Recenzja projektu planu ochrony Tatrzańskiego Parku

Transkrypt

Recenzja projektu planu ochrony
Tatrzańskiego Parku Narodowego
uwzględniającego zakres planu ochrony
obszaru Natura 2000 PLC Tatry
Część dotycząca:
OPERATU DANYCH GEOMETRYCZNYCH
ORAZ KARTOGRAFICZNYCH
Autor recenzji: mgr Maciej Łochyński
Dział Rozwoju i Wdrożeń Systemów Informacji Przestrzennych
Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ w Poznaniu
Poznań, marzec 2015 r.
O autorze audytu:
Współautor Standardu Danych GIS w ochronie przyrody. Pracownik Działu Rozwoju i Wdrożeń Systemów
Informacji Przestrzennych Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ w Poznaniu. Chiropterolog.
Streszczenie:
Przedmiotem audytu są dane geometryczne oraz kartograficzne opracowane przez firmę KRAMEKO
sp. z o.o. w ramach projektu planu ochrony dla Tatrzańskiego Parku Narodowego. Zgodnie z SIWZ dane
obrazujące zjawiska przestrzenne w części dotyczącej przyrody ożywionej powinny zostać wykonane zgodnie
ze Standardem Danych GIS w ochronie przyrody. Analizowane materiały geometryczne, mimo iż zostały
zapisane w schematach klas obiektów określonych w wyżej wymienionym standardzie, posiadały liczne
błędy. Większość danych nie została wprowadzona prawidłowo. W wielu przypadkach, z uwagi na
generalizację informacji oraz liczne błędy metodologiczne, ich naprawa będzie wymagała przeprowadzenia
ponownej inwentaryzacji w terenie.
W odniesieniu do danych przestrzennych obrazujących zjawiska wykraczające poza zakres tematyczny
przyrody ożywionej Wykonawca nie dostarczył dokumentacji opisującej struktury klas obiektów (warstw).
Brak tych informacji powoduje, że zrozumienie struktury przekazanych danych jest trudne lub niemożliwe.
Wykonawca dla prawie wszystkich klas obiektów (warstw) opracował metadane, lecz ich zakres
informacyjny jest niepełny i wymaga uzupełnienia m.in. o źródła danych, ich aktualność etc.
W wielu klasach obiektów (warstwach) występują liczne błędy topologiczne.
Map tematyczne w projekcie planu ochrony TPN zostały sporządzone zgodnie z zasadami kartograficznymi.
Mają estetyczną postać i obrazują w sposób czytelny, choć bardzo ogólny, dane tematyczne, które są
ilustracją do treści poszczególnych operatów projektu planu ochrony. Mimo pokaźnej liczby opracowanych
map tematycznych, Wykonawca nie sporządził jednak wszystkich map, których lista znajduje się w § 13
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 maja 2005 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony
dla parku narodowego, rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego, dokonywania zmian w tym planie oraz
ochrony zasobów, tworów i składników przyrody (Dz. U. z 2005 r., Nr 94, poz. 794). Część map z tej listy
w projekcie planu składa się z kilku map tematycznych, co w wielu przypadkach utrudnia ich interpretację.
2
Spis treści
1. Merytoryczne i techniczne wymogi w zakresie sporządzenia danych geometrycznych i kartograficznych ........5
2. Merytoryczny i techniczny zakres audytu............................................................................................................6
3. Zakres danych objętych audytem........................................................................................................................6
4. Dane zdefiniowane w Standardzie Danych GIS w ochronie przyrody .................................................................7
4.1.Punkty załamania granic, granice oraz obszary parków narodowych ..........................................................7
4.2.Punkty załamania granic, granice oraz obszary otulin parków narodowych................................................8
4.3.Punkty załamania granic, granice oraz obszary rezerwatów przyrody.........................................................8
4.4.Punkty załamania granic, granice oraz obszary otulin rezerwatów przyrody...............................................8
4.5.Punkty załamania granic, granice oraz obszary parków krajobrazowych.....................................................9
4.6.Punkty załamania granic, granice oraz obszary otulin parków krajobrazowych ..........................................9
4.7.Punkty załamania granic, granice oraz obszary chronionego krajobrazu.....................................................9
4.8.Punkty załamania granic, granice oraz obszary specjalnej ochrony Natura 2000........................................9
4.9.Punkty załamania granic, granice oraz specjalnych obszarów ochrony Natura 2000 ................................10
4.10.Stanowiska pomników przyrody ..............................................................................................................10
4.11.Stanowiska dokumentacyjne....................................................................................................................10
4.12.Punkty załamania granic, granice oraz obszary użytków ekologicznych ..................................................10
4.13.Punkty załamania granic, granice oraz obszary zespołów przyrodniczo-krajobrazowych........................10
4.14.Punkty załamania granic, granice oraz obszarów stref ochrony...............................................................11
4.15.Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków grzybów ..........................................................................11
4.16.Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków porostów ........................................................................11
4.17.Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków brunatnic ........................................................................12
4.18.Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków krasnorostów..................................................................12
4.19.Stanowiska, obszary występowania oraz obserwacje stanowisk i obszarów występowania
gatunków ramienic ...........................................................................................................................................12
4.20.Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków wątrobowców.................................................................13
4.21.Stanowiska, obszary występowania oraz obserwacje stanowisk i obszarów występowania
gatunków mchów .............................................................................................................................................14
4.22.Stanowiska, obszary występowania oraz obserwacje stanowisk i obszarów występowania roślin
naczyniowych ...................................................................................................................................................14
4.23.Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków pijawek ...........................................................................18
4.24.Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków skorupiaków ...................................................................18
4.25.Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków owadów ......................................18
4.26.Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków pajęczaków .................................19
4.27.Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków ślimaków.........................................................................19
4.28.Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków małży ..............................................................................20
4.29.Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków minogów i ryb.............................20
4.30.Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków płazów ........................................21
4.31.Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków gadów .........................................22
4.32.Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków ptaków ........................................24
3
4.33.Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków ssaków ........................................27
4.34.Stanowiska i obszary występowania zbiorowisk roślinnych.....................................................................30
4.35.Stanowiska i obszary występowania siedlisk przyrodniczych o znaczeniu europejskim ..........................30
4.36.Obszary regionów biogeograficznych.......................................................................................................32
5. Dane niezdefiniowane w Standardzie Danych GIS w ochronie przyrody ..........................................................34
6. Metadane ..........................................................................................................................................................35
7. Opracowania kartograficzne..............................................................................................................................36
8. Zgodność danych geometrycznych oraz kartograficznych z przepisami prawnymi...........................................37
9. Konkluzje ...........................................................................................................................................................39
4
1. Merytoryczne i techniczne wymogi w zakresie sporządzenia danych
geometrycznych i kartograficznych
Zgodnie ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia (identyfikator: ZP/DOP/33/2011) firma KRAMEKO
sp. z o.o. wyłoniona w trybie przetargu nieograniczonego na wykonawcę projektu planu ochrony dla
Tatrzańskiego Parku Narodowego, została zobowiązana do dostarczenia zamawiającemu informacji
przestrzennych zgromadzonych z wykorzystanie Systemów Informacji Geograficznej (GIS). Szczegółowe
zapisy dotyczące tych kwestii znajdują się w następujących punktach specyfikacji:
5. [...] Należy zebrać i przekazać zamawiającemu kompletne dane terenowe według opracowanego systemu
monitoringu dla poszczególnych siedlisk przyrodniczych i gatunków, obejmujące również precyzyjne
określenie lokalizacji punktów monitoringowych (lokalizacje punktów należy również przekazać
w wektorowej warstwie informacyjnej systemów informacji przestrzennej GIS), w których wykonano
pomiary tak, aby możliwe było ich odnalezienie w celu wykonania pomiarów w kolejnych latach.
25. Wymagania techniczne przekazywanych materiałów przestrzennych:
a. Wyniki inwentaryzacji przyrodniczych, a także wszelkie inne dane o charakterze przestrzennym, będące
wynikiem prac nad projektem planu ochrony dla TPN wykonawca przekazuje w formie cyfrowych warstw
wektorowych używanych w systemach informacji przestrzennej (GIS). Projekty map tematycznych należy
przekazać w postaci plików projektu mapy ESRI mxd ze zdefiniowanymi relatywnymi ścieżkami dostępu
do danych tworzących mapę.
b. Warstwy wektorowe mają spełniać wymagania:
i. Sporządzone zgodnie ze „Standardem Danych w Ochronie Przyrody” – IOP 2009 (wersja 3.03.01),
ii. Zdefiniowany układ współrzędnych „PUWG 1992”,
iii. Format pliku, w którym wykonawca przekaże zleceniodawcy dane to obligatoryjnie geobaza osobista ESRI
w wersji nie nowszej niż ArcGIS 10,
iv. Każda warstwa informacyjna ma posiadać tzw. metadane, czyli dane o danych,
v. Każda informacja (punkt, linia, poligon) ma posiadać atrybuty definiujące informacje o źródle danych,
aktualności, właścicielu, organie referencyjnym.
c. Cyfrowe mapy tematyczne przedstawiające wyniki inwentaryzacji powinny być sporządzone w oparciu
o dane państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Podkład rastrowy ma spełniać
wymagania:
i. Skala 1:10 000 oraz 1:25 000,
ii. Kolor (RGB 24bit),
iii. Skalibrowany do układu współrzędnych PUWG 1992 i zapisany w pliku TIFF niosącym informacje
o georeferencji, tzw. GeoTIFF.
2.
Merytoryczny i techniczny zakres audytu
Na podstawie Umowy z Polskim Towarzystwem Ochrony Przyrody „Salamandra”, na zlecenie której została
przeprowadzana niniejsza usługa, audytem zostały objęte wszystkie mapy, bazy i warstwy geometryczne.
W jego ramach autor został zobowiązany do dokonania oceny czy mapy stanowiące integralną część
projektów planów ochrony zostały wykonane z zastosowaniem systemu informacji przestrzennej GIS,
zgodnie ze „Standardem systemu informacji przestrzennej”.
5
Zakres danych objętych audytem
3.
Dane, które poddano ocenie pobrano w dniu 6 lutego 2015 r. z serwera FTP firmy Krameko sp. z o.o., który
znajduje się pod adresem: http://ftp.krameko.net.
W skład ocenianych materiałów wchodzą następujące rodzaje danych przestrzennych oraz opracowań
kartograficznych:
Liczba
obiektów
Charakterystyka obiektów
3
Geobaza osobista tpn_2013.mdb utworzona w oprogramowaniu ArcGIS (ESRI, Redlands,
USA) w wersji 9.1. Zawiera wszystkie schematy klas obiektów, tabel oraz domen
przewidziane w Standardzie Danych GIS w ochronie przyrody (wersja 3.03.01). Oprócz klas
obiektów i tabel opisanych w SDGIS (96), Geobaza zawiera 360 innych klas obiektów i tabel
nie zdefiniowanych w tym Standardzie. Obiekty te są pogrupowane w 30 tematycznych
zestawach danych. Łącznie w 456 klasach obiektów i tabelach znajduje się 197.974 rekordy.
