docfinansowanie przedsiębiorstwa
download 
Reklamacja Transkrypt
finansowanie przedsiębiorstwa
FINANSOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA Wykład 1 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA dr Henryk Zagórski dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa LITERATURA 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Duliniec A., Finansowanie przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2007. Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, pod red. P. Karpusia, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006. Finanse przedsiębiorstwa, pod red. P. Karpusia, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006. Finanse przedsiębiorstwa, pod red. J. Szczepańskiego i L. Szyszko, PWE, Warszawa 2007. Finanse firmy; Jak zarządzać kapitałem, pod red. W. Szczęsnego, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2007. Finanse firmy; Jak zarządzać kapitałem, pod red. S. Wymysłowskiego, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007. Bednarz J., Gostomski E., Finansowanie działalności gospodarczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2006. Finansowanie działalności przedsiębiorstw, pod red. J. Stacharskiej – Targosz, Wydawnictwo WSB, Poznań 2005. Finansowanie działalności przedsiębiorstwa; studia przypadków, pod red. M. Panfila, Difin, Warszawa 2008. Finansowanie MŚP w Polsce ze środków UE jako czynnik wpływający na konkurencyjność przedsiębiorstw, pod red. E. Latoszek, SGH, Warszawa 2008. Finansowanie działalności gospodarczej w Polsce: wybrane aspekty, pod red. I. Pruchnickiej- Grabias i A. Szelągowskiej, Cedetu, Warszawa 2006. 2 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa Wykład 1. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA Struktura wykładu: 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy 1.2. Struktura terminowa finansowania przedsiębiorstwa 1.3. Wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania 1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału 1.5. Podział zysku w przedsiębiorstwie i polityka wypłat dywidend 1.6. Wprowadzanie akcji spółki do obrotu na rynku regulowanym 1.7. Ograniczenia w dostępie do źródeł finansowania 3 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Działalność Działalność gospodarcza gospodarcza Zasoby Zasoby majątkowe majątkowe Aktywatrwałe trwałe Aktywa Aktywaobrotowe obrotowe Aktywa Źródła Źródła finansowania finansowania Kapitałwłasny własny Kapitał Kapitałobcy obcy Kapitał 4 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy KaŜda podjęta w przedsiębiorstwie decyzja ma wpływ na jego finanse zwłaszcza w zakresie przepływów pienięŜnych, które powstają w operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej sferze funkcjonowania przedsiębiorstwa. Przepływy pienięŜne pienięŜne Przepływy w przedsiębiorstwie przedsiębiorstwie w Działalność Działalność operacyjna operacyjna Działalność Działalność inwestycyjna inwestycyjna Działalność Działalność finansowa finansowa Podstawowadziałalność działalnośćprodukcyjna produkcyjnai/lub i/lub Podstawowa handlowa i/lub usługowa, polegająca na handlowa i/lub usługowa, polegająca na wytwarzaniu i sprzedaŜy produktów, handlu wytwarzaniu i sprzedaŜy produktów, handlu towaramii iświadczeniu świadczeniuusług usług towarami Działalnośćzwiązana związanazzzakupem zakupemlub lub Działalność sprzedaŜąrzeczowych rzeczowychaktywów aktywówtrwałych, trwałych, sprzedaŜą wartościniematerialnych niematerialnychi iprawnych prawnychoraz oraz wartości długo-i i krótkoterminowych krótkoterminowychaktywów aktywów długofinansowych- -lokowanie lokowaniekapitału kapitału finansowych Pozyskanieźródeł źródełfinansowania finansowaniadla dla Pozyskanie działalności operacyjnej i inwestycyjnej