Wystąpienie -

KPS-4101-05-04/2012
P/12/106
WYSTĄPIENIE
POKONTROLNE
I. Dane identyfikacyjne kontroli
Numer, tytuł kontroli
i okres objęty kontrolą
P/12/106 – System opieki nad dziećmi do lat trzech;
od 1 stycznia 2011 r. do 31 października 2012 r.
Jednostka przeprowadzająca kontrolę
Najwyższa Izba Kontroli
Departament Pracy, Spraw Społecznych i Rodziny
Kontrolerzy
Kazimierz Laskus, doradca prawny,
upoważnienie do kontroli nr 082564 z 5 września 2012 r.
Artur Górecki, główny specjalista kontroli państwowej,
upoważnienie do kontroli nr 082565 z 5 września 2012 r.
(akta kontroli str. 1-4)
Jednostka
kontrolowana
Urząd Miasta Stołecznego Warszawy,
00-950 Warszawa, Plac Bankowy 3/5 (zwany dalej również Urzędem).
Kierownik jednostki
kontrolowanej
Pani Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy.
Osoby odpowiedzialne
bezpośrednio za kontrolowaną działalność
Pan Włodzimierz Paszyński, Zastępca Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy
– od 5 grudnia 2006 r.;
Pan Bogdan Jacek Jaskołd, Dyrektor Biura Polityki Społecznej
– od 19 czerwca 2007 r. do 2 września 2012 r.;
Pan Tomasz Pactwa, Dyrektor Biura Pomocy i Projektów Społecznych
– od 3 września 2012 r.;
Pani Joanna Dolińska-Dobek, Naczelnik Wydziału Pomocy Dziecku i Rodzinie
– od 2 kwietnia 2010 r. do 30 września 2012 r.;
Pan Robert Kadej, Naczelnik Wydziału Pomocy Dziecku i Rodzinie
– od 15 października 2012 r.
(akta kontroli str. 5)
(akta kontroli str. 6, 31-38, 303-305)
II. Ocena kontrolowanej działalności
Ocena ogólna
Uzasadnienie
oceny ogólnej
1
2
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie1 organizację systemu opieki nad dziećmi
w wieku do lat trzech w Mieście Stołecznym Warszawie.
Ocenę tę uzasadnia zwiększenie, w okresie od 1 stycznia 2011 do 30 czerwca 2012 r.,
liczby żłobków o 25 oraz liczby miejsc w żłobkach – o 1.125, jak również:
- rozwój instytucjonalnych form opieki nad najmłodszymi dziećmi2, czemu służą opracowane i wdrożone dokumenty Społeczna Strategia Warszawy – Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2009-2020 oraz Program Rodzina w zakresie
opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech;
- wykorzystanie środków pozyskanych w ramach Resortowego programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi do lat trzech Maluch na realizację 9 zadań;
- dofinansowanie przez Miasto 169 miejsc w 8 żłobkach niepublicznych w latach 20112012;
Najwyższa Izba Kontroli stosuje trzystopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości i negatywna. Jeżeli sformułowanie oceny ogólnej według proponowanej skali byłoby nadmiernie utrudnione,
albo taka ocena nie dawałaby prawdziwego obrazu funkcjonowania kontrolowanej jednostki w zakresie objętym kontrolą, stosuje się ocenę opisową, bądź uzupełnia ocenę ogólną o dodatkowe objaśnienie.
Określonych w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2011 r., Nr 45, poz.
235).
2
- przygotowanie projektu Mama i tata wracają do pracy, a ja idę do żłobka, na realizację
którego uzyskano dofinansowanie w ramach konkursu POKL Działanie 1.5 Wspieranie
rozwiązań na rzecz godnego życia zawodowego i rodzinnego.
III. Opis ustalonego stanu faktycznego
1. Kompetencje oraz zakres odpowiedzialności jednostek wykonujących zadania
w zakresie opieki nad dziećmi do lat trzech
Zadania Miasta3 w zakresie opieki na dziećmi w wieku do lat trzech realizował, w okresie
objętym kontrolą, Wydział Pomocy Dziecku i Rodzinie, usytuowany w Biurze Polityki Społecznej4, a od 3 września 2012 r. – w Biurze Pomocy i Projektów Społecznych5.
Do zadań Wydziału należy m.in.: opracowywanie, wdrażanie i monitorowanie projektów
i programów, wynikających ze Społecznej Strategii Warszawy – Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych na lata 2009-2020, pozyskiwanie na ich realizację dofinansowania ze środków funduszy europejskich, diagnozowanie potrzeb, przygotowanie sprawozdań, analiz oraz standardów usług w zakresie pomocy dziecku i rodzinie.
Opis stanu
faktycznego
(akta kontroli str. 7-30)
Ustalone
nieprawidłowości
Ocena cząstkowa
Opis stanu
faktycznego
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia kontrolowaną działalność w przedstawionym
wyżej zakresie.
2. Wykonywanie zadań w zakresie rozwoju form opieki nad dziećmi do lat trzech
2.1. System profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną oraz strategia rozwiązywania problemów społecznych
Rada Miasta Stołecznego Warszawy przyjęła 18 grudnia 2008 r., przygotowaną przez
Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy, Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2009-20206. Główne założenia Strategii w zakresie rozwoju form opieki
nad dziećmi do lat trzech określono w celu szczegółowym 3.8. Wspieranie rodziny w samodzielnym wypełnianiu podstawowych funkcji. Jest on realizowany przy pomocy programu Rodzina, w ramach którego udostępnia się rodzinom kompleksowy system usług
wspierający rodzinę w wypełnianiu jej funkcji, uwzględniający alternatywne formy opieki
nad osobami niesamodzielnymi, zwłaszcza dziećmi, gdy wyczerpały się możliwości sprawowania opieki przez rodzinę biologiczną.
(akta kontroli str. 39-50; 155-157)
W Programie Rodzina, w zakresie opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech, określono
przedsięwzięcia wspierające rodziny w trudnej sytuacji życiowej. Rada Miasta Stołecznego Warszawy podjęła uchwały uwzględniające sytuacje wymagające wsparcia7, m.in.
przez zróżnicowanie punktacji w naborze do żłobków.
