bezrobocie rejestrowane w polsce
Transkrypt
bezrobocie rejestrowane w polsce
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy BEZROBOCIE REJESTROWANE W POLSCE Raport miesięczny – grudzień 2013 r. LICZBA ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH I STOPA BEZROBOCIA W LATACH 2003-2013 Stan w końcu okresu sprawozdawczego 20,0 3 250 000 17,6 liczba bezrobotnych 2 850 000 18,0 stopa bezrobocia 16,0 w procentach w liczbach bezwzgl. 20,0 19,0 14,8 2 450 000 13,4 2 050 000 13,4 14,0 12,5 12,4 12,1 12,0 11,2 1 650 000 9,5 10,0 1 250 000 8,0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ZMIANY POZIOMU BEZROBOCIA W KOŃCU ROKU W LATACH 2003 - 2013 600 000 20,0 zmiany poziomu bezrobocia w % 200 000 0 154 139 7,8 62 026 10,0 21 068 1,0 3,3 27 970 1,4 -1,3 -41 284 -200 000 -5,5 0,0 -7,6 -10,0 -176 073 -226 601 -15,6 -16,7 -400 000 -272 821 -463 590 -600 000 w procentach w liczbach bezwzgl. 400 000 30,0 28,4 418 928 zmiany poziomu bezrobocia w liczbach bezwzględnych -20,0 -24,4 -30,0 -562 837 -800 000 -40,0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 LICZBA ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH I STOPA BEZROBOCIA WEDŁUG STANU W KOŃCU 2013 ROKU 300000 30,0 18,1 200000 150000 25,0 21,7 14,4 13,2 14,3 14,1 11,6 18,0 16,5 16,4 15,7 15,1 13,3 15,0 11,0 11,2 9,6 100000 50000 2,0 2,2 0,9 1,4 0,3 10,0 5,0 2,3 0,0 -0,4 -0,3 -1,3 -2,4 3,9 3,2 0,4 0 -50000 4,1 20,0 w procentach w liczbach bezwzgl. 250000 -2,1 -1,3 -5,0 liczba bezrobotnych w końcu 2013 r. wzrost /spadek liczby bezrobotnych w porównaniu do poprzedniego roku w % stopa bezrobocia w końcu 2013 r. w % 3,6 3,1 3,0 4,1 -50 000 -100 000 -150 000 113 462 2,8 87 742 3,2 0 60,0 45,0 29,3 30,0 5,3 15,0 0,0 -10,9 -23,1 -9,6 -24,3 -4,1 -25,7 -24,7 -33,6 liczba zarejestrowanych bezrobotnych zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy -15,0 -30,0 -45,0 w procentach 3,6 58 666 4,0 61 196 4,9 67 710 6,0 41 047 50 000 75,0 49,6 55 272 100 000 90,0 65,0 83 259 150 000 110 588 w liczbach bezwzgl. 200 000 146 035 250 000 189 858 300 000 ZWOLNIENI Z PRZYCZYN DOTYCZĄCYCH ZAKŁADU PRACY W LATACH 2003 - 2013 Stan w końcu okresu sprawozdawczego W latach 2003 - 2008 z roku na rok obserwowano stałą tendencję spadku bezrobocia rejestrowanego. W końcu 2003 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było 3 175,7 tys. osób, a wskaźnik bezrobocia wyniósł 20%. Do końca 2007 r. zarówno liczba, jak i stopa bezrobocia rejestrowanego zmniejszały się coraz szybciej. Najwyższą dynamikę spadku bezrobocia odnotowano w 2007 r. (24,4% w porównaniu do stanu z końca 2006 r.). W końcu 2008 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było 1 473,8 tys. osób, tj. o 272,8 tys. osób mniej niż przed rokiem (spadek o 15,6%). W końcu 2009 r. po raz pierwszy od kilku lat bezrobocie zwiększyło się do 1 892,7 tys. osób, czyli wzrost poziomu bezrobocia w skali roku wyniósł 418,9 tys. osób, tj. 28,4%. Stopa bezrobocia wyniosła 12,1%, tj. wzrosła o 2,6 p. p. Zarówno w 2010, jak i 