Warsztaty Future City Game_raport_21 i 25 kwietnia 2012

Warsztaty Future City Game_raport_21 i 25 kwietnia 2012

„JAK OCIEPLIĆ CHŁODNĄ?”
Warsztaty Future City Game
Warszawa, 21 i 25 kwietnia 2012
RAPORT
1
Warsztaty Future City Game odbyły się w ramach konsultacji społecznych „Jak ocieplić
Chłodną?”, organizowanych przez Urząd Dzielnicy Wola we współpracy z Centrum
Komunikacji Społecznej. Warsztaty były dodatkową, obok ankiety, formą wypowiedzenia
się na temat wizerunku i funkcjonowania ulicy Chłodnej po remoncie przeprowadzonym w
latach 2010-2011 i będącym pierwszym krokiem na drodze do rewitalizacji ulicy.
Przeprowadzone dotychczas zmiany dotyczące organizacji ruchu, takie jak ograniczenie
ruchu samochodowego i stworzenie nowych, zaprojektowanych przestrzeni publicznych
pozwalają myśleć o oŜywieniu społeczno – kulturalnym ulicy. Urząd Dzielnicy Wola
chciałby, aby ulica Chłodna stała się wolskim salonem atrakcyjnym dla mieszkańców
dzielnicy i wszystkich Warszawiaków oraz turystów, dlatego postawiła pytanie o wizje jej
funkcjonowania. Odbyły się dwa warsztaty w wersji jednodniowej w dniach 21 i 25 kwietnia.
Wzięło w nich udział 25 uczestników.
Od diagnozy do wizji – warsztaty krok po kroku
Metoda
Future City Game to narzędzie mające na celu zwiększenie udziału mieszkańców w
rozwoju miast. Zostało stworzone przez British Council w ramach projektu Kreatywne
Miasta (Creative Cities). Jego celem jest promowanie i edukowanie w zakresie
kreatywności, przedsiębiorczości i innowacyjności, które odgrywają wielką rolę w
poprawianiu jakości Ŝycia w miastach. Warsztaty Future City Game są platformą słuŜącą
dyskusji o przyszłości miasta, podczas której moŜe dojść do spotkania mieszkańców,
urzędników miejskich, ekspertów odpowiedzialnych za planowanie miasta: architektów,
urbanistów, socjologów, a takŜe artystów i animatorów kultury.
Future City Game to jedno lub dwudniowe warsztaty o charakterze konsultacji
społecznych, w których wykorzystywana jest metodologia gry. Bierze w nich udział od 20
do 30 osób, które pracują i rywalizują między sobą w interdyscyplinarnych zespołach.
Celem warsztatów jest analiza problemu, postawionego przez instytucje organizujące grę
(instytucje miejskie, lokalne NGO itp.) w oparciu o wiedzę społeczności lokalnej i innych
uczestników warsztatów. Rezultatem warsztatów są pomysły na rozwiązanie postawionego
zagadnienia. Instytucja organizująca wybiera temat, lokalizację oraz uczestników kaŜdej
gry i ściśle współpracuje z moderatorem warsztatów tak, aby gra została ściśle
dopasowana do lokalnego kontekstu. Grę moŜna rozgrywać na temat problemów
dotyczących całego miasta, regionu, albo wybrać konkretny obszar: dzielnicę, ulicę, plac,
czy podwórko tak ja stało się to w przypadku ulicy Chłodnej.
Przebieg warsztatów
Pierwszy etap warsztatów poświęcony jest tworzeniu wizji, drugi umoŜliwia zweryfikowanie,
czy dany pomysł zyskałby wsparcie mieszkańców miasta – słuŜy temu testowanie w
2
terenie. Po nim następuje przygotowanie prezentacji finalnych oraz dyskusja nad szansami
wdroŜenia pomysłów w Ŝycie. Wstępem do warsztatów jest wizja lokalna, która moŜe być
realizowana w formie krótkiej wycieczki, spaceru oraz (opcjonalnie) poprzez prezentacje
zaproszonych specjalistów, którzy przedstawiają róŜne aspekty podejmowanego podczas
warsztatów problemu. Następnie moderator przeprowadza uczestników przez kolejne kroki:
analizę uwarunkowań lokalnych oraz perspektyw rozwoju miasta (gospodarczych,
społecznych, ekologicznych, kulturowych), tworzenie pomysłów na przyszłość, testowanie
pomysłów w terenie oraz prezentację ostatecznych koncepcji. Końcowe rozwiązania są
następnie dyskutowane.
Ulica Chłodna wizja lokalna
Wstępem do warsztatów był spacer z przewodnikiem miejskim po odnowionej części ulicy
Chłodnej. JuŜ podczas spaceru okazało się, Ŝe wiele z załoŜeń kompozycyjnoprzestrzennych projektu jest bardzo nieczytelnych. Bez komentarza i wyjaśnień osoby
znającej projekt, uczestnicy warsztatów, tj. uŜytkownicy ulicy Chłodnej, uznali wiele z
zastosowanych rozwiązań za potęgujące chaos lub po prostu za pozostające
niezauwaŜonymi. Do takich rozwiązań zaliczono np. rozwiązania detalu urbanistycznego posadzki podkreślające róŜne elementy ulicy, np. wjazdy na dawne posesje, czy teŜ
Ŝywopłot podkreślający linie nieistniejących juŜ pierzei ulicznych. Uczestnicy warsztatów
zgodnie stwierdzili, Ŝe wątki dotyczące przeszłości ulicy są niezwykle interesujące i
powszechne zdziwienie budził fakt, Ŝe wzdłuŜ całej ulicy brakuje czytelnych informacji na
temat zabytków, obiektów, ludzi związanych z tym miejscem. SpostrzeŜenia ze spaceru
powracały w kolejnych punktach warsztatów.
