MSI – WSKAŹNIK KONIUNKTURY INFORMATYCINEJ

MSI – WSKAŹNIK KONIUNKTURY
INFORMATYCINEJ
RAPORT Z 12. EDYCJI BADAŃ
Raport z badania prowadzonego przez zespół Stowarzyszenia „Komputer w Firmie”:
Założenia i koordynacja – Robert Kamiński
Wstęp i recenzja – dr Michał Goliński
Analiza wyników – Tomasz Kulisiewicz
Wykonanie badania ankietowego – IDG
Warszawa, sierpień 2006 r.
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
1................................................................................................................Wstęp
2...........................Streszczenie wyników 12. edycji badania MSI (sierpień 2006 r.)
3.................................. Szczegółowe omówienie wyników 12. edycji badania MSI
3.1 ..................................................................................Zmiany zasobów IT
3.2 ........................................Dostępność IT oraz usług telekomunikacyjnych
3.3 .....................................................................Efektywność inwestycji w IT
3.4 .................................................................. Ocena zapotrzebowania na IT
3.5 ............................................Kondycja finansowa i wpływ otoczenia firmy
3.6 ....................................................................................Pytanie dodatkowe
4..................................................MSI – wskaźnik koniunktury w sierpniu 2006 r.
Załącznik A. Metodyka badania i wyliczania wskaźnika MSI.......................... 18
Załącznik B. Pytania ankietowe 12. edycji badania MSI................................... 20
3
6
7
7
8
10
12
13
15
17
2
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
1
12. edycja, sierpień 2006 r.
Wstęp
W opracowaniu prezentujemy wyniki dwunastej edycji kwartalnego badania stopnia
wykorzystania technik informacyjnych (IT) w krajowych małych i średnich przedsiębiorstwach
(MSP). Już od niemal trzech lat oceniamy zmiany stanu zasobów, efektywności wykorzystania,
a także potrzeby oraz zamierzenia inwestycyjne krajowych MSP w obszarze IT. Wyniki badania
odzwierciedlają bieżące odczucia i postawy ankietowanych przedsiębiorców.
Wskaźnik koniunktury MSI odzwierciedla nastroje i oczekiwania ankietowanych – im są one
lepsze, tym wyższa jest wartość wskaźnika. Wzrost wartości MSI oznacza więc zwiększenie
optymizmu małych i średnich przedsiębiorców, spadek ma znaczenie odwrotne.
Wartość MSI w bieżącej edycji badania osiągnęła swe historyczne maksimum i wyniosła 2,0
Oznacza to, że poziom „optymizmu informatycznego” właścicieli firm jest tak wysoki, jak
nigdy dotąd w trakcie naszych badań. Tą ogólnie optymistyczną ocenę ukazuje nam wskaźnik
zagregowany MSI.
Ciekawych informacji dostarcza szczegółowa analiza wyników. Aż sześć spośród dziewięciu
wskaźników cząstkowych osiągnęło wartości najwyższe w historii badania. Historyczne
maksima osiągnęły wskaźniki oceniające: wpływ inwestycji w techniki informacyjne na
przychody firmy, wpływ inwestycji w IT na koszty prowadzonej działalności, spodziewany
popyt na sprzęt i usługi IT, spodziewany popyt na oprogramowanie, sytuację ekonomiczną
firmy oraz wpływ wydarzeń politycznych na kondycję firmy.
W odniesieniu do poprzedniej edycji badania nie zmienił się udział odpowiedzi mówiących o
przyroście zasobów IT w badanych firmach. Po trzech kwartałach systematycznego wzrostu
wartości tego wskaźnika nastąpiła stabilizacja. Intensywne inwestycje, jakich dokonali
przedsiębiorcy, aby zwiększyć konkurencyjność swych firm po wejściu Polski do UE, znacznie
unowocześniły infrastrukturę informacyjną krajowych MSP. Teraz nastała „chwila
wytchnienia”. Warto podkreślić, że praktycznie nie istnieje grupa firm deklarujących
zmniejszenie zasobów informacyjnych. (odpowiada tak zaledwie 0,58% respondentów ).