Geobaza osobista tpn_rejestr_gruntow.mdb. Zawiera 11 tabel z informacjami
pochodzącymi z zasobu Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej
działającego przy Starostwie Powiatu Tatrzańskiego. Łącznie we wszystkich tabelach
znajduje się 17.732 rekordy.
Geobaza osobista tpn_ekosystemy_lesne_tax.mdb. Zawiera 226 tabel o strukturze
zbliżonej do tej, wykorzystywanej w Systemie Informacji Lasów Państwowych. Tabele
zawierają dane na temat struktury lasów. Łącznie we wszystkich tabelach znajdują się
197.084 rekordy.
1182
Warstwy zapisane w formacie ESRI Shapefile (*.shp), w dwóch układach współrzędnych.
W Państwowym Układzie Współrzędnych Geodezyjnych 1992 jest zapisanych 836 warstw,
natomiast 346 warstw jest zapisanych w układzie UTM (strefa 34N)*. 723 warstwy są
odpowiednikami klas obiektów zapisanych w geobazie osobistej tpn_2013.mdb.
W analizownym zasobie stwierdzono 408 unikalnych nazw warstw. Pozostałe warstwy,
o takich samych nazwach są wielokrotnie zapisanie w różnych folderach. Zidentyfikowano
jedną warstwę (tpn_aft.shp) zapisaną 32 razy w różnych katalogach, 13 warstw zapisanych
w 30 katalogach, 2 warstwy zapisane w 4 katalogach, 1 warstwę zapisaną w 3 katalogach
i 358 warstw zapisanych w 2 katalogach.
1259
Pliki XML.
808
Projekty map zapisane w formacie MXD.
806
Mapy zapisane w formacje JPG.
* Uwaga! Strefa ta znajduje się w obszarze Demokratycznej Republiki Konga i w tym rejonie są zlokalizowane
wszystkie dane geometryczne!
6
4. Dane zdefiniowane w Standardzie Danych GIS w ochronie przyrody
4.1. Punkty załamania granic, granice oraz obszary parków narodowych
Punkty załamania granic parków narodowych (tpn_2013.mdb\parknaro_pft): 4896 rekordów
Granice parków narodowych (tpn_2013.mdb\parknaro_lft): 17 rekordów
Obszary parków narodowych (tpn_2013.mdb\parknaro_aft): 1 rekord
Klasa obiektów parknaro_pft
Wszystkie rekordy mają błędnie zdefiniowane wartości atrybutu guid_ („{00000000-0000-0000-0000000000000000}”). Rekordy powinny mieć równe wartości identyfikatorów globalnych, ale różne od
wprowadzonej „maski”.
Klasa obiektów parknaro_lft
Wszystkie rekordy mają błędnie zdefiniowane (różne) wartości atrubutu guid_. Identyfikator GUID TPN musi
mieć jednakową wartość w klasie obiektów parknaro_pft, parknaro_lft, parknaro_aft, otulparknaro_pft,
otulparknaro_lft, otulparknaro_aft, gdyż jest on kluczem umożliwiającym połączenie wyżej wymienionych
klasach obiektów relacjami. Co więcej, w atrybucie zrdopsgrn brakuje źródeł opisu granic – we wszystkich
rekordach atrubut ten przyjmuje wartość „0”, która nie jest wartością słownikową domeny zrdopsgrn.
Klasa obiektów parknaro_aft
Wartość atrybutu datutw jest błędna – jest „1955-02-04”, a powinno być „1955-01-01”, gdyż
w rozporządzeniu powołującym TPN znajduje się zapis „Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia
z mocą od dnia 1 stycznia 1955 r.”. Również, błędna jest wartość atrybutu pdsprw – jest „Dz.U. 1955 nr 4
poz. 23” (akt prawny został uchylony), a powinno być „Dz. U. Z 2003, Nr 65, poz. 599”.
Co więcej, sugeruje się sprawdzenie poprawności przebiegu granicy TPN oraz poprawności danych
przestrzennych ewidencji gruntów i budynków pozyskanych z Powiatowego Ośrodka Dokumentacji
Geodezyjnej i Kartograficznej Starostwa Tatrzańskiego. Zgodnie ze stanem faktycznym granica parku
narodowego powinna biec po granicy państwowej, zaś z porównania danych geometrycznych
opracowanych przez wykonawcę z danymi Państwowego Rejestru Granic udostępnionego przez Centralny
Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, wynika że 6,89 ha powierzchni TPN leży na terytorium
Republiki Słowackiej.
4.2. Punkty załamania granic, granice oraz obszary otulin parków narodowych
Punkty załamania granic otulin parków narodowych (tpn_2013.mdb\otulparknaro_pft): 1300 rekordów
Granice otulin parków narodowych (tpn_2013.mdb\otulparknaro_lft): 4 rekordy
Obszary otulin parków narodowych (tpn_2013.mdb\otulparknaro_aft): 1 rekord
7
Klasa obiektów otulparknaro_pft
Wszystkie rekordy mają błędnie zdefiniowane wartości atrybutu guid_ („{00000000-0000-0000-0000000000000000}”). Rekordy powinny mieć równe wartości identyfikatorów globalnych, ale różne od
wprowadzonej „maski”.
Klasa obiektów otulparknaro_lft
Wszystkie rekordy mają błędnie zdefiniowane (różne) wartości atrybutu guid_ (por. rozdział ). Co więcej, w
atrybucie zrdopsgrn brakuje źródeł opisu granic – we wszystkich rekordach atrybut ten przyjmuje wartość
„0”, która nie jest wartością słownikową domeny zrdopsgrn.
Klasa obiektów otulparknaro_aft
Rekord ma błędnie zdefiniowaną wartość atrybutu guid_ („{00000000-0000-0000-0000-000000000000}”).
Powinny mieć identyczną wartości GUID, co rekord w klasie obiektów parknaro_aft („{686519E5-5B53479A-9373-D2E5D622100B}”). Nie podano również wartości atrybutu pow, mimo iż w rozporządzeniu
w sprawie TPN z 2003 r. jest ona określona (180,95 ha).
4.3. Punkty załamania granic, granice oraz obszary rezerwatów przyrody
Punkty załamania granic rezerwatów przyrody (tpn_2013.mdb\rezeprzy_pft): 0 rekordów
Granice rezerwatów przyrody (tpn_2013.mdb\rezeprzy_lft): 0 rekordów
Obszary rezerwatów przyrody (tpn_2013.mdb\rezeprzy_aft): 0 rekordów
Klasy obiektów nie posiadają żadnych rekordów. W obszarze TPN nie powołano do życia żadnych
rezerwatów przyrody. Brak danych jest tym samym uzasadniony.
4.4. Punkty załamania granic, granice oraz obszary otulin rezerwatów przyrody
Punkty załamania granic otulin rezerwatów przyrody (tpn_2013.mdb\otulrezeprzy_pft): 0 rekordów
Granice otulin rezerwatów przyrody (tpn_2013.mdb\otulrezeprzy_lft): 0 rekordów
Obszary otulin rezerwatów przyrody (tpn_2013.mdb\otulrezeprzy_aft): 0 rekordów
Klasy obiektów nie posiadają żadnych rekordów. W obszarze TPN nie powołano do życia żadnych
rezerwatów przyrody oraz ich otulin. Brak danych jest tym samym uzasadniony.
4.5. Punkty załamania granic, granice oraz obszary parków krajobrazowych
Punkty załamania granic parków krajobrazowych (tpn_2013.mdb\parkkraj_pft): 0 rekordów
Granice parków krajobrazowych (tpn_2013.mdb\parkkraj_lft): 0 rekordów
Obszary parków krajobrazowych (tpn_2013.mdb\parkkraj_aft): 0 rekordów
Klasy obiektów nie posiadają żadnych rekordów. W obszarze parku narodowego nie wyznacza się parków
krajobrazowych. Brak danych jest tym samym uzasadniony.
8
4.6. Punkty załamania granic, granice oraz obszary otulin parków krajobrazowych
Punkty załamania granic otulin parków krajobrazowych (tpn_2013.mdb\otulparkkraj_pft): 0 rekordów
Granice otulin parków krajobrazowych (tpn_2013.mdb\otulparkkraj_lft): 0 rekordów
Obszary otulin parków krajobrazowych (tpn_2013.mdb\otulparkkraj_aft): 0 rekordów
Klasy obiektów nie posiadają żadnych rekordów. W obszarze parku narodowego nie wyznacza się parków
krajobrazowych oraz ich otulin. Brak danych jest tym samym uzasadniony.
4.7. Punkty załamania granic, granice oraz obszary chronionego krajobrazu
Punkty załamania granic obszarów chronionego krajobrazu (tpn_2013.mdb\obszchrokraj_pft): 0 rekordów
Granice obszarów chronionego krajobrazu (tpn_2013.mdb\obszchrokraj_lft): 0 rekordów
Obszary chronionego krajobrazu (tpn_2013.mdb\obszchrokraj_aft): 0 rekordów
Klasy obiektów nie posiadają żadnych rekordów. W obszarze parku narodowego nie wyznacza się obszarów
chronionego krajobrazu. Brak danych jest tym samym uzasadniony.
4.8. Punkty załamania granic, granice oraz obszary specjalnej ochrony Natura 2000
Punkty załamania granic obszarów specjalnej ochrony Natura 2000 (tpn_2013.mdb\oson2k_pft):
0 rekordów
Granice obszarów specjalnej ochrony Natura 2000 (tpn_2013.mdb\oson2k_lft): 0 rekordów
Obszary specjalnej ochrony Natura 2000 (tpn_2013.mdb\oson2k_aft): 0 rekordów
Klasy obiektów nie posiadają żadnych rekordów, mimo iż w obszarze TPN wyznaczono obszar specjalnej
ochrony ptaków Tatry PLC120001.
4.9. Punkty załamania granic, granice oraz specjalnych obszarów ochrony Natura 2000
Punkty załamania granic specjalnych obszarów ochrony Natura 2000 (tpn_2013.mdb\soon2k_pft):
0 rekordów
Granice specjalnych obszarów ochrony Natura 2000 (tpn_2013.mdb\soon2k_lft): 0 rekordów
Specjalne obszary ochrony Natura 2000 (tpn_2013.mdb\soon2k_aft): 0 rekordów
Klasy obiektów nie posiadają żadnych rekordów, mimo iż w obszarze TPN wyznaczono obszar mający
znaczenie dla Wspólnoty Tatry PLC120001.
4.10. Stanowiska pomników przyrody
Stanowiska pomników przyrody (tpn_2013.mdb\pomnprzy_pft): 0 rekordów
Klasy obiektów nie posiadają żadnych rekordów. W obszarze TPN nie powołano do życia żadnych pomników
9
przyrody. Brak danych jest tym samym uzasadniony.
4.11. Stanowiska dokumentacyjne
Stanowiska dokumentacyjne (tpn_2013.mdb\standoku_pft): 0 rekordów
Klasy obiektów nie posiadają żadnych rekordów. W obszarze TPN nie powołano do życia żadnych stanowisk
dokumentacyjnych. Brak danych jest tym samym uzasadniony.
