Moja babcia, mój dziadek

luty 2014
numer 2 / gazeta bezpłatna
Witamy w drugim numerze „Gazety dla seniora” w dużej części poświęconej Babci i Dziadkowi w dniu ich święta oraz radom jak być dobrymi
przewodnikami po świecie dla wnucząt. Dziękujemy za wszystkie opinie, także te krytyczne, dotyczące premierowego wydania. Przepraszamy za chochlika drukarskiego, który z radością trochę namieszał w poprzedniej gazecie. Zachęcamy do współpracy przy tworzeniu kolejnych
numerów, będziemy wdzięczni za propozycje dotyczące tematów interesujących seniorów z Tarnowa i okolic.
Moja babcia,
mój dziadek
Maria Kanior - prezes
Stowarzyszenia Uniwersytet
Trzeciego Wieku przy
MWSE w Tarnowie
Moja babcia była osobą niezwykle aktywną. To był typ kobiety,
która umie wszystko - piekła, gotowała, leczyła nas z różnych chorób, ale pomimo tego realizowała
swoje pasje. Jej pasją były podróże. W tym czasie wyjazdy dalekie i
Zimny styczeń dla seniorów jest wyjątkowo ciepły. Za
sprawą Dnia Babci i Dnia Dziadka na twarzach wielu osób
starszych pojawia się uśmiech, nie brakuje wzruszeń.
Warto wiedzieć, że pomysł ustanowienia tego święta w
Polsce pojawił się w tygodniku „Kobieta i Życie” w 1964
roku. Tak więc w tym roku obchodzi równą 50 rocznicę
powstania. „Gazeta dla seniora” poprosiła o wspomnienia
z dzieciństwa seniorów, znanych mieszkańców Tarnowa.
zagraniczne były niemal nieosiągalne, więc babcia podróżowała
po Polsce. Miała pięć sióstr i liczną
rodzinę, którą odwiedzała systematycznie. W wieku 60 lat, po dłu-
Zdrowy prezent z okazji
Dnia Babci i Dnia Dziadka
W sobotą 25 stycznia zapraszamy wszystkie babcie i dziadków
razem z wnukami do CH Max w Tarnowie. W ramach akcji „Bądź
zdrów na Max-a” będzie można skorzystać z bezpłatnych porad
prozdrowotnych lekarza specjalisty – otolaryngologa z CenterMed.
Bezpłatnie będą wykonywane badania słuchu. Podczas akcji odbędzie się również finał konkursu plastycznego „Ja i moja babcia, mój
dziadek”. Sobota, 25 stycznia od 10:00 do 14:00, I piętro CH Max.
zapraszamy na www.stronadlaseniora.pl
gim wdowieństwie, wyszła za mąż
za zawiadowcę stacji i wtedy dopiero bez ograniczeń mogła podróżować ile dusza zapragnie. Zamiłowanie do podróży babcia
prawdopodobnie przekazała mi w
genach. Dziadka pamiętam jak
przez mgłę. Zmarł, kiedy miałam
8 lat, chorował na serce. Mieszkał
na wsi, pracował, nie miał czasu
na rozkładanie zdarzeń na emocje.
Pan Wojciech Zakolski senior 60+ z Os. Zielonego
Moja babcia mieszkała na wsi na
Podlasiu. Była wzorową gospodyciąg dalszy na stronie 2
1
GAZETA DLA SENIORA - luty 2014r.
dokończenie ze strony 1
nią. Miała 12 wnuków! Kiedy przyjeżdżaliśmy na wakacje najciekawszym miejscem do potajemnych
penetracji dla młodszych dzieci była
babci spiżarnia. Pamiętam do dzisiaj zapach i smak tego miejsca.
Dziadek był spokojny i małomówny. Był gajowym. Zabierał nas na
wyprawy do lasu. Tu z małomównego cichego człowieka przeistaczał się w cudownego gawędziarza. O lesie i zwierzętach mógł opowiadać godzinami. Najbardziej podobały mi się chwile, kiedy do
dziadka zjeżdżali gospodarze po
drewno. Na podwórku pełno było
wozów i koni - można było przejechać się wozem, potrzymać lejce.
cią. Była zapracowana, zabiegana,
ciągle coś robiła w ogródku - plewiła, kopała, sadziła. Nie należałem do najspokojniejszych dzieci,
babcia miała ze mną sto pociech.
Któregoś dnia po prostu przywiązała mnie do drzewa, żeby móc
spokojnie pracować. Mieszkaliśmy
na wsi, dziadek był cieślą. Był małomówny, ruchliwy. Na stacji
kolejowej w Tarnowie wykonał
zadaszenie na budynku dworca.
