Artykuł zawiera 21072 znaki ze spacjami + grafika

DOBROSTAN A ROZWÓJ I ZDROWIE DZIECI I MŁODZIEŻY
ROZDZIAŁ XVI
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, Instytut Zdrowia Publicznego
Zakład Badań Wieku Rozwojowego
Jan Kochanowski University in Kielce
Faculty of Medicine Health Sciences, Institute of Public Health
Developmental Age Research Department
EWA ZIĘBA, JADWIGA KRAWCZYŃSKA, PAULINA ZIĘBA,
AGNIESZKA STRZELECKA, GRAŻYNA NOWAK-STARZ
Uwarunkowania jakości życia w zdrowiu dziewcząt
z zaburzeniami miesiączkowania w okresie adolescencji
ze środowiska miejskiego na tle zdrowych rówieśniczek
w świetle kwestionariusza KIDSCREEN - 52
The determinants of the quality of life in girls with menstrual disorders
during adolescence from the urban environment against healthy peers
in the light of the KIDSCREEN-52 questionnaire
Słowa kluczowe: jakość życia, menarche, dojrzewanie
Key words: quality of life, menarche, maturation
Jakość życia zależy od stanu zdrowia. U dzieci jest pojęciem wielowymiarowym, obejmującym różne dziedziny i zależy od aktualnego stylu życia dziecka w
odniesieniu do jego oczekiwań. Obok oceny ogólnego stanu zdrowia, w określeniu
jakości życia u dzieci, mogą być ważne różne socjoekonomiczne czynniki, takie jak:
dochód w rodzinie, wiek i wykształcenie rodziców, warunki mieszkaniowe, a nawet
transport do szkoły czy typ i jakość szkoły. Trzeba także brać pod uwagę potencjalny wpływ innych zmiennych, takich jak czas poświęcany przez dziecko na podejmowanie dodatkowych zajęć, np. nauka języków, uprawianie sportów, czas trwania
podróży do szkoły czy opieka domowa (The KIDSCREEN Group Europe 2006).
DOBROSTAN A ROZWÓJ I ZDROWIE DZIECI I MŁODZIEŻY
Jakość życia człowieka w znacznej mierze zależy od przyjętej filozofii życia,
hierarchii wartości oraz oczekiwań i pragnień wobec własnego życia. Nie należy
zapomnieć, że jest ona efektem wychowania człowieka. Proces wychowania trwa
przez całe życie, dlatego człowiek może nieustannie budować swoją osobowość i
tożsamość. W ten sposób kształtuje w sobie poczucie bezpieczeństwa, sensu istnienia i własnej wartości. Człowiek powinien nieustannie się doskonalić. Poprzez dokonywanie wyborów, realizację celów, ambicji i marzeń może osiągnąć poczucie
szczęścia i satysfakcji życiowej. W przeciwnym razie, gdy nie dochodzi do tych
procesów rodzi się uczucie pustki życiowej i dyskomfort psychiczny. Może to doprowadzić do różnych zaburzeń na przykład depresji.
Jakość życia jest pojęciem wielowymiarowym, interdyscyplinarnym, łączącym
wiele ważnych dziedzin życia. W ujęciu socjologicznym jest to stopień zaspokojenia
ważnych dla człowieka potrzeb, w perspektywie psychologicznej oznacza dobrostan
psychiczny (Robitail S. i wsp.,2003).
Wymiary ważne we wczesnym okresie życia mogą być mniej ważne później
i odwrotnie. Pomiar jakości życia u dzieci powinien być adekwatny do poziomu
rozwoju poznawczego dziecka i powinien odzwierciedlać wymiary jakości życia
ważne dla dziecka w danym okresie życia Pomiar jakości życia u dzieci jest szczególnie ważny, z uwagi na możliwość wczesnej interwencji i poprawy jakości życia
(Harding L. i wsp.,2001, 8, s.79-96).
Jakość życia bardzo silnie wpływa na jakość wychowania. Jest z nim powiązana.
