DZIAŁ 2. Figury geometryczne
Transkrypt
DZIAŁ 2. Figury geometryczne
1 kl. 6, Scenariusz lekcji – Pole powierzchni bryły DZIAŁ 2. Figury geometryczne Temat w podręczniku: Pole powierzchni bryły Temat jest przeznaczony do realizacji podczas 2 godzin lekcyjnych. Został zaplanowany jako pierwsza i druga godzina z tematu Pole powierzchni bryły. CELE OGÓLNE doskonalenie sprawności rachunkowej wykorzystywanie i tworzenie informacji modelowanie matematyczne rozumowanie i tworzenie strategii CELE SZCZEGÓŁOWE Uczeń: oblicza pola figur płaskich z wykorzystaniem odpowiednich wzorów rozwija wyobraźnię przestrzenną dostrzega zależności między podanymi informacjami odkrywa sposoby obliczania pól powierzchni graniastosłupów i ostrosłupów oblicza pole powierzchni bryły na podstawie danych wymiarów wykonuje rysunek pomocniczy w celu obliczenia pola powierzchni i objętości bryły rozwiązuje zadania tekstowe z wykorzystaniem wzorów na obliczanie pól powierzchni i objętości graniastosłupów i ostrosłupów stosuje wzory na obliczanie pól powierzchni i objętości brył w zadaniach praktycznych METODY pogadanka dyskusja FORMY PRACY praca indywidualna praca w grupach praca z całą klasą ŚRODKI DYDAKTYCZNE modele brył prostokąty wycięte ze sztywnego papieru karty pracy (załączniki 1–6) karty do losowania (załączniki 7 i 8) aplikacja Klucz do geometrii UWAGI Na poprzedniej lekcji należy poprosić uczniów o wycięcie ze sztywnego papieru figur geometrycznych potrzebnych do gry Ile jest jednakowych ścian? opisanej na s. 13 w dodatku Na dobry początek. Autor: Małgorzata Paszyńska © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl 2 kl. 6, Scenariusz lekcji – Pole powierzchni bryły PRZEBIEG ZAJĘĆ Lekcja 1 Faza wprowadzająca (5 min) Temat lekcji: Pole powierzchni graniastosłupa Czynności organizacyjno-porządkowe. Sprawdzenie pracy domowej. Podanie tematu lekcji i omówienie jej przebiegu: Na tej lekcji nauczymy się obliczać pola powierzchni graniastosłupów. Będziemy stosować zdobytą wiedzę do rozwiązywania zadań związanych z sytuacjami codziennymi. Faza realizacyjna 1. Na dobry początek (7 min) Uczniowie czytają instrukcję gry Ile jest jednakowych ścian? ze s. 13 z dodatku Na dobry początek i wykonują ćwiczenie w 3- lub 4-osobowych grupach. Z prostokątów wyciętych w domu uczniowie składają kolejno siatki trzech brył: – prostopadłościanu o trzech różnych wymiarach, – prostopadłościanu o podstawie w kształcie kwadratu, – sześcianu. Po złożeniu każdej siatki uczniowie zapisują w zeszytach odpowiedzi na pytania: − Ile rodzajów ścian jest w tym prostopadłościanie? − Ile jest ścian poszczególnych rodzajów? Nauczyciel sprawdza, czy grupy poprawnie złożyły i opisały każdą z siatek. 2. Pole powierzchni graniastosłupa (20 min) Przed lekcją nauczyciel przygotowuje tyle kartek z załącznika 7, ile grup będzie tworzonych podczas zajęć. Każda grupa otrzymuje modele graniastosłupów (mogą to być opakowania przyniesione przez uczniów): prostopadłościanu o trzech różnych wymiarach, graniastosłupa o podstawie trójkątnej i graniastosłupa o podstawie sześciokątnej oraz karty pracy (załączniki 1–3) dotyczące tych brył. Karty te zawierają polecenia, których wykonanie pomoże uczniom ustalić sposób obliczania pól powierzchni graniastosłupów. Po wykonaniu zadań z kart pracy przedstawiciele grup losują jedną kartkę – z rysunkiem bryły lub czystą (załącznik 7). Jeśli przedstawiciel zespołu wylosował kartkę z rysunkiem, omawia na forum klasy rozwiązanie zadań z karty pracy dotyczącej wylosowanej bryły. W trakcie prezentacji pozostali uczniowie weryfikują swoje rozwiązania. Uczniowie wspólnie formułują treść notatki: Pole powierzchni całkowitej graniastosłupa jest równe sumie pól wszystkich ścian. 