Przewodnik po finansowaniu Venture Capital Mam pomysł
Transkrypt
Przewodnik po finansowaniu Venture Capital Mam pomysł
Przewodnik po finansowaniu Venture Capital Mam pomysł – szukam inwestora Wpisany przez Andrzej Różycki Inwestycje Venture Capital nie ograniczają się jedynie do informatyki, dotyczą również innych, innowacyjnych przedsięwzięć. Masz świetny pomysł, ale brakuje Ci środków na jego realizację? Twoja firma działa bardzo dobrze, jej produkty mają uznanie wśród klientów, ale nie masz możliwości rozwinięcia skrzydeł? Bank także uważa, że Twój pomysł jest rewolucyjny, jednak zbyt ryzykowny jak na standardy banku? Dla tej klasy inwestycji rynki finansowe mają specjalne rozwiązanie. W myśl zasady - popyt rodzi podaż - na początku lat 80. w USA pojawiły się specjalne fundusze, których celem było finansowanie młodych, niepewnych, ale obiecujących przedsięwzięć w celu osiągania ponadprzeciętnych zysków. Były to także czasy intensywnego rozwoju informatyki. Najlepsze firmy, które reprezentują tę gałąź gospodarki, są po dziś dzień sztandarowymi przykładami inwestycji Venture Capital. Wymieńmy choćby kilka - Yahoo!, Microsoft czy Google. Wiele możliwości Jednak inwestycje Venture Capital nie ograniczają się jedynie do informatyki, a dotyczą również innych, innowacyjnych przedsięwzięć. Przede wszystkim, ale nie wyłącznie. Prywatny kapitał służy bowiem również innym rodzajom inwestycji, takim jak: - restrukturyzacja nierentownych przedsiębiorstw, menedżerskie wykupy lewarowane (LBO i LBI), 1/5 Przewodnik po finansowaniu Venture Capital Mam pomysł – szukam inwestora Wpisany przez Andrzej Różycki - inwestycje na rynku kapitałowym w niedoszacowane i perspektywiczne spółki. W poniższym artykule skoncentruję się jednak na ofercie będącej swego rodzaju sztandarem funduszy Venture Capital, czyli finansowaniu rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw posługując się finansową nomenklaturą start-up'ów - firm, które posiadają już produkt bądź usługę, a kapitał służy wprowadzeniu go na rynek oraz fazy „zasiewów" (ang. seed), w której kapitał dostarczany jest jeszcze na etapie organizacji przedsiębiorstwa. Jak znaleźć fundusz? Poszukując inwestora najprościej zwrócić się bezpośrednio do funduszu. Jak taki fundusz znaleźć? W dobie internetu nie jest to trudne zadanie - w wielu miejscach bowiem znajdziemy listy funduszy, a większość z nich ma również własną stronę. Jednak przed wysłaniem pytania warto sprawdzić, jaką politykę prowadzi dany inwestor i jakie były jego poprzednie inwestycje. Fundusze Venture Capital zazwyczaj specjalizują się branżowo (firmy produkcyjne, usługowe, nowe technologie) oraz wielkością inwestycji (od kilkudziesięciu tysięcy dolarów w przypadku „seedów", po kilkadziesiąt milionów dolarów w przypadku wykupów menedżerskich i restrukturyzacji). Niektórzy inwestorzy oczekują również kontrolnego pakietu lub całości udziałów. Negocjacje na temat szczegółowej formy umowy inwestycyjnej zależą oczywiście od zainteresowania obu podmiotów wspólną transakcją. Jednak zanim przystąpimy do rozmów warto sprawdzić, czy forma finansowania oraz zasady jej udzielenia są przez nas akceptowalne. 2/5 Przewodnik po finansowaniu Venture Capital Mam pomysł – szukam inwestora Wpisany przez Andrzej Różycki Konkurs piękności Kiedy już znajdziemy fundusz, który odpowiada naszym potrzebom, wysyłamy do niego zapytanie. Warto, aby znalazły się tam podstawowe informacje o naszej firmie, takie jak przychody i zyski, wielkość zatrudnienia, adres strony www i wszystko to, co może okazać się istotne z punktu widzenia inwestora. Zarządzający funduszem w pierwszej kolejności zwracają uwagę na: 1. unikalność projektu - czy to za sprawą niepowtarzalnej technologii