Ewaluacja wewnętrzna

RAPORT
Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ
PRZEPROWADZONEJ
W ROKU SZKOLNYM 2014/2015
ZESPÓŁ PLACÓWEK
SZKOLNO – WYCHOWAWCZO – REWALIDACYJNYCH
Wodzisław Śląski
Przebieg ewaluacji
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej
w placówce przez Zespół zadaniowy do przeprowadzenia ewaluacji wewnętrznej.
Raport z ewaluacji dotyczy obszaru: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej
opiekuńczej oraz innej działalności statutowej placówki.
Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane
w sposób sprzyjający uczeniu się.
Ewaluacja miała na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez
placówkę wymagań zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego.
Opis metodologii
zostało przeprowadzone przez powołany w placówce Zespół
zadaniowy do przeprowadzenia ewaluacji wewnętrznej. Narzędziem wykorzystanym
w badaniu były 3 ankiety; jedną skierowano do nauczycieli, drugą do rodziców,
trzecią dla uczniów; oraz kwestionariusz wywiadu z dyrektorem placówki (załącznik
1). Ze względu na kilka ogniw wchodzących w skład placówki, zespół opracował
osobne narzędzia badawcze dla poszczególnych grup: Ośrodka Rewalidacyjno Wychowawczego (ankiety 2a, 2b), Wczesnego Wspomagania (ankiety 3a, 3b) oraz
Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego (ankiety 4a, 4b, 4c). W badaniu
wzięło udział 92 nauczycieli, 70 rodziców oraz 43 uczniów. Wszystkie grupy zostały
wybrane losowo.
Badanie
Wywiad z dyrektorem szkoły miał na celu dostarczenie informacji w jaki sposób
organizuje się w szkole procesy edukacyjne; czy w tegorocznym planie pracy szkoły
uwzględniono realizację dodatkowych projektów i programów; w jaki sposób jest
prowadzony monitoring osiągnięć uczniów.
Obserwacja placówki miała na celu uzyskanie informacji, czy w szkole widoczne są
informacje o sukcesach uczniów; jakie możliwości ma szkoła do korzystania z
technologii informatyczno-komunikacyjnych w pracy uczniów i nauczycieli (jakie
szkoła ma ograniczenia w tym względzie); czy wielkość sal lekcyjnych jest
odpowiednia do liczebności klas.
Koordynatorem pracy Zespołu był Dyrektor Zespołu Placówek Szkolno –
Wychowawczo – Rewalidacyjnych. Badanie trwało od listopada 2014 do marca 2015
roku, i składało się z kilku etapów:
* sformułowanie pytań szczegółowych
* określenie kryteriów, wg których ocenione będą wyniki ewaluacji
listopad 2014 r.
* przygotowanie narzędzi
* określenie próby badawczej
* przeprowadzenie ewaluacji
* porównanie uzyskanych wyników z wymaganiami Rozporządzenia
* opracowanie raportu określającego poziom spełniania wymagań
* określenie form prezentacji danych
* wykorzystanie wyników ewaluacji
grudzień 2014 r.
styczeń/luty 2015r.
marzec 2015r.
W ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia wszyscy nauczyciele starali się
przeanalizować temat, i odpowiedzieć na następujące pytania:
 jak rozumiemy istotę danego wymagania;
 co jest najważniejsze w danym wymaganiu, z punktu widzenia rozwoju naszej
placówki;
 co już robimy w zakresie danego wymagania;
 co możemy jeszcze zrobić, żeby rozwijać się w danym wymaganiu.
Starano się zebrać informacje (odpowiedzi) na zadane kluczowe pytania m.in.:
1. Czy procesy edukacyjne są realizowane z wykorzystaniem zalecanych warunków
i sposobów realizacji podstawy programowej?
2. Czy procesy edukacyjne przebiegające w szkole są planowane?
3. Czy procesy edukacyjne przebiegające w szkole są monitorowane i doskonalone?
Czy wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są wykorzystywane
w planowaniu tych procesów?
4. Czy procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się? Czy
nauczyciele stosują różne sposoby wspierania i motywowania uczniów w procesie
uczenia się?
5. Czy ocenianie uczniów daje im informację o ich postępach w nauce oraz motywuje
ich do dalszej pracy? Czy informacja o postępach w nauce otrzymana w wyniku
oceniania uczniów pomaga im uczyć się i planować swój indywidualny proces
uczenia się?
6. Czy w szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów?
7. Czy w szkole analizuje się wyniki monitorowania osiągnięć uczniów i wdraża się
wnioski z tych analiz?
8. Czy nauczyciele pracują wspólnie z uczniami nad doskonaleniem procesów
edukacyjnych? Czy działania podejmowane w szkole są planowane, wdrażane
i modyfikowane z udziałem uczniów i adekwatne do ich potrzeb?
