W numerze - Sklep TPN

TATRY
TPN Nr 1 (43)
Cena 12 zł (w tym 5% VAT) www.tatry.tpn.pl
zima 2013
ISSN 0867−4531 INDEX 378852
Tatry
Pismo adresowane
do miłośników Tatr
i ich przyrody
Wydawca
Projekt graficzny
lookStudio
tel. +48 12 646 97 20
www.lookstudio.pl
Druk
Zakłady Graficzne TAURUS,
Stanisław Roszkowski, Sp. z o.o.
Rada redakcyjna
dr Paweł Skawiński
prof. Stefan Skiba
Wiesław A. Wójcik
Redagują
Marek Grocholski (red. nacz.)
Zbigniew Ładygin
Paulina Kołodziejska
Stała współpraca
Barbara Chovancová
Korekta
Paulina Kołodziejska
Kolportaż, prenumerata,
numery archiwalne
Wojciech Wilczek
e−mail: [email protected]
tel. +48 18 20 23 245
Adres redakcji
Kuźnice 1
34−500 Zakopane
e−mail: [email protected]
tel. +48 18 20 23 240
+48 18 20 23 242
Redakcja zastrzega sobie prawo
skracania i redagowania tekstów
oraz nadawania tytułów.
Poglądy autorów nie zawsze
pokrywają się z przekonaniami
redakcji i oficjalnym
stanowiskiem wydawcy.
Materiałów niezamówionych
nie zwracamy.
Nakład 5800 egz.
Numer zamknięto
25 stycznia 2013 r.
PL ISSN 0867−4531
Nr indeksu 378852
fot. adam brzoza
Tatrzański Park Narodowy
Zespół Wydawnictw
pod kierunkiem
Zbigniewa Ładygina
W numerze:
Rozmaitości 6–25
Padł rekord! (6) • Komu przewodnik (6) • Sprawdź detektor (7) • Kronika Straży Parku (7)
• Kocioł prywatyzacyjny, czyli kolejka na sprzedaż (8) • Bratobójczy bój o olimpiadę (14) • Raptularz przewodnicki (15) • Karpaty łączą (16) • Wyprawa na Mnicha (17) • Spotkania, przeglądy,
festiwale... (18) Góry, nauczycielki surowe (20) • Salon małych ojczyzn (20) • Pachnie nowością
(21) • Reprint Eljasza (21) • „Taternik” 4/2012 (21) • Narty Józefa Schnaidera (22) • Epizod mikocki na Obłazowej (23) • Muzykant i malarz (23) • Zmarł Jacek Woźniakowski (24) • Ostatnie
wycieczki Profesora (25)
Z drugiej strony Tatr 26–27
Bezkompromisowy ochroniarz – Lenka Burdová (26) • Gdyby nie Petzval... – Barbara Skrobot
(26) • Kronika (27)
TATERNICTWO 28–29
Wędrówka dusz i Jet Stream – Krzysztof Banasik (28)
NARCIARSTWO 30–33
Kim są skiturowcy w Tatrach? – Mikołaj Bielański (30)
Wypadki górskie 34–37
Tragiczny początek zimy – Adam Marasek (34) • Na długość liny – Marek Grocholski (36)
Przyroda 38–55
Lawiny w ujęciu statystycznym – Anna Fiema, Tomasz Nodzyński (38) • Przepisowa jesień –
Anna Fiema (42) • Usuwanie obcych – Sławomir Wróbel (44) • Głowacz i jego krewniacy – Zbigniew
Mirek (45) • Czy minęło zagrożenie kozic i świstaków? – Tomasz Zwijacz-Kozica, Filip Zięba (48)
• Upadek dzika – Stanisław Wierzbanowski (51) • Nowy rekord wysokości – Marcin Matysek (52)
TEMAT NUMERU
Wiktorówki 56–71
Historia kultu i kaplicy – Zbigniew Mierczak (58) • Miejsce pamięci – Apoloniusz Rajwa (62)
• Genius loci Wiktorówek – Kinga Kucharska, Joanna Pociask-Karteczka (64) • Zmienić sposób
myślenia – Marcin Dąbkowicz OP (68) • Okiem leśniczego – Zbigniew Mierczak (69)
TATRY TPN zima 2013
Kozice na południowych
zboczach Beskidu
Inne góry 72–79
Mgła, czarownice i żelazna kurtyna – Janusz Radziejowski (72) • Szumawa. Zielony dach
Europy – Zbigniew Ładygin (74)
ROZMOWY 80–85
Zamarła w skali Zakrzówka – z Marcinem Koszałką rozmawia Bartek Dobroch (80)
Historia 86–113
Jan Kazimierz na Podtatrzu (cz. 2) – Wojciech Wilczek (86) • Góral poczciwy nad Morskim
Okiem (92) • Simon Häberlein, czyli sześć dni w Tatrach Wysokich – Grzegorz Folta (94) • Zatrzymać czas... – Mieczysław Jasiński (100) • Wielcy zapomniani lekarze. Profesor Wit Maciej Rzepecki
(1909–1989) – Józef Janczy (102) • Baza na Łysej – Grzegorz Barczyk (106)
ETNOGRAFIA 114–117
Zapis emocjonalny, nieco sentymentalny... – Katarzyna Ceklarz (114)
MALARSTWO 118–119
Malarstwo i fotografia – Witold Huculak (118)
prozA 120–121
Miałem sen – Julian Klamerus (120)
Lektury 122–129
Szewc bez butów chodzi... – Zbigniew Ładygin (122) • Szczyty i ludzie – Maciej Krupa (124) •
Raport z „liftingu” krzyża – Agnieszka Szymaszek (124) • O jaskiniach i książkach – Maciej Krupa
(125) • Kim był Adam Prochal? Adam Prochal zamordował Amundsena – Wiesław A. Wójcik (126)
• Nowości nowe i stare – Beata Słama (128) • Album dwóch poetów – Marek Grocholski (129)
GÓRY I MEDYTACJA 130
W górach On i ja – ks. Roman E. Rogowski (130)
Moim zdaniem 131–134
Wszystko – Kuba Szpilka (131) • Pocztówka znad krawędzi. Możliwe niemożliwego – Izabela
Gronowska-Babicz (132) • Czekając na wiosnę. Człapak boczny – Zbigniew Ładygin (134)
SÚHRN V SLOVENSKOM JAZYKU i–VIIi
Pierwsza strona okładki
fot. Andrzej Śliwiński
Druga strona okładki
Konwalijka dwulistna
(Maianthemum bifolium)
fot. Zbigniew Ładygin
Trzecia strona okładki
„Wejście do Groty Kasprowej”,
lata dwudzieste XX wieku
fot. Tadeusz i Stefan
Zwolińscy,
ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego
Czwarta strona okładki
Drogowskaz na polanie
Nowa Roztoka
fot. Adam Brzoza
Nasze strony internetowe
www.tpn.pl
www.tatry.tpn.pl
Informacja Turystyczna TPN
(+48) 18 20 23 300
e−mail: [email protected]
Warunki prenumeraty
Cena czterech kolejnych numerów:
w kraju 40 zł
za granicą 20 euro
Wpłata na konto Tatrzańskiego
Parku Narodowego
34−500 Zakopane
Kuźnice 1
Numer konta
PL 31 1130 1150 0012 1252 0720 0005
kod SWIFT: GOSKPLPW