The development of logistics services in Poland in 2008-2011

Transkrypt

Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH
Nr 99
Seria: Administracja i Zarz dzanie
2013
prof. dr hab. Krystyna Pieniak-Lendzion
dr in . Adam Marcysiak
Uniwersytet Przyrodniczo Humanistyczny w Siedlcach
Wydzia Nauk Ekonomicznych i Prawnych
mgr Ma!gorzata Lendzion
Rozwój rynku us!ug logistycznych w Polsce
w latach 2008-2011
The development of logistics services in Poland
in 2008-2011
Streszczenie: Obecnie w Polsce obserwuje si sta!y wzrost poda"y us!ug logistycznych.
W sektorze tym istnieje wiele przedsi biorstw, które ró"ni# si wielko$ci#, struktur# organizacji,
form# w!asno$ci, jak równie" zró"nicowanych pod wzgl dem oferowanych us!ug. Wyst puj# firmy oferuj#ce podstawowe us!ugi z zakresu magazynowania, transportu lub spedycji, jak te" takie, które oferuj# rozwi#zania kompleksowe. Bran"a us!ug logistycznych charakteryzuje si ci#g!# dynamik# zmian w us!ugach, jakie operatorzy $wiadcz# swoim klientów. W Polsce mo"na
zaobserwowa% zmiany w bran"y TSL (transport – spedycja – logistyka). Widocznym efektem
zmian jest konsolidacja mniejszych przedsi biorstw, w celu zwi kszenia potencja!u lub wch!oni cie wielu mniejszych przez wi kszych operatorów logistycznych. Obecnie mo"na zaobserwowa% zainteresowanie bardziej rozbudowan# gam# us!ug logistycznych, rozwi#zuj#cych problemy w sposób kompleksowy i bardziej sprawny. Rosn#cej popularno$ci tego nowego
zjawiska sprzyja znaczny przyrost powierzchni magazynowej przeznaczonej pod wynajem,
a tak"e rosn#ce przekonanie firm o korzy$ciach, które p!yn# z zaanga"owania dostawcy zewn trznego.
S!owa kluczowe: klasyfikacja podmiotów, zmiany strukturalne, bran!a TSL
Abstract: Currently in Poland, a supply of logistics services has been increased. There is a wide diversity of services, which are offered by companies operating in the TSL sector. The companies are different in size, structure of the organization and type of ownership. There are many
companies which provide only one type of logistics services e.g. storage, transport and shipping. In the TSL there are also companies offering a wide variety of logistics services. In Poland
the TSL sector is still changing. Small companies are merged into one big company in order to
increase their potential and gain a competitive advantage. It is noticed that clients of TLS sector
more and more often choose companies which offer a wide variety of logistics services. This
companies help to solve problems of their clients in more comprehensive and efficient way. The
grow of storage space for rent is the result of the growing popularity of comprehensive services.
Clients of the TLS sector also indentify a lot of benefits in connection with involvement of an external supplier.
Key words: classification of entities, structural changes, TSL sector
52
K. Pieniak-Lendzion, A. Marcysiak, M. Lendzion
Wst"p
Rynek us ug logistycznych w Polsce w obecnych uwarunkowaniach
rozwija si" bardzo dynamicznie. Wi#!e si" to z faktem, i! Polska posiada
du!y potencja gospodarczy, a polskie firmy transportowe odgrywaj# znacz#c# rol" na arenie mi"dzynarodowej. Rynek us ug logistycznych zwany
bran!# TSL to obok transportu i logistyki tak!e spedycja. Jest to bardzo
spójna bran!a. Cz"sto przedsi"biorstwa $wiadcz# ca y pakiet us ug, co pozwala im na zaspokojenie wymaga% klienta i oferowanie kompleksowych
us ug o wysokiej jako$ci.
