Wystąpienie -

LOL – 4101-29-04/2012
P/12/156
WYSTĄPIENIE
POKONTROLNE
I. Dane identyfikacyjne kontroli
Numer i tytuł kontroli
P/12/156 – Wykonanie wniosków z kontroli ustalania i egzekwowania przez gminy
opłaty adiacenckiej oraz opłaty planistycznej
Jednostka
przeprowadzająca
kontrolę
Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie
Piotr Wanic, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli
nr 82286 z dnia 1 października 2012 r.
Kontroler
(dowód: akta kontroli str. 1-2)
Jednostka
kontrolowana
Urząd Gminy Jonkowo, 11-042 Jonkowo, ul. Klonowa 2
Kierownik jednostki
kontrolowanej
Wojciech Giecko, Wójt Gminy Jonkowo
(dowód: akta kontroli str. 3)
II. Ocena kontrolowanej działalności
Ocena ogólna
Uzasadnienie
oceny ogólnej
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości1,
działalność Urzędu w zbadanym zakresie, w tym prawidłową realizację wniosków
NIK skierowanych do Wójta Gminy Jonkowo w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 5
stycznia 2007 r.
Ocenę pozytywną uzasadnia zwłaszcza:
− uwzględnienie w regulaminie organizacyjnym Urzędu zadań z zakresu
ustalania, poboru i windykacji opłaty adiacenckiej i opłaty planistycznej2,
− naliczenie ww. opłat we wszystkich przypadkach spełniających przesłanki
do wszczęcia postępowania w sprawie ich ustalenia,
− ustalenie wysokości opłat na podstawie wzrostu wartości nieruchomości
określonej przez rzeczoznawcę majątkowego.
Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły natomiast:
− opieszałego podejmowania działań windykacyjnych wobec dłużników
zalegających z zapłatą należności z tytułu wymierzonej im opłaty
adiacenckiej,
− niewyegzekwowania ustanowionych w decyzjach zabezpieczeń należności
z tytułu opłat adiacenckich rozłożonych na raty,
− nienależnego pobrania odsetek w kwocie 2,9 tys. zł od ustalonej w 2009 r.
opłaty planistycznej.
III. Opis ustalonego stanu faktycznego
1. Warunki organizacyjno – prawne ustalania opłaty adiacenckiej oraz
opłaty planistycznej
Opis stanu
faktycznego
1.1. Urząd był należycie przygotowany pod względem organizacyjno-prawnym do
prowadzenia spraw związanych z ustalaniem opłaty adiacenckiej oraz opłaty
planistycznej. Zgodnie bowiem z obowiązującym od dnia 2 stycznia 2008 r.
regulaminem organizacyjnym Urzędu, zadania w zakresie wydawania decyzji
dotyczących opłaty adiacenckiej z tytułu budowy urządzeń infrastruktury technicznej
Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości,
negatywna.
2 Opłata planistyczna – jest to opłata z tytułu wzrostu wartości nieruchomości związanego z uchwaleniem lub zmianą
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego („plan miejscowy” lub „m.p.z.p.”)
1
i podziału nieruchomości oraz decyzji o naliczeniu opłaty planistycznej przypisane
były Referatowi Gospodarki Komunalnej, Inwestycji, Środków Pomocowych
i Ochrony Środowiska, zaś prowadzenie spraw związanych z poborem należności
z tytułu tych opłat - Referatowi Finansów i Podatków. Zadania dotyczące ustalania
i poboru opłaty adiacenckiej oraz opłaty planistycznej, a także związane
z windykacją i egzekucją należności z tytułu tych opłat zostały przypisane
odpowiedzialnym pracownikom w ich zakresach czynności.
(dowód: akta kontroli str. 4-5 i 8)
Opis stanu
faktycznego
1.2. W latach 2009-2012 (III kw.) Gmina Jonkowo („Gmina”) zrealizowała trzy
inwestycje infrastrukturalne o łącznej wartości 4.472,0 tys. zł, tj.:
• Rozbudowę sieci kanalizacyjnej we wsi Jonkowo (etap I) o wartości
1.795 tys. zł, w tym 1.060 tys. zł stanowiły środki własne Gminy,
a 735 tys. zł - pochodzące z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 20072013. Inwestycję odebrano protokolarnie w dniu 15 listopada 2010 r.,
uzyskując w dniu 17 grudnia 2010 r. pozwolenie na jej użytkowanie.
• Budowę sieci wodno-kanalizacyjnej Jonkowo – Giedajty o łącznej wartości
2.220 tys. zł, realizowaną w trzech etapach:
− etap I o wartości 265 tys. zł (sfinansowany w całości ze środków Gminy),
zakończony odbiorem zadania w okresie od 17 sierpnia do 17 grudnia
2009 r., na który uzyskano pozwolenie na użytkowanie 26 września 2011 r.,
− etap II o wartości 1.772 tys. zł (470 tys. zł stanowiły środki Gminy,
a 1.302,0 tys. zł środki z Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i
Mazury 2007-2013), zakończony odbiorem 31 sierpnia 2011 r., na który
uzyskano pozwolenie na użytkowanie 26 września 2011 r.,
− etap III o wartości 183 tys. zł (49 tys. zł środki Gminy i 134 tys. zł środki
z ww. Regionalnego Programu Operacyjnego), zakończony odbiorem
zadania 27 sierpnia 2012 r., na który uzyskano pozwolenie na użytkowanie
26 września 2012 r.
• Przebudowę drogi gminnej Wrzesina – Porbady na odcinku przebiegającym
przez wieś Porbady (ok. 0,5 km) o wartości 457 tys. zł (228 tys. zł środki
Gminy i 229 tys. zł – środki z Narodowego Programu Przebudowy Dróg
Lokalnych 2008-2011), zakończoną odbiorem 18 czerwca 2009 r.