Diagnoza
Po spacerze uczestnicy warsztatów analizowali jakie problemy społeczne, kulturalne,
ekologiczne i ekonomiczne stoją przed ulicą Chłodną:
Problemy społeczne:
− mała aktywność społeczności lokalnej,
3
− obawy mieszkańców przed zmianami („jeśli Chłodna ma stać się nowym salonem
Warszawy, to powstaną tu miejsca, do których zwykły mieszkaniec nie będzie miał
wstępu
i wyprą one potrzebne tu małe sklepiki i punkty usługowe”),
− brak miejsc spotkań, gdzie lokalna społeczność mogłaby się integrować,
− brak zrozumienia idei rewitalizacji przez urzędników,
− pogodzenie zróŜnicowanych interesów mieszkańców (miejsca parkingowe, cisza i
spokój, bogatsze Ŝycie kulturalne, obawy przed zmianami vs. zapotrzebowanie na
zmiany itp.),
− rozszerzenie rewitalizacji na wewnętrzne/schowane – niewidoczne od ulicy Chłodnej
przestrzenie – zrewitalizowanie okolicy np. zagospodarowanie placyku dla dzieci
przy ul. Waliców,
− mała atrakcyjność ulicy Chłodnej dla dzieci,
− brak długofalowej strategii działań na Chłodnej, które zachęciłyby mieszkańców do
wyjścia z domu oraz integracji,
− duŜe rozwarstwienie społeczne mieszkańców i odwiedzających Chłodną,
− pracownicy biurowców nie uczestniczą w Ŝyciu ulicy Chłodnej, a potencjalnie są
motorem jej rewitalizacji,
− brak oferty dla seniorów, którzy stanowią liczną grupę wśród mieszkańców Chłodnej,
− „hałas” – związany z większą liczbą odwiedzjących ulicę Chłodną oraz imprezami,
które mają się tu odbywać,
− brak stałego wsparcia doświadczonych mediatorów i animatorów społecznokulturalnych w procesie remontu i rewitalizacji w rozwiązywaniu konfliktów
(dotyczących m.in. miejsc parkingowych, hałasu),
− brak przychodni,
− zbyt mało atrakcyjnych miejsc do siedzenia zachęcających do spędzenia czasu w
przestrzeni publicznej ulicy,
− mało miejsc pracy,
− brak miejsc parkingowych.
Problemy kulturalne oraz związane z estetyką przestrzeni:
− niejasna toŜsamość ulicy Chłodnej,
− brak poczucia lokalnej dumy „kiedyś Chłodna słynęła z Fabryki Norblina, a teraz to
juŜ nawet nie wiadomo z czego”,
− wyspowość aktywności na ulicy Chłodnej (klubokawiarnia Chłodna 25 jest wyspą
aktywności społeczno-kulturalnej bardzo wyraźnie widoczną na mapie tego typu
działań w Warszawie; od lat odwiedzana jest przez studentów i młodą inteligencję
przyjeŜdŜającą tu z róŜnych dzielnic, a takŜe przez turystów i Ŝyjących w Warszawie
obcokrajowców. Chłodna 25 jest olbrzymim potencjałem dla rewitalizacji ulicy
Chłodnej, jednak aktualny konflikt ze wspólnotą mieszkaniową, gdzie klubokawiarnia
wynajmuje lokal pokazuje, Ŝe działa ona eksterytorialnie, bez związku z
4
−
−
−
−
−
−
−
−
−
bezpośrednim otoczeniem i mieszkańcami, którzy nie dostrzegają jak wartościowe
dla okolicy jest to miejsce, problemem jest brak strategii rozwiązywania tego typu
konfliktów ze wsparciem urzędników miejskich),
wyizolowanie i mała dostępność Muzeum PoŜarnictwa, które stanowi duŜy potencjał,
szczególnie jeśli chodzi o uatrakcyjnienie Chłodnej dla najmłodszych
odwiedzających,
brak czytelnej informacji wizualnej dotyczącej przeszłości ulicy, projektu rewitalizacji
i aktualnych działań na Chłodnej,
występowanie licznych niespójności na ulicy Chłodnej: gospodarczych (małe sklepiki
i zakłady, obok drogich lokali usługowych), estetycznych (elementy odnowione
i zaniedbane, róŜnorodność/chaos rozwiązań estetycznych, które się ze sobą kłócą,
lub ich relacje są nieczytelne) i społecznych (starzy mieszkańcy vs nowi uŜytkownicy
ulicy Chłodnej),
brak wydarzeń, imprez, które byłyby atrakcyjne dla mieszkańców, osób pracujących
na Chłodnej lub w jej okolicy oraz osób z innych dzielnic, które sprawiłyby, Ŝe ulica
by oŜyła,
brak imprez kulturalnych, wystaw plenerowych, które nawiązywałyby do przeszłości,
ale byłyby realizowane w nowoczesnym stylu, które nie tworzyłyby na Chłodnej
„skansenu” (tak postrzegane są imprezy takie jak targowisko wielkanocne),
brak miejsca spotkań dla większej grupy osób,
brak promocji ulicy Chłodnej wśród środowisk społeczno-kulturalnych, które mogłyby
wesprzeć jej rewitalizację, ale takŜe wśród mieszkańców Warszawy i
odwiedzających miasto turystów,
niespójność oferty i klimatu miejsc potrzebnych mieszkańcom – małe sklepiki,
punkty usługowe o złej estetyce z aspiracjami stworzenia na Chłodnej salonu Woli i
Warszawy,
nieprzyjazność wyremontowanej przestrzeni – np. szare kubiki, duŜo miejsc
symbolicznych, pomników chaotycznie rozmieszczonych, dominacja samochodów.