3. Rozwiązywanie zadań (8 min) Zad. 6 i 7 s. 130–131 – uczniowie rozwiązują zadania indywidualnie. Wybrani uczniowie zapisują na tablicy swoje rozwiązanie, pozostali uczniowie sprawdzają je i omawiają. Faza podsumowująca (5 min) Uczniowie odpowiadają na pytanie: W jakich innych sytuacjach z życia codziennego niż przedstawione w zadaniach 6 i 7 może być przydatna umiejętność obliczania pola powierzchni graniastosłupa? Podajcie kilka przykładów. Ocena pracy uczniów na lekcji. Zadanie pracy domowej. Zad. 1, 2 i 4 s. 129–130 z podręcznika. Zad. 2 s. 81 w zeszycie ćwiczeń (zad. 1 s. 88 w zeszycie Radzę sobie coraz lepiej). Dla chętnych: Dla dociekliwych s. 83 w zeszycie ćwiczeń. Autor: Małgorzata Paszyńska © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl 3 kl. 6, Scenariusz lekcji – Pole powierzchni bryły Lekcja 2 Faza wprowadzająca (5 min) Temat lekcji: Pole powierzchni ostrosłupa Czynności organizacyjno-porządkowe. Sprawdzenie pracy domowej. Podanie tematu lekcji i omówienie jej przebiegu: Na tej lekcji nauczymy się obliczać pola powierzchni ostrosłupów oraz będziemy rozwiązywać zadania tekstowe dotyczące obliczania powierzchni tych brył. 1. Przypomnienie wzorów na pola wielokątów Uczniowie odpowiadają na pytania: − Jakie figury mogą być podstawami ostrosłupów? − Jakie są wzory na obliczanie pól powierzchni tych figur? (5 min) 2. Pole powierzchni ostrosłupa (20 min) Przed lekcją nauczyciel przygotowuje tyle kartek z załącznika 8, ile grup będzie tworzonych podczas zajęć. Każda grupa otrzymuje karty pracy (załączniki 4–6). Zawierają one polecenia, których wykonanie pomoże uczniom ustalić sposób obliczania pól powierzchni ostrosłupów. Uczniowie mogą korzystać z modeli ostrosłupów złożonych z siatek z zestawu Kluczowe pomoce dydaktyczne. Po wykonaniu zadań z kart pracy przedstawiciele grup losują jedną kartkę – z rysunkiem bryły lub czystą (załącznik 8). Jeśli przedstawiciel zespołu wylosował kartkę z rysunkiem, omawia na forum klasy rozwiązanie zadań z karty pracy dotyczącej wylosowanej bryły. Nauczyciel, korzystając z aplikacji Klucz do geometrii, prezentuje odpowiednie ostrosłupy. Pozostali uczniowie weryfikują swoje rozwiązania. Uczniowie wspólnie formułują treść notatki: Pole powierzchni całkowitej ostrosłupa jest równe sumie pól wszystkich ścian. 3. Zadania tekstowe (10 min) Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadanie, wykorzystując wiadomości zdobyte podczas lekcji. Nauczyciel matematyki, pan Bystry, planuje okleić metalizowaną folią samoprzylepną model ostrosłupa, którego podstawą jest ośmiokąt foremny o boku 4 cm. Wysokość ściany bocznej tej bryły jest równa 15,4 cm. Pan Bystry obliczył, że na podstawę zużyje około 77,25 cm2 folii samoprzylepnej. Ile co najmniej centymetrów kwadratowych tej folii potrzebuje pan Bystry do oklejenia całej bryły? Sprawdzenie poprawności rozwiązania zadania odbywa się na forum klasy. Uczniowie biorą udział w dyskusji. Zad. 13 s. 131 – uczniowie rozwiązują zadanie indywidualnie. Wybrany uczeń zapisuje na tablicy rozwiązanie, pozostali uczniowie biorą udział w dyskusji. Faza podsumowująca (5 min) Uczniowie odpowiadają na pytanie: − Czy waszym zdaniem łatwiej jest policzyć pole powierzchni, mając