3
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
Powoli, ale systematycznie rośnie odsetek odpowiadających uznających, że zwiększa się
dostępność produktów i usług IT. Gorsza, niż w poprzednim kwartale jest natomiast ocena
dostępności usług telekomunikacyjnych. Wynika to prawdopodobnie z niespełnienia się
oczekiwań znacznych obniżek cen, mających być wynikiem postępującej liberalizacji rynku.
Swe historyczne maksima osiągnęły dwa wskaźniki dotyczące postrzegania technik
informacyjnych. Pojawił się dostrzegalny wzrost opinii pozytywnych dotyczących roli IT w
zwiększaniu przychodów i zmniejszaniu kosztów działalności firmy. Należy jednak zaznaczyć,
że ciągle jeszcze ponad dwa razy więcej ankietowanych nie widzi takiego wpływu, a ponad
dziesięć procent twierdzi, że takiego wpływu nie ma ani na przychody, ani na poziom kosztów
firmy.
Oznacza to, że MSP ciągle jeszcze postrzegają IT jako swego rodzaju kosztowne „zło
konieczne” a nie jako źródło zwiększenia efektywności firmy. Nie widząc strategicznego
znaczenia IT krajowi przedsiębiorcy nie wykorzystują technik informacyjnych jako narzędzia
walki konkurencyjnej. Krajowi przedsiębiorcy wpisują się w ten sposób w sceptyczny nurt
ogólnoświatowej dyskusji nad strategicznym znaczeniem technik informacyjnych.
Pomimo tego sceptycyzmu planowane są dalsze inwestycje. Największy w historii badania
odsetek respondentów uznał, że popyt ich firm na sprzęt, usługi IT i oprogramowanie
wzrośnie w nadchodzącym kwartale. Maksymalne wartości osiągnęły także wskaźniki o
charakterze ogólnoekonomicznym. Ponad 40% respondentów uważa, że kondycja finansowa
ich firmy poprawia się. Sukcesywnie maleje udział odpowiedzi stwierdzających pogorszenie się
sytuacji ekonomicznej, zaś odsetek uważających, że sytuacja jest bez zmian pozostaje na
niezmienionym poziomie.
Od pierwszego badania rośnie poczucie uniezależnienia się krajowych przedsiębiorców od
bieżących wydarzeń ekonomicznych i politycznych. W listopadzie 2003 r. ok. 25%
respondentów stwierdziło, że wydarzenia te nie mają wpływu na kondycję firmy, natomiast w
bieżącej edycji odsetek ten jest już bliski 75%. W pomoc państwa przedsiębiorcy zdają się nie
wierzą – chcą, aby im tylko nie przeszkadzano.
4
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
Dodatkowe pytanie tej edycji badania dotyczyło oczekiwań w stosunku do umiejętności
posługiwania się IT przez nowego pracownika. Odpowiedzi nie przyniosły niespodzianek:
obsługa pakietów biurowych, poczty elektronicznej i umiejętność korzystania z Internetu nie są
już kwalifikacjami sensu stricte. Umiejętności te to już dzisiaj „basic skills”, tak jak umiejętność
czytania, pisania czy prowadzenia samochodu.
Stwierdzenie to dotyczy potencjalnych pracowników, dotyczy też jednak krajowego sektora
małych i średnich przedsiębiorstw – bez umiejętnego wykorzystania technik informacyjnych nie
odniosą one sukcesu na współczesnym, globalnym rynku.
dr Michał Goliński
Zakład Gospodarki Informacyjnej i Społeczeństwa Informacyjnego
Katedra Informatyki Gospodarczej
Szkoła Główna Handlowa
Ekspert Stowarzyszenia „Komputer w Firmie”
5
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
2
12. edycja, sierpień 2006 r.
Streszczenie wyników 12. edycji badania MSI (sierpień 2006 r.)
W sierpniu 2006 r. wskaźnik MSI osiągnął kolejne historycznie maksimum, uzyskując wartość
2,0. Rekordową do tej pory wartość wskaźnik MSI zawdzięcza przede wszystkim pozytywnym
ocenom wpływu czynników ekonomicznych – zarówno własnej sytuacji finansowej firm, jak i
wpływu inwestycji na przychody i koszty (historyczne maksima). Towarzyszy im najsilniejsze
jak dotąd przekonanie o braku wpływu wydarzeń politycznych na kondycję firm oraz bardzo
optymistyczne prognozy co do popytu na sprzęt i oprogramowanie.