(akta kontroli str. 193-207)
3
4
5
6
7
Art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych
pomiędzy organy gminy, a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 34, poz. 198 ze
zm.). Zakładanie i utrzymanie żłobków należy do zadań własnych gminy.
Zarządzenie Nr 3791/2009 Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z 26 października 2009 r. w sprawie nadania
wewnętrznego regulaminu organizacyjnego Biura Polityki Społecznej, ze zmianami wprowadzonymi zarządzeniami
Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy Nr 4305/2010 z 15 marca 2010 r., Nr 5545/2010 z 26 listopada 2010 r., Nr
1443/2011 r. z 17 sierpnia 2011 r., Nr 2271/2012 z 30 marca 2012 r. i Nr 3295/2012 r. z 3 września 2012 r.
Zarządzenie Nr 3298/2012 Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z 3 września 2012 r. w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy.
Uchwała nr XLVI/1427/2008 Rady Miasta Stołecznego Warszawy. Ogłoszoną ją 13 lutego 2009 r. na stronie internetowej Urzędu.
Por. pkt 2.10. niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
3
Rada Miasta Stołecznego Warszawy 13 maja 2010 r. uchwaliła8, przygotowany przez
Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy, Program Rodzina na lata 2010-2020. Przyjęto harmonogram działań i wskazano jednostki odpowiedzialne za jego realizację. W priorytecie I, cel 3, działanie 3 – Rozbudowa sieci form opieki dla dzieci w wieku 0-3, określono następujące zadania:
- tworzenie nowych żłobków i mini żłobków, lokalizowanych odpowiednio do wniosków
z analizy potrzeb i zgodnie z Miejskim Programem Rozwoju Sieci Żłobków w latach
2009-2012;
- zabezpieczenie lokalizacji żłobków (mini-żłobków) w planach miejscowych i współpraca
przy wyborze lokalizacji w trybie decyzji o lokalizacji celu publicznego;
- opracowanie i wdrożenie projektu przekazania żłobków do dzielnic9;
- przygotowanie do projektu Budowa warszawskiego systemu opieki nad dzieckiem do
lat trzech, w celu wdrożenia rozwiązań ustawowych.
Dla oceny realizacji powyższych zadań przyjęto m.in. następujące mierniki:
- liczba miejsc w instytucjach opieki pozarodzinnej dla dzieci w wieku do lat trzech;
- liczba dzieci w wieku do lat trzech objętych instytucjonalną opieką pozarodzinną.
Zauważyć należy, że w harmonogramie nie określono wartości mierników służących ocenie realizacji Programu Rodzina oraz horyzontu czasowego, w jakim wartość ta ma zostać osiągnięta.
W rozdziale 6. Programu Rodzina pn. Monitoring i ewaluacja zapisano, iż będzie prowadzony monitoring procesu wdrażania programu. Koncepcja monitoringu i narzędzia służące jego realizacji zostaną opracowane w I półroczu 2010 r. Ewaluacja będzie dokonywana z perspektywy trzech kryteriów: skuteczności, efektywności i trafności. Wnioski
z monitoringu będą stanowić rekomendacje do określenia zadań priorytetowych i zabezpieczenia finansowego na realizację tych zadań. Do dnia zakończenia kontroli w Urzędzie
nie opracowano koncepcji monitoringu i narzędzi do jego prowadzenia.
Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy powołała w dniu 3 stycznia 2011 r., czyli po
upływie 8 miesięcy od wejścia w życie Programu, Zespół ds. Programu Rodzina10. Do
jego zadań należy wspieranie realizacji Programu: opiniowanie, opracowanie i wdrażanie
standardów, inicjowanie przedsięwzięć zwiększających skuteczność działań, współpraca
z ekspertami i zespołami problemowymi oraz promowanie Programu.
Dyrektor Biura Pomocy i Projektów Społecznych wyjaśnił, że narzędzia do prowadzenia
monitoringu nie zostały opracowane z powodu braku środków. Podkreślił jednocześnie,
że aktualnie trwają, współfinansowane ze środków Unii Europejskiej, prace nad opracowaniem programu do monitorowania zadań realizowanych w ramach Społecznej Strategii
Warszawy – Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2010-2020. Po
jego wdrożeniu, Program Rodzina będzie bieżąco monitorowany. Ponieważ zmiany legislacyjne wywołały potrzebę uaktualnienia Programu, przygotowywana jest nowelizacja
uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy, dostosowująca go do zmienionych przepisów.
Jako podstawowe źródło finansowania Programu Rodzina wskazano budżet Miasta Stołecznego Warszawy, w którym przewidziano na lata 2010-2012 dotacje dla Zespołu Żłobków (łącznie z programem Warszawskie żłobki wspierają rodzinę) odpowiednio w kwo8
9
10
Uchwała Rady Miasta Stołecznego Warszawy Nr LXXXII/2398/2010 weszła w życie z dniem jej podjęcia. Program
opublikowano na stronie internetowej Urzędu 21 maja 2010 r.
Uchwała Rady Miasta Stołecznego Warszawy Nr XLVI/1422/2008 z 18 grudnia 2008 r. w sprawie przekazania
dzielnicom Miasta Stołecznego Warszawy do wykonania niektórych zadań i kompetencji Miasta Stołecznego Warszawy. Prowadzenie żłobków jest zadaniem dzielnic od 1 stycznia 2012 r.
Zarządzenie Nr 134/2011 Prezydenta m.st. Warszawy z 13 stycznia 2011 r.
4
tach: 43.490,1 tys. zł, 42.542,1 tys. zł oraz 41.211,3 tys. zł. Na wykupienie miejsc w niepublicznych żłobkach przewidziano środki w wysokości: 893,6 tys. zł, 623,6 tys. zł i 623,6
tys. zł. Ponadto na realizację Programu przewidziano środki z funduszy unijnych i organizacji pozarządowych realizujących projekty społeczne w partnerstwie z Miastem.
(akta kontroli str. 51-79, 297-300)
Ustalone
nieprawidłowości
Uwagi dotyczące
badanej działalności
Opis stanu
faktycznego
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
Zdaniem NIK, istnieje potrzeba zapewnienia bieżącego monitorowania Programu Rodzina, w zakresie opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech, opracowania koncepcji i narzędzi
do jego prowadzenia, a także ustalenia wartości mierników oraz horyzontu czasowego,
w jakim wartości te mają zostać osiągnięte.
