Rola i zakres pracodawców we wspieraniu

ROLA I ZAKRES PRACODAWCÓW
WE WSPIERANIU DŁUGOTERMINOWYCH
OSZCZĘDNOŚCI EMERYTALNYCH –
PRZYKŁAD PROGRAMÓW AUTOMATYCZNEGO ZAPISU
Sylwia Pieńkowska-Kamieniecka
Katedra Polityki Społecznej i Ubezpieczeń
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Rozwój
dodatkowego
zależy od:
zabezpieczenia
emerytalnego
• poziomu świadczeń z systemu podstawowego;
• zamożności obywateli;
• świadomości emerytalnej;
• przejrzystości;
• prostoty i efektywności oferowanych produktów;
• zachęt podatkowych;
• ZAANGAŻOWANIA PRACODAWCÓW.
J. Rutecka, K. Bielawska, R. Petru, S. Pieńkowska-Kamieniecka, M. Szczepański, M. Żukowski, Dodatkowy system emerytalny w Polsce –
diagnoza i rekomendacje zmian, TEP, Warszawa, grudzień 2014, s. 8.
Rola pracodawców w systemie automatycznych zakładowych programów
emerytalnych jest kluczowa w ich wprowadzeniu i funkcjonowaniu.
Pracodawcy:
- informują pracowników o zasadach prowadzenia programu,
- wybierają dostawcę programu,
- klasyfikują pracowników według kryteriów uprawnień włączenia do
programu,
- włączają uprawnionych pracowników,
- reagują na żądania pracowników w zakresie opt-in i opt-out,
- naliczają i opłacają składki;
- kalkulują, potrącają i przekazują składki pracowników,
- prowadzą ewidencję i rejestr rozliczeń związanych z programem.
Kraj
(data
wprowadzenia)
Stopień swobody
tworzenia
Grupa odniesienia
Składka - pracodawca
Składka - pracownik
Dopłata – państwo
Chile
(styczeń 2012 r.)
obowiązkowe
(od 2015 r.)
pracujący na własny rachunek
(self-employed workers)
wyłączenia: osoby w wieku 55 lat
(mężczyźni) i 50 lat (kobiety)
oraz oszczędzające w innym
programie emerytalnym
-
10% podstawy wymiaru (od 2018 r.
będzie to 7% podstawy wymiaru
składki na ubezpieczenie zdrowotne)
-
Kanada
(styczeń 2012 r.)
dobrowolne
zatrudnieni na cały i cześć etatu
od co najmniej 24 miesięcy
dobrowolna
wysokość składki wybierana przez
pracownika (może być 0%)
-
Nowa Zelandia
(lipiec 2007 r.)
Stany Zjednoczone
(1998 r./2000 r.)
Wielka Brytania
(październik 2012 r.)
nowo zatrudniani pracownicy
w wieku 18-64 lata
min. 3%
do wyboru 3% (stawka default),
4%, 8%
wpłata powitalna (kickstart) 1 000 NZD – do
2015 r.; dopłaty do
składek pracowników 50
centów do każdego
1 NZD – maksymalnie
521,43 NZD/rok
dobrowolne
(automatyzm może
wystąpić w planach
401 (k), 403(b)
i 457 (b))
od 1998 r. – nowo zatrudnieni
pracownicy;
od 2000 r. pracownicy
dotychczas zatrudnieni co
najmniej 1 rok;
w wieku co najmniej 21 lat
plany podstawowe 401 (k) i
EACA – dobrowolnie; ustalone w
ramach limitu dopłaty do składek
pracowników lub określony
procent składki pracownika.
Plany QACA – 100% dopłaty do
składki pracownika nie
przekraczającej 1% jego
wynagrodzenia plus 50% za
składki pracownika wynoszące
między 1% a 6% wynagrodzenia,
lub składka jednakowa w
wysokości 3% wynagrodzenia za
wszystkich uczestników planu
plany podstawowe – składka w
dobrowolnej wysokości ustalonej
przez pracownika (w ramach
ustawowego limitu);
Plany EACA – jednakowa,
automatyczna wysokość składki (w
ramach ustawowego limitu);
Plany QACA – min. 3% miesięcznej
płacy z automatycznym wzrostem po
5 latach do 6% miesięcznej płacy.