Z odpowiedzi na pytanie dodatkowe bieżącej edycji, dotyczące oczekiwań pracodawców co do
umiejętności informatycznych nowych pracowników wynika dość oczywiste oczekiwanie
umiejętności posługiwania się podstawowymi informatycznymi narzędziami pracy biurowej –
pakietem oprogramowania biurowego typu Office oraz umiejętność korzystania z poczty
elektronicznej i wyszukiwania informacji w Internecie. Traktowane są one obecnie jako
umiejętności podstawowe.
6
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
3
12. edycja, sierpień 2006 r.
Szczegółowe omówienie wyników 12. edycji badania MSI
3.1 Imiany zasobów IT
Od maja 2005 r. (6. edycja badania), kiedy to udział odpowiedzi potwierdzających przyrost
zasobów IT w badanych firmach był najniższy, aż do lutego 2006 r. obserwować można było
wyraźny wzrost liczby firm, które wzbogaciły swoje zasoby IT.
Tab. 3.1. Zmiana zasobów informatycznych firm
Po osiągnięciu w maju 2006 r. historycznego maksimum (ponad 68%) udział firm
wykazujących wzrost zasobów spadł do poziomu 55% i niemal na tym poziomie pozostał
także w bieżącej, 12. edycji badania. Uwzględniając wzrost w 11. i 12. edycji udziału firm, w
których zasoby IT nie zmieniły się, można obecnie mówić o stagnacji czy też przejściowym
nasyceniu popytu na zasoby informatyczne w badanych firmach.
7
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
3.2 Dostępność IT oraz usług telekomunikacyjnych
Wobec ogólnej dostępności zarówno produkt produktów i usług IT, jak i usług
telekomunikacyjnych wyliczane wskaźniki dostępności odzwierciedlają w praktyce odczucia
ankietowanych dotyczące zmian poziomu cen oraz nasilenia akcji promocyjnych i
marketingowych dostawców i operatorów.
Tab. 3.2.A. Zmiana dostępności produktów i usług IT
Udział odpowiedzi odzwierciedlających przekonanie, że ceny produktów IT spadają (choć
nieznacznie), zaś aktywność promocyjna dostawców jest wyższa, rośnie nieprzerwanie od maja
2006 r., choć w umiarkowanym tempie po 3 punkty procentowe na kwartał. Zjawisku temu
towarzyszy zbliżony spadek udziału opinii, według których ceny i dostępność IT nie uległa
zmianie. Natomiast już od maja 2004 r. na poziomie błędu pomiaru pozostaje udział
odpowiadających, że dostępność zmalała (ceny wzrosły).
8
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
Tab. 3.2.B. Zmiana dostępności usług telekomunikacyjnych
Analogiczny wskaźnik dotyczący dostępności usług telekomunikacyjnych wykazywał
historycznie wyższą dynamikę zmian, co można wyjaśnić zarówno dużo bardziej widocznymi
akcjami marketingowymi operatorów, jak i sytuacjami, w których opinie respondentów
odzwierciedlały oceny, że nie spełniły się rozbudzone oczekiwania (np. po uchwaleniu Prawa
telekomunikacyjnego lub po wejściu Polski do Unii Europejskiej). Od maja 2005 r. aż do maja
2006 r. można było obserwować ustabilizowanie się ocen negatywnych (mniejszej dostępności
– wyższych cen usług) na poziomie błędu pomiaru. Natomiast w bieżącej edycji badani
zarówno spadek udziału opinii o zwiększonej dostępności, jak i podniesienie się udziału opinii
o spadku dostępności do (nadal niskiego co prawda) poziomu 2,5% najprawdopodobniej znów
odzwierciedla reakcję na oczekiwania większych obniżek cen usług. Tezę tę potwierdza
obserwacja poziomów stawek taryfowych oraz upustów dostępnych w taryfach operatorskich
dla małych i średnich firm. W odróżnieniu od cen dla firm dużych i dla korporacji upusty dla
badanych firm z sektora SMP są nadal nieznaczne.
9
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
3.3 Efektywność inwestycji w IT
Odpowiedzi na temat wpływu inwestycji w IT na przychody oraz koszty firmy od początku
badania wykazują największą polaryzację opinii pozytywnych i negatywnych, a udziały tych
dwóch skrajnych opinii bywały w poszczególnych edycjach badania bardzo zbliżone.