działalności operacyjnej i inwestycyjnej –– kształtowaniewielkości wielkościi istruktury strukturykapitału kapitału kształtowanie przedsiębiorstwa przedsiębiorstwa 5 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Zysk lub strata na działalności operacyjnej powstaje z porównania przychodów ze sprzedaŜy produktów i/lub towarów i/lub usług oraz kosztów związanych z tą działalnością. Od róŜnicy między przychodem i kosztem uzyskania tego przychodu zaleŜeć będzie rentowność działalności operacyjnej, a wprowadzeniu korekty związanej z działalnością finansową oraz saldem zdarzeń nadzwyczajnych a takŜe obciąŜeń podatkowych powstaje wynik (zysk lub strata) finansowy netto, który jest przedstawiony w rachunku zysków i strat (jeden z podstawowych składników sprawozdania finansowego). Przychody operacyjne i większość kosztów operacyjnych tworzą wpływy i wydatki środków pienięŜnych, ale w zdecydowanej większości z opóźnieniem. W działalności operacyjnej w wyniku odraczania terminów płatności tworzą się naleŜności od odbiorców oraz zobowiązania operacyjne (zobowiązania wobec dostawców, zobowiązania z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i zobowiązania z tytułu wynagrodzeń). Zapasy, naleŜności i zobowiązania operacyjne podlegają ciągłej rotacji (jedne są spłacane lub wykorzystywane a w ich miejsc powstają nowe). Określając cykl rotacji zapasów, naleŜności i zobowiązań operacyjnych moŜna wyznaczyć cykl konwersji gotówki, który określa szybkość obiegu środków pienięŜnych w przedsiębiorstwie (rysunek 1). 6 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Rysunek 1. Sposób wyznaczenia cyklu konwersji gotówki (cyklu operacyjnego netto) Wskaźnik finansowy nazwa Cykl rotacji zapasów (dni) Cykl rotacji naleŜności (dni) formuła przeciętny stan zapasów x 365 dni koszt sprzedanych produktów przeciętny stan naleŜności krótkoterminowych x 365 dni przychody ze sprzedaŜy Cykl operacyjny (dni) Cykl rotacji zobowiązań operacyjnych (dni) Cykl konwersji gotówki (dni) cykl rotacji zapasów w dniach + cykl rotacji naleŜności w dniach przeciętny stan zobowiązań handlowych x 365 dni przychody ze sprzedaŜy cykl operacyjny - cykl rotacji zobowiązań handlowych w dniach 7 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Skrócenie cyklu konwersji gotówki obniŜa zapotrzebowanie przedsiębiorstwa na dodatkowe środki pienięŜne potrzebne w działalności operacyjnej przedsiębiorstwa. Szybkość obiegu środków pienięŜnych w połączeniu z terminowością wywiązywania się z zobowiązań mają istotny wpływ na poziom bieŜącej płynności finansowej. Płynność finansową moŜna zdefiniować jako zdolność przedsiębiorstwa do osiągania przepływów pienięŜnych umoŜliwiających regulowanie wymagalnych zobowiązań i pokrywanie niespodziewanych wydatków pienięŜnych.[1] Działalność operacyjna dojrzałego przedsiębiorstwa powinna generować na tyle wysokie operacyjne wpływy środków pienięŜnych aby moŜliwe było pokrycie wszystkich operacyjnych wydatków tego przedsiębiorstwa. ZaleŜność ta została schematycznie pokazana na poniŜszym rysunku. [1] D. Wędzki, Strategie płynności finansowej przedsiębiorstwa, Oficyna Wydawnicza, Kraków 2002, s. 34. 8 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Środki pienięŜne ze sprzedaŜy gotówkowej Płatności publicznoprawne Ubezpieczenia i inne świadczenia Wynagrodzenia Środki pienięŜne ze sprzedaŜy kredytowej Gotówkowe płatności z tytułu dostaw i usług Kredytowane płatności z tytułu dostaw i usług 9 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy WaŜnym składnikiem kosztów operacyjnych jest amortyzacja powstająca w wyniku umarzania rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Jako niepienięŜny koszt operacyjny obniŜa ona wynik finansowy przedsiębiorstwa w danym roku obrachunkowym, jednak