4.12. Punkty załamania granic, granice oraz obszary użytków ekologicznych
Punkty załamania granic użytków ekologicznych (tpn_2013.mdb\uzytekol_pft): 0 rekordów
Granice użytków ekologicznych (tpn_2013.mdb\uzytekol_lft): 0 rekordów
Obszary użytków ekologicznych (tpn_2013.mdb\uzytekol_aft): 0 rekordów
Klasy obiektów nie posiadają żadnych rekordów. W obszarze parku narodowego nie wyznacza się użytków
ekologicznych. Brak danych jest tym samym uzasadniony.
4.13. Punkty załamania granic, granice oraz obszary zespołów przyrodniczokrajobrazowych
Punkty załamania granic zespołów przyrodniczo-krajobrazowych (tpn_2013.mdb\zespprzykraj_pft):
0 rekordów
Granice zespołów przyrodniczo-krajobrazowych (tpn_2013.mdb\zespprzykraj_lft): 0 rekordów
Obszary zespołów przyrodniczo-krajobrazowych (tpn_2013.mdb\zespprzykraj_aft): 0 rekordów
Klasy obiektów nie posiadają żadnych rekordów. W obszarze parku narodowego nie wyznacza się zespołów
przyrodniczo-krajobrazowych. Brak danych jest tym samym uzasadniony.
4.14. Punkty załamania granic, granice oraz obszarów stref ochrony
Punkty załamania granic stref ochrony (tpn_2013.mdb\streochr_pft): 0 rekordów
Granice stref ochrony (tpn_2013.mdb\streochr_lft): 0 rekordów
Obszary stref ochrony (tpn_2013.mdb\streochr_aft): 0 rekordów
Klasy obiektów nie posiadają żadnych rekordów. W obszarze TPN nie powołano do życia żadnych stref
ochrony. Brak danych jest tym samym uzasadniony.
10
4.15. Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków grzybów
Stanowiska gatunków grzybów (tpn_2013.mdb\grzy_pft): 281 rekordów
Obserwacje stanowisk gatunków grzybów (tpn_2013.mdb\grzyobse): 281 rekordów
Zależności relacyjne – wartości guid_ w klasie obiektów grzy_pft oraz w tabeli grzyobse, zostały poprawnie
nadane. Każdy rekord z klasy obiektów grzy_pft posiada swój odpowiednik w tabeli grzyobse.
Tabela grzyobse
Żaden z rekordów nie posiada określonej liczebności owocników na stanowisku (atrybut lcz),
co uniemożliwia ocenę jego znaczenia w ochronie walorów populacji grzybów w TPN. Wątpliwości budzą
również wartości dat obserwacji grzybów na stanowiskach (atrybut datobs). Do klasy obiektów zostały
wprowadzone dane archiwalne z lat 1886-2003 (sic!), które nie zostały zweryfikowane podczas realizacji
projektu planu ochrony dla TPN. Stanowiska mogą już nie istnieć lub ich lokalizacja może być nieprecyzyjna,
uniemożliwiająca odnalezienie stanowiska „w celu wykonania pomiarów w kolejnych latach” (zapis z SIWZ).
Jeśli stanowiska mają status historycznych i nie ma możliwości określenia ich dokładnego położenia,
powinny znaleźć się w odrębnej warstwie, gdyż założeniem SDGIS jest gromadzenia aktualnych danych,
które mają realne znaczenie dla ochrony przyrody. Jedynie 65 stanowisk posiada status danych aktualnych
(datobs >= 2006-01-01), jednak tu również budzą wątpliwości daty obserwacji (atrybutu datobs; 1 styczeń
2007 lub 2012 r.). W tych terminach nie było możliwości zaobserwowania owocników grzybów na stanowiskach.
4.16. Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków porostów
Stanowiska gatunków porostów (tpn_2013.mdb\poro_pft): 2572 rekordy
Obserwacje stanowisk gatunków porostów (tpn_2013.mdb\poroobse): 2572 rekordy
Zależności relacyjne – wartości guid_ w klasie obiektów poro_pft oraz w tabeli poroobse, zostały poprawnie
nadane. Każdy rekord z klasy obiektów poro_pft posiada swój odpowiednik w tabeli poroobse.
Tabela poroobse
Do tabeli zostały wprowadzone dane archiwalne z lat 1912-2005 (sic!), które nie zostały zweryfikowane
podczas realizacji projektu planu ochrony dla TPN. Stanowiska mogą już nie istnieć lub ich lokalizacja może
być nieprecyzyjna, uniemożliwiająca jego odnalezienie „w celu wykonania pomiarów w kolejnych latach”
(zapis z SIWZ). Jeśli stanowiska mają status historycznych i nie ma możliwości określenia ich dokładnego
położenia, powinny znaleźć się w odrębnej warstwie, gdyż założeniem SDGIS jest gromadzenie aktualnych
danych, które mają realne znaczenie dla ochrony przyrody. Jedynie 1598 stanowisk posiada status danych
aktualnych (datobs >= 2006-01-01), jednak tu również budzą wątpliwości daty obserwacji (atrybutu datobs;
1 styczeń 2013 r.). W tym terminie były małe możliwości obserwacji porostów na stanowiskach.
11
4.17. Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków brunatnic
Stanowiska gatunków brunatnic (tpn_2013.mdb\brun_pft): 0 rekordów
Obserwacje stanowisk gatunków brunatnic (tpn_2013.mdb\brunobse): 0 rekordów
Klasa obiektów oraz tabela nie posiadają żadnych rekordów. Brak danych jest uzasadniony, z uwagi na fakt,
iż brunatnice występują prawie wyłącznie w morzach.
4.18. Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków krasnorostów
Stanowiska gatunków krasnorostów (tpn_2013.mdb\kras_pft): 0 rekordów
Obserwacje stanowisk gatunków krasonorostów (tpn_2013.mdb\krasobse): 0 rekordów
Klasa obiektów oraz tabela nie posiadają żadnych rekordów. Brak danych jest uzasadniony, z uwagi na fakt,
iż krasnorosty występują prawie wyłącznie w morzach.
4.19. Stanowiska, obszary występowania oraz obserwacje stanowisk i obszarów
występowania gatunków ramienic
Stanowiska gatunków ramienic (tpn_2013.mdb\rami_pft): 0 rekordów
Obszary występowania gatunków ramienic (tpn_2013.mdb\rami_aft): 0 rekordów
Obserwacje stanowisk i obszarów występowania gatunków ramienic (tpn_2013.mdb\ramiobse):
0 rekordów
Klasa obiektów oraz tabela nie posiadają żadnych rekordów. Brak danych wydaje się być uzasadniony.
12
4.20. Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków wątrobowców
Stanowiska gatunków wątrobowców (tpn_2013.mdb\watr_pft): 0 rekordów
Obszary występowania gatunków wątrobowców* (tpn_2013.mdb\watr_aft): 267 rekordów
Obserwacje stanowisk gatunków wątrobowców (tpn_2013.mdb\watrobse): 267 rekordów
Zależności relacyjne – wartości guid_ w klasie obiektów watr_aft oraz w tabeli watrobse, zostały poprawnie
nadane. Każdy rekord z klasy obiektów watr_aft posiada swój odpowiednik w tabeli wartobse.
Klasa obiektów watr_aft
155 rekordów posiada nienaturalną geometrię, wygenerowaną automatycznie przez wyznaczenie okręgu
o promieniu 100 m (ilustracja 1). Określenie położenia stanowiska gatunku w ten sposób może być związane
z brakiem wiedzy autorów inwentaryzacji jego o faktycznej lokalizacji. Ta z kolei może uniemożliwić
odnalezienie stanowiska "w celu wykonania pomiarów w kolejnych latach" (zapis z SIWZ). Szczególnie
naganne wydaje się określenie w tak ogólny i nienaturalny sposób stanowisk gatunków szczególnej troski,
np. wymierającej merkii irlandzkiej Moerckia hibernica. Jeśli te i inne stanowiska mają status historycznych
i nie ma możliwości określenia ich dokładnego położenia, powinny znaleźć się w odrębnej warstwie, gdyż
założeniem SDGIS jest gromadzenia aktualnych danych, które mają realne znaczenie dla ochrony przyrody.
Tabela watrobse
W przypadku 163 rekordów wątpliwości budzą wartości daty obserwacji (atrybutu datobs; 1 styczeń
2013 r.). W tym terminie nie było możliwości zaobserwowania wątrobowców na stanowiskach.
występowania gatunków mchów
Stanowiska gatunków mchów (tpn_2013.mdb\mchy_pft): 0 rekordów
Obszary występowania gatunków mchów (tpn_2013.mdb\mchy_aft): 1253 rekordy
Obserwacje stanowisk i obszarów występowania gatunków mchów (tpn_2013.mdb\mchyobse): 1253
rekordy
Zależności relacyjne – wartości guid_ w klasie obiektów mchy_aft oraz w tabeli mchyobse, zostały
poprawnie nadane. Każdy rekord z klasy obiektów mchy_aft posiada swój odpowiednik w tabeli mchyobse.
Klasa obiektów mchy_aft
376 rekordów posiada nienaturalną geometrię, wygenerowaną automatycznie przez wyznaczenie okręgu
o promieniu 100 m (ilustracja 2, strona 15). Określenie położenie stanowiska gatunku w ten sposób może
* Klasa obiektów nie zdefiniowana w Standardzie Danych GIS w ochronie przyrody.
13
być związane z brakiem wiedzy autorów inwentaryzacji o jego faktycznej lokalizacji. Ta z kolei może
uniemożliwić odnalezienie stanowiska „w celu wykonania pomiarów w kolejnych latach” (zapis z SIWZ). Dla
części gatunków, uznanych za gatunki o znaczeniu wspólnotowym, Wykonawca był zobowiązany do oceny
stanu populacji i siedliska, stąd dokładna ich lokalizacja powinna być znana.
Tabela mchyobse
W przypadku 397 rekordów wątpliwości budzą daty obserwacji (atrybutu datobs; 1 styczeń 2013 r.). W tym
terminie nie było możliwości zaobserwowania mchów na stanowiskach.
występowania roślin naczyniowych
Stanowiska gatunków roślin naczyniowych (tpn_2013.mdb\roslnacz_pft): 0 rekordów
Obszary występowania gatunków roślin naczyniowych (tpn_2013.mdb\roslnacz_aft): 2060 rekordów
Obserwacje stanowisk i obszarów występowania gatunków roślin naczyniowych
(tpn_2013.mdb\roslnaczobse): 2060 rekordów
Zależności relacyjne – wartości guid_ w klasie obiektów roslnacz_aft oraz w tabeli roslnaczobse, zostały
poprawnie nadane. Każdy rekord z klasy obiektów roslnacz_aft posiada swój odpowiednik w tabeli
roslnaczobse.
Klasa obiektów roslnacz_aft
Do klasy obiektów wprowadzono stanowiska gatunków roślin naczyniowych, rosnących w płatach, jak i tych
które występują punktowo, w małej liczbie (1-3 osobników; ilustracja 3, strona 16). Stanowiska, na których
rosną pojedyncze osobniki i które mają charakter punktowy powinny być zapisane w klasie obiektów
roslnacz_pft. Zgodnie z SDGIS: „jeżeli stanowisko gatunku zajmuje powierzchnię mniejszą lub równą 25 m2
do bazy danych należy wprowadzić punkt środkowy (centroidę) obserwowanego stanowiska”. W klasie
obiektów roslnacz_aft stwierdzono 7 stanowisk, które zgodnie z tą zasadą powinny znaleźć się w klasie
obiektów roślnacz_pft.