Problemy ekologiczne:
− nieczytelne wykorzystanie zieleni w projekcie rewitalizacji - zieleń jako element
aranŜacji przestrzeni to np. przywrócenie zadrzewienia skweru akacjami, ale
równieŜ podkreślenie nieistniejących pierzei ulicy Chłodnej krzewami; przy juŜ
istniejącej zieleni oraz mnogości innych elementów przestrzennych jest to zupełnie
niezauwaŜalne,
− ograniczenie ruchu na kołowego na części ulicy Chłodnej, skupienie go po jednej
stronie sprawiło, Ŝe jako całość ulica jest cichsza, ale w odczuciu uŜytkowników
fragment z ruchem kołowym stał się stał się bardzo niebezpieczny – sprzeczne
5
−
−
−
−
−
−
odczucia „jesteśmy na deptaku,
a tu jedzie samochód”,
złe utrzymanie terenu, zbyt mało koszy na śmieci, brud w części Chłodnej za ulicą
śelazną
w kierunku ulicy Towarowej,
zieleń w zbyt małym stopniu wykorzystana jest do tworzenia zacisznych miejsc
gdzie moŜna usiąść i odpocząć oraz zintegrowania róŜnych fragmentów ulicy,
brakuje równieŜ kwiatów, które oŜywiłyby szarą przestrzeń,
Chłodna to wielki parking choć w załoŜeniu ma być deptakiem to dominuje uczucie,
Ŝe jest opanowana przez samochody,
hałas – to problem podkreślany przez wielu uczestników, w zamyśle Urzędu
Dzielnicy zrewitalizowana Chłodna ma być sceną dla imprez, wydarzeń i rekreacji,
ale wiele osób podkreślało, Ŝe póki co jest tu ciągle bardzo głośno i hałas (m.in. ruch
pojazdów po bruku) zniechęca do korzystania z przestrzeni publicznej,
brak ścieŜek rowerowych i stojaków rowerowych, ale takŜe co mogłoby uatrakcyjnić
Chłodną turystycznie, wypoŜyczalni rowerów – o rowerzystach zapomniano podczas
rewitalizacji a jest to grupa o ogromnym potencjale zmiany wizerunku przestrzeni
miejskiej,
brak wykorzystania w projekcie wody w formie fontann i źródełek, co oŜywiłoby
przestrzeń publiczną i przyciągnęło ludzi.,
Problemy ekonomiczne:
− niespójność pomiędzy ulicą Chłodną po remoncie, a odcinkiem ulicy od śelaznej do
Towarowej,
− brak miejsc, które powodują zatrzymywanie się przechodniów,
− deklarowany i wskazywany jako obawa przed dalszymi zmianami - spadek zysków
sklepikarzy i usługodawców z powodu ograniczenia ruchu samochodowego,
− problem własności przestrzeni - istnieją wartościowe lokale na parterach budynków,
które mogłyby oŜywić ulice, ale jeśli są prywatne to nie ma moŜliwości organizacji
konkursu celowościowego na najemcę np. przeznaczenie lokalu na kawiarnię,
− odcinek ulicy Chłodnej pomiędzy ulicami śelazną i Towarową: „tłumiki, sex shopy,
second handy, sklepy z alkoholem – miejsca x, nie przystające do wyobraŜenia o
nowym salonie Warszawy”, uczniowie zwrócili uwagę, Ŝe naprzeciwko szkoły
znajduje się agencja towarzyska,
− powtarzające się usługi, zbyt mała atrakcyjność oferty handlowo-usługowej,
− obawy przed wzrostem kosztów Ŝycia po rewitalizacji,
− zbyt mało kawiarni i pubów, które włączyłyby się w działania na ulicy Chłodnej,
− mała atrakcyjność wizualna punktów handlowo-usługowych, ale i kompleksu szkoły
licealnej wraz z boiskiem,
6
− remont ulicy pochłonął znaczne środki, zgodnie z koncepcją projektanta
zastosowano róŜnorodne posadzki, jednak w odczuciu niektórych uŜytkowników
chodzi się po nich niewygodnie, a bruk powoduje hałas,
− niebezpieczne przejścia dla pieszych przy szkole,
− brak otwartego bezprzewodowego dostępu do Internetu, który na pewno zachęciłby
do przebywania na ulicy Chłodnej,
− brak środków na inwestycje, szczególnie w odniesieniu do drugiej części ulicy
Chłodnej pomiędzy ulicami śelazną i Towarową,
− niewykorzystanie terenu po browarze - inwestycje tutaj stałyby się takŜe motorem
zmian na juŜ zrewitalizowanym fragmencie ulicy.