Tab. 3.3.A. Czy zasoby IT firmy przyczyniły się w minionym kwartale do zwiększenia przychodów?
W bieżącej edycji aż o 7 punktów procentowych wzrósł odsetek ankietowanych, którzy
dostrzegają pozytywny wpływ inwestycji w zasoby informatycznych firmy na kształtowanie się
jej przychodów. Dzięki temu istotnie wzrosła utrzymująca się już od listopada 2005 r. przewaga
opinii o pozytywnym wpływie nad ocenami, że inwestycje w IT mają wpływ raczej negatywny.
Wzrostowi temu towarzyszy też 10-punktowy spadek udziału odpowiedzi o braku wpływu IT
na przychody.
10
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
Tab. 3.3.B. Czy zasoby IT firmy przyczyniły się w minionym kwartale do zmniejszenia kosztów?
O ponad 5 pp. (do niemal 26%) wzrósł też udział opinii o pozytywnym wpływie inwestycji
informatycznych na spadek kosztów, choć przewaga opinii o wpływie pozytywnym nad tymi,
które uważają IT tylko za nieuniknioną pozycję kosztów jest nadal dużo mniejsza, niż różnica
między pozytywnymi a negatywnymi opiniami dotyczącymi wpływu na przychody.
11
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
3.4 Ocena zapotrzebowania na IT
W 12. edycji badania nadal firmy prognozują, że ich popyt na sprzęt będzie rósł, przy czym
udział takich odpowiedzi (ponad 52%) przewyższa udział odpowiedzi sygnalizujących brak
zmiany niemal o 6 pp.
Tab. 3.4.A. Przewidywany popyt na sprzęt i usługi IT w stosunku do ubiegłego kwartału
Prognozowany popyt na oprogramowanie wykazał wzrost w granicach błędu (do poziomu
niemal 48%), udział odpowiedzi przewidujących wzrost zbliżył się obecnie do udziału
odpowiedzi zakładających brak zmiany (niecałe 50%).
12
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
Tab. 3.4.B. Przewidywany popyt na oprogramowanie w stosunku do ubiegłego kwartału
3.5 Kondycja finansowa i wpływ otoczenia firmy
Od maja 2005 r. niemal nieprzerwanie (z wyjątkiem lutego 2006 r.) rośnie odsetek firm
pozytywnie oceniających swą kondycję ekonomiczną. Ogólnie więc firmy oceniają swoją
kondycję pozytywnie, uwzględniając także niemal niezmienny od lutego 2006 r. udział
odpowiedzi oceniających, że sytuacja firmy nie pogorszyła się (ale i nie polepszyła –
odpowiedzi o niezmienionej sytuacji udzieliło obecnie 51,92% ankietowanych). Od listopada
2005 maleje natomiast udział odpowiedzi negatywnie oceniających kondycję finansową firm i
wynosi obecnie niecałe 7%.
Ogólnie optymistyczna ocena sytuacji firm współgra z pozytywnymi ocenami i prognozami
ogólnej koniunktury gospodarczej publikowanymi przez IBnGR – np. w okresowym raporcie
„Stan i prognoza koniunktury gospodarczej nr 51” z lipca 2006 r. oceniano, że wzrost PKB w
2. kwartale Br. wyniósł ok 5,5%, co było wartością najwyższą od ponad 1,5 roku.
13
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
Tab. 3.5.A. Ocena ogólnej sytuacji ekonomicznej firmy
Tab. 3.5.B. Wpływ bieżących wydarzeń ekonomicznych i politycznych na kondycję firmy
14
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
Poczucie uniezależnienia się przedsiębiorców sektora MSP od bieżących wydarzeń
ekonomicznych a zwłaszcza politycznych rośnie niemal nieprzerwanie od samego początku
badania, a więc od listopada 2003 r. , choć od czasu do czasu różne wydarzenia polityczne
potrafiły hamować wzrost poczucia niezależności. W obecnej edycji już niemal 70%
ankietowanych odpowiedziało, że bieżące wydarzenia nie mają wpływy na sytuację ich firm.