Rozdzielone przestrzennie płaty gatunków nie powinny być grupowane w multipoligony, gdyż utrudniać to
będzie w przyszłości prowadzenie monitoringu na stanowiskach i aktualizację danych (ilustracja 4, strona
16). Każdy z płatów powinien być odrębnym obiektem w klasie obiektów i powinien posiadać inny
identyfikator GUID.
14
15
O ile płaty gatunków rosnących łanowo w obszarach nieleśnych zostały wyznaczone prawidłowo (np. krokus
na polanach Doliny Chochołowskiej; por. ilustracja 4, strona 16), wątpliwości budzą wyznaczone obszary
występowania gatunków w obszarach leśnych. W wielu przypadkach obszary zostały wyznaczone
niedokładnie, a ich zasięg jest zbyt duży, żeby można było odnaleźć stanowisko „w celu wykonania
pomiarów w kolejnych latach” (zapis z SIWZ). Zważywszy jednak na fakt, iż dla części gatunków, uznanych za
gatunki o znaczeniu wspólnotowym, Wykonawca był zobowiązany do oceny stanu populacji i siedliska
dokładna ich lokalizacja powinna być znana. W zobrazowanym na ilustracji 5 stanowisku, według
Wykonawców projektu planu ochrony dla TPN, na powierzchni 57 ha rośnie maksymalnie 250 osobników
obuwika pospolitego Cypripedium calceolus. Tym samym przeciętnie na 2283 m2 powierzchni rośnie jeden
osobnik tego gatunku, a jego zagęszczenie na stanowisku wynosi wynosi 0,0004 os./m2. Przykład ten
dowodzi, że lokalizacja stanowiska została określona zbyt ogólnie.
Tabela roslnaczobse
W przypadku wszystkich gatunków liczebność osobników na stanowiskach (atrybut lcz) została określona
szacunkowo z wykorzystaniem wartości słownikowych domeny lcz (1-5 os., 6-10 os., 11-50 os., 51-100 os.,
101-250 os., 251-500 os., 501-1000 os., 1001-10.000 os., >10.000 os.). O ile dla wielu gatunków, szczególnie
rosnących w postaci łanów, metoda szacunkowa określenia wielkości populacji jest zrozumiała,
zastosowanie jej w stosunku do gatunków o znaczeniu wspólnotowym, wobec których Wykonawca był
zobowiązany do oceny stanu ich populacji i siedliska, jest nieodpowiednie.
Do tabeli zostały wprowadzone dane archiwalne (52 rekordy) z lat 1875-2005 (sic!), które nie zostały
zweryfikowane podczas realizacji projektu planu ochrony dla TPN. Stanowiska mogą już nie istnieć lub ich
lokalizacja może być nieprecyzyjna, uniemożliwiająca jego odnalezienie „w celu wykonania pomiarów
w kolejnych latach” (zapis z SIWZ). Jeśli stanowiska mają status historycznych i nie ma możliwości określenia
ich dokładnego położenia, powinny znaleźć się w odrębnej warstwie, gdyż założeniem SDGIS jest
gromadzenie aktualnych danych, które mają realne znaczenie dla ochrony przyrody. W odniesieniu do
danych aktualnych wątpliwości budzą daty obserwacji (atrybut datobs) gatunków na stanowiskach
(1 styczeń 2007-2009, 2011-2013 r.). Jedynie 356 z 2008 aktualnych danych (datobs >= 2006-01-01) posiada
daty obserwacji zgodnie z biologią gatunków.
4.23. Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków pijawek
Stanowiska gatunków pijawek (tpn_2013.mdb\pija_pft): 0 rekordów
Obserwacje stanowisk gatunków pijawek (tpn_2013.mdb\pijaobse): 0 rekordów
Klasa obiektów oraz tabela nie posiadają żadnych rekordów.
4.24. Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków skorupiaków
Stanowiska gatunków skorupiaków (tpn_2013.mdb\skor_pft): 0 rekordów
Obserwacje stanowisk gatunków skorupiaków (tpn_2013.mdb\skorobse): 0 rekordów
16
4.25. Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków owadów
Stanowiska gatunków owadów (tpn_2013.mdb\owad_pft): 646 rekordów
Obserwacje stanowisk gatunków owadów (tpn_2013.mdb\owadobse): 646 rekordów
Siedliska gatunków owadów (tpn_2013.mdb\owadsied_aft): 0 rekordów
Obserwacje siedlisk gatunków owadów (tpn_2013.mdb\owadsiedobse): 0 rekordów
Zależności relacyjne – wartości guid_ w klasie obiektów owad_aft oraz w tabeli owadobse, zostały
poprawnie nadane. Każdy rekord z klasy obiektów owad_aft posiada swój odpowiednik w tabeli owadobse.
Tabela owadobse
Wszystkie rekordy w atrybucie datobs posiadają jednakową wartość „2013-01-01”. Budzi to wątpliwości,
z uwagi na biologię gatunków, których stanowiska wykazano w klasie obiektów owad_pft. W tym terminie
nie było możliwości zaobserwowania przedstawicieli tej gromady zwierząt.
Klasa obiektów owadsied_aft
Nie wprowadzono do klasy obiektów żadnych rekordów. Wyznaczenie siedlisk gatunków owadów
(przynajmniej tych o znaczeniu wspólnotowym) mogłoby pomóc administracji TPN w skuteczniejszej
ochronie gatunków je użytkujących, np. poprzez regularny wypasy łąk w obrębie wyznaczonych siedlisk
(ilustracja 6, strona 19).
4.26. Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków pajęczaków
Stanowiska gatunków pajęczaków (tpn_2013.mdb\paje_pft): 107 rekordów
Obserwacje stanowisk gatunków pajęczaków (tpn_2013.mdb\pajeobse): 107 rekordów
Zależności relacyjne – wartości guid_ w klasie obiektów paje_aft oraz w tabeli pajeobse, zostały poprawnie
nadane. Każdy rekord z klasy obiektów paje_aft posiada swój odpowiednik w tabeli pajeobse.
Tabela pajeobse
z uwagi na biologię gatunków, których stanowiska wykazano w klasie obiektów paje_pft. W tym terminie nie
było możliwości zaobserwowania przedstawicieli tej gromady zwierząt.
4.27. Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków ślimaków
Stanowiska gatunków ślimaków (tpn_2013.mdb\slim_pft): 30 rekordów
Obserwacje stanowisk gatunków ślimaków (tpn_2013.mdb\slimobse): 30 rekordów
17
Zależności relacyjne – wartości guid_ w klasie obiektów slim_aft oraz w tabeli slimobse, zostały poprawnie
nadane. Każdy rekord z klasy obiektów slim_aft posiada swój odpowiednik w tabeli slimobse.
Tabela slimobse
z uwagi na biologię gatunków, których stanowiska wykazano w klasie obiektów slim_pft. W tym czasie nie
było możliwości zaobserwowania przedstawicieli tej gromady zwierząt.
4.28. Stanowiska i obserwacje stanowisk gatunków małży
Stanowiska gatunków małży (tpn_2013.mdb\malz_pft): 0 rekordów
Obserwacje stanowisk gatunków małży (tpn_2013.mdb\malzobse): 0 rekordów
4.29. Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków
minogów i ryb
Stanowiska gatunków minogów i ryb (tpn_2013.mdb\minoryby_pft): 0 rekordów
Obserwacje stanowisk gatunków minogów i ryb (tpn_2013.mdb\minorybyobse): 0 rekordów
Siedliska gatunków minogów i ryb (tpn_2013.mdb\minorybysied_aft): 33 rekordy
Obserwacje siedlisk gatunków minogów i ryb (tpn_2013.mdb\minorybysiedobse): 33 rekordy
Zależności relacyjne – wartości guid_ w klasie obiektów minorybysied_aft oraz w tabeli minorybysied,
zostały poprawnie nadane. Każdy rekord z klasy obiektów minorybysied_aft posiada swój odpowiednik
w tabeli minorybysied.
Klasa obiektów minorybysied_aft
W atrybucie fnk brakuje funkcji siedliska – we wszystkich rekordach atrybut ten ma wprowadzoną wartość
„0”, która nie jest wartością słownikową domeny fnksdl. Z uwagi na fakt, iż SDGIS dla tej klasy obiektów
dopuszcza wyłącznie jedną wartość słownikową funkcji siedliska (3 – miejsce rozrodu) jest to wyłącznie błąd
techniczny, nie wpływający na możliwość interpretacji wprowadzonych informacji.
Tabela minorybysiedobse
We wszystkich rekordach wprowadzono jedną z wartości słownika lcz zarezerwowaną dla zakresów
liczebności gatunku. Tym czasem z warstwy ryby_inw_stan_aft.shp można dowiedzieć się, że Wykonawca
jest w posiadaniu dokładniejszych szacunków o możliwej liczbie osobników występować w siedlisku.
z uwagi na biologię gatunków, których siedliska wykazano w klasie obiektów minorybysied_aft. W tym
czasie były ograniczone możliwości zaobserwowania przedstawicieli tej gromady zwierząt.
18
4.30. Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków płazów
Stanowiska gatunków płazów (tpn_2013.mdb\plaz_pft): 182 rekordy
Obserwacje stanowisk gatunków płazów (tpn_2013.mdb\plazobse): 182 rekordy
Siedliska gatunków płazów (tpn_2013.mdb\plazsied_aft): 255 rekordów
Obserwacje siedlisk gatunków płazów (tpn_2013.mdb\plazsiedobse): 255 rekordów
Zależności relacyjne – wartości guid_ w klasie obiektów plaz_pft i w tabeli plazobse, a także w klasie
obiektów plazsied_aft i w tabeli plazsiedobse zostały poprawnie nadane. Każdy rekord z klasy obiektów
plaz_pft posiada swój odpowiednik w tabeli plazobse oraz każdy rekord z klasy obiektów plazsied_aft
posiada swój odpowiednik w tabeli plazsiedobse.
Klasa obiektów plaz_pft
Do klasy obiektów, oprócz stanowisk godowych i rozrodczych, zostały wprowadzone miejsca napotkania
gatunków podczas marszruty – 125 przypadków obserwacji „przemieszczających się” zwierząt (ilustracja 7).
Potwierdzeniem tej tezy są daty obserwacji osobników na tych stanowiskach (atrybut datobs
w tabeli plazobse). W wielu przypadkach są to miesiące letnie, a nawet jesienne, w których płazy te nie
odbywają już rozrodu. Zgodnie z dokumentacją SDGIS do klasy obiektów plaz_pft należało wprowadzić
wyłącznie obserwacje gatunku w miejscu godowania lub rozrodu.