2.2. Liczba dzieci do lat trzech oraz liczba i rodzaj placówek świadczących opiekę
nad dziećmi w tym wieku
Liczba dzieci w wieku do lat trzech wynosiła: w 2009 r. – 70.496, w 2010 r. – 73.682,
w 2011 r. – 71.981, a według stanu na 30 czerwca 2012. – 72.779, co stanowiło odpowiednio 4,1%, 4,3% i 4,2% populacji mieszkańców stolicy11.
Liczba żłobków i klubów dziecięcych, wynosząca w 2009 r. i 2010 r. – 42, wzrosła w 2011
r. do 54 oraz do 68 – w I półroczu 2012 r.
Liczba miejsc w żłobkach i klubach dziecięcych wynosiła odpowiednio w tych latach:
3.769, 3.885, 4.775 i 5.010, co zabezpieczało potrzeby na miejsca w instytucjonalnych
formach opieki w: 5,3%, 5,3%, 6,6% i 6,9%.
W dniu 31 grudnia 2011 r. funkcjonowało 45 żłobków publicznych (w tym 8 mini żłobków)
z 4.496 miejscami, 8 niepublicznych z 264 miejscami i jeden klub dziecięcy z 15 miejscami. W dniu 30 czerwca 2012 r. stan ten zwiększył się do: 45 żłobków publicznych
(w tym 9 mini żłobków) z 4.536 miejscami, 21 niepublicznych z 454 miejscami. Wzrosła
też do dwóch liczba klubów i liczba oferowanych w nich miejsc do 20. Uwagę zwraca
w szczególności wzrost liczby żłobków niepublicznych i miejsc w tych placówkach.
Liczba miejsc w zarejestrowanych instytucjach sprawujących opieką (żłobki publiczne,
niepubliczne i kluby dziecięce) w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 30 czerwca 2012 r.
wzrosła o 1.125, z tego o: 318 w wyniku przejęcia żłobków12, 333 w wyniku realizacji
programu Maluch oraz utworzenia w tym okresie 454 miejsc w 21 żłobkach niepublicznych oraz 20 miejsc w dwóch klubach dziecięcych.
Według stanu na 30 czerwca 2012 r., nie zatrudniano do sprawowania opieki nad dziećmi
w wieku do lat trzech opiekunów dziennych13. W okresie objętym kontrolą nie miały miejsca przypadki likwidacji placówek prowadzącej działalność w zakresie opieki nad dziećmi
w wieku do lat trzech.
Wśród placówek publicznych funkcjonują 2 żłobki integracyjne ze 113 miejscami14.
W czasie przeprowadzania przez Urząd czynności kontrolnych, na miejsca w tych placówkach oczekiwało 5 dzieci z orzeczeniami o niepełnosprawności.
(akta kontroli str. 80-144, 216-221)
Ustalone
nieprawidłowości
Uwagi dotyczące
badanej działalności
11
12
13
14
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
Wyniki kontroli przeprowadzonych przez Urząd wskazują na niezaspokojone potrzeby na
miejsca dla najmłodszych dzieci posiadających orzeczenia o niepełnosprawności. NIK
dostrzega jednak podjęte działania w celu zwiększenia liczby tych miejsc, przez realizację
Brak danych o liczbie mieszkańców na dzień 30 czerwca 2012 r.
Z Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa – Targówek.
Por. pkt 2.6. niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
Zarejestrowano również jeden niepubliczny żłobek integracyjny (z 36 miejscami).
5
Opis stanu
faktycznego
Ustalone
nieprawidłowości
Opis stanu
faktycznego
zadania inwestycyjnego – żłobek integracyjnym przy ul. Przybyszewskiego 70/72, który
będzie dysponować 123 miejscami w 5 grupach wiekowych.
2.3. Sposób określenia zapotrzebowania na miejsca w placówkach opieki nad
dziećmi do lat trzech
Na miejsca w żłobkach w dniu 31 grudnia 2011 r. oczekiwało 4.691 dzieci, zaś w dniu
28 września 2012 r. – 5.693 dzieci. W celu rozpoznania potrzeb w tym zakresie:
- analizowano informacje wprowadzone do internetowego systemu rejestracji wniosków;
- prowadzono stałe monitorowanie w zakresie liczby dzieci oczekujących na miejsce
w żłobkach w dzielnicach;
- dokonywano analiz sytuacji demograficznej, w kontekście zapotrzebowania na żłobki;
- opracowano raport o preferowanych przez mieszkańców Warszawy formach opieki nad
najmłodszymi dziećmi.
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
2.4. Spełnianie wymagań w zakresie liczby i kwalifikacji opiekunów w żłobkach
i klubach dziecięcych
Żłobki i kluby dziecięce spełniały wymagania w zakresie minimalnej liczby opiekunów
i posiadanych przez nich kwalifikacji15. W żłobkach publicznych w dniu 26 października
2012 r. zatrudniano 817 opiekunów, z tego z wykształceniem na poziomie: wyższym –
154, średnim – 403, zawodowym – 75 i podstawowym – 47. Opiekunowie z wykształceniem podstawowym i zawodowym (122 osoby) zostali zobowiązani do uzupełnienia wykształcenia do 4 marca 2014 r.16 Według stanu na 25 października 2012 r., 39 osób z tej
grupy podjęło naukę w szkole średniej. W żłobkach niepublicznych, do uzupełnienia wykształcenia zobowiązany został jeden opiekun.
(akta kontroli str.145-151)
Ustalone
nieprawidłowości
Uwagi dotyczące
badanej działalności
15
16
17
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
Uwaga NIK dotyczy niepodjęcia nauki przez 83 opiekunów z wykształceniem podstawowym i zawodowym, co może po dniu 3 kwietnia 2014 r. spowodować trudności z zapewnieniem opieki nad dziećmi w placówkach publicznych, zważywszy na ustawowe maksymalne normy w zakresie liczby dzieci, na którymi opiekun może sprawować opiekę17.
