również
wykorzystanie potencjału kontaktów z Polonią Amerykańska i Kanadyjską na bazie
dawnych kierunków migracyjnych;
 Sprawny i efektywny system informacji wewnątrzgminnej silnie sieciujący sołectwa
gminy Bejsce.
2.3. ZGODNOŚĆ STRATEGII Z ZASADAMI HORYZONTALNYMI UE ORAZ
PROGRAMAMI STRATEGICZNYMI KRAJU I REGIONU
Strategia Rozwoju Gminy Bejsce na lata 2016-2023 wykazuje pełną spójność
i komplementarność z nadrzędnymi dokumentami strategicznymi na szczeblu regionalnym
i krajowym oraz kluczowymi priorytetami rozwojowymi Unii Europejskiej.
Należy podkreślić, zgodność Strategii Rozwoju Gminy Bejsce z zasadami horyzontalnymi
UE
w
zakresie
zrównoważonego
rozwoju,
równości
szans
oraz
społeczeństwa
informacyjnego.
Zgodność Strategii z kluczowymi dokumentami strategicznymi na szczeblu UE,
krajowym i regionalnym tj:
Strategia Europa 2020
Cel główny 1 - Osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia na poziomie 75%, wśród kobiet i
mężczyzn
w wieku 20–64 lat, w tym poprzez zwiększenie zatrudnienia młodzieży, osób starszych
i pracowników nisko wykwalifikowanych oraz skuteczniejszą integrację legalnych
imigrantów.
Cel główny 2 - Poprawa warunków prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej,
w szczególności z myślą o tym, aby łączny poziom inwestycji publicznych i prywatnych w
tym sektorze osiągnął 3% PKB.
Cel główny 3 - Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20%, w porównaniu z
poziomami z 1990 r.; zwiększenie do 20% udziału energii odnawialnej w ogólnym zużyciu
energii; dążenie do zwiększenia efektywności energetycznej o 20%. Unia Europejska
zdecydowana jest podjąć decyzję o osiągnięciu do 2020 r. 30-procentowej redukcji emisji w
porównaniu
z
poziomami
z 1990 r., o ile inne kraje rozwinięte zobowiążą się do porównywalnych redukcji emisji, a
kraje rozwijające się wniosą wkład na miarę swoich zobowiązań i możliwości.
Cel główny 4 - Podniesienie poziomu wykształcenia, zwłaszcza poprzez dążenie do
zmniejszenia odsetka osób zbyt wcześnie kończących naukę do poniżej 10% oraz poprzez
zwiększenie do co najmniej 40% odsetka osób w wieku 30−34 lat mających wykształcenie
wyższe lub równoważne.
Cel główny 5 - Wspieranie włączenia społecznego, zwłaszcza przez ograniczanie ubóstwa,
mając na celu wydźwignięcie z ubóstwa lub wykluczenia społecznego co najmniej 20 mln
obywateli.
Strategia Rozwoju Kraju 2020
Obszar strategiczny I. Sprawne i efektywne państwo.
Cel I.1. Przejście od administrowania do zarządzania rozwojem.
Cel I.3. Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji indywidualnych potrzeb i
aktywności obywatela.
I.3.2. Rozwój kapitału społecznego.
Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka.
Cel II.2. Wzrost wydajności gospodarki.
II.2.4. Poprawa warunków ramowych dla prowadzenia działalności gospodarczej.
Cel II.3. Zwiększenie innowacyjności gospodarki.
II.3.2. Podwyższenie stopnia komercjalizacji badań.
II.3.4. Zwiększenie wykorzystania rozwiązań innowacyjnych.
Cel II.4. Rozwój kapitału ludzkiego.
II.4.1. Zwiększanie aktywności zawodowej.
II.4.2. Poprawa jakości kapitału ludzkiego.
Cel II.5. Zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych.
II.5.2. Upowszechnienie wykorzystania technologii cyfrowych.
Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko.
II.6.1. Racjonalne gospodarowanie zasobami.
II.6.4. Poprawa stanu środowiska.
II.7.3. Udrożnienie obszarów miejskich.
Obszar strategiczny III. Spójność społeczna i terytorialna.
1 Zapis założeń dokumentów przytoczono w niezmienionej formie
Cel III.1. Integracja społeczna.
III.1.1. Zwiększenie aktywności osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem
społecznym.
Cel III.2. Zapewnienie dostępu i określonych standardów usług publicznych.
III.2.1. Podnoszenie jakości i dostępności usług publicznych.
Koncepcja przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030
Cel 2. Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialne równoważenie rozwoju kraju poprzez
promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się
czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystanie
potencjału wewnętrznego wszystkich terytoriów.
2.2. Regionalna integracja funkcjonalna, wspomaganie rozprzestrzeniania się procesów
rozwojowych na obszary poza głównymi miastami oraz budowanie potencjału dla
specjalizacji terytorialnej.
2.2.4. Wspomaganie rozwoju specjalizacji terytorialnej.
Cel 3. Poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez
rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej.
3.1. Poprawa dostępności polskich miast i regionów.
3.1.3. Poprawa dostępności ośrodków subregionalnych oraz obszarów wiejskich
Cel 4. Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie
wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski.
4.6. Zmniejszenie obciążenia środowiska powodowanego emisjami zanieczyszczeń do wód,
atmosfery i gleby.
4.7. Zabezpieczenie cennych gospodarczo złóż kopalin i zwiększenie wykorzystania
surowców wtórnych.
Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020
Cel strategiczny 1: Oddziaływanie na poprawę jakości kapitału ludzkiego.
Cel strategiczny 2: Budowanie społeczeństwa informacyjnego opartego na wiedzy.
Cel strategiczny 3: Wspieranie gospodarki, wspieranie funkcjonowania MSP.