Do czasu remontu tam był. Kiedy
wracał z pracy wybiegaliśmy na
jego powitanie, a on rozdawał
wnukom lizaki.
nas, dzieciaków magiczne miejsca.
Druga babcia - Stefania prowadziła
w Klikowej trafikę - sklep z różnościami, w których uwielbialiśmy
grzebać. Niekiedy babcia pozwalała nam nawet obsługiwać klientów. Dziadków nie pamiętam.
Wiem z przekazów, że jeden z nich
był więźniem politycznym i został
zamordowany przez Niemców
podczas II wojny światowej. Drugi
dziadek zajmował się konstruowaniem małych radyjek detektorowych. Podczas wojny został wywieziony do obozu Bonarka pod
Krakowem i tam zginął. Po nim
chyba została mi smykałka do elektrotechniki.
Pani Stanisława Marzec 70+ - emerytka
Józef Sadowski - prezes
Związku Nauczycielstwa
Polskiego w Tarnowie
Mariusz Oleksy - aspirant
sztabowy Komendy Miejskiej Policji w Tarnowie
Nie przegap
Pamiętam tylko jedną babcię.
Miała na imię Zofia. Bardzo ją lubiłem i byłem do niej przywiązany, bo do 6 roku życia praktycznie
mnie wychowywała. Rodzice szli
do pracy, a ja zostawałem z bab-
Opłatek dla seniorów
Spotkanie dla wszystkich seniorów rozpocznie się 22 stycznia o godz. 9.00 Mszą św. w
Kościele Filipinów (ul. Piłsudskiego 9, Tarnów). Następnie o
10:00 zaplanowano Jasełka w
auli Wyższego Seminarium Duchownego (ul. Piłsudskiego 6,
Tarnów) i spotkanie opłatkowe.
Górnolotni - spotkania z
ludźmi gór
Zapraszamy na spotkanie
„Wojciech Lewandowski - Polskie Andy - pięć lat eksploracji”.
To już piąty sezon spotkań
podróżniczych. Cykl stwarza
okazję do poznawania innych
2
Pamiętam dwie babcie. Jedna
miała na imię Wanda i nazywaliśmy ją „lizaczkowa”, bo często rozdawała nam, dzieciakom lizaki.
Pracowała w PKP na parowozowni. Do dziś pamiętam ten zaczarowany świat. Ganialiśmy po hali,
podpatrywali z bliska lokomotywy,
warsztaty naprawcze. To były dla
kultur i nowych ludzi, pozwala
przełamywać własne bariery i
poszerzać „horyzonty”. 24 stycznia, godz. 19:00, Centrum Sztuki Mościce, bilety od 15 zł.
Wystawa „Błądzić jest
rzeczą”
W procesie twórczym błąd
może być momentem przełomu. Wystawa w BWA w Tarnowie umożliwia przyjrzenie się
ikonom dizajnu jako czemuś
znacznie więcej niż po prostu
ładnym, funkcjonującym na
rynku przedmiotom i rozwiązaniom. To sposób, aby zajrzeć w
historię i przyszłość rzeczy. Wystawa czynna do 26 stycznia,
Moi dziadkowie byli kresowianami. Z ukochanego Lwowa musieli uciekać, zakotwiczyli w Tarnowie. I babcia i dziadek, nawet
moja mama posługiwali się językiem polskim z pięknym lwowskim zaśpiewem. Babcia czasem
wtrącała ukraińskie słowa. Na
buty mówili „meszty”, a na kaszę
kukurydzianą „mamałyga”. Oboje dziadkowie bardzo tęsknili do
Lwowa, zawsze jednak podkreślali, że są Polakami. Do naszego
życia przenieśli dawne zwyczaje.
Na stole wigilijnym musiał być
karp po żydowsku i kutia.
BWA - Galeria w Pałacyku Strzeleckim , wstęp wolny.