Art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o opiece nad dziećmi do lat trzech. Stanowi on, że w żłobku jeden opiekun może sprawować
opiekę nad maksymalnie ośmiorgiem dzieci; w wypadku, gdy w grupie znajduje się dziecko niepełnosprawne,
wymagające szczególnej opieki lub które nie ukończyło pierwszego roku życia – maksymalnie nad pięciorgiem dzieci.
W klubie dziecięcym jeden opiekun może sprawować opiekę odpowiednio nad maksymalnie ośmiorgiem i pięciorgiem
dzieci. Art. 16 ust. 2 ustawy stanowi, że opiekunem w żłobku lub klubie dziecięcym może być także osoba, która
posiada co najmniej wykształcenie średnie i co najmniej dwuletnie doświadczenie w pracy z dziećmi w wieku do lat
trzech lub przed zatrudnieniem jako opiekun w żłobku lub w klubie dziecięcym odbyła 280 godzinne szkolenie,
z czego co najmniej 80 godzin w formie zajęć praktycznych polegających na sprawowaniu opieki nad dzieckiem pod
kierunkiem opiekuna.
Art. 76 ust. 4 ustawy jak wyżej. Stanowi on, że osoby zatrudnione do opieki w żłobkach, działających na podstawie
przepisów dotychczasowych, nieposiadające średniego wykształcenia, a pozostające w zatrudnieniu w dniu wejścia
w życie ustawy, są zobowiązane do jego uzupełnienia w okresie trzech lat od dnia wejścia w życie ustawy.
Por. przypis 15.
6
2.5. Spełnianie wymagań w zakresie warunków do sprawowania opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech
W okresie objętym kontrolą, w 5 żłobkach publicznych, 21 niepublicznych i 2 klubach
dziecięcych przeprowadzono wizytacje przedrejestrowe18, w wyniku których nie stwierdzono nieprawidłowości19. Wszystkie budynki posiadały aktualne przeglądy kominiarskie.
Państwowa Straż Pożarna w każdym ze żłobków i klubów dziecięcych przed ich rejestracją20, przeprowadziła kontrolę w zakresie przestrzegania przepisów przeciwpożarowych,
nie stwierdzając nieprawidłowości. W wyniku kontroli Państwowego Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego, przeprowadzonych w każdym żłobku i klubie, ujawniono nieprawidłowości w 10 placówkach. Dotyczyły one głównie niezadowalającego stanu budynków, pomieszczeń i otoczenia (ścian, sufitów, podłóg, elewacji, ogrodzeń, nawierzchni placów
zabaw). W celu ich usunięcia wydano zalecenia, które zostały przekazane do Zespołu
Żłobków. W 3 żłobkach nieprawidłowości zostały usunięte w całości. W pozostałych
7 zalecenia przyjęto do realizacji (w 5 przypadkach ich wykonanie uzależniono od możliwości finansowych Miasta).
Opis stanu
faktycznego
(akta kontroli str. 147-149; 152-154)
Ustalone
nieprawidłowości
Uwagi dotyczące
badanej działalności
Opis stanu
faktycznego
18
19
20
21
22
W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono
nieprawidłowości
Zdaniem NIK istnieje potrzeba monitorowania stanu realizacji zaleceń wydanych przez
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, w odniesieniu do tych placówek,
w których usunięcie nieprawidłowości uzależniono od finansowych możliwości wykonania
prac wynikających z zaleceń.
2.6. Działanie Urzędu w celu wyboru dziennych opiekunów
Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy21 ogłosiła 6 października 2011 r. konkurs ofert
w sprawie wyboru kandydatów na dziennych opiekunów. W budżecie Miasta na 2011 r.
przewidziano na ten cel wydatki w kwocie 30 tys. zł. Wynagrodzenie dziennego opiekuna
ustalono na kwotę 2.500 zł, 2.000 zł i 1.500 zł miesięcznie, odpowiednio za opiekę nad
pięciorgiem, czworgiem i trojgiem dzieci W wypadku dzieci w wieku do pierwszego roku
życia lub które nie ukończyły trzeciego roku życia, lecz są niepełnosprawne lub wymagają
szczególnej opieki, wynagrodzenie to ustalono w kwocie 2.500 zł i 2.000 zł (za opiekę
nad trojgiem i dwojgiem dzieci).
Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy 28 października 2011 r. powołała komisję konkursową do zaopiniowania ofert kandydatów na opiekunów22, a następnie 18 listopada
Art. 29 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech. Stanowi on, że przed dokonaniem wpisu do rejestru, wójt,
burmistrz lub prezydent miasta dokonuje wizytacji, w celu ustalenia, czy zapewnione są bezpieczne i higieniczne
warunki wychowania i opieki nad dziećmi.
W zakresie określonym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie
wymagań lokalowych i sanitarnych dotyczących żłobków i klubów dziecięcych (Dz. U. z 2011 r. Nr 69, poz. 367).
Po wejściu w życie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech.
Zarządzenie Nr 1591/2011 Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z 6 października 2011 r. Do składania ofert
zaproszono osoby fizyczne, które: posiadają tytuł prawny do lokalu, w którym sprawowana będzie opieka, dają
rękojmię należytego sprawowania opieki, nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej oraz władza ta nie została
im zawieszona ani ograniczona, wypełniały obowiązek alimentacyjny, w wypadku, gdy taki obowiązek został nałożony
na podstawie tytułu pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, nie są skazane prawomocnym wyrokiem za
przestępstwo umyślne, posiadają warunki lokalowe zapewniające bezpieczną opiekę nad dziećmi, posiadają wsparcie wolontariusza w wymiarze minimum 5 godzin dziennie, odbyły 160 godzinne szkolenie (art. 39 ust. 1 pkt 6 lit. a)
albo 40 godzinne szkolenie uzupełniające (art. 39 ust. 1 pkt 6 lit. b), w tym z zakresu udzielania dziecku pierwszej
pomocy, jeżeli posiadają kwalifikacje pielęgniarki, położnej, opiekunki dziecięcej, nauczyciela wychowania przedszkolnego, nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej lub pedagoga opiekuńczo-wychowawczego.
Zarządzenie Nr 1694/2011 r. Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z 28 października 2011 r.
7
2011 r. unieważniła konkurs23, ponieważ w terminie wskazanym w ogłoszeniu nie złożono
żadnej oferty.