Wizja rozwoju ulicy Chłodnej:
Po zidentyfikowaniu problemów dotyczących ulicy Chłodnej, uczestnicy zastanawiali się,
jakich elementów: społecznych, kulturalnych, ekologicznych czy ekonomicznych jest dziś
najwięcej w funkcjonowaniu ulicy. Wyniki przedstawili na schematycznych diagramach.
Dominowało przeświadczenie, Ŝe aktualnie ulica Chłodna jest zdominowana przez
ekonomiczne aspekty swojego funkcjonowania, następnie uczestnicy dostrzegli aspekt
ekologiczny, a najmniej zidentyfikowali tu elementów społecznych i kulturalnych.
Kolejnym etapem było przedstawienie jak powinna wyglądać relacja pomiędzy tymi
elementami na Ulicy Chłodnej funkcjonującej zgodnie z oczekiwaniami uczestników.
Zespoły przedstawiły bardzo zbliŜone wizje kierunków rozwoju ulicy Chłodnej z
dominującymi aspektami społecznymi i kulturalnymi , z mniejszym udziałem ekologii i
zmarginalizowanym aspektem ekonomicznym .
Ta schematyczna wizja kierunków rozwoju ukierunkowała myślenie uczestników o
pomysłach dla ulicy Chłodnej. Wśród pomysłów wszystkich zespołów pojawiały się wspólne
wątki.
7
Pomysły na działania społeczne:
− zaktywizowanie kapitału społecznego mieszkańców poprzez róŜnego typu imprezy
dla sąsiadów realizowane we współpracy z mieszkańcami i doświadczonymi
animatorami społeczno-kulturalnymi, takie jak np. festiwal kulinarny – wystawienie
wielkiego stołu na ulice i wspólne jedzenie połączenie ze stoiskami oferującymi
róŜnorodną kuchnię,
− „zmiękczenie” przestrzeni ulicy Chłodnej, uczynienie jej bardziej przyjazną np.
poprzez dodanie nowych miejsc do siedzenia, takŜe stworzenie tymczasowych
miejsc wypoczynku, takich jak ogródki sezonowe czy ogólnodostępne leŜaki,
− stworzenie i poprawa jakości istniejących terenów sportowo – rekreacyjnych m.in.
przy szkole – ich aktualna jakość jest w odczuciu uczestników konsultacji niska,
istniejące tereny powinny być dostępne dla wszystkich mieszkańców.
Pomysły na działania kulturalne:
− stworzenie na ulicy Chłodnej strefy działania przyjaznej organizacjom
pozarządowym i istytucjom kultury; aktualnie zorganizowanie imprezy w przestrzeni
publicznej pomimo , Ŝe terenem administruje dzielnica to organizacja imprezy jest
bardzo trudna (wymagane są: pozwolenie od konserwatora zabytków poniewaŜ ulice
Chłodna i Elektoralna są
− wpisane do rejestru; - wydzielona strefa dla pieszych ma status pasa drogowego,
więc potrzebne jest -pozwolenie na jego zajęcie i wniesienie opłaty z tego tytułu
(wniosek
− do urzędu dzielnicy Wola), trzeba teŜ uzyskać zgodę inŜyniera ruchu m.st.
Warszawy (decyzje administracyjne, których wydanie trwa 30 dni).
− festyny realizowane na skwerze przy kościele, takŜe tematyczne pokazujące
działania róŜnych pasjonatów np. motocykliści, wędkarze, tancerze (jako przykład
przywołano wydarzenia organizowane na Skwerze Hoovera na Krakowskim
Przedmieściu),
− stworzenie sceny dla cyklicznych aktywności społeczno- kulturalnych,
− koncerty – dobór artystów prowadzony nie wyłącznie przez urząd, ale takŜe przy
partycypacji mieszkańców,
− imprezy nawiązujące do historii ulicy,
− kino plenerowe nawiązujące do tradycji istniejących dawniej na ulicy Chłodnej kin,
− stworzenie sieci Wi-Fi – otwartego dostępu do Internetu na ulicy Chłodnej,
− tablice informacyjne o przeszłości ulicy ustawione w róŜnych jej charakterystycznych
punktach oraz materiały informacyjne drukowane i w formie audioprzewodników
dostępne w infopunkcie i lokalach handlowo-usługowych na ulicy Chłodnej,
wykorzystanie róŜnorodnego języka do mówienia o przeszłości Chłodnej m.in. street
art.; informacje mogłyby dotyczyć wydarzeń takich jak data nadania nazwy ulicy
8
Chłodnej, infopunkt mógłby być jednocześnie wypoŜyczalnią rowerów i leŜaków jak i
gier planszowych i plenerowych (bule, frisbee, badminton),
− promocja istniejących juŜ na Chłodnej punktów handlowo-usługowych, wspieranie
działań instytucji, które są waŜnym impulsem rozwojowym dla ulicy Chłodnej – jak
klubokawiarnia Chłodna 25,
− współpraca z uczelniami wyŜszymi – dla studentów i absolwentów moŜliwość
działania w przestrzeni publicznej jest bardzo duŜą szansą na zdobycie nowych
doświadczeń i na pewno chętnie skorzystaliby z zaproszenia do działań na ulicy
Chłodnej, jest to szansa na ciekawy design, instalacje przestrzenne, grafikę, oprawę
wystaw i wydarzeń.