Koncert „W dzień Bożego
Narodzenia”
Zespół Pieśni i Tańca Świerczkowiacy kolędować będzie przy
szopce w widowisku „Dzień Bożego Narodzenia”. Tańczyć i
śpiewać będą: Krakowiacy, górale sądeccy, spiscy i pastuszkowie. Grupa licząca 140 artystów
w bieżącym sezonie artystycznym obchodzi jubileusz 50 lecia
istnienia. W koncercie udział
wezmą Mali Świerczkowiacy. 30
stycznia, godz. 18:30, Centrum
Sztuki Mościce, bilety od 15 zł.
ciąg dalszy na stronie 8
Zobacz nas w internecie
Rady superbabci
W styczniu obchodzimy Dzień
Babci i Dzień Dziadka - najlepszy moment, aby dowiedzieć
się co trzeba zrobić, aby być
superbabcią i superdziadkiem. - To wcale nie jest trudne - przekonuje Zofia Zaorska,
twórczyni projektu Szkoła
SuperBabci i SuperDziadka,
która w plebiscycie Kobieta
Przedsiębiorcza ogłoszonym
przez Dziennik Wschodni
otrzymała tytuł Superbabci.
Według niej superbabcia to
określenie bardzo współczesne.
Teraz powinno się być super,
zwłaszcza wtedy, gdy się chce na
siebie zwrócić uwagę. Superbabcia - określenie trochę z przymrużeniem oka, bo to babcia z humorem, która potrafi pośmiać się
z wnukiem, ale także trochę z siebie samej. Wie, że nie wszystko
potrafi i na tych grach komputerowych nawet nie chce się znać,
ale jak wnuk opowiada to słucha,
bo to ważne, by mówił. W ogóle
myśli jak być potrzebną, a nie
wścibską, jak pomagać a nie
wtrącać się i jak „trzymać fason”
choć starość każdego dopada.
W jaki sposób mądrze wpływać
na wychowanie wnuka? Zdaniem
Zofii Zaorskiej po pierwsze trzeba znać swoje możliwości i ograniczenia. - Chętnie bym śpiewała, ale córka mówi, że tego mi
robić nie wolno, bo psuję słuch u
dzieci. Nie mam zdolności plastycznych, ale proste pomysły
podchwytuję i solidnie się przygotowuję, znam kleje farby, kredki odróżniam modelinę od plasteliny itp. Lubię spacery, ale wiem,
że dziecko musi tez pobiegać
więc wybieram trasy na której
może to robić bezpiecznie. Mam
pod dywanem wyklejone „klasy”
do skakania i sędziuję, bo już niechętnie sama podskakuję - mówi.
Po drugie Zofia Zaorska obserwuje dzieci i stara się zauważyć co
lubią, co potrafią, do czego mają
zdolności, a do czego trzeba ich
zachęcać. - Nie mam telewizora,
do komputera dopuszczam na 20
minut, ale mam szafkę z zabawkami, książkami, grami. Stale muszę dopasowywać zawartość do
Kilka zasad, które mogą pomóc skuteczniej porozumiewać z dziećmi
1. Bądź konsekwentny - dzięki temu dzieci mają poczucie bezpieczeństwa.
2. Nie rzucaj słów na wiatr.
3. Dziadkowie wspomagają rodziców i „grają” w jednej drużynie.
4. Stwarzaj dom bezpieczny emocjonalnie - rodzice, dzieci, dziadkowie mogą szczerze rozmawiać o swoich lękach, zmartwieniach, bez obawy wyśmiania.
5. Nie szufladkuj dzieci, nie wpisuj je w role.
Praktyczne wskazówki
1. Zejdź do poziomu dziecka - usiądź lub kucnij.
2. Nawiąż kontakt wzrokowy.
3. Mów spokojnie, nisko, cicho.
4. Pomóż dziecku wyrazić uczucia słowami np. wygląda na to ,
że jesteś zmartwiony.
5. Powtarzaj, co mówi dziecko.
6. Nie przerywaj.
7. Zachowaj spokój, choćby w tobie kipiało.
zapraszamy na www.stronadlaseniora.pl
Zofia Zaorska
Dr Zofia Zaorska jest twórczynią i byłym rektorem Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Lublinie, autorką książki „Dodać
życia do lat”. Gerontolog i honorowy prezes Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów i Animatorów KLANZA. Ukończyła
wiele kursów z pedagogiki zabawy oraz warsztat tańców integracyjnych dla seniorów. Interesuje się literaturą podróżniczą i biograficzną. Twórczyni projektu Szkoła SuperBabci
i SuperDziadka. Babcia 4-letniej
Marysi, 7-letniej Zosi i 8-letniego Kuby. Kobieta zadbana,
energiczna i uśmiechnięta.
wieku. Ledwo nadążam - przyznaje. Po trzecie - należy rozmawiać,
zadawać pytania i słuchać odpowiedzi. - Staram się też uzasadniać
swoje wymagania, i opowiadam
albo czytam mądre teksty. Mimo
wszystko wnuki czasem wyprowadzają mnie z równowagi, zwłaszcza jak dokuczają sobie nawzajem
i wtedy nie jest łatwo postępować
mądrze, bo emocje ponoszą i
mnie. No cóż czasem i ja musze
powiedzieć przepraszam, ale też
oczekuję od dzieci, by wiedziały
dlaczego się tak zdenerwowałam
- mówi.