2011 r. dynamika wzrostu bezrobocia była zdecydowanie niższa. W 2010 r. wzrost bezrobocia w skali roku wyniósł 3,3%, a w 2011 r. 1,4%. Stopa bezrobocia zwiększyła się do 12,4% w końcu 2010 r. i 12,5% w końcu 2011 r. W końcu 2012 r. dynamika wzrostu bezrobocia wyniosła 7,8%, tj. liczba bezrobotnych zwiększyła się o 154,1 tys. osób do 2 136,8 tys. Wskaźnik bezrobocia wyniósł 13,4% i był o 0,9 p. p. wyższy niż w końcu 2011 r. W końcu 2013 r. liczba bezrobotnych wyniosła 2 157,9 tys. osób, czyli w skali roku wzrost wyniósł 21,1 tys. osób (tj. 1,0%). Dynamika wzrostu była zatem prawie 8-krotnie słabsza niż w końcu 2012 r. Liczba bezrobotnych poprzednio pracujących zwiększyła się o 1,4%, zaś liczba dotychczas niepracujących spadła o 1,0%. W końcu 2013 r. w porównaniu do końca 2012 r. poziom bezrobocia zwiększył się w 10 województwach. Najwyższą dynamikę względnego wzrostu bezrobocia zanotowano w województwach mazowieckim (4,1%) i świętokrzyskim (3,9%), natomiast w dolnośląskim i wielkopolskim zanotowano najwyższy spadek bezrobocia odpowiednio o 2,4% i 2,1%. Stopa bezrobocia w końcu 2013 r. wyniosła 13,4% i była analogiczna, jak w końcu 2012 r. Wskaźnik zwiększył się w 8 województwach - najwyższy względny wzrost odnotowano w województwie świętokrzyskim o 0,5 p. p., natomiast w kujawsko-pomorskim i podkarpackim stopa pozostała na poziomie analogicznym jak przed rokiem. W końcu 2013 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było 113,5 tys. osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy (wobec 87,7 tys. w końcu 2012 r.). Tym samym w ciągu roku statystyka ta zwiększyła się o 25,7 tys. osób, tj. o 29,3%. Osoby zwolnione z przyczyn dotyczących zakładu pracy stanowiły 5,3% zarejestrowanych bezrobotnych. wzrost /spadek liczby zwolnionych w porównaniu do poprzedniego roku w % odsetek zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy w ogólnej liczbie bezrobotnych 1 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy POZIOM BEZROBOCIA W LATACH 2003 -2013 - SEZONOWOŚĆ Stan w końcu miesiąca sprawozdawczego 2 800 000 2 300 000 w liczbach bezwzgl. 3 300 000 listopad grudzień wrzesień październik lipiec sierpień maj czerwiec kwiecień luty marzec 2013 1 300 000 styczeń 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1 800 000 STOPA BEZROBOCIA W LATACH 2003 -2013 - SEZONOWOŚĆ Stan w końcu miesiąca sprawozdawczego 22,0 20,0 w procentach 18,0 16,0 14,0 12,0 listopad grudzień wrzesień październik lipiec sierpień czerwiec maj marzec kwiecień luty 2013 8,0 styczeń 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 10,0 STOPA BEZROBOCIA WEDŁUG WOJEWÓDZTW Stan w dniu 31 grudnia 2013 r. Pomorskie 13,3% WarmińskoMazurskie Zachodnio pomorskie 21,7% 18,0% Podlaskie KujawskoPomorskie 15,1% 18,1% Lubuskie Mazowieckie Wielkopolskie 15,7% 11,0% 9,6% Łódzkie 14,1% Lubelskie Dolnośląskie 13,2% Opolskie Świętokrzyskie 14,3% Śląskie 16,5% 11,2% Podkarpackie Małopolskie 11,6% w procentach 9,6 11,0 13,0 16,0 18,0 14,4% Sezonowość od lat stanowi