nie powoduje wypływu pieniądza z firmy. W wyniku tego amortyzacja tworząc fundusz inwestycyjny w przedsiębiorstwie staje się waŜnym źródłem finansowania. Dochodowa działalność operacyjna skutkuje w ujęciu księgowym (memoriałowym) dodatnim wynikiem finansowym, zaś w ujęciu pienięŜnym (kasowym) dodatnim saldem netto przepływów z działalności operacyjnej. W takiej sytuacji – przy załoŜeniu, Ŝe firma dokonuje terminowo płatności – tworzona jest nadwyŜka finansowa (zysk netto powiększony o amortyzację), która jest waŜnym wewnętrznym źródłem finansowania przedsiębiorstwa. Jest ona wykorzystywana głównie do finansowania działalności inwestycyjnej. 10 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Działalność Działalność inwestycyjna inwestycyjna Zakupyniezbędnych niezbędnychskładników składników Zakupy aktywów przedsiębiorstwa aktywów przedsiębiorstwa Kryteriumwyboru wyboruskładników składników Kryterium aktywów: rentowność inwestycji aktywów: rentowność inwestycji SprzedaŜzbędnych zbędnychskładników składników SprzedaŜ aktywów przedsiębiorstwa aktywów przedsiębiorstwa Źródłafinansowania finansowaniazakupów: zakupów: Źródła SprzedaŜzbędnych zbędnychskładników składników SprzedaŜ aktywów aktywów Innewewnętrzne wewnętrznei izewnętrzne zewnętrzneźródła źródła Inne finansowaniapokrywające pokrywającedeficyt deficytww finansowania działalnościinwestycyjnej inwestycyjnej działalności 11 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA Zadanie: finansowanie działalności operacyjnej i inwestycyjnej Wpływ na strukturę zewnętrznych źródeł kapitału Kapitał własny: emisja akcji/zwiększenie udziałów lub dopłaty do kapitału Kapitał obcy: zaciąganie kredytów i poŜyczek, emisja dłuŜnych papierów wartościowych Przepływy środków pienięŜnych w działalności finansowej Wpływy: zwiększanie kapitałów ze źródeł zewnętrznych Wydatki: spłata zaciągniętych kredytów i poŜyczek, obsługa związana z kosztami zadłuŜenia, wypłata dywidend 12 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy W kaŜdej sferze działalności: operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej powstaje saldo środków pienięŜnych przez porównanie wpływów i wydatków, które łącznie tworzą saldo przepływów pienięŜnych netto z całokształtu działalności. Przepływy te zostały schematycznie przedstawione na rysunku poniŜej. saldo (stan) gotówki strumień wpływu pieniądza strumień wypływu pieniądza 13 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Dodatnie saldo przepływów netto moŜe być w następnych okresach źródłem pokrycia ewentualnego ujemnego salda netto przepływów ogółem w następnych okresach jako wewnętrzne źródło finansowania. Ujęte w rachunku przepływów pienięŜnych przepływy środków pienięŜnych są źródłem informacji o płynności finansowej przedsiębiorstwa oraz o ewentualnych zagroŜeniach jej utraty czy teŜ utrzymywania się stanu nadpłynności (w przypadku nadmiaru wolnych środków pienięŜnych). 14 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy O źródłach i przedmiotach finansowania (finansowanie działalności) w danym okresie informują wszelkie zmiany aktywów i pasywów w ciągu okresu sprawozdawczego, tj. róŜnica między stanem na koniec okresu a stanem na początek tego okresu. Wpływy i wydatki środków pienięŜnych związane ze zmianą stanu aktywów i pasywów zostały schematycznie przedstawione na poniŜszym rysunku. Finansowanie Finansowanie działalności działalności Źródłafinansowania finansowania Źródła (pochodzenieśrodków środków (pochodzenie pienięŜnych) pienięŜnych) KaŜdezwiększenie zwiększenie KaŜde pasywów pasywów KaŜdezmniejszenie zmniejszenie KaŜde aktywów aktywów Przedmiotyfinansowania finansowania Przedmioty (celwydatków wydatkówśrodków środków (cel pienięŜnych) pienięŜnych) KaŜdezmniejszenie