9. Czy nauczyciele współdziałają w organizowaniu, realizacji i analizie procesów
edukacyjnych, a wprowadzanie zmian w przebiegu tych procesów następuje
w wyniku wspólnych ustaleń pomiędzy nauczycielami?
Ewaluacja ma na celu ustalenie jednego z pięciu poziomów spełniania przez szkołę
wymagań zawartych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej:
Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę;
Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę;
Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę;
Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę;
Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez
szkołę.
Wyniki ewaluacji adresowane są do dyrektora, rady pedagogicznej, uczniów,
rodziców oraz organu prowadzącego szkołę.
WYNIKI EWALUACJI
Obszar: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej opiekuńczej oraz innej
działalności statutowej placówki
Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu
się.
Nauczanie w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania,
jest dobrze zorganizowane, przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość
czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania
angażują uczniów. Środowisko uczenia się powinno być atrakcyjne, metody pracy
nauczycieli oparte o najnowsza wiedzę pedagogiczna. Ważne jest, by zachęcać
uczniów do samooceny i brania odpowiedzialności za proces uczenia się. Duży
wpływ na ten proces ma dostarczanie uczniom informacji o postępie, jaki się
dokonuje w ich rozwoju intelektualnym, społecznym i osobistym.
____________________________________________________________________
Komentarz
1. Procesy edukacyjne są realizowane z wykorzystaniem zalecanych warunków
i sposobów realizacji podstawy programowej?
Procesy edukacyjne są planowane i realizowane z uwzględnieniem zalecanych
warunków i sposobu realizacji wskazanych w podstawie programowej. Uwzględniają
przy tym bazę i możliwości szkoły. Na podstawie tych zaleceń dokonuje się wyboru
programów nauczania i podręczników oraz sporządza plany pracy. Plany pracy
nauczycieli zawierają określenia celu prowadzonych zajęć w odniesieniu do
podstawy programowej. Zdaniem nauczycieli zalecane warunki i sposoby realizacji
podstawy programowej są przydatną wskazówką w nauczaniu. Wśród najczęściej
stosowanych wymieniają:
 dostosowanie treści, metod i form pracy do możliwości ucznia,
 monitorowanie osiągnięć ucznia, ewaluacja w trakcie realizacji podstawy,
 określenie i zapoznanie uczniów z wymaganiami,
 informacja zwrotna o postępach,
 korzystanie z bazy dydaktycznej placówki.
Podobnie odpowiedzieli nauczyciele pracujący w ORW; wymienili tutaj:
 indywidualny program oparty na Orzeczeniu PPP,
 właściwe metody i formy pracy,
 odpowiednio wyposażone sale i pomoce dydaktyczne.
Jak podkreśla w wywiadzie dyrektor placówki, analiza wyników
wewnętrznego nadzoru pedagogicznego nad realizacją podstawy programowej
dokonywana jest dwa razy w roku szkolnym. Podczas posiedzeń rady pedagogicznej
omawiane są problemy dotyczące realizacji podstawy programowej w oparciu
o plany pracy. W szkole opracowany jest arkusz organizacyjny, w którym
zaplanowano obowiązkowe zajęcia edukacyjne oraz odbywa się kontrola ich
realizacji.
2. Czy procesy edukacyjne przebiegające w szkole są planowane?
W odpowiedzi na pytanie: Co uwzględnia Pan/i w planowaniu procesów
edukacyjnych? Nauczyciele wymieniają: możliwości ucznia (100%), indywidualne
potrzeby ucznia (98%), czas potrzebny do zrealizowania określonych treści (61%),
organizację roku szkolnego (49%) oraz liczebność klas (37% badanych). Nauczyciele
ORW na podobnie sformułowane pytanie (Co uwzględnia Pan/i w trakcie
planowania programu zajęć rewalidacyjno-wychowawczych?) odpowiedzieli:
 indywidualne potrzeby uczniów (100% badanych),
 możliwości uczniów (100%),
 preferencje podopiecznego (97%),
 czas potrzebny do zrealizowania określonych potrzeb (95%).
Dwoje badanych wskazało w tym zakresie także na oczekiwania rodziców i Poradni
Psychologiczno-Pedagogicznej.
Zasadniczymi elementami planu procesów edukacyjnych szkoły są zajęcia
dydaktyczne, zajęcia dodatkowe, koła zainteresowań, uroczystości i konkursy,
uroczystości z udziałem rodziców, spotkania z rodzicami, wycieczki. Plany
procesów edukacyjnych tworzy się na podstawie: programu wychowawczego,
programu profilaktyki i programów nauczania wyrastających z podstawy
programowej. Są to plany działań wychowawczych i profilaktycznych oraz plany
wynikowe zajęć edukacyjnych znajdujące swe odzwierciedlenie w planowanych do
realizacji zagadnieniach. Programy nauczania z obowiązkowych zajęć edukacyjnych
realizowane są warunkach sprzyjającej i dobrze wyposażonej bazy lokalowej oraz
pomocy dydaktycznych. Procesy edukacyjne są planowane również w opracowanych
przez nauczycieli planach zajęć dodatkowych (tzw. karcianych). Plany te zawierają
cele edukacyjne, treści programowe.