Dyrektor Biura Pomocy i Projektów Społecznych wyjaśnił, że jedną z przyczyn braku zainteresowania w podejmowaniu działalności w tym charakterze było nieprowadzenie przez
licencjonowane firmy szkoleniowe kursów na dziennego opiekuna.
(akta kontroli str. nr 76, 79, 157-167)
Ustalone
nieprawidłowości
Opis stanu
faktycznego
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
2.7. Działania w zakresie promocji form opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech
Urząd opracował m.in. broszurę promującą instytucję dziennego opiekuna oraz zachęcającą do wykonywania zarejestrowanej działalności w charakterze niani; została ona rozprowadzana przez wydziały ds. społecznych i zdrowia. Urząd opracował także ulotkę Jak
zarejestrować żłobek lub klub dziecięcy w Warszawie, skierowaną do przedsiębiorców.
Rozprowadzano ją głównie w wydziałach działalności gospodarczej i zezwoleń. Teksty
broszury i ulotki zamieszczono na stronach internetowej Urzędu.
(akta kontroli 84, 88, 133-142)
Urząd Miasta Stołecznego Warszawy nie posiadał informacji o liczbie umów uaktywniających i liczbie dzieci, którym została zapewniona opieka przez nianie24. Z informacji uzyskanej w ZUS25 wynika, że w dniu 31 grudnia 2011 r. liczba osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego w Warszawie, z tytułu sprawowania
opieki nad dziećmi do lat trzech na podstawie umów zawartych z nianiami, za które
składki opłacał ZUS26, wyniosła – 455, a na dzień 30 czerwca 2012 r. – 940; liczba dzieci,
nad którymi nianie sprawowały opiekę wynosiła natomiast odpowiednio 472 i 1.021.
(akta kontroli str. 168-169)
Ustalone
nieprawidłowości
Uwagi dotyczące
badanej działalności
Opis stanu
faktycznego
23
24
25
26
27
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
Zdaniem NIK, w celu realizacji zadań w zakresie opieki nad dziećmi do lat trzech we
wszystkich ustawowych formach, dla ogólnego bilansowania potrzeb na miejsca w instytucjonalnych formach opieki w Warszawie, przydatne byłoby również posiadanie przez
Urząd informacji o liczbie umów uaktywniających i liczbie dzieci, którym została zapewniona opieka przez nianie.
2.8. Wydatki na zadania z zakresu opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech
W okresie objętym kontrolą, z budżetu Miasta wydatkowano27 na zadania z zakresu opieki nad dziećmi do lat trzech ogółem 99.004,9 tys. zł, w tym w I półroczu 2011 r. –
27.970,4 tys. zł, w całym 2011 r. – 64.391,5 tys. zł oraz w I półroczu 2012 r. – 34.613 tys.
zł. Wydatki bieżące na żłobki publiczne i niepubliczne wyniosły w I półroczu 2011 r. –
27.970,4 tys. zł, w całym 2011 r. – 58.573,6 tys. zł i w I półroczu 2012 r. – 32.639,5 tys. zł,
natomiast wydatki inwestycyjne wyniosły w 2011 r. – 5.817,8 tys. zł oraz w I półroczu
2012 r. – 1.973,4 tys. zł.
Zarządzenie Nr 1762/2011 r. Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 18 listopada 2011 r.
Art. 50 ust. 3 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech. Umowa uaktywniająca jest zawierana w formie
pisemnej między nianią i rodzicami (rodzicem samotnie wychowującym dziecko).
W trybie art. 29 ust. 1 pkt 2 lit. f ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2012 r., poz. 82
ze zm.).
Art. 51 ust. 1 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech. Składki ubezpieczeniowe emerytalne, rentowe
i wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne opłaca za nianię Zakład Ubezpieczeń Społecznych od podstawy stanowiącej kwotę nie wyższą, niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego zgodnie z przepisami
o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, a rodzic (płatnik składek) od podstawy stanowiącej kwotę nadwyżki nad
kwotą minimalnego wynagrodzenia.
Sprawozdania RB-28S z wykonania planu wydatków budżetowych w 2011 r. i I półroczu 2012 r.
8
Na dofinansowanie w latach 2011-2014 miejsc opieki w 8 żłobkach niepublicznych przewidziano środki w kwocie nie wyższej niż 4.437 tys. zł. Żłobki te wyłoniono do dofinansowania w wyniku konkursów ogłoszonych w dniach 19 lipca 2011 r. i 1 lutego 2012 r. przez
Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy na organizację opieki nad dziećmi w wieku do
lat trzech w formie żłobka.
W okresie objętym kontrolą nie były tworzone publiczne kluby dziecięce. Dwa kluby, działające według stanu na 30 czerwca 2012 r., utworzone przez podmioty niepubliczne, nie
były dofinansowywane ze środków Miasta.
(akta kontroli str. 82, 170-192)
Ustalone
nieprawidłowości
Opis stanu
faktycznego
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
2.9. Pozyskanie dotacji celowej na dofinansowanie zadań własnych z zakresu
organizacji opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech
W 2012 r., na dofinansowanie kosztów realizacji opracowanego w Urzędzie projektu
pn. Mama i tata wracają do pracy, a ja idę do żłobka, Miasto uzyskało – w ramach konkursu POKL Działanie 1.5 Wspieranie rozwiązań na rzecz godnego życia zawodowego
i rodzinnego – środki w wysokości 3.763,9 tys. zł (pozostałe 15%, tj. 664,2 tys. zł stanowi
wkład Miasta). Beneficjentami projektu, który będzie realizowany w latach 2013-2014,
będą rodzice lub opiekunowie prawni, powracający na rynek pracy po okresie bezrobocia,
urlopach macierzyńskich i wychowawczych, którzy w ciągu sześciu miesięcy od przyjęcia
dziecka do żłobka podejmą pracę. Przewiduje się, że zadanie będzie realizowane w nowym żłobku o charakterze integracyjnym przy ul Przybyszewskiego 70/72 w latach 20132014. Placówka będzie dysponować 123 miejscami w 5 grupach wiekowych.