podstawową cechę polskiego rynku pracy i oznacza wzrost bezrobocia w miesiącach rozpoczynających i kończących rok. Miesiące wiosenne są okresami spadku liczby zarejestrowanych bezrobotnych, co wynika m.in. z rozpoczynania prac sezonowych w budownictwie i rolnictwie, a także rozpoczynania się sezonu turystycznego. Z kolei na przełomie roku z powodu napływu do bezrobocia osób, którym wygasają wówczas umowy o pracę oraz powrót do bezrobocia osób wykonujących subsydiowane zatrudnienie liczba bezrobotnych wzrasta. Równocześnie w miesiącach kończących rok liczba bezrobotnych wyłączanych z ewidencji zmniejsza się. Lata 2006 - 2007 pod względem sezonowych zmian na rynku pracy były nietypowe, ponieważ wzrost poziomu bezrobocia odnotowany został tylko w styczniu i grudniu, co jak dotąd w historii polskiego bezrobocia nigdy nie miało miejsca. Również w 2008 r. spadek bezrobocia zanotowano już w lutym, ale od listopada 2008 r. zarówno poziom, jak i stopa bezrobocia rejestrowanego wzrastały z miesiąca na miesiąc i sytuacja ta utrzymała się do końca marca 2009 r. Następnie po 3 miesiącach spadku, od lipca 2009 r. ponownie rozpoczął się notowany do końca lutego 2010 r. okres wzrostu bezrobocia z miesiąca na miesiąc. Od marca do sierpnia 2010 r. poziom bezrobocia zmniejszał się, ale od września ponownie notowany był wzrost, który utrzymał się do końca lutego 2011 r. i ponownie rozpoczął się we wrześniu 2011 r. Okres wzrostu trwał do lutego 2012 r., a następnie wzrost bezrobocia zapoczątkowany został w sierpniu 2012 r. i utrzymał się do końca lutego 2013 r. Po 8 miesiącach spadku, w listopadzie 2013 r., w porównaniu do października 2013 r., liczba bezrobotnych wzrosła o 40,9 tys. osób (tj. o 2,0%), a w grudniu 2013 r. wzrosła o dalsze 41,9 tys. osób (2,0). W grudniu 2012 r. poziom bezrobocia wzrósł o 78,7 tys. osób, czyli o 3,8%. Z kolei wskaźnik bezrobocia w grudniu 2013 r. w porównaniu do listopada 2013 r. wzrósł o 0,2 p. p. i wyniósł 13,4%. W końcu 2012 r. stopa bezrobocia wyniosła również 13,4%, przy czym była o 0,5 p. p. wyższa niż w końcu listopada 2012 r. Od lat wysoki pozostaje stopień terytorialnego zróżnicowania bezrobocia w Polsce. Jest to wynikiem zarówno nierównomiernego rozwoju społeczno – gospodarczego regionów, jak i ich położenia geograficznego. Terytorialne zróżnicowanie, mierzone różnicą pomiędzy najniższą i najwyższą wartością wskaźnika bezrobocia waha się. W końcu 2013 r. różnica pomiędzy najniższą i najwyższą stopą bezrobocia w województwach wynosiła 12,1 p. p. (wielkopolskie – 9,6%, warmińsko – mazurskie – 21,7%) wobec różnicy na poziomie 11,5 p. p. przed rokiem. 16,4% 21,7 2 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy ZAREJESTROWANI BEZROBOTNI WEDŁUG PŁCI W LATACH 2003 - 2013 Stan w końcu okresu sprawozdawczego 2 000 000 150 140 140 130 130 w liczbach bezwzgl. w liczbach bezwzgl. 