Historyczne minimum (niecałe 25%) osiągnął też udział odpowiedzi oceniających, że wpływ
wydarzeń jest negatywny.
Na niewysokim poziomie (poniżej 7%) utrzymuje się już od
listopada 2005 r. odsetek ocen o wpływie pozytywnym. Nadal przedsiębiorcy nie oczekują
żadnej specjalnej pomocy od ekipy rządzącej, jednak nie uważają, by różne spektakularne
wydarzenia i wstrząsy polityczne dotyczyły ich firm.
3.6 Pytanie dodatkowe
Ciekawie kształtują się oczekiwania szefów firm dotyczące poziomu umiejętności posługiwania
się technologiami informacyjnymi przez przyjmowanych pracowników. Do wyboru były
następujące stwierdzenia co do oczekiwanych umiejętności, przy czym można było wybrać
więcej, niż jedno z nich:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
żadnych (nie będzie mu to potrzebne na jego stanowisku pracy - np. pracownik fizyczny)
żadnych - nauczy się wszystkiego w pracy
przeglądania Internetu
wyszukiwania informacji w Internecie
odczytywania i wysyłania poczty elektronicznej (e-mail)
posługiwania się typowym pakietem biurowym (edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, program
prezentacyjny)
g) korzystania z baz danych
h) posługiwania się programami graficznymi
i) obsługi zbliżonych urządzeń (np. kasa fiskalna, terminal autoryzacyjny, obrabiarka
sterowana numerycznie, sterowanie w magazynie wysokiego składowania itp)
15
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
Jakich umiejętności informatycznych firmy oczekują
od nowych pracowników
88,7%
73,7%
61,2%
41,9%
39,0%
19,6%
17,3%
16,0%
zy
s
ię
a
na
uc
g ra
fi k
zb
ęd
ne
e
inn
zy
ba
e rn
et
int
ie
e -m
ail
iw
an
wy
sz
uk
pa
k
iet
biu
row
y
5,6%
Z rozkładu odpowiedzi wynika dość oczywiste oczekiwanie umiejętności posługiwania się
podstawowymi informatycznymi narzędziami pracy biurowej – pakietem oprogramowania
biurowego typu Office oraz korzystania z poczty elektronicznej – a także umiejętności
wyszukiwania informacji w Internecie. Dużo mniej ankietowanych wskazywało na dość ogólnie
sformułowane "przeglądanie Internetu", co prawdopodobnie wynika z chęci pewnego
dyscyplinowania pracowników co do celu korzystania z Internetu.
Różnice między oczekiwaniami pracodawców w trzech badanych sektorach – produkcji,
usługach i handlu – nie są znamienne, różnie się rozkładając w poszczególnych kategoriach.
Natomiast wymagania wobec pracowników w firmach małych są wyraźnie wyższe, niż w
średnich – co można wyjaśnić dużo mniejszymi budżetami, jakie firmy małe mogą (i chcą)
przeznaczać na ewentualnie szkolenia pracowników.
Pracownicy muszą mieć umiejętności posługiwania się komputerem i pracodawcy raczej nie
mają zamiaru poświęcać czasu i środków na uczenie ich tego – o czym świadczy mniej niż 6%
udziału wyboru: "nauczy się wszystkiego w pracy". Taką postawę można zrozumieć, jednak
widoczna jest korelacja z niewielką chęcią do szkolenia pracowników, która przejawiła się w
wynikach badania w 7. edycji MSI w maju 2005 r. Wtedy tylko 37% firm wysyłało
pracowników na szkolenia IT, a w firmach małych ponad 70% nigdy nie szkoliło pracowników
16
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
w takich umiejętnościach. Co więcej: 15% pracodawców uważało, że pracownicy powinni sami
zadbać o swoje szkolenia.
4
MSI – wskaźnik koniunktury w sierpniu 2006 r.
Tab. 4.1. Wskaźnik koniunktury MSI
2003
XI.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Zmiana stanu
zasobów IT w firmie
Dostępność
produktów i usług IT
Dostępność usług
telekomunikacyjnych
Wpływ inwestycji w
IT na przychody
Wpływ inwestycji w
IT na koszty
Spodziewany popyt
na sprzęt i usługi IT
Spodziewany popyt
na oprogramowanie
Sytuacja
ekonomiczna firmy
Wpływ wydarzeń na
kondycję firmy
wskaźnik MSI
2004
II.
2005
V.
VIII.
XI.
II.
V.
2006
VIII.
XI.
II.
V.
VIII.
2,12
2,11
2,06
1,95
2,13
2,22
1,9
1,99
2,53
2,58
2,42
2,42
2,35
1,92
2,42
2,34
2,22
2,32
2,02
2,26
2,13
2,1
2,18
2,23
2,44
1,66
2,37
2,4
2,24
2,33
2,01
2,3
2,17
2,07
2,22
2,15
1,43
1,23
1,36
1,2
1,27
1,26
1,07
1,19
1,76
1,78
1,73
1,79
bd
1,08
0,99
1,2
1,38
1,4
1,13
1,21
1,58
1,55
1,53
1,61
2,1
1,84
1,84
1,98
2,02
2,07
1,8
1,83
2,17
2,13
2,24
2,31
2,14
1,96
1,85
1,89
2,11
2,1
1,87
1,84
2,17
2,12
2,18
2,26
1,66
1,52
1,82
1,7
1,63
1,59
1,45
1,84
1,9
1,86
1,97
2,07
0,27
0,46
0,73
0,93
0,64
0,88
0,59
1,04
0,95
0,9
1,03
1,13
1,77
1,53
1,72
1,73
1,74
1,8
1,54
1,72
1,93
1,9
1,94
2,00
Rekordową do tej pory wartość wskaźnik MSI zawdzięcza przede wszystkim pozytywnym
ocenom wpływu czynników ekonomicznych – zarówno własnej sytuacji finansowej firm, jak i
wpływu inwestycji na przychody i koszty (historyczne maksima). Towarzyszy im najsilniejsze
jak dotąd przekonanie o braku wpływu wydarzeń politycznych na kondycję firm oraz bardzo
optymistyczne prognozy co do popytu na sprzęt i oprogramowanie.
Tomasz Kulisiewicz
17
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
Iałącznik A. Metodyka badania i wyliczania wskaźnika MSI
W badaniu podstawowym ankietowani pytani są o ocenę zmiany zasobów w ich firmach w
danym kwartale (w porównaniu do poprzedniego kwartału) i przewidywania dotyczące rozwoju
sytuacji w ciągu najbliższych 3 miesięcy. Swoje oceny i prognozy formułują poprzez określenie,
czy dla danego czynnika/wielkości wystąpił (wystąpi) wzrost, spadek, albo brak zmiany, bądź,
że dany czynnik ma wpływ pozytywny, negatywny lub jest obojętny dla danej sfery działalności
firmy.
Badanie bloku podstawowego analizuje bieżące, krótkoterminowe nastawienia i postawy
ankietowanych przedsiębiorców. Dlatego prowadzone jest w układzie kwartalnym – zdaniem
autorów badane czynniki i nastawienia nie zmieniają się aż tak istotnie w okresach krótszych,
np. miesięcznych. Z kolei pytania o odczucia czy nastawienia dotyczące okresów półrocznych
mogłyby już być zniekształcane przez psychologiczną tendencję do w miarę szczegółowego
pamiętania i odwzorowywania w odpowiedziach zjawisk gospodarczych zachodzących w
okresach krótszych niż pół roku.
Pytania
dotyczące
odczuć
„potaniało/bardziej
dostępne/pozytywny
wpływ”,
„podrożało/mniej dostępne/negatywny wpływ”, „bez zmian/bez znaczenia” odnoszone są do
minionego kwartału, zaś pytania o plany czy kształtowanie się popytu lub zapotrzebowania –
do najbliższego kwartału.
Omawiane nastawienia, postawy i oceny przedsiębiorców, dotyczące zastosowań technologii
informacyjnych i plany wykorzystywania tych technologii agregowane są w postaci wskaźników
cząstkowych. Im bardziej pozytywne jest nastawienie przedsiębiorców w danej sferze
zastosowań IT, im większy – ich zdaniem – wpływ pozytywny danego czynnika, im lepsza ich
ocena warunków działania lub kondycji finansowej firm, czy im wyraźniejsze plany
inwestowania w technologie teleinformatyczne, tym wyższą wartość przyjmuje dany wskaźnik
cząstkowy. Ogólny obraz nastawień daje natomiast wskaźnik syntetyczny MSI, który jest
średnią arytmetyczną wskaźników cząstkowych i który można traktować jako miarę optymizmu
przedsiębiorców w ich postawach wobec zastosowań informatyki i teleinformatyki.