(dowód: akta kontroli str. 6)
Opis stanu
faktycznego
1.3. W latach 2009 – 2012 (III kw.) na terenie Gminy dokonano pięciu podziałów
nieruchomości kwalifikujących się do naliczenia opłaty adiacenckiej, na podstawie
art. 98a ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
(Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.). W okresie tym nie wystąpiły natomiast
podziały i scalenia nieruchomości, a tym samym nie zaistniały przesłanki, o których
mowa w art. 107 ww. ustawy do wymierzenia opłaty adiacenckiej,
(dowód: akta kontroli str. 7)
Opis stanu
faktycznego
1.4. W Urzędzie nie prowadzono odrębnej ewidencji wpływających wypisów aktów
notarialnych zawierających umowy odpłatnego zbycia nieruchomości położonych na
obszarach objętych miejscowymi planami. Wszystkie wpływające do Urzędu wypisy
tych aktów są rejestrowane w książce korespondencji prowadzonej w sekretariacie,
a następnie przekazywane były do Referatu Finansów i Podatków, zaś kopie do
Referatu Gospodarki Komunalnej, Inwestycji, Środków Pomocowych i Ochrony
Środowiska. Według wyjaśnień Sekretarza Gminy Zbigniewa Szala, taki obieg
wypisów aktów notarialnych jest wystarczający do dokonania analizy pod kątem
wszczęcia postępowania o ustalenie opłaty planistycznej, w związku z czym nie
zachodziła potrzeba prowadzenia odrębnej ewidencji tych dokumentów.
(dowód: akta kontroli str. 8-12)
2
W okresie 2009 r. – III kw. 2012 r. do Urzędu wpłynęło ogółem 17 wypisów aktów
notarialnych zawierających umowy odpłatnego zbycia nieruchomości położonych na
obszarach objętych m.p.z.p. Analiza dokumentacji związanej z ww. wypisami
wykazała m.in., że:
− pierwszą czynnością było zlecenie sporządzenia operatu szacunkowego
w terminach od trzech do 41 dni od daty wpływu aktu do Urzędu,
− po sporządzeniu operatu szacunkowego, strony zostały zawiadomione
o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia opłaty planistycznej
w terminie od 15 do 89 dni od daty wpływu wypisu aktu notarialnego do
Urzędu.
(dowód: akta kontroli str. 13)
Opis stanu
faktycznego
1.5. W Urzędzie nie ustalono odrębnych pisemnych procedur postępowania
w zakresie ustalania i poboru opłaty adiacenckiej oraz planistycznej, ponieważ
uznano, że zadania te zostały uwzględnione w regulaminie organizacyjnym Urzędu
oraz określone w zakresach czynności odpowiedzialnych pracowników za ich
prowadzenie.
(dowód: akta kontroli str. 4-5, 8 i 12)
Zasady postępowania w zakresie windykacji należności z tytułu dochodów
określone zostały w instrukcji sporządzania, obiegu, kontroli i archiwizowania
dokumentów księgowych, stanowiących załącznik do zarządzenia Wójta z dnia 21
grudnia 2011 r. w sprawie zasad (polityki) rachunkowości. Zapisano w nich m.in., że
w przypadku zwłoki w spłacie należności, Referat Finansów i Budżetu Urzędu
wysyła do dłużnika wezwanie do zapłaty lub upomnienie w zależności od trybu
postępowania egzekucyjnego. Brak reakcji na wezwanie dłużnika stanowi podstawę
do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.
(dowód: akta kontroli str. 8-11)
Ocena cząstkowa
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie przygotowanie organizacyjno-prawne
Urzędu w zakresie ustalania i poboru opłaty adiacenckiej oraz planistycznej.
Odnotowania wymaga przy tym fakt, że w regulaminie Urzędu określono komórki
organizacyjne realizujące zadania z zakresu ustalania opłaty adiacenckiej
i planistycznej, o co Najwyższa Izba Kontroli wnioskowała do Wójta Gminy Jonkowo
w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 5 stycznia 2007 r. (Nr kontroli P/06/144)
2. Ustalenie przez Radę Gminy Jonkowo („Radę”) wysokości stawek
opłaty adiacenckiej i opłaty planistycznej
Opis stanu
faktycznego
Opis stanu
faktycznego
2.1. W latach 2009 – 2012 r. (III kw.) obowiązywała uchwała Rady z 29 stycznia
2002 r. (ogłoszona 26 lutego 2002 r. w Dz. Urz. Woj. Warmińsko-Mazurskiego nr 27,
poz. 454) w sprawie ustalenia stawki procentowej opłaty adiacenckiej w związku ze
wzrostem wartości nieruchomości. W uchwale tej przyjęto 25% stawkę opłaty
w przypadku podziału nieruchomości oraz 45% - budowy urządzeń infrastruktury
technicznej.
2.2. W latach 2004-2012 (III kwartał) Rada uchwaliła 18 planów miejscowych, które
ogłoszono w dziennikach urzędowych województwa warmińsko-mazurskiego.
Ustalone w nich stawki procentowe opłaty planistycznej wyniosły:
− 30% dla terenów przeznaczonych pod budowę mieszkalną, usługową,
usługowo-handlową, usługowo-mieszkalną,
− od 20 do 30% dla terenów górniczych, kopalni kruszywa oraz składowania
ziemi humusowej,
− od 5 do 30% dla zieleni, terenów przeznaczonych pod zalesienie, dróg
wewnętrznych, ciągów pieszo-jezdnych, rezerwy terenów pod drogi,
przepompowni ścieków oraz stacji transformatorowych.
3
Stwierdzono, że w odniesieniu do niektórych terenów zielonych, tj. zieleni naturalnej
(oznaczonej symbolem ZN) zieleni leśnej (ZL) i zieleni izolacyjnej (ZI),
a także ulic wewnętrznych (KDW), w trzech planach (uchwalonych w 2010 r.)
przyjęto stawki opłat w wysokości 5%, zaś w pięciu innych (uchwalonych w latach
2005-2011) nie ustalono tych stawek. Zróżnicowanie stawek opłaty w odniesieniu do
tych terenów, inspektor ds. budownictwa D.P. uzasadnił różną interpretacją
urbanistów sporządzających projekty uchwał. Według wyjaśnień Wójta Gminy
wynikało to natomiast z każdorazowej dyskusji radnych nad danym planem, gdzie
m.in. oceniano wielkość terenów zielonych w stosunku do terenów mieszkalnych
i w przypadku, gdy tereny zielone można było włączyć do terenów mieszkalnych,
stosowano stawkę 5%.
