polish abstracts - Athenaeum

ISSN 1505-2192
vol. 40/2013
www.athenaeum.umk.pl
POLISH ABSTRACTS
Maria Wincławska, Przyczyny upadku partii politycznej.
Autorka podejmuje próbę przedstawienia analitycznych ram dla badania generalnych
przyczyn upadku partii politycznych w Europie Środkowo-Wschodniej. Przyczyny upadku
partii podzielone są na te związane bezpośrednio ze zjawiskiem instytucjonalizacji partii,
które są w dużym stopniu zależne od ugrupowania, na przyczyny zewnętrzne niezależne
od partii.
Maryana Prokop, Iwona Galewska, Zmiana ukraińskiej ordynacji wyborczej a zasada
alternacji władzy (wybory parlamentarne w 2012 r.).
Artykuł porusza zagadnienia analizy nowych zapisów ustawy o wyborach deputowanych
do Rady Najwyższej Ukrainy z 17 listopada 2011 r. w kontekście gwarancji zasady alternacji
władzy. Autorki stawiają pytanie o to w jakim stopniu nowe zapisy ordynacji wyborczej
zapewniają zasadę alternację władzy a w jakim stopniu prowadzą do monopolu partii
rządzącej. Autorki rozstrzygając postawiony we wstępie problem badawczy, doszły do
wniosków, że specyfiką ukraińskiego systemu wyborczego jest z jednej strony częściowe
zagwarantowanie zasady alternacji władzy, z drugiej wyraźne dążenie partii rządzącej do
utrzymania jej monopolu. Daje to podstawy twierdzić, że przykład ten możemy traktować
jako pewnego rodzaju hybrydę między antynomicznymi punktami continuum.
Marzena Cichosz, Monika Wichłacz, Listy wyborcze jako gatekeeper w procesie rekrutacji
regionalnych elit politycznych.
Celem artykułu jest zaproponowanie wkładu empirycznego do badań dotyczących rekrutacji do elit politycznych. Autorki zmierzają do określenia wzorców konstruowania list
172
Polish abstracts
wyborczych w wyborach do sejmików wojewódzkich w 2010. Praca posiada charakter
opisowy i wyjaśniający oraz jest oparta na studium przypadku, w którym dokonano analizy
jakościowej biografii kandydatów. Zakres przedmiotowy badań obejmuje cztery największe
partie polityczne Platformę Obywatelską (PO), Prawo i Sprawiedliwość (PiS), Polskie
Stronnictwo Ludowe (PSL) i Sojusz Lewicy Demokratycznej (SLD).
Tomasz Czapiewski, Podejście badawcze koalicji rzeczniczych po ćwierć wieku.
Wyjaśnienie procesu polityki publicznej.
Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na kilka kluczowych wątpliwości dotyczących
jednego z ważniejszych podejść badawczych w obrębie badań nad procesem politycznym
– tzw. koalicji rzeczniczych Paula Sabatiera. W ramach artykułu zdefiniowano systemy
przekonań jako podstawowy element w obrębie systemu politycznego, który jest jednocześnie spoiwem funkcjonowania koalicji rzeczniczych działających w poszczególnych podsystemach politycznych. Po drugie, wykazano, że istnieją ograniczenia dotyczące możliwości
wystąpienia radykalnej politycznej zmiany – wykluczonej de facto w czasie trwania cyklu
politycznego. Samo podejście badawcze ACF, które w deklaracjach autora zbliża się do
statusu teorii, przeszło w ciągu ostatnich 25 lat kilka poważnych rewizji w odpowiedzi na
prowadzone badania i pojawiające się nieścisłości.
Katarzyna Marzęda-Młynarska, Procesy globalizacji – jako nowe jakościowo środowisko
globalnego zarządzania bezpieczeństwem żywnościowym.