zmniejszenie KaŜde pasywów pasywów KaŜdezwiększenie zwiększenie KaŜde aktywów aktywów 15 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.2. Struktura terminowa finansowania przedsiębiorstwa Ogólna zasada finansowania aktywów przedsiębiorstwa „Okres wymagalności pasywów przedsiębiorstwa musi być zsynchronizowany z okresem wykorzystania przez przedsiębiorstwo aktywów finansowanych tymi pasywami” Aktywa trwałe Aktywa obrotowe Kapitał własny Kapitał obrotowy netto Kapitał stały Kapitał obrotowy Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe 16 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.2. Struktura terminowa finansowania przedsiębiorstwa Zapotrzebowanie przedsiębiorstwa na kapitał obrotowy Porównanie stanu zapasów i stanu naleŜności (operacyjne aktywa obrotowe) z wielkością zobowiązań operacyjnych określa zapotrzebowanie na kapitał obrotowy przedsiębiorstwa, niezbędny do prawidłowego obiegu gotówki w przedsiębiorstwie. Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy przedsiębiorstwa Operacyjne aktywa obrotowe – Zobowiązania operacyjne Finansowanie długoterminowe netto + Finansowanie krótkoterminowe netto Finansowanie długoterminowe netto (kapitał obrotowy netto) = Kapitał stały – Aktywa trwałe Finansowanie krótkoterminowe netto = Kredyty i poŜyczki krótkoterminowe – Krótkoterminowe aktywa finansowe (środki17 pienięŜne) dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.2. Struktura terminowa finansowania przedsiębiorstwa Strategie finansowania aktywów obrotowych - Strategia konserwatywna BILANS na ….. AKTYWA PASYWA AKTYWA TRAWŁE KAPITAŁ WŁASNY KAPITAŁ PRACUJĄCY (+) ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE AKTYWA OBROTOWE ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE 18 KS/MT >> 1, AO/ZK >>1, KP > 0 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.2. Strategie finansowania aktywów obrotowych Strategie finansowania aktywów obrotowych - Strategia agresywna BILANS na ….. AKTYWA PASYWA KAPITAŁ WŁASNY AKTYWA TRAWŁE ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE KAPITAŁ PRACUJĄCY ( - ) ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE AKTYWA OBROTOWE KS/MT < 1, AO/ZK < 1, KP < 0 19 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.2. Strategie finansowania aktywów obrotowych Strategie finansowania aktywów obrotowych - porównanie Cechy charakterystyczne Strategia agresywna Strategia konserwatywna Finansowanie aktywów obrotowych netto (aktywa operacyjne - zobowiązania operacyjne) krótkoterminowe długoterminowe Ryzyko utraty płynności wysokie niskie Kapitał obrotowy netto ujemny dodatni NadwyŜki środków pienięŜnych brak występują okresowo Koszty finansowania niskie wysokie 20 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.3. Wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania - podział Źródła finansowania przedsiębiorstwa Zysk zatrzymany (zysk netto – dywidendy) Wewnętrznewypracowane przez przedsiębiorstwo Zewnętrzne – pochodzą od innych podmiotów Amortyzacja Zmniejszenia stanu aktywów przedsiębiorstwa 21 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.3. Wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania Zewnętrzne źródła finansowania - podział Zewnętrzne źródła finansowania Emisja akcji/ Zwiększenie udziałów Kredyty bankowe Emisja papierów dłuŜnych Leasing Kredyt kupiecki Inne zobowiązania operacyjne 22 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału Nie wszystkie przedstawione wcześniej źródła finansowania przedsiębiorstwa są źródłami kapitału. W skład kapitału wchodzą: kapitał własny i kapitał obcy ( tylko cześć oprocentowana). Warunkiem zaliczenia jako źródła kapitału jest bowiem decyzja wierzyciela o zainwestowaniu danego kapitału w przedsiębiorstwo przy uwzględnieniu