Opracowano tygodniowy rozkład zajęć, który uwzględnia zalecenia dotyczące
planowania takiego rozkładu. 91,5 % ankietowanych rodziców uważa, ze plan lekcji
jest tak ułożony, że sprzyja uczeniu się (63,9% raczej tak, 27,6% zdecydowanie tak),
pozostali rodzice wybrali odpowiedź raczej nie. Spośród badanych uczniów 29%
twierdzi, że nigdy nie czuli się zmęczeni z powodu liczby zajęć w szkole, 16% rzadziej niż 1 w tygodniu, 20% - że raz w tygodniu, 14% - kilka razy w tygodniu,
21% twierdzi, że zmęczeni są codziennie.
Spośród rodziców podopiecznych ORW, 21 osób stwierdziło, że tygodniowy tok
zajęć rewalidacyjno-wychowawczych spełnia ich oczekiwania, 1 osoba nie ma zdania
na ten temat.
3. Czy procesy edukacyjne przebiegające w szkole są monitorowane i doskonalone?
Czy wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są wykorzystywane
w planowaniu tych procesów?
Działania określone w planach są monitorowane, a wnioski z monitoringu
uwzględniane są w planach na kolejny rok oraz w doskonaleniu bieżących działań.
Uzyskane wyniki wykorzystuje się do ustalania wniosków do dalszej pracy oraz
modyfikacji oferty programowej, w tym do wyrównywania szans, planowania pracy
z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych, indywidualizacji pracy z dziećmi,
indywidualizacji kontaktów z rodzicami, do planowania pracy kół zainteresowań.
Monitoring szczególnie obejmuje zmienioną podstawę programową. Monitoring
prowadzony jest poprzez nadzór dyrektora. Przyjmuje formę obserwacji zajęć
edukacyjnych i analizy jakościowej dokumentów oraz ilościowej odbytych zajęć
edukacyjnych. Ponadto monitorowana jest częstotliwość oceniania i realizacja
dodatkowych godzin wynikających z zapisu ustawy Karta Nauczyciela.
Nauczyciele wskazują na prowadzenie w szkole monitoringu procesów edukacyjnych
pod kątem sprawdzania skuteczności i przydatności podejmowanych działań.
Wykorzystują do tego celu narzędzia takie jak sprawdziany wiadomości
i umiejętności, badania wyników, karty pracy, odpowiedzi ustne, aktywność na
zajęciach. Celem prowadzonego monitoringu jest: sprawdzenie przebiegu realizacji
podstawy programowej, gromadzenie informacji o uczniach i ich osiągnięciach oraz
dokonywanie okresowej i rocznej oceny uczniów.
Przejawem monitorowania procesów w placówce są semestralne sprawozdania
z realizacji planów pracy. Są one przedstawiane na posiedzeniach Rady
Pedagogicznej. Służą one planowaniu pracy dydaktycznej, opracowywaniu planu
nadzoru pedagogicznego, planowaniu pracy na zajęciach wyrównawczych
i rozwijających, planowaniu pracy na zajęciach przygotowujących uczniów do
egzaminów zewnętrznych oraz planowaniu innych zajęć dodatkowych.
4. Czy procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się? Czy
nauczyciele stosują różne sposoby wspierania i motywowania uczniów w procesie
uczenia się?
Atmosfera szacunku, zaufania i równości, panująca w szkole sprzyja uczeniu
się, tworzą ją wszyscy uczniowie i nauczyciele. Uczeniu się sprzyja
wykorzystywanie opinii i inicjatyw uczniowskich, współpraca koleżeńska oraz
wzajemny szacunek uczniów do wszystkich pracowników szkoły.
W opinii znacznej większości rodziców (28 na 36 badanych) ich dzieci lubią chodzić
do szkoły; aż 88% rodziców twierdzi, że nauczyciele traktują wszystkich uczniów
równie dobrze. Równocześnie 81% badanych rodziców podopiecznych ORW
deklaruje, że mają poczucie o indywidualnym traktowaniu ich dzieci; 100% z tej
grupy uważa, że nauczyciele mają właściwe podejście do dzieci, tworzą miłą
atmosferę i zaspokajają potrzeby dzieci. Wszyscy badani rodzice dzieci
uczęszczających na WWR podkreślają, że dzieci bardzo chętnie uczestniczą
w zajęciach organizowanych w placówce, a zajęcia są atrakcyjne i ciekawe dla
dziecka, dostosowane do jego umiejętności i możliwości. W pełni pokrywa się to ze
zdaniem n-li pracujących z tymi dziećmi. Podkreślają Oni, iż proces edukacyjny, aby
służył rozwojowi dzieci musi się opierać na:
 dostosowaniu metod i form pracy,
 tematyce zajęć, która zainteresuje dziecko,
 wyjaśnianiu rodzicom celów i zasadności podjętych działań,
 angażowaniu rodzica do tego, aby kontynuował działania w domu.