(dowód: akta kontroli str. 14-15, 69-70)
Ocena cząstkowa
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie wypełnienie obowiązku przez organ
stanowiący Gminy ustalenia wysokości stawek opłaty adiacenckiej oraz
planistycznej, które były zgodne z określonymi w art. 98a ust. 1 i 146 ust. 2 ustawy o
gospodarce nieruchomościami oraz w art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r.
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r., poz. 647).
3. Wyceny wzrostu wartości nieruchomości
Opis stanu
faktycznego
W latach 2009 – 2012 (III kw.) wykonanie wyceny wzrostu wartości nieruchomości
Urząd zlecił rzeczoznawcom majątkowym w odniesieniu do wszystkich:
− 81 prowadzonych postępowań o ustalenie opłaty adiacenckiej w związku ze
zrealizowaną rozbudową sieci kanalizacyjnej we wsi Jonkowo,
− 10 postępowań o ustalenie tej opłaty w związku z podziałem nieruchomości
(w tym pięć dotyczyło podziałów dokonanych przed 2009 r.),
− 23 postępowań dotyczących ustalenia opłaty planistycznej.
Wyboru rzeczoznawców dokonano w oparciu o kierowanie corocznych zapytań do
trzech-czterech podmiotów wykonujących usługi w tym zakresie.
Wartość zleconych wycen nie przekraczała w danym roku kwoty 14.000 euro, a tym
samym nie zachodziła konieczność stosowania ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.).
Za wykonane w latach 2009-2012 (III kwartał) wyceny wzrostu wartości
nieruchomości dla potrzeb ustalenia opłaty adiacenckiej zapłacono rzeczoznawcom
ogółem 37.385 zł, a w przypadku opłaty planistycznej – 24.443 zł.
(dowód: akta kontroli str. 16-18)
Ocena cząstkowa
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, że wzrost wartości nieruchomości
w związku z budową urządzeń infrastruktury technicznej, podziałem nieruchomości
oraz sprzedażą nieruchomości położonych na obszarach objętych miejscowymi
planami, we wszystkich przypadkach uzasadniających wymierzenie opłaty
adiacenckiej oraz planistycznej, ustalano wyłącznie na podstawie sporządzonych
przez rzeczoznawców majątkowych operatów szacunkowych.
4. Prowadzenie postępowań w sprawach o ustalenie opłaty adiacenckiej
i planistycznej
Opis stanu
faktycznego
4.1. W związku z przekazaną w dniu 17 grudnia 2010 r. do użytkowania inwestycją
dotyczącą rozbudowy sieci kanalizacyjnej we wsi Jonkowo, Urząd podjął działania
w celu ustalenia opłaty adiacenckiej. W zasięgu jej oddziaływania znajdowało się 81
nieruchomości, których wartość według wycen sporządzonych przez
rzeczoznawców majątkowych wzrosła od 1,9 do 6,6 tys. zł. Po otrzymaniu operatów
szacunkowych, wydano ogółem 81 decyzji administracyjnych ustalających opłatę
4
adiacencką (z zastosowaniem określonej przez Radę 45% stawki opłaty) na łączną
kwotę 149,6 tys. zł, w tym:
− 44 decyzji na kwotę 90,8 tys. zł dotyczących nieruchomości
zlokalizowanych w Osiedlu Leśnym, wydano w terminie od 290 do 376 dni,
od daty oddania inwestycji do użytku,
− 37 decyzji (58,8 tys. zł) obejmujących nieruchomości w Osiedlu Królów
wydano w terminie odpowiednio od 465 do 537 dni.
Zgodnie z art. 145 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, wydanie decyzji
o ustaleniu opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie do trzech lat, od dnia
stworzenia warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń
infrastruktury technicznej.
Wojciech Giecko – Wójt Gminy wyjaśnił, że w przypadku Osiedla Leśnego wpływ na
termin wydania decyzji ustalających opłaty adiacenckie miała głównie duża liczba
nieruchomości, którym stworzono warunki przyłączenia do sieci, a także zgłaszanie
przez ich właścicieli zastrzeżenia do sporządzonych operatów szacunkowych.
W przypadku natomiast Osiedla Królów, na termin wydania decyzji wpływ miał brak
podłączenia sieci energetycznej do przepompowni ścieków po odbiorze inwestycji.
Faktyczne możliwość podłączenia do sieci zostały zatem stworzone z początkiem
2012 r., tj. po wykonaniu przyłącza energetycznego.
Do 30 września 2012 r. nie zostały jeszcze stworzone warunki przyłączenia do sieci
kanalizacyjnej ok. 90 nieruchomości, zlokalizowanych w północnej części ww.
inwestycji. Według wyjaśnień Mariusza Olkowskiego – kierownika Referatu
Gospodarki Komunalnej, Inwestycji, Środków Pomocowych i Ochrony Środowiska,
dokonany w 2011 r. przegląd gwarancyjny wybudowanej w tej części sieci
kanalizacyjnej wykazał szereg usterek, które uniemożliwiały jej funkcjonowanie,
a wykonawca inwestycji nie wywiązał się z dokonania napraw gwarancyjnych,
pomimo wezwań ze strony Urzędu. W związku z tym faktem, Gmina uzyskała
należność w kwocie 425 tys. zł, wynikającą z zabezpieczenia należytego wykonania
umowy zawartej z tym wykonawcą.
Na wykonanie napraw gwarancyjnych, Gmina ogłosiła przetarg, w wyniku którego
w dniu 11 września 2012 r. zawarto umowę z Przedsiębiorstwem InżynieryjnoBudowlanym „Przem-Gri” Sp. z o.o. w Olsztynie, z terminem wykonania prac
ustalonym na 12 listopada 2012 r.