3
GAZETA DLA SENIORA - luty 2014r.
Rozmowa
z Anną Wójcik
– kierownikiem
Rehabilitacji
CenterMed
Zdrowy kręgosłup
to podstawa
Jak rozpoznać chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa? Jakie objawy mogą nas zaniepokoić?
- Zwyrodnienie kręgosłupa jest
chorobą degeneracyjną wszystkich struktur kręgosłupa. W chorobie zajęte mogą być stawy,
dyski oraz otaczające je struktury. Zwyrodnienie kręgosłupa powiązane jest z wiekiem lub z częstymi przeciążeniami. Z powodu
uszkodzenia stawów i dysków
dochodzi do zwężenia kanału
kręgowego i otworów międzykręgowych - wtedy mogą powstawać różnego rodzaju deformacje. Objawy, które mogą nas
niepokoić to miejscowy ból, ból
promieniujący do pośladka lub
kończyny, mrowienie, drętwienie, osłabienie siły kończyn czy
ograniczenie ruchomości.
Czy powtarzające się bóle głowy to także wynik schorzeń kręgosłupa?
- Bóle głowy oraz zawroty mogą
być objawem wielu przyczyn.
Objawy pochodzące z kręgosłupa szyjnego to m.in. przejściowe
zawroty głowy, bóle karku, bóle
karku połączone z zawrotami
głowy, ograniczenie ruchomości
kręgosłupa szyjnego, nudności,
bóle głowy połączone z objawami ze strony kończyny górnej.
Na szyjne pochodzenie bólów
głowy również mogłoby wskazywać umiejscowienie dolegliwości w okolicy potylicznej, które będą się nasilać się przy skrajnych ustawieniach głowy z towarzyszącą sztywnością karku.
Trudnymi do interpretacji, ale
również spotykanymi w chorobach kręgosłupa objawami
mogą być bóle połowy głowy
promieniujące do czoła, podobne do bólów migrenowych, bóle
twarzy. Zanim jednak ból zosta-
4
nie przypisany ostatecznie do
patologii kręgosłupa szyjnego to
najpierw należy wykluczyć inne
pochodzenie zgłaszanych dolegliwości.
Czy chory kręgosłup może stymulować inne choroby?
- Tak, chory kręgosłup może dawać inne objawy np. możemy
odczuwać bóle izolowane w stawie skokowym, kolanowym czy
biodrowym – często leczymy się
wtedy w miejscu które nas boli
a nie skąd tak naprawdę pochodzą dolegliwości bólowe czyli
od kręgosłupa.
Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa poza dolegliwościami ze
strony karku czy odcinka lędźwiowego może prowadzić do
osłabienia i zaburzeń czucia w
obrębie kończyn górnych i dolnych, a niekiedy naśladować
choroby serca lub mózgu.
W jaki sposób zapobiegać chorobom kręgosłupa i w jakim wieku rozpoczynać profilaktykę?
- Profilaktyka bólów kręgosłupa jest bardzo ważna w każdym
wieku, warto na co dzień stosować siedem ważnych zasad.
1. Pamiętać o częstych zmianach pozycji – jeśli mamy pra-
cę siedzącą powinniśmy przynajmniej co godzinę wstać i
odejść od biurka,
2. Wykonywać systematycznie
ćwiczenia, choćby 2x dziennie
po 5 minut (aby ćwiczenia były
skuteczne)- zaczynać od ćwiczeń prostych i stopniowo
zwiększać ich trudność,
3. Zachowywać prawidłową
postawę w ciągu całego dnia,
4. Nie przytrzymywać telefonu komórkowego barkiem ponieważ wpływa to na złą postawę ciała i może spowodować napięcie w obrębie kręgosłupa,
5. Spać na odpowiednim materacu- podczas snu nasz kręgosłup powinien być odciążony,
mięśnie rozluźnione. Gdy nasz
materac jest za miękki lub za
twardy, kręgosłup wygina się
nieprawidłowo, a to sprzyja wystąpieniem bólów w obrębie kręgosłupa.