Zdaniem uczniów, atmosfera sprzyjająca uczeniu się zapewniona jest dzięki
życzliwości oraz stwarzaniu przez nauczycieli dobrych relacji miedzy uczniami; 80%
badanych uczniów deklaruje, że nauczyciele w nich wierzą, aż 90% - że wzajemne
relacje nauczyciel-uczeń są życzliwe. Nauczyciele w trakcie procesu lekcyjnego
uzmysławiają uczniom potrzebę wykorzystania zdobytej wiedzy w przyszłości,
tworzą przyjazną atmosferę. Aż 90% ankietowanych uczniów, deklaruje że mogą
liczyć na pomoc nauczyciela, gdy mają trudności z nauką.
Na pytanie: Czy n-le zrozumiale tłumaczą zagadnienia i potrafią zainteresować
Cie tematem? 44,3% badanych odpowiedziało zawsze, 32,5% - czasem, 23,2%
odpowiedziało, że nigdy. Równocześnie, przeszło połowa badanych rodziców
(72,1%) stwierdziła w ankiecie, że szkoła zaspokaja potrzeby edukacyjne Ich dzieci,
a opracowany przez nauczycieli program edukacyjny jest dostosowany do
możliwości ucznia i zaleceń Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej (97,2%
badanych). Równie wysoki odsetek ankietowanych rodziców stwierdza, że:
 szkoła pomaga rozwijać zainteresowania uczniów (94,4%),
 sposób, w jaki szkoła wychowuje uczniów odpowiada ich potrzebom (83,3%).
Spośród ankietowanych rodziców wychowanków ORW wszyscy podkreślają, że
stosowane metody i formy pracy są dostosowane do możliwości rozwojowych
dziecka. 63% badanych rodziców wychowanków ORW twierdzi, że szkoła stwarza
warunki do nabywania nowych umiejętności w stopniu bardzo dobrym, 27% dobrym, 9% badanych nie ma zdania w tym temacie. 94,5% ankietowanych rodziców
twierdzi, że szkoła wspiera ich w przezwyciężaniu trudności związanych
z wychowaniem i nauczaniem. Podobne zdanie prezentuje 100% badanych rodziców
dzieci, podopiecznych WWR.
Nauczyciele w procesie edukacyjnym i wychowawczym stosują nowatorskie
rozwiązania służące rozwojowi uczniów. Dotyczą one stosowanych metod pracy,
wykorzystywanych środków dydaktycznych oraz poszerzenia zakresu wiedzy
przedmiotowej. 96,96% badanych nauczycieli twierdzi, że szkoła zapewnia im
możliwość korzystania z potrzebnych podczas zajęć pomocy dydaktycznych, które
podnoszą jakość procesu uczenia. Równocześnie, tyle samo osób deklaruje, że
pomieszczenia, w których prowadzi się zajęcia sprzyjają osiąganiu zamierzonych
celów i uczeniu się.
Wszyscy nauczyciele deklarują, że wprowadzają nowatorskie rozwiązania w swojej
pracy. Dotyczą one głównie metod pracy i wykorzystania środków dydaktycznych.
Ankietowani uczniowie, wśród urządzeń i pomocy często wykorzystywanych na
lekcjach wymieniają: komputer (74,41%), projektor (32,55%), internet (48,83%) oraz
tablicę interaktywną (30,23%). Stosowanie tych rozwiązań nauczyciele uzasadniają
przede wszystkim pozytywnym wpływem na rozwój uczniów oraz podniesieniem
atrakcyjności zajęć.
5. Czy ocenianie uczniów daje im informację o ich postępach w nauce oraz
motywuje ich do dalszej pracy? Czy informacja o postępach w nauce otrzymana
w wyniku oceniania uczniów pomaga im uczyć się i planować swój indywidualny
proces uczenia się?
Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom
uczyć się i planować ich indywidualny rozwój. Na początku roku szkolnego
przekazywana jest uczniom dokładna informacja o wymaganiach edukacyjnych
niezbędnych do uzyskania poszczególnych ocen wynikających z realizowanego
programu nauczania oraz o możliwości otrzymania wyższej oceny. Według
nauczycieli zwiększa to aktywność uczniów oraz poczucie odpowiedzialności za
proces uczenia się. Uczniowie wiedzą, co nauczyciele od nich wymagają, za co ich
oceniają. Znają system nagród i kar. Wiedzą, że na koniec roku szkolnego można
dostać jako nagrodę książkę za naukę i frekwencję, dyplom oraz statuetki za
aktywność sportową. Rodzice są informowani, jakie postępy edukacyjne osiągają się
ich dzieci podczas spotkań z wychowawcą i rozmów indywidualnych.