Im wyższa jakość, poziom życia tym lepsze będzie wychowanie. Jakość życia można zdefiniować jako odczucie dobrobytu przez jednostkę w wyniku dóbr, spędzania
wolnego czasu i korzystania z materialnych i społecznych warunków środowiska.
Wychowanie to całokształt procesów, w toku których jednostka rozwija swe zdolności, postawy, kształtuje formy zachowania mające pozytywną wartość dla społeczeństwa, w którym żyje. Wychowanie to także proces społeczny, w toku którego
jednostka zostaje poddana świadomym i celowym wpływom zorganizowanego środowiska, tak aby mogła ona być przygotowana do życia i aby mogła osiągnąć rozwój osobowości. Najważniejszymi czynnikami oddziałującymi na dziewczęta w
procesie wychowawczym jest wpływ rodziny, otoczenia społecznego i środowiska.
Każde dziecko wymaga ochrony rodziców we wszystkich sferach swej rzeczywistości. Brak dostatecznej opieki nad dzieckiem spowodowana jest często pracą zawodową rodziców ich niezaradnością życiową lub ich chorobami (Eiser C. i
wsp.,2001,8,s.79-96; Revens-Sieberer U. i wsp.,2002,5,s.353-364).
Celem pracy było zbadanie związku korelacji pomiędzy jakością życia dziewcząt z zaburzeniami miesiączkowania ze środowiska miejskiego w świetle kwestionariusza KIDSCREEN -52, a ich wiekiem na tle zdrowych rówieśniczek
MATERIAŁ I METODY
Zbadano 122 dziewcząt ze środowiska miejskiego z zaburzeniami miesiączkowania oraz 240 dziewcząt bez zaburzeń w stanie zdrowia i rozwoju ze szkół podstawowych i gimnazjalnych środowiska miejskiego.
242
Ewa Zięba, Jadwiga Krawczyńska, Paulina Zięba, Agnieszka Strzelecka,
Grażyna Nowak-Starz
Uwarunkowania jakości życia w zdrowiu dziewcząt
z zaburzeniami miesiączkowania w okresie adolescencji ze środowiska miejskiego
na tle zdrowych rówieśniczek w świetle kwestionariusza KIDSCREEN - 52
Pierwszy etap stanowił dobór celowy grupy dziewcząt z zaburzeniami miesiączkowania /grupa I/. Dziewczęta z tej grupy to pacjentki Publicznej Poradni Ginekologicznej dla Dziewcząt przy Szpitalu Ginekologiczno-Położniczym w Kielcach.
Jako materiał porównawczy wyłoniono grupę dziewcząt bez zaburzeń miesiączkowania w stanie zdrowia i rozwoju /grupa II/.
W drugim etapie wylosowano dwie szkoły podstawowe oraz dwie szkoły gimnazjalne, następnie dokonano losowania w obrębie klasy.
Wylosowano ogółem 14 klas po 7 klas z każdego typu szkoły i wybrano z każdej klasy dziewczęta mające miesiączkę
Badaniami objęto dziewczęta uczęszczające do szkół podstawowych oraz gimnazjum w wieku od 13 do 16 lat.
Zastosowano metodę losowania zespołowego ze stratyfikacją na typ szkoły
i klasy. Na podstawie danych z kuratoriów oświaty, sporządzono listę szkół podstawowych i gimnazjum znajdujących się na obszarze miasta Kielce.
W badaniach zastosowano narzędzie standaryzowane - KIDSCREEN-52 Health
Related Quality of Life Questionnaire for Children and Young People - polska wersja kwestionariusza do badania jakości życia związanej ze zdrowiem dzieci i młodzieży.
Wszystkie obliczenia zostały wykonane przy pomocy gotowego pakietu statystycznego STATISTICA.
WYNIKI
Badania w 2003 były wykonywane przez Instytut Matki i Dziecka w celu opracowania polskojęzycznej wersji, którą można traktować jako pewną rodzaju grupą
odniesienia - normę.
