Gotyk bez Boga?

Wojciech Baus
Gotyk bez Boga?
W krgu znacze symbolicznych
architektury sakralnej
XIX wieku
Spis treści
wprowadzenie ...................................................................................
9
rozdział 1. oczyszczanie pamięci ................................................
Wiek XIX: koniec czy odrodzenie symboliki w sztuce sakralnej?
Pamięć i historia ...............................................................................
rozdział 2. tradycja symboliki architektury sakralnej .....
Antropologiczne źródła symbolizmu architektury .....................
Symbolika kościołów bizantyńskich .............................................
Symbolika średniowiecznych kościołów świata łacińskiego ......
Renesansowa symbolika architektury sakralnej ..........................
Sobór trydencki i kontrreformacja ................................................
Barokowa wspaniałość i teatralizacja ............................................
Poziomy i odmiany znaczeń symbolicznych ................................
rozdział 3. oświecenie i redukcjonizm ......................................
Oświeceniowa krytyka baroku .......................................................
Redukcja totalna i zerwanie z symbolizmem ...............................
Charakter i architecture parlante ....................................................
Reakcja przeciw pobożności barokowej i powrót do źródeł ......
Skutki oświecenia ............................................................................
rozdział 4. w poszukiwaniu uniwersalnej podstawy ............
Odwrót od uniwersalności sztuki klasycznej ...............................
Poszukiwanie tożsamości ...............................................................
Koniec witruwianizmu ....................................................................
A jednak Grecja? ..............................................................................
„Żywa geometria” .............................................................................
Kosmiczna symbolika figur geometrycznych ..............................
Ku symbolice szczegółowej .............................................................
rozdział 5. mowa stylów i poszukiwanie sacrum ....................
Styl chrześcijański ............................................................................
Styl jako wyraz ducha i tożsamości chrześcijańskiej ...................
Sacrum jako wyraz nowoczesnej religijności ...............................
Architektura jako styl ......................................................................
rozdział 6. w kręgu archeologii i ikonografii
chrześcijańskiej ........................................................................
Obecność Kościoła w świecie: restauracja i konfesjonalizacja ...
Dziewiętnastowieczna archeologia i ikonografia chrześcijańska
Symbolika kościoła w świetle studiów nad tradycją ...................
17
17
20
31
31
32
36
42
52
59
62
63
63
64
69
73
80
85
85
94
99
104
107
111
113
115
115
118
123
129
135
135
140
147
8
SP I S T R E Ś C I
Usytuowanie kościoła – sacrum i profanum .................................
Ryt poświęcenia kamienia węgielnego i podstawy symboliki
budowli sakralnej .....................................................................
Sens typologiczny: świątynia Salomona .......................................
Sens alegoryczny: symbolika planów i części budowli
kościelnych ................................................................................
Od rzutu prostokątnego do formy krzyżowej ......................
Symbolika planu krzyżowego .................................................
Skrzywienie osi kościoła ..........................................................
Symbolika części budowli kościelnej .....................................
Symbolika liczb .........................................................................
Budowla kościelna jako obraz Kościoła ................................
Sens tropologiczny: budowla sakralna jako droga chrześcijanina
Sens anagogiczny: kościół jako wyobrażenie niebiańskiej
Jerozolimy ..................................................................................
Ryt konsekracji kościoła jako summa symboliki budowli
sakralnej .....................................................................................
Ikonografia i symbolika dekoracji kościelnej ...............................
Reprezentacja i mit ..........................................................................
zakończenie ......................................................................................
Koniec epoki .....................................................................................
Rzut oka na wiek XX .......................................................................
Ostatnie słowo autora ......................................................................
bibliografia ......................................................................................
summary ..............................................................................................
indeks osobowy ................................................................................
150
151
153
155
155
157
160
160
162
165
167
170
171
172
186
191
191
194
203
205
231
233