Obecnie obserwuje si" sta y wzrost poda!y us ug logistycznych. Jest
to spowodowane g ównie zwi"kszeniem si" popytu na us ugi transportowe
o coraz wi"kszym zakresie, #cznie z magazynowaniem towarów, jak równie! zespo em czynno$ci formalnoprawnych1. Warunkiem koniecznym do
wyodr"bnienia specyficznych cech us ug logistycznych jest okre$lenie
przedmiotów dzia alno$ci us ugowej2.
Gwa towny rozwój us ug w XXI wieku mo!na opisa&, uwzgl"dniaj#c co
najmniej trzy czynniki. Po pierwsze, zwi"kszanie si" systematycznie czasu
wolnego w wyniku automatyzacji procesów produkcyjnych na $wiecie. Drugi
czynnik to wszechogarniaj#ca rewolucja informatyczna, dzi"ki której w szybki sposób mo!na komunikowa& si" z kontrahentami innych krajów. Trzecim
czynnikiem, indukowanym przez drugi, czyli przez wykorzystanie technologii
informatycznych jest znacz#ca dywersyfikacja form $wiadczenia us ug,
wzrostu ich jako$ci, powodowana szybkim rozpoznaniem wielko$ci i struktury popytu na ca ym naszym globie3.
W szerokim uj"ciu, us uga logistyczna obok czynno$ci transportowo-spedycyjnych obejmuje równie! us ugi terminalowe, pocz#wszy od crossdockingu, przez magazynowanie, po kompletacj" (w tym pobieranie i pakowanie) oraz czynno$ci uszlachetniaj#ce, takie jak: metkowanie, polonizacj",
re-packing, foliowanie, drobne naprawy, tworzenie zestawów promocyjnych
– zwanych czasami co-packingiem i inne). Co wi"cej, firmy logistyczne cz"sto zarz#dzaj# stanem zapasów swoich klientów, podejmuj# si" kompleksowej obs ugi dystrybucji, a tak!e doradztwa logistycznego, które si"ga dalej
ni! tylko do wyboru trasy przewozu lub bazy dostawy4.
Klasyfikacja podmiotów dzia!aj#cych
na rynku us!ug logistycznych
Kondycja polskiego sektora us ug logistycznych w 2011 roku poprawia si" w stosunku do roku poprzedniego. Firmy nie poprzestaj# na prowadzeniu jednego rodzaju biznesu, $wiadcz#c tzw. us ugi kompleksowe. Ich
1
E. Go embska (red.), Kompendium wiedzy o logistyce, PWN, Warszawa 2010, s. 268.
W. Rydzkowski (red.), Us!ugi logistyczne, Instytut Logistyki i Magazynowania, Pozna% 2011,
s. 9.
3
E. Go embska, K. Tyc-Szmil, J. Brauer, Logistyka w us!ugach, PWN Warszawa 2008, s. 9.
4
W. Rydzkowski (red.), Us!ugi …, op. cit., s. 12, 13.
2
Seria: Administracja i Zarz dzanie (26)2013
ZN nr 99
53
Rozwój rynku us!ug logistycznych w Polsce w latach 2008-2011
przychody s# liczone w milionach z otych5. Tabela 1 przedstawia zestawienie 10 firm o najwi"kszych przychodach osi#ganych ze sprzeda!y podstawowej na polskim rynku us ug logistycznych w 2011 roku.
Tabela 1. Ranking firm TSL wed ug wielko$ci przychodów w 2011 roku
(w tys. z ) oraz wielko$& zatrudnienia
Nazwa firmy
Company name
Grupa RABEN
SCHENKER sp. z o.o.
LOTOS KOLEJ
sp. z o.o.
ROHLING SUUS
LOGISTICS SA
Grupa DSV
PEKAS S.A.
GEFCO Polska
sp. z o.o.
FM Logistics
JAS–FBG SA.
NO Polska sp. z o.o.
Razem
1
2
3
Przychody ze
sprzeda!y podstawowej TSL
(w tys. z )
Sales revenues
of TSL sector
(thousand zl)
1590703
1290513
563354
4
491818
796
5
6
7
486127
543608
441558
747
1180
332
8
9
10
-
403401
414884
394892
6 620 858
2901
866
806
14 942
Pozycja w ranking
Position in the
ranking
Wielko$& zatrudnienia
Number of employees
4700
1800
814
'ród o: obliczenia w asne na podstawie: H. Brdulak: Ranking firm transportowo-spedycyjno-logistycznych (TSL) w Polsce, 2011.
Na podstawie danych zawartych w tabeli 1 mo!na stwierdzi&, !e
a! dziewi"& firm z bran!y TSL uzyska o w 2011 roku dochody powy!ej