Analiza dwóch grup wskazuje na lepszą ocenę jakości życia w zdrowiu dziewcząt bez zaburzeń miesiączkowania w stanie zdrowia i rozwoju w wymiarach:
zdrowia fizycznego, samopoczucia psychicznego, nastrojów i emocji, postrzegania
samego siebie i niezależności oraz lepszą ocenę jakości życia w zdrowiu w wymiarach relacji z rodzicami i życia w domu, zasobów finansowych, kontaktów z rówieśnikami. W pozostałych dwóch wymiarach: środowisko szkolne i akceptacja społeczna pomiędzy badanymi dziewczętami występuje nieznaczna różnica.
Porównując uzyskane indeksy w obu grupach respondentów z wynikami badań
dziewcząt w wieku 13-14 lat z roku 2003 według kwestionariusza KIDSCREEN-52
wykazano, że dziewczęta z zaburzeniami miesiączkowania są zdecydowanie poniżej
normy badanych z 2003 roku w wymiarach: zdrowia fizycznego, samopoczucia
psychicznego, nastrojach i emocjach, postrzegania samego siebie i niezależności, a
także w wymiarach relacji z rodzicami i życia w domu, zasobów finansowych,
kontaktów z rówieśnikami i środowiskiem szkolnym. W wymiarze akceptacji
społecznej wyniki badań dziewcząt bez zaburzeń miesiączkowania nieznacznie
przewyższają normy wyników populacji dziewcząt w wieku 13-14 lat z 2003 roku w
świetle badań kwestionariusza KIDSCREEN-52.
243
DOBROSTAN A ROZWÓJ I ZDROWIE DZIECI I MŁODZIEŻY
Na rycinie 1 przedstawiono wyniki surowe wystandaryzowane na skali 20-100
punktów oraz wyniki w skali tenowej dla dziesięciu wymiarów kwestionariusza
KIDSCREEN-52 uzyskane przez dziewczęta bez zaburzeń miesiączkowania w stanie zdrowia i rozwoju oraz dziewczęta z zaburzeniami miesiączkowania ze środowiska miejskiego w wieku 13-14 lat. Wyniki przeliczone na skalę tenową wyraźniej
wskazują, w jakim wymiarze jakość życia w zdrowiu badanych dziewcząt różni się
od przeciętnej badanej populacji dziewcząt z 2003 roku według kwestionariusz
KIDSCREEN – 52.
Rycina 1. Profil jakości życia związanej ze zdrowiem dziewcząt bez zaburzeń
w stanie zdrowia i rozwoju (grupa II) i z zaburzeniami miesiączkowania
(grupa I) ze środowiska miejskiego w wieku 13-14 lat
244
Ewa Zięba, Jadwiga Krawczyńska, Paulina Zięba, Agnieszka Strzelecka,
Grażyna Nowak-Starz
Uwarunkowania jakości życia w zdrowiu dziewcząt
z zaburzeniami miesiączkowania w okresie adolescencji ze środowiska miejskiego
na tle zdrowych rówieśniczek w świetle kwestionariusza KIDSCREEN - 52
Rycina 2. Profil jakości życia związanej ze zdrowiem dziewcząt bez zaburzeń
w stanie zdrowia i rozwoju i z zaburzeniami miesiączkowania
ze środowiska miejskiego w wieku 15-16 lat
Rycina 2 przedstawia wyniki dla dziesięciu wymiarów kwestionariusza KIDSCREEN-52 uzyskane przez dziewczęta bez zaburzeń miesiączkowania w stanie
zdrowia i rozwoju oraz dziewczęta z zaburzeniami miesiączkowania za środowiska
miejskiego w wieku 15-16 lat.
Analiza dwóch grup wskazuje na lepszą ocenę jakości życia w zdrowiu dziewcząt bez zaburzeń miesiączkowania w stanie zdrowia i rozwoju w wymiarach samopoczucia psychicznego, nastrojów i emocji, niezależności oraz lepszą ocenę jakości
życia w zdrowiu w wymiarach relacji z rodzicami i życia w domu, zasobów finansowych, kontaktów z rówieśnikami i akceptacji społecznej.