Cel strategiczny 7: Konserwacja i wykorzystanie zasobów środowiska przyrodniczego oraz
ochrona różnorodności biologicznej.
Strategii Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego do roku 2020
Cel strategiczny 1: Koncentracja na poprawie infrastruktury regionalnej.
1.2 Poprawa infrastruktury społecznej i usług publicznych, czyli wzrost kapitału społecznego,
wsparcie zatrudnienia i wyższa jakość życia w regionie
Cel strategiczny 2: Koncentracja na kluczowych gałęziach i branżach dla rozwoju
gospodarczego regionu.
2.4 Pakietyzacja i komercjalizacja produktu turystycznego – czyli rynkowa gra zespołowa.
2.5 Specjalizacje przyszłości czyli rozwój branż, które zostaną zidentyfikowane jako
rzeczywiście perspektywiczne.
Cel strategiczny 3: Koncentracja na budowie kapitału ludzkiego i bazy dla innowacyjnej
gospodarki.
3.1 Sprzyjanie kumulowaniu kapitału ludzkiego czyli zdrowi, kreatywni i wykształceni ludzie
jako podstawa myślenia o pomyślnej przyszłości.
3.2 Usprawnianie i rozwój Regionalnego Systemu Innowacji, czyli potrzeba wzmocnienia
istniejącego fundamentu dla przepływu i wykorzystania wiedzy.
3.3 Tworzenie sprzyjających warunków dla przedsiębiorczości, w tym przede wszystkim
sektora MŚP, czyli dla podmiotów, które finalnie decydują o innowacyjności.
Cel strategiczny 4: Koncentracja na zwiększeniu roli ośrodków miejskich w stymulowaniu
rozwoju gospodarczego regionu.
4.2 Ośrodki miejskie jako subregionalne i lokalne bieguny wzrostu.
Cel strategiczny 5: Koncentracja na rozwoju obszarów wiejskich.
5.1 Rozwój usług publicznych.
Cel strategiczny 6. Koncentracja na ekologicznych aspektach rozwoju regionu.
6.1 Energia versus emisja, czyli próba rozwiązania dylematu, jak nie szkodzić jednocześnie
środowisku i gospodarce.
6.4 Ochrona cennych zasobów przyrodniczych.
2.4. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PLANOWANYCH ZADAŃ
Powodzenie realizacji Strategia Rozwoju Gminy Bejsce na lata 2016-2023
w znacznej mierze jest zdefiniowane jej własnymi możliwościami finansowymi oraz opcjami
pozyskiwania zewnętrznych funduszy, zarówno publicznych, jak i prywatnych na wdrażanie
kluczowych działań inwestycyjnych.
Analizując możliwe opcje inżynierii finansowej należy wskazać na następujące główne
potencjalne źródła finansowania:
• środki własne gminy w ramach rokrocznego budżetu – kluczowa kwestia
odpowiednich regulacji prawnych oraz poprawy sytuacji gospodarczej lokalnych
podmiotów gospodarczych, co zwiększy wpływy do lokalnego budżetu (np. udział
w podatku CIT),
• fundusze unijne dostępne w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 – łącznie
w przedmiotowym okresie Polska otrzyma około 82,5 mld euro, głównie na wsparcie
przedsiębiorczości oraz inwestycje infrastrukturalne i wzmocnienie kapitału ludzkiego.
Kluczowym czynnikiem sukcesu dla Gminy Bejsce będzie skuteczność „sięgania” po
ponadregionalne programy operacyjne m.in. w ramach PO Polska Wschodnia, czy też
PO Polska Cyfrowa (szczegółowe zestawienie w kolejnym akapicie),
• środki budżetu państwa transferowane do jednostek samorządu terytorialnego –
przykładowe dofinansowanie środkami krajowymi centralnymi wybranych inwestycji
lokalnych w ramach zdefiniowanych programów i działań np. rozwój regionalnej
infrastruktury sportowej, drogowej, czy też kompleksowa rewitalizacja w okresie 20142020 (zgodnie z Ustawą z listopada 2015 r.),
• środki celowe oferowane przez wybrane jednostki sektorowe – przykładowo dotacje
i
pożyczki
oferowane
i
Gospodarki
Wodnej,
przez
czy
Wojewódzki
też
Fundusz
Państwowy
Ochrony
Fundusz
Środowiska
Rehabilitacji
Osób
Niepełnosprawnych,
• fundusze zwrotne pozyskane z sektora bankowego – kredyty i pożyczki, a także inne
instrumenty inżynierii finansowej m.in. możliwości emisji obligacji komunalnych,
• środki sektora prywatnego pozyskane jako udział w wybranych inwestycjach –
montaż finansowy środków publicznych i prywatnych w ramach obowiązujących
regulacji prawnych np. PPP.
Analizując możliwości współfinansowania działań zapisanych w Strategii Rozwoju Gminy
Bejsce na lata 2016-2023 funduszami unijnymi należy podkreślić szeroki zestaw programów
operacyjnych obowiązujących w perspektywie 2014-2020 tj.:
Regionalny Program Operacyjny Woj. Świętokrzyskiego – 1,36 mld euro
(szczegółowa analiza w kolejnym akapicie).
Program Operacyjny Polska Wschodnia – 2 mld euro: szerokie wsparcie projektów
inwestycyjnych na terenie pięciu województw tzw. Ściany Wschodniej w dwóch
kluczowych obszarach: rozwoju przedsiębiorczości i innowacji (m.in. platformy
startowe, ponadregionalne powiązanie kooperacyjne oraz internacjonalizacja) oraz
dostępności transportowej. Szczególna rekomendacja dla Gminy Bejsce dla aktywnego
aplikowania w ramach projektu partnerskiego z podmiotami z sąsiednich województw
(woj. podkarpackie) w ramach tzw. sieciowych produktów turystycznych.
