III srodowisko naturalne

11
III. ŚRODOWISKO NATURALNE
3.1. Klimat
Na terenie Gminy i Miasta najczęściej występują wiatry zachodnie o prędkości od 2 do 10 m/s nie
stanowiące większego zagroŜenia. Tereny gminy i miasta, podobnie jak i obszar województwa, naleŜą do
najbardziej suchych w Polsce. Średnia roczna suma opadów waha się między 550 a 600 mm. Najwilgotniejszym
miesiącem jest lipiec, gdzie opady wynoszą 750 mm, a najbardziej suchym miesiąc luty, gdzie opady nie
przekraczają 200 mm. Średnia roczna temperatura powietrza waha się między 8,2 a 8,5 oC. Najcieplejszymi
miesiącami są lipiec i sierpień. Średnia dobowa temperatura w tych miesiącach wynosi około 17 oC. Natomiast
najzimniejszym miesiącem jest styczeń, gdzie średnia temperatura dobowa wynosi -3 oC.
Średnia grubość
pokrywy śnieŜnej w styczniu wynosi 10 cm. Na terenie gminy w ostatnich latach odnotowano kilka anomalii
pogodowych w postaci krótkotrwałych obfitych opadów deszczu. Spowodowały one liczne utrudnienia w ruchu i
komunikacji, jednakŜe nie stanowiły większego zagroŜenia dla Ŝycia ludzi i zwierząt. MoŜna przyjąć, iŜ na terenie
gminy i miasta Nowe Skalmierzyce występują korzystne warunki klimatyczne.
3.2. Zasoby naturalne, kopaliny i wody
Na charakteryzowanym obszarze nie stwierdzono dotychczas istnienia złóŜ naturalnych istotnych dla
gospodarki narodowej i gminy. Jedynymi złoŜami naturalnymi są niewielkie ilości złóŜ piasku. ZłoŜa te występują
głównie w rejonach najwyŜej połoŜonych, czyli w okolicach Śliwnik, Strzegowy i Leziony.
3.3. Zasoby wodne
Zasoby wodonośne
w największej ilości znajdują się
w rejonie Śmiłowa
i Osieka,
w
mniejszym zakresie w dolinie rzeki Ołobok na pograniczu z gminą Ostrów Wielkopolski i miejscowością
Czachory. Stanowią one bazę wody pitnej dla miasta Ostrowa Wielkopolskiego i Kalisza. Na terenie gminy i
miasta zlokalizowanych jest 8 stacji uzdatniania wody (SUW), nad którym bezpośredni nadzór sprawuje
WielobranŜowe przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. MoŜliwości wydobywcze wody w 8 SUW przewiduje się
na około 5000 m3/dobę. Dodatkowym atrybutem gminy są jej częściowo naturalne granice, które stanowią: od
strony wschodniej rzeka Prosna i od strony południowej rzeka Ołobok. Ponadto przez teren gminy przepływają
dwie liczące się rzeczki Ciemna i Lipówka.
Prosna- jest największym lewobrzeŜnym dopływem środkowej Warty. Całkowita długość rzeki to 216,8 km, z
czego w województwie wielkopolskim znajduje się 139 km ( w tym około 21,5 km stanowią odcinki graniczne)
Urząd Gminy i Miasta
Nowe Skalmierzyce
ul. Ostrowska 8
63-460 Nowe Skalmierzyce
tel. 062 762 97 00
fax 062 762 15 93
e-mail [email protected]
www.noweskalmierzyce.pl
12
Ołobok – lewobrzeŜny dopływ Prosny. Ma długość 36,5 km.
Ciemna – jest lewobrzeŜnym dopływem Prosny o długości 20 km i powierzchni zalewni 123,7 km2. Rzeka bierze
swój początek w okolicach Czachór, uchodzi do Prosny w 45 km jej biegu. W 5,6 km biegu rzeki usytuowany jest
zbiornik retencyjny Gołuchów o powierzchni 51,5 ha. ZagroŜeniem wód rzeki są ścieki z zakładów rolnych w
Kotowiecku i Sobótce oraz miejscowości Jedlec i Gołuchów.
3.4. Zasoby przyrodnicze, krajobrazowe
Na terenie gminy Nowe Skalmierzyce został ustanowiony obszar chronionego krajobrazu obejmujący
dolinę rzek Ołoboku i Prosny oraz południową część doliny Ciemnej. LeŜą tam grunty wsi Biskupice Ołob.,
Śliwnik, Leziony, Śmiłowa i Osieka.