Roczny ustawowy limit składki
pracownika – 10% rocznego
wynagrodzenia pracownika.
-
obowiązkowe
zatrudnieni na cały lub część
etatu, jak również na umowy
terminowe; nie będący członkami
innego zakładowego planu
emerytalnego,
w wieku co najmniej 22 lat,
mający dochody pow. 10 tys.
GBP/rocznie (2016/2017)
min. 1% wynagrodzenia brutto
pracownika do kwietnia 2018 r.;
2% do kwietnia 2019 r.;
a w kolejnych latach 3%.
Max. limit podstawy wymiaru
składki 43 tys. GBP (2016/2017).
min. ulga podatkowa
min. 0,8% wynagrodzenia
w wysokości 0,2% do
pracownika do kwietnia 2018 r.;
kwietnia 2018 r.; 0,6% do
2,4% do kwietnia 2019 r.,
kwietnia 2019 r.,
a w kolejnych latach 4%.
a w kolejnych latach 1,0%.
Max. limit podstawy wymiaru składki
Max. limit podstawy
43 tys. GBP (2016/2017).
wymiaru składki 43 tys.
GBP (2016/2017).
obowiązkowe
Źródło: OECD Pension Outlook 2014, OECD 2014, s. 160; OECD Economic Survey 2016 – Germany, OECD 2016, s. 101; N. Paklina, Role of Pension Supervisory Authorities in
Automatic Enrolment, IOPS Working Papers on Effective Pensions Supervision, No. 22.
Szacunkowe roczne koszty prowadzenia automatycznych programów
emerytalnych w Wielkiej Brytanii w zależności od wielkości przedsiębiorstwa
Mikro
(1-4)
Małe
(5-49)
Średnie
(50-249)
Duże
(250 i więcej)
Ogółem firmy
Liczba firm (w tys.)
735
410
32
6
1 183
Roczny koszt minimalnych składek
ogółem (w mln GBP)
388
1 249
717
1 679
4 033
Roczny koszt minimalnych
składek/przedsiębiorstwo
(w GBP)
500
3 000
22 000
250 000
3 500
Koszty administracyjne
w 1 roku (w mln GBP)
190
140
60
100
480
Przeciętne koszty administracyjne w
1 roku/ przedsiębiorstwo (w GBP)
250
350
1 500
16 000
400
Roczne koszty administracyjne w
kolejnych latach (w mln GBP)
80
40
10
20
150
Roczne koszty administracyjne/
przedsiębiorstwo (w GBP)
100
100
350
2 500
150
Wyszczególnienie
Źródło: Workplace Pension Reform: digest of key analysis, Department for Work and Pensions, July 2012, s. 4-5.
Wybrane dane dotyczące Kiwi Saver w Nowej Zelandii
Liczba członków
o dochodach
w przedziale
20 tys. – 60 tys. NZD
% wyjść
(opt-out)
Data
Liczba członków
Członkowie w wieku
pow. 18 lat w populacji
18-64 lata
VI. 2008
716 600
23,7%
293 875
19,2%
VI. 2009
1 100 500
34,5%
429 381
20,1%
VI. 2010
1 459 900
44,4%
551 690
16,8%
VI. 2011
1 755 900
53,6%
634 693
14,2%
VI. 2012
1 966 400
60,8%
708 821
13,0%
VI. 2013
2 146 800
66,7%
765 044
11,6%
VI. 2014
2 350 600
72,3%
825 422
10,3%
V. 2015
2 519 814
76,5%
bd.
9,3%
Źródło: KiwiSaver and the wealt of New Zealanders, NZIER perspectiv on the joint agency evaluation report, NZIER
report to the Financial Services Council, August 2015, s. 3.
