Chemia - Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy
z Chemii
dla uczniów gimnazjów
województwa kujawsko-pomorskiego
w roku szkolnym 2012/2013
KOD UCZNIA
Etap: wojewódzki
Data: 21 marca 2013
Czas pracy: 120 minut
Informacje dla ucznia:
1. Na stronie tytułowej w wyznaczonym miejscu wpisz swój kod ustalony przez komisję.
2. Sprawdź, czy arkusz konkursowy zawiera 21 stron.
Zestaw składa się z dwóch części:
 część I – zawiera test wyboru,
 część II - zawiera zadania rachunkowe i z luką do uzupełnienia,
3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.
4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem. Nie używaj korektora.
5. W zadaniach zamkniętych podane są cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Wybierz tylko jedną
odpowiedź i zaznacz ją znakiem X bezpośrednio na arkuszu.
6. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz,
błędne zaznaczenie otocz kółkiem
i zaznacz inną odpowiedź X.
7. Rozwiązania zadań otwartych zapisz czytelnie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki
przekreślaj.
8. Przygotowując odpowiedzi na pytania, możesz skorzystać z miejsc opatrzonych napisem
Brudnopis.
9. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane.
10. Możesz korzystać z: układu okresowego, tabeli rozpuszczalności, kalkulatora prostego.
część I
test
część II
zadania rachunkowe i z luką
razem
nr zadania
1 - 37
38 - 58
1 - 58
liczba punktów możliwa
do zdobycia
0 - 37
0 - 63
0 - 100
liczba punktów uzyskana
przez uczestnika konkursu
Podpisy przewodniczącego i członków komisji:
1. Przewodniczący - ..............................................
2. Członek - ...........................................................
3. Członek - ...........................................................
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 1
Zadanie 1
(1p.)
Ocet, stosowany w gospodarstwie domowym m.in. do sporządzania marynat, to:
a) mieszanina jednorodna dwuskładnikowa
b) mieszanina niejednorodna trójskładnikowa
c) organiczny związek chemiczny
d) nieorganiczny związek chemiczny
Zadanie 2
(1p.)
Wymienione węglowodany zakwalifikuj do odpowiedniej grupy:
(1) laktoza
I – monosacharydy
(2) fruktoza
II – disacharydy
(3) skrobia
III – polisacharydy
(4) sacharoza
a)
b)
c)
d)
(1) – I, (2) – II, (3) – III, (4) – I
(1) – II, (2) – I, (3) – III, (4) – II
(1) – III, (2) – II, (3) – I, (4) – III
(1) – II, (2) – II, (3) – III, (4) – I
Zadanie 3
(1p.)
Przeprowadzono doświadczenie zgodnie ze schematem
Wysolenie białka zaszło:
a) w probówkach 1,2 i 3
b) w probówkach 2 i 3
c) tylko w probówce nr 1
d) tylko w probówce nr 2
Zadanie 4
(1p.)
Które z podanych schematów poprawnie opisują konfigurację elektronową na powłokach
jonów, z których zbudowany jest kryształ tlenku potasu?
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 2
a)
b)
c)
d)
(1) i (4)
(1) i (3)
(2) i (4)
(2) i 3)
Zadanie 5
(1p.)
Poprawnie zaznaczona grupa estrowa to:
a)
Zadanie 6
b)
c)
d)
(1p.)
W roku 1909 Ernest Rutherford i jego współpracownicy Hans Geiger i Ernest Marsden
wykonali doświadczenie nad rozpraszaniem cząstek alfa przez cienką folię złota.
Na drodze cząstek alfa wybiegających przez małą szczelinę z naczynia zawierającego sól
uranową (źródła cząstek alfa), ustawiono cienką folię ze złota. Niektóre z cząstek alfa,
rozproszonych przez metalową folię, padały na przeźroczysty ekran, wywołując rozbłyski.