Program Operacyjny Polska Cyfrowa – 2,2 mld euro: wspieranie zwiększania
dostępności do Internetu oraz rozwoju e-usług. Szczególna rekomendacja dla gminy
w obszarze projektów e-administracji ułatwiających komunikację z mieszkańcami,
przedsiębiorcami oraz turystami.
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko – 27,4 mld euro: priorytetowe
inwestycje z zakresu gospodarki niskoemisyjnej, infrastruktury technicznej oraz
bezpieczeństwa energetycznego. W ujęciu Gminy Bejsce szczególnie ważna
komplementarność projektów PO IŚ i RPO w obszarze gospodarki niskoemisyjnej.
Program Operacyjny Inteligentny Rozwój – 8,6 mld euro: koncentracja na badaniach
i rozwoju innowacji w sektorze prywatnym we współpracy z polskim sektorem nauki.
Ważny, pośredni związek programu ze świętokrzyską inteligentną specjalizacją pod
nazwą:
„zrównoważony
rozwój
energetyczny”,
jako
kluczową
dla
rozwoju
gospodarczego gminy Bejsce (OZE oraz EWE).
Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój – 4,7 mld euro: aktywizacja
zawodowa osób młodych poniżej 30 roku życia pozostających bez zatrudnienia, rozwój
innowacji
społecznych,
mobilności
oraz
włączenia
społecznego.
Kluczowa,
rekomendowana współpraca Urzędu Gminy w Bejscach z Powiatowym Urzędem Pracy
w Kazimierzy Wielkiej oraz innymi instytucjami rynku pracy w zakresie narzędzi
wsparcia oferowanych przez program POWER.
Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej – 0,7 mld euro: możliwości
realizacji projektów wspólnych razem z partnerami z zagranicy m.in. w ramach
Interreg, czy też Central Europe. Rekomendowana budowa partnerstwa przez Gminę
Bejsce na rzecz aplikacji do wybranych narzędzi EWT np. w obszarze efektywności
energetycznej i energii odnawialnej.
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich – 13,5 mld euro: cel nadrzędny to poprawa
konkurencyjności polskiego rolnictwa oraz zrównoważony rozwój obszarów wiejskich.
Działania szczególnie rekomendowane dla Gminy Bejsce to dotyczące m.in.: dróg
lokalnych,
gospodarki
wodno-ściekowej,
odnowy
wsi,
wsparcia
lokalnej
przedsiębiorczości w ramach funduszy alokowanych dla LGD oraz modernizacji
gospodarstw rolnych.
Rekomendacje dla Gminy Bejsce dotyczące możliwości dofinansowania kluczowych planów
inwestycyjnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Świętokrzyskiego
na lata 2014-2020:
Oś nr 1 Innowacje i nauka:
•
rekomendacja działań informacyjno-promocyjnych ze strony Gminy Bejsce
skierowanych
do
najbardziej
dynamicznych
firm
z
terenu
gminy,
lub
zainteresowanych inwestycjami na jej obszarze, jednocześnie posiadających potencjał
inwestowania
w badania, innowacje oraz kluczowe technologie w obszarze inteligentnych
specjalizacji woj. świętokrzyskiego.
Oś nr 2 Konkurencyjna gospodarka
•
analogiczna rekomendacja działań skierowanych do podmiotów gospodarczych
planujących wdrożenie nowych produktów i usług oraz lokalnych instytucji otoczenia
biznesu,
•
projekty
dotyczące
przygotowania
terenów
inwestycyjnych
/
parków
przedsiębiorczości.
Oś nr 3 Efektywna i zielona energia
•
projekty z zakresu efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii
w obiektach infrastruktury publicznej,
•
strategie niskoemisyjne obejmujące m.in. oświetlenie uliczne, sieci ciepłownicze,
parkingi Park&Ride, ścieżki rowerowe.
Oś nr 4 Dziedzictwo naturalne i kulturowe
•
infrastruktura przeciwpowodziowa, specjalistyczne wyposażenie OSP, gospodarka
odpadami oraz wodno-ściekowa, dziedzictwo kulturowe i naturalne (m.in. obiekty
zabytkowe, kompleksowe produkty turystyczne) i bioróżnorodność (m.in. zielona
infrastruktura, ścieżki edukacyjne).
Oś nr 6 Rozwój miast
•
projekty kompleksowej, wielowymiarowej rewitalizacji przestrzenno-społecznogospodarczej.
Rekomendacja
rewitalizacyjnego
dla
obejmującego
przygotowania
Bejsce,
ze
kompleksowego
szczególnym
projektu
uwzględnieniem
komplementarności interwencji w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego oraz Europejskiego Funduszu Społecznego.
Oś nr 7 Sprawne usługi publiczne
•
projekty obejmujące e-administrację, e-uczenie się oraz infrastrukturę zdrowotną
i społeczną (m.in. ośrodki zdrowia, szkoły, przedszkola i żłobki),
•
szczególna rekomendacja dla przygotowania przez Gminę Bejsce projektu
partnerskiego w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 8b (tzw. „rozwój potencjału
endogenicznego”) na bazie lokalnych zasobów naturalnych i kulturalnych (potencjalni
partnerzy m.in. Opatowiec, Czarnocin, gmina i powiat Kazimierza Wielka lub też cała
sieć partnerów w ramach Lokalnej Grupy Działania „Perły Ponidzia”).