moŜliwej do realizacji stopy zysku z takiej inwestycji. Podstawowym elementem decydującym o stopie zwrotu z inwestycji jest oprocentowanie powstającego zadłuŜenia przedsiębiorstwa. Zatem do kapitałów obcych jako źródeł finansowania przedsiębiorstwa nie zalicza się zobowiązań operacyjnych (zobowiązań nie oprocentowanych), jako krótkoterminowych zobowiązań przedsiębiorstwa powstałych z tytułu dostaw i usług, wynagrodzeń, ceł, podatków itp., podlegających zmianom proporcjonalnie do wielkości przychodów ze sprzedaŜy. Zobowiązania operacyjne powstałe jako efekt odroczenia płatności a nie inwestycji kapitałowych w przedsiębiorstwo. Zatem zgromadzony kapitał przedsiębiorstwa jest niŜszy od wartości pasywów. Zatem źródła kapitału są pojęciem węŜszym od źródeł finansowania przedsiębiorstwa. ZaleŜności te przedstawia poniŜszy rysunek. 23 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału Źródła kapitału Źródła kapitału własnego Wewnętrzne – zysk zatrzymany Zewnętrzne – emisja akcji/ zwiększenie udziałów Źródła kapitału obcego Zewnętrzne – Kredyty bankowe, Emisja dłuŜnych papierów wartościowych, Leasing finansowy Zewnętrzne źródła kapitału hybrydowego/zamiennego – Emisja obligacji zamiennych i innych hybrydowych papierów wartościowych 24 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału Zgodnie z teorią hierarchii źródeł finansowania, przedsiębiorstwo sięga do zewnętrznych źródeł kapitałów wówczas, kiedy wyczerpią się wewnętrzne źródła finansowania oraz zewnętrzne źródła finansowania, które jednak nie są źródłami kapitału (zobowiązania operacyjne). Korzystanie z zewnętrznych źródeł kapitału wymaga kaŜdorazowo dokładnej analizy kosztu kapitału oraz innych warunków jego pozyskania. NaleŜy pamiętać, iŜ decyzje w zakresie pozyskania źródeł kapitału umoŜliwiają nie tylko pozyskanie kapitału, ale za kaŜdym razem wpływają na wartość przedsiębiorstwa. DuŜy wpływ decyzji finansowych na wartość rynkową przedsiębiorstwa jest szczególnie widoczny w przypadku spółek giełdowych, w przypadku których decyzje o emisji nowych akcji, zaciągnięciu znacznych kredytów lub poŜyczek czy obniŜeniu lub wzroście wypłat dywidend są natychmiast dyskontowane przez inwestorów na rynku kapitałowym. Przekłada się to na zmiany notowań akcji danej spółki 25 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału Inwestycje w aktywa trwałe i aktywa obrotowe pomniejszone o Wzrost zobowiązań operacyjnych pomniejszone o Spadek krótkoterminowych aktywów finansowych (wykorzystanie nadwyŜek środków pienięŜnych) pomniejszone o Wzrost kapitału własnego ze źródeł wewnętrznych (zysk netto – wypłaty dywidend) równa się Zapotrzebowanie na kapitał ze źródeł zewnętrznych 26 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.5. Podział zysku w przedsiębiorstwie i polityka dywidend Dostępność wewnętrznych źródeł kapitału jest uzaleŜniona od rentowności prowadzonej przez przedsiębiorstwo działalności. Tylko zysk netto daje moŜliwości zwiększenia kapitału własnego ze źródeł zewnętrznych. Propozycję co do podziału zysku w przedsiębiorstwie przygotowuje zarząd, ale ostateczną decyzję podejmują właściciele (akcjonariusz/udziałowcy) na wlanym zgromadzeniu. Do czynników wpływających na podział wypracowanego zysku netto naleŜy zaliczyć: preferencje właścicieli odnośnie podziału zysku, tzw. efekt klienteli, róŜnice w opodatkowaniu wypłacanych dywidend i realizowanych zysków kapitałowych, stabilność wypłat dywidend (np. stały udział dywidend w zysku, stała dywidenda na akację itp.), regulacje prawne wpływające na podział zysku, płynność finansowa przedsiębiorstwa, rentowność planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych, potrzeby kapitałowe przedsiębiorstwa w zakresie finansowania inwestycji rozwojowych, dostępność zewnętrznych źródeł kapitału, optymalizowanie struktury kapitału przedsiębiorstwa. 