Łączna ich powierzchnia wynosi 838 ha, co stanowi 6,70 % obszaru gminy, w tym:
•
735 ha grunty orne,
•
43 ha lasy,
•
25 ha łąki,
•
10 ha wody,
•
25 ha pozostałe tereny.
Występujące w tym rejonie łąki mają podłoŜe torfowe i zaliczane są do łąk naturalnych. Znajdujące się tu
wielkie zbiorniki wodne oraz skupisko róŜnorodnej roślinności sprzyjają gnieŜdŜeniu się chronionych gatunków
ptactwa a w szczególności derkacza. Oprócz chronionego krajobrazu na terenie gminy występują pomniki
przyrody mające wartość pamiątkową i krajobrazową. Zalicza się do nich pomajątkowy XIX-wieczny park w
Śmiłowie o powierzchni 6,28 ha, który stanowi własność Skarbu Państwa. Teren parku jest falisty i przylega
równolegle do wysokiego brzegu Prosny. MoŜna w nim spotkać potęŜne dęby szypułkowe dochodzące w
obwodzie do 6 m, okazałe lipy drobnolistne w obwodach do 4 m, a takŜe świerki pospolite, wejmutki, daglezje,
jesiony, jawory i inne. Bogata szata roślinna oraz wyjątkowo malowniczy krajobraz przyciąga wiele osób na
niedzielny odpoczynek.
Na
terenie
gminy
znajdują
się
równieŜ
pomajątkowe
zabytkowe
parki
w Chotowie, Kotowiecku, Miedzianowie i Śliwnikach oraz wiejskie parki w Boczkowie, OciąŜu, Kurowie,
Czachorach i Gostyczynie. Poza tym w Gałązkach Wielkich, Gałązkach Małych, Mącznikach i Osieku występują
zespoły zadrzewieniowe o charakterze parkowym. Nie są one jednak ujęte w rejestrze zabytków ani teŜ w
Uchwale Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kaliszu o uznaniu terenów zadrzewionych jako parki wiejskie.
Wymienione wyŜej parki są zniszczone, zaniedbane i utraciły dawną świetność.
We wszystkich tych parkach jak i na terenach zadrzewionych występuje starodrzew z gatunkami drzew
rodzimych głównie lipy drobnolistnej, lipy szerokolistnej, dębów szypułkowych, świerków, jesionów, klonów,
Urząd Gminy i Miasta
Nowe Skalmierzyce
ul. Ostrowska 8
63-460 Nowe Skalmierzyce
tel. 062 762 97 00
fax 062 762 15 93
e-mail [email protected]
www.noweskalmierzyce.pl
13
buków, jaworów, grabów, wiązów, rzadko innych drzew. W kilku parkach rosną pojedyncze okazy sędziwych
drzew, które ujęto w rejestrze pomników przyrody.
NaleŜą do nich:
•
w
Chotowie
3
dęby
szypułkowe
o
obwodach
ponad
5m
oraz
aleja
grabowa
o dł. ok. 100 m.
•
w Czachorach -1 białodrzew o obwodzie 6,40 m oraz 1 platan klonolistny o obwodzie 4,18 m i 3 dęby
szypułkowe o obwodach do 5m.
•
w OciąŜu 2 dęby szypułkowe o obwodach 5m. i 5,80m.1 świerk pospolity o obw. 3,30m. oraz inne
sędziwe drzewa nie będące pomnikami przyrody takie jak mało spotykany na naszym terenie czarny
orzech i buk czerwony
•
w Miedzianowi 2 platany klonolistne o obwodzie 3,90 m i 4,60m.
Platan rosnący tuŜ przy pałacu jest jedynym z największych i najładniejszych okazów tego gatunku na
naszym terenie. Parki w miejscowościach Kurów, Boczków i OciąŜ są obecnie własnością Gminy i Miasta Nowe
Skalmierzyce.
W celu odbudowania drzewostanu w tych parkach rozpoczęto prace sanitarno-pielęgnacyjne. Starodrzew
występuje równieŜ przy kościołach parafialnych. Na uwagę zasługuje zadrzewienie w parku przykościelnym w
Skalmierzycach. Rosną tam 2 lipy, jesion i 3 wiązy szypułkowe, które ze względu na sędziwy wiek i imponujące
rozmiary zaliczono do pomników przyrody. Poza tym pojedynczym okazem jest bluszcz pospolity, który rośnie
naprzeciw plebani w Skalmierzycach oraz na cmentarzu, okalając stare rozłoŜyste świerki.
3.5.Stan środowiska naturalnego
3.5.1. Powietrze atmosferyczne
Na terenie gminy nie ma zakładów produkcyjnych szczególnie uciąŜliwych dla środowiska pod
względem zanieczyszczeń pyłowych. Jedynie lokalnie, w poszczególnych wsiach, znajdują się większe kotłownie
do ogrzewania upraw ogrodniczych.