W doświadczeniu określano liczbę cząstek (rozbłysków) odchylonych o różne kąty od
pierwotnego kierunku. Stwierdzono że większość cząstek przechodziła przez folię bez
wyraźnego odchylenia. Zaskakującym faktem było rozproszenie cząstek pod dużymi kątami, a
przede wszystkim zarejestrowanie cząstek po tej samej stronie folii, z której padała wiązka
promieni alfa.
(źródło: hoth.amu.edu.pl)
Dzięki opisanemu doświadczeniu Rutheford:
a) odkrył neutron
b) odkrył zjawisko promieniotwórczości
c) odkrył jądro atomowe
d) wyjaśnił rozmieszczenie elektronów na powłokach
Zadanie 7
(1p.)
Związki jonowe:
a) mogą występować w gazowym lub ciekłym stanie skupienia, rozpuszczone w wodzie
przewodzą prąd elektryczny
b) występują jedynie w stałym stanie skupienia, charakteryzują się wysokimi temperaturami
wrzenia i topnienia
c) mogą występować w stanie ciekłym lub stałym, nie przewodzą prądu elektrycznego
d) występują w stałym, ciekłym lub gazowym stanie skupienia, charakteryzują się niskimi
temperaturami wrzenia i topnienia.
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 3
Zadanie 8
(1p.)
Przeprowadzono doświadczenie
Pod wpływem kwasu azotowego (V) twaróg zabarwił się na żółty
kolor.
Przeprowadzone doświadczenie to:
a) próba Tollensa, pozwalająca na wykrycie zawartych w
badanej próbie aldehydów
b) reakcja biuretowa, pozwalająca na wykrycie zawartych w
badanej próbie związków z wiązaniem peptydowym
c) reakcja ksantoproteinowa pozwalająca na wykrycie w badanej próbie białka
d) próba Trommera, pozwalająca na wykrycie w badanej próbie cukrów
Informacja do zadań 9 i 10
Poniżej przedstawiono zbiór atomów opisanych liczbami jądrowymi A i Z:
Zadanie 9
(1p.)
Które atomy są izotopami tego samego pierwiastka?
a) (8) i (9)
b) (2) i (3) oraz (4) i (6)
c) (1) i (5)
d) (4) i (7)
Zadanie 10
(1p.)
Izotony, to atomy różnych pierwiastków, które mają taką samą liczbę neutronów w jądrze.
Które z wymienionych atomów są izotonami?
a) (1), (2) i (6)
b) (8) i (9)
c) (3) i (5)
d) (2), (4) i (7)
Zadanie 11
(1p.)
Cukier, który ma inny wzór sumaryczny niż C6H12O6 to:
a) galaktoza
b) sacharoza
c) glukoza
d) fruktoza
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 4
Zadanie 12
(1p.)
Wskaż substancje uszeregowane według wzrastającego pH:
a) roztwór mydła, sok żołądkowy, czysta woda
b) czysta woda, sok żołądkowy, roztwór mydła
c) czysta woda, roztwór mydła, sok żołądkowy
d) sok żołądkowy, czysta woda, roztwór mydła
Zadanie 13
(1p.)
Substratem „X” poniższej reakcji
X + 2 Br2  C2H2Br4
jest:
a) etan
b) eten
c) etyn
d) etanol
Informacja do zadania 14 i 15
Zadanie 14
(1p.)
Przedstawiony powyżej schemat prezentuje proces:
a) fermentacji alkoholowej
b) hydrolizy cukrów
c) fotosyntezy
d) oddychania roślin
Zadanie 15
(1p.)
Przedstawiony powyżej proces można zilustrować równaniem reakcji:
a) C12H22O11 + H2O  2 C6H12O6
b) C6H12O6 + 6 O2  6 CO2 + 6 H2O
c) C6H12O6  2 C2H5OH + 2 CO2
d) 6 CO2 + 6 H2O  C6H12O6 + 6 O2
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 5
Zadanie 16
(1p.)