(dowód: akta kontroli str. 16 i 19-23 i 38)
Do końca października 2012 r. Urząd nie podjął działań mających na celu ustalenie
opłaty adiacenckiej, w związku z zakończeniem budowy sieci wodno-kanalizacyjnej
Jonkowo – Giedajty, realizowanej w trzech etapach, na które uzyskano pozwolenie
na użytkowanie we wrześniu 2011 r. (I i II etap) oraz wrześniu 2012 r. (III etap).
Należy jednak podkreślić, że warunki przyłączenia do sieci nieruchomości
zlokalizowanych w zasięgu oddziaływania ww. inwestycji zostały stworzone dopiero
pod koniec września 2012 r., tj. po wykonaniu przyłącza energetycznego.
Inspektor ds. budownictwa, odpowiedzialna za sprawy związane z naliczeniem
opłaty adiacenckiej wyjaśniła, że działania zmierzające do ustalenia i naliczenia
opłat adiacenckiej będą podjęte w kilku etapach, z uwagi na dużą liczbę
nieruchomości (ok. 400), dla których stworzone zostały warunki przyłączenia do
sieci. Z powodu konieczności wyłonienia wykonawcy operatów szacunkowych przy
zastosowaniu ustawy Prawo zamówień publicznych, wykonanie operatów będzie
zlecone z początkiem 2013 r.
(dowód: akta kontroli str. 15-16)
5
Niepodjęcie działań w celu wymierzenia opłaty adiacenckiej, w związku
z wykonaniem przebudowy 0,5 km drogi gminnej Wrzesina – Porbady na odcinku
przebiegającym przez wieś Porady o wartości 456,7 tys. zł, Wójt wyjaśnił, że:
− realizacja tego zadania nie była nową inwestycją drogową, a jedynie
modernizacją istniejącej drogi brukowej (położono dywanik asfaltowy),
− nie zachodziła potrzeba wykonania infrastruktury towarzyszącej, takich jak
np oświetlenia ulicznego.
(dowód: akta kontroli str. 16, 23 i 28-31, 69-70)
Opis stanu
faktycznego
4.2. W latach 2009 – 2012 (III kw.) Urząd prowadził 10 postępowań w celu ustalenia
opłaty adiacenckiej, w związku z dokonanymi (na wniosek właścicieli) podziałami
nieruchomości. W wyniku tych postępowań wydanych zostało 9 decyzji
administracyjnych ustalających tę opłatę na łączną kwotę 359,4 tys. zł natomiast do
30.09.2012 r. nie wydano jeszcze decyzji, w związku z podziałem dokonanym
w lipcu 2012 r. Spośród tych decyzji, cztery wydano w terminie od 122 dni do 232
dni od uprawomocnienia się decyzji o podziale nieruchomości (dotyczyło to
podziałów dokonanych w latach 2010-2011), zaś pięć – w terminie od 706 dni do
1608 dni (dotyczyło podziałów dokonanych w latach 2006-2008).
Wydanie tych decyzji związane było z realizacją wniosku pokontrolnego zawartego
w wystąpieniu pokontrolnym NIK z dnia 5 stycznia 2007 r.
(dowód: akta kontroli str. 7)
Opis stanu
faktycznego
4.3. Spośród wszystkich wydanych 90 decyzji ustalających opłatę adiacencką
(81 w związku z budową urządzeń infrastruktury technicznej oraz 9 – w wyniku
dokonanych podziałów nieruchomości) na łączną kwotę 509 tys. zł, w 48 decyzjach
(na kwotę 142,9 tys. zł), na wnioski właścicieli nieruchomości, rozłożono płatność
opłaty na raty roczne, na okres od dwóch do czterech lat. W każdej z tych decyzji,
zgodnie z art. 147 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, określono, że raty
podlegają oprocentowaniu przy zastosowaniu stopy procentowej równej redyskonta
weksli stosowanej przez Narodowy Bank Polski, przy czym należne odsetki za cały
okres spłaty podlegają zapłacie wraz z ostatnią ratą.
Analiza losowo wybranych 25 decyzji, w których płatność opłaty rozłożono na raty
(łączna kwota należności rozłożonych na raty wyniosła 99,4 tys. zł) wykazała, że we
wszystkich przypadkach, zgodnie z wymogami art. 147 ust. 1 ustawy o gospodarce
nieruchomościami, określono zabezpieczenie należności Gminy z tego tytułu,
poprzez ustanowienie na nieruchomości hipoteki na rzecz Gminy.
Ustalone
nieprawidłowości
Stwierdzono, że do czasu kontroli NIK (17 października 2012 r.) we wszystkich
analizowanych 25 przypadkach Urząd nie wyegzekwował jednak od właścicieli
nieruchomości wniesienia ustalonego w decyzjach zabezpieczenia wierzytelności
rozłożonych na raty. Wojciech Giecko – Wójt Gminy wyjaśnił, że nie wyegzekwował
ustanowienia hipoteki z uwagi na stosunkowo niskie wysokości opłat, które
rozłożono na raty. Ujawnienie w księdze wieczystej nawet niewielkiej wierzytelności
może spowodować dla zobowiązanego do zapłaty niewspółmierne skutki
wpływające na jego sytuację życiową. Podał również, że w tych przypadkach mamy
do czynienia z osobami, które w celu budowy domów posiłkowały się kredytami.
Nadmienił, że wszystkie opłaty, a zwłaszcza ich terminowe regulowanie jest na
bieżąco kontrolowane, zaś w przypadku uchylania się przez stronę od obowiązku
wpłat można w każdym czasie dokonać stosownych wpisów.