Ocena zachowania uczniów odbywa się na bieżąco oraz semestralnie w odniesieniu
do ustalonych pożądanych postaw społecznych na podstawie regulaminu oceniania
zachowania zawartego w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania.
Oceny wystawiane w szkole są uzasadniane i zgodne z ustalonymi kryteriami.
Uczniowie na zdecydowanej większości zajęć otrzymują pełną informacje zwrotną
o efektach swojej pracy. Wskazówki nauczycieli są zachętą do dalszej nauki, jednak
nie wszystkich uczniów motywują do nauki i poprawy wyników. Aż 91% badanych
rodziców podkreśla, że są na bieżąco informowani o osiągnięciach edukacyjnych
swoich dzieci. Równocześnie, jako preferowaną formę przekazywania informacji na
ten temat wskazują: wpis do zeszytu (25 osób), kontakt telefoniczny (17), zebrania
z rodzicami (16), indywidualne spotkania (13). Rodzice wychowanków ORW
preferują indywidualne rozmowy (58,5%), wpis do zeszytu korespondencji (67,5%)
oraz kontakt telefoniczny (58,5%). Jednocześnie wszyscy Oni uważają, że sposób
przekazywania informacji o postępach dziecka jest rzetelna i wyczerpująca.
Zdecydowana większość ankietowanych rodziców (91%) wyraża opinię, że
stosowany przez nauczycieli sposób oceniania uczniów zachęca ich do uczenia się,
co potwierdzają uczniowie (80% z nich twierdzi, że otrzymana ocena motywuje ich
do pracy). Na pytanie: Czy wiesz, dlaczego otrzymałeś taką, a nie inną ocenę? 27
osób odpowiedziało zawsze, 3 – prawie zawsze, 11 – rzadko, 2 osoby – nigdy. Prawie
wszyscy ankietowani (93% uczniów) twierdzą, że mają możliwość poprawienia
otrzymanej oceny. Z deklaracji uczniów wynika, że ocenianie jest dla nich ważne. Na
pytanie, co czują gdy są oceniani, uczniowie odpowiadają:
 jestem zadowolony – 27 odpowiedzi,
 mam ochotę się uczyć – 21,
 postanawiam, że się poprawię – 15,
 wiem, co mam poprawić – 15,
 jest mi to obojętne – 7,
 czuję się zniechęcony – 6,
 nie chce mi się uczyć dalej – 4,
 nie wiem, co dalej robić – 3 odpowiedzi.
Nauczyciele motywują uczniów do nauki poprzez utwierdzanie ich w poprawności
myślenia i wnioskowania oraz zastosowanego sposobu rozwiązania zadania. Wśród
najczęściej stosowanych sposobów motywowania nauczyciele wymieniają:
 stosowanie nagród i pochwał (29),
 treści dostosowane do możliwości ucznia (18),
 prowadzenie ciekawych, urozmaiconych zajęć (15),
 szeroki wybór pomocy dydaktycznych (12),
 wskazywanie na przydatność zdobytej wiedzy (6),
 zauważanie nawet najmniejszych sukcesów ucznia (6),
 tematyka zajęć przyjazna uczniom (4),
 organizowanie konkursów (4),
 współpraca z rodzicami (3).
Zdaniem większości badanych rodziców (80,5%), ocenianie motywuje dziecko do
dalszej pracy, 1 osoba twierdzi, że nie motywuje, 6 osób nie ma zdania na ten temat.
Równocześnie rodzice twierdzą, że informacja o wynikach dziecka pomaga mu się
uczyć (raczej tak – 63,9%, zdecydowanie tak – 11,1%). Wśród badanych uczniów
najliczniejszą grupę stanowią Ci, których najbardziej motywują plusy i oceny za
aktywność (53,4%), potem – pochwały (pisemne lub ustne – 34,8%), oraz rozmowy
z rodzicami (11,8%).
Nauczyciele nie ograniczają się tylko do wskazywania błędów, ale korygują,
wyjaśniają, utrwalają wiadomości oraz ukierunkowują do samodzielnego
poszukiwania rozwiązań. Tylko 6 spośród badanych uczniów stwierdziło, że
nauczyciele nigdy nie rozmawiają z nimi na temat przyczyn ich trudności w nauce;
53% stwierdziło, że takie rozmowy odbywają się prawie zawsze lub zawsze.