narysowaną siatkę ostrosłupa czy jego rzut? Ocena pracy uczniów na lekcji. Zadanie pracy domowej. Zad. 3 i 5 s. 130 z podręcznika. Dla chętnych: Dla dociekliwych s. 132 z podręcznika. Autor: Małgorzata Paszyńska © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl 4 kl. 6, Scenariusz lekcji – Pole powierzchni bryły Załącznik 1 KARTA PRACY I Poniższe rysunki przedstawiają ten sam prostopadłościan w trzech różnych położeniach. b I c a c II a III b Weźcie model prostopadłościanu o trzech różnych wymiarach. Ustawcie go kolejno w takich położeniach jak na rysunkach. Uzupełnijcie zdania. Prostopadłościan ma ___________ ścian, które są __________________. Bryła ta ma _______ pary jednakowych i równoległych ścian. Prostopadłościan ten jest graniastosłupem o podstawie w kształcie _______________. Zmierzcie i zapiszcie długości krawędzi narysowanego prostopadłościanu. a = _______ cm b = _______ cm c = _______ cm Obliczcie pola oznaczonych ścian. PI = ________________________________________ PII = ________________________________________ PIII = ________________________________________ Obliczcie pole powierzchni całkowitej narysowanej bryły. Pc = _____________________________________________________________________ Autor: Małgorzata Paszyńska © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl 5 kl. 6, Scenariusz lekcji – Pole powierzchni bryły Załącznik 2 KARTA PRACY II Poniższe rysunki przedstawiają ten sam graniastosłup w dwóch różnych położeniach. H a I II a ha a a Weźcie model graniastosłupa o podstawie w kształcie trójkąta równobocznego. Ustawcie go kolejno w takich położeniach jak na rysunkach. Uzupełnijcie zdania. Graniastosłup o podstawie w kształcie trójkąta równobocznego ma _______ jednakowe ściany, które są trójkątami równobocznymi, i _______ jednakowe ściany, które są _______________. Pole _______________ całkowitej tej bryły można obliczyć ze wzoru: Pc = 2 ∙ PI + ___ ∙ PII. Zmierzcie i zapiszcie długości odpowiednich odcinków. a = _______ cm ha = _______ cm H = _______ cm Obliczcie pola oznaczonych ścian. PI = __________________________________________ PII = __________________________________________ Obliczcie pole powierzchni całkowitej narysowanej bryły. Pc = _____________________________________________________________________ Autor: Małgorzata Paszyńska © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl 6 kl. 6, Scenariusz lekcji – Pole powierzchni bryły Załącznik 3 KARTA PRACY III Poniższe rysunki przedstawiają ten sam graniastosłup w dwóch różnych położeniach. a a a H II I a a a a Weźcie model graniastosłupa, którego podstawą jest sześciokąt foremny. Ustawcie go kolejno w takich położeniach jak na rysunkach. Uzupełnijcie zdania. Graniastosłup o podstawie w kształcie sześciokąta foremnego ma _______ jednakowe ściany, które są sześciokątami, i _______ jednakowych ścian, które są _______________. Pole powierzchni całkowitej tej bryły można obliczyć ze wzoru: Pc = ___ ∙ PI + ___ ∙ PII. Zmierzcie i zapiszcie długości odpowiednich odcinków. a = _______ cm H = _______ cm Obliczcie pole podstawy narysowanej bryły. Wskazówka. Sześciokąt foremny możemy podzielić na 6 jednakowych trójkątów równobocznych o boku równym długości boku sześciokąta. Na rysunku graniastosłupa podzielcie jego podstawę (ściana I) na takie trójkąty. Narysujcie wysokość jednego z nich i ją zmierzcie. ha = _______ cm PI = ________________________________________ Obliczcie pole ściany bocznej narysowanej