Oś nr 8 Rozwój edukacji i aktywne społeczeństwo
•
projekty obejmujące nowe miejsca w żłobkach, przedszkolach, kluby dziecięce,
programy zdrowotne, kompetencje kluczowe w szkołach oraz doposażenie tych
placówek. Rekomendacja dotycząca pełnego zaangażowania dyrekcji i nauczycieli
przedmiotowych placówek z terenu Gminy Bejsce w przygotowanie tego typu
projektów w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Oś nr 9 Włączenie społeczne i walka z ubóstwem
•
projekty dotyczące m.in. reintegracji społecznej i zawodowej m.in. w ramach
Warsztatów
Terapii
Zajęciowej
i
Centrów
Integracji
Społecznej,
świetlic
środowiskowych oraz podmiotów ekonomii społecznej. Rekomendacja działań
informacyjno-promocyjnych ze strony Gminy Bejsce skierowanych do organizacji
pozarządowych, fundacji, stowarzyszeń oraz liderów społecznych z terenu gminy,
potencjalnie zainteresowanych tworzeniem projektów z obszaru integracji społecznej i
zawodowej (np. w formie spółdzielni socjalnych).
Oś nr 10 Otwarty rynek pracy
•
kursy, szkolenia, staże, praktyki, doposażenie miejsc pracy, dotacje i pożyczki dla
osób bezrobotnych w wieku od 30 lat (komplementarnie do programu POWER).
Rekomendacja współpracy UG w Bejscach z Powiatowym Urzędem Pracy
w Kazimierzy Wielkiej oraz innymi instytucjami rynku pracy i operatorami
zewnętrznymi w zakresie narzędzi wsparcia oferowanych przez Oś nr 10 RPO WŚ
2014-2020.
W zakresie szczegółowych informacji nt. funduszy unijnych dostępnych w perspektywie
2014-2020 rekomendowana ścisła, bieżąca współpraca Urzędu Gminy w Bejscach z
Lokalnym Punktem Informacyjnym Urzędu Marszałkowskiego zlokalizowanym w budynku
Starostwa Powiatowego w Busku-Zdroju.
2.5. OCENA WPŁYWU REALIZACJI STRATEGII NA ŚRODOWISKO
Tereny gminy Bejsce, to tereny posiadające bogate walory środowiska przyrodniczego krajoznawcze jak i krajobrazowe, z wyraźnie zaznaczonym wpływem rzeki Nidzica.
Występujące obszary można uznać jako rekreacyjne, doskonale nadające się do
organizowania agroturystyki. Krajobraz gminy charakteryzuje się dużą różnorodnością w
obrębie Płaskowyżu Proszowickiego.
Rzeźbę terenu gminy charakteryzują formy pochodzenia eolicznego (plejstoceńskiej
pokrywy eoliczno-lessowej i eoliczno-piaszczystej) tj. wysoczyzny o powierzchni falistej oraz
łagodnie zaokrąglone wzniesienia przebiegające z północnego zachodu na południowy
wschód. Na obszarze gminy występują również formy pochodzenia rzecznego. Najważniejsze
z nich to dolina Nidzicy i dolina Jawornika przebiegające w centralnej oraz południowej
części gminy. Są to doliny wciosowe, nieckowate i płaskodenne. Inne formy pochodzenia
rzecznego to np.: górno-plioceńskie powierzchnie erozyjno – denudacyjne, tarasy
akumulacyjne zalewowe.
Deniwelacja w granicach gminy wynosi 92m. Najwyższe wzniesienia sięgają wysokości
240 – 260 m n.p.m.
Gminę cechuje bardzo niska lesistość na poziomie 0,6% oraz bardzo wysoki udział
powierzchni w zasięgu upraw rolniczych. Roślinność wysoka występuje głównie w formie
zadrzewień i zakrzewień śródpolnych towarzyszących ciekom wodnym i drogom. Niecały
1000 ha zajmują łąki i pastwiska zlokalizowane najczęściej w dolinach rzecznych.
Gmina znajduje się poza obszarami chronionymi na podstawie ustawy z dnia 16
kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151. poz. 1220 ze zm.), a także poza
obszarami objętymi ochroną w ramach Programu Natura 2000.
Na terenie gminy występują jedynie pojedyncze pomniki przyrody:
Przewiduje się, iż w ramach niniejszej strategii, planowane działania w większości
oddziaływać będą pozytywnie, bądź neutralnie na analizowane aspekty. Realizacja strategii
w głównej mierze wpłynie pozytywnie na:
• poprawę wizerunku lokalnego krajobrazu,
• ograniczenie emisji pyłów i zanieczyszczeń do atmosfery,
• wzrost jakości życia mieszkańców i turystów odwiedzających gminę Bejsce,
•
zagospodarowanie terenów zieleni, terenów rekreacyjnych i estetyzację przestrzeni,
• poprawę stanu technicznego i wizerunku zabytków czy infrastruktury publicznej.
Należy zaznaczyć, iż na etapie sporządzania strategii nie jest możliwe dokonanie
szczegółowej oceny oddziaływania na środowisko, ponieważ nie jest znana dokładna lista
planowanych inwestycji, lokalizacja niektórych przedsięwzięć, jak również ich powierzchnia i
szczegółowy zakres rzeczowy. Jest natomiast możliwe określenie upatrywanych kierunków
rozwoju gminy.
„Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko”, jest wymagana w przypadku
realizacji inwestycji wskazanych w katalogu inwestycji mogących znacząco oddziaływać na
środowisko zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r. w sprawie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213 poz. 1397),
oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2013r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2013 poz.
817).
Jednakże niniejsza strategia nie zakłada realizacji inwestycji znacząco oddziałujących na
środowisko zgodnie z ww. rozporządzeniem, a zestaw kierunkowych działań operacyjnych
o charakterze ogólnym nie stanowi podstawy do wyznaczenia ram dla późniejszych
przedsięwzięć określonych w tym rozporządzeniu.