1 500 000 130 1 000 000 120 115 116 110 108 106 110 106 104 104 500 000 100 0 90 2003 2004 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 liczba bezrobotnych kobiet przypadających na 100 bezrobotnych mężczyzn ZAREJESTROWANI BEZROBOTNI WEDŁUG MIEJSCA ZAMIESZKANIA W LATACH 2003 - 2013 Stan w końcu okresu sprawozdawczego 100 90 1 500 000 83 82 79 78 77 1 000 000 79 78 80 74 73 72 79 70 w liczbach bezwzgl. w liczbach bezwzgl. 2006 mężczyźni kobiety 2 000 000 2005 500 000 60 0 50 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 zamieszkali na wsi zamieszkali w mieście liczba bezrobotnych zam. na wsi przypadających na 100 bezr. zam. w mieście BEZROBOTNI W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY W KOŃCU 2013 ROKU 70,0 1 000 000 1 194 192 53,7 60,0 50,0 55,3 800 000 40,0 645 193 526 550 29,9 24,4 30,0 200 000 11,1 bez wykształcenia średniego bez doświadczenia zawodowego bez kwalifikacji zawodowych powyżej 50 roku życia kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka długotrwale bezrobotni 0 liczba zarejestrowanych bezrobotnych odsetek wśród ogółem zarejestrowanych po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego 20,0 202 716 116 354 9,4 10,0 4 204 5,4 46 313 2,1 0,2 0,0 239 236 niepełnosprawni 24,3 18,6 osoby, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia 401 037 400 000 samotnie wychowujący co najmniej 1 dziecko do 18 roku życia 524 558 600 000 w procentach 1 158 705 1 200 000 do 25 roku życia w liczbach bezwzgl. 1 400 000 W latach 2003 - 2007 zdecydowanie szybciej zmniejszała się liczba bezrobotnych mężczyzn niż kobiet, co miało swoje odzwierciedlenie we wzroście odsetka kobiet wśród ogółu zarejestrowanych. W końcu 2002 r. kobiety zarejestrowane w urzędach pracy stanowiły 51,2% ogółu bezrobotnych, wobec 58,2% w końcu 2007 r., ale już 56,6% w końcu 2008 r. i 51,1% w końcu 2009 r. W końcu 2010 r. udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych zwiększył się do 51,9%, a w końcu 2011 r. do 53,5%, by rok później spaść do 51,4%. W końcu 2013 r. w ewidencji bezrobotnych znajdowało się 1 099,5 tys. kobiet, a mężczyzn było 1 058,4 tys. W porównaniu do stanu z końca 2012 r., populacja bezrobotnych kobiet zwiększyła się zaledwie o 0,3 tys. osób, a liczba bezrobotnych mężczyzn wzrosła o 20,8 tys., tj. o 2,0%. Odsetek kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych w ciągu roku zmniejszył się z 51,4% do 51,0%. Na 100 bezrobotnych mężczyzn przypadały 104 kobiety, wobec 106 przed rokiem. Na wsi mieszka ok. 39% ludności Polski, natomiast wśród bezrobotnych mieszkańcy wsi stanowią ok. 43-45%. Notowany do końca 2008 r. spadek poziomu bezrobocia dotyczył zarówno mieszkańców wsi, jak i miast, przy czym liczba bezrobotnych zamieszkałych w mieście zmniejszała się bardziej dynamicznie. W kolejnych latach, z wyjątkiem lat 2011 i 2013 r., to wzrost bezrobocia w większym zakresie dotyczył osób zamieszkałych w miastach. W końcu 2013 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było 954,8 tys. bezrobotnych zamieszkałych na wsi. W porównaniu do stanu z końca 2012 r., liczba bezrobotnych zamieszkałych na wsi zwiększyła się o 1,7%, przy