6. Dbać o właściwą wagę ciała,
ona zmniejsza obciążenie kręgosłupa - a tym samym, zmniejsza
dolegliwości bólowe wynikające z przeciążeń,
7. Nadmiernie nie obciążać kręgosłupa poprzez dźwiganie ciężkich przedmiotów, zakupy warto rozkładać do dwóch siatek.
Zobacz nas w internecie
Bezpłatne konsultacje
fizjoterapeutyczne
Rycerze Kolumba oraz Stowarzyszenie Medycyna Polska, przy
współpracy z CenterMed, zapraszają zwłaszcza osoby starsze, na
bezpłatne konsultacje fizjoterapeutyczne. Konsultacji będą
udzielać wykwalifikowani fizjoterapeuci w każdy piątek stycznia i
lutego w godz. 10:00-13:00 w
przychodni CenterMed w Tarnowie (ul. Piotra Skargi 29a).
Fizjoterapeuta przeprowadzi
wywiad i badania. Następnie
ustali, na życzenie pacjenta, indywidualny plan fizjoterapii,
ściśle dopasowany do jego potrzeb. Jeśli będzie taka potrzeba wskaże odpowiedniego lekarza specjalistę. Ilość bezpłatnych miejsc jest ograniczona.
Prosimy o wcześniejszy kontakt
telefoniczny lub osobisty w celu
ustalenia godziny konsultacji:
tel. 14 628 35 85, czynny od
poniedziałku do piątku od 7:00
do 19:00.
Gorący telefon dla seniora
Masz problem, a może chcesz podzielić się informacją
ważną dla innych tarnowskich seniorów? Czekamy na
zgłoszenia!
Nasz telefon 606 49 23 34 – od poniedziałku do piątku
od 10:00 do 14:00.
Działajmy razem
W Tarnowie jest około sześciu i
pół tysiąca diabetyków. Dlatego
w Tarnowie powstaje nowy Oddział Polskiego Stowarzyszenia
Diabetyków. Celem organizacji
jest nie tylko pomoc diabetykom,
ale także wsparcie ich rodzin oraz
uwrażliwienie społeczeństwa na
problemy związane z cukrzycą..
Razem można zdziałać więcej.
Zapisy przyjmowane są w przychodni CenterMed przy ul. Słonecznej 32 (I. piętro) – na specjalnym
formularzu lub za pomocą Internetu na www.medycynapolska.pl
Jeśli mają Państwo pytania dotyczące oddziału Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków w Tarnowie lub jakiekolwiek pytania
dotyczące codziennego życia z
cukrzycą można wysyłać e-maile
na adres: [email protected]
albo zadzwonić pod numer 514
586 342 (od poniedziałku do piątku od 10:00 do 14:00).
Jak nie wpuścić oszustów do domu?
Na wnuczka, na inkasenta,
pracownika ZUS, na ... Przestępcy wciąż mają nowe pomysły jak oszukać starsze
osoby. Dlatego przypominamy podstawowe zasady
opracowane przez policję.
Jeśli będziemy je stosować
zwiększamy nasze szanse, że
nie zostaniemy oszukani.
Nie wpuszczajmy i nie zapraszajmy do domu osób nieznanych i
przypadkowo poznanych, będąc w
domu i wychodząc z niego zamykajmy drzwi na zamki. Zanim otworzymy drzwi, zobaczmy przez wizjer lub okno kto za nimi stoi, czy
jest to osoba nam znana. W przypadku osób podających się za pracownika instytucji żądajmy pokazania legitymacji lub identyfikatora.
Jeśli już musimy wpuścić do mieszkania osobę obcą,zaproponujmy,
aby przyszła z sąsiadką- to wyeliminuje możliwość oszustwa. Poczujemy się bezpieczniej. Nie zostawiajmy osoby obcej ani na chwilę
samej. Nie przechowujmy w mieszkaniu dużych ilości pieniędzy i
przedmiotów wartościowych, przetrzymujmy je w banku, drobne
kwoty trzymajmy w różnych miejscach, znanych tylko nam. Nie informujmy nikogo kiedy pobieramy
rentę czy emeryturę i w jakiej kwocie. Jeżeli musimy podpisać jakąś
umowę to sprawdzajmy wiarygodność osoby, zadzwońmy do danej
instytucji lub powiedzmy o tym, że
zgłosimy się osobiście. Przed podjęciem decyzji co do przekazania
pieniędzy, sami skontaktujmy się z
osobą, za którą podaje się telefo-
zapraszamy na www.stronadlaseniora.pl
niczny rozmówca. O wszystkich
próbach wyłudzenia pieniędzy, natychmiast informujmy policję
dzwońmy na 997 lub 112.
5
GAZETA DLA SENIORA - luty 2014r.