bryły. PII = _______________________________________ Obliczcie pole powierzchni całkowitej narysowanego graniastosłupa. Pc = _____________________________________________________________________ Autor: Małgorzata Paszyńska © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl 7 kl. 6, Scenariusz lekcji – Pole powierzchni bryły Załącznik 4 KARTA PRACY IV Poniższe rysunki przedstawiają model ostrosłupa o podstawie w kształcie kwadratu oraz jego dwie ściany naturalnej wielkości. a I II ha a a Uzupełnijcie zdania. Ściany ostrosłupa o podstawie w kształcie kwadratu to _____ kwadrat i ______ jednakowe trójkąty _______________________. Pole powierzchni całkowitej tej bryły można obliczyć ze wzoru: Pc = PI + _____ ∙ _____. Zmierzcie i zapiszcie długości odpowiednich odcinków. a = _____ cm ha = _____ cm Obliczcie pola oznaczonych ścian. PI = __________________________________________ PII = __________________________________________ Obliczcie pole powierzchni całkowitej narysowanej bryły. Pc = _____________________________________________________________________ Autor: Małgorzata Paszyńska © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl 8 kl. 6, Scenariusz lekcji – Pole powierzchni bryły Załącznik 5 KARTA PRACY V Poniższe rysunki przedstawiają model ostrosłupa o podstawie w kształcie trójkąta równobocznego oraz jego dwie ściany naturalnej wielkości. a I II a ha hśb a a Uzupełnijcie zdania. Ściany ostrosłupa o podstawie w kształcie trójkąta równobocznego to _____ trójkąt równoboczny i _____ jednakowe trójkąty _______________. Pole powierzchni ___________ tej bryły można obliczyć ze wzoru: Pc = PI + _____ ∙ PII. Zmierzcie i zapiszcie długości odpowiednich odcinków. a = _____ cm ha = _____ cm hśb = _____ cm Obliczcie pola oznaczonych ścian. PI = ___________________________________________ PII = ___________________________________________ Obliczcie pole powierzchni całkowitej narysowanej bryły. Pc = _____________________________________________________________________ Autor: Małgorzata Paszyńska © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl 9 kl. 6, Scenariusz lekcji – Pole powierzchni bryły Załącznik 6 KARTA PRACY VI Poniższe rysunki przedstawiają model ostrosłupa o podstawie w kształcie prostokąta oraz jego trzy ściany naturalnej wielkości. b I II III hb ha a a b Narysujcie na oddzielnej kartce siatkę tego ostrosłupa. Uzupełnijcie zdania. Ściany ostrosłupa o podstawie w kształcie prostokąta to jeden ________________ i ________ pary jednakowych trójkątów _____________________. Pole powierzchni całkowitej tej bryły można obliczyć ze wzoru: Pc = _____ + _____ ∙ _____ + _____ ∙ _____ Zmierzcie i zapiszcie długości odpowiednich odcinków. a = ______ cm b = ______ cm ha = _____ cm hb = _____ cm Obliczcie pola oznaczonych ścian. PI = _________________________________________ PII = _________________________________________ PIII = _________________________________________ Obliczcie pole powierzchni całkowitej narysowanej bryły. Pc = _____________________________________________________________________ Autor: Małgorzata Paszyńska © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl kl. 6, Scenariusz lekcji – Pole powierzchni bryły Załącznik 7 a H II H I b II a a Autor: Małgorzata Paszyńska © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl kl. 6, Scenariusz lekcji – Pole powierzchni bryły Załącznik 8 Autor: Małgorzata Paszyńska © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl