plan odnowy miejscowości smolno wielkie na lata
Transkrypt
plan odnowy miejscowości smolno wielkie na lata
Projekt PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 Listopad 2015 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. WSTĘP ...................................................................................................................................3 1) Przesłanki do opracowania planu odnowy Smolna Wielkiego ........................................4 Charakterystyka miejscowości .............................................................................................5 1) Położenie (mapa) .............................................................................................................7 2) Powierzchnia....................................................................................................................8 3) Ludność ............................................................................................................................9 4) Gospodarka i rolnictwo....................................................................................................9 5) Zakłady i zatrudnienie ................................................................................................... 10 6) Stowarzyszenia ............................................................................................................. 11 Inwentaryzacja zasobów, służących ujęciu stanu rzeczywistego ...................................... 12 1) Analiza zasobów ........................................................................................................... 12 2) Środowisko kulturowe .................................................................................................. 13 3) Mieszkańcy i kapitał ludzki ........................................................................................... 13 4) Infrastruktura ............................................................................................................... 14 Ocena mocnych i słabych stron miejscowości Smolno Wielkie ......................................... 15 1) Mocne strony ................................................................................................................ 16 2) Słabe strony .................................................................................................................. 17 3) Szanse ........................................................................................................................... 17 4) Zagrożenia..................................................................................................................... 18 Ocena sytuacji społeczno gospodarczej miejscowości Smolno Wielkie ........................... 18 Misja................................................................................................................................... 19 1) Misja ............................................................................................................................. 19 2) Wizja ............................................................................................................................. 20 3) Prognoza rozwoju ......................................................................................................... 20 Diagnoza Stanu .................................................................................................................. 21 Priorytety rozwoju społeczno gospodarczego ................................................................... 22 Cele i kierunki działania ..................................................................................................... 23 1) Gospodarka ................................................................................................................... 24 2) Infrastruktura................................................................................................................ 24 3) Społeczność .................................................................................................................. 25 Obszar i czas realizacji planu odnowy miejscowości Smolno Wielkie .............................. 26 Opis zadań priorytetowych planowanych do sfinansowania ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich ............................................................................................ 27 1) Poddziałanie: Inwestycje związane z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną w oszczędzanie energii ................................................................................................ 27 a) Gospodarka wodno – ściekowa ............................................................................... 27 b) Budowa lub modernizacja dróg lokalnych .............................................................. 27 2) Poddziałanie: Badania i inwestycje związane z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społeczno-gospodarczych oraz środków w zakresie świadomości środowiskowej .... 27 a) Ochrona zabytków budownictwa tradycyjnego ...................................................... 27 System wdrażania i monitorowania .................................................................................. 28 Podsumowanie .................................................................................................................. 29 2 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 I. WSTĘP Plan Odnowy Miejscowości Smolno Wielkie powstał w celu wykorzystania szans na pełniejszy i bardziej dynamiczny rozwój wsi. Jest podstawą rozwoju Smolna Wielkiego określającą stan obecny miejscowości, misję, cele i kierunki działania wraz z zadaniami inwestycyjnymi na lata 2015-2022. Dokument ten został poddany ocenie mieszkańców, a następnie uchwalony przez Zebranie Wiejskie. Plan Odnowy Miejscowości jest dokumentem o charakterze planowania strategicznego. Obowiązek opracowania planu wynika z wielu istniejących programów służących wspieraniu obszarów wiejskich i społeczności wiejskiej takich jak Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 i Regionalne Programy Operacyjne oparte na środkach Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej. Dotyczy to przede wszystkim inwestycji mających poprawić komfort życia lokalnym społecznościom. Zapisy Planu Odnowy Miejscowości Smolno Wielkie są spójne z Narodową Strategią Spójności, Strategią Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa na lata 2014-2020, ze Strategią Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Kargowa. Cele i działania zaproponowane w omawianym opracowaniu nawiązują do dokumentów strategicznych wyższego rzędu. W dalszej części opracowania przedstawiono analizę SWOT, wybrano misję, cele i kierunki działania oraz Wieloletni Plan Inwestycyjny dla miejscowości Smolno Wielkie. Przygotowanie niniejszego opracowania określającego wizję rozwoju na przyszłość jest wyrazem gotowości do budowy lepszej przyszłości. Plan Odnowy Miejscowości Smolno Wielkie jest dokumentem otwartym, a zapisane w nim zadania będą aktualizowane stosownie do zmieniających się uwarunkowań zewnętrznych, jak i wewnętrznych, pojawiających się nowych możliwości oraz zmiany hierarchii priorytetów przyjętych przez Radę Miejską w Kargowej. Uwzględniane będą również nowe potrzeby zgłaszane przez radnych, grupy mieszkańców, organizacje pozarządowe oraz sektor publiczny i prywatny. 3 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 1) PRZESŁANKI DLA OPRACOWANIA PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 Plan Odnowy Miejscowości Smolno Wielkie na lata 2015 - 2022 określa działania natury społecznej, gospodarczej i przestrzennej, zmierzające do aktywizacji obszarów wiejskich na terenie gminy Kargowa. Cele i zadania zawarte w dokumencie wpisują się w założenia Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – działanie: „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich”. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020 (PROW 2014-2020) został opracowywany na podstawie przepisów Unii Europejskiej, w szczególności rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 oraz aktów delegowanych i wykonawczych Komisji Europejskiej. Działanie „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich” realizuje cel polegający na wspieraniu rozwoju infrastruktury wiejskiej oraz odnowę wsi, przyczyniając się tym samym do poprawy warunków życia i prowadzenia działalności gospodarczej. W zakres działania wchodzą trzy odrębne poddziałania: 1. Inwestycje związane z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną w oszczędzanie energii, 2. Badania i inwestycje związane z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społeczno-gospodarczych oraz środków w zakresie świadomości środowiskowej; 3. Inwestycje w tworzenie, ulepszanie lub rozwijanie podstawowych usług lokalnych dla ludności wiejskiej, w tym rekreacji i kultury oraz powiązanej infrastruktury. Plan Odnowy Miejscowości Smolno Wielkie na lata 2015 - 2022 spełnia kryteria dostępu wyznaczone w działaniu „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich” i będzie 4 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 stanowił obligatoryjny załącznik wniosków aplikacyjnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Plan Odnowy Miejscowości Smolno Wielkie na lata 2015 - 2022 składa się z pięciu głównych części: Charakterystyki miejscowości; Inwentaryzacji zasobów służącej ujęciu stanu rzeczywistego; Oceny mocnych i słabych stron miejscowości; Opisu planowanych zadań w perspektywie 8 lat; Procedur monitoringu, aktualizacji i upowszechniania. Plan Odnowy Miejscowości Smolno Wielkie stanowi także podstawę działań zmierzających do poprawy sytuacji na obszarze sołectwa Smolno Wielkie. Wszystkie inwestycje związane z rozwojem infrastruktury technicznej i społecznej będą znacząco wpływały na poprawę warunków życia i pracy osób zamieszkujących Smolno Wielkie oraz Gminę. Plan Odnowy Miejscowości przygotowany został tak, aby realizowane zadania odpowiadały rzeczywistym potrzebom mieszkańców i mogły w pełni wykorzystać istniejący potencjał i szanse rozwoju miejscowości. II. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI 1) TROCHĘ O HISTORII Wieś Smolno Wielkie liczy około 700 lat. Pierwsze znane zapiski pochodzą z roku 1458, kiedy to niejaki Hans Sucko wspomina o posiadłości Schmoellen, przejętej przez rodzinę von Schenckendorff. Rodzina ta była właścicielem miejscowych dóbr aż do roku 1817 kiedy to po kampanii napoleońskiej zmuszona została do opuszczenia swego majątku. Rodzina ta pozostawiła po sobie murowany pałac w stylu anglikańskim (spalony i zniszczony w lutym 1945 roku), kościół neogotycki z XVIII wieku (początkowo 5 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 ewangelicki, po przybyciu osadników ze wschodu - katolicki). We wsi znajdowała się stacja kolejowa (otwarta w 1907 roku), sala ludowa, szkoła (dziś nieistniejąca). Ostatnim właścicielem miejscowego folwarku był von Einem. Na miejscowym cmentarzu można zobaczyć jeszcze nieliczne groby dawnych mieszkańców tej wsi. Obok kościoła usytuowana jest zabytkowa krypta - dawny grobowiec rodzinny rodziny von Schenckendorff. W miejscowym kościele znajduje się płyta dziękczynna, ufundowana przez Christopha von Schenckendorffa, głównego fundatora miejscowego kościoła ewangelickiego z roku 1680. Należy wspomnieć, że w miejscu murowanego kościoła był tu kościół drewniany i to on był zapewne zbudowany przez rodzinę Schenckendorff. W pierwszych latach powojennych w Smolnie Wielkim było Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej oraz wieczorowa Zasadnicza Szkoła Rolnicza. Sama wieś Smolno Wielkie, znana wcześniej jako Smólno wchodziła niegdyś w skład Wielkopolski, od początku należała jednak do państwa polskiego. Mieszkańcy zajmowali się uprawą roli, wytapianiem smoły, a także wypalaniem węgla drzewnego. Nieopodal wioski znajdowały się dwa wiatraki, był też młyn. Według starych kronik już w XIII wieku wieś należała do obszarnika niemieckiego . Po rozbiorach okazało się, że wieś znalazła się w granicach państwa pruskiego i nazywała się wtedy Gross Schmoelen. Niezaprzeczalnym faktem jest, że wieś uległa germanizacji i raczej wiadomo jest, że w wyniku masowej kolonizacji osiedliło się tu bardzo wielu Niemców. Nic nie jest wiadomo na podstawie przekazów historycznych, żeby w Smolnie w okresie od XVIII- XX wieku zamieszkiwali jacyś Polacy. W okresie powstania Wielkopolskiego w Smolnie stacjonowały niemieckie oddziały pod dowództwem rotmistrza von Einem. To jego oddziały (a zwłaszcza artyleria) odegrały główną rolę w walkach o Kargowę 11 lutego 1919 roku. Niestety potyczkę tę Polacy przegrali i kolejny już raz Smolno Wielkie znalazło się w granicach państwa niemieckiego. Wieś wróciła do Polski dopiero w 1945 roku. Pierwszym powojennym sołtysem wsi Smolno Wielkie był Pan Stanisław Fafuła, kolejnymi byli: Jan Berezowski (do roku 1964), Michał Zawadzki (1965 – 1978), Helena Bajor (1978 – 1985), Andrzej Wiszniewski (1985 – 1989), 6 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 Henryk Świstuń (1989 – 2003), Halina Masłowska ( od lutego 2003 do 2015), Grażyna Maćkowska (od marca 2015). 2) POŁOŻENIE Wieś Smolno Wielkie położona jest w gminie Kargowa na południowym wschodzie województwa lubuskiego w pradolinie warszawsko – berlińskiej w Kotlinie Kargowskiej. Od zachodu graniczy z gminą Sulechów, od północy z gminą Babimost, a od południa z gminą Trzebiechów. Wieś usytuowana jest przy drodze krajowej E-32 łączącą Zieloną Górę z Poznaniem, ok. 40 km od Zielonej Góry i 120 km od granicy niemieckiej. Miejscowość leży nad rzeką Obrzycą, dopływem Odry. W pobliżu miejscowości znajduje się jezioro Wojnowskie (ok. 3 km na północ). Mapka Gminy Kargowa 7 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 Smolno Wielkie z „lotu ptaka” 3) POWIERZCHNIA Sołectwo o powierzchni 1801,5032 ha położone jest na równinnym terenie, ze sporymi zasobami gruntów rolnych, które zajmują prawie połowę powierzchni sołectwa. Miejscowość otoczona jest z dwóch stron lasami, przeważnie iglastymi, których obszar wynosi ponad 25% ogólnej powierzchni obrębu. Struktura gruntów wg klas bonitacyjnych w obrębie Smolno Wielkie została przedstawiona poniżej. Wyszczególnienie Powierzchnia w ha Powierzchnia miejscowości ogółem 1801,5032 W tym grunty orne 868,7387 Grunty klasy I - Grunty klasy II - Grunty klasy III a - Grunty klasy III b 30,26 8 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 Grunty klasy IV a 96,1041 Grunty klasy IV b 175,4837 Grunty klasy V 272,6744 Grunty klasy VI 294,2165 Grunty klasy VI z - Łąki i pastwiska 328,0732 Lasy 453,2202 Drogi 59,5819 Nieużytki 13,8668 Tereny zabudowane 28,1495 Pozostałe grunty 49,8729 4) LUDNOŚĆ Obecnie wieś zamieszkuje 627 stałych mieszkańców w tym 324 kobiet i 303 mężczyzn. Skład etniczny mieszkańców Smolna Wielkiego jest bardzo zróżnicowany. Struktura etniczna przypomina tygiel kulturowy. Można tu spotkać przedstawicieli bardzo wielu kultur. Trzon mieszkańców wsi stanowią przesiedleńcy ze Wschodu. Pierwsza grupa to przybysze z obecnej zachodniej Ukrainy (Lwów, Stanisławów, Tarnopol), druga grupa to osadnicy z Białorusi ( Grodno, Baranowicze, Nowogródek), trzecia to osoby z terenu Litwy (Wilno, Kowno, Troki). Oprócz „kresowiaków” jest wiele osób z centralnej Polski, ale też część przybyła z Dolnego Śląska i Wielkopolski. Na wieś przenosi się coraz więcej osób pobliskich miast. Tak więc struktura etniczna i kulturowa jest bardzo różnorodna. Różnice kulturowe coraz bardziej się zacierają, coraz więcej zwyczajów (niegdyś bardzo popularnych) zaginęło, np. chodzenie po kolędzie grup kolędników. W chwili obecnej we wsi nie istnieją żadne formy folklorystyczne, ale problem ten nie dotyczy tylko naszej wsi, lecz większości Polski. 5) GOSPODARKA I ROLNICTWO Do 1991 r. większość mieszkańców utrzymywała się z pracy w Państwowym Gospodarstwie Rolnym, które obejmowało ponad 400 ha gruntów rolnych. Po likwidacji 9 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 PGR-u znaczna liczba pracowników przekwalifikowała się zawodowo, znajdując pracę w miejscowościach ościennych. Także wielu rolników prowadzących małe gospodarstwa zaniechało ich prowadzenia z powodu niskiej opłacalności produkcji rolnej lub przejścia na emeryturę, przekazując swoje grunty właścicielom większych, dobrze prosperujących gospodarstw. Sytuacja ta spowodowała umocnienie się gospodarstw na rynku i ich stabilizację finansową. W chwili obecnej struktura gospodarstw rolnych przedstawia się następująco: Liczba gospodarstw 143 W tym: 0-1 ha 84 1-2 ha 16 2-5 ha 19 5-10 ha 11 10-15 ha 5 15-30 ha 3 30-100 ha 5 Większość gospodarstw opiera się przede wszystkim na uprawie zbóż i ziemniaków oraz na hodowli trzody chlewnej i bydła. Uprawiane są także szparagi oraz cebulki kwiatów, które w całości importowane są do krajów zachodnich. 6) ZAKŁADY I ZATRUDNIENIE Wieś Smolno Wielkie była przed wojną bardzo dobrze zorganizowana, znajdowało się tu wiele zakładów usługowych, takich jak: piekarnia, dwie masarnie, młyn, który znajdował się w przysiółku Smolno Małe, co najmniej dwa sklepy spożywczo-przemysłowe, restauracja (właściciel Waldimar Schulz), gospoda (właściciel Nagel). We wsi znajdowała się też kuźnia, później i zlewnia mleka (do roku 1992) oraz czynna do połowy lat 70-tych piekarnia Państwa Zofii i Stanisława Pigłasów, a także Państwowe Gospodarstwo Rolne, które do 1991 r. dawało zatrudnienie i mieszkania większości mieszkańcom. Obecnie na terenie wsi Smolno Wielkie bardzo dobrze rozwinięta jest działalność gospodarcza, dzięki której zatrudnienie znajduje spora ilość osób, nie tylko mieszkańców wsi, ale i również miejscowości sąsiednich. Zarejestrowanych jest 26 firm, w tym: 10 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 usługi budowlane, konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych, sklepy spożywczo-przemysłowe, fryzjerstwo i zabiegi kosmetyczne, sprzedaż wysyłkowa, projektowanie, sprzedaż hurtowa owoców i warzyw, naprawa i konserwacja maszyn, produkcja opakowań drewnianych, działalność usługowa związana z zagospodarowaniem terenów zieleni, praktyka pielęgniarek i położnych, transport drogowy towarów, sprzedaż hurtowa paliw i produktów pochodnych. Dodatkowym źródłem utrzymania dla części mieszkańców jest zatrudnienie przy pracach sezonowych, zwłaszcza przy zbiorach szparagów oraz na plantacji kwiatów cebulkowych. 7) STOWARZYSZENIA Na terenie sołectwa działalność prowadzi Ochotnicza Straż Pożarna, która skupia 49 członków, 22 członków jest przeszkolona i może brać bezpośredni udział w akcjach ratowniczo-gaśniczych. OSP posiada średni samochód gaśniczy DAF-1600, rok produkcji 1978, wyposażony w pompę pływającą „Niagara”, motopompę, dwie piły motorowe oraz agregat prądotwórczy. Każdy strażak dysponuje kompletnym umundurowaniem bojowym oraz galowym. Zorganizowanano w 2015 roku - Dzień Dziecka i Dzień Strażaka. Organizowano dla młodzieży należącej do OSP cztery pogadanki na temat zagrożeń alkoholowych i narkotykowych z udziałem lekarzy i policjantów. Młodzi strażacy uczestniczą również w różnego rodzaju turniejach. Remiza OSP pełni rolę świetlicy wiejskiej - młodzież może skorzystać z Internetu, pooglądać telewizję, pograć w tenisa stołowego lub w biliarda. W Smolnie Wielkim prężnie działa Caritas parafialny, który często organizuje pomoc doraźną dla ubogich rodzin w postaci darów materialnych dzięki środkom pozyskiwanym od ludzi dobrej woli oraz instytucji. 11 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 Istniejące od wielu lat Towarzystwo Przyjaciół Dzieci organizuje interesujące i kształcące zajęcia w wolnym od nauki czasie m.in. zimowiska lub półkolonie dla dzieci oraz imprezy sportowe i kulturalne. Na terenie wsi Smolno Wielkie działa Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Smolno Wielkie, którego celem jest inicjowanie i wspieranie działań rzecz rozwoju wsi, rozwój kultury fizycznej, sportu i rekreacji wśród mieszkańców, promocji i ochrony zdrowia, działalności oświatowej i wychowawczej oraz promowanie wsi i jej mieszkańców. Dużą inicjatywą wykazuje się również Kółko Rolnicze, którego celem m.in. jest aktywizacja i integracja mieszkańców wsi, podejmowanie działań o tematyce prozdrowotnej wśród mieszkańców, upowszechnianie kultury fizycznej, sportu i rekreacji oraz dbałość o kulturę, tradycję coraz dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe. III. INWENTARYZACJA ZASOBÓW SŁUŻĄCA UJĘCIU STANU RZECZYWISTEGO 1) ANALIZA ZASOBÓW Lasy, grunty rolne oraz przepływająca przez Smolno Wielkie rzeka Obrzyca tworzą swoisty mikroklimat. Gleby charakteryzują się słabymi warunkami wilgotnościowymi z uwagi na niskie sumy opadów i częste posuchy – dni z wysokimi temperaturami bez opadów. Rejon ten narażony jest na przymrozki. Rola kompleksów leśnych jest korzystna z uwagi wyrównywanie amplitud dobowych przebiegów temperatur i wilgotności. Przeważają lasy sosnowe bogate w runo leśne – grzyby. Lasy obfitują w zwierzynę leśna, dominują sarny, lisy i dziki. Kontrolę łowiecką na tym terenie sprawują dwa koła łowieckie – Piast i Diana. Przez wieś przepływa rzeka Obrzyca, na której, w miejscowości Głuchów, znajduje się ujęcie wody na potrzeby Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Zielonej Górze. W związku z tym teren sołectwa objęty jest pośrednią ochroną ujęcia wody powierzchniowej „Sadowa” z rzeki Obrzycy. Ze względu na wyróżniające się krajobrazowo tereny o zróżnicowanych ekosystemach, dających możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem, Smolno Wielkie i okolice należą do obszaru chronionego krajobrazu. Gleby na terenie sołectwa należą do średniej i niskiej klasy bonitacji. Pomimo wysokiego poziomu wód gruntowych na tym terenie stosunki wilgotnościowe w warstwie 12 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 uprawnej nie sprzyjają wegetacji, szczególnie w okresach bez opadów, z uwagi na brak podsiąkania. Dominują gleby bielicowe, piaszczyste. 2) ŚRODOWISKO KULTUROWE Smolno Wielkie nie jest wsią bardzo rozległą, raczej o zwartej zabudowie. Składa się z dwóch wyraźnie oddzielonych od siebie części. Główna część wsi z centrum i przyległymi do niego ulicami znajduje się na lewym brzegu rzeki Obrzycy. Druga część położona jest za rzeką. Składa się z osiedla domków (po byłym PGR) wybudowanych w latach 80-tych. Smolno Wielkie jest wsią o układzie wielodrożnym, którego schemat zabudowy opiera się na nieregularnym układzie kilku dróg. W przeważającej większości dominuje zabudowa z okresu międzywojennego – 1920 – 1940. W centralnej części miejscowości znajduje się neogotycki kościół z XVIII w. Przy głównej drodze usytuowana jest wyremontowana ze środków PROW świetlica wiejska, w której są organizowane imprezy okolicznościowe – Dzień Dziecka, Dożynki, Święto Kobiet, Mikołajki itp. Sala wiejska jest miejscem spotkań mieszkańców wsi, organizowane są w niej również uroczystości rodzinne mieszkańców Smolna, służy również organizacji różnych spotkań szkoleniowych (m.in. odnowa i rozwój wsi, programy pomocowe PROW-u). Jesienią 1945r powstała w Smolnie Wielkim Powszechna Szkoła Podstawowa mieszcząca się w dwóch budynkach (jeden przy moście, drugi naprzeciw obecnego budynku szkolnego) W roku 1968 oddano do użytku nową szkołę tzw. „1000-lecia”. Była ona ośmioklasowa. W związku z przeprowadzoną reformą oświaty oraz niżem demograficznym, we wrześniu 2002 r. Szkoła Podstawowa przestała istnieć. Dzieci ze Smolna Wielkiego i Małego dowożone są do Kargowej. W budynku szkolnym pozostał jedynie oddział klasy „O” i przedszkole dla cztero i trzylatków. Pozostałe pomieszczenia zostały wykorzystane na zorganizowanie filii Biblioteki Publicznej w Kargowej oraz na działalność miejscowych Stowarzyszeń. 3) MIESZKAŃCY I KAPITAŁ LUDZKI Smolno Wielkie jest największą wsią w gminie Kargowa pod względem liczby mieszkańców, której struktura ekonomiczna ludności przedstawia się następująco: 13 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 wiek przedprodukcyjny: 135 osób (75 kobiet, 60 mężczyzn) - wiek 0-18 wiek produkcyjny: 407 osób (195 kobiet, 212 mężczyzn) - wiek kobiet 18-59, wiek mężczyzn 18-64 wiek poprodukcyjny: 85 osób (54 kobiet, 31 mężczyzn). - wiek kobiet 60 - 100 , wiek mężczyzn 65 - 100 Obecnie na terenie wsi w znacznym stopniu przeważają osoby w wieku produkcyjnym, natomiast udział ludności w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym jest do siebie zbliżony i stanowi ok 35% ogólnej liczby mieszkańców wsi. Stopa bezrobocia zarówno w Smolnie Wielkim jak i w całej gminie jest bardzo niska i według danych statystycznych Urzędu Pracy na koniec września 2015 r. wynosiła poniżej 4%. Po wejściu do Unii Europejskiej, podobnie jak w innych miejscowościach gminy tak i w Smolnie Wielkim, można było zaobserwować zwiększającą się migrację młodych ludzi za granicę. Powodem wyjazdów były ograniczone perspektywy zatrudnienia, a także zbyt niskie zarobki, które nie dawały szans na dobry start w dorosłe życie. W chwili obecnej młodzież przejawia chęć do nauki i zdobywania wyższego wykształcenia oraz dąży do samorealizacji poprzez własny rozwój. Sporo osób po ukończeniu nauki wraca na wieś i zakłada własną działalność gospodarczą. Zarówno młodzież jak i osoby dorosłe są aktywne społecznie. Duże zaangażowanie, inicjatywę oraz pomysłowość można zaobserwować przy organizacji różnego rodzaju imprez wiejskich jak i parafialnych. 4) INFRASTRUKTURA Smolno Wielkie usytuowane jest przy drodze krajowej E-32 łączącą Zieloną Górę z Poznaniem, ok. 40 km od Zielonej Góry. Przez wieś przebiega droga powiatowa prowadząca do Trzebiechowa. Stan techniczny jej nawierzchni jest stosunkowy dobry. Przy dwóch gminnych drogach zostały już wybudowane chodniki i jest planowana budowa kolejnych. W ostatnich latach została wybudowana droga przy świetlicy oraz droga na cmentarz. Ta ostatnia inwestycja obejmowała również budowę parkingu przy cmentarzu oraz oświetlenie. Planowana jest również budowa drogi gminnej przy byłym PGR. Komunikacja autobusowa dla Smolna Wielkiego jest dość dobrze rozwinięta-ilość kursów jest wystarczająca. Autobusy PKS oraz przewoźników prywatnych kursują w kierunku 14 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 Zielonej Góry i Poznania. Utrudnieniem jest zbyt odległe położenie przystanków autobusowych od centrum wsi (ok. 1 km). Smolno Wielkie jest zgazyfikowane w 100%, jednak nie wszyscy skorzystali z możliwości przyłączenia się do sieci, co spowodowane jest barierą ekonomiczną (wysokie koszty instalacji i eksploatacji). Gaz przewodowy używany jest do celów socjalno-bytowych, sporadycznie do celów grzewczych. Cała miejscowość zaopatrywana jest w wodę z ujęcia i stacji uzdatniania wody zlokalizowanej w Smolnie Wielkim. Do sieci wodociągowej, będącej w dobrym stanie technicznym, przyłączone jest prawie 100% gospodarstw domowych. Na terenie miejscowości brak jest sieci kanalizacji sanitarnej. Posesje wyposażone są we własne przydomowe zbiorniki bezodpływowe. Ich opróżnianie odbywa się za pomocą pojazdów asenizacyjnych prywatnych przedsiębiorców, następnie ścieki przekazywane są do gminnej oczyszczalni ścieków w Kargowej. Dużym zagrożeniem dla środowiska naturalnego jest nieprawidłowy stan techniczny zbiorników przydomowych, co powoduje zanieczyszczenie wód gruntowych. Organizacją odbioru i zagospodarowaniem odpadów komunalnych zajmuje się Związek Międzygminny „Eko-Przyszłość”. Systemem gospodarowania odpadami objęci są wszyscy właściciele nieruchomości z terenu gminy Kargowa. Dostęp do Internetu szerokopasmowego możliwy jest poprzez drogę radiową, którą oferują prywatne firmy. Teren miejscowości objęty jest zasięgiem wszystkich operatorów sieci telefonii komórkowej, działających na terenie Polski – poziom sygnału jest dobry. Ponadto gmina realizuje m.in. na terenie Smolna Wielkiego program „Kargowa – gminą z dostępem do Internetu dla każdego”, którego celem głównym jest przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu na terenie gminy Kargowa. IV. OCENA SŁABYCH I MOCNYCH STRON MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE – ANALIZA SWOT Nazwa SWOT jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagrożenia w otoczeniu). Jest ona efektywną metodą identyfikacji słabych i silnych stron miejscowości oraz badania szans 15 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 i zagrożeń, jakie stoją przed miejscowością. SWOT zawiera określenie czterech grup czynników: „mocnych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony miejscowości i które należycie wykorzystane sprzyjać będą jej rozwojowi (utrzymać je jako mocne, i oprzeć na nich przyszły rozwój); „słabych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słabe strony miejscowości i które nie wyeliminowane utrudniać będą jej rozwój (ich oddziaływanie należy minimalizować); „szans” - uwarunkowań zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności wiejskiej, ale które mogą być traktowane jako szanse, i przy odpowiednio podjętych przez nią działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi miejscowości; „zagrożeń” - uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności wiejskiej, ale które mogą stanowić zagrożenie dla jej rozwoju (należy unikać ich negatywnego oddziaływania na rozwój miejscowości). Przedstawiona poniżej analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń jest syntezą poszczególnych obszarów życia społeczno-gospodarczego miejscowości. Poniższy zbiór informacji o mocnych i słabych stronach miejscowości i stojących przed nią szansach i zagrożeniach jest uzgodnioną wypadkową wiedzy o stanie i potrzebach miejscowości ułożonych przekrojowo (w ramach poszczególnych obszarów życia społecznogospodarczego). 1) MOCNE STRONY Istniejące zaplecze – szkoła, Orlik, sala wiejska Pełne zwodociągowanie sołectwa Warunki do rozwoju nowoczesnego rolnictwa Organizacja imprez wiejskich Instytucje kulturalne – biblioteka Instytucje oświatowe – przedszkole Zakłady pracy 16 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 Prężne gospodarstwa rolne Działalność organizacji i stowarzyszeń wiejskich Wielkość wsi (ok. 700 mieszkańców) Walory przyrodnicze i rekreacyjne Położenie w bliskiej odległości od miasta Kargowa Aktywność i kreatywność Rady Sołeckiej i mieszkańców 2) SŁABE STRONY Brak kanalizacji Brak chodników i utwardzonych dróg Zły stan dróg gruntowych Brak drugiego mostu dla celów rolniczych Brak działek pod zabudowę Brak ścieżki rowerowej Brak infrastruktury do rozwoju turystyki Brak przystanku PKS w centrum wsi Niedostateczny rozwój turystyki mimo istnienia walorów przyrodniczych, Brak odpowiedniej infrastruktury rekreacyjno-turystycznej – miejsc aktywnego wypoczynku. 3) SZANSE Możliwość wykorzystania środków unijnych na dofinansowanie różnych dziedzin działalności, Sprawne i skuteczne wykorzystanie aktywności mieszkańców, ich przedsiębiorczość, Zaangażowanie władz gminnych w rozwój infrastruktury, Rozwój przedsiębiorczości – różnicowanie działalności pozarolniczej Pracownia języków obcych Konkurs na estetykę wsi Budowa sieci kanalizacji sanitarnej 17 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 Stworzenie sieci ścieżek rowerowych - wykorzystanie starego torowiska i szlaków turystycznych Stworzenie gospodarstw agroturystycznych Rozbudowanie placu zabaw dla dzieci Środowisko naturalne – rzeka, lasy 4) ZAGROŻENIA Ciężki transport samochodowy zagrażający mostowi i drogom we wsi Zanieczyszczenie lasów i dróg Brak sygnalizacji dla pieszych na drodze krajowej Alkoholizm, narkomania – również wśród młodzieży Ograniczone środki na rozwój wsi Emigracja wykształconej młodzieży lub praca „na czarno” Starzenie się społeczeństwa Niestabilna sytuacja w rolnictwie, Brak środków finansowych na główne zapotrzebowania. V. OCENA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE Ocena sytuacji społeczno – gospodarczej miejscowości Smolno Wielkie pod kątem jakości i komfortu życia w danej miejscowości w porównaniu z innymi miejscowościami znajdującymi się na terenie gminy Kargowa kształtuje się na poziomie dobrym. Mimo wielu jeszcze słabych stron miejscowości daje się zauważyć rosnącą poprawę jakości życia mieszkańców. Jest to spowodowane faktem, że Smolno Wielkie jest miejscowością wielofunkcyjną czyli spełnia funkcje i gospodarcze i społeczne. Jest miejscem prowadzenia produkcji rolnej, jest terytorium zamieszkania znaczącej liczby ludności gminy Kargowa, jest obszarem będącym nośnikiem wartości kulturowych, społecznych i cywilizacyjnych, jest miejscem wypoczynku dla mieszkańców miast a także obszarem prowadzenia wielu form działalności gospodarczej. 18 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 VI. MISJA 1) MISJA jest wyrażeniem, które określa główny cel miejscowości, jej „sens życia”. Jest wyrazem dążeń i oczekiwań w stosunku do miejscowości, dla której została sformułowana. Wypracowana misja rozwoju miejscowości poprzez wizję, pokazuje pozytywny obraz miejscowości Smolno Wielkie na kolejne 8 lat. Analiza potrzeb mieszkańców pozwala na określenie głównych celów planu. Cele te będą wyznacznikiem kierunku wszystkich działań objętych planem. Misja dla miejscowości Smolno Wielkie jest opisem wizji miejscowości oraz jej głównego pola działań w przyszłości. Koncentruje się ona na istocie rzeczy, dostosowuje kierunki działań do długoterminowych celów, równocześnie pełni funkcje motywacyjne i promocyjne. Misja wyraźnie określa charakter miejscowości i wskazuje jej atuty. Z misji bezpośrednio wynikają obszary, które powinny być rozwijane. Obszary rozwojowe Smolna Wielkiego wzajemnie się uzupełniają. Wiele zadań realizacyjnych wskazanych w obszarze "gospodarka" powiązanych będzie zarówno z obszarem "infrastruktura", jak dotyczyć będzie samych mieszkańców. Rozwój małej i średniej przedsiębiorczości będzie zarówno kreował nowe miejsca pracy, jak również będzie wpływał na inwestycje w dziedzinie infrastruktury czy ochrony środowiska naturalnego. Zadania realizowane w obszarach związanych z kulturą, oświatą i sportem wpłyną na podnoszenie poziomu wykształcenia mieszkańców oraz integracji kulturalnej z gminą i regionem. W dalszej części planu przedstawiono obszary, cele i kierunki działania dla każdego z obszarów życia społeczno – gospodarczego (gospodarka, infrastruktura, społeczność). W obszarze gospodarczym w miejscowości Smolno Wielkie w najbliższych latach będą się dokonywać procesy zbliżające mieszkańców wsi do standardów życia w podobnych miejscowościach w rozwiniętych gospodarczo regionach Unii Europejskiej. 19 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 2) WIZJA PIĘKNE KWIATY, MIŁA ATMOSFERA – URZEKNIE KAŻDEGO KTO PRZYBĘDZIE DO SMOLNA WIELKIEGO 3) PROGNOZA ROZWOJU - rolnictwo - restrukturyzacja rolnictwa w skali makro i procesy doprowadzające do specjalizacji istniejących gospodarstw oraz możliwa absorpcja dotacji Unii Europejskiej zapewni wzrost nowoczesności, opłacalności i konkurencyjności produkcji rolniczej miejscowych gospodarstw dążących do specjalizacji i ich ściślejsze powiązanie z przetwórstwem rolno-spożywczym. Atutem rolnictwa będzie „czysta produkcja rolnicza” powiązana ze stojącym na wysokim poziomie przemysłem rolno – spożywczym – wysokotowarowe rolnictwo produkujące zdrową i smaczną żywność. - usługi - rozwój usług bytowych dla ludności opierać się będzie na dobrze rozwiniętych mikroprzedsiębiorstwach (samozatrudnieniu). Usługi związane z obsługą nowoczesnej gospodarki rynkowej (usługi finansowe, rachunkowe, bankowe, ubezpieczeniowe itp.) służące rozwojowi małej i średniej przedsiębiorczości na terenie Smolna Wielkiego zlokalizowane będą, jak do tej pory, w pobliskiej Kargowej oraz Zielonej Górze. - działalność produkcyjna pozarolnicza –rozwój rzemiosła produkcyjnego opartego na spółdzielczości nowego typu oraz przedsiębiorstwa społeczne (preferowane formy zatrudnienia - dofinansowywane przez Rząd RP i fundusze strukturalne) są przyszłością mikro przedsiębiorczości w gminie. Nadal rozwijać się będzie przetwórstwo rolnospożywcze, drobiarskie w oparciu o lokalne zasoby i łatwość pozyskania surowca . - turystyka - funkcja o rosnącym znaczeniu w gospodarce miejscowości – gospodarstwa agroturystyczne oraz turystyka kwalifikowana (szlaki piesze, konne, rowerowe). 20 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 VII. DIAGNOZA STANU W diagnozie wyszczególniono najważniejsze cechy poszczególnych obszarów przyjętych do oceny oraz określenia celów i kierunków działania. Diagnoza stanu jest syntezą oceny miejscowości Smolno Wielkie. Charakterystykę obszarów cechuje wyszczególnienie ich cech w odniesieniu do miejscowości jako całości, jej zróżnicowań wewnętrznych oraz pozycji w gminie. Poszczególnym wnioskom przyporządkowano znaki wartościujące znaczenie treści: (+) wartość pozytywna dla rozwoju miejscowości, (0) wartość o niewielkim znaczeniu na obecnym etapie rozwoju miejscowości, (–) wartość negatywna dla rozwoju społeczno – gospodarczego miejscowości. Ocenę potencjału wewnętrznego dokonano metodą analizy SWOT, która jest bilansem słabych i mocnych stron oraz szans i zagrożeń. GOSPODARKA (+) liczba podmiotów gospodarczych (+) struktura użytków rolnych (+) miejsca pracy (0) obszary turystyczne (–) produkcja żywności ekologicznej (+) usługi (0) przetwórstwo rolno-spożywcze (+) wykształcenie się procesów rozwojowych w sektorze prywatnym SPOŁECZNOŚĆ (0) oświata (–) więzi społeczne (-) ubożenie społeczeństwa (+) aktywność społeczna (+) kultura masowa (+) stowarzyszenia i organizacje pozarządowe 21 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 INFRASTRUKTURA (+) sieć wodociągowa (–) sieć kanalizacyjna (+) stopień zgazyfikowania miejscowości (-) stan dróg i chodników (+) dostęp do Internetu (+) stan infrastruktury sportowej i rekreacyjnej (0) infrastruktura okołobiznesowa (-) baza turystyczna (-) sieć dróg VIII. PRIORYTETY ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO Hierarchizacji celów dokonano w trzech obszarach rozwoju społeczno - gospodarczego. Dla każdego z tych obszarów wyznaczono trzy cele pierwszorzędne, bez których miejscowość Smolno Wielkie nie ma możliwości dalszego rozwoju. Dodatkowo, o ile było to możliwe wskazano na trzy cele drugorzędne, które powinny znacznie przyspieszać rozwój w danym obszarze. Na podstawie tak zhierarchizowanych celów o których mowa w rozdziale X. określono priorytety w poszczególnych obszarach rozwoju społeczno-gospodarczego i zapisano je poniżej. Gospodarka Priorytetem w obszarze gospodarczym jest podjęcie działań w kierunku wykorzystania położenia Smolna Wielkiego w bliskiej odległości od miasta Kargowa dla rozwoju działalności produkcyjno - usługowej oraz działania na rzecz rozwoju turystyki i agroturystyki, przy jednoczesnym podjęciu działań w kierunku tworzenia warunków dla absorpcji środków funduszy strukturalnych i wspierania przedsiębiorczości. 22 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 Infrastruktura Priorytetem w tym obszarze jest podjęcie działań w kierunku rozbudowy infrastruktury drogowej, kulturalnej i sportowej przy jednoczesnym intensywnym działaniu na rzecz skanalizowania miejscowości Smolno Wielkie. Społeczność Obszar społeczny za priorytetowe cele przyjął podjęcie działań na rzecz utrzymania bezpieczeństwa oraz porządku publicznego na terenie miejscowości oraz tworzenie warunków do poprawy funkcjonowania i dostępności mieszkańców do opieki zdrowotnej, społecznej i edukacyjnej (Internet). Działania te winny być wsparte przeciwdziałaniem występującym na terenie miejscowości patologiom społecznym. IX. CELE I KIERUNKI DZIAŁANIA (INWESTYCJE) Cele wraz z kierunkami działania zostały podzielone na obszary strategiczne. Obszary strategiczne są najistotniejszymi polami działania, a jednocześnie wytyczają kierunki prac na najbliższe lata. Działalność miejscowości Smolno Wielkie koncentrować będzie się na trzech obszarach: GOSPODARKA, INFRASTRUKTURA, SPOŁECZNOŚĆ. Tablica celów w poszczególnych obszarach (gospodarka, infrastruktura, społeczność) uporządkowuje pod względem ważności i znaczenia dla rozwoju poszczególne zidentyfikowane cele. Cele pierwszorzędne (CP) - w każdym z tych obszarów wyznaczono takie cele, bez których utrzymanie obecnego status quo (rozwoju danego obszaru) nie jest możliwe. Przewidziano, że czas realizacji tych celów z przyporządkowanymi tym celom inwestycjami powinien się zamknąć przed 2015 rokiem. Cele drugorzędne (CD) to cele, które w skrócie można określić jako cele prorozwojowe (ich realizacja przyspieszy rozwój danego obszaru), a czas realizacji tych celów łącznie z przypisanymi im inwestycjami może wykroczyć poza rok 2015. 23 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 Kierunki działania (INWESTYCJE) zmierzające do realizacji poszczególnych celów strategicznych przedstawiono poniżej każdego z celów w układzie tabelarycznym. Jednocześnie zidentyfikowane inwestycje niezbędne do realizacji na terenie miejscowości Smolno Wielkie zhierarchizowano dla zbudowania podstaw logicznego uporządkowania celów i kierunków (inwestycji) w poszczególnych obszarach rozwoju społeczno – gospodarczego. Hierarchizacja ta poprzedza późniejsze tabele z celami i przyporządkowanymi im działaniami. 1) GOSPODARKA 1. Podjęcie działań w kierunku wykorzystania położenia Smolna Wielkiego w pobliskiej odległości od miasta Kargowa, drogi krajowej i lotniska (CP): 1.1 Tworzenie korzystnych warunków lokalizacyjnych dla rozwoju działalności pozarolniczej; 1.2 2. Pomoc w tworzeniu grup producenckich. Podjęcie działań w kierunku wykorzystania walorów przyrodniczych dla rozwoju działalności turystycznej i agroturystycznej (CP): 3. 2.1 System ulg podatkowych dla gospodarstw agroturystycznych; 2.2 Promocja walorów przyrodniczych. Podjęcie działań w kierunku stworzenia warunków do absorpcji środków funduszy europejskich w wspieraniu przedsiębiorczości (CP): 3.1 Opracowywanie miejscowych planów zagospodarowania; 3.2 Uruchomienie punktu informacji dla przedsiębiorców (okienko przedsiębiorczości w gminie). 2) INFRASTRUKTURA 1. Podjęcie działań w kierunku rozbudowy infrastruktury kulturalnej i sportowej (CD): 1.1 Doposażenie świetlicy wiejskiej; 1.2 Doposażenie Orlika; 2. Podjęcie działań w kierunku budowy kanalizacji sanitarnej (CP): 2.1 Budowa sieci kanalizacyjnej. 24 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 3. Podjęcie działań w kierunku rozbudowy infrastruktury rekreacyjno-wypoczynkowej (CD): 3.1 Budowa ścieżek rowerowych; 3.2 Urządzenie terenu sportowo-rekreacyjnego; 3.3 Rozbudowa placu zabaw. 4. Podjęcie działań w kierunku poprawy infrastruktury publicznej (CP): 4.1 Remont kościoła parafialnego i terenu przykościelnego; 5. Podjęcie działań w kierunku rozbudowy infrastruktury drogowej (CP): 5.1 Budowa dróg gminnych we wsi; 5.2 Utwardzenie dróg gruntowych do pól; 5.3 Budowa chodników we wsi, 5.4 Rozbudowa oświetlenia ulicznego, w tym z instalacjami OZE. 6. Podjęcie działań w kierunku ochrony środowiska (CD): 6.1 Budowa przydomowych podczyszczalni ścieków; 6.2 Budowa instalacji odnawialnych źródeł energii. 3) SPOŁECZNOŚĆ 1. Podjęcie działań na rzecz zwiększenia aktywności oraz integracja społeczności lokalnej (CP): 1.1 Organizacja kursów i szkoleń mieszkańców dla rozwoju zainteresowań kulturalnych i sportowych; 1.2 Wsparcie działalności istniejących lokalnych organizacji; 1.3 Organizacja imprez kulturalnych i rekreacyjnych. 2. Podjęcie działań w kierunku organizacji zajęć dla dzieci i młodzieży (CP): 2.1 Utworzenie klubu z kawiarenką Internetową; 2.2 Upowszechnianie sportu wśród młodzieży. 3. Przeciwdziałanie patologiom społecznym (CP): 3.1 Tworzenie i realizacja programów profilaktycznych; 3.2 Edukacja lokalnej społeczności w zakresie przeciwdziałania agresji oraz monitoring i opieka przed rodzinami patologicznymi. 25 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 X. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE W celach znajdujących się w niniejszym dokumencie zawarte są kierunki działania, które stanowią naturalny obszar realizacji Planu Odnowy Miejscowości Smolno Wielkie. Plan ten określa szczególne obszary, które stanowią wyodrębnione elementy przestrzeni miejscowości: obszary aktywizacji społecznej i gospodarczej, obszary turystyki i agroturystyki, obszary walorów przyrodniczych, obszary infrastruktury rekreacyjno-wypoczynkowej, obszary infrastruktury kanalizacji sanitarnej, obszary infrastruktury kulturalnej, sportowej i publicznej obszary infrastruktury drogowej, obszary infrastruktury okołodrogowej, obszary ochrony środowiska. Powyższe obszary zapisane w celach pierwszorzędnych i drugorzędnych traktuje się jako obszary rozwoju społeczno-gospodarczego miejscowości Smolno Wielkie na lata 2015 2022. Wymienione obszary zidentyfikowane na podstawie celów i kierunków działania stanowią o podziale przestrzeni społeczno – gospodarczej miejscowości, w których będą realizowane poszczególne przedsięwzięcia zamieszczone w Planie Odnowy Miejscowości Smolno Wielkie. Dotyczy to inwestycji finansowanych w oparciu o montaż finansowy środków z budżetu gminy i funduszy strukturalnych, jak i realizowanych tylko w oparciu o środki własne. 26 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 XI. OPIS ZADAŃ PRIORYTETOWYCH 1) PODDZIAŁANIE: Inwestycje związane z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną w oszczędzanie energii. a) Gospodarka wodno – ściekowa Zadanie: budowa sieci kanalizacji sanitarnej W ramach planowanego zadania przewiduje się: budowę sieci grawitacyjnej, rurociągu tłocznego i przykanalików. Szacunkowa wartość zadania wyniesie ok. 2 000 000,00 zł. b) Budowa lub modernizacja dróg lokalnych. Zadanie: Przebudowa dróg gminnych – droga w obrębie działek nr 380, 381, 396 o długości ok. 650 m oraz droga w obrębie działek nr 439, 354, 473 o długości ok. 600 m. W ramach planowanego zadania przewiduje się: Wykonanie nawierzchni z asfaltu i kostki brukowej; Wykonanie zjazdów na posesje; Wykonanie odwodnienia powierzchniowego; Wykonanie kanalizacji deszczowej. Szacunkowy koszt zadania wynosi 2 800 000,00 złotych. 2) PODDZIAŁANIE: Badania i inwestycje związane z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społeczno-gospodarczych oraz środków w zakresie świadomości środowiskowej. a) Ochrona zabytków i budownictwa tradycyjnego Zadanie: remont kościoła parafialnego i terenu przykościelnego. W ramach planowanego zadania przewiduje się: Remont dachu kościoła, Renowacja elewacji kościoła, Oświetlenie zewnętrzne, 27 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 Modernizacja ogrodzenia, Modernizacja chodnika wokół kościoła, Remont wnętrza kościoła, Renowacja zabytkowych organów Hartwiga, Naprawa zegara na wieży. Szacunkowy koszt inwestycji 800 000,00 złotych. Zadaniem priorytetowym planowanym do realizacji w niedalekiej perspektywie czasowej jest budowa systemu kanalizacji sanitarnej i połączenie jej z oczyszczalnią ścieków w Kargowej. Zadanie to jest inwestycją chroniącą środowisko i podnoszącą jakość życia mieszkańców Smolna Wielkiego. W związku z dużą powierzchnią miejscowości koszt inwestycji będzie wysoki. Bardzo ważnym zadaniem planowanym do realizacji w najbliższym czasie jest budowa dróg gminnych we wsi. Stan infrastruktury drogowej wymaga zdecydowanej poprawy gdyż pełnią one ważna rolę w systemie przestrzennego zagospodarowania miejscowości i stanowią podstawę sieci komunikacyjnej. Stan dróg wpływa znacząco na jakość życia, estetykę i wygląd wsi. Wzrośnie bezpieczeństwo użytkowników dróg oraz atrakcyjność nieruchomości. Ważnym dla mieszkańców wsi jest remont kościoła parafialnego. Smolno Wielkie jest siedzibą parafii rzymsko-katolickiej. W zasadniczy sposób wpływa to na podniesienie rangi tej miejscowości, jako centralnego ośrodka parafii. Kościół tworzy więzi łączące jednolitą pod względem religijnym wieś. Realizacja tych zadań inwestycyjnych wpłynie na poziom integracji społeczeństwa, poprawi jakość środowiska i przyczyni się do wypełnienia celów strategicznych, wyznaczonych w dokumentach programowych gminy. XII. SYSTEM WDRAŻANIA I MONITOROWANIA Wdrożenie Planu Odnowy Miejscowości Smolno Wielkie rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w życie uchwałą Rady Miejskiej w Kargowej. Wdrożenie Planu zaleca się burmistrzowi Kargowej, Radzie Sołeckiej sołectwa Smolna Wielkiego oraz sołtysowi wsi Smolno Wielkie. 28 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SMOLNO WIELKIE NA LATA 2015 - 2022 Plan Odnowy Miejscowości będzie podlegał stałemu monitorowaniu. Proces ten będzie miał na celu analizowanie stanu zaawansowania przyjętych działań oraz zgodności ich z postawionymi założeniami. Plan będzie modyfikowany przez korekty i uaktualnianie jego zapisów. Stan realizacji zaplanowanych działań i ich weryfikacja będzie procesem ciągłym, trwającym od momentu rozpoczęcia planowanych inwestycji, poprzez realizację, aż do momentu zakończenia. Monitorowanie odbywać się będzie w formie bezpośredniej, polegającej na dokonaniu wizji lokalnych i sprawdzaniu stanu rzeczywistego realizacji zadań. W monitorowaniu brać będą udział wszystkie podmioty oraz komórki organizacyjne Urzędu Miejskiego w Kargowej zaangażowane we wdrażanie Planu Odnowy Miejscowości Smolno Wielkie. Oceną wdrażania Planu zajmie się Rada Sołecka sołectwa Smolno Wielkie. XIII. PODSUMOWANIE Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków oraz jakości życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020. Celem działania „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich” jest wspieranie rozwoju infrastruktury wiejskiej oraz odnowy wsi, przyczyniając się tym samym do poprawy warunków życia i prowadzenia działalności gospodarczej. Działanie umożliwi rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost ich atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej. Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w przeciągu 8 najbliższych lat realizacje kilku zadań. Istotą tych zadań jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową. Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi poprzez rozwój infrastruktury, kultury, edukacji, sportu i rekreacji. Realizacja Planu Odnowy Miejscowości ma także służyć integracji społeczności lokalnej, większemu zaangażowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieży oraz rozwojowi organizacji społecznych. 29