W miejscowościach o duŜym zagęszczeniu zabudowy problemem jest teŜ „zadymienie” wynikające z
tradycyjnych metod ogrzewania budynków mieszkalnych. Problem lokalnego „zadymienia” nasila się w mieście
Nowe Skalmierzyce, gdzie oprócz kotłowni ogrzewających mieszkania znajdują się kotłownie ogrzewające małe
zakłady, hurtownie, sklepy, itp.
W ostatnich 2 latach nasilił się problem nieprzyjemnego zapachu wydobywającego się z firmy
Urząd Gminy i Miasta
Nowe Skalmierzyce
ul. Ostrowska 8
63-460 Nowe Skalmierzyce
tel. 062 762 97 00
fax 062 762 15 93
e-mail [email protected]
www.noweskalmierzyce.pl
14
produkującej pokarm dla zwierząt. Odór wydobywający się podczas produkcji karmy suchej, którą firma zaczęła
produkować obejmował swym zasięgiem centrum Nowych Skalmierzyc (w zaleŜności od siły i kierunku wiatru).
JednakŜe w roku 2005 poprzez protesty mieszkańców i bezwzględne stanowisko władz samorządowych w
stosunku do zakresu działalności firmy problem ten został rozwiązany. Firma zobowiązała się do zainstalowania
na wylotach kominów filtrów oczyszczających wydobywający się odór. Na początku 2006 roku dokonano
montaŜu filtrów, a tym samym zatrzymano wydobywający się zapach.
3.5.2.Wody powierzchniowe i ich zanieczyszczenie
Stan wód powierzchniowych na terenie Gminy niestety nie spełniał wymogów
określonych przez
ustawę. Działo się tak dlatego, Ŝe większość ścieków była odprowadzana do znajdujących się na terenie gminy
rzek i cieków wodnych. W ostatnich latach jakość tych wód systematycznie powinna się polepszać dlatego, Ŝe od
1999 roku władze Gminy przystąpiły do realizacji programu budowy kanalizacji sanitarnej. Plan ten docelowo
obejmuje całą gminę. Pierwszą miejscowością, która w całości została skanalizowana są Skalmierzyce. Same
ścieki, dzięki wybudowaniu systemu połączeń i przepompowni, płyną do zlokalizowanej w Kucharach
oczyszczalni ścieków wybudowanej wspólnie z Kaliszem.
Na terenie gminy i miasta zlokalizowane są dwie oczyszczanie przyzakładowe. Oczyszczalnia ścieków
przy zamraŜalni owoców TYC WIKTOR jest oczyszczalnią biologiczną. W skład oczyszczalni ścieków wchodzą
dwa zestawy napowietrzane i dwa stawy stabilizacyjno - sedymentacyjne. Stawy napowietrzane są drobno pęcherzykowo za pomocą dyfuzorów talerzowych EMS zainstalowanych na ruszcie na dnie stawu. W jednym
stawie działa 30 szt. dyfuzorów, a w drugim 20 szt. dyfuzorów.
Ogólny czas przetrzymywania ścieków:
•
w sezonie lipiec – sierpień – 18,5 doby
•
poza sezonem – 39,5 doby
Po przetrzymaniu ścieki przepływają na dwa stawy stabilizacyjno-sedymentacyjne. W stawach tych
następuje sedymentacja zawiesin oraz stabilizacja i naturalizacja zawiesin. Oczyszczalnia moŜe przejąć
maksymalnie 335 m3 ścieków na dobę. Przepustowość jest w pełni wykorzystana przez zakład p. Wiktora Tyca.
Oczyszczalnia ścieków zlokalizowana przy ubojni p. Jerzego Urbaniaka w OciąŜu jest równieŜ
oczyszczalnią biologiczną, mogącą pracować na zasadach opisanych wyŜej. Z uwagi na zaprzestanie działalności
ubojni oczyszczalnia nie została dokończona i w chwili obecnej jest nieczynna.
Największy udział w ogólnej ilości zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych przypada
w gminie ściekom komunalnym (sanitarnym) oraz zakładom przemysłowym. Wobec braku kontroli jakości wód
Lipówki i Ciemnej nie ma wskaźników stanu czystości i jakości wód płynących tymi ciekami.