27 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.6. Wprowadzenie akcji spółki do obrotu na rynku regulowanym Zewnętrzne źródła kapitału mogą pochodzić z rynku regulowanego (rynku publicznego). Publiczne emisje akcji lub dłuŜnych papierów wartościowych są wykorzystywane przez przedsiębiorstwo do pozyskania kapitału własnego lub obcego na regulowanym rynku giełdowym lub pozagiełdowym w ramach rynku pierwotnego. Udział finansowania pochodzącego z rynku regulowanego jest uzaleŜniony w duŜej mierze od stopnia rozwoju rynku kapitałowego (giełdowego i regulowanego pozagiełdowego) oraz roli, jaką odgrywa on w systemie finansowym danego kraju. Na świecie wykształciły się modele systemu finansowego, które zostały przedstawione na schemacie poniŜej. Modelesystemu systemufinansowego finansowego Modele zakresiefinansowania finansowaniaprzedsiębiorstw przedsiębiorstw wwzakresie Systemkontynentalny kontynentalny––dominującą dominującąrolę rolępełnią pełnią System banki(USA, (USA,Wielka WielkaBrytania) Brytania) banki Systemanglosaski anglosaski––dominującą dominującąrolę rolępełni pełnirynek rynek System papierówwartościowych wartościowych papierów (Francja,Niemcy, Niemcy,Japonia) Japonia) (Francja, Finansowaniepośrednie pośrednie Finansowanie Finansowaniebezpośrednie bezpośrednie Finansowanie 28 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.6. Wprowadzenie akcji spółki do obrotu na rynku regulowanym Giełdowy obrót obrót Giełdowy akcjami spółki spółki akcjami Zalety Zalety Wady Wady Dostępdo dopotencjalnie potencjalnieduŜych duŜychzasobów zasobów Dostęp kapitału kapitału Wysokiekoszty kosztywejścia wejściaakcji akcjispółki spółkido doobrotu obrotuna na Wysokie rynku(np. (np.koszty kosztyprospektu prospektuemisyjnego, emisyjnego,doradztwa doradztwa rynku finansowegoi iprawnego, prawnego,sporządzania sporządzaniaaudytu) audytu) finansowego Płynnośćobrotu obrotupapierami papieramiwartościowymi wartościowymi Płynność narynku rynkugiełdowym, giełdowym,umoŜliwiająca umoŜliwiająca na obniŜenie kosztu kapitału obniŜenie kosztu kapitału Obowiązkiinformacyjne informacyjnespółek spółekgiełdowych, giełdowych, Obowiązki wymagająceujawniania ujawnianiawszystkich wszystkichistotnych istotnych wymagające informacjidotyczących dotyczącychdziałalności działalności informacji Obiektywnarynkowa rynkowawycena wycenawartości wartości Obiektywna przedsiębiorstwa oraz bieŜąca weryfikacja narynku rynku przedsiębiorstwa oraz bieŜąca weryfikacja na giełdowym decyzji zarządu i wyników osiąganych giełdowym decyzji zarządu i wyników osiąganych przezspółkę spółkę przez Nieustannezmiany zmianyakcjonariatu akcjonariatuspółki spółki Nieustanne giełdowej,wynikające wynikającezzobrotu obrotuakcjami akcjami giełdowej, spółki spółki Zwiększeniewiarygodności wiarygodnościi iprestiŜu prestiŜu Zwiększenie przedsiębiorstwa na rynku przedsiębiorstwa na rynku 29 dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa 1.7. Ograniczenia w dostępie do źródeł finansowania Nie wszystkie źródła finansowania są dostępne dla wszystkich przedsiębiorstw. Dotyczy to zwłaszcza zewnętrznych źródeł kapitału. Do występujących z tym zakresie ograniczeń moŜna zaliczyć: poziom zadłuŜenia i mała wiarygodność przedsiębiorstwa, posiadane ograniczone moŜliwości przedstawienia zabezpieczenia, wysokie koszty pozyskania kapitału (wysokie oprocentowanie kredytów, wysokie koszty emisji akcji itp.), małe rozmiary potencjalnych kapitałobiorców, niska rentowność działalności operacyjnej przedsiębiorstwa, ograniczone moŜliwości rozwoju i ekspansji rynkowej, mała rentowność inwestycji (niŜsza od kosztu kapitału) potencjalnego kapitałobiorcy, słaba koniunktura gospodarcza 30