wzroście liczby zamieszkałych w mieście o 0,4%. Tym samym odsetek zamieszkałych na wsi wśród zarejestrowanych bezrobotnych wyniósł 44,2%, wobec 43,9% przed rokiem. W art. 49 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wyszczególnione zostały grupy osób uznanych za będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy. W końcu 2013 r. status osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy posiadało 1 979,6 tys. osób, co oznacza, że 9 na 10 bezrobotnych spełniało kryteria by być zaliczonym do tej kategorii. Osoba może spełniać kryteria by jednocześnie być zakwalifikowaną do kilku grup w szczególnej sytuacji. Najbardziej liczną zbiorowość tworzą osoby bez wykształcenia średniego (1 194,2 tys. osób), tj. 55,3% ogółu zarejestrowanych. W urzędach pracy zarejestrowanych było 1 158,7 tys. osób długotrwale bezrobotnych i stanowili oni 53,7% ogółu zarejestrowanych (wobec 50,2% w końcu 2012 r.). W ewidencji znajdowało się również 401,0 tys. osób do 25 roku życia (18,6%) i 524,6 tys. osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia (24,3%). 3 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy 340 000 napływ w liczbach bezwzgl. Kształtowanie się poziomu bezrobocia zależy od wielkości i dynamiki zmian w napływie i odpływie z bezrobocia. W roku 2012 wzrost napływu był niemal identyczny jak spadek odpływu z bezrobocia. Z kolei w 2013 r. w urzędach pracy zarejestrowało się 2 709,4 tys. osób (tj. o 2,1% więcej niż w 2012 r.), a odpływ wyniósł 2 688,2 tys. osób (wzrost o 7,5%). W samym tylko grudniu 2013 r. w urzędach pracy zarejestrowało się 230,2 tys. osób, tj. o 13,9 tys. mniej niż w grudniu 2012 r. (spadek o 5,7%). Z ewidencji bezrobotnych wyłączono natomiast 188,4 tys. osób, czyli o 22,9 tys. osób więcej niż w 2012 r. (wzrost o 13,9%). NAPŁYW I ODPŁYW BEZROBOTNYCH W LATACH 2003 - 2013 W miesiącu sprawozdawczym odpływ 290 000 240 000 140 000 I"03 IV'03 VII'03 X'03 I"04 IV'04 VII'04 X'04 I"05 IV'05 VII'05 X'05 I"06 IV'06 VII'06 X'06 I"07 IV'07 VII'07 X'07 I"08 IV'08 VII'08 X'08 I"09 IV'09 VII'09 X'09 I'10 IV'10 VII'10 X'10 I'11 IV'11 VII'11 X'11 I'12 IV'12 VII'12 X'12 I 2013 IV'2013 VII'2013 X'13 190 000 GŁÓWNE PRZYCZYNY ODPŁYWU BEZROBOTNYCH W GRUDNIU 2013 ROKU 140 000 osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych w grudniu 2013 r. 98 177 50,0 43,7 odpływ ogółem =100% 82 303 40,0 30,7 80 000 30,0 57 881 60 000 20,0 40 000 2 432 4 861 2,6 niepotwierdzenie gotowości do pracy podjęcie pracy subsydiowanej podjęcie pracy niesubsydiowanej podjęcia pracy rozpoczęcie stażu 1,3 0 10,0 14 686 0,01 0,4 0,0 rozpoczęcie prac społecznie użytecznych 20 000 rozpoczęcie przygotowania zawodowego dorosłych 15 874 8,4 OFERTY PRACY / WOLNE MIEJSCA PRACY LUB AKTYWIZACJI ZGŁOSZONE DO URZĘDÓW PRACY W LATACH 2003 - 2013 W miesiącu sprawozdawczym 150 000 100 000 75 000 50 000 25 000 0 I"03 IV'03 VII'03 X'03 I"04 IV'04 VII'04 X'04 I"05 IV'05 VII'05 X'05 I"06 IV'06 VII'06 X'06 I"07 IV'07 VII'07 X'07 I"08 IV'08 VII'08 X'08 I"09 IV'09 VII'09 X'09 I'10 IV'10 VII'10 X'10 I'11 IV'11 VII'11 X'11 I'12 IV'12 VII'12 X'12 I 2013 IV'2013 VII'2013 X'13 w liczbach bezwzgl. 