Wsparcie to wynika nie tylko z samego podejścia nauczycieli ale także ze sposobu
organizacji procesu lekcyjnego. Wszyscy badani nauczyciela podkreślają, że
organizując tok lekcyjny i wybierając metody pracy kierują się indywidualnymi
potrzebami uczniów. Wśród najczęściej stosowanych metod wymieniają:
 praktycznego działania,
 słowną (rozmowa kierowana),
 oglądową,
 ośrodków pracy,
 problemową,
 programowaną (z wykorzystaniem komputera i tablicy interaktywnej).
Indywidualne podejście do ucznia ma niewątpliwie wpływ na poziom jego
umiejętności i wiadomości. W podobnym tonie wypowiadają się rodzice uczniów,
którzy uważają, że organizacja toku lekcyjnego ma wpływ na poziom wiedzy, ale też
na umiejętność uczenia się (88,8% ankietowanych uważa, że ich dzieci posiadły taką
umiejętność).
6. Czy w szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów?
W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów w celu podnoszenia jakości
i efektywności kształcenia. Dokonywana jest analiza osiągnięć uczniów, analiza
wyników nauczania i egzaminów zewnętrznych i wewnętrznych w kontekście całego
oddziału i pojedynczych uczniów, analiza frekwencji poszczególnych klas i uczniów
(wyniki klasyfikacji i promocji uczniów poszczególnych klas), kontrola
dokumentacji. Jeśli chodzi o zakres monitoringu, to 98% nauczycieli twierdzi, że
monitoring dotyczy osiągnięć wszystkich uczniów, dwóch badanych wskazuje, że
tylko niektórych uczniów. Aż 89,5% ankietowanych n-li wskazuje, że diagnozuje
możliwości edukacyjne wszystkich swoich uczniów, 7,5% - w odniesieniu do
większości, 3% - w odniesieniu do nielicznych. Spośród n-li pracujących w ORW,
wszyscy ankietowani potwierdzają, że diagnozują możliwości swoich
podopiecznych.
W szkole monitoruje się konkursy i turnieje, w których biorą udział uczniowie.
W szkole widoczne są informacje o sukcesach uczniów, nagrody, osiągnięcia
najlepszych uczniów, prace plastyczne uczniów itp. Zdaniem prawie wszystkich
badanych rodziców, w szkole podejmuje się starania, by uczeń miał poczucie sukcesu
w nauce na miarę swoich możliwości; odmiennego zdania jest zaledwie
2 ankietowanych.
7. Czy w szkole analizuje się wyniki monitorowania osiągnięć uczniów i wdraża się
wnioski z tych analiz?
W szkole ocenia się poziom wiedzy i umiejętności uczących się. Nauczyciele
kontrolują efekty swojej pracy poprzez sprawdziany, karty pracy, odpowiedzi ustne,
aktywność uczniów na zajęciach, prace domowe, prace dodatkowe, etc. Na podstawie
wniosków z przeprowadzonej analizy wyników egzaminów gimnazjalnych
wprowadzane są zmiany w planach pracy i organizacji procesów edukacyjnych.
Wnioski z monitoringu i analizy wdrażane są m. in. poprzez zorganizowanie zajęć
pozalekcyjnych, modyfikacje planów dydaktycznych nauczycieli. Nauczyciele
potwierdzają prowadzenie analizy wyników monitoringu osiągnięć uczniów przez
dyrektora, radę pedagogiczną oraz zespoły nauczycieli. Konsekwencją prowadzonego
monitoringu są wdrażane wnioski przyczyniające się do podnoszenia jakości
i efektywności uczenia się uczniów.
Dzięki wnioskom z monitorowania osiągnięć uczniów, w celu zaspokojenia ich
potrzeb oraz podniesienia poziomu nauczania wprowadzono zajęcia wyrównawcze
i rozwijające, które mają wpływ na wyniki egzaminu gimnazjalnego. Na zajęciach
dodatkowych, po wcześniejszej analizie tematyki, która sprawia uczniom problemy,
przygotowuje się uczniów do egzaminów zewnętrznych oraz konkursów
przedmiotowych. W celu oswojenia uczniów z procedurą egzaminu gimnazjalnego
oraz jego tematyką i formą w szkole przeprowadza się próbne egzaminy, których
wyniki są potem analizowane i na ich podstawie wyciągane są wnioski do dalszej
pracy.
8. Czy nauczyciele pracują wspólnie z uczniami nad doskonaleniem procesów
edukacyjnych? Czy działania podejmowane w szkole są planowane, wdrażane
i modyfikowane z udziałem uczniów i adekwatne do ich potrzeb?
Uczniowie maja wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia
się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój.
Wpływ uczniów na proces uczenia się podczas lekcji polega m.in. na proponowaniu
różnych rozwiązań zadania, uczeniu się od siebie nawzajem poprzez pracę
w grupach. Uczniowie mają świadomość zależności ich rozwoju osobistego od
własnego zaangażowania (twierdzi tak 48,8% ankietowanych) oraz czasu
poświęconego na naukę (39,5%). 16,2% uczniów twierdzi, że ich wyniki w nauce
zależą od pomocy rodziców, tyle samo, że od nauczycieli; 11,6% badanych twierdzi,
że od szczęścia.