400 mln z , (#czna warto$& przychodów dziesi"ciu najlepszych firm w rankingu w 2011 roku wynios a oko o 6,6 mld z otych. Najwi"ksze przychody
wygenerowa a Grupa RABEN i Schenker (prawie 1,6 i 1,3 mln z ). W pierwszej dziesi#tce znalaz y si" tak!e nast"puj#ce firmy: LOTOS KOLEJ,
ROHLING SUUS, LOGISTICS S.A., Grupa DSV, PEKAS S.A., GEFCO Polska sp. z o.o., FM Logistics, JAS –FBG S.A., Przychody tych firm wynios y
od 403 do 563 mln z otych.
W tabeli 1 zosta a tak!e ukazana wielko$& zatrudnienia w poszczególnych firmach. Analiza danych wskazuje na du!e zró!nicowanie w liczbie
pracowników. Firma GEFCO zatrudnia a oko o 332 osoby, podczas gdy
Grupa RABEN 4700 osób. (#cznie dziesi"& pierwszych firm rankingu zatrudnia o ponad 14 tys. pracowników.
5
A.M. Jaszka: Sektor us!ug logistycznych w teorii i praktyce, Difin, Warszawa 2009, s. 79-87.
ZN nr 99
54
Tabela 2. Zmiany pozycji w rankingu w$ród firm $wiadcz#cych us ugi TSL
w latach 2008-2011
Nazwa firmy Company name
Pozycja w rankingu
Position in the ranking
2009
2010
1
2
2008
3
Grupa RABEN
SCHENKER
sp. z o.o.
LOTOS KOLEJ sp. z
o.o
ROHLING SUUS
LOGISTICS S.A.
Grupa DSV
PEKAS S.A.
GEFCO Polska sp. z
o.o.
FM Logistics
JAS – FBG S.A.
NO Polska sp. z o.o.
2011
1
2
2
3
2
-
7
6
3
12
12
10
4
11
10
5
8
7
8
5
6
-
-
9
7
6
-
-
-
8
9
10
'ród o: obliczenia w asne na podstawie: H. Brdulak: Ranking firm transportowo-spedycyjno-logistycznych (TSL) w Polsce, 2011 .
Source: Calculations based on: H. Brdulak: Ranking of transport - freight forwarding - logistics
(TSL) in Poland, 2011.
Analiza danych zawartych w tabeli 2 pozwala stwierdzi&, !e Grupa
RABEN oraz Schenker znajdowa y si" na przestrzeni lat 2008-2011 na czoowych miejscach w rankingach. Firmy te generuj# równie! najwi"ksze przychody. Od 2008 roku poprawia y si" tak!e pozycje firm: ROHLING SUUS
LOGISTICS SA, Grupy DSV, PEKAS S.A. Nale!y doda&, !e nie wszystkie
firmy w poszczególnych latach by y ujmowane w rankingu. Mo!e to wynika&
z faktu, !e udzia w badaniu jest dobrowolny.
Tabela 3. Podzia przedsi"biorstw w bran!y TSL na bazie wyodr"bnienia
grup przychodowych i pochodzenia kapita u w 2011 roku
Grupy firm
o przychodach
Revenue
of company
Liczba firm
Number of
companies
)redni przychód
z dzia alno$ci TSL
(mln z )
Average income
(million zl)
)rednie
zatrudnienie
(osoby)
Average number
of employees
300 mln - 1 mld z
14
592
2131
100-300 mln z
18
181
309
50-100 mln z
10
83
200
10-50 mln z
14
29
52
do 10 mln z
3
4,9
72
Pochodzenie kapita u
(ilo$& firm)
The origin of capital
(number of firms)
zagraniczny - foreign 7
mieszany - mixed 3
polski - polish 4
mieszany - mixed 3
polski - polish 9
polski - polish 6
mieszany - mixed 11
polski - polish 3
mieszany - mixed 2
polski - polish 1
'ród o: obliczenia w asne na podstawie: H. Brdulak: Ranking firm transportowo-spedycyjno-logistycznych (TSL) w Polsce, 2011
ZN nr 99
55
Analizuj#c dane zawarte w tabeli 3 mo!na stwierdzi&, !e w 2011 roku
najsilniejsz# grup" stanowi y firmy o przychodach 100-300 mln z otych. W tej
grupie by o 18 firm. )redni przychód na jedn# firm" wynosi 181 mln z otych.
W grupie tej by o dziewi"& firm z kapita em polskim, sze$& z kapita em zagranicznym. W grupie firm o przychodach od 300 mln do 1 mld z znalaz o si"
14 firm, w których $redni przychód z dzia alno$ci TSL wyniós 592 mln z otych,
W$ród tych firm siedem dysponowa o kapita em zagranicznym, mieszanym