Żywność stanowi podstawową potrzebę człowieka. Zachodzące współcześnie zmiany
sugerują że problem bezpieczeństwa żywnościowego będzie systematycznie zyskiwał na
znaczeniu. Kluczowe pytanie zatem brzmi: jak je zapewnić i w jaki sposób nim zarządzać
w obliczu procesów globalizacji? Celem artykułu jest analiza procesów globalizacji jako
nowego jakościowo środowiska globalnego zarządzania bezpieczeństwem żywnościowym.
W jej efekcie ustalono że, po pierwsze, w wyniku procesów globalizacji zmianie ulega
sposób percepcji bezpieczeństwa żywnościowego a sam problem nabiera założonego,
wielowymiarowego charakteru co wzmaga zapotrzebowanie na nowe formy zarządzania
nim. Po drugie, że pod wpływem procesów globalizacji odpowiedzialność za zapewnienie
bezpieczeństwa żywnościowego rozszerza się na coraz większą grupę podmiotów i wymaga
skoordynowanych działań z uwzględnieniem coraz szerszej grupy tzw. interesariuszy. Po
trzecie, że procesy globalizacji stymulują formułowanie i rozwój paradygmatów i strategii
na rzecz bezpieczeństwa żywnościowego, oferując ‘infrastrukturę’ i tworząc ich podbudowę
intelektualną, jak w przypadku modelu wolnorynkowego oraz oferując „infrastrukturę”
i stanowiąc punkt odniesienia, w opozycji do którego rozwijane są alternatywne propozycje,
jak samowystarczalność czy suwerenność żywnościowa.
Polish abstracts
173
Krzysztof Czubocha, Polityka zagraniczna Unii Europejskiej a narodowe priorytety państw
członkowskich z Europy Środkowej i Wschodniej: Wybrane spostrzeżenia socjologiczne.
Autor artykułu twierdzi, że spory w odniesieniu do polityki zagranicznej Unii Europejskiej
są uwarunkowane traktowaniem nowych państw członkowskich jako mniej rozwiniętych
państw, które powinny podlegać procesowi socjalizacji zgodnie z zasadą, że „Zachód
wie najlepiej”. Z punktu widzenia nowych państw członkowskich niska efektywność
polityki zagranicznej Unii Europejskiej wynika z faktu, iż ich interesy nie były dotychczas
uwzględniane przez organizację w dostatecznym stopniu. Zainicjowana przez tandem francusko-niemiecki polityka zdystansowania się od Stanów Zjednoczonych i jednoczesnego
zbliżenia z Rosją była niezgodna z interesami nowych państw członkowskich i zakończyła
się fiaskiem. Rosji nie udało się zdemokratyzować poprzez politykę „Wandel durch Annäherung” a światowy kryzys gospodarczy obnażył słabość gospodarczą Unii Europejskiej oraz
uświadomił państwom członkowskim konieczność współpracy ze Stanami Zjednoczonymi.
W rezultacie cele polityki zagranicznej nowych państw członkowskich okazały się słuszne
w skali całej organizacji.
Joanna Piechowiak-Lamparska, Kultura popularna na obszarze poradzieckim. Amerykanizacja polityki w Gruzji.
Celem artykułu jest analiza wpływu kultury popularnej na obszar poradziecki ze szczególnym uwzględnieniem procesu amerykanizacji polityki w Republice Gruzji. Obszar, który
tworzą państwa powstałe po rozpadzie ZSRR jest wyjątkowo podatny na wpływy kultury
obcej. Jest to związane z wyparciem homogenicznej kultury radzieckiej oraz nie zrekonstruowaniem i przywróceniem kultur narodowych. Współcześnie rolę kultury dominującej
pełni oparta na wzorcach zachodnich kultura popularna i to ona w znacznej mierze jest
przyczyną wypierania kultur narodowych w państwach postsowieckich. Amerykanizacja
gruzińskiej kultury politycznej widoczna jest przede wszystkim w procesie mediatyzacji
oraz sposobie prowadzenia kampanii wyborczych. Tę tezę potwierdza analiza wyborów
parlamentarnych w latach 2004, 2008 i 2012.