W związku z planowanymi zadaniami konieczne będzie m.in. uzyskanie stosownych
zezwoleń na odstępstwa od zakazów obowiązujących w stosunku do chronionych gatunków
ptaków
i nietoperzy (m.in. niszczenie siedlisk gatunków), wydawanych w trybie art. 56 ustawy z dnia
16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody.
Ponadto planowane inwestycje będą musiały być zgodne z przepisami prawa m.in.:
• z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2016r., poz. 1651
z późn. zm.),
• rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r. w sprawie przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2016r., poz. 71).
Działania proponowane w niniejszej strategii polegającą głównie na budowie lub rozbudowie
obiektów, a także zabiegów modernizacyjno-remontowych gdzie ingerencja na środowisko
oraz oddziaływanie na ludzi będzie przede wszystkim wyłącznie na etapie realizacji
inwestycji. Po zakończeniu oddziaływanie na środowisko zostanie odwrócone i uciążliwości
zanikną.
Znaczący wpływ na środowisko będzie odczuwalny szczególnie poprzez:
• emisję zanieczyszczeń, pochodzących ze spalania paliwa przez pojazdy mechaniczne,
• uciążliwości hałasowe, związane z wykonywaniem robót budowlanych,
• odpady powstające w trakcie wykonywania robót ziemnych i budowlanych.
Należy zauważyć, iż pomimo negatywnych przejściowych uciążliwości w ostateczności
osiągnięty zostanie pozytywny efekt społeczny i ekologiczny. W wyniku przebudowy ciągów
jezdnych nastąpi poprawa stanu nawierzchni, co będzie skutkować zwiększeniem
bezpieczeństwa ruchu oraz skróceniem czasu dojazdu, jak również wpłynie na obniżenie
poziomu hałasu. Zmniejszy się również przez to emisja zanieczyszczeń pyłowych i gazowych
wprowadzanych do powietrza przez pojazdy. Wymiana oświetlenia ulicznego na bardziej
efektywne energetycznie przyczyni się do zmniejszenia emisji CO 2 do atmosfery. Budowa
przydomowych oczyszczalni ścieków oraz nieznaczna rozbudowa sieci kanalizacyjnej
wniesie pozytywny efekt ekologiczny przyczyni się do ochrony środowiska gruntowowodnego na danym obszarze co jest istotne z punktu widzenia ochrony cennej przyrody.
Właściwe kierowanie pracami inwestycyjnymi, prawidłowe używanie sprzętu oraz
wykorzystanie odpowiednich technologii i materiałów da gwarancję pełnej ochrony
środowiska przyrodniczego. Pozostałe działania określone w strategii nie będą wpływały na
środowisko.
3. CZĘŚĆ WDROŻENIOWA
3.1. EWALUACJA I MONITORING STRATEGII
Warunkiem sprawnej oraz efektywnej realizacji Strategii Rozwoju Gminy Bejsce na
lata 2016-2023 jest wdrożenie skutecznego systemu monitorowania i oceny tej Strategii wraz
z towarzyszącymi jej programami rozwoju.
Monitoring ma na celu gromadzenie oraz analizę danych na temat przebiegu realizacji
danego programu, która pozwala określić ewentualne nieprawidłowości w jego realizacji
i wprowadzanie niezbędnych korekt umożliwiających osiągnięcie wcześniejszych założeń.
Ewaluacja natomiast ma za zadanie sprawdzenie czy w wyniku podejmowanych działań
powstały spodziewane rezultaty oraz czy przełożyły się one na realizację wyznaczonych
celów.
Opracowanie systemu monitorowania i ewaluacji umożliwi gromadzenie bieżących
danych dotyczących postępów we wdrażaniu oraz osiąganiu celów założonych w Strategii.
Pozwoli również na obserwację rezultatów prowadzonych działań, a w razie potrzeby na
wprowadzenie niezbędnych aktualizacji oraz korekt. Zakres monitoringu i ewaluacji Strategii
wyznaczają określone w niej cele szczegółowe, działania priorytetowe oraz zaplanowane
przedsięwzięcia. Monitoring Strategii prowadzony będzie w zakresie finansowym oraz
rzeczowym. Zakres finansowy dotyczyć będzie monitorowania poprawności oraz
efektywności wydawanych środków, natomiast zakres rzeczowy związany będzie z
efektywnością podejmowanych działań oraz postępem we wdrażaniu Strategii.
Ewaluacja Strategii będzie prowadzona w celu określenia rzeczywistych efektów
zrealizowanych projektów i inwestycji w niej zapisanych, a jej ocena opierać się będzie na
pięciu zasadniczych kryteriach:
1.
Skuteczność – pozwala określić czy zostały osiągnięte cele Strategii założone na
etapie programowania.
2.
Efektywność – pozwala ocenić poziom ekonomiczności Strategii.
3.
Użyteczność – pozwala ocenić zgodności celów Strategii z faktycznymi problemami
i potrzebami grupy docelowej.
4.
Trafność – obrazuje do jakiego stopnia cele Strategii odpowiadają potrzebom
wskazanym do danego obszaru.
5.
Trwałość – pozwala określić na ile można się spodziewać, że pozytywne zmiany
wywołane oddziaływaniem Strategii będą trwać po jej zakończeniu.
Ewaluacja działań zawartych w Strategii Rozwoju Gminy Bejsce na lata 2016-2023
zostanie podzielona na następujące części:
• ex-ante (przed realizacją Strategii) – stanowiąca instrument ułatwiający podejmowanie
spójnych decyzji (ocena ta została przeprowadzona przed opracowaniem niniejszej Strategii);
• on-going (na bieżąco) – instrument obserwacji prowadzonej przez Zespół Strategiczny,
który będzie przygotowywał sprawozdanie z realizacji Strategii, w co najmniej dwuletnich
okresach;
• mid-term (w połowie okresu realizacji) – służąca przede wszystkim jako instrument,
w wyniku którego nastąpi aktualizacja Strategii;
• ex-post (na zakończenie realizacji Strategii) – służąca ocenie zgodności i efektywności
zrealizowanych działań w ramach Strategii z założeniami i celami przyjętymi w niniejszym
dokumencie.