W pozostałych trzech wymiarach: zdrowie fizyczne, postrzeganie samego siebie
oraz środowisko szkolne pomiędzy badanymi dziewczętami występuje nieznaczna
różnica.
245
DOBROSTAN A ROZWÓJ I ZDROWIE DZIECI I MŁODZIEŻY
U dziewcząt z zaburzeniami miesiączkowania najbardziej zbliżonym wymiarem
do populacji dziewcząt z 2003 roku jest środowisko szkolne. Dziewczęta bez zaburzeń miesiączkowania w stanie zdrowia i rozwoju w wymiarach: samopoczucia
psychicznego, nastrojów i emocji, niezależności oraz w wymiarach zasobów finansowych, kontaktów z rówieśnikami nieznacznie przewyższają wyniki badań populacji dziewcząt 15-16 lat w 2003 roku według kwestionariusza KIDSCREEN-52. W
wymiarach dotyczących zdrowia fizycznego, relacji z rodzicami i życia w domu
oraz akceptacji społecznej wyniki badań dziewcząt bez zaburzeń miesiączkowania
w stanie zdrowia i rozwoju pokrywają się z normami badanej populacji z roku 2003.
W wymiarze postrzeganie samego siebie analiza badań dziewcząt bez zaburzeń
miesiączkowania jest poniżej normy wyników populacji dziewcząt w wieku 15-16
lat z 2003 roku w świetle badań kwestionariusza KIDSCREEN-52.
DYSKUSJA
W okresie dojrzewania płciowego z towarzyszącymi zaburzeniami miesiączkowania, istnieje zróżnicowanie rozwojowe dziewcząt. Zjawisko to ma liczne konsekwencje społeczne i wychowawcze. Stwierdza się dużą zmienność osobniczą
we wzrastaniu i dojrzewaniu. Każda z dziewcząt wzrasta i rozwija się inaczej, każda
podąża z właściwym dla siebie tempem do dojrzałości. Nietypowy początek i przebieg okresu dojrzewania wpływa na obniżenie samooceny (Woynarowska B. 2007,
82, s.775-782)
Do tej pory jakość życia dzieci i młodzieży była oceniana kwestionariuszem
HBSC. Natomiast chcąc w pełni odnieść jakość życia w zdrowiu dzieci i młodzieży
należy wziąć po uwagę niewielkie możliwości porównawcze badań przeprowadzonych przy pomocy kwestionariusza KIDSCREEN z 2003 roku. Międzynarodowym
koordynatorem projektu jest prof. Urlike Ravens-Sieberer, krajowym koordynatorem projektu w Polsce jest dr n. med. Joanna Mazur (Mazur J. 2003, s.41-84).
B. Woynarowska w badaniach kwestionariuszem HBSC stwierdza, że dziewczęta z zaburzeniami miesiączkowania, w porównaniu z rówieśniczkami dojrzewającymi przeciętnie i później, gorzej oceniały swój stan zdrowia, istotnie częściej zgłaszały mnogie dolegliwości lub negatywne stany emocjonalne oraz odchudzały się
nie mając nadmiaru masy ciała. Nie stwierdzono różnic między grupami w zadowoleniu z życia. Dziewczęta wcześnie miesiączkujące z zaburzeniami miesiączkowania
częściej paliły regularnie papierosy, nadużywały alkoholu oraz podejmowały współżycie płciowe. We wspomnianym aspekcie wczesne dojrzewanie jest czynnikiem
ryzyka dla zdrowia dziewcząt (Woynarowska B. 2002, 112, s.391–395).