Zdaniem uczniów, mają oni wpływ na to jak wygląda lekcja (tak lub raczej tak
odpowiedziało 60% badanych). Pokrywa się to w pełni ze zdaniem nauczycieli,
którzy w zdecydowanej większości (87,9%) twierdzą, że biorą pod uwagę opinię
uczniów o tym, jak chcieliby się oni uczyć.
Według badanej grupy nauczycieli, uczniowie uczestniczą w tworzeniu i zmianach
działań profilaktycznych i wychowawczych (zdecydowanie tak i raczej tak
odpowiedziało 83,4% ankietowanych). Wskazują oni równocześnie na możliwości
współtworzenia i modyfikowania działań edukacyjnych przez wychowanków, m.in.:
 składanie propozycji tematu, który ich interesuje oraz sposobu jego realizacji,
 uwzględnianie potrzeb, możliwości i zainteresowań,
 czynne uczestnictwo w szkolnych przedsięwzięciach,
 mini-projekty i prezentacje wg własnego pomysłu,
 wybór metod i form pracy.
90% badanych uczniów deklaruje, że szkoła umożliwia im nauczenie się
najważniejszych dla nich rzeczy; 92% z nich twierdzi, że szkoła pomaga im rozwijać
zainteresowania. Pokrywa się to w pełni ze zdaniem rodziców, którzy twierdzą, że ich
dziecko jest traktowane w szkole indywidualnie (69,4% ankietowanych).
Nauczyciele współpracują z uczniami w obszarze doskonalenia procesów
edukacyjnych. Większość nauczycieli deklaruje, że bierze pod uwagę opinie uczniów
o tym, jak chcieliby się uczyć na większości zajęć (36%) lub na niektórych zajęciach
(64%).Z tym stwierdzeniem zgadza się 59% uczniów oraz większość rodziców
(w różnym stopniu).
Organizacja i przebieg procesów edukacyjnych w szkole jest ciągle dostosowywany
do bieżącego zachowania i funkcjonowania uczniów w środowisku szkolnym.
Współpraca między nauczycielami a uczniami w obszarze doskonalenia procesów
edukacyjnych dotyczy zajęć pozalekcyjnych, metod pracy na lekcji, terminów
sprawdzianów, tematyki lekcji, organizacji uroczystości szkolnych, apeli i inicjatyw
uczniowskich. Uczniowie mają wpływ, choć nie bezpośredni, na organizację
procesów edukacyjnych. Nauczyciele prowadząc obserwacje uczniów podejmują
działania uwzględniające ich propozycje i opinie. Do takich działań można zaliczyć
np. zajęcia pozalekcyjne adekwatne do zainteresowań. Uczniowie potwierdzają, że
szkoła pomaga im rozwijać ich zainteresowania (60%). Podobnego zdania są rodzice
(73%). Działania wychowawcze podejmowane w szkole są planowane, wdrażane
i modyfikowane z udziałem uczniów i adekwatne do ich potrzeb. Uczniowie
uczestniczą w działaniach edukacyjnych sprzyjających kształtowaniu i uzyskiwaniu
pożądanych postaw. Nauczyciele podkreślają bieżące rozwiązywanie konfliktów
i nieporozumień, przypominanie o obowiązujących zasadach. Zdaniem rodziców,
sposób w jaki szkoła wychowuje uczniów, odpowiada potrzebom ich dzieci (96%).
9. Czy nauczyciele współdziałają w organizowaniu, realizacji i analizie procesów
edukacyjnych, a wprowadzanie zmian w przebiegu tych procesów następuje
w wyniku wspólnych ustaleń pomiędzy nauczycielami?
Organizacja procesów edukacyjnych prowadzona jest systematycznie
z udziałem wszystkich nauczycieli, a wdrażane wnioski przynoszą oczekiwane
rezultaty. Odbywają się spotkania w zespołach przedmiotowych, wychowawców,
szkolenia w ramach WDN, wspólne wypracowywanie strategii nauczania, dyskusje
nad koncepcją pracy szkoły. Zauważyć można współpracę merytoryczną
i interdyscyplinarną, pracę zespołową, wzajemne wsparcie, realizację wspólnych
programów i projektów edukacyjnych. Analiza procesów edukacyjnych dokonywana
jest samodzielnie przez nauczycieli w zakresie procesów, za które ponoszą oni
odpowiedzialność (48%) oraz w zespołach zadaniowych (85%). Tylko jedna
z ankietowanych osób zadeklarowała, że nie konsultuje swoich programów
i planów zajęć edukacyjnych z innymi nauczycielami. Równocześnie 91% badanych
n-li twierdzi, że otrzymuje wsparcie od innych n-li w trakcie tworzenia procesów
edukacyjnych; 9% - raczej nie. Równocześnie, wszyscy ankietowani nauczyciele
ORW deklarują, że konsultują plan zajęć rewalidacyjno-wychowawczych
i rekreacyjnych z innymi nauczycielami. Podobnie nauczyciele, pracujący z dziećmi
w ramach WWR.
