Choroby cywilizacyjne

Referat: Choroby cywilizacyjne jako wynik nieprawidłowego odżywiania
się człowieka.
Choroby cywilizacyjne definiowane są jako globalnie występujące, powszechne choroby, do
których wystąpienia lub rozprzestrzenienia przyczynił się postęp współczesnej cywilizacji.
Z tego też powodu zamiennie używa się nazwy „choroby XXI wieku”.
Znaczący wpływ na występowanie tych chorób ma nieprawidłowy sposób odżywiania się
ludzi. Przygotowując różne potrawy nauczyliśmy się przetwarzać i wzbogacać żywność
„dopasowując” ją do swoich upodobań smakowych. Niestety, nie zawsze sposób doboru
żywności oraz przygotowywania posiłków jest poprawny, to znaczy zdrowy. Istnieje wiele
błędów w żywieniu człowieka, które są przyczyną różnych chorób. Spośród około 170 chorób
cywilizacyjnych, główne miejsce zajmują choroby serca i naczyń krwionośnych, a także
otyłość spowodowane właśnie- w głównej mierze- nieprawidłowym trybem życia i sposobem
odżywiania. Do najczęściej występujących chorób cywilizacyjnych nierozerwalnie
związanych z nieprawidłowym odżywianiem się należą:
a) otyłość
b) cukrzyca
c) wysokie ciśnienie tętnicze
d) miażdżyca
e) zawał
f) nowotwory złośliwe
W efekcie wieloletnich obserwacji żywieniowych zwyczajów ludzi, oraz łączenia ich z
wynikami wielu nauk przyrodniczych opracowano model racjonalnego żywienia. W języku
łacińskim „rationalis” oznacza rozumny, rozsądny. Zatem zasady racjonalnego żywienia
polegają na konsekwentnym przestrzeganiu i dostarczaniu składników odżywczych w
odpowiedniej ilości i jakości każdemu człowiekowi.
Charakterystyka wybranych chorób wynikających z nieprawidłowego odżywiania się:
Otyłość
Termin kliniczny określający 15% nadwagę lub ciężar ciała przekraczający niezależny ciężar
ciała. Otyłość związana jest ze zwiększoną zawartością tkanki tłuszczowej.
Diabetes mellitus- cukrzyca.
Choroba wynikająca z niedoboru insuliny, w której dochodzi do głębokich zaburzeń
przemiany węglowodanów, tłuszczów i białek. Insulina wytwarzana jest przez trzustkę,
gruczoł znajdujący się za żołądkiem. Insulina reguluje poziom cukru we krwi jak i
zużytkowanie glukozy w tkankach. Jej niedobór prowadzi do wzrostu poziomu cukru we krwi
oraz do pojawienia się cukru w moczu. Uważa się, że do wystąpienia cukrzycy przyczynia się
zarówno czynnik genetyczny jak i środowiskowy.
Jednym z głównych czynników środowiskowych jest otyłość.
Ryzyko zachorowania na cukrzycę wzrasta ośmiokrotnie przy nadwadze rzędu 25%.
Są dwa rodzaje cukrzycy: cukrzyca insulinozależna i cukrzyca prosta. Cukrzyca
insulinozależna często spotykana jest u dzieci i młodzieży. Jest leczona za pomocą insuliny i
diety. Cukrzyca prosta spotykana jest u ludzi dorosłych. Leczona jest dieta i lekami
doustnymi. Główna różnica polega na tym, że trzustka osoby cierpiącej na insulinozależną
cukrzycę nie wytwarza prawie wcale insuliny. U osób z cukrzycą prosta jest „rozleniwiona” i
produkuje zbyt mało insuliny, zdarza się również, że wyprodukowana insulina nie jest
skutecznie spożytkowana przez nasz organizm.
Pompa insulinowa
Miażdżyca naczyń
Jest to stwardnienie ścianek tętnic i ma miejsce wtedy, gdy pewna ilość substancji tłuszczowych,
które normalnie krążą w naszym ustroju, jest wtłoczona w ścianki tętnic. Płytki miażdżycowe,
zbudowane z substancji tłuszczowych, osadzają się na ściankach naczyń, tak jak rdza osadza się
na ściankach metalowej rury. Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego zawierają nasycone kwasy
tłuszczowe i szczególnie przyczyniają się do tworzenia tych płytek.
Nadciśnienie tętnicze
Ciśnienie krwi to siła z jaką krew płynąca w tętnicach oddziałuje na ścianki naczyń.
Wyrzucona skurczem serca krew (około 60-70 uderzeń na minutę) płynie tętnicami. Tętnice
oddalając się od serca stają się coraz węższe, przechodzą w drobne naczynia , zwane
naczyniami włosowatymi. Docierają do wszystkich komórek ciała. Krew wraca do serca
żyłami. Jeżeli naczynia włosowate SA obkurczone lub zwężone, w tętnicach wzrasta ciśnienie
płynu na ścianki. Zwężenie lub skurcz naczyń powoduje wzrost ciśnienia krwi na ścianki.
Ciśnienie krwi wzrasta w chwilach zdenerwowania, emocji, wzmożonego wysiłku
fizycznego; obniża się w czasie snu, odpoczynku.
Ciśnienie tętnicze krwi mierzymy za pomocą ciśnieniomierza. Zmienia się w zależności od
wieku. Prawidłowe ciśnienie u osób dorosłych waha się od 100/60 mmHg do 135/80 mmHg,
dla dziecka w wieku 11-18 lat około 100/75 mmHg
Miażdżyca naczyń
Jest to stwardnienie ścianek tętnic i ma miejsce wtedy, gdy pewna ilość substancji
tłuszczowych, które normalnie krążą w naszym ustroju, jest wtłoczona w ścianki tętnic. Płytki
miażdżycowe, zbudowane z substancji tłuszczowych, osadzają się na ściankach naczyń, tak
jak rdza osadza się na ściankach metalowej rury. Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego
zawierają nasycone kwasy tłuszczowe i szczególnie przyczyniają się do tworzenia tych
płytek
ciśnieniomierz
.
Zawał serca
Jeśli tętnice unaczyniające serce zostają zamknięte przez nawarstwiające się złogi
tłuszczowe, pewne fragmenty serca zostają nieukrwione, bo nie płynie do nich krew. Te
części serca ulegną martwicy. Mówimy wówczas o zawale serca. Zmniejszenie spożycia
tłuszczów zwierzęcych może zapobiec tworzeniu się złogów tłuszczowych w tętnicach.
Nowotwory złośliwe
Powstają na skutek zaburzenia prawidłowej reprodukcji komórek. Komórki nowotworowe są
zniekształcone i niezdolne do wykonywania swych prawidłowych funkcji.
Jest wiele rodzajów nowotworów. Naukowcy wykazują prawdopodobieństwo występowania
związku między zachorowalnością na raka a nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi.
Duża ilość tłuszczu i mała ilość błonnika w diecie powoduje wzrost ryzyka zachorowań na
raka piersi i jelita grubego.
Pracę wykonała: Ewa Szurek kl. M3