Analizując badania własne w grupie dziewcząt z zaburzeniami miesiączkowania
w przedziale wiekowym 13-14 lat najistotniejszą korelację odnotowano pomiędzy
samopoczuciem psychicznym a zdrowiem fizycznym oraz nastroje i emocje a samopoczucie psychiczne co wskazuje, że wyższa ocena jakości życia związana jest z
podejmowaniem świadomych, odpowiedzialnych decyzji w sprawach własnego
życia w zdrowiu.
Dziewczęta z zaburzeniami miesiączkowania w grupie wiekowej 15-16 lat
stwierdzono, że im lepsze zdrowie fizyczne, tym lepsze samopoczucie psychiczne,
246
Ewa Zięba, Jadwiga Krawczyńska, Paulina Zięba, Agnieszka Strzelecka,
Grażyna Nowak-Starz
Uwarunkowania jakości życia w zdrowiu dziewcząt
z zaburzeniami miesiączkowania w okresie adolescencji ze środowiska miejskiego
na tle zdrowych rówieśniczek w świetle kwestionariusza KIDSCREEN - 52
lepsze samopoczucie psychiczne rzutuje na poprawę nastrojów i emocji co ma
wpływ na dobre relacje z rodzicami i życie w domu. Natomiast pomiędzy wymiarem postrzeganie samego siebie, a wsparcie społeczne i koledzy współczynnik
korelacji przyjmuje wartości ujemne co może wskazywać, że im gorsza akceptacja
wśród rówieśników, tym znacznie gorsza samoocena.
Okres dojrzewania jest ważnym momentem w życiu młodego człowieka. Coraz
silniej zaczyna oddziaływać środowiska pozarodzinne, a sygnalizowane wcześniej
problemy zdrowotne, emocjonalne związane z zachowaniem mogą ulec pogłębieniu.
Złe warunki życia w okresie adolescencji mogą niezależnie od osiągniętej potem
pozycji społecznej oddziaływać na stan zdrowia w późniejszym wieku (NowakStarz G. 2008).
G. Michel, C.Bisegger, D.Fuhr, T. Abel w swoich badaniach stwierdzili,
że jakość życia dzieci i młodzieży jest różna w różnych krajach europejskich.
Przyjmując wrodzony wpływ czynników kulturowych i społeczno-ekonomicznych
krajów oceniają subiektywne postrzeganie zdrowia i dobrostanu młodych ludzi.
Opublikowany raport UNICEF-u na temat dobrostanu dzieci i młodzieży w zamożnych krajach dostarcza porównawczej oceny w 21 krajów Europy w sześciu aspektach – dobrostan materialny, zdrowie i bezpieczeństwo, dobrostan edukacyjny, relacje w rodzinie i z rówieśnikami, zachowania i ryzyka, dobrostan subiektywny. Średni ranking wskazuje gorszą ocenę jakości życia w zdrowiu u dziewcząt zamieszkujących kraje: Polskę, Czechy, Węgry, Zjednoczone Królestwo, Austrie i Francję,
w przeciwieństwie do Holandii, Hiszpanii, Szwajcarii, gdzie odnotowano wysoki
dobrostan dziewcząt. Dziewczęta pochodzenia niemieckiego zajmują miejsce środkowe. Odnośnie wieku wskazano, że w 12 krajach europejskich dziewczęta młodsze
wykazały lepsze wartości jakości życia w zdrowiu niż starsza młodzież. Różnice
jakości życia pomiędzy krajami wskazują na ważne znaczenie kontekstu narodowego dla zdrowia i dobrostanu dzieci i młodzieży (Michel G., i wsp. 2009, 9. S. 11471157).
W literaturze znane są badania B. Wojnarowskiej przeprowadzone kwestionariuszem HBSC (Health Behaviour in School-aged Children) które mimo, że poświęcone są ocenie zachowań zdrowotnych młodzieży w swym komponencie zawierają też
pewną ocenę wymiarów jakości życia w zdrowiu, stąd możliwość odniesienia.
(Woynarowska B. 2000, 75, s.25-34).