Przeprowadzono doświadczenie zgodnie ze schematem.
Zawartość probówki zaczęła się pienić.
Badaną substancją jest:
a) tłuszcz
b) cukier
c) mydło
d) białko
Zadanie 17
(1p.)
Stosunek masowy węgla do wodoru i do tlenu w cząsteczce propanolu wynosi:
a) 15 : 3 ; 4
b) 36 : 7 : 16
c) 9 : 2 : 4
d) 3 : 8: 1
Zadanie 18
(1p.)
Wiele estrów posiada przyjemne, charakterystyczne zapachy, np. octan propylu ma zapach
gruszek, mrówczan etylu – zapach rumu, octan butylu – zapach jabłek. Który z podanych
wzorów prezentuje ester pachnący gruszkami?
a) C3H7COOCH3
b) CH3COOC3H7
c) HCOOC2H5
d) CH3COOC4H9
Zadanie 19
(1p.)
Pewien alkohol, pochodna propanu, to gęsta, lepka, bezbarwna ciecz o słodkim smaku, bardzo
dobrze rozpuszczalna w wodzie, stosowana w przemyśle kosmetycznym jako składnik
kremów i balsamów nawilżających, w przemyśle spożywczym do produkcji wyrobów
cukierniczych, a także do produkcji leków. Alkoholem tym jest:
a) propanol
b) etanol
c) metanol
d) glicerol
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 6
Zadanie 20
(1p.)
W podanym ciągu reakcji
Reagentami organicznymi A, B i C są:
a) A – metanol, B – kwas metanowy, C – mrówczan magnezu
b) A – propan, B – kwas propanowy, C – propanian magnezu
c) A – etanol, B – kwas etanowy, C – octan magnezu
d) A – kwas octowy, B – alkohol etylowy, C – etanolan magnezu
Zadnie 21
(1p.)
Aby otrzymać roztwór nasycony saletry potasowej w
temperaturze 313K, należy w 50 g wody rozpuścić:
a)
b)
c)
d)
80 g saletry
40 g saletry
30 g saletry
15 g saletry
Zadanie 22
(1p.)
Alken o masie cząsteczkowej 56u zawiera:
a) 2 atomy węgla
b) 3 atomy węgla
c) 4 atomy węgla
d) 5 atomów węgla
Zadanie 23
(1p.)
Rozpuszczalność większości substancji stałych:
a) nie zależy od temperatury
b) zmniejsza się ze wzrostem rozdrobnienia substancji
c) maleje ze wzrostem temperatury i wzrostem ciśnienia
d) rośnie ze wzrostem temperatury i stopnia rozdrobnienia
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 7
Zadanie 24
(1p.)
Tyle samo kationów i anionów powstanie w procesie dysocjacji:
a) azotanu (V) potasu
b) siarczanu (VI) żelaza (III)
c) węglanu potasu
d) siarczku sodu
Zadanie 25
(1p.)
W których probówkach widoczne są objawy reakcji?
a)
b)
c)
d)
(1) i (2)
(2) i (3)
(3) i (4)
(1) i (4)
Zadanie 26
(1p.)
W cząsteczce pewnego kwasu karboksylowego ilość atomów węgla równa jest ilości
nukleonów w atomie trytu, ilość atomów tlenu – ilości elektronów w atomie helu, a ilość
atomów wodoru równa jest liczbie atomowej węgla. Kwasem tym jest:
a) kwas metanowy
b) kwas etanowy
c) kwas propanowy
d) kwas butanowy
Zadanie 27
(1p.)
Na schemacie przemian fazowych przemiany
oznaczone numerami 1 – 6 oznaczają:
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 8
Nr
Odp.
a
b
c
d
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
parowanie
kondensacja
resublimacja
kondensacja
kondensacja
parowanie
krzepnięcie
resublimacja
sublimacja
krzepnięcie
parowanie
topnienie
krzepnięcie
topnienie
kondensacja
sublimacja
resublimacja
sublimacja
topnienie
krzepnięcie
topnienie
resublimacja
sublimacja
parowanie
Zadanie 28
(1p.)
