Rola Ojca w życiu dziecka

Rzeszów, styczeń 2015r.
ROLA OJCA W WYCHOWANIU DZIECKA
Rodzice stanowią wzorzec zachowań do naśladowania dla swojego
dziecka, uczą życia, wspierają, opiekują się, troszczą się o maluchy, wychowują
je. Mama i tata są niezbędni do prawidłowego rozwoju dziecka.
Mężczyzna zajmuje szczególne miejsce w strukturze rodziny – dostarcza
wzorca męskości. Jest jednocześnie mężem i ojcem. Miłość ojcowska ma inny
charakter niż miłość macierzyńska. Erich Fromm twierdził, że ojciec kocha
maluchy miłością warunkową – kocha za coś, za realizację poleceń, dyscyplinę
i posłuszeństwo. Miłość matki to miłość bezwarunkowa. Role matki i ojca są
potrzebne, gdyż wzajemnie się uzupełniają.
Matka i ojciec wraz z dziećmi tworzą rodzinę, która pełni funkcje:
- opiekuńczą,
- wychowawczą,
- psychologiczno