trzy firmy i cztery kapita em polskim. Równie! 14 firm znalaz o si" w grupie
o przychodach 10-50 mln z otych. )redni dochód z dzia alno$ci TSL wyniós
29 mln z otych. W tej grupie firm dominowa kapita mieszany (78,5%). W grupie firm o przychodach do 10 mln z otych zanotowano 3 firmy o $rednich dochodach 4,9 mln z otych. Nale!y zwróci& uwag", !e $rednio firma z tej grupy
zatrudnia wi"cej osób (72 osoby) ni! firma z grupy wy!szej (52 osoby).
Zmiany strukturalne na rynku us!ug logistycznych
W Polsce dzia aj# firmy posiadaj#ce kapita polski, zagraniczny, a tak!e mieszany. Rysunek 1 przedstawia procentowy udzia pochodzenia kapitau w przedsi"biorstwach dzia aj#cych na rynku TSL.
Rysunek 1. Struktura kapita owa firm dzia aj#cych na rynku TSL w latach 2008-2011
'ród o: obliczenia w asne na podstawie: H. Brdulak: Ranking firm transportowo-spedycyjno-logistycznych (TSL) w Polsce, 2011.
Analiza danych zawartych na rysunku 1 pozwala stwierdzi&, !e firmy
z bran!y TSLw zdecydowanej wi"kszo$ci s# finansowane z kapita u krajowego. Takie firmy w 2008 roku stanowi y ponad 50%. Udzia firm o kapitale
zagranicznym mie$ci si" w analizowanym okresie w przedziale 28,8-32.2%.
Na przestrzeni lat 2008-2011 wzrasta liczba firm o kapitale mieszanym
(z 16,1% do 32,2%). )wiadczy to o otwieraniu si" polskich firm na wspó pra-
ZN nr 99
56
c" z przedsi"biorstwami zagranicznymi, a tak!e o wi"kszej ch"ci do lokowania kapita u w Polsce przez przedsi"biorców zagranicznych6.
Na rynek us ug logistycznych sk adaj# si" przedsi"biorstwa $wiadcz#ce us ugi transportowe, spedycyjne, logistyczne, us ugi celne, magazynowania, a tak!e kurierskie. Firmy dzia aj#ce na rynku TSL cz"sto $wiadcz# kilka
rodzajów us ug, np: firma transportowa $wiadczy równie! us ug" magazynowania lub firma spedycyjna poszerza swoj# ofert" o us ugi celne7. Rysunek 2 przedstawia zakres us ug oferowanych przez firmy dzia aj#ce w bran!y TSL w 2011 roku.
Rysunek 2. Zakres us ug oferowanych przez przedsi"biorstwa dzia aj#ce w bran!y TSL
w roku 2011
'ród o: Obliczenia w asne na podstawie: H. Brdulak: Ranking firm transportowo-spedycyjno-logistycznych (TSL) w Polsce, 2011
Po analizie danych zawartych na rysunku 2 mo!na stwierdzi&, !e najwi"cej firm, dzia aj#cych na rynku us ug logistycznych $wiadczy o us ugi
spedycyjne (98,4%) oraz transportowe (88,1%). Firmy zajmuj#ce si" magazynowaniem towarów stanowi y 72,9%, natomiast firmy $wiadcz#ce us ugi
logistyczne 67,8%%. Przedsi"biorstw prowadz#cych obs ug" celn# by o
59%. Najmniej firm, spo$ród zawartych w raporcie, $wiadczy us ugi kurierskie. Ich udzia wynosi 10,2%.
Firmy staraj# si" $wiadczy& kompleksowe us ugi, dlatego nie zamykaj# si" w prowadzeniu tylko jednego rodzaju dzia alno$ci. Ta tendencja trwa
ju! od kilkunastu lat. Rysunek 3 ukazuje zmiany zakresu us ug oferowanych
przez firmy bran!y TSL w uk adzie czasowym.
6
7
Logistyka w Polsce. Raport 2011. ILiM Biblioteka Logistyka, Pozna% 2012, s. 34-37.
M. Ciesielski (red.), Rynek us!ug logistycznych, Difin, Warszawa 2005. s. 57-70.
ZN nr 99
57
Rysunek 3. Zmiany zakresu us ug oferowanych przez firmy bran!y TSL w latach 2008-2011
'ród o: obliczenia w asne na podstawie: H. Brdulak: Ranking firm transportowo-spedycyjno-logistycznych (TSL) w Polsce, 2011
Na podstawie danych zawartych na rysunku 3 mo!na stwierdzi&, !e
na polskim rynku us ug logistycznych zasz y niewielkie zmiany je!eli chodzi
o us ugi $wiadczone przez przedsi"biorstwa. Zarówno w 2008 jak i w 2011