WNIOSKI
W badaniach dziewcząt z zaburzeniami miesiączkowania uzyskano niższe wyniki we wszystkich wymiarach jakości życia związanych ze zdrowiem w porównaniu
do dziewcząt bez tych zaburzeń.
Złe warunki życia w okresie adolescencji mogą niezależnie od osiągniętej potem
pozycji społecznej oddziaływać na stan zdrowia w późniejszym wieku.
247
DOBROSTAN A ROZWÓJ I ZDROWIE DZIECI I MŁODZIEŻY
PIŚMIENNICTWO
1. The KIDSCREEN Group Europe: The KIDSCREEN Questionnaires. Qualitu of
life questionnaires of children and adolescent.Handbook. Pabst Science Publishers, Lengerich Germany 2006.
2. Robitail S, Simeon M.C, Erhart M, Revens-Sieberer U, Bruil J, Auquier P and
the Europen KIDSCREEN Group: Validation of the Europen proxy KIDSCREEN-52 pilot test health related quality of life questionnaire: first results. Journal
of Adolescent Health; 2003.
3. Harding L. Children’s Quality of Life Asessments: A Review of Generic and
Health Related Quality of Life Measures completed by Children and Adolescents. Clinical Psychology and Psychotherapy 2001; 8: 79-96.
4. Eiser C, Morse R. Quality of Life Measures in Chronic Diseases of Childhood.
Health Technology Assessment. 2001; 5: 1-162.
5. Revens-Sieberer U, Gosch A, Rajmil L, Erhart M, Bruil J, Duar W, Auquier P,
Power M, Abel T, Czemy L, Mazur J, Czimbalmos A, Tountas Y, Hagquist C,
Kilroe J. And the European KIDSCREEN-52 quality-of-life meausure for children and adolescents. Expert Review of Pharmacoeconomics & Outcomes Research 2002; 5: 353-364.
6. Woynarowska B. Tempo dojrzewania płciowego dziewcząt a ich zdrowie
i występowanie zachowań ryzykownych. Warszawa, Pediatria Polska 2007; 82:
775-782.
7. Mazur J. Analiza środowiska psychospołecznego szkoły i przystosowania szkolnego uczniów gimnazjów za pomocą wskaźników sumarycznych. W: Środowisko psychospołeczne szkoły i przystosowanie szkolne a zdrowie i zachowania
zdrowotne uczniów w Polsce (red. B. Woynarowska), Wydział Pedagogiczny
UW, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2003; 41-84.
8. Woynarowska B. Międzynarodowe badania nad zachowaniami zdrowotnymi
młodzieży szkolnej. Zdrowie Publiczne, 2002; 112: 391–395.
9. Woynarowska B, Jodkowska M, Oblacińska A. Samoocena zdrowia i obrazu
własnego ciała u młodzieży szkolnej w Polsce. Pediatria Polska 2000; 75: 25-34.
10. Woynarowska B, Mazur J. Zdrowie młodzieży szkolnej w Polsce. Zachowania
zdrowotne i samoocena zdrowia. Wydział Pedagogiki UW, Warszawa 2000.
11. Nowak-Starz G. Rozwój i zagrożenia zdrowia populacji w wieku rozwojowym
w okresie przemian społeczno-ekonomicznych w Polsce. Wszechnica Świętokrzyska, Kielce 2008.