Katarzyna Gruszko, Regionalizm północnoamerykański w warunkach dominacji Stanów
Zjednoczonych.
NAFTA i Partnerstwo dla Bezpieczeństwa i Dobrobytu (SPP) są najważniejszymi inicjatywami integracyjnymi, które wyznaczają kierunek i formę nowego regionalizmu w Ameryce
Północnej. Integracja północnoamerykańska ma odmienne źródła i specyfikę od europejskiej, czy azjatyckiej. Stany Zjednoczone jako mocarstwo globalne i regionalne decydują
o strukturze wzajemnych relacji, które przybierają formę raczej „podwójnie dwustronną”
niż wielostronną. Jako państwo najsilniejsze, USA preferują pełną autonomię działania
i z niechęcią odnoszą się do możliwości pogłębienia integracji, czy budowania ponadnaro-
174
Polish abstracts
dowej płaszczyzny współpracy. Przedsięwzięcia integracyjne w Ameryce Północnej, w które
Stany Zjednoczone się zaangażowały, są traktowane jako narzędzia polityki regionalnej
i służą ochronie ich interesów w najbliższym sąsiedztwie. Pomimo że w ramach NAFT-y
kwestie gospodarcze dominują nad politycznymi, po ataku na WTC dołączyła do nich
sprawa bezpieczeństwa. Utworzenie SPP, opartego na dwóch uzupełniających się filarach,
miało na celu przekształcenie struktury wzajemnych relacji w trójstronną i zainicjowanie
budowania wspólnoty północnoamerykańskiej.
Piotr Siemiątkowski, Ocena polityki gospodarczej Chin przez pryzmat ich międzynarodowej
pozycji inwestycyjnej.
W artykule przedstawiono zagadnienia związane z oceną polityki gospodarczej Chin na
szczeblu międzynarodowym. Autor dowodzi, że skutki tej polityki są odzwierciedlone
w międzynarodowej pozycji inwestycyjnej gospodarki. Analiza dostępnych raportów
statystycznych dowodzi, że Chiny stały się w ostatnich latach największym kredytodawcą
na świecie. Doprowadziło to do zmiany ich pozycji na rynku światowym. Ogromne aktywa
zagraniczne, przy względnie niższych pasywach powodują, że chińska gospodarka wpisała
się na trwałe w strukturę współczesnej gospodarki globalnej uzależniając od swoich decyzji
wielu globalnych graczy. Jednocześnie Chiny same stały się zależne od międzynarodowego
rynku.
Lech Buczek, Kierunki współpracy politycznej i gospodarczej od ostatniego szczytu przywódców państw koreańskich.
Artykuł porusza kwestie stosunków między państwami koreańskimi po ostatnim szczycie przywódców. Ewolucję relacji międzykoreańskich można podzielić na okresy, które
odzwierciedlają charakter i specyfikę współpracy i rywalizacji między Koreą Północną
i Południową. Stosunki międzykoreańskie obejmują zagadnienia, współpracy gospodarczej
i kulturalnej oraz dialogu zjednoczeniowego. Warto zauważyć, że wszystkie wymienione
obszary wzajemnie się zazębiają. Od „polityki słonecznego zaangażowania” (słoneczna
polityka) zainicjowanej przez prezydenta Kim Dae-jung, uznano, że jedną z głównych
przeszkód na drodze do zjednoczenia Korei stanowi przepaść w rozwoju gospodarczym
między Północą a Południem, dlatego zwiększona współpraca gospodarcza miała być głównym poziomem relacji międzykoreańskich. Mimo niepowodzenia niektórych wspólnych
projektów gospodarczych, zainicjowana współpraca, może wzmocnić wzajemne zaufanie
oraz „rozszczelnić system polityczny” KRL-D co w konsekwencji umożliwi stopniowe
wprowadzanie reform. Należy podkreślić, iż Republika Korei stała się drugim co do
wielkości partnerem handlowym KRL-D po Chinach.