Głównym założeniem SDGIS było stworzenie infrastruktury umożliwiającej gromadzenia informacji
o stanowiskach i siedliskach gatunków podlegających ochronie prawnej, które pomogą w ich ochronie
oraz umożliwią prowadzenie monitoringu. Zgodnie z dokumentacją SDGIS przez stanowisko gatunku
należy rozumieć konkretne miejsce występowania osobnika bądź osobników danego gatunku, czyli
punkt lub obszar przestrzeni, gdzie można je regularnie spotkać (np. miejsce występowania gatunku
rośliny naczyniowej, miejsce gniazdowania gatunku ptaka, miejsce rozrodu lub zimowania gatunku
ssaka). Rejestrowanie każdej obserwacji gatunków zwierząt swobodnie się przemieszczających mija się
z celem, gdyż informacje takie nie mają dużego znaczenia w ochronie ich populacji. Wyjątkiem są
obserwacje gatunków o mniejszej mobilności, w tym pijawek, skorupiaków, częściowo owadów,
pajęczaków, ślimaków i małży.
Tabela plazobse
Niezrozumiała jest przyczyna generalizacji wartości atrybutu lcz. We wszystkich rekordach wprowadzono
wartości słownika lcz zarezerwowane dla zakresów liczebności gatunku na stanowisku. Tym czasem
z warstwy plaz_inw_stwier_pft.shp można dowiedzieć się, że Wykonawca jest w posiadaniu dokładnych
informacji o liczbie zaobserwowanych osobników.
Klasa obiektów plazsied_aft
Wszystkie rekordy posiadają nienaturalną geometrię, wygenerowaną automatycznie przez wyznaczenie
okręgu o promieniu 100-200 m (ilustracja 8, strona 23). Reprezentacja geometryczna siedlisk bardzo mocno
19
odbiega tym samym od ich prawdziwych kształtów. Może to w wielu przypadkach prowadzić do problemów
w identyfikacji siedlisk w terenie.
Tabela plazsiedlobse
liczebności gatunku. Tym czasem z warstwy plaz_inw_stan_aft.shp można dowiedzieć się, że Wykonawca
Wszystkie rekordy w atrybucie datobs posiadają listopadowy termin obserwacji. Budzi to wątpliwości,
z uwagi na biologię gatunków, których siedliska wykazano w klasie obiektów. W tym terminie nie było
możliwości zaobserwowania godowania i rozrodu płazów, a tylko siedliska o takiej funkcji należało
wprowadzić do tej klasy obiektów.
20
4.31. Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków gadów
Stanowiska gatunków gadów (tpn_2013.mdb\gady_pft): 147 rekordów
Obserwacje stanowisk gatunków gadów (tpn_2013.mdb\gadyobse): 147 rekordów
Siedliska gatunków gadów (tpn_2013.mdb\gadysied_aft): 86 rekordów
Obserwacje siedlisk gatunków gadów (tpn_2013.mdb\gadysiedobse): 86 rekordów
Zależności relacyjne – wartości guid_ w klasie obiektów gady_pft i w tabeli gadyobse, a także w klasie
obiektów gadysied_aft i w tabeli gadysiedobse zostały poprawnie nadane. Każdy rekord z klasy obiektów
gady_pft posiada swój odpowiednik w tabeli gadyobse oraz każdy rekord z klasy obiektów gadysied_aft
posiada swój odpowiednik w tabeli gadysiedobse. Pod względem geometrycznym klasy obiektów gady_pft
i gadysied_aft są prawidłowo wyznaczone (ilustracja 9, strona 24).
Klasa obiektów gady_pft
W klasie obiektów powinny być zapisane obserwacje w miejscach regularnego występowania gadów, zaś
72 obserwacje to informacje zupełnie przypadkowe (przemieszczających się zwierząt). Można dowiedzieć się
tego z analizy warstwy gady_inw_stwier_pft.shp.
Tabela gadyobse
z warstwy gady_inw_stwier_pft.shp można dowiedzieć się, że Wykonawca jest w posiadaniu dokładnych
Klasa obiektów gadysied_aft
W atrybucie fnk brakuje funkcji siedliska – we wszystkich rekordach atrybut ten ma wprowadzoną wartość
„0”, która nie jest wartością słownikową domeny fnksdl.
Tabela gadysiedobse
liczebności gatunku. Tym czasem z warstwy gady_inw_stan_aft.shp można dowiedzieć się, że Wykonawca
Wszystkie rekordy w atrybucie datobs posiadają październikowy lub listopadowy termin obserwacji. Budzi to
wątpliwości, z uwagi na biologię gatunków, których siedliska wykazano w klasie obiektów. W tym terminie są
małe możliwości zaobserwowania gadów w siedlisku.
21
4.32. Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków ptaków
Stanowiska gatunków ptaków (tpn_2013.mdb\ptak_pft): 946 rekordów
Obserwacje stanowisk gatunków ptaków (tpn_2013.mdb\ptakobse): 946 rekordów
Siedliska gatunków ptaków (tpn_2013.mdb\ptaksied_aft): 694 rekordów
Obserwacje siedlisk gatunków ptaków (tpn_2013.mdb\ptaksiedobse): 694 rekordów
Zależności relacyjne – wartości guid_ w klasie obiektów ptaki_pft i w tabeli ptakiobse, a także w klasie
obiektów ptakisied_aft i w tabeli ptakisiedobse zostały poprawnie nadane. Każdy rekord z klasy obiektów
ptaki_pft posiada swój odpowiednik w tabeli ptakiobse oraz każdy rekord z klasy obiektów ptakisied_aft
posiada swój odpowiednik w tabeli ptakisiedobse.
Klasa obiektów ptak_pft
Zgodnie z SDGIS do klasy obiektów należało wprowadzić wyłącznie obserwacje, które można było
zaklasyfikować do kategorii B – gniazdowanie prawdopodobne lub C – gniazdowanie pewne (zgodnie
z kategoriami „lęgowości” według Polskiego Atlasu Ornitologicznego). Na podstawie analizy danych wynika,
że w klasie obiektów znalazły się również inne kategorie obserwacji gatunków (np. przelatujących, krążących
ptaków nad obserwatorem a nawet znalezionych na ziemi piór!). Przykładem są miejsca obserwacji lecącego
lub krążącego orła przedniego w Dolinie Pięciu Stawów (ilustracja 10) oraz miejsce obserwacji klucza żurawi
przelatującego w liczbie 50 osobników przez wschodnią część TPN (informacja z warstwy
ptaki_inw_stwier_pft.shp).
Tabela ptakobse
z warstwy ptak_inw_stwier_pft.shp można dowiedzieć się, że Wykonawca jest w posiadaniu dokładnych
84 rekordy posiadają w atrybucie datobs wartość „2010-01-01” lub „2011-01-01”. Budzi to wątpliwości,
z uwagi na biologię gatunków, których stanowiska wykazano w klasie obiektów ptak_pft. W tym terminie
nie było możliwości stwierdzenia gniazdowania przedstawicieli tej gromady zwierząt.
Klasa obiektów ptaksied_aft
Dla prawie wszystkich gatunków wyznaczono siedliska, generując je automatycznie poprzez wyznaczenie
buforów o zadanym promieniu wokół miejsc gniazdowania ptaków (ilustracja 10). Wydaje się,
że wyznaczenie takiej geometrii ma sens wyłącznie w odniesieniu do gatunków o dużym rewirze
żerowiskowym, jak np. orzeł przedni, choć i w tym przypadku budzi wątpliwości wielkość tego bufora (areał
orła przedniego może wynosić nawet 100 km2). W przypadku większości gatunków z rzędu wróblowych
wyznaczenie siedliska tą metodą mija się z celem i jest nieuzasadnione. Przykładem dobrej praktyki jest
natomiast wyznaczenie siedliska w obrębie dolinki cieku wodnego dla gatunków, jak pliszka górska,
22
związanych z tego typu biotopem (ilustracja 11). Co więcej, w atrybucie fnk brakuje funkcji siedliska.
We wszystkich rekordach atrybut ten przyjmuje wartość „0”, która nie jest wartością słownikową domeny
fnksdl. Brak funkcji siedliska utrudnia lub uniemożliwia właściwą interpretację informacji zapisanych w klasie
obiektów.
Tabela ptaksiedobse
wartości słownika lcz zarezerwowane dla zakresów liczebności gatunku w siedlisku. Tymczasem z warstwy
ptak_inw_stan_aft.shp można dowiedzieć się, że Wykonawca jest w posiadaniu dokładniejszych informacji
o możliwej liczbie osobników/par mogących występować w siedlisku.
Wszystkie rekordy w atrybucie datobs posiadają październikowy lub listopadowy termin obserwacji. Budzi to
wątpliwości, z uwagi na biologię gatunków, których siedliska wykazano w klasie obiektów. W tym terminie
były małe możliwości zaobserwowania gadów w siedlisku.
23
4.33. Stanowiska, siedliska oraz obserwacje stanowisk i siedlisk gatunków ssaków
Stanowiska gatunków ssaków (tpn_2013.mdb\ssak_pft): 533 rekordy
Obserwacje stanowisk gatunków ssaków (tpn_2013.mdb\ssakobse): 533 rekordy
Siedliska gatunków ssaków (tpn_2013.mdb\ssaksied_aft): 309 rekordów
Obserwacje siedlisk gatunków ssaków (tpn_2013.mdb\ssaksiedobse): 309 rekordów
Zależności relacyjne – wartości guid_ w klasie obiektów ssak_pft i w tabeli ssakobse, a także w klasie
obiektów ssaksied_aft i w tabeli ssaksiedobse zostały poprawnie nadane. Każdy rekord z klasy obiektów
ssak_pft posiada swój odpowiednik w tabeli ssakobse oraz każdy rekord z klasy obiektów ssaksied_aft
posiada swój odpowiednik w tabeli ssaksiedobse.
Klasa obiektów ssak_pft
Zgodnie z SDGIS do klasy obiektów należało wprowadzić wyłącznie stanowiska rozrodcze i zimowiska
ssaków. Tym czasem, wszystkie zgromadzone danych to mało istotne informacje o obserwacjach zwierząt
w miejscach użytkowanych przez nie nieregularnie.
Źródłem danych w klasie obiektów jest warstwa „terenowa” ssak_inw_stwier_pft.shp w której występują
różne przypadkowe obserwacje, czego można dowiedzieć się z wartości wprowadzonych do atrybutu
cd_zach. Przyjmują on wartości: „gody”, „głos”, „głos ostrzegawczy”, „niepokój”, „odchody”,
„przemieszczanie się”, „siedzi bez ruchu”, „spłoszony”, „tropy”, „wygrzewanie się”, „zaniepokojenie”,
„żerowanie”. Część z tych obserwacji może stanowić punkt wyjścia do wyznaczenia siedlisk ssaków, np.
żerowisk lub miejsc odpoczynku, jednak żadna, nie może posłużyć jako źródło informacji służących do
wyznaczenia regularnie wykorzystywanych stanowisk, których ochrona jest ważna z punktu widzenia
zachowania właściwego stanu ochrony populacji gatunku.