(dowód: akta kontroli str. 24-31)
Opis stanu
faktycznego
4.4. W okresie 2009 r. – III kw. 2012 r. Wójt wydał ogółem 23 decyzje ustalające
opłaty planistyczne w łącznej kwocie 267,6 tys. zł, z których 14 (na kwotę
228,7 tys. zł) się uprawomocniły. Ustalone w tych decyzjach wysokości opłaty
planistycznej były zgodne ze stawkami procentowymi określonymi w miejscowych
planach. Spośród 14 uprawomocnionych decyzji:
6
− jedną wydano w 2009 r. na kwotę 8.885,40 zł, która została uregulowana
w dniu 28 maja 2012 r., wraz z odsetkami wynoszącymi 2.850,33 zł
i kosztami upomnienia w wysokości 8,80 zł,
− jedną wydano w 2011 r. na kwotę 3.793,20 zł, która zapłacono 23 stycznia
2012 r., wraz z kosztami upomnienia (8,80 zł),
− 12 decyzji wydano w 2012 r. ustalających opłaty w kwocie 215,9 tys. zł,
z czego 35,8 tys. zł zapłacono w lipcu 2012 r., a pozostała kwota
180,1 tys. zł, do końca 30 września 2012 r. nie została jeszcze opłacona.
(dowód: akta kontroli str. 32)
Ustalone
nieprawidłowości
Stwierdzono, że z powodu niedotrzymania przez dłużnika terminu uiszczenia opłaty
planistycznej, określonego w decyzji wydanej w 2009 r., Urząd wszczął w stosunku
do niego postępowanie egzekucyjne, naliczając mu odsetki w kwocie 2.885,40 zł.
Należy przy tym wskazać, że w 2009 r. brak było podstaw prawnych do orzekania
w decyzji terminu wniesienia opłaty, a tym samym naliczenia odsetek z tytułu
nieterminowego regulowania należności. Podstawę taką określono dopiero z dniem
1 stycznia 2010 r. w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych
(Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.), poprzez odesłanie w art. 67 do przepisów działu
III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8,
poz. 60 ze zm.).
Wójt Gminy wyjaśnił, że „W 2009 r. nie istniała jednolita interpretacja dotycząca
określania w decyzjach ustalających opłaty planistyczne terminu zapłaty przez
obciążoną stronę. Uznałem zatem, że każda decyzja administracyjna, zgodnie
z zasadami ogólnymi, powinna określać wyraźny termin wykonania zobowiązania,
co wskazano w przedmiotowej decyzji. Kwotę należności udało się wyegzekwować
dopiero w maju 2012 r. wobec powyższego uznałem, że należy naliczyć odsetki,
które zostały wyegzekwowane”.
(dowód: akta kontroli str. 66-70)
Opis stanu
faktycznego
4.4.1. Spośród wszystkich 23 wydanych w latach 2009 – 2012 (III kw.) decyzji
ustalających opłatę planistyczną (14 uprawomocnionych oraz 9, od których złożono
odwołania): pięć wydano w terminie do 30 dni od daty wpływu do Urzędu wypisów
aktów notarialnych dotyczących odpłatnego zbycia nieruchomości położonych na
obszarze objętych miejscowym planem, dwie w terminie od 31 do 60 dni, dziesięć
terminie od 61 do 180 dni, jedną w terminie 188 dni, a pięć - od 657 do 1.315 dni.
Decyzje wydane w terminie od 657 do 1.315 dni dotyczyły aktów notarialnych, które
wpłynęły do Urzędu w latach 2005-2008.
Z wyjaśnień W.R. – inspektora ds. gospodarki nieruchomościami, odpowiedzialnej
w Urzędzie za sprawy związane z ustalaniem opłat planistycznych, wynika, że na
termin wydania decyzji ustalającej opłatę planistyczną wpływa konieczność zlecenia
wyceny nieruchomości oraz sporządzenie takiego dokumentu przez rzeczoznawcę
majątkowego. Po otrzymaniu operatu, wszczynane jest postępowanie dotyczące
naliczenia tej opłaty. Zdarzają się jednak sytuacje, że strony żądają udostępnienia
tych operatów i składają do nich zastrzeżenia, co również wydłuża postępowanie.
Podała również, że przypadki, w których decyzje wydano z tak znacznym
opóźnieniem, wynikały z ustaleń kontroli NIK, która wykazała możliwość naliczenia
opłaty planistycznej przed upływem pięcioletniego terminu dochodzenia należności.
(dowód: akta kontroli str. 33-37)
Ustalone
nieprawidłowości
Wydając decyzje ustalające opłatę planistyczną w terminie powyżej dwóch miesięcy
od daty wpływu wypisu aktu notarialnego do Urzędu, naruszono art. 37 ust. 6
ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w myśl którego opłatę
planistyczną należy ustalić bezzwłocznie po otrzymaniu takiego wypisu. Należy
jednak podkreślić, że niezachowanie wymogu bezzwłocznego ustalania opłaty
planistycznej wynikało głównie z rozpatrywania zastrzeżeń do operatów
7
szacunkowych, zgłoszonych przez strony w toku postępowania. Odnośnie
wydawania decyzji ustalających opłatę planistyczną niezwłocznie po otrzymaniu
wypisu aktu notarialnego, NIK wnioskowała również w wystąpieniu pokontrolnym
z dnia 5 stycznia 2007 r.
Należy zaznaczyć, że mimo opóźnień w wydawaniu decyzji ustalających opłatę
planistyczną, nie dopuszczono jednak do wygaśnięcia roszczeń Gminy o uiszczenie
tej opłaty.
Opis stanu
faktycznego
4.5. W 2009 r., 2010 r. oraz 2012 r. organ wykonawczy, stosownie do postanowień
art. 37 ust. 8 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
poinformował Radę Gminy o wydanych decyzjach ustalających opłaty planistyczne.
Informacji takiej nie przekazano Radzie w 2011 r. (za 2010 r.). Jak wyjaśnił Wójt
Gminy „z nieznanym mi przyczyn nie przekazano tej informacji w formie pisemnej”,
pomimo bieżącego informowania Rady Gminy o stanie postępowań odnośnie
różnego rodzaju opłat.
Należy przy tym podkreślić, że o przedstawianie Radzie Gminy ww. informacji, NIK
wnioskowała w wystąpieniu pokontrolnym skierowanym do Wójta w dniu 5 stycznia
2007 r.
