Tajemnice chińskiego geniuszu. Odkrycia i

Tajemnice chińskiego geniuszu. Odkrycia i wynalazki
“Potrzeba jest matką wynalazków”. To przysłowie doskonale opisuje jaki jest najsilniejszy
czynnik powodujący ich powstanie.
Historia pokazuje, że potrzeba i pomysł nie zawsze są gwarantem sukcesu. Reguła ta także
dotyczy wynalazków. Wiele z nich okazało się chybionymi, śmiesznymi lub niepotrzebnymi. Z
czasem były zastępowane nowszymi i lepszymi - zanim jeszcze trafiły do produkcji. Istnieją też
takie wynalazki, które nadal czekają na właściwy moment historyczny, aby ujrzeć światło
dzienne.
Nowe koncepcje i rozwiązania techniczne pojawiły się w chińskiej kulturze już za panowania
dynastii Zhou (1120-221 p.n.e.). Przełomowym wynalazkiem z tego okresu był pług żelazny (VI
w. p.n.e.). Dla usprawnienia komunikacji władcy z tej dynastii, jako pierwsi zaczęli budować
drogi nowego typu, kanały i mosty. Do produkcji broni masowo zaczęto wykorzystywać żelazo. Jednakże pierwsze interesujące i nowatorskie wynalazki pojawiły się w Chinach dopiero w
okresie dynastii Han (220 p.n.e.-220 n.e). Nieoceniona dla rolnictwa okazała się ręczna korba.
Była używana do obracania żaren, a także stosowana w młynach oraz przędzalnictwie. Drugim
ważnym urządzeniem była obrotowa wialnia, której zadaniem było oczyszczenie ziaren zbóż od
plew i źdźbeł. Produkcję rolniczą zrewolucjonizowały takie urządzenia, jak nowoczesny siewnik
wielorzędowy (II w. p.n.e.) Hanowie jako pierwsi zastosowali też koło wodne w młynach oraz w
metalurgii. Dzięki jego użyciu możliwe stało się napędzanie specjalnych młotów, służących do
rozbijania rudy metalu lub ziaren zbóż. Do dziś nadal w niektórych słabo ekonomicznie
rozwiniętych regionach pionowe drewniane koło wodne używane jest w irygacji. Obecnie
najbardziej znanym osiągnięciem sztuki inżynieryjnej z tego okresu jest tama na rzece Min i
system irygacyjny w Dujiangyan.
Chiński rozwój technologiczny trwał przez kolejne dynastie aż do XIV w. Do najciekawszych
wynalazków tego czasu należy zaliczyć: wodoszczelne komory statków, okulary
przeciwsłoneczne, zegar astronomiczny “kosmiczna maszyna”, a nawet skalę muzyczną.
Chińska cywilizacja była również kolebką: nawigacji, matematyki oraz naturalnych metod
diagnozowania i leczenia chorych.
Historia uświadamia nam, że Chiny były zawsze jednym z najbardziej zaawansowanych pod
względem naukowym i technologicznym krajów na świecie. Chińczycy dokonali wielu odkryć
naukowych i wynaleźli znaczną ilość użytecznych narzędzi.
Mamy jednak nadzieję, że dzięki naszej wystawie uda nam się przybliżyć bogatą spuściznę
kulturalno-techniczną Państwa Środka.
1/3
Tajemnice chińskiego geniuszu. Odkrycia i wynalazki
W ramach obecnie prezentowanej wystawy poświęconej technicznemu geniuszowi Chin
chcemy przedstawić niezwykłe osiągnięcia myśli chińskiej poczynając od wynalazków z
dziedziny techniki, przez tradycyjną medycynę, po dorobek z zakresu sztuk pięknych, muzyki,
czy architektury. Każdy kto pragnie zrozumieć Chiny, dzięki wystawie będzie mógł szerzej
spojrzeć na tę jedną z najbardziej zdumiewających i niezwykłych cywilizacji globu.
Nie zdajemy sobie sprawy, ile spośród używanych przez nas współcześnie wynalazków ma
chiński rodowód. Co by się zmieniło w naszym życiu, gdyby Chińczycy nie wynaleźli choćby
części z nich ? Z pewnością byłoby ono zupełnie inne.
Na wystawie znajdują się zarówno repliki chińskich wynalazków, jak i oryginały specjalnie na tą
okazję wypożyczone z różnych instytucji kulturalnych. Łącznie prezentowanych jest około 75
wynalazków wywodzących się z Chin.
Chiny kojarzone są zaledwie z paroma wynalazkami, głównie z papierem, prochem
strzelniczym i porcelaną. Jest to przede wszystkim wynikiem izolacji, w której przez stulecia
pozostawał Kraj Środka. Władze chińskie pilnie strzegły wszelkich tajemnic. Nieliczne nowinki
technologiczne przenikały do Europy za pośrednictwem kupców handlujących na Jedwabnym
Szlaku.
Dzięki naszej wystawie zapewne wielu z Państwa będzie zaskoczonych różnorodnością
dziedzin nauki i techniki w których Chińczycy dokonali przełomowych odkryć. Mieszkańcy
Państwa Środka przyczynili się między innymi do rozwoju nowoczesnego rolnictwa, transportu
morskiego i astronomii. Także im zawdzięczamy wynalezienie przedmiotów codziennego użytku
takich jak zapałki, lampy olejne, parasolki,. Sięgając po kieliszek brandy, puszczając na wietrze
latawiec, podziwiając ognie sztuczne w sylwestrową noc, czy przesuwając pionka na
szachownicy zapewne nikt z nas nie zdaje sobie sprawy, że wszystkie te wynalazki są
wytworem chińskiego geniuszu.
W założeniu wystawa ma łączyć elementy tradycji i nowoczesności. Znajdują się tutaj zarówno
plansze informacyjne, jak i instalacje z wykorzystaniem najnowszych zdobyczy technologii
(projektor multimedialny, ekran plazmowy, system audio-wizualny oraz elementy
zaawansowanej grafiki komputerowej). Możliwość bezpośredniego kontaktu zwiedzających z
częścią eksponatów zwiększy wrażenie interaktywności i umożliwi lepsze zrozumienie zasad
funkcjonowania części z nich.
Wystawie towarzyszy projekcja filmowa będąca objaśnieniem, wstępem i uzupełnieniem
ekspozycji.
Otwarcie wystawy - 21.11.2008 r.
Czynna do - 26.03.2009 r. 2/3
Tajemnice chińskiego geniuszu. Odkrycia i wynalazki
{gallery}zdjecia_galerie/czasowe/2008/chinski_geniusz{/gallery}
3/3