Pomysły na działania ekologiczne:
− stworzenie przyjaznych warunków dla rowerzystów – stojaki, wypoŜyczalnia, ścieŜki,
− zadbanie o podwórka – miejsca schowanie/niewidoczne bezpośrednio od ulicy, ale
waŜne dla mieszkańców, co podniosłoby poziom dumy z miejsca zamieszkania,
podniosło jakość Ŝycia mieszkańców, którzy być moŜe przyjaźniej odnieśliby się do
zmian związanych z rewitalizacją – większy gwar, więcej odwiedzjących z innych
części Warszawy, większy ruch turystyczny,
− więcej zieleni w ciekawej formie sprzyjającej rekreacji,
− uporządkowanie parku obok kościoła (mała architektura: lampy, ławki, pole do gry w
bulle, boisko),
− uspokojenie ruchu i ograniczenie hałasu,
− więcej koszy na śmieci z moŜliwością segregacji odpadów,
− fontanna – miejsce integrujące ludzi z wykorzystaniem wody – na początek być
moŜe akcja podobna do Dotleniacza Joanny Rajkowskiej zrealizowanego na Placu
Grzybowskim.
Pomysły na działania ekonomiczne:
− remont i stworzenie przejrzystej wizji funkcjonowania ulicy Chłodnej pomiędzy
ulicami śelazną i Towarową,
− zadbanie o cywilizowane warunki dla biznesu
- prowadzenia na Chłodnej
działalności handlowo usługowej – (remonty, ale i polityka czynszowa oraz
tworzenia przyjaznego klimatu dla nowych usługodawców na ulicy Chłodnej
szczególnie w zakresie usług o szczególnej wartości dla rewitalizacji – kawiarnie,
restauracje – podejmowanie przez Urząd Dzielnicy Wola działań mediacyjnych w
przypadku oporu społeczności lokalnej),
− wzbogacenie oferty gastronomicznej (od „kawy i ciacha, oraz lodów dobrych i tanich
po restauracje ze zróŜnicowaną ofertą kulinarną”), „wylewanie się” Ŝycia
kawiarnianego na ulicę – ogródki sezonowe,
9
− zwrócenie uwagi na estetykę punktów handlowo-usługowych m.in. zaniedbanych
warzywniaków, które jeśli nadać by im charakter wpisałyby się w poŜądany
wizerunek ulicy Chłodnej.
PoniŜej przedstawione zostały te z pomysłów, które grupy uznały za najcenniejsze i
najbardziej warte realizacji.
Zespół: Magdalena Andrzejewska, Beata Charycka, Katarzyna Jankowska, Justyna Wasiuk,
Joanna Rutkowska
Propozycją tego zespołu była wielowątkowa strategia społeczno kulturalnej- rewitalizacji
ulicy Chłodnej poprzez wydarzenia oraz strategie działania.
Wydarzenia kulturalne
− Cykliczny „dancing” w stylu dawnej Warszawy, organizowany przy skrzyŜowaniu
ulicy Chłodnej z ulicą Białą.
− Kameralny letni festiwal filmowy pod gołym niebem nawiązujący do faktu, Ŝe przed
wojną istniały na Chłodnej trzy dobrze prosperujące kina, z których jedno działało
jeszcze po wojnie.
− Dzień sąsiada połączony ze świętem ulicy, którego elementem mógłby być festiwal
kulinarny wraz z wielkim sąsiedzkim grillowaniem.
− Cykliczne wydarzenie artystyczne np. zaproszenie artystów do tworzenia w
przestrzeni publicznych instalacji interpretujących, inspirowanych przestrzenią i
przeszłością ulicy Chłodnej – wydarzenie powinno być wysokiej jakości artystycznej,
posiadać kuratora i producenta zewnętrznego, doświadczonego w realizacji
podobnych imprez, z ciekawym portfolio. Warto myśleć o takim wydarzeniu
10
wieloaspektowo – tak by nie było zbyt hermetyczne, a miało walor sztuki w
przestrzeni publicznej ciekawej dla róŜnorodnego odbiorcy.
− Pchli targ nawiązujący do tradycji Kercelaka, targowiska funkcjonującego dawniej u
wylotu ulicy Chłodnej; aktualnie warszawski pchli targ znajduje się na dalekim dla
wielu warszawiaków Kole; stworzenie cyklicznego pchlego targu na Chłodnej byłoby
szansą na jej oŜywienie w kaŜdy weekend roku i ściągnięcie mieszkańców róŜnych
dzielnic oraz turystów.