(dowód: akta kontroli str. 28-31 i 39)
Opis stanu
faktycznego
4.6. Przeprowadzona w toku kontroli analiza 54 losowo wybranych decyzji
ustalających opłatę adiacencką oraz planistyczną (tj. wszystkich czterech decyzji
dotyczących opłat adiacenckich wydanych w latach 2009-2010 oraz po 18 decyzji
z lat 2011-2012, a także wszystkich 14 uprawomocnionych decyzji ustalających
opłatę planistyczną), wykazała, że we wszystkich przypadkach:
− przed wydaniem decyzji Wójt Gminy powiadomił strony o wszczęciu
z urzędu postępowania w sprawie ustalenia opłat,
− decyzje zawierały wszystkie elementy wymagane postanowieniami art. 107
ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, tj. oznaczenie organu
i stron postępowania, datę wydania decyzji, podstawę prawną, rozstrzygnięcie,
uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie o możliwości odwołania oraz
podpis wraz z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska.
(dowód: akta kontroli str.25, 40-41)
Opis stanu
faktycznego
4.7. W okresie od 1 stycznia 2009 r. do 30 września 2012 r. właściciele
nieruchomości wnieśli 25 odwołań od decyzji ustalających opłaty planistyczne,
wydanych w ramach 9 prowadzonych postępowań o ich ustalenie. Analiza 22
odwołań (w trzech przypadkach w trakcie kontroli NIK dokumentacja związana
z odwołaniami znajdowała się w SKO) wykazała, że:
• W 19 przypadkach skarżący podnosili kwestię niewłaściwie sporządzonego
operatu szacunkowego przez rzeczoznawcę majątkowego, które dotyczyły
m.in. braku precyzji przy definiowaniu wag przyjętych nieruchomości, ocen
lokalizacji nieruchomości, błędnego doboru nieruchomości porównawczych
służących wycenie oraz przeznaczenia nieruchomości, a także zamieszczenie
w operatach szacunkowych nieprawdziwych danych w zakresie cen
nieruchomości uwzględnionych w porównaniu. W pozostałych trzech
przypadkach odwołania dotyczyły zwłaszcza naruszenia art. 107 Kpa, gdyż
w uzasadnieniu decyzji ograniczono jedynie do oceny wyjaśnień zgłoszonych
przez biegłych, bez przytaczania ich treści, a także zaniechania obowiązku
należytego i wyczerpującego poinformowania strony o okolicznościach
faktycznych, które mogą mieć wpływ na ustalenie praw i obowiązków będących
przedmiotem postępowania.
• W 18 przypadkach SKO uchyliło decyzje Wójta i skierowało sprawy do
ponownego rozpatrzenia, a w pozostałych czterech przypadkach - do 30
września 2012 r. nie wydało jeszcze decyzji. Przyczynami uchylenia były
8
zastrzeżenia do sporządzonych operatów szacunkowych, w tym m.in.
nieopisanie w nich przyjętej metody wyceny, brak precyzji przy definiowaniu
wag przyjętych cech nieruchomości, konieczności doprecyzowania w operacie
informacji o występowaniu na rynku transakcji sprzedaży nieruchomości
o powierzchni większej niż przyjęte do porównań, nieprawidłowego określenia
przeznaczenia nieruchomości po uchwaleniu m.p.z.p., a także braku
zamieszczenia opisu dotyczącego poszczególnych nieruchomości przyjętych
jako obiekty porównawcze.
W odniesieniu do wszystkich ww. 18 przypadków rozstrzygnięć SKO, Wójt
Gminy ponownie wydał decyzje ustalające opłaty planistyczne, z czego
w pięciu przypadkach nie wniesiono odwołań, a w pozostałych 13 - właściciele
nieruchomości zaskarżyli ponownie decyzje do SKO.
W latach 2009 – 2012 (III kw.) właściciele nieruchomości, którym wymierzono opłatę
adiacencką wnieśli do SKO 17 odwołań od decyzji ustalających tę opłatę
(13 decyzji w związku z budową urządzeń infrastruktury technicznej oraz cztery
w związku z podziałem nieruchomości), wydanych w ramach prowadzonych
11 postępowań w sprawie ustalenia opłaty. Analiza tych odwołań wykazała, że:
• W 11 przypadkach skarżący kwestionowali prawidłowość sporządzonych
operatów szacunkowych przez rzeczoznawców majątkowych, podnosząc m.in.
nieujęcie w operacie wszystkich istotnych cech nieruchomości utrudniających
sposób jej użytkowania, dokonanie oględzin nieruchomości podczas
nieobecności właścicieli, nieuzasadnione różnice w wycenie w odniesieniu do
sąsiednich nieruchomości, niewłaściwe opisanie w operacie kształtu
nieruchomości, brak określenia całości cech różniących wybraną nieruchomość
z nieruchomościami porównawczymi, a także zawyżenie wartości
nieruchomości. W pozostałych sześciu przypadkach odwołania dotyczyły m.in.
braku podstaw do naliczenia opłaty adiacenckiej z uwagi na niewykonanie
przykanalików (cztery odwołania), nieudostępnienie stronie uchwały Rady
Gminy ustalającej stawkę opłaty adiacenckiej (jedno odwołanie), a także
przystąpienie do czynności dowodowych polegających na zleceniu
sporządzenia operatu szacunkowego przed wszczęciem postępowania
w sprawie ustalenia opłaty adiacenckiej (jedno odwołanie).
• Do 30 września 2012 r. SKO rozpatrzyło 16 odwołań, z których 9 spraw
skierowało do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.
Powodem uchylenia decyzji były głównie: stwierdzone błędy w operatach
szacunkowych nieruchomości (m.in. brak zamieszczenia w nich informacji
o utrudnieniach w użytkowaniu nieruchomości, wątpliwości w zakresie doboru
nieruchomości porównawczych oraz niewłaściwe daty dokonania wycen), brak
ustalenia czy faktycznie zostały spełnione warunki przyłączenia do sieci (brak
przykanalików), brak wskazania w decyzji motywów, jakimi kierował się organ
w celu skorzystania z prawa do ustalenia opłaty adiacenckiej, a także
wątpliwości w zakresie obowiązywania m.p.z.p.