18
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
Wskaźniki cząstkowe wyliczane są z rozkładów odpowiedzi na poszczególne pytania, z
przyporządkowaniem współczynników (wag). Wartości wag przyjęto tak, by dawały one sporą
czułość wskaźników na zmiany – zarówno w kierunku pozytywnym (przyrosty, poprawienie się
kondycji lub warunków), jak i negatywnym:
TAK / WIĘKSZE / PRZYROST / LEPIEJ;
10 punktów
BEZ ZMIAN / BEZ WPŁYWU / BEZ ZNACZENIA;
5 punktów
NIE / MNIEJSZE / UBYTEK / GORZEJ;
–2 punkty
Od drugiej edycji badań (od lutego 2004 r.) wskaźnik MSI jest normalizowany
współczynnikiem odzwierciedlającym rozszerzenie liczby badanych firm, tak, by jego wartość
była bezpośrednio porównywalna z wartością początkową.
19
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
Iałącznik B. Pytania ankietowe 12. edycji badania MSI
1. Czy w minionym kwartale nastąpiły zmiany zasobów informatycznych firmy (sprzęt,
oprogramowanie)?
•
•
•
przyrost
bez zmian
zmniejszenie
2. Czy produkty i usługi informatyczne są obecnie (w stosunku do poprzedniego kwartału):
•
•
•
łatwiej dostępne (niższe ceny)
bez zmian
trudniej dostępne (wyższe ceny)
3. Czy usługi telekomunikacyjne są obecnie (w stosunku do poprzedniego kwartału):
•
•
•
łatwiej dostępne (niższe ceny)
bez zmian
trudniej dostępne (wyższe ceny)
4. Czy minionym kwartale wyposażenie informatyczne firmy (sprzęt komputerowy i
oprogramowanie) przyczyniło się do zwiększenia przychodów firmy?
•
•
•
TAK
brak zmiany (lub nie można określić)
NIE
5. Czy w minionym kwartale wyposażenie informatyczne firmy (sprzęt komputerowy i
oprogramowanie) przyczyniło się do zmniejszenia kosztów firmy?
•
•
•
TAK
brak zmiany (lub nie można określić)
NIE
6. Czy przewidywany popyt (zapotrzebowanie) Państwa firmy na sprzęt i usługi
informatyczne (w stosunku do poprzedniego kwartału):
•
•
•
będzie większy
nie przewidujemy zmian
będzie mniejszy
7. Czy przewidywany popyt (zapotrzebowanie) Państwa firmy na oprogramowanie (w
stosunku do poprzedniego kwartału):
•
•
•
będzie większy
nie przewidujemy zmian
będzie mniejszy
20
MSI – wskaźnik koniunktury informatycznej
12. edycja, sierpień 2006 r.
8. Jak oceniają Państwo ogólną sytuację ekonomiczną firmy (w stosunku do poprzedniego
kwartału)?
•
•
•
lepsza
brak zmian
gorsza
9. Jak oceniają Państwo wpływ bieżących wydarzeń ekonomicznych i politycznych na
kondycję firmy?
•
•
•
pozytywny
bez znaczenia
negatywny
Pytanie dodatkowe (nie wchodzące w skład wskaźnika MSI):
Od przyjmowanego do pracy nowego pracownika mojej firmy oczekuję następujących
umiejętności w posługiwaniu się komputerem:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
żadnych (nie będzie mu to potrzebne na jego stanowisku pracy - np. pracownik fizyczny)
żadnych - nauczy się wszystkiego w pracy
przeglądania Internetu
wyszukiwania informacji w Internecie
odczytywania i wysyłania poczty elektronicznej (e-mail)
posługiwania się typowym pakietem biurowym (edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, program
prezentacyjny)
g) korzystania z baz danych
h) posługiwania się programami graficznymi
i) obsługi zbliżonych urządzeń (np. kasa fiskalna, terminal autoryzacyjny, obrabiarka
sterowana numerycznie, sterowanie w magazynie wysokiego składowania itp)
21