Wprowadzenie systemu monitoringu oraz powiązanego z nim systemu ewaluacji
pozwoli wyeliminować w dużym stopniu problem dezaktualizacji założeń i celów zawartych
w Strategii, wynikający ze zmieniających się warunków funkcjonowania podmiotów
realizujących poszczególne projekty, zmian prawodawstwa oraz innych warunków
i okoliczności mogących wpłynąć na zasadność podejmowanych działań. Oprócz modyfikacji
poszczególnych elementów Strategii w trakcie jej realizacji możliwe będzie uwzględnienie
nowych, dodatkowych działań (zadań), które będą wpisywać się w wyznaczone cele
strategiczne i operacyjne.
Za wdrożenie Strategii odpowiedzialny jest Wójt Gminy Bejsce, natomiast za
prowadzenie monitorowania i ewaluacji odpowiedzialny będzie Zespół ds. Ewaluacji,
powołany na etapie wdrażania Strategii. Zespół ds. Ewaluacji będzie się zbierał co najmniej
raz na dwa lata, a do jego zadań należeć będzie m.in.:
•
przedstawienie wniosków z realizacji poszczególnych celów priorytetowych;
•
monitorowanie oraz ocena wdrażania poszczególnych działań;
•
sformułowanie wniosków i zaleceń odnośnie wprowadzenia usprawnień w kwestii
wdrażania Strategii;
•
opracowanie sprawozdań z posiedzeń.
Przewodniczący Zespołu ds. Ewaluacji zobowiązany będzie przedstawić Radzie
Gminy sprawozdanie sporządzone przez Zespół ds. Ewaluacji. Rada Gminy w Bejscach
analizować będzie postępy w realizacji Strategii. Rada, jako instytucja kontrolna
i uchwałodawcza, będzie realizować następujące zadania:
1.
akceptacja sprawozdań z realizacji Strategii, w szczególności osiągnięcia celów
i rezultatów;
2.
analizowanie i zatwierdzanie wniosków o zmianę treści Strategii Rozwoju;
3.
aktualizacja Strategii Rozwoju;
4.
uwzględnianie zadań zaplanowanych do realizacji przy przyjmowaniu budżetu
gminy oraz wieloletnich planów inwestycyjnych lub innych dokumentów
strategicznych
o znaczeniu lokalnym.
Informacje na temat stanu realizacji Strategii będą przekazywane mieszkańcom gminy,
jak również wszystkim zainteresowanym za pośrednictwem strony internetowej Urzędu
Gminy Bejsce, a także podczas spotkań z różnymi grupami społecznymi, w tym
mieszkańcami, przedsiębiorcami, stowarzyszeniami itp.
Monitorowanie
przebiegu
rozwoju
społeczno-gospodarczego
oraz
zmian
w zagospodarowaniu przestrzennym gminy powinno być procesem ciągłym. Sporządzany
raport powinien wskazywać na zachodzące przeobrażenia i tendencje rozwoju oraz
umożliwiać dokonywanie oceny stopnia realizacji zapisanych celów.
W kolejnym rozdziale przedstawiono zestaw podstawowych wskaźników monitorowania
realizacji Strategii oraz rozwoju gminy.
3.2. WSKAŹNIKI REALIZACJI STRATEGII
W celu skutecznej ewaluacji Strategii Rozwoju Gminy Bejsce niezbędne są dane
umożliwiające przeprowadzenie oceny, m.in. porównania stanu przed i po realizacji strategii.
W tym celu wskazano szereg wskaźników porównujących sytuację w Gminie Bejsce ze
średnią dla województwa oraz dla Polski. Wskaźniki dotyczą ogólnych zmian podstawowych
wartości, które zaszły w trakcie realizacji Strategii. Pełny zbiór proponowanych wskaźników
przedstawiono poniżej w ujęciu tabelarycznym:
Tabela 2. Wskaźniki realizacji Strategii Rozwoju Gminy Bejsce na lata 2016-2023
Wartość
bazowa
L.p. Wskaźniki celów strategicznych
Miara Źródło
powiat
kazimierski
Cel I Rozwój gospodarki oraz aktywności i przedsiębiorczości mieszkańców gminy Bejsce
Wartość
bazowa Woj.
Świętokrzyskie
1.
2.
3.
4.
Podmioty wpisane do rejestru
REGON na 10 tys. ludności w
wieku produkcyjnym
Liczba bezrobotnych
zarejestrowanych w liczbie
ludności w wieku produkcyjnym
Powierzchnia powstałych
terenów inwestycyjnych
Dochody ogółem budżetu JST na
mieszkańca w zł
Wartość
bazowa
Bejsce
szt.
GUS
1377 (2013)
833 (2014)
605 (2014)
%
GUS
-
9,7 (2014)
7,9 (2014)
m2
dane
UG
nie dotyczy
nie dotyczy
-
%
GUS
503 (2013)
2950 (2014)
3248 (2014)
Cel II Silna kultura i tożsamość lokalna oraz efektywne wykorzystanie potencjałów dla zwiększenia
atrakcyjności turystycznej Gminy oraz popytu na turystykę
1.
Turystyczne obiekty noclegowe
2.
3.
szt.