• W pięciu przypadkach SKO utrzymało w mocy zaskarżone decyzje Wójta, od
których strony wniosły odwołania do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Olsztynie („WSA”), który w trzech sprawach uchylił decyzje SKO oraz organu
pierwszej instancji i skierował sprawy do ponownego rozpatrzenia
W pozostałych dwóch sprawach, do 30 września 2012 r. były one jeszcze
w toku rozpatrywania przez WSA.
• W dwóch przypadkach decyzje ustalające opłatę adiacencką wydane w związku
z dokonanymi w kwietniu i październiku 2006 r. podziałami nieruchomości,
zostały przez SKO uchylone, z uwagi na upływ trzyletniego terminu, w którym
9
można było ustalić opłaty. Przekroczenie tego terminu spowodowane było
wniesieniem odwołań od tych decyzji zarówno do SKO, jak i do WSA.
(dowód: akta kontroli str. 42-52)
Ocena cząstkowa
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości,
działalność Urzędu w badanym obszarze. Ustalono bowiem, że Wójt we wszystkich
uzasadnionych przypadkach wydał decyzje ustalające opłatę adiacencką oraz
planistyczną, a przed ich wydaniem powiadomił strony o wszczęciu z urzędu
postępowania w sprawie ustalenia opłat. Kwoty opłat wykazane w decyzjach ustalono
w wysokości odpowiadającej stawkom procentowym określonym przez Radę Gminy.
Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły natomiast: wydania decyzji ustalające opłatę
planistyczną w terminie powyżej dwóch miesięcy od daty wpływu wypisu aktu
notarialnego do Urzędu, niewyegzekwowania ustanowionych w decyzjach
zabezpieczeń należności przy rozłożeniu płatności opłaty adiacenckiej na raty, a także
nieuprawnionego pobrania odsetek od ustalonej w 2009 r opłaty planistycznej.
5. Działania podejmowane w celu ściągalności wymierzonych należności
z opłat adiacenckich i planistycznych
Opis stanu
faktycznego
5.1. W budżecie Gminy dochody z tytułu opłat adiacenckich
i planistycznych ujęto w dziale 756, rozdziale 75618 i w § 0490 – „Wpływy z innych
lokalnych opłat pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie
odrębnych ustaw”.
Wykonanie planu dochodów Gminy z tytułu opłat adiacenckich wyniosło:
− 62.0 tys. zł w 2009 r., tj. 88,6% kwoty zaplanowanej (70,0 tys. zł),
− 21,1 tys. zł w 2010 r., co stanowiło 13,2% planowanych (160,0 tys. zł),
− 56,3 tys. zł w 2011 r., tj. 56,3% planowanych (100,0 tys. zł),
− 86,7 tys. zł za trzy kwartały 2012 r., co stanowiło 144,6% planowanych
dochodów w 2012 r. wynoszących 60,0 tys. zł.
W budżetach Gminy na lata 2009 – 2011 nie planowano natomiast wpływów z tytułu
opłaty planistycznej i nie osiągnięto dochodów z tego tytułu.
W 2012 r. (do końca września) wpływy z wymierzonych opłat planistycznych
wyniosły 48,5 tys. zł i stanowiły 121,1% kwoty zaplanowanej (40,0 tys. zł).
Ustalenia kontroli wykazały, że w 2009 r. wydano decyzje ustalające opłatę
planistyczną na łączną kwotę 8.885,40 zł, w 2011 r. na kwotę 3.793,20 zł,
a w okresie trzech kwartałów 2012 r. – na kwotę 215.898,05 zł. Jak wyjaśniła
Skarbnik Gminy, plan dochodów na dany rok budżetowy z tytułu tych opłat jest
ustalany na podstawie możliwości osiągnięcia realnych wpływów do budżetu Gminy.
W przypadku naliczenia opłat i złożenia odwołań od decyzji, kwoty takie nie były
przyjmowane do budżetu.
(dowód: akta kontroli str. 32 i 53-54)
Opis stanu
faktycznego
5.2. Właściciele nieruchomości nienależycie regulowali swoje zobowiązania wobec
Gminy z tytułu wymierzonej im opłaty adiacenckiej. Stwierdzono bowiem, że według
stanu na koniec września 2012 r., z przypisanej 83 prawomocnymi decyzjami
ustalającymi tę opłatę należności wynoszącej łącznie 413.675 zł, uregulowana
została kwota 203.604 zł (49,2%). Z pozostałej kwoty należności wynoszącej
210.071 zł, należności wymagalne stanowiły aż 148.886 zł (70,9%). Należności
wymagalne dotyczyły ośmiu dłużników, w tym trzech zobowiązanych do
jednorazowej zapłaty na łączną kwotę 147.120 zł oraz pięciu, którym płatność
rozłożono na raty, zalegało z ratami w wysokości 1.766 zł.
Windykowanie należności od ww. dłużników polegało na:
10
− wysyłaniu upomnień, przy czym do pięciu dłużników wysłano je w terminie
od 1 do 23 dni od daty płatności należności, a wobec trzech w terminie 119
dni, 125 dni oraz 1280 dni,
− wystawieniu tytułów wykonawczych wobec pięciu dłużników, w terminie od
15 do 60 dni od daty wysłania upomnienia.