W każdym z rekordów klasy obiektów ssak_pft atrybut fnk przyjmuje wartość „0”, która nie jest wartością
słownikową domeny fnksdl. Brak określenia, czy zwierzę obserwowano w miejscu rozrodu, zimowisku czy
ewentualnie innym miejscu regularnego przebywania dyskwalifikuje obserwację, gdyż uniemożliwia jej
właściwą interpretację. Biorąc pod uwagę rodzaje obserwacji wprowadzone do tej klasy obiektów jest to
częściowo zrozumiałe – żadna z obserwacji nie spełnia przesłanek umożliwiających prowadzenie jej do tej
klasy obiektów.
Zaskakujący jest brak jakichkolwiek informacji na temat miejsc rozrodu i zimowania nietoperzy w TPN, które
powinny znaleźć się w tej klasie obiektów, mimo iż dane na temat tych zwierząt znajdują się w warstwie
ssaki_inw_stan_aft.shp (inwentaryzacja nietoperzy zimujących w jaskiniach z podaną dokładną liczbą
hibernujących osobników).
Tabela ssakobse
Przy założeniu, że Wykonawca wprowadziłby do klasy obiektów ssak_pft prawidłowe obserwacje
o miejscach regularnego przebywania ssaków, niezrozumiała jest generalizacja wartości wprowadzonych
w atrybucie lcz. We wszystkich rekordach wprowadzono wartości słownika lcz zarezerwowane dla zakresów
liczebności gatunku na stanowisku. Tym czasem z warstwy ssak_inw_stwier_pft.shp można dowiedzieć się,
24
że Wykonawca jest w posiadaniu dokładnych informacji o liczbie zaobserwowanych osobników. W tabeli
ssakobse, jeśli to możliwe, powinny być zapisywane oryginalne, niezgeneralizowane informacje, gdyż tylko
takie dane będą mogły zostać wykorzystane przy analizach zmian liczebności na stanowisku,w przypadku
prowadzenia w przyszłości na nim monitoring.
Klasa obiektów ssaksied_aft
W wielu przypadkach Wykonawca wyznaczył siedliska, w których nie stwierdził w ogóle gatunku. Przykładem
są obszary występowania świstaka tatrzańskiego Marmota marmota latirostris (ilustracja 12), obejmujące
siedliska, w których faktyczne odnotowano obecność zwierząt – obszar 2 na ilustracji (inwentaryzatorzy
słyszeli głosy ostrzegawcze lub widzieli żerujące osobniki), oraz które mają wyłącznie potencjalne znaczenie
dla tego gatunku (obszary 1, 3 i 4 na ilustracji). Zaznaczenie siedlisk potencjalnych wydaje się być
nieuzasadnione i niepotrzebne.
Wszystkie siedliska nietoperzy, które znajdują się w klasie obiektów to obszary o regularnej, nienaturalnej
geometrii wykreślone na planie koła o zadanym promieniu (ilustracja 13, strona 29). Ich byt nie jest
merytorycznie uzasadniony. Jeśli siedliska te zostały wyznaczone w obrębie miejsc rozrodu i zimowania,
należało je zapisać w klasie obiektów ssak_pft, według wytycznych określonych w SDGIS.
Dla żadnego rekordu nie określono funkcji siedliska (atrybut fnk). Wprowadzona wartość „0” nie jest
wartością słownikową domeny fnksdl. Brak odpowiedniej wartości utrudnia lub uniemożliwia właściwą
interpretację informacji zapisanych w klasie obiektów.
Tabela ssaksiedobse
W atrybucie lcz wartości rekordów przyjmują wartości szacunkowe, co może w dość dużym stopniu
odbiegać od rzeczywistego stanu populacji. Na ile to możliwe należało wprowadzić wartości zbliżone do
stanu faktycznego. Przykładem jest stanowisko 2 świstaka tatrzańskiego (ilustracja 12, strona 28), w którym
oszacowano liczebność populacji w siedlisku na 51-100 osobników, podczas, gdy w warstwie
ssaki_inw_stan_aft.shp dla tego obiektu podano informację o 6 rodzinach*. Wydaje się, że ta informacja
niesie większą wartość niż niedokładny i nieuzasadniony merytorycznie szacunek. W odniesieniu do
wspomnianego siedliska świstaka, nieuprawnione było wprowadzenie do klasy obiektów ssak_pft stanowisk
tego gatunku, gdyż według informacji z warstwy ssaki_inw_stwier_pft.shp w zaznaczonych miejscach
słyszano jedynie głosy ostrzegawcze lub obserwowano żerujące zwierzęta. W klasie obiektów powinny
znaleźć się zaś wyłącznie nory. Jeśli takich nie zidentyfikowano, informacje na temat stanowisk tego gatunku
nie powinny być w ogóle wprowadzone. Wiedza o jego występowaniu ograniczyłaby się tym samym
wyłącznie do obszaru występowania siedliska.
* Przy wprowadzeniu do tabeli ssaksiedobse informacji o występowaniu w siedlisku 6 rodzin, należy mieć na uwadze,
fakt, iż będzie trzeba dodać do domeny jdnlcz nową wartość słownikową "r" (rodzina/rodziny), gdyż taka wartość
nie została przewidziana przez autorów SDGIS.
25
4.34. Stanowiska i obszary występowania zbiorowisk roślinnych
Stanowiska zbiorowisk roślinnych (tpn_2013.mdb\zbiorosl_pft): 0 rekordów
Obszary występowania zbiorowisk roślinnych (tpn_2013.mdb\zbiorosl_aft): 3296 rekordów
Klasa obiektów zbiorrosl_aft
Klasa obiektów z geometrycznego punktu widzenia jest poprawna i spójna pod względem topologicznym.
Żaden obiekt nie nachodzi na inny. Wszystkie rekordy posiadają określoną wartość atrybutu zsprsl.
Zastrzeżenia budzi natomiast brak niektórych poligonów, które znajdują się w warstwach zb_inw_aft_n.shp
(2735 rekordów) i zb_inw_aft_l.shp (1879 rekordów). Te dwie warstwy łącznie pokrywają powierzchnię
praktycznie całego TPN, zaś klasa obiektów zbiorosl_aft posiada wiele luk. Brakuje w niej 1318 obiektów,
które występują w wymienionych warstwach Shapefile oraz w warstwie zb_inw_aft.shp (4614 rekordów).
Szczegółowa analiza wykazała, że brakujące poligony to leśne zbiorowiska zastępcze oraz zbiorowiska
roślinne, które nie zostały zaklasyfikowanie do jednego z syntaksonów opisanych przez W. Matuszkiewicza
w przewodniku do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski z 2001 r. Do zbiorowisk tych należą: HypnoPolypodion, Equisetetum fluviatilis, Rhizocarpetalia, Salicetum silesiacae, Vario-Pinetum, zbiorowisko
Vaccinium myrtillus.
Nie można uznać za błąd niewprowadzenie do klasy obiektów zbiorosl_aft poligonów leśnych zbiorowisk
zastępczych, choć z drugiej strony mapa roślinności rzeczywistej wyglądałaby kompletnie, gdyby pokrywała
cały obszaru TPN. Obiekty te można było wprowadzić do klasy obiektów oznaczając je wartością kodową
spoza słownika np. „0”. Sugestia ta jest niezgodnie z zasadami SDGIS, ale w tym przypadku byłoby to
„mniejsze zło”. Niedopuszczalne jest natomiast pominięcie wyżej wymienionych zbiorowisk roślinnych, które
nie figurują w słowniku zsprsl. Zgodnie z wytycznymi SDGIS jeśli zbiorowiska nie można zaklasyfikować do
jednego z zespołów roślinnych występujących na liście słownikowej, do atrybutu zsprsl należy wprowadzić
syntakson wyższego rzędu, zaś do atrybucie pdzrsl należy wprowadzić nazwę opisanego zbiorowiska
roślinnego. Np. dla zbiorowiska wierzby śląskiej w atrybucie zsprsl powinna być wprowadzona wartość
645 (Zbiorowisko ze związku Piceion abietis), a w atrybucie pdzrsl powinna być wprowadzona wartość
„Salicetum silesiacae”.
26
4.35. Stanowiska i obszary występowania siedlisk przyrodniczych o znaczeniu
europejskim
Stanowiska siedlisk przyrodniczych o znaczeniu europejskim (tpn_2013.mdb\siedn2k_pft): 0 rekordów
Obszary występowania siedlisk przyrodniczych o znaczeniu europejskim (tpn_2013.mdb\siedn2k_aft):
2397 rekordów
Klasa obiektów z geometrycznego punktu widzenia jest niespójna pod względem topologicznym.
Przeprowadzona analiza wykazała 488 przypadków nakładania się obiektów. Wszystkie rekordy posiadają
natomiast prawidłowo określoną wartość atrybutu kod.
Wątpliwości budzą różnice w sumarycznych powierzchniach siedlisk przyrodniczych obliczonych na
podstawie danych z klas obiektów siedn2k_aft oraz zbiorosl_aft (tabela 1, strona 31). W przypadku tej
drugiej, aby można było przekształcić informacje o występowaniu zbiorowisk roślinnych w informacje
o występowaniu siedlisk przyrodniczych, klasę obiektów połączono relacją z rozszerzoną wersję domeny
zsprsl. Domena ta zawiera listę słownikową zespołów roślinnych i jednostek taksonomicznych wyższego
rzędu stwierdzonych w Polsce. Została ona opracowana na postawie przewodnika do oznaczania zbiorowisk
roślinnych Polski (Matuszkiewicz 2001). Jednym z atrybutów domeny jest kodn2k, w którym określono kod
siedliska przyrodniczego, jeśli dany syntakson jest jego fitosocjologicznym identyfikatorem. Poniższe
zestawienie oraz mapy siedlisk przyrodniczych wygenerowane w wyżej opisany sposób wymagają analizy
specjalisty fitosocjologa. Na ilustracjach 14 i 15 (strona 33) zaprezentowano przykładowe różnice w zasięgu
występowania siedlisk przyrodniczych.
Tabela 1. Zestawienie powierzchni siedlisk przyrodniczych o znaczeniu europejskim wyliczonych na podstawie
klas obiektów siedln2k_aft i zbiorosl_aft.