Poniższy schemat prezentuje proces:
a)
b)
c)
d)
dekantacji
dyfuzji
sedymentacji
krystalizacji
Zadanie 29
(1p.)
Wzorom związków chemicznych przyporządkuj nazwy minerałów i ich zastosowania:
A – CaSO4
(1) –saletra chilijska
(X) – materiał budowlany i rzeźbiarski
B – CaCO3
(2) – gips
(Y) – zaprawy w budownictwie
C – Na NO3
(3) – marmur
(Z) – nawóz
a)
b)
c)
d)
A – (1) – (Z) , B – (2) – (Y), C – (3) – (Z)
A – (2) – (Y), B – (3) – (X), C – (1) – (Z)
A – (3) – (X) , B – (1) – (Z), C – (2) – (Y)
A – (1) – (Y), B – (3) – (Z), C – (2) – (X)
Zadanie 30
(1p.)
Produktami rozkładu termicznego (NH4)2CO3 są:
a) amoniak, tlenek węgla (IV) i woda
b) amoniak, tlenek węgla (II) i woda
c) azot, tlenek węgla (IV) i woda
d) azot, tlenek węgla (II) i woda
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 9
Zadanie 31
(1p.)
Zwiększająca się ciągle liczba ludności i rozwój przemysłu powodują zwiększenie
zanieczyszczenia wód, gleby i powietrza. Poniższy symbol oznacza skażenie:
a)
b)
c)
d)
Zadanie 32
substancjami promieniotwórczymi
paliwami, olejami i smarami
tlenkami siarki i azotu
biologiczne: bakteriami, pierwotniakami, grzybami
(1p.)
Do trzech zlewek wlano wodę, a następnie wprowadzono kolejno: białko jaja kurzego, cukier
i odrobinę mąki. Zawartość zlewek intensywnie wymieszano.
Mieszanina koloidalna:
a) powstała w zlewce nr 1
b) powstała w zlewce nr 2
c) powstała w zlewce nr 3
d) nie powstała w żadnej ze zlewek
Zadanie 33
(1p.)
Do pełnego spalenia 16 g metanu potrzeba:
a) 16 g tlenu
b) 32 g tlenu
c) 48 g tlenu
d) 64 g tlenu
Zadanie 34
(1p.)
Krochmal stosowany do usztywniania tkanin jest mieszaniną:
a) celulozy z wodą
b) skrobi z wodą
c) żelatyny z wodą
d) laktozy z wodą
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 10
Zadanie 35
(1p.)
W organizmie podczas trawienia (pod wpływem enzymów, wody i kwasu solnego zawartego
w żołądku) zachodzi hydroliza sacharozy. W procesie hydrolizy jednej cząsteczki sacharozy
powstają:
a) dwie cząsteczki glukozy
b) dwie cząsteczki fruktozy
c) jedna cząsteczka glukozy i jedna cząsteczka fruktozy
d) jedna cząsteczka fruktozy i jedna cząsteczka maltozy
Zadanie 36
(1p.)
Po trzy wiązania kowalencyjne występują w cząsteczkach:
a) N2 i NH3
b) CO2 i N2O
c) O2 i H2S
d) N2O3 i SO3
Zadanie 37
(1p.)
Wskaż związki chemiczne, które w roztworach wodnym mogą dysocjować stopniowo:
a) HClO4, H2SO3, Ca(OH)2
b) K2SO4, Na2CO3, KCl
c) H2SO4, H3PO4, H2S
d) HF, HCl, HNO2
Zadanie 38
(3p.)
Posługując się wzorami półstrukturalnymi zapisz równanie reakcji polimeryzacji etenu i
oblicz, ile cząsteczek etenu uległo polimeryzacji, jeśli otrzymano 5,6g polietylenu?