Kanada
Chile
90,0
25,0
20,0
19,2
20,7
20,9
20,5
21,4
21,2
21,5
80,0
70,0
77,5 78,9
73,4 73,9 74,6 75,6
71,5
67,7 69,3
64,6 66,1 65,9
60,0
15,0
50,0
40,0
10,0
30,0
5,0
20,0
10,0
0,0
2002
2004
2006
2008
2010
0,0
2012
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Stany Zjednoczone
Nowa Zelandia
70,0
64,4
60,3
60,0
55,1
50,0
39,3
40,0
30,0
25,0
20,0
30,0
20,0
41,7
35,0
25,2
19,6 18,8 17,8
17,1 16,9 15,8 15,2
10,0
15,0
10,0
5,8
7,8
8,6
9,7
11,2
12,7
14,2
13,7
15,9
14,1
17,4
19,1
20,8
22,4
24,2
25,1
25,5
26,5
26,9
26,9
27,1
27,5
29,1
29,4
29,3
29,3
29,1
29,4
2000
5,0
0,0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Źródło: OEC Pension Outlook 2014.
0,0
1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010
Wielka Brytania
60
55,2 54,7 55,2 55,3 55,3 56,6 56,3
53,7 53,2 54,3
52,3
50
50,9 50,1 49,7
47,6 46,5
49,8
40
30
20
10
0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Źródło: OEC Pension Outlook 2014.
Stopy procentowe składek pracodawców do KiwiSaver (2013 r.)
Stopa składki
% pracodawców
2%
7%
3%
81%
4%
7%
8%
<1%
Inna (w %)
5%
Razem
100%
Stopy procentowe składek pracowników do KiwiSaver (2013 r.)
Stopa składki
2010
2011
2012
2013
2%
41%
53%
59%
-
3%
-
-
-
58%
4%
55%
43%
36%
36%
8%
4%
4%
4%
5%
Inna (w %)
<1%
<1%
<1%
1%
Razem
100%
100%
100%
100%
Źródło: Annual Report July 2012 to July 2013. KiwiSaver Evaluation, Inland Revenue, Te Tari Taake, October 2013.
Stany Zjednoczone – Health and Retirement Study (2012)
Programy automatyczne wiążą się z większym odsetkiem pracowników
w nich uczestniczących, choć są oni mniej skłonni do odprowadzania
do nich składek, jak również odprowadzają składki w niższej
wysokości.
Pracodawcy z kolei odprowadzają składki w wyższej wysokości za
pracowników automatycznie włączonych.
Efekt łączny – automatycznie włączeni pracownicy otrzymują o ok. 900
USD mniej w ciągu roku składek, a stopa składki jest o ok. 1,6 p. proc.
niższa niż w przypadku osób dobrowolnie uczestniczących w planie
emerytalnym.
B. Butrica, N. Karamcheva, The Relationship between Automatic Enrollment and DC Plans Contributions: Evidence
from a National Survey of Older Workers, Center for Retirement Research at Boston College, July 2015.
Dostępność auto enrollment w zakładowych programach emerytalnych 401 (k)
Tak, bez automatycznego wzrostu składek
30%
Tak, z automatycznym wzrostem składek
26%
Nie i nie rozważam wprowadzenia AE
26%
Nie, ale rozważam wprowadzenie AE
18%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Roczna stopa wzrostu składki
120%
100%
97%
80%
60%
40%
20%
3%
0%
1,00-1,99%
2,0-2,99%
Źródło: Trends in 401(k) Plans and Retirement Rewards, A Report by
WorldatWork and the American Benefits Institute, March 2013.
Zakończenie
• W ostatnich latach popularne staje się automatyczne włączanie
pracowników do programu emerytalnego z możliwością jego
opuszczenia.
• Przykłady Wielkiej Brytanii, a zwłaszcza Nowej Zelandii wskazują na
istotny wpływ wprowadzenia automatycznego zapisu do programu
emerytalnego w zwiększaniu stopnia uczestnictwa pracowników w
dodatkowym systemie emerytalnym.
• W porównaniu do planów funkcjonujących na zasadzie opt-in z
dopłatami do składek (matching defined contribution – MDC), które
również zwiększają stopień uczestnictwa i wielkość aktywów w
prywatnych planach emerytalnych, wpływ podejścia niefinansowego
(jak automatyzm zapisu, prostota planu) jest jednak silniejszy.