(akta kontroli str. 172 )
Ustalone
nieprawidłowości
Opis stanu
faktycznego
28
29
30
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
2.10. Opłaty za pobyt w żłobku lub klubie dziecięcym
W 2010 r. opłata za pobyt w żłobku publicznym obejmowała koszty utrzymania obiektu,
obsługi, opieki i posiłków. Ustalono ją w wysokości iloczynu 9 złotowej stawki dziennej za
każde dziecko i liczby dni roboczych w miesiącu28. Następnie wprowadzono obowiązek
wnoszenia opłat za pobyt dziecka z góry, do dnia 12 każdego miesiąca29.
W 2011 r. zmieniono zasady – ustalono miesięczną opłatę w wysokości 27% minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz dodatkową opłatę za pobyt dziecka w żłobku w wymiarze wydłużonym (na wniosek rodzica), w wysokości 12 zł za każdą rozpoczętą godzinę
pobytu dziecka w żłobku (opłata w czasie podstawowym ponoszona jest za 10 godz.
dziennie). Ponadto ustalono maksymalną wysokość opłaty za dzienne wyżywienie dziecka w żłobku lub pozostającego pod opieka dziennego opiekuna, w wysokości 0,43% minimalnego wynagrodzenia30. Wysokość opłat ustalana jest według stanu na pierwszy
dzień września roku i w tej wysokości obowiązują one od 1 września do 31 sierpnia roku
następnego.
Od ponoszenia opłat za pobyt dziecka w żłobku lub pozostającego pod opieką dziennego
opiekuna, zwolniono osoby, których wysokość średniego miesięcznego dochodu na osobę w gospodarstwie domowym wynosi nie więcej niż 75% minimalnego wynagrodzenia.
Uchwała Nr XIX/295/2003 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z 23 października 2003 r. w sprawie ustalenia
wysokości opłaty za pobyt dzieci w żłobku.
Uchwała Nr LX/1642/2005 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 12 września 2005 r. zmieniającą uchwałę
w sprawie ustalenia wysokości opłaty za pobyt dzieci w żłobkach.
Uchwała Nr XVII/325/2011 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z 16 czerwca 2011 r. w sprawie ustalenia opłat
w żłobkach prowadzonych przez Miasto Stołeczne Warszawę i u dziennego opiekuna oraz warunków zwolnienia od
ponoszonych opłat.
9
Jeżeli wysokość średniego miesięcznego dochodu na osobę w gospodarstwie domowym
wynosi więcej niż 75% i nie więcej niż 100% minimalnego wynagrodzenia, wysokość
zwolnienia od ponoszenia kosztów za pobyt wynosi 50% kwoty określonej w powyższy
sposób. Jeżeli do żłobków uczęszcza równocześnie więcej dzieci tych samych rodziców,
wysokość opłaty za pobyt każdego dziecka wynosi 75% opłaty podstawowej.
W 2012 r. weszły w życie zasady, zgodnie z którymi miesięczny koszt pobytu jednego
dziecka w żłobku ustalono przy założeniu jego pobytu przez 21 dni w miesiącu i 10 godzin dziennie. Do kosztów związanych z pobytem nie wlicza się kosztów remontów, inwestycji, zakupu usług telefonicznych, internetowych, podatków i opłat administracyjnych.
Przyjęto zasady współfinansowania kosztów pobytu przez Miasto i rodziców. Opłatę wnoszoną przez rodziców za jedną godzinę ustalono w wysokości 1,78 zł, co stanowi 32%
kosztu godziny pobytu dziecka w żłobku oraz ustalono opłatę za dzienne wyżywienie
dziecka w wysokości 5,96 zł, które ulega corocznej waloryzacji31.
Według stanu na 31 grudnia 2011 r., zaległości z tytułu opłat wnoszonych przez rodziców
za pobyt dzieci w placówkach utworzonych i prowadzonych przez Miasto wyniosły 28,3
tys. zł, co przy ogólnej kwocie wpłat w wysokości 11.152,3 tys. zł, stanowiło 0,25%.
W dniu 30 września 2012 r. kwota zaległości wzrosła do 31,1 tys. zł, co przy ogólnej kwocie wpłat w wysokości 7.109 tys. zł wyniosło 0,44%.
Z dniem 20 czerwca 2012 r. weszły w życie nowe zasady32 różnicujące punktację w procesie rekrutacji, uwzględniające sytuacje wymagające wsparcia, przez wprowadzenie
dodatkowych punktów m.in. dla dziecka, którego dotyczy wniosek: wychowującego się
w rodzinie objętej nadzorem kuratora lub wsparciem asystenta rodziny; mającego rodzeństwo z orzeczoną niepełnosprawnością lub dwoje lub więcej rodzeństwa poniżej
14 roku życia.
Możliwe jest także w sytuacjach kryzysowych, uniemożliwiających zapewnienie opieki,
przyjęcie dziecka poza kolejnością, z chwilą zwolnienia się miejsca w żłobku. Decyzja
wymaga akceptacji Dyrektora Biura Pomocy i Projektów Społecznych. Trudną sytuację
rodziny potwierdza opinia właściwego ośrodka pomocy społecznej lub Warszawskiego
Centrum Pomocy Rodzinie.
Dzieci z rodzin o niskich dochodach są zwolnione w całości lub częściowo z opłat.
Przeciętna miesięczna wysokość wnoszonej przez rodziców opłaty za pobyt dziecka
w żłobku wynosiła w 2010 r. – 100,58 zł, w I półroczu 2011 r. – 137,00 zł, w II półroczu
2011 r. – 218,50 zł; w I półroczu 2012 r. opłata wzrosła do 353,00 zł. Natomiast przeciętny, miesięczny koszt pobytu dziecka w żłobu wynosił: w 2010 r. – 1.170 zł, w I półroczu
2011 r. – 1.189 zł, w II półroczu 2011 r. – 1.189 zł i w I półroczu 2012 – 1.190 zł.