roku najliczniejsz# grup" stanowi y us ugi transportowe i spedycyjne. Ich
udzia na przestrzeni analizowanych lat zawsze wynosi powy!ej 88%.
W$ród firm, które wzi" y udzia w badaniu nast#pi nieznaczny spadek
$wiadczenia us ug logistycznych z 79,1% w 2008 roku do 68% w 2011 roku,
a tak!e us ug celnych z 62.1% w 2008 roku do 69% w 2011 roku. Bran!#,
która wykazywa a dynamiczny rozwój by a bran!a kurierska.
Podsumowanie
W Polsce mo!na obecnie zaobserwowa& zmiany w bran!y TSL
(transport – spedycja – logistyka). Widocznym efektem zmian jest konsolidacja mniejszych przedsi"biorstw, w celu zwi"kszenia potencja u lub
wch oni"cia wielu mniejszych przez wi"kszych operatorów logistycznych.
Polski rynek us ug logistycznych zacz# si" rozwija& w latach 90. Jego
rozwój determinowany by z jednej strony rosn#cym popytem, z drugiej za$
wej$ciem na rynek europejskich operatorów logistycznych, przenosz#cych
do Polski standardy obowi#zuj#ce na rozwini"tych rynkach. Udzia sektora
w gospodarce ca y czas wzrasta. Ostatnie lata na polskim rynku us ug logistycznych to okres znacz#cych zmian strukturalnych i jako$ciowych. Firmy
transportowe, spedycyjne, kurierskie i logistyczne stale rozszerzaj# zakres
ZN nr 99
58
us ug, by móc oferowa& klientom kompleksow# obs ug", zaspokajaj#c#
wszystkie ich potrzeby.
Bran!a firm logistycznych $wiadcz#cych ca o$ciow# obs ug" logistyczn# dla zewn"trznych partnerów jest bran!# rozwojow#. Dowodem na to s#
wyniki uzyskiwane przez firmy. Kierunkiem ewolucji dla tej bran!y b"dzie
jeszcze wi"ksze zacie$nienie wspó pracy z kontrahentami przede wszystkim
poprzez integracj" swoich systemów informatycznych oraz przejmowanie
w coraz wi"kszym stopniu czynno$ci charakterystycznych dla ostatniej fazy
produkcji.
Wzrost z o!ono$ci systemów logistycznych, który wci#! post"puje
zmusza przedsi"biorstwa do zlecania obs ugi logistycznej wyspecjalizowanym firmom logistycznym sektora TSL. Jeszcze do$& niedawno, by przes a& towar do klienta, wystarcza o po$rednictwo firm transportowych lub
spedycyjnych. Obecnie mo!na zaobserwowa& zainteresowanie bardziej
rozbudowan# gam# us ug logistycznych, rozwi#zuj#cych problemy w sposób kompleksowy i bardziej sprawny. Rosn#cej popularno$ci tego nowego zjawiska sprzyja znaczny przyrost powierzchni magazynowej przeznaczonej pod wynajem, a tak!e rosn#ce przekonanie firm o korzy$ciach, które
p yn# z zaanga!owania dostawcy zewn"trznego.
Bibliografia
Brdulak H., Ranking firm transportowo-spedycyjno-logistycznych (TSL)
w Polsce, 2011. „Rzeczpospolita” 2012, dodatek LTS nr 2.
Ciesielski M. (red.), Rynek us!ug logistycznych, Difin, Warszawa 2005.
Go embska E. (red.), Kompendium wiedzy o logistyce, PWN, Warszawa
2010.
Go embska E., Tyc-Szmil K., Brauer J., Logistyka w us!ugach, PWN Warszawa 2008.
Jaszka A.M., Sektor us!ug logistycznych w teorii i praktyce, Difin, Warszawa
2009.
Logistyka w Polsce. Raport 2011, ILiM Biblioteka Logistyka, Pozna% 2012.
Rydzkowski W. (red.), Us!ugi logistyczne, Instytut Logistyki i Magazynowania, Pozna% 2011.
ZN nr 99

The development of logistics services in Poland in 2008-2011

Transkrypt

Podobne dokumenty

Jak zarabiać więcej w sektorze TSL.

Rewolucje TSL na finiszu

Transport, spedycja, logistyka

Jak efektywnie poszukiwać pracy?

MIĘDZYNARODOWE Forum EURO-TSL

Oferta pracy (praca, CV, Kariera) - Sales Manager

Gazeta Prawna - Eco driving academy

LOGISTYKA Pytanie egzaminacyjne kierunkowe Statystyka Czym