BEZPIECZNY SENIOR
Uwaga na czad!
Zimą ten „cichy zabójca”
atakuje bardzo często. O włos
od tragedii było w listopadzie
w Buczu koło Brzeska, gdzie
czadem zatruło się 10 osób,
w tym siedmioro dzieci. Spali
w pokojach domu ogrzewanego piecykiem na węgiel. Poszkodowani trafili do szpitala. W Tarnowie w grudniu w
jednym z domów jednorodzinnych śmiertelnie zatruła
się 15-latka, która brała kąpiel. Źródłem zabójczego gazu
był łazienkowy piecyk. W całej Polsce od września ubiegłego roku zmarło już 20 osób, a
572 zostały poszkodowane w
wyniku zatrucia czadem.
Tlenek węgla potocznie zwany czadem jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym, nieco lżejszym od powietrza, co powoduje, że łatwo się
z nim miesza i w nim rozprzestrzenia. Powstaje w wyniku nie-
pełnego spalania. Może to wynikać z braku dopływu świeżego powietrza do urządzenia, w
którym następuje spalanie albo
z powodu zanieczyszczenia, zużycia lub złej regulacji palnika
gazowego, a także przedwczesnego zamknięcia paleniska pieca lub kuchni. Jest to szczególnie groźne w mieszkaniach, w
których okna są szczelnie zamknięte lub uszczelnione na
zimę. Niebezpieczeństwo zaczadzenia wynika z faktu, że tlenek
węgla jest gazem niewyczuwalnym dla człowieka. W układzie
oddechowym tlenek węgla wiąże się z hemoglobiną 210 razy
szybciej niż tlen, blokując dopływ tlenu do organizmu. Następstwem ostrego zatrucia
może być nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcowa i zawał albo nawet śmierć.
Należy więc zapewnić możliwość stałego dopływu świeże-
go powietrza do paleniska pieca gazowego, kuchenki gazowej, kuchni węglowej lub pieca oraz swobodny odpływ spalin. Nie wolno zasłaniać kratek
wentylacyjnych i otworów nawiewnych. Należy często wietrzyć pomieszczenie, w których
odbywa się proces spalania.
Trzeba dokonywać okresowych
przeglądów instalacji wentylacyjnej i przewodów kominowych oraz ich czyszczenia. Warto zamontować czujnik czadu –
najtańszy z atestem kosztuje kilkadziesiąt złotych.
Każda sekunda jest ważna
Rozmowa z lek. med. Kingą Mogilską – lekarzem rodzinnym CenterMed
Jakie są objawy zatrucia?
- Objawy zatrucia zależą od wielkości ekspozycji na tlenek
węgla i czasu jej trwania. Przy
narażeniu na niewielkie stężenia tlenku węgla pojawiają się bóle głowy, nudności, wymioty, zaburzenia równowagi i zaburzenia świadomości. W ciężkich zatruciach następuje utrata przytomności z objawami obrzęku mózgu. Pierwsza
pomoc polega na jak najszybszym wyprowadzeniu osoby z pomieszczenia, gdzie znajduje się czad, należy otworzyć
okna dostarczając świeżego
powietrza. Osobę nieprzy-
6
tomną wynosimy z miejsca narażenia na tlenek węgla,
układamy w pozycji bezpiecznej, boczna ustalona, i wzywamy Pogotowie Ratunkowe.
Dlaczego czad jest szczególnie
niebezpieczny dla seniorów?
- Osoby starsze są znacznie
bardziej narażone na zatrucie tlenkiem węgla, a związane to jest z kilkoma przyczynami. Ze względów zdrowotnych często są to osoby
z różnymi schorzeniami dróg
oddechowych, z tego powodu stężenie tlenu w krwi krążącej jest niższe. U osób star-
szych w zatruciu tlenkiem węgla szybciej mamy do czynienia z objawami niedotlenienia. Osoby starsze często używają jeszcze starych piecyków gazowych, które odpowiednio nie czyszczone
mogą częściej doprowadzać do pojawienia się czadu, również drogi wentylacyjne w starym budownictwie mogą być niedrożne, co zwiększa ryzyko zatrucia czadem. Osoby starsze rzadziej wietrzą mieszkania, z obawy przed przeziębieniem, a to też
zwiększa ryzyko narażenia
na zatrucie tlenkiem węgla.