Strategie działania:
Otwarcie Urzędu Dzielnicy Wola na oddolne pomysły i inicjatywy, włączenie partycypacji
mieszkańców jako stałego elementu rozwoju ulicy Chłodnej. Elementem polityki otwartości
na mieszkańców mógłby być tzw. ambasador mieszkańców, pracujący w terenie i
ułatwiający kontakty pomiędzy ratuszem a mieszkańcami, którego działania skierowane
byłyby na oŜywienie społeczno-kulturalne ulicy.
Polityka otwartości powinna dotyczyć równieŜ organizacji pozarządowych i instytucji
społeczno-kulturalnych. Urząd Dzielnicy Wola powinien promować ulicę Chłodną pod
hasłem „u nas łatwiej!”. Chodzi w szczególności o łatwość organizowania na Chłodnej
imprez plenerowych, powodowaną faktem, Ŝe przestrzeń publiczna jest miejska i
zarządzana jedynie przez Urząd Dzielnicy Wola, a nie, jak to często dzieje się w
Warszawie, podzielona pomiędzy róŜne miejskie podmioty organizacyjne, co działania w
przestrzeni publicznej bardzo utrudnia i na co od lat zwracają uwagę organizacje
pozarządowe.
ZróŜnicowana polityka lokalowa/czynszowa, która zabezpieczy ulicę Chłodną przed
gentryfikacją: stworzenie systemu preferencyjnych czynszów dla lokali na kulturę (np.
galerie, pracownie artystyczne) oraz działania społeczno-animacyjne adresowane do
mieszkańców (np. świetlica dla NGO i mieszkańców).
Stworzenie róŜnorodnej oferty miejsc spotkań poprzez konkursy celowe na najem lokali
(np. kawiarni, z ofertą atrakcyjną dla róŜnych pokoleń, w stylu starej Warszawy, której
stoliki ,okresowo zajmowałyby przestrzeń ulicy) – uczestniczki wskazały, Ŝe idealnym
miejscem na taką kawiarnię byłby lokal usługowy na parterze z arkadami przy ulicy Białej.
Powstanie koalicja dla Chłodnej – rewitalizacja ulicy Chłodnej będzie trwała kilka,
kilkanaście lat i jak kaŜda zmiana będzie wywoływała kryzysy, nieporozumienie pomiędzy
nowymi i starymi mieszkańcami, między mieszkańcami a nowymi usługodawcami, między
usługodawcami a urzędnikami etc. Aby te działania mogły przebiegać sprawniej, warto
powołać Koalicję dla Chłodnej, zrzeszającą róŜne podmioty zainteresowane rozwojem
ulicy. Koalicja ta zajmowałaby się strategią rozwoju i pomysłami na działania w kolejnych
latach, wspieraniem komunikacji pomiędzy róŜnymi stronami. Na pewno powinni się w niej
znaleźć urzędnicy, najemcy, przedstawiciele mieszkańców i instytucji działających na
Chłodnej.
11
Zespół: Martyna Lasecka, Sylwia Nowak, Klaudia Stachera, Arek Stęplowski
Propozycja dotyczy oŜywienia przestrzeni ulicy Chłodnej:
− Wydzielenie strefy dla dzieci z punktem dla grafficiarzy (ideale jest miejsce vis a vis
biblioteki).
− Prezentowanie na skwerze przed kościołem tymczasowych ekspozycji; pomysłem
na jedną
z pierwszych wystaw jest projekt pod hasłem “Warszawa 2.0” stworzony przez
studentów Akademii Sztuk Pięknych i Wydziału Architektury (początek współpracy
Urzędu Dzielnicy
z uczelniami) pokazujący propozycje róŜne rozwiązania usprawniające Ŝycie w
mieście.
− Nawiązanie współpracy z Jerzym Owsiakiem, który jest absolwentem XXV LO.
Zespół: Gabriela Bandurska, Magda Gajcy, Paulina Ratyńska, Katarzyna Starzyk, Adrianna
Ślubowska Promocja ulicy Chłodnej powinna odbywać się za pośrednictwem święta ulicy
Chłodnej:
− Impreza pomogłaby zaktywizować społeczność mieszkańców, ale i uatrakcyjnić
ulicę dla mieszkańców pozostałych dzielnic i turystów,
−
Niezbędna dla powodzenia imprezy jest długofalowa promocja, warto poświecić
czas na zidentyfikowanie właściwych kanałów dystrybucji informacji, tak by jak
najskuteczniej dotrzeć z informacją do mieszkańców i zaangaŜować ich w
przygotowania. Wśród proponowanych sposobów promocji znalazły się: ulotki,
plakaty w witrynach pobliskich sklepów, informacje na portalach społecznościowych
np. facebooku, w kościołach.
− Bardzo waŜna jest cykliczność imprezy, która powinna mieć charakter całodniowy
z finiszem koncertowym, tak by przyciągnąć wszystkich mieszkańców Warszawy.
− W trakcie imprezy atrakcjami byłyby: gry plenerowe, wystawy fotografii wzdłuŜ ulicy,
pchli targ, wyprzedaŜe garaŜowe, oraz konkursy, które zaangaŜują lokalne sklepy.