GUS
215 (2013)
1 (2014)
-
Nowe obiekty turystyczne i
rekreacyjne
szt.
dane
UG
nie dotyczy
nie dotyczy
-
Długość budowanych,
modernizowanych dróg lokalnych
i ścieżek rowerowych
km
dane
UG
nie dotyczy
nie dotyczy
-
nie dotyczy
nie dotyczy
-
Cel III Wysoka dostępność i jakość usług publicznych
1.
Powierzchnia budynków
użyteczności publicznej objętej
termomodernizacją
m2
dane
UG
2.
3.
Powierzchnia wybudowanej
rozbudowanej infrastruktury
sportowej, rekreacyjnej
Odsetek ludności korzystającej z
sieci wodociągowej
m2
dane
UG
nie dotyczy
nie dotyczy
-
%
GUS
84,8 (2013)
78,2 (2014)
74,2 (2014)
4.
Odsetek ludności korzystającej z
sieci kanalizacyjnej
%
GUS
52,5 (2013)
24,9 (2014)
-
5.
Udział % wydatków budżetowych
na gospodarkę komunalną i
ochronę środowiska
%
GUS
nie dotyczy
nie dotyczy
2,2 (2014)
nie dotyczy
-
Cel IV Sprawy, efektywny i partnerski system zarządzania publicznego
1.
Liczba projektów wdrożonych do
usprawnień zarządzania.
szt.
dane
UG
nie dotyczy
Źródło: Opracowanie własne na podstawie GUS, BDL, 2015
Załącznik nr 1. Wnioski z konsultacji społecznych
Prace nad dokumentem Strategia Rozwoju Gminy Bejsce na lata 2016-2023 zostały
poprzedzone konsultacjami społecznymi oraz badaniami ankietowymi wśród lokalnych
mieszkańców, przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą oraz przedstawicieli
organizacji społecznych działających na terenie Gminy. Podstawowymi zagadnieniami
ankiety były pytania dotyczące oceny głównych czynników sytuacji społeczno –
gospodarczej, wskazania mocnych i słabych stron samorządu, a także przedstawienia
najważniejszych inwestycji do realizacji oraz indywidualnych opinii na temat ważnych dla
rozwoju gminy przedsięwzięć.
Mieszkańcy mieli możliwość dokonania oceny poszczególnych dziedzin funkcjonowania
gminy, m.in. bezpieczeństwo publiczne, stan infrastruktury technicznej, edukację, lokalną
sytuację społeczno – gospodarczą, walory turystyczne oraz stopień rozwoju bazy sportowo –
rekreacyjnej i infrastruktury kulturalnej.
Zgodnie z uzyskanymi danymi najlepiej oceniony został:
 poziom bezpieczeństwa publicznego na terenie gminy,
 stan infrastruktury sportowo – rekreacyjnej, oraz
 działania lokalnych władz na rzecz dostępności do opieki przedszkolnej.
W przeprowadzonym badaniu dobrze wypadł także stan infrastruktury technicznej (wodno –
kanalizacyjnej, oświetlenie), dostępność do służby zdrowia, infrastruktura w szkołach,
poziom nauczania, a także działania promocyjne gminy, współpraca i wsparcie lokalnych
przedsiębiorców.
Najgorzej oceniona została:
 sytuacja na rynku pracy, gdzie podkreślono brak ofert zatrudnienia,
 dostępność opieki w żłobkach,
 działania na rzecz seniorów,
 oferta publicznych instytucji kultury.
Poniższy wykres przedstawia zbiorcze zestawienie ocen poszczególnych czynników życia
społeczno – gospodarczego gminy.
Wykres 1. Główne czynniki życia w Gminie Bejsce.
Z przeprowadzonego badania wynika także, że mieszkańcy gminy interesują się i chętnie
angażują w sprawy lokalne. Na pytania dotyczące korzystania ze strony internetowej gminy,
konsultacji i rozmów z radnymi czy sołtysem o sprawach gminy, większość z ankietowanych
odpowiedziała pozytywnie. Natomiast, duża liczba badanych wskazała na niewielkie
zainteresowanie dokumentami gminnymi (plany, uchwały, protokoły rady gminy).
WYKRES 2. Czy w ciągu ostatniego roku zdarzyły się Pani/Panu powyższe sytuacje.
Kolejnym elementem badania było wskazanie mocnych i słabych stron gminy, w których
można upatrywać szanse dalszego rozwoju oraz kwestie, które należy usprawnić celem
poprawy standardu życia mieszkańców.
Respondenci uznali, że najważniejszymi atutami samorządu są:
 prowadzone inwestycje,
 poziom edukacji,
 infrastruktura, oraz
 organizacja wydarzeń sportowych i kulturalnych.
Ważne w ocenie badanych są także działania na rzecz wspierania osób starszych,
przeciwdziałania ich wykluczeniu oraz konieczność pobudzenia aktywność społecznej wśród
mieszkańców.
Wśród słabych stron, największymi i najpoważniejszymi problemami samorządu
gminnego
w ocenie mieszkańców jest:
 brak propozycji pracy,
 emigracja młodych,
 niedostateczna ilość atrakcyjnych ofert turystycznych i rekreacyjnych,
 niski poziom wspierania przedsiębiorczości w gminie, co w konsekwencji prowadzi do
słabej sytuacji gospodarczej gminy.
Ważnym problemem wskazanym przez mieszkańców do rozwiązania jest kwestia organizacji
i usprawnienie transportu gminnego. Zwrócono także uwagę na konieczność skutecznej
i efektywnej promocji gminy, jej głównych atutów, co dotychczas oceniono na niskim
poziomie.
WYKRES 3. Mocne strony gminy.
WYKRES 4. Słabe strony gminy.
