1 - Zmiany klimatu

INSTRUMENTARUIM
zdj´cie z programu „Pod kloszem, czyli prognoza pogody”
6. Góry lodowe i transport.
„Po˝ytki z historii »Titanica«”
www.sxc.hu
TRAGEDIA TITANICA – Lód i lodowce, ich wp∏yw na
bezpieczeƒstwo transportu morskiego. Skàd si´ biorà i czy w dobie
globalnego ocieplenia majà przed sobà jakàÊ przysz∏oÊç? Dlaczego
mimo wszystko zajmujà coraz wi´kszy obszar?
Polecenia dla ucznia:
1. Na podstawie odcinka „Cieƒ lawiny”
• wypisz warunki sprzyjajàce powstawaniu lodowca,
• wyjaÊnij poj´cia: firn, pole firnowe, resublimacja, linia
wiecznego Êniegu, j´zor lodowcowy,
• podaj zalety istnienia pokrywy Ênie˝nej dla przyrody
i gospodarki,
2. Zlokalizuj na mapie Êwiata miejsce katastrofy „Titanica”.
3. Porównaj lokalizacj´ z mapà pràdów morskich. Uczeƒ
wyjaÊnia, dlaczego statek napotka∏ gór´ lodowà, podczas
gdy na tej samej szerokoÊci geograficznej u wybrze˝y
Wielkiej Brytanii nie by∏oby to mo˝liwe.
4. Na podstawie odcinka „Tragedia «Titanica»” uczeƒ
przedstawia mechanizm powstawania gór lodowych. Wykorzystuje w opisie poj´cia: lodowiec szelfowy, cielenie si´ lodowca, bariera lodowa.
5. Uczeƒ przedstawia prognozy dotyczàce pokrywy lodowej Arktyki.
6. Wi´kszoÊç ludzi ˝yje na pó∏kuli pó∏nocnej. Tam te˝
przebiega wi´cej tras komunikacyjnych i transportowych.
Transport drogà morskà jest powolny, ale tani. Okazuje
si´, ˝e na pó∏kuli pó∏nocnej w Êrednich szerokoÊciach geograficznych coraz bardziej mogà mu zagra˝aç góry lodowe.
Na podstawie filmu poleç uczniom wyjaÊnienie, dlaczego
sytuacja jest trudniejsza na pó∏kuli pó∏nocnej ni˝ na pó∏kuli po∏udniowej.
7. Zwróç uwag´ uczniów na to, ˝e utrudnienia w transporcie zwiàzane z globalnym ociepleniem mogà dotyczyç
te˝ motoryzacji i lotnictwa.
8. Omów wady i zalety transportu ludzi i towarów za pomocà samochodów i samolotów. Wykorzystaj dane
umieszczone w tabelach.
Transport samochodowy
kraj
USA
Francja
W∏ochy
Niemcy
Polska
Belgia
Liczba samochodów
na 1000 mieszkaƒców
768
456
557
516
240
448
Wypadki drogowe
Ofiary Êmiertelne wypadków
Na 10 000 pojazdów w u˝ytkowaniu
96,1
37,4
56,9
82,1
41,8
95,9
1,9
2,6
1,7
1,6
5,7
2,6
èród∏o: Rocznik statystyczny RP 2002, GUS
1
Pod kloszem, czyli prognoza pogody
INSTRUMENTARUIM
Wypadki Êmiertelne na milion podró˝y
0,019
0,130
zdj´cie z programu „Pod kloszem, czyli prognoza pogody”
Podró˝e samolotem
Podró˝e samochodem
êród∏o: NTSB Accidents and Accident Rates by NTSB Classification 1995-2004
DOT Fatality Analysis Reporting System (FARS) 1995- 2004 Insurance Institute for Highway Safety
TURBULENCJA – wp∏yw zmian klimatycznych na lotnictwo. Czy
najbezpieczniejszy Êrodek transportu – lotnictwo, stanie si´ bran˝à
podwy˝szonego ryzyka? Jaka b´dzie skala nasilenia si´ gwa∏townych
zjawisk atmosferycznych? Czy zagro˝à one lotnictwu
komunikacyjnemu?
Pomoc:
webankieta.pl to narz´dzie online pozwalajàce
na samodzielne zaprojektowanie oraz przeprowadzenie
badania ankietowego.
http://webankieta.pl
zdj´cie z programu „Pod kloszem, czyli prognoza pogody”
9. Poleç uczniom, aby na podstawie odcinka „Turbulencja”
odpowiedzieli na pytanie, czy globalne ocieplenie mo˝e
wp∏ynàç na bezpieczeƒstwo lotów.
10. Odcinek „Turbulencja”
a) Mechanizm i skutki turbulencji.
b) Pràdy strumieniowe.
c) Inne zagro˝enia (mikrosp∏ywy powietrza, wy∏adowania elektryczne, oblodzenie).
d) Wp∏yw globalnego ocieplenia na bezpieczeƒstwo podró˝y samolotem.
e) Przewidywane zmiany klimatyczne.
11. Spytaj uczniów, czym sà turbulencje i pràdy strumieniowe i co to ma wspólnego z bezpieczeƒstwem lotów oraz
globalnym ociepleniem..
12. Podsumowanie:
Praca dla uczniów w grupach lub indywidualnie: – sporzàdzenie i przeprowadzenie ankiety dotyczàcej Êrodków
transportu.
Ankieta mia∏aby na celu zbadanie, w jakim stopniu ludzie
sà Êwiadomi, jak bardzo samochody szkodzà Êrodowisku
i na ile sà sk∏onni ograniczyç u˝ywanie tego Êrodka transportu.
Czy transport wodny mo˝e ograniczyç pot´˝ny wzrost
motoryzacji làdowej?
Pod kloszem, czyli prognoza pogody
2