Zobacz nas w internecie
Nasze Spotkanie
Wróżka Trzeciego Wieku
Na rozmowę z Panią Marią Kanior umawiam się w pokoju
biurowym Stowarzyszenia Medycyna Polska. Tak zwyczajnie, chociaż wcześniej, nieco onieśmielona Osobą, z którą
przyjdzie mi rozmawiać proponowałam kawę i dobre ciasto
w Tatrzańskiej. Odmówiła, twierdząc słusznie, że atmosfera
kawiarniana nie będzie sprzyjać naszej pogawędce. Pani Maria jest punktualna. Zdejmuje płaszcz i wygodnie sadowi się
na kanapie. Roztacza wokół siebie szczególną atmosferę ciepła, szczerości, dobrej energii.
Siedzi przede mną osoba wyjątkowo kreatywna i komunikatywna, przyjazna ludziom i szczególnie przychylna sprawom kultury.
Pedagog i działaczka harcerska,
przez 6 lat wiceprzewodnicząca
Towarzystwa Przyjaciół Tarnowa,
matka chrzestna statku MS „Ziemia Tarnowska”, w latach 19831989 wiceprezydent Tarnowa.
Dzięki niej w centrum miasta powstała popularna księgarnia
„Oświatowa” - swoisty salon artystyczny. Od 8 lat Pani Maria jest
Prezesem Stowarzyszenia Uniwersytetu Trzeciego Wieku przy
MWSE w Tarnowie. To jej wielka
pasja, wręcz sposób na życie seniora 50+.
Kiedy uświadamiamy sobie
swój wiek?
Kiedy pytam o to, odpowiada
swobodnie, że nie ma jednoznacznego wieku dla określenia
seniora. Czy 60+ ? A może już
50+? Jest to sprawa niezwykle indywidualna. W znacznej części
seniorzy mówią o sobie, że są seniorami, ale tego nie czują. Zależy to od stanu zdrowia , sił witalnych, a także od roli jaką się pełni w rodzinie. Kiedy uświadamia-
my sobie swój wiek? Kiedy pojawiają się wnuki.
- Seniorzy aktywni posiadają
młodzieńczą radość życia, są pełni empatii, pogody, energii. Interesuje ich świat i ludzie. Akceptacja samego siebie, marginalizacja problemów, które się pojawiają - to piękny sposób na życie
– podkreśla.
W niej samej nie ma zgody na
bycie seniorem. Dojrzałość jej
zdaniem to siła zrozumienia siebie w pewnym wieku. Kiedy dopada nas depresja, osamotnienie,
smutek , niepełnosprawność zaczyna się złe starzenie.
Zalety i wady
Zdaniem Pani Marii wadą osób
starszych jest skłonność do mówienia o chorobach i kłopotach,
roszczeniowy charakter kontaktów z ludźmi oraz ciągłe przywoływanie przeszłości. Starość nie
jest karą, a młodość nagrodą!
Do zalet seniorów zalicza
ogromne doświadczenie życiowe,
dużą ilość wolnego czasu i możliwość jego zagospodarowania.
Kreatywność, umiejętność rozwijania licznych pasji i talentów,
życzliwość w budowaniu kontak-
„Gazeta dla seniora” to miejsce, gdzie chcemy prezentować tarnowskich seniorów, którzy są ze sobą od wielu lat i mają receptę
na udane małżeństwo. Czekamy na zgłoszenia, podpowiedzi z kim
warto przeprowadzić wywiad!
Nasz telefon: 606 49 23 34 (od poniedziałku do piątku
od 10:00 do 14:00) lub e-mail [email protected].
zapraszamy na www.stronadlaseniora.pl
tów, także międzypokoleniowych. Brak rywalizacji o zaszczyty i tytuły, brak pogoni za karierą.
UTW tworzy przestrzeń pięknego
funkcjonowania z młodymi. To
także pomysł na starość.
Sama o sobie
Chcę koniecznie dowiedzieć się
jaka jest Maria Kanior? Przez
chwilę milczy, zbiera myśli i
uśmiecha się.
- Lubię ludzi, lubię przebywać
w grupie. Od dziecka życie zapisało mnie w kierowniczej roli.
Dobrze się z tym czułam. Z natury jestem pracowita i perfekcyjna. Z powodu tej perfekcyjności
w pracy czasem bywam uciążliwa. Za minus uważam swoją
wrażliwość emocjonalną, dotkliwie przeżywam porażki i inne sytuacje życiowe. Mam dwie pasje
- mówi - książki i muzykę.
- Lubię teatr, to dla mnie nagroda. Z wykształcenia jestem biologiem, więc moje ukochanie poznawania świata poprzez podróże też jest w jakiś sposób tym
uwarunkowane. Uwielbiam muzykę klasyczną, głównie Beethovena i Mozarta. Relaksuję się w
ogródku.