Równanie reakcji:
.....................................................................................................................................................
Obliczenia
Odp. Polimeryzacji uległo ......................................................................... cząsteczek etenu
Zadanie 39
(5p.)
Siarkę spalono w tlenie, a otrzymany gaz rozpuszczono wodzie, otrzymując 200 g roztworu
kwasu siarkowego (IV) o stężeniu 2,05%. Równaniami reakcji zilustruj przebieg opisanego
doświadczenia oraz oblicz masę siarki, którą wzięto do reakcji.
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 11
Równania reakcji:
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
Obliczenia
Odp. Spalono ......................................................................... siarki
Zadanie 40
(4p.)
Z 500 ml 16% roztworu KNO3 odparowano 150 ml wody. Oblicz stężenie procentowe
otrzymanego w ten sposób roztworu.
Gęstość 16% roztworu azotanu (V) potasu wynosi 1,1 g/ml, zaś gęstość wody 1 g/ml.
Obliczenia
Odp. Stężenie roztworu wynosi ...................................................................................................
Zadanie 41
(5p.)
Stosunek masowy pewnego pierwiastka do tlenu w tlenku, w którym pierwiastek ten jest
dwuwartościowy, wynosi 7 : 2. Przeprowadź odpowiednie obliczenia i wyznacz wzór
sumaryczny oraz podaj nazwę tlenku. Zapisz równania reakcji otrzymywania tego tlenku
trzema różnymi metodami: syntezy, analizy i wymiany.
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 12
Obliczenia
Odp. Wzór tlenku .......................................... Nazwa tlenku ..........................................
Równania reakcji:
Syntezy: .............................................................................................................................
Analizy: ................................................................................................................................
Wymiany: .............................................................................................................................
Zadanie 42
(2p.)
Spośród wymienionych cech wybierz i wypisz te, które poprawnie opisują wodorotlenek
sodu:
substancja ciekła, barwy bladożółtej, żrący, przechowuje się go pod warstwą nafty, dobrze
rozpuszczalny w wodzie, nazywany sodą kalcynowaną, pH wodnego roztworu przyjmuje
wartości powyżej 7, higroskopijny, stosowany do odkażania wody
Cechy wodorotlenku sodu: ...........................................................................................................
Zadanie 43
(4p.)
Uczeń otrzymał trzy probówki, w których znajdowały się wodne roztwory węglanu potasu,
azotanu (V) srebra i wodorotlenku baru. Aby zidentyfikować substancje w probówkach
przeprowadził badania, których efekty opisał w tabeli:
Nr probówki z
badaną substancją
Dodany odczynnik
Spostrzeżenia
1
2
3
Kwas solny
Brak widocznych
objawów reakcji
Powstaje biały osad
Wydziela się
bezbarwny gaz
Podaj wzory związków chemicznych znajdujących się w probówkach 1,2 i 3 oraz zapisz
równania reakcji w formie jonowej uproszczonej, zachodzących w probówkach 1, 2 i 3 lub
zaznacz, że reakcje nie zachodzi.
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 13
Wzory związków chemicznych znajdujących się w probówkach:
1 – ..........................................
2 – ..........................................
3 – ..........................................
Równania reakcji:
1 – ................................................................................................................................
2 – ................................................................................................................................
3 – ................................................................................................................................
Zadanie 44
(2p.)
Poniżej podano fragment szeregu aktywności metali:
K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, H, Cu, Hg, Ag, Pt, Au
oraz schemat przeprowadzonych doświadczeń:
Wiedząc, że metal bardziej aktywny wypiera metal mniej aktywny z roztworu jego soli:
 zapisz równanie reakcji w formie jonowej skróconej zachodzącej w probówce nr 3 lub
zaznacz, że reakcja nie zachodzi:
....................................................................................................................................................
 podaj numer probówki, w której zanurzona blaszka najszybciej pokryje się miedzią
nr probówki: ..............................................................