(akta kontroli str. 83 i 193 - 207)
Ustalone
nieprawidłowości
Opis stanu
faktycznego
31
32
33
34
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
2.11. Wykonywanie nadzoru nad żłobkami i klubami dziecięcymi
W planie nadzoru nad żłobkami, klubami dziecięcymi i dziennymi opiekunami33 zapisano,
że: w każdym żłobku i klubie dziecięcym (…) przeprowadza się co najmniej dwa razy
w roku czynności nadzorcze34 oraz że czynności nadzorcze w nowo założonym żłobku
Uchwała Nr XXXVII/937/2012 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 31 maja 2012 r. w sprawie ustalenia opłaty
w żłobkach prowadzonych przez Miasto Stołeczne Warszawę i u dziennego opiekuna oraz warunków zwolnienia od
ponoszenia opłat oraz zał. nr 1 do uchwały, zawierający kalkulację kosztów pobytu dziecka w żłobku, związanych
z zapewnieniem mu świadczeń opiekuńczych, pielęgnacyjnych i edukacyjnych.
Uchwała Nr XXXVII/938/2012, Nr XXXVII/939/2012 i Nr XXXVII/940/2012 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z 31
maja 2012 r., aktualizujące zasady rekrutacji do miejskich żłobków.
Por. § 1 ust. 1-3 uchwały Nr XXVI/517/2011 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 20 października 2011 r.
W ramach nadzoru, o którym mowa w art. 54 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech.
10
lub klubie dziecięcym (…) przeprowadza się w terminie trzech miesięcy od dnia zarejestrowania żłobka lub klubu dziecięcego (…), jak również, że czynności tych nie przeprowadza się, jeżeli w tym samym roku przeprowadzone zostały (…) wizytacje przedrejestrowe.
W 2011 r. Urząd przeprowadził, w ramach ustalonego planu nadzoru, 5 kontroli z 94 wymaganych (obowiązek dotyczył przeprowadzenia dwóch kontroli w każdym z 47 zarejestrowanych podmiotów). W 2012 r.35 przeprowadzono po jednej kontroli we wszystkich
żłobkach publicznych i niepublicznych. Zaplanowano ponadto przeprowadzenie drugiej
kontroli we wszystkich zarejestrowanych podmiotach.
Kontrole obejmowały w szczególności respektowanie norm lokalowych i sanitarnych36,
wymogów dotyczących liczby opiekunów i ich kwalifikacji37.
Dyrektor Biura Pomocy i Projektów Społecznych wyjaśnił, że obowiązek przeprowadzenia
kontroli wszedł w życie 20 października 2011 r., w związku z czym liczba przeprowadzonych kontroli do końca 2011 r. powinna uwzględniać zasadę proporcjonalności. Podkreślił
ponadto, że w tym czasie konieczne było przygotowanie pracowników Biura do prowadzenia czynności kontrolnych.
(akta kontroli str. 208 i 147-149)
Sprawozdania z wykonania zadań z zakresu opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech
Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy przekazywała Wojewodzie Mazowieckiemu
w ustalonych terminach38. Sprawozdania za okres od 4 kwietnia do 30 września 2011 r.
złożono 19 października 2011 r. (termin: 10 listopada 2011 r.), zaś za okres od 1 października do 31 grudnia 2011 r. – 19 stycznia 2012 r. (termin: 10 lutego 2012 r.). Sprawozdanie za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2012 r. złożono 13 lipca 2012 r. (termin
15 lipca 2012 r.).
(akta kontroli str. 209-215, 301)
Ustalone
nieprawidłowości
Uwagi dotyczące
badanej działalności
Ocena cząstkowa
Opis stanu
faktycznego
35
36
37
38
39
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
Uwzględniając argumentację o proporcjonalności działań w stosunku do upływu czasu,
a także o czasie niezbędnym na przygotowanie pracowników do prowadzenia czynności
kontrolnych (ostatnia dekada października), należy przyjąć, że w listopadzie i grudniu
2011 r. powinno być zrealizowanych 16 kontroli (faktycznie przeprowadzono 5). Zauważyć jednak należy, że w następnym roku kontrole przeprowadzono już we wszystkich
placówkach.
Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia kontrolowaną działalność w przedstawionym
wyżej zakresie.
3. Resortowy program instytucji opieki nad dziećmi do lat trzech Maluch
3.1. Terminowość i prawidłowość składanych ofert
W 2011 r. i 2012 Minister Pracy i Polityki Społecznej ogłosił konkursy na realizację Resortowego programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi do lat trzech Maluch, w ramach
którego dofinansowaniem objęto działania na rzecz rozwoju infrastruktury opieki nad najmłodszymi dziećmi39.
Do czasu zakończenia kontroli.
Dotyczy wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2011 r.
w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych dotyczących żłobków i klubów dziecięcych (Dz. U. Nr 69, poz. 367).
Art. 15 i 16 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech.
Art. 64 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 5 sierpnia 2011 r. w sprawie sprawozdań
rzeczowo-finansowych z wykonania zadań z zakresu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. Nr 173, poz. 1035).
Dofinansowanie dotyczy: wyposażenia i prac wykończeniowych w budynkach (lokalach), w których powstaną nowe
miejsca; adaptacji istniejących oraz budowy i zakupu budynków (lokali), z przeznaczeniem na organizację i funkcjonowanie nowych miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech.
11
Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy przedłożyła, dotrzymując ustalonych terminów,
Wojewodzie Mazowieckiemu 11 ofert uczestnictwa w tym programie, a następnie wycofała dwie oferty, dotyczące budowy i wyposażenia żłobków przy ul. Muszlowej 17 i ul. Pawlikowskiego 2, ponieważ dotyczyły inwestycji będących w ostatniej fazie realizacji (warunki konkursu nie dawały możliwości sfinansowania kosztów po rozliczeniu inwestycji). Pozostałe oferty sporządzono prawidłowo. Zawierały opis planowanych działań przy realizacji zadania, harmonogram, termin realizacji, kalkulację przewidywanych kosztów, kosztorys z uwzględnieniem typu kosztów i źródła finansowania, wskazanie posiadanych zasobów i zakładane rezultaty. Zostały one zakwalifikowane przez Wojewodę Mazowieckiego.
(akta kontroli str. nr 222-251)
Ustalone
nieprawidłowości
Opis stanu
faktycznego
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
3.2. Realizacja zadań wynikających z programu Maluch
W porozumieniach Wojewody Mazowieckiego z Zastępcą Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy określono m.in. wysokość dotacji, udział środków własnych, termin realizacji zadania, obowiązek wykorzystania dotacji zgodnie z przepisami40 i przedłożenia wojewodzie do zaakceptowania sprawozdania w ciągu 30 dni od zakończenia zadania.