12
Zespół: Piotr Buczek, Amanda Kędziora, Weronika Makowska, Iwona Pogoda, Agnieszka
Szwarczewska, Ewa Zielińska
Propozycja obejmuje wydarzenie i działania poprawiające jakość przestrzeni publicznej:
Wydarzenie:
− Święto ulicy realizowane pod hasłem: „Światła na Chłodnej” adresowane głównie do
mieszkańców.
− W skrzynkach pocztowych mieszkańcy otrzymują bony na lampiony, które podczas
imprezy poszybują w niebo.
− Atrakcją wieczoru ogłoszenie wyniku konkursu dla studentów ASP na gadŜet ulicy
Chłodnej “coś kolorowego i świetlnego”.
Przestrzeń:
− Wykorzystanie street artu z przekazem nawiązującym do przeszłości ulicy,
zwrócenie uwagi na detale, które są niewidoczne m.in. fotoplastykon przy pomniku
upamiętniającym kładkę łączącą małe i duŜe getto, oŜywienie szarych klocków.
− Wykorzystanie zieleni poprawy wizerunku obiektów, które nie są objęte rewitalizacją
np. puszczenie bluszczu po budynkach.
Dodatkowo
waŜnym
elementem
proponowanych
działań
byłoby
poinformowanie
mieszkańców, Ŝe Chłodna objęta jest ochroną konserwatorską i jakie są tego
konsekwencje – a takŜe udostępnienie mapy własności, szczególnie dotyczącej lokali
komunalnych co urealniłoby pomysły dotyczące ulicy.
Zespół: Karol Dworakowski, Marek Krawczyk, Grzegorz Lewandowski, Blanka Pela,
Michał Tomacki
Propozycja dotyczy niezrewitalizowanej części ulicy Chłodnej pomiędzy ulicami śelazną
i Towarową,
której
problemy,
zdaniem
zespołu,
są
integralnie
powiązane
z
funkcjonowaniem juŜ odremontowanej części ulicy Chłodnej. Uczestnicy w związku z
kryzysem i brakiem środków na inwestycje widzą tu pole dla działań eksperymentalnych i
tymczasowych oraz duŜo pracy dla artystów i animatorów społeczno-kulturalnych. Na tę
strategię powinny zdaniem zespołu złoŜyć się następujące elementy:
13
− remont pawilonów – ujednolicenie ich stylu, miasto powinno nawiązać dialog
z właścicielami i zaproponować, “coś” w zamian za remont np. mniejszy podatek,
− usługi dostępne w pawilonach powinny być spójne z oczekiwaniami mieszkańców,
których potrzeby i oczekiwania powinny zostać zidentyfikowane – jednak w
przypadku gdy pawilony są własnością prywatną wpływanie na ich profil moŜe być
niemoŜliwe, funkcje, które widzieliby tam uczestnicy warsztatu to: biura, restauracje,
miejsca do uprawiania sportu, stworzenie lokalu na kulturę z salą kinową pod
adresem Chłodna 45, miejsca otwartego na ludzi z pomysłami i sektor kreatywny,
które dawałoby impuls rozwojowy dla całej ulicy,
− wykorzystanie browaru, jako tymczasowego miejsca na rozwój kultury;
− teren,
który
jest
objęty
ww.
pomysłami,
podlega
Miejscowemu
Planowi
Zagospodarowania Przestrzennego, jednak aktualnie brak jest środków na duŜe
inwestycje i realizację jego zapisów, dlatego Urząd Dzielnicy powinien otworzyć się
na tymczasowe strategie działania, które z powodzeniem są wykorzystywane w
rewitalizacji fragmentów miast takich jak Berlin, czy Amsterdam.
Zespół zauwaŜył, Ŝe Ŝadna rewitalizacja z poziomu urzędu nie przyniesie rezultatów,
jednorazowe konsultacje takŜe nie rozwiąŜą problemu. śeby zmienić ulicę Chłodną, Urząd
Dzielnicy Wola powinien nawiązać trwały i efektywny dialog ze stronami zaangaŜowanymi
we wprowadzanie zmian na ulicy Chłodnej – mieszkańcami, najemcami i właścicielami
lokali. Bardzo waŜna jest całościowa wizja dla Chłodnej oraz określenie preferowanych
najemców, a takŜe stworzenie systemu czynszów, który mógłby ich przyciągnąć na ulicę
Chłodną.
Istotne jest zatem stworzenie dialogu pomiędzy miastem, właścicielami, a poŜądanymi na
Chłodnej najemcami, któremu towarzyszyłby system preferencyjnych czynszów dla
określonych aktywności.
Testowanie w terenie: Uczestnicy jednego z warsztatów wyszli na ulicę Chłodną pytając
przechodniów o ocenę stworzonych przez siebie pomysłów, a takŜe o ewentualne
propozycje dotyczące oŜywienia ulicy Chłodnej. Pomysły wydarzeń takich jak dancing,
letnie kino plenerowe organizacja pchlego targu podobały się pytanym, wśród których
znaleźli się zarówno mieszkańcy ulicy Chłodnej, jak i jej bywalcy (m.in. odwiedzjący
lodziarnię Calypso i klubokawiarnię Chłodna 25). Wśród propozycji znalazło się stworzenie
strefy kibica na ulicy Chłodnej podczas nadchodzących Mistrzostw EURO w piłkę noŜną,
organizacja „wyprzedaŜy garaŜowej”
i wymienialni ubrań, pojawił się pomysł stworzenia sieci lokali na kulturę w lokalach
14
komunalnych naleŜących do miasta, z których część mogłaby mieć profil społeczny np.
program adresowany do młodych rodziców z dziećmi.