Kod
siedliska
Nazwa siedliska
siedln2k_a zbiorosl_af
tf
t
(ha)
(ha)
3160
Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne
1,40
0,00
3220
Pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków
2,07
0,00
3240
Zarośla wierzby siwej na kamieńcach i żwirowiskach górskich
potoków (Salici-Myricarietum część – z przewagą wierzby)
1,03
0,00
4060
Wysokogórskie borówczyska bażynowe (Empetro-Vaccinietum)
1053,27
27,40
4070
Zarośla kosodrzewiny (Pinetum mugo)
2504,84
2504,84
4080
Subalpejskie zarośla wierzbowe wierzby lapońskiej lub śląskiej
(Salicetum lapponum, Salicetum silesiacae)
29,14
0,00
6150
Wysokogórskie murawy acidofilne (Juncion trifidi) i bezwapienne
wyleżyska śnieżne (Salicion herbaceae)
2557,61
685,17
6170
Nawapienne murawy wysokogórskie (Seslerion tatrae) i wyleżyska
śnieżne (Arabidion coeruleae)
1058,75
270,85
6230
Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion – płaty bogate
1201,08
160,22
27
Kod
siedliska
siedln2k_a zbiorosl_af
tf
t
(ha)
(ha)
Nazwa siedliska
florystycznie)*
6430
Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne
(Convolvuletalia sepium)
6510
Niżowe i górskie świeże
(Arrhenatherion elatioris)
6520
Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (PolygonoTrisetion)
7110
524,26
10,88
0,00
77,21
304,65
149,15
Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)*
11,72
0,00
7140
Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością
z Scheuchzerio-Caricetea)
36,26
0,70
7220
Źródliska wapienne ze zbiorowiskami Cratoneurion commutati*
0,02
0,00
7230
Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak,
turzycowisk i mechowisk
8,79
1,97
8110
Piargi i gołoborza krzemianowe
631,85
3,19
8120
Piargi i gołoborza wapienne ze zbiorowiskami Papaverion tatrici lub
Arabidion alpinie
166,20
30,07
8160
Podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne ze zbiorowiskami ze
Stipion calamagrostis*
43,39
0,01
8210
Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis
76,77
0,52
8220
Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacion
vandelii
0,08
0,00
8310
Jaskinie nieudostępnione do zwiedzania
20,99
0,00
9110
Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion)
43,59
46,19
9130
Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odoratiFagenion)
1076,79
1752,82
9140
Górskie jaworzyny ziołoroślowe (Aceri-Fagetum)
10,80
10,80
9150
Ciepłolubne buczyny storczykowe (Cephalanthero-Fagenion)
6,72
7,68
9180
Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach (Tilio
plathyphyllis-Acerion pseudoplatani)*
4,22
4,22
91D0
Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis,
Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno
girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy
borealne)*
10,25
10,25
Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo9,10E+001 fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy
źródliskowe)*
32,89
44,90
5,95
0,00
7488,58
7685,62
129,62
0,00
łąki
użytkowane
ekstensywnie
91Q0
Górskie reliktowe laski sosnowe (Erico-Pinion)
9410
Górskie bory świerkowe (Piceion abietis część – zbiorowiska górskie)
9420
Górski bór limbowo-świerkowy (Pino cembrae-Piceetum)
28
4.36. Obszary regionów biogeograficznych
Obszary regionów biogeograficznych (tpn_2013.mdb\regibiog_aft): 0 rekordów
Klasa obiektów nie posiada żadnych rekordów.
29
5. Dane niezdefiniowane w Standardzie Danych GIS w ochronie przyrody
Z uwagi na fakt, iż wobec danych wykraczający poza Standard Danych GIS w ochronie przyrody Wykonawca
miał praktycznie „wolną rękę”, oceniając ich jakość skupiono się wyłącznie na kwestiach stricte technicznych.
Ocenę ich jakości merytorycznej pozostawiono recenzentom poszczególnych operatów.
Głównym zarzutem wobec tej części danych jest brak dokumentacji opisującej strukturę warstw/klas
obiektów. Co prawda, Wykonawca dołączył metadane do każdej warstwy, jednak ich zawartość ogranicza się
wyłącznie do opisu nazw warstw oraz poszczególnych atrubutów. Nadal brakuje informacji na temat źródeł
danych, które posłużuły do sporządzenia danych przestrzennych (np. skąd pochodzą dane o wydzieleniach
geologicznych?) oraz wyjaśnienia niektórych wartości atrubutowych. W wielu przypadkach braki te
utrudniają, a nawet uniemożliwiają właściwą interpretację przekazanych danych. Przykładowo dla
wszystkich zwierząt została utworzona wartwa *_ocena_aft.shp, która posiada atrybut cd_wartosc,
określający wartość gatunku („Wybitna”, „Bardzo wysoka”, „Wysoka”, „Średnia”, „Niska”). Nie opisując
znaczenia pojęciowego tych wartości informacje te są mało przydatne. Zagadnienia te powinny zostać
wytłumacozne w dokumentacji danych przestrzennych.
Analizując dane zauważono, że w wielu przypadkach Wykonawca grupował obiekty tworząc
w warstwach multipunkty, multilinie oraz multipoligony. Choć nie można uznać tego za błąd, przeglądając
dane z poziomu danych atrybutowych można ocenić to nawet za udogodnienie, z bazodanowego punktu
widzenia jest to zjawisko nieporządane. Dla zagregowanych wartości przestrzennych przeglądanie danych
jest znacznie spowolnione, gdyż praktycznie nie są wykorzystywane indeksy przestrzenne. Co więcej,
w przypadku wielu baz danych (np. Postgre SQL/PostGIS) wprowadzenie innych geometrii niż proste punktu,
linie i poligony jest znacznie utrudnione.
Tabela 2. Zestawienie błędów topologicznych
w warstwach sporządzonych w ramach projektu
planu ochrony dla TPN.
Nazwa
warstwy
zb_inw_aft_n2000.shp
sied_n2000_inw_aft.shp
siedn2k_aft.shp*
rzezb_proc_aft.shp
zb_inw_aft_n_n2000.shp
kult_monit_aft.shp
kult_ocena_aft
zb_inw_aft_l_n2000.shp
obwody_ochronne_old.shp
ewidplc120001_aft.shp
hydro_regiony_aft.shp
Liczba
błędów
504
494
488
196
115
9
9
8
5
4
4
30
Nazwa
Liczba
warstwy
błędów
ewidtpn_aft.shp
3
obwody_ochronne.shp
3
rzezb_aft.shp
3
zb_inw_aft.shp
2
ewidtpn_dz_aft
1
gleby_aft
1
klim_temp_sr_rok_aft.shp
1
las_ocena_aft.shp
1
natura_2000_zb_niel_monit_aft 1
zb_inw_aft_l.shp
1
zb_inw_aft_n.shp
1
* klasa obiektów SDGIS.
Kwestią, którą oceniono w trakcie niniejszego audytu była również spójność topologiczna danych
przestrzennych. W tym celu zbadano zależności przestrzenne obiektów we wszystkich warstwach
powierzchniowych, których logika wymuszała przyjęcie zasady mówiącej o tym, że obiekty nie mogą
nachodzić wzajemnie na siebie. Przykładami takich warstwy są: działki ewidencyjne, wydzielenia leśne,
wydzielenia geologiczne, glebowe etc. Analiza danych wykazała, że zważywszy na bardzo dużą liczbę warstw
i zapisanych w nich obiektów, błędów topologicznych było relatywnie niewiele (tabela 2, strona 34). Biorąc
jednak pod uwagę fakt, iż dane przestrzenne wykonywała firma, mająca wieloletnie doświadczenie
w tematyce geometycznej, każdy błąd bardzo razi w oczy. Szczególnie dużo błędów topologicznych
występowało w obrębie wydzieleń siedlisk przyrodniczych o znaczeniu europejskim. Ich obecność
powoduje, że sumaryczne powierzchnie siedlisk przyrodniczych mogą różnić się znacznie od stanu
faktycznego, co zasygnalizowano w rozdziale (strona 27).
Mimo, powyższych krytycznych uwag należy uznać, że dane przestrzenne wykraczające poza SDGIS
sporządzone przez Wykonawcę mają sporą wartość merytoryczną. Na szczególną uwagę zasługują warstwy
„terenowe”, w których zostały zapisane wszystkie informacje o obserwacjach przedstawicieli grzybów, roślin
i zwierząt. Warstwy te posiadają bogaty zestaw danych atrubutowych, szczegółowo charakteryzujących
okoliczności obserwacji gatunku. Mogły one stanowić bardzo dobry punkt wyjścia do opracowanie danych
zgodnych z wytycznymi Standardu Danych GIS w ochronie przyrody. Niestety, błędem było automatyczne
przeniesienie informacji zawartych w tych warstwach do klas obiektów SDGIS z pominięciem ich
interpteracji. W tym zakresie wykonawca wykazał się całkowitym brakiem zrozumienia dla idei Standardu
Danych GIS w ochronie przyrody.
6. Metadane
Prawie wszystkie warstwy zapisane w formacie ESRI Shapefile posiadają pliki XML, w których zostały
zapisane metadane. Jedynie klasy obiektów zdefiniowane według SDGIS oraz 19 warstw Shapefile tych
plików nie posiada (tabela 3, strona 36).
Dołączone metadane ograniczają się wyłącznie do określenia autora warstwy, jej zasięgu przestrzennego
31
oraz opisu znaczenia nazwy warstwy i znajdujących się w niej atrybutów. Pominięto natomiast informacje na
temat źródeł danych, które posłużyły do opracowania warstwy, aktualności zawartych w nich informacji oraz
znaczenia pojęciowego wartości atrybutów.
Tabela 3. Lista warstw Shapefile nieposiadających plików XML
Nazwa
warstwy
bud_inw_pft_mapa.shp
centroidy_bud_inw_aft_mapa.shp
centroidy_infr_uzup_inw_aft_mapa.shp
centroidy_przem_inw_aft_mapa.shp
gminy_tpn.shp
gminy_tpn_aft.shp
hydro_pomiar_pft_mapa.shp
infr_uzup_inw_aft_mapa.shp
las_zad_ochr_aft_mapa.shp
miejscowosci_25k.shp
miejscowości_25k.shp
n2000_obrys.shp
obiekt_kubatur_pft_mapa2.shp
obwody_ochronne_old.shp
pokrtere2012_aft_zabudowa_pokrycie_terenu_mapa.sh
p
tpn_obrys.shp
tpn_otulina_ist.shp
zagosp_przest_ppz_aft_mapa.shp
zagosp_przest_ppz_tpn_aft.shp
7.
Opracowania kartograficzne
Opracowania kartograficzne prezentujące zagadnienia o charakterze przestrzennym w obszarze TPN zostały
sporządzone z wykorzystaniem oprogramowania ArcGIS (ESRI, Redlands, USA) w wersji 10.0. Stworzono 808
projektów map zapisanych w formacie MXD. Projekty mają w większości poprawnie zdefiniowane ścieżki
dostępu do źródeł danych. Jedynie w pojedynczych przypadkach relacje z plikami zawierającymi dane
przestrzenne o charakterze wektorowym nie zostały zachowane z powodu przeniesienia ich do innych
lokalizacji.
Projekty map posłużyły do wygenerowania ich postaci rastrowych. Pliki zapisano w formacie JPG. Jedynie
dwa projekty mapowe nie mają swojego odpowiednika w postaci rastra (tabela 4, strona 36).
Tabela 4. Lista projektów map, dla której nie wygenerowanio postaci rastrowej
Nazwa
projeku mapy
32
mapa_siedlisk_i_stanowisk_oraz_oceny_gatunku_arianta_arbustoru
m.mxd
mapa_siedliska_przyrodniczego.mxd
Wszystkie mapy zostały sporządzone w Państwowym Układzie Współrzędnych Geodezyjnych 1992
w jednej ze skal: 1:100 000 (format arkusza A4), 1:80 000, 1:75 000 (format arkusza A3) lub 1:25 000 (format
arkusza A4 z podziałem na sekcje). Podkładem map był cieniowany numeryczny model terenu (hillshade)
uzupełniony o elementy topograficzne: miejscowości i ich nazwy, drogi, nazwy dolin, potoki, jeziora i ich
nazwy, szczyty i ich nazwy, granice TPN i jego otuliny, granice obszaru Natura 2000. Każda mapa posiada
tytuł, legendę do elementów topograficznych i legendę do danych tematycznych mapy, skalę numeryczną
i podziałkę liniową, strzałkę północy, siatkę kartograficzną oraz określenie zastosowanego na mapie układu
współrzędnych.