W porozumieniach określono też szereg innych warunków41. Zawarte porozumienia były
zgodne z ofertami złożonymi w konkursach. Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy
podpisała oświadczenie o przyjęciu dotacji.
(akta kontroli str. nr 245-296)
Ustalone
nieprawidłowości
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
3.3. Prawidłowość wykorzystania dotacji w ramach programu Maluch
Urząd Miasta Stołecznego Warszawy wywiązywał się z obowiązków sprawozdawczych.
Zastępca Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy przedstawił Wojewodzie Mazowieckiemu, w ustalonym terminie, sprawozdania z realizacji zadań w 2011 r. i 2012 r. oraz
Sprawozdanie roczne z funkcjonowania instytucji dofinansowanej w ramach Programu
Maluch. W sprawozdaniach podano, że zakres wykonanych prac i dokonanych zakupów
wyposażenia był zgodny z określonym w porozumieniach.
W 2011 r., dotację na trzy spośród czterech zadań wykorzystano w 100%. Dotację na
czwarte zadanie (adaptacja budynku na żłobek przy ul. Prochowej 49) wykorzystano
w 77%, ze względu na uzyskanie w postępowaniu przetargowym ceny niższej od przewidywanej, przy zachowaniu warunku 50% udziału finansowego. Niewykorzystane środki
w wysokości 63.493 zł zwrócono na rachunek Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego.
W 2012 r., dotację w wysokości 96.915 zł na dwa zadania (żłobki przy ul Strumykowej
18 i ul. Wilczej 27a) wykorzystano w całości; pozostałe trzy zadania są przewidywane do
realizacji w latach 2012-2013.
(akta kontroli str. 245-287)
40
41
Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.) i z 29 stycznia 2004 r. –
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
2 grudnia 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu finansowania inwestycji z budżetu państwa (Dz. U. Nr
238, poz. 1579).
M.in. termin do utrzymania działalności placówki, warunek utworzenia i utrzymania liczby miejsc pod rygorem zwrotu
dotacji, sporządzania rocznych sprawozdań z funkcjonowania instytucji dofinansowanej. Przyjęto też harmonogram
realizacji zadania, kosztorysy i wskazano źródło finansowania; zamieszczono też warunek, że w wypadku wykorzystania dotacji niezgodnie z przeznaczeniem, podlega ona zwrotowi wraz z odsetkami, a ponadto, że wykorzystanie
dotacji niezgodnie z przeznaczeniem lub nierozliczenie jej w terminie, wyklucza prawo do ponownego przyznania
dotacji w ramach Programu Maluch.
12
Ustalone
nieprawidłowości
Opis stanu
faktycznego
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
3.4. Efekty realizacji programu Maluch
W latach 2011-2012, w ramach programu Maluch wydatkowano 18.117,3 tys. zł, z tego
udział własny wyniósł 13.486,5 tys. zł (74,4%), a dotacja 4.630,8 tys. (25,6%), co umożliwiło zwiększenie o 501 liczby miejsc w żłobkach.
Zrealizowano 9 zadań, obejmujących prace adaptacyjne i modernizacyjne, budowę placu
zabaw i zakup wyposażenia. Realizatorami inwestycji byli burmistrzowie dzielnic i Zespół
Żłobków Miasta Stołecznego Warszawy.
W 2011 r. dotacja w kwocie 570,7 tys. zł, przy wkładzie własnym w kwocie 4.768,3 tys. zł,
umożliwiła utworzenie 133 miejsc w czterech żłobkach.
W 2012 r. dotacja w kwocie 4.060,1 tys. zł, przy wkładzie własnym w kwocie 8.718,2 tys.
zł, pozwoliła utworzyć 368 miejsc w pięciu żłobkach.
(akta kontroli str. 171-172)
Ustalone
nieprawidłowości
Ocena cząstkowa
W działalności Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie
nie stwierdzono nieprawidłowości.
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w badanym obszarze.
IV. Uwagi i wnioski
W związku z niestwierdzeniem nieprawidłowości, Najwyższa Izba Kontroli nie formułuje
wniosków pokontrolnych. Zwraca natomiast uwagę na potrzebę:
- bieżącego monitorowania Programu Rodzina, opracowania koncepcji i przyjęcia narzędzi do jego prowadzenia, a także ustalenia wartości mierników i horyzontu czasowego,
w jakim wartości te mają zostać osiągnięte;
- uzupełnienia przez osoby zatrudniane w placówkach publicznych na stanowisku młodszego opiekuna wykształcenia do poziomu i w terminie określonym w ustawie o opiece
nad dziećmi w wieku do lat trzech;
- monitorowania stanu realizacji zaleceń Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, w odniesieniu do placówek, w których usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości
uzależniono od poniesienia nakładów finansowych;
- pozyskiwania, dla zbilansowania potrzeb na miejsca w instytucjonalnych formach opieki, informacji o liczbie umów uaktywniających i liczbie dzieci, którym została zapewniona opieka przez nianie.
Wnioski
pokontrolne
V. Pozostałe informacje i pouczenia
Prawo zgłoszenia
zastrzeżeń
Obowiązek poinformowania NIK o
sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków
42
Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach, jeden dla Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy, drugi do akt kontroli.
Zgodnie z art. 54 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli42, Prezydentowi Miasta Stołecznego Warszawy przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego
przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do dyrektora Departamentu Pracy, Spraw Społecznych i Rodziny Najwyższej Izby Kontroli.
Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli,
w terminie 14 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie wykorzystania
uwag i wykonania wniosków pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach
niepodjęcia tych działań.
Dz. U. z 2012 r., poz. 82 ze zm.
13
W wypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin przedstawienia
informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu zastrzeżeń w całości lub
zmienionego wystąpienia pokontrolnego.
Warszawa, dnia 19 grudnia 2012 r.
Kontrolerzy
Doradca prawny
Dyrektor
Departamentu Pracy,
Spraw Społecznych i Rodziny
Kazimierz Laskus
Główny specjalista
kontroli państwowej
Jacek Szczerbiński
Artur Górecki
14