Grażyna Kondracka
7
GAZETA DLA SENIORA - luty 2014r.
Tarnów
na starych
zdjęciach
RECEPTA NA POGODNĄ
STAROŚĆ
Witold Pazera - absolwent Akademii Sztuk
Pięknych w Krakowie,
malarz, rysownik, satyryk,
fotograf
Opis i karta
pocztowa z albumu:
Tarnów. Wędrówka
w przeszłość z kartą
pocztową. Marek
Tomaszewski, S-CAN
Wydawnictwo s.c.
WIĘCEJ: Tarnów na
starych zdjęciach na
www.stronadla
seniora.pl
Nie przegap
Pasaż handlowy, nazywany Pasażem Tertila, łączy plac Kazimierza
z Rynkiem. Powstał po roku 1913, kiedy burmistrz Tertil przebudował dawny pałac biskupi, a w miejscu otoczonego murem ogrodu
wybudował kamienicę. Widoczny szyld „TEATR ŚWIETLNY MARZENIE” wskazuje miejsce, w którym znajdowało się słynne tarnowskie
kino, zanim w 1924 roku zostało przeniesione na ul. Staszica.
W latach 70. XX wieku w pasażu panował duch wielkiego zachodniego świata, a to za sprawą znajdującego się tutaj sklepu „Pewex”.
Przez Pasaż Tertila możemy wejść do wspaniałych piwnic kamienicy
przy ul. Katedralnej 2. Mieścił się tam przez lata skład win węgierskich Norberta Lippóczego (pocztówka z 1914 r.).
8
Wieczór Komedii Improwizowanej z Grupą Ad Hoc
Wieczór z grupą , którą tworzą
kabareciarze z takich formacji jak:
Puk, Ucho, Chwilowo Kaloryfer,
Sam. Organizowane przez nich
Wieczory Komedii Improwizowanej to mieszanka improwizowanych scenek, gier, etiud, wierszy i
piosenek, które powstają na bieżąco, w oparciu o określone wcześniej zasady i przy dużym udziale
publiczności. 31 stycznia, godz.
19:00, Tarnowskie Centrum Kultury, Rynek 5, bilety od 15 zł.
Piotr Kita i Przyjaciele „Let It Snow!”
Piotr Kita - znany w Tarnowie
muzyk i nauczyciel muzyki, końcem 2012 roku dał się poznać
całej Polsce. Dotarł do ścisłego
finału telewizyjnego muzycznego show „Must Be The Music Tylko Muzyka”.
Sympatię publiczności zaskarbił sobie zachwycającym wykonaniem „C’est la vie” Andrzeja
Zauchy. 2 lutego, godz. 18:00,
teatr im. Ludwika Solskiego w
Tarnowie.
Nie czuję się seniorem. Mam
świadomość swego wieku, ale
wewnętrznie jestem ciągle
żywotny, pełen energii i pomysłów - żeby tylko czasu starczyło. Codziennie rano wstaję i narzekam, oczekując słów pocieszenia od żony. Od czasu do czasu cierpię na niedowartościowanie. W sensie fizycznym człowiek
jest określoną fabryką chemiczną i na starzenie się nie ma
rady. Na swoją starość pracujemy od młodości. Młodzi ludzie
w ogóle o tym nie myślą, chcą,
żeby młodość byłą stanem nieprzemijającym. To, jak się zestarzejemy zależy od trybu życia
oraz predyspozycji psychofizycznych. Ubolewam nad szybko
upływającym czasem - tego zawsze mało. Mam tyle jeszcze
planów do zrealizowania, tyle
pomysłów! Z lenistwa oglądam
filmy. Jeśli nie ma innej możliwości - nagrywam je i oglądam
w wolnym czasie. Kadry z filmu
bywają swoistą inspiracją.
Wspierając się nią maluję. Co
zrobić, aby się pięknie starzeć?
Jak najdłużej zachować i realizować swoje pasje. Płynąć w
nurcie życia, nie zasklepiać się w
codzienności, nie ograniczać
swojej aktywności w dziedzinach, które nas interesują. Ciągle się realizować. To dostarcza
energii i siły.
Bezpłatną „Gazetę dla seniora” wydaje Stowarzyszenie Medycyna Polska, ul. Plac Sobieskiego 2, 33-100 Tarnów. W
Zobacz
nas
winfo@stronainternecie
sprawie współpracy redakcyjnej, zamieszczania materiałów promocyjnych proszę pisać
na adres
mail:
dlaseniora.pl