Każda z map ma estetyczną postać i obrazuje w sposób czytelny, choć bardzo ogólny, dane tematyczne,
które są ilustracją do treści poszczególnych operatów projektu planu ochrony.
8.
Zgodność danych geometrycznych oraz kartograficznych z przepisami
prawnymi
Postać danych geometrycznych i kartograficznych w planie ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura
2000 definiują dwa rozporządzenia w sprawie planów ochrony dla tych form ochrony przyrody.
Zgodnie z § 13 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 maja 2005 r. w sprawie sporządzania projektu
planu ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego, dokonywania zmian
w tym planie oraz ochrony zasobów, tworów i składników przyrody (Dz. U. z 2005 r., Nr 94, poz. 794), mapy
tematyczne sporządza się w formie cyfrowej, z wykorzystaniem systemu informacji przestrzennej (GIS),
w państwowym systemie odniesień przestrzennych, o których mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów
z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych (Dz. U. Nr 70, poz. 821).
Wszystkie mapy w projekcie planu ochrony dla TPN zostały wykonane w Państwowym Układzie
Współrzędnych Geodezyjnych 1992 z wykorzystaniem oprogramowania ArcGIS (ESRI, Redlands, USA), stąd
wymóg ten został spełniony.
Zgodnie z powyższym rozporządzeniem w ramach planu ochrony dla parku narodowego sporządza się
w zależności od potrzeb mapy tematyczne wymienione w tabeli 5. W tabeli tej podjęto próbę
przyporządkowania map tematycznych sporządzonych w ramach projektu planu ochrony dla TPN do map
tematycznych wymienionych w rozporządzeniu. Zamieszczono w niej również uwagi szczegółowe.
Tabela 5. Mapy tematyczne wymienione w rozporządzeniu w sprawie sporządzania projektu planu ochrony
dla parku narodowego (...) wraz z przyporządkowaniem do nich map tematycznych sporządzonych
w ramach projektu planu ochrony dla TPN.
Nr
1
Nazwa mapy
Nazwa mapy tematycznej w dokumentacji
tematycznej
projektu planu ochrony dla TPN oraz uwagi do niej
według rozporządzenia
Typy gleb
Mapa gleb (PUWG 1992, 1:25.000) – MAPA_GLEB.jpg
33
Nr
2
3
4
Nazwa mapy
tematycznej
Sieć hydrograficzna
Mapa hydrologiczna (PUWG 1992, 1:25.000) – MAPA_HYDROLOGICZNA.jpg
i granice zlewni
Mapa rzeczywistych nieleśnych zbiorowisk roślinnych (PUWG 1992,
1:25.000) –
MAPA_RZECZYWISTYCH_NIELESNYCH_ZBIOROWISK_ROSLINNYCH.jpg,
Mapa rzeczywistych zbiorowisk roślinnych oraz lokalizacji zdjęć
fitosocjologicznych (PUWG 1992, 1:25.000) – MAPA_RZECZYWISTYCH_
Roślinność
ZBIOROWISK_ROSLINNYCH_ORAZ_LOKALIZACJI_ZDJEC_FITOSOCJOLOGICZN
YCH.jpg.
Siedliska przyrodnicze
Uwagi: Dwie mapy tematyczne zamiast jednej kompletnej. Mapy zawierają
wiele obszarów bez pokrycia roślinnością rzeczywistą.
Mapa siedlisk przyrodniczych Natura 2000 [przyp. „leśnych”] (PUWG 1992,
1:25.000) – MAPA_SIEDLISK_PRZYRODNICZYCH_NATURA_2000.jpg,
19 Map siedliska przyrodniczego [przyp. „nieleśne”] (PUWG 1992,
1:100.000) – MAPA_SIEDLISKA_PRZYRODNICZEGO_*.jpg
Uwagi: Wiele map tematycznych zamiast jednej kompletnej. Bardzo ogólny
charakter map siedlisk nieleśnych z uwagi na zastosowaną skalę.
5
Siedliska i stanowiska
gatunków roślin,
zwierząt lub grzybów
dziko występujących
objętych ochroną
gatunkową oraz
zagrożonych
wyginięciem lub rzadko
występujących
6
Drzewostany według
głównych gatunków
drzew
7
Typy siedliskowe lasu
8
Typy ekosystemów
9
Walory krajobrazowe
612 Map siedlisk i stanowisk oraz oceny gatunku [przyp. <nazwa
gatunku>] (PUWG 1992, 1:100.000) –
MAPA_SIEDLISK_I_STANOWISK_ORAZ_OCENY_GATUNKU*.jpg
Uwagi: Bardzo ogólny charakter map tematycznych z uwagi na zastosowaną
skalę.
Mapa drzewostanów i zarośli według głównych gatunków drzew (PUWG
1992, 1:25.000) –
MAPA_DRZEWOSTANOW_I_ZAROSLI_WEDLUG_GLOWNYCH_GATUNKOW_
DRZEW.jpg
Mapa siedlisk leśnych (PUWG 1992, 1:25.000) –
MAPA_SIEDLISK_LESNYCH.jpg
Uwagi: Brak mapy tematycznej.
Uwagi: Brak mapy tematycznej. Częściowo wymogi spełniają niżej
wymienione mapy, mają one jednak bardzo ogólny charakter z uwagi na
zastosowaną skalę:
Są jednak: Mapa ciągów widokowych (PUWG 1992, 1:75.000) –
MAPA_CIAGOW_WIDOKOWYCH.jpg
Mapa jednostek architektoniczno-krajobrazowych (PUWG 1992, 1:75.000)
–MAPA_JEDNOSTEK_ARCHITEKTONICZNO_KRAJOBRAZOWYCH.jpg
Mapa punktów widowkowych (PUWG 1992, 1:75.000) –
MAPA_PUNKTOW_WIDOKOWYCH.jpg.
34
Nr
Nazwa mapy
tematycznej
wymienione mapy, mają one jednak bardzo ogólny charakter z uwagi na
zastosowaną skalę:
10
Walory przyrody
nieożywionej
11
Korytarze ekologiczne
12
Wartości kulturowe
13
14
15
16
17
18
Mapa najcenniejszych obiektów geologicznych (PUWG 1992, 1:75.000) –
MAPA_NAJCENNIEJSZYCH_OBIEKTOW_GEOLOGICZNYCH.jpg,
Mapa siedlisk przyrodniczych Natura 2000 [przyp. Jaskinie] (PUWG 1992,
1:75.000) – MAPA_SIEDLISK_PRZYRODNICZYCH_NATURA_2000.jpg
Mapa korytarzy elokogicznych (PUWG 1992, 1:80.000) –
MAPA_KORYTARZY_EKOLOGICZNYCH.jpg
Mapa obiektów kulturowych (PUWG 1992, 1:25.000) –
MAPA_OBIEKTOW_KULTUROWYCH.jpg
wymienione mapy:
Infrastruktura
Mapa aktualnego zagospodarowania przestrzennego (PUWG 1992,
techniczna, turystyczna 1:25.000) –
i edukacyjna
MAPA_AKTUALNEGO_STANU_ZAGOSPODAROWANIA_PRZESTRZENNEGO.jp
g,
Mapa projektowanego udostępnienia (PUWG 1992, 1:25.000) –
MAPA_PROJEKTOWANEGO_UDOSTEPNIENIA.jpg
Użytkowania gruntów
Mapa form własności (PUWG 1992, 1:25.000) –
oraz grunty według form
MAPA_FORM_WLASNOSCI_TPN.jpg
własności
Zagrożenia wewnętrzne 26 Map zagrożeń [przyp. <dla elementów abiotycznych i biotycznych>]
i zewnętrzne oraz
(PUWG 1992, 1:75.000) – MAPA_ZAGROZEN_DLA*.jpg
zaplanowane sposoby
ich eliminacji lub
Uwagi: Brak zaplanowanych sposobów eliminacji i ograniczenia zagrożeń na
ograniczania
mapach. Te są zaprezentowane na 24 mapach zadań ochronnych.
Mapa podziału na obszary ochrony ścisłej, czynnej i krajobrazowej (PUWG
Obszary objęte ochroną
1992, 1:25.000) –
ścisłą, czynną i
MAPA_PODZIALU_NA_OBSZARY_OCHRONY_SCISLEJ_CZYNNEJ_I_KRAJOBR
krajobrazową
AZOWEJ.jpg
24 Mapy zadań ochronnych (PUWG 1992, 1:75.000) –
Projektowane sposoby
MAPA_ZADAN_OCHRONNYCH.jpg
ochrony czynnej, w tym
projektowane zabiegi
Uwagi: Bardzo ogólny charakter map tematycznych z uwagi na zastosowaną
ochronne
skalę.
Obszary i miejsca
udostępniane dla celów Uwagi: Brak mapy tematycznej. Częściowo wymogi spełniają niżej
naukowych,
wymienione mapy:
edukacyjnych,
turystycznych,
Mapa projektowanego udostępnienia (PUWG 1992, 1:25.000) –
rekreacyjnych i
MAPA_PROJEKTOWANEGO_UDOSTEPNIENIA.jpg
sportowych
Wszystkie projekty map tematycznych (plik MXD) w skali 1:25 000 są uszkodzone (ilustacja 16, stona 40).
35
Przyczyną uszkodzenia jest zagubienie relacji do danych rastrowych wykorzystanych na mapie.
Zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu
planu ochrony dla obszaru Natura 2000 (Dz.U. z 2010 r., Nr 64, poz. 401, ze zm.) jednym
z elementów prac koniecznych do sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru jest opisanie granic
obszaru w formie wektorowej warstwy informacyjnej w układzie współrzędnych, o którym mowa w § 3 pkt 4
rozporządzenia rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie państwowego systemu odniesień
przesztennych (Dz.U. Nr 70, poz. 821). Warstwa taka nie została sporządzona w ramach projektu planu
ochrony dla TPN.
9. Konkluzje
Opracowane przez firmę KRAMEKO sp. z o.o. dane geometryczne i kartograficzne w ramach projektu plany
ochrony dla Tatrzańskiego Parku Narodowego posiadają szereg trudnych do zaakceptowania błędów.
Przekazane materiały w znacznej mierze są niezgodne z SIWZ, rozporządzeniem w sprawie sporzadzania
projektu planu ochrony dla parku narodowego oraz Standardem Danych GIS w ochronie przyrody. Bez
wyeliminowania tych błędów wykorzystanie opracowanych danych w codziennej pracy służb TPN jest
niemożliwe, a w wielu przypadkach może być nawet szkodliwe.
36

Recenzja projektu planu ochrony Tatrzańskiego Parku

Transkrypt

Podobne dokumenty

Ferie w Centrum Edukacji Przyrodniczej TPN za darmo!

Opis zadania informacja turystyczna 11-12 maj

Dawkowanie: 1:60 (1 część zastępuje 60 części cukru)

W numerze - Sklep TPN