____________________________________________________________________
Podsumowanie
Na podstawie przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej badającej wymaganie Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się - można
stwierdzić, że procesy edukacyjne przebiegające w szkole są planowane,
monitorowane i doskonalone z uwzględnieniem zaleceń podstawy programowej,
potrzeb uczniów i możliwości szkoły. Nauczyciele planują procesy edukacyjne,
uwzględniając zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej.
Realizacja tych procesów jest monitorowana, a wnioski z monitoringu są wdrażane
i sprzyjają doskonaleniu procesów edukacyjnych. Organizacja procesów
edukacyjnych i stosowane metody pracy sprzyjają uczeniu się oraz spełniają rolę
wspierającą
i motywującą dla uczniów. Ważnym elementem procesów
edukacyjnych jest ocenianie, dające uczniom informację o ich postępach w nauce
i pomagające uczyć się. Na niewysokim poziomie pozostaje motywacja niektórych
uczniów. W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów, a efekty tego monitoringu
i wnioski z jego analizy wykorzystuje się w dalszym planowaniu pracy oraz
w motywowaniu uczniów do dalszej nauki. Ważnym aspektem w przebiegu procesów
edukacyjnych jest współpraca całego środowiska szkolnego (uczniów, nauczycieli,
rodziców) w realizacji tych procesów.
____________________________________________________________________
Wnioski
1. Kontynuacja planowania, monitorowania i doskonalenia przebiegających w szkole
procesów edukacyjnych służących realizacji koncepcji pracy.
2. Ewaluacja prowadzonych działań i wdrażanie wniosków do planów pracy
w przyszłości.
3. Doskonalenie i poszerzanie stosowanych metod nauczania oraz sposobów
wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się.
4. Zwrócenie uwagi na uczniów o obniżonej motywacji i słabym poziomie
zaangażowania oraz podnoszenie poczucia sukcesu uczniów adekwatnego do ich
możliwości. Szukanie sposobów motywacji uczniów obojętnych lub
niezadowolonych ze swoich wyników w nauce. Przeprowadzanie rozmów
z poszczególnymi uczniami na temat przyczyn ich trudności bądź źródeł sukcesów
w nauce.
5. Stosowanie na lekcjach, w celu zwiększenia skuteczności uczenia się, oceniania
wspierającego- motywowanie uczniów do samodzielności oraz obiektywizmu
w ocenie własnych możliwości.
6. Przeprowadzenie pogadanek na temat skutecznych form uczenia się oraz higieny
pracy umysłowej i czasu wolnego - zmęczenie wynikające z tygodniowego rozkładu
zajęć może mieć podłoże w braku umiejętności uczenia się oraz z ich ogólnego
zmęczenia związanego z niewłaściwym rozplanowaniem pracy i wypoczynku.
7. Kontynuacja monitorowania osiągnięć uczniów, doskonalenie narzędzi temu
służących i wdrażanie wniosków z analiz do pracy w przyszłości.
8. Wnikliwe analizowanie wyników nauczania i egzaminu gimnazjalnego oraz
opracowywanie planów działań doskonalących i naprawczych – zwrócenie uwagi na
zadania o niskim wskaźniku łatwości.
9. Konsekwentne planowanie i podejmowanie działań (w zakresie procesów
edukacyjnych oraz oferty szkoły wykraczającej poza zalecenia programowe)
udziałem uczniów i adekwatne do ich potrzeb. Analizowanie na bieżąco potrzeb
i zainteresowań młodzieży, aby stwarzać jej jak najlepsze warunki rozwoju.
10. Przypominanie uczniom, w różnych formach (dyskusje, pogadanki, ankiety itp.)
jakie są pożądane postawy uczniów zgodne z koncepcją pracy szkoły. Przedstawianie
rodzicom działań podejmowanych przez szkołę (nauczycieli) i stopnia korzystania
z oferty szkoły przez uczniów oraz możliwości bardziej skutecznego wykorzystania
przez uczniów oferty zajęć dodatkowych.
11. Kontynuacja współdziałania nauczycieli w organizowaniu, realizacji i analizie
procesów edukacyjnych.
Wyniki ewaluacji przedstawione zostaną zainteresowanym stronom na konferencji
Rady Pedagogicznej, oraz Radzie Rodziców przez dyrekcję placówki. Raport będzie
również udostępniony w bibliotece szkolnej, oraz na stronie internetowej placówki.
Opracowano dn. 06.03.2015 r.