Zadanie 45
(4p.)
Uzupełnij schemat doświadczenia, które pozwoli na odróżnienia C15H31COOH od
C17H33COOH – zaproponuj odpowiedni odczynnik (wpisz jego nazwę na schemacie
doświadczenia) i uzupełnij tabelę: zapisz spostrzeżenia, nazwy zwyczajowe lub
systematyczne badanych związków chemicznych oraz wnioski, dotyczące budowy badanych
substancji.
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 14
C15H31COOH
C17H33COOH
Nazwa
Spostrzeżenia
Wniosek
Zadanie 46 (2p.)
Woda, zamarzając, zwiększa swoją objętość o około 10%. Oblicz gęstość lodu. Załóż gęstość
wody 1 g/cm3.
Obliczenia
Odp. Gęstość lodu wynosi ..................................................................
Zadanie 47
(2p.)
Benzyna to mieszanina ciekłych węglowodorów, zawierających przeważnie od 5 do 12
atomów węgla. Napisz wzory sumaryczne i podaj nazwy trzech alkanów występujących w
benzynie.
Wzór
Nazwa
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 15
Zadanie 48
(2p.)
Oceń poprawność sformułowań wpisując obok nich odpowiednio P – prawda lub F – fałsz:
Celofan to przezroczysta folia otrzymywana w procesie przeróbki celulozy
Peptyzacja jest nieodwracalnym procesem powstawania żelu
Aminy to organiczne pochodne amoniaku
W procesie estryfikacji kwas siarkowy (VI) pełni funkcję inhibitora
Formalina, stosowana do konserwowania preparatów biologicznych, to roztwór
octanu metylu.
PE to polimer o wzorze
Zadanie 49
(2p.)
Poniżej podano fragment struktury pewnego polimeru, który powstaje w wyniku
polimeryzacji alkenu, który jest drugi w szeregu homologicznym:
Nawiasami zaznacz na podanym wzorze mer oraz napisz wzór półstrukturalny monomeru i
podaj nazwę monomeru.
Wzór monomeru:
Nazwa monomeru: ...........................................................................................
Zadanie 50
(2p.)
Odczyn wodnych roztworów soli uzależniony jest od budowy soli: roztwory soli mocnych
kwasów i mocnych zasad mają odczyn obojętny, również odczyn obojętny (lub bliski
obojętnego) wykazują roztwory wodne soli słabych kwasów i słabych zasad. Roztwory soli
mocnych kwasów i słabych zasad mają odczyn kwasowy, a soli słabych kwasów i mocnych
zasad – odczyn zasadowy.
Rozpuszczono w wodzie podane sole. Uzupełnij tabelę wpisując odczyn roztworu wodnego i
barwę wskaźnika.
Sól
Chlorek żelaza (III)
Siarczek sodu
Odczyn roztworu wodnego
Barwa papierka
uniwersalnego
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 16
Zadanie 51
(2p.)
Zaprojektuj doświadczenie, które pozwoli na wykrycie skrobi w bulwach ziemniaka. Narysuj
schemat doświadczenia oraz opisz obserwacje.
Schemat doświadczenia:
Obserwacje: ..................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 52
(3p.)
Poniżej podano wzór dipeptydu: glicyloglicyny (Gly–Gly)
We wzorze zaznacz wiązanie charakterystyczne dla peptydów i białek (otocz je „kółkiem –
ramką”), podaj nazwę tego wiązania oraz narysuj wzór półstrukturalny glicyny. Podaj nazwę
systematyczną glicyny.
Wiązanie występujące w peptydach i białkach nosi nazwę wiązania ........................................
Wzór glicyny:
Nazwa systematyczna glicyny: ....................................................................................................
Zadanie 53
(2p.)
Opierając się na logicznych związkach między pojęciami wymienionymi w górnym wierszu –
wzorze: uzupełnij brakujące pojęcie w dolnym wierszu:
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 17
Wzór:
Kwaśne
deszcze
Efekt
cieplarniany
Wzór:
Smog
........................