Rekomendacje
Podsumowując i uogólniając wnioski uczestników warsztatów moŜna sformułować
następujące rekomendacje:
1. Rewitalizacja ulicy Chłodnej by mogła być skuteczna wymaga zbudowania dialogu
pomiędzy róŜnymi stronami procesu: mieszkańcami, właścicielami i najemcami lokali
handlowo-usługowych,
środowiskami społeczno-kulturalnymi, a takŜe z
zaangaŜowaniem ekspertów m.in. mediatorów, socjologów, animatorów
doświadczonych we wspieraniu społeczności lokalnych w procesie zmiany taki
dialog pomoŜe w tworzeniu długofalowej strategii działania oraz na bieŜąco będzie
wspierał rozwiązywanie związanych z rewitalizacją konfliktów.
2. Trudno jest oŜywiać ulicę Chłodną poprzez róŜnego rodzaju wydarzenia i imprezy
jeśli ich organizacja wymaga wielu zgód i pozwoleń. Urząd Dzielnicy Wola powinien
oferować wsparcie podmiotom chcącym działać w tej przestrzeni, a takŜe dąŜyć do
uproszczenia procedur.
3. Wyremontowana ulica Chłodna nie przez wszystkich postrzegana jest pozytywnie,
często powtarzanym określeniem jest „nieprzyjazna przestrzeń”. Sposobem na jej
przełamanie byłoby zastosowanie identyfikacji wizualnej i małej architektury o współczesnej
i atrakcyjnej stylistyce, która oŜywiłaby przestrzeń.
4. Rewitalizacja ulicy Chłodnej w załoŜeniu miała zwrócić uwagę na przeszłość ulicy, język
projektu okazał się jednak bardzo hermetyczny i bez komentarza jego załoŜenia są
nieczytelne. NaleŜy poprawić informację o przeszłości ulicy Chłodnej, ale takŜe o tym co
aktualnie się tu dzieje. Proponowane rozwiązania: tablice informacyjne w
15
charakterystycznych punktach ulicy, infopunkt, drukowane ulotki – mini przewodnik,
audioprzewodnik do wypoŜyczenia.
5. Uatrakcyjnienie ulicy Chłodnej dla grup odbiorców, których potrzeby nie zostały
uwzględnione w projekcie remontu – rowerzyści i dzieci. Obecność tych grup znacząco
wpłynie na zmianę wizerunku ulicy Chłodnej.
6. Nawiązanie kontaktów z uczelniami wyŜszymi m.in. Akademia Sztuk Pięknych, Wydział
Architektury Politechniki Warszawskiej, które pozwolą na wspólne działania: wystawy,
projekty w przestrzeni publicznej
7. Stworzenie kalendarza cyklicznych wydarzeń adresowanych zarówno do mieszkańców
jak i bywalców ulicy Chłodnej. Wydarzenia te powinny być organizowane z
doświadczonymi animatorami, kuratorami, producentami, tak by były wysokiej jakości, a nie
budowały na Chłodnej skansenu – tak uczestnicy warsztatów określili jarmark wielkanocny.
8. Korzystanie ze wsparcia ekspertów ds. rewitalizacji i doświadczeń innych miast
europejskich, które stosując strategie eksperymentalne oŜywiły społecznie i kulturalnie
fragmenty miasta.
9. Nie wyłączanie fragmentu ulicy Chłodnej pomiędzy ulicami śelazną i Okopową z działań
rewitalizacyjnych. Uczestnicy warsztatów postrzegali ten fragment ulicy jako jej integralną
część. Jest tu pole do działań eksperymentalnych i czasowych z zaangaŜowaniem artystów
i środowisk społeczno-kulturalnych, które mogą oŜywić ten fragment ulicy i stanowić impuls
do rewitalizacji fragmentu juŜ odnowionego.
10. Promocja ulicy Chłodnej posługująca się wysokiej jakości środkami (grafika, język
komunikatów etc.). Działania promocyjne powinny być skierowane do mieszkańców,
Warszawiaków, turystów, ale takŜe grup, które mogą wesprzeć rewitalizację-nowych
atrakcyjnych dla funkcjonowania ulicy usługodawców, organizacji pozarządowych oraz
instytucji społeczno-kulturalnych.
Warsztaty pozwoliły stworzyć bank ciekawych pomysłów dla ulicy Chłodnej. Uczestnicy
przedstawili propozycje jak na wiele ciekawych sposobów aktywizować społeczność
lokalna i budować poczucie toŜsamości, a takŜe stworzyć ofertę, która ściągnie tu
bywalców z całej Warszawy i turystów.
Na podstawie wyników warsztatów opracowała: Monika Komorowska
16