Badani, mieli także możliwość wskazania na główne kierunki rozwoju samorządu
w perspektywie 2015 – 2023. Mieszkańcy uznali:
 dokończenie rozpoczętych oraz zrealizowanie planowanych inwestycji na terenie
gminy, głównie budowę sieci szerokopasmowej, co pozwoli na dostęp do szybkiego
Internetu zarówno dla mieszkańców jak i dla firm i instytucji w gminie,
 budowy
i
dojazdowych,
remontu
dróg
gminnych,
szczególnie
brakujących
odcinków
 stworzenie odpowiednich warunków do prowadzenia działalności gospodarczej,
a w szczególności wskazali na konieczność utworzenia strefy gospodarczej na
terenie gminy,
 odnawialne źródła energii, co stanowi szansę na podniesienie atrakcyjności
samorządu, rozwoju w kierunku ekologicznego zagłębia rolniczego nastawionego na
produkcję zdrowej żywności,
 konieczność budowy placów zabaw, świetlic oraz rozbudowę oświetlenia.
WYKRES 5. Proponowane najważniejsze inwestycje do realizacji w gminie:
W ostatnim elemencie przeprowadzonego badania respondenci zostali poproszeni o
wskazanie, ich zdaniem, spraw bądź propozycji ważnych dla dalszego rozwoju Gminy
Bejsce, a które nie zostały dotychczas poruszone w przedmiotowej ankiecie. W wyniku
otrzymanych odpowiedzi najwięcej uwag poświęconych było konieczności:
 poprawy stanu dróg dojazdowych do pól mieszkańców, ich utwardzenie bądź budowa
nowych, a także wskazano na konieczność polepszenia oświetlenia gminnych ulic,
 wzmocnienia ochrony przeciwpowodziowej gminy, budowę zbiorników retencyjnych,
regularnego oczyszczania rowów melioracyjnych na łąkach, polach, czy też
pogłębienia dna rzeki,
 podjęcia zintensyfikowanych działań przez władze gminy na rzecz wspierania i
rozwoju przedsiębiorczości. Respondenci uznali, że konieczna jest budowa strefy
gospodarczej, wprowadzenie odpowiednich ulg dla przedsiębiorców, wspieranie
startupów, bieżąca współpraca władz lokalnych z partnerami biznesowymi oraz
podejmowanie wszelkich działań, które będą służyć przyciąganiu inwestorów,
przedsiębiorców, partnerów handlowych. Efektem tego będzie stworzenie nowych
miejsc pracy, aktywizacja bezrobotnych, rozwój gospodarczy samorządu, wzrost
konkurencyjności gminy oraz poprawa jakości życia mieszkańców,
 budowy sieci gazociągu oraz indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków
bądź kompleksowego systemu kanalizacji gminy wraz z budową/rozbudową
oczyszczalni ścieków i systemu przepompowni (wybór rozwiązania nastąpić powinien
w wyniku ekonomicznego uzasadnienia) ,
 wzbogacenia oferty turystyczno – rekreacyjnej, rozrywkowej, budowy placów zabaw
dla dzieci, świetlic oraz miejsc przeznaczonych dla młodzieży.
PODSUMOWANIE
Ankietowani w przeprowadzonym badaniu wykazali aktywność i zainteresowanie sprawami
lokalnymi wymieniając obszary, które pozostają na zadowalającym poziomie, ale
jednocześnie wskazują na kluczowe kwestie dla mieszkańców, które wymagają od władz
gminy podjęcia zdecydowanych rozwiązań. Z uzyskanych informacji można wnioskować, że
kierunkowymi zmianami, które priorytetowo powinny być uwzględnione w najbliższym
czasie są:
 poprawa warunków społeczno – gospodarczych celem zwiększenia lokalnych
ofert pracy,
 budowa dróg oraz remont istniejących odcinków,
 poprawa dostępu do opieki zdrowotnej, oraz
 wsparcie działań na rzecz osób starszych.
Mieszkańcy Gminy Bejsce uznali budowę sieci szybkiego Internetu za jedną z ważniejszych
rozpoczętych inwestycji, którą należy kontynuować. Równocześnie podkreślili znaczenie
rozwojowe i potencjał dla gminy jakie niesie ze sobą wykorzystanie odnawialnych źródeł
energii na terenie gminy.
W wyniku realizacji anonimowego badania ankietowego otrzymano 102 ankiety od
wybranych osób zamieszkujących obszar Gminy Bejsce bądź osoby prowadzące działalność
na terenie gminy. Wśród mieszkańców szczególnie aktywną grupą byli mężczyźni. Udział
kobiet stanowi 42%. Oznacza to, iż zaangażowanie mieszkańców w życie publiczne Gminy
Bejsce rozkłada się względnie równomiernie z punktu widzenia struktury płci. Struktura
wiekowa była także stosunkowo zróżnicowana. Największą reprezentację miały dwie grupy
wiekowe:
osoby
w wieku 26-45 oraz 46-60. Najliczniejsza grupa uczestników to osoby, które zadeklarowały
zatrudnienie w rolnictwie. Najmniej liczni są uczniowie, studenci i emeryci: osoby bezrobotne
(7), rolnicy (46), uczniowie/studenci (13), emeryci (5), osoby pracujące (27). UG Bejsce
dystrybuował ankiety: poprzez sołtysów i innych lokalnych liderów społecznych, na
spotkaniach z mieszkańcami oraz poprzez wyłożenie ankiet w budynku UG.

Załącznik do 99_2016

Transkrypt

Podobne dokumenty

Regulamin konkursu „Quiz wiadomości o Gminie Naruszewo” dla

możliwości zwiększenia dochodów gminy z nieruchomości bs 25

Seminarium – finanse i rachunkowość – proponowane tematy prac

Proponowane tematy prac - Artur Zimny on-line

Numer 8 - Gmina Jabłonna

wioski i trasy tematyczne - Regionalny Kongres Kultury