czy zasobów wiedzy i know-how; 2. kompetencje kadry zarządzającej - to czy zarząd ma jasno zdefiniowaną wizję rozwoju i możliwości jej realizacji; 3. produkt - na jakim jest stadium rozwoju, jaki jest na niego popyt rynkowy, jak w jego przypadku wyglądają korzyści skali; 4. wyniki finansowe - dotychczasowe wyniki finansowe przedsiębiorstwa. W drugiej kolejności fundusze sprawdzają, jak wygląda: 1. rynek - na jakim rynku działa przedsiębiorstwo, jak wygląda konkurencja, jak rośnie rynek i jak wiele jest na nim miejsca na dany produkt; 2. struktura przedsiębiorstwa - zatrudnienie i organizacja pracy; 3. struktura majątku przedsiębiorstwa - pokazuje, jak dużą część inwestycji można sfinansować długiem i tym samym ograniczyć ryzyko. Fundusze wykształciły własną miarę oceny rentowności inwestycji - IRR (ang. Internal Return Rate), czyli wewnętrzną stopę zwrotu. Zazwyczaj zakłada się, że w przypadku inwestycji tej 3/5 Przewodnik po finansowaniu Venture Capital Mam pomysł – szukam inwestora Wpisany przez Andrzej Różycki klasy nie może ona wynosić mniej niż 30-35 proc. Oczywiście przedsięwzięcia obarczone największym ryzykiem - seed'y i start-up'y - muszą zapewniać wyższą stopę zwrotu, niż pewniejsze finansowanie rozwoju, zabezpieczone w części środkami trwałymi przedsiębiorstwa. Odkrywanie kart Po wstępnej ocenie zainteresowany fundusz umawia się na spotkanie z właścicielem oraz ustalany jest termin Due Dilligence, czyli sprawdzenia poprawności wszelkich sprawozdań finansowych oraz umów i innych aktów prawnych dotyczących spółki. Due Dilligence zazwyczaj odbywa się w siedzibie spółki i połączone jest z wizją lokalną, przy okazji której przyszły inwestor widzi jak zorganizowane jest przedsiębiorstwo, w rozwój którego chce zainwestować kapitał. Dla funduszu najważniejsze są projekcje wyników finansowych oraz potencjał, jaki tkwi w przedsiębiorstwie. Dzięki wspólnej analizie przyszłych kosztów i przychodów tworzy się model finansowy, na podstawie którego fundusz stwierdza, na ile opłacalna jest dana inwestycja oraz przedstawia go inwestorom, których reprezentuje - to oni bowiem podejmują ostateczną decyzję w kwestii zaangażowania w daną inwestycję. Umowa z funduszem 4/5 Przewodnik po finansowaniu Venture Capital Mam pomysł – szukam inwestora Wpisany przez Andrzej Różycki Powróćmy teraz do wspomnianej wyżej umowy inwestycyjnej. Do najważniejszych jej punktów należą: 1. wysokość inwestowanych środków, 2. sposób, w jaki są przekazywane spółce. Wyróżniamy trzy podstawowe typy finansowania: - finansowanie udziałowe - poprzez obejmowanie akcji/udziałów lub akcji uprzywilejowanych zamiennych na akcje zwykłe przedsiębiorstwa czy opcji kupna, - finansowanie quasi-udziałowe - najczęściej poprzez obejmowanie obligacji zamiennych na akcje zwykłe, - finansowanie dłużne - ten rodzaj finansowania zazwyczaj służy jedynie wspomaganiu całego procesu inwestycyjnego. W umowie tej określa się także sposób wyjścia z inwestycji. Fundusze to wehikuły inwestycyjne, które po pewnym czasie pragną zrealizować swoje zyski. To, na jak długi czas powierzają swoje środki zależy od rodzaju inwestycji - zwykle jest to ok. 7-12 lat w przypadku zasiewów, 5-7 lat w przypadku start-up'ów oraz 4-6 lat, jeśli chodzi o finansowanie rozwoju młodych przedsiębiorstw. Dróg wyjścia z inwestycji jest kilka. W przypadku niepowodzenia będzie to likwidacja. Jednak zakładając optymistyczny scenariusz - w grę wchodzi sprzedaż innemu inwestorowi finansowemu czy inwestorowi branżowemu lub też upublicznienie za pomocą rynku podstawowego GPW bądź alternatywnego systemu obrotu NewConnect (chociaż oczywiście istnieje teoretyczna możliwość upublicznienia spółki na jakimkolwiek rynku regulowanym na świecie). 5/5