Urząd Gminy i Miasta
Nowe Skalmierzyce
ul. Ostrowska 8
63-460 Nowe Skalmierzyce
tel. 062 762 97 00
fax 062 762 15 93
e-mail [email protected]
www.noweskalmierzyce.pl
15
Zanieczyszczenia wód płynących znajdują się w ponadnormatywnym obciąŜeniu związkami
organicznymi łatwo rozkładalnymi (BZT5, CHZT). Wobec niedostatecznej ilości oczyszczalni ścieków na terenie
naszej gminy większość zrzucanych ścieków systematycznie pogarszała jakość wód powierzchniowych. JednakŜe
z roku na rok stan ten się polepsza z uwagi na szeroko zrealizowane i zaplanowane inwestycje w zakresie budowy
sieci kanalizacyjnej w gminie i mieście. Na koniec roku 2006 miasto jest skanalizowane w 80% , a gmina
w 23 %.
3.5.3. Klimat akustyczny(hałas komunikacyjny i przemysłowy)
Hałasy
komunikacyjne,
a
w
szczególności
drogowe,
ze
względu
na
duŜy
zasięg
oddziaływania i liczbę osób naraŜonych są podstawowym zagroŜeniem dla mieszkańców Skalmierzyc i Nowych
Skalmierzyc, których budynki mieszkalne w większości przypadków zlokalizowane są w odległości kilku metrów
od drogi krajowej nr 25.
W roku 2004 dokonano pomiaru natęŜenia ruchu na drodze krajowej nr 25 w Skalmierzycach przy ul.
Ostrowskiej 16 i wyniósł on 1148 pojazdów na godzinę, z czego 228 to pojazdy cięŜarowe. Wytworzony hałas
wyniósł ponad 71 db i przekracza dopuszczalne normy, które zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska
(Dz.U. nr. 8 poz. 531 z 2002 roku) w sprawie wartości progowych poziomu hałasu wynoszą odpowiednio w porze
dziennej 60 db, natomiast poziom graniczny to 75 db, a w porze nocnej 50 db a poziom graniczny to 67 db.
Sytuacja ta ulegnie znacznej poprawie w wyniku zaplanowanej budowy obwodnicy Skalmierzyc i
Nowych Skalmierzyc. Spodziewane efekty moŜna będzie zmierzyć pod koniec 2008 roku, kiedy to jest planowane
zakończenie powyŜszej inwestycji i skierowanie ruchu na nowo powstałą obwodnicę.
Na terenie gminy i miast nie ma zagroŜenia hałasem przemysłowym z uwagi na brak specjalistycznych
firm, których funkcjonowanie powodowało by przekraczanie dopuszczalnych standardów hałasu.
3.5.4. Gospodarka odpadami
Teren
obsługiwany
Gminy
jest
i
przez
Miasta
3
Nowe
firmy
Skalmierzyce
świadczące
w
usługi
zakresie
w
tym
gospodarki
zakresie.
odpadami
Największy
udział w rynku posiada WielobranŜowe Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o., które obsługuje około 70 %
rynku. Pozostałe 30% jest obsługiwane przez 2 firmy kaliskie tj. EKO Sp. j. Przedsiębiorstwo Oczyszczania
Miasta Kalisz oraz Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych S.A. Kalisz.
Na obszarze gminy i miasta prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów do specjalnie przystosowanych
do tego rodzaju pojemników ( szkło białe, kolorowe, butelki plastikowe). Ogólnie na obszarze gminy znajduje się
około 110 pojemników do selekcji odpadów.
Urząd Gminy i Miasta
Nowe Skalmierzyce
ul. Ostrowska 8
63-460 Nowe Skalmierzyce
tel. 062 762 97 00
fax 062 762 15 93
e-mail [email protected]
www.noweskalmierzyce.pl
16
Wszystkie odpady składowane są na Międzygminnym Składowisku Odpadów Komunalnych w Psarach,
które
obsługiwane jest przez WPK Sp.z o.o. w Skalmierzycach. Przy racjonalnej gospodarce odpadami
składowisko powinno zapewnić odbiór nieczystości do roku 2049 i powinno pomieścić 309 000 m3 odpadów.
Średnio wysypisko przyjmuje miesięcznie około 200 ton nieczystości, z czego około 75% dostarcza obsługujące
gminę i miasto w zakresie zbiórki nieczystości WPK sp. z o.o. oraz EKO Kalisz w ilości 22%. Pozostałe 3% są to
odpady dostarczane indywidualnie przez mieszkańców. Obecnie składowisko jest zapełnione w około 10 %.
Urząd Gminy i Miasta
Nowe Skalmierzyce
ul. Ostrowska 8
63-460 Nowe Skalmierzyce
tel. 062 762 97 00
fax 062 762 15 93
e-mail [email protected]
www.noweskalmierzyce.pl