STRESZCZENIE
Pokwitanie jest etapem rozwoju człowieka, w którym osiąga on dojrzałość
płciową. Z tego względu zachodzą w tym okresie gwałtowne zmiany fizyczne polegające na wykształceniu się pierwszo- i drugorzędowych cech płciowych. Jednak
248
Ewa Zięba, Jadwiga Krawczyńska, Paulina Zięba, Agnieszka Strzelecka,
Grażyna Nowak-Starz
Uwarunkowania jakości życia w zdrowiu dziewcząt
z zaburzeniami miesiączkowania w okresie adolescencji ze środowiska miejskiego
na tle zdrowych rówieśniczek w świetle kwestionariusza KIDSCREEN - 52
również ważnym elementem dojrzewania płciowego jest rozwój psychiczny. Dorastające dziewczęta, aby zbudować schemat relacji społecznych, z którego będą korzystać w dorosłym życiu potrzebują kontaktu z rówieśnikami. To właśnie
do rówieśników kierują potrzebę akceptacji i poparcia. Doświadczenia nabywane w
środowisku szkolnym wpływają na rozwój nastolatków w wielu sferach. Zbadanie
związku korelacji pomiędzy jakością życia dziewcząt z zaburzeniami miesiączkowania ze środowiska miejskiego w świetle kwestionariusza KIDSCREEN -52, a ich
wiekiem na tle zdrowych rówieśniczek. Zbadano 122 dziewcząt ze środowiska
miejskiego i z zaburzeniami miesiączkowania /grupa I/ oraz 240 dziewcząt bez
zaburzeń w stanie zdrowia i rozwoju /grupa II/ ze szkół podstawowych i gimnazjalnych środowiska miejskiego. Badaniami objęto dziewczęta uczęszczające do szkół
podstawowych oraz gimnazjum w wieku od 13 do 16 lat. W badaniach zastosowano
metodę sondażu diagnostycznego wraz z techniką wywiadu kwestionariuszowego:
KIDSCREEN-52 Health Related Quality of Life Questionnaire for Children and
Young People - polska wersja kwestionariusza do badania jakości życia związanej
ze zdrowiem dzieci i młodzieży. Na podstawie analizy uzyskanych wyników badań
stwierdzono najwięcej zależności pomiędzy wymiarami jakości życia związanej ze
zdrowiem, a wiekiem. Znaczące różnice w ocenie jakości życia w zdrowiu u dziewcząt w grupie I i II ze środowiska miejskiego występują pomiędzy wiekiem 13 i 16
lat. W większości wymiarów według kwestionariusza KIDSCREEN-52 odnotowuje
się wraz z wiekiem coraz głębszy spadek jakości życia w zdrowiu. W badaniach
dziewcząt z zaburzeniami miesiączkowania uzyskano niższe wyniki we wszystkich
wymiarach jakości życia związanych ze zdrowiem w porównaniu do dziewcząt bez
tych zaburzeń.
ABSTRACT
Puberty is the stage in human development when sexual maturity is reached.
Therefore it is then that rapid physical changes occur leading to the formation of
primary and secondary sex characters. However, mental development is an equally
important component of sexual maturation. Growing up girls need contact with their
peers in order to build a pattern of social relationships, which they will use in adulthood. It is their peers they expect acceptance and support from. Experiences
acquired in the school environment affect the development of teenage pupils in many spheres. The examination of the correlation between the quality of life of girls
with menstrual disorders from the urban environment in the light of the KIDSCREEN-52 questionnaire, and their age against healthy peers. 122 girls with menstrual
disorders (group I) and 240 girls without the disorders in health (group II) from
primary and lower secondary schools from the urban environment were examined.
The study included girls attending primary and lower secondary schools at the age
of 13 to 16. The method of diagnostic survey along with the technique of questionnaire interview were used in the study. The questionnaire was the KIDSCREEN-52 Health Related Quality of Life Questionnaire for Children and Young People- the
249
DOBROSTAN A ROZWÓJ I ZDROWIE DZIECI I MŁODZIEŻY
Polish version of the questionnaire to examine the quality of life related to health of
children and adolescents. Having analyzed the results obtained in the study one can
state that the largest number of dependencies exists between the dimensions of life
quality connected with health and age. Significant differences in the evaluation of
life quality in health among girls from group I and II from the urban environment
occur between ages 13 and 16. In most dimensions according to the questionnaire
KIDSCREEN-52 the decline in life quality in health is greater with age. Lower
results with respect to all dimensions of life quality related to health were obtained
in the study of girls with menstrual disorders compared to girls without the disorders.
Artykuł zawiera 21072 znaki ze spacjami + grafika
250