125 000 ofety pracy ogółem oferty pracy subsydiowanej oferty pracy z sektora publicznego oferty pracy z sektora prywatnego oferty pracy niesubsydiowanej w procentach 100 000 60,0 52,1 rozpoczęcie szkolenia w liczbach bezwzgl. 120 000 W latach 2002 - 2006 z roku na rok zwiększała się liczba bezrobotnych wyłączanych z ewidencji z powodu podjęcia pracy. Tendencja ta uległa załamaniu w 2007 r., choć w 2010 r. liczba podejmujących pracę ponownie zwiększyła się, ale zarówno w 2011 r. jak i 2012 r. ponownie spadała. W 2013 r. pracę podjęło 1 262,9 tys. osób, tj. o 15,2% więcej niż w 2012 r. Liczba podejmujących prace niesubsydiowane wzrosła o 16,3%, a subsydiowane o 7,5%. W grudniu 2013 r. pracę podjęło 98,2 tys. bezrobotnych, tj. o 14,2 tys. osób więcej niż w grudniu 2012 r. (wzrost o 16,9%). Podjęcia pracy niesubsydiowanej wzrosły o 25,1%, a subsydiowanej spadły o 12,9%. W całym 2013 r. aktywnymi programami rynku pracy objęto 475,7 tys. osób, czyli o 7,9% więcej niż w 2012 r. Tylko w grudniu 2013 r. aktywne formy rozpoczęło 23,9 tys. osób, czyli o 1,5 tys. osób mniej niż rok wcześniej (spadek o 6,0%). Niepotwierdzenia gotowości do pracy były powodem wyłączenia z ewidencji bezrobotnych 726,2 tys. osób w całym 2013 r. (spadek o 2,0%), w tym 57,9 tys. osób w grudniu 2013 r. (tj. wzrost o 11,9% w porównaniu do grudnia 2012 r.). W latach 2002 – 2007 z roku na rok wzrastała liczba ofert pracy będących w dyspozycji publicznych służb zatrudnienia. Jednak w 2008 r. zanotowany został spadek liczby ofert o 8%, a w 2009 roku o 21%. Wprawdzie w 2010 r. liczba ofert ponownie wzrosła o 13,1%, ale w 2011 r. zmniejszyła się aż o 27,2%. Jednak zarówno w 2012 r, jak w 2013 r. notowana była tendencja wzrostowa. W 2013 r. pracodawcy zgłosili 874,1 tys. ofert (tj. o 11,1% więcej niż w 2012 r.). Liczba bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy1 wzrasta z 12 osób w 2008 r. do 24 osób w 2012 r., by w 2013 r. spaść do 22 osób. W grudniu 2013 r. pracodawcy zgłosili 46,3 tys. wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej 2 (tj. o 10,5 tys. ofert więcej niż w 2012 r. ). Liczba bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy wyniosła 25 osób wobec 30 osób przed rokiem Opracowanie: Wydział Analiz i Statystyki (BCh) 1 Liczba bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy w danym miesiącu liczona jest ze wzoru: (bezrobotni według stanu w końcu poprzedniego miesiąca + bezrobotni w końcu danego miesiąca) /2 (oferty pracy zgłoszone w miesiącu + oferty pracy na koniec poprzedniego miesiąca) 2 Nazewnictwo „wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej” wprowadzone zostało do sprawozdawczości począwszy od stycznia 2010 r. i jest zgodne z zapisami ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 6 poz. 33). Dane są porównywalne z informacjami nt. ofert pracy gromadzonymi w latach wcześniejszych. 4