Kontrola NIK wykazała, że w przypadku:
• Dłużnika zalegającego z opłatą adiacencką w kwocie 145.650 zł
(upomnienie wysłano w terminie 125 dni), w dniu 4 lutego 2011 r. Wójt Gminy
zawarł z nim porozumienie. Zgodnie z tym porozumieniem, Gmina miała
przejąć od dłużnika działki gruntu (osiem nieruchomości), a należność za te
grunty miała być zaliczona na poczet należnych opłat adiacenckich. W dniu
28 września 2011 r. Komisja Gospodarki i Strategii Rozwoju Rady Gminy nie
przyjęła projektu uchwały w sprawie wyrażenia zgody na przeniesienie
własności nieruchomości na rzecz Gminy tytułem rozliczenia opłaty
adiacenckiej. W złożonym wyjaśnieniu Wójt Gminy podał, że
z „niezrozumiałych dla niego względów” Przewodniczący Rady Gminy
przekazał ww. stanowisko Wójtowi Gminy 4 października 2012 r., tj. dopiero po
upływie roku. W dniu 26 października 2012 r. (w trakcie kontroli NIK) Wójt
Gminy skierował wnioski o wpis hipoteki na nieruchomościach dłużnika.
• Dłużnika, któremu decyzją z dnia 21 października 2011 r. ustalono opłatę
w kwocie 549,78 zł (rozłożoną na raty), upomnienie wysłano 5 marca 2012 r.
(po upływie 119 dni). W wyniku tego upomnienia, dłużnik dokonał w dniu
18 maja 2012 r. wpłaty kwoty 372 zł. Urząd nie prowadził jednak dalszych
działań w celu wyegzekwowania pozostałej należności Jak podał w złożonym
wyjaśnieniu referent ds. podatków w Referacie Finansów i Podatków, dłużnik
jest pracownikiem Urzędu i ze względu na „psychospołeczne czynniki”
wszczynania egzekucji nie został wystawiony tytuł wykonawczy. Osoba ta była
wielokrotnie upominana o obowiązku uiszczenia opłaty i dopiero 26
października 2012 r. (w trakcie kontroli NIK) uregulowała pozostałą należność.
• Dłużnika posiadającego należność wymagalną w kwocie 1.371 zł, wynikającą
z decyzji z dnia 26 lutego 2009 r., po wysłaniu upomnienia (po upływie 1280 dni
od terminu płatności należności), uregulował on należność w niepełnej kwocie.
Pomimo tego stanu nie wystawiono tytułu wykonawczego na ww. należność, co
Wójt Gminy wyjaśnił, że z uwagi na zmianę sytuacji rodzinnej zobowiązanego
wystąpiły trudności w ustaleniu adresu zamieszkania i podjęcia czynności
egzekucyjnych. Po stworzeniu w Urzędzie nowego etatu w celu egzekwowania
należności pieniężnych, nowozatrudniony pracownik podjął działania, w wyniku
których wyegzekwowano całość należności głównej.
(dowód: akta kontroli str. 55-56, 58-65)
Opis stanu
faktycznego
5.3. Właścicielom nieruchomości w latach 2009-2012 (III kwartały) wymierzono opłatę
planistyczną na łączną kwotę 228.577 zł, przy czym według stanu na 30 września
2012 r., należności wymagalne wyniosły 175.486 zł. Do końca września 2012 r.
z wymierzonej kwoty opłaty, uregulowana została kwota 48.458 zł (21,2%). Zaległości
w zapłacie należności w kwocie 175.486 zł dotyczyły dwóch dłużników.
Prawidłowe były działania windykacyjne Urzędu wobec tych dłużników, bowiem
w przypadku dłużnika zalegającego z opłatą w wysokości:
− 67.648 zł upomnienie wysłano w terminie jednego dnia od wymaganej daty
zapłaty, a tytuł wykonawczy wystawiono po upływie siedmiu dni od doręczenia
upomnienia,
− 107.838 zł upomnienie wysłano w terminie czterech dni następujących po dniu
wymagalności, przy czym z uwagi na wpływ 24 września 2012 r. do Urzędu
11
wniosku dłużnika o wznowienie postępowania w tej sprawie, do 30 września
2012 r. nie wystawiono tytułu wykonawczego dotyczącego tej należności.
(dowód: akta kontroli str. 33-36; 56-59)
Ustalone
nieprawidłowości
Ocena cząstkowa
Stwierdzono przypadki opieszałego wysyłania upomnień do dłużników zalegających
z płatnością wymierzonych im opłat adiacenckich, a także w zakresie wystawiania
tytułów wykonawczych. Ponadto, dopiero w trakcie kontroli NIK podjęto działania
mające na celu zabezpieczenie jednej należności wymagalnej w kwocie 145,7 tys. zł
z tytułu opłaty adiacenckiej.
Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości, ocenia
podjęte działania windykacyjne Urzędu wobec dłużników zalegających
z płatnościami z tytułu opłaty planistycznej i adiacenckiej.
IV. Uwagi i wnioski
Wnioski pokontrolne
Przedstawiając powyższe oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa
Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r.
o Najwyższej Izbie Kontroli3, wnosi o:
1) podjęcie działań mających na celu zabezpieczenie wierzytelności Gminy
wynikających z rozłożonych na raty opłat adiacenckich, stosownie do
postanowień art. 147 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
2) wydawanie decyzji ustalających opłatę planistyczną bez zbędnej zwłoki.
3) niezwłoczne podejmowanie działań windykacyjnych w stosunku do zaległych
należności z tytułu opłaty adiacenckiej.
4) zwrot nienależnie pobranych odsetek w kwocie 2.850 zł od opłaty planistycznej.
V. Pozostałe informacje i pouczenia
Prawo zgłoszenia
zastrzeżeń
Obowiązek
poinformowania
NIK o sposobie
wykorzystania uwag
i wykonania wniosków
Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla
kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli.
Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje
prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia
pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się
do dyrektora Delegatury NIK w Olsztynie.
Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli,
w terminie 14 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie
wykorzystania uwag i wykonania wniosków pokontrolnych oraz o podjętych
działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań.
W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin
przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu
zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego.
Olsztyn, dnia 30 listopada 2012 r.
Najwyższa Izba Kontroli
Delegatura w Olsztynie
Kontroler
Piotr Wanic
główny specjalista kontroli państwowej
3
Dz. U. z 2012 r., poz.82
12
Dyrektor
Antoni Stupiński