Zadanie 54
Źródła antropogeniczne
Spaliny samochodowe
..................................................
Pożary lasów,
wyładowania
atmosferyczne, wybuchy
wulkanów
Zanieczyszczenia „osadzają się” na
cząstkach pyłów i sadzy tworząc mgłę
przemysłową wywołującą m.in.
alergie, zapalenie oskrzeli,
niewydolność krążeniową
Do Ziemi dociera większa ilość
promieniowania UV, zwiększając
m.in. liczbę zachorowań na
nowotwory skóry
SO2, CO2, para wodna,
sadza i pyły
Freony
(1p.)
Głównym składnikiem rdzy jest jeden z tlenków pewnego metalu, który w tym tlenku jest
trójwartościowy. Warstwę rdzy można usunąć np. kwasem solnym. Zapisz skrócone jonowe
równanie tej reakcji.
Równania reakcji:
................................................................................................................................
Zadanie 55
(6p.)
Na glin podziałano kwasem solnym o stężeniu 29,2% (gęstość tego kwasu wynosi ok. 1150
g/dm3). Wydzielony wodór wykorzystano do reakcji z 4,48 dm3 etynu (objętość podano w
warunkach normalnych).
Równaniami reakcji zilustruj opisane procesy. Oblicz, ile centymetrów sześciennych 29,2%
roztworu kwasu solnego należy użyć, aby otrzymany w reakcji wodór wystarczył na
całkowite wysycenie wiązań nienasyconych w podanej ilości etynu.
Równania reakcji:
1 – ................................................................................................................................
2 – ................................................................................................................................
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 18
Obliczenia
Odp. Należy użyć .............................. cm3 29,2% roztworu kwasu solnego.
Zadanie 56
(3p.)
W nasyconym roztworze mrówczanu metylu w temperaturze 20C, na 100 cząsteczek wody
przypada 9 cząsteczek estru. Oblicz rozpuszczalność mrówczanu metylu w temperaturze
20C, wynik podaj w gramach mrówczanu metylu/100g wody.
Obliczenia
Odp. Rozpuszczalność mrówczanu metylu w temperaturze 20C wynosi ..................................
Zadanie 57
(4p.)
Pierwiastki A i B tworzą związek o wzorze AB2 i masie cząsteczkowej 64u. Stosunek
masowy pierwiastków tworzących ten związek wynosi 1 : 1.
a) Wykonaj odpowiednie obliczenia i ustal wzór tego związku
b) Podaj nazwy związków chemicznych otrzymanych w reakcjach:
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 19
AB2 + H2O  „C”
+
Na2O

„D”
Obliczenia
a. Odp. Wzór związku ..................................
b. Nazwy produktów reakcji
– C .....................................................................................................................
– D .....................................................................................................................
Zadanie 58
(3p.)
Poniżej podano informacje dotyczące dwóch alkoholi monohydroksylowych, które są dwoma
pierwszymi członami w szeregu homologicznym alkanoli. W wyznaczone miejsca wpisz
nazwę odpowiedniego alkoholu.
a)
........................................ uzyskiwano niegdyś jako produkt uboczny procesu suchej
destylacji drewna, stąd też nazywano go spirytusem drzewnym.
b)
W reakcji spalania dwóch cząsteczek ................................................. otrzymuje się
dwie cząsteczki tlenku węgla (IV) i cztery cząsteczki wody.
c)
........................................................ można otrzymać w reakcji pierwszego w szeregu
homologicznym alkenu z wodą.
d)
..................................................... stosuje się do produkcji formaliny.
e)
..................................................... stosuje się do produkcji octu.
f)
Wypicie nawet kilku gramów ................................................ lub wdychanie jego par
może spowodować utratę wzroku, a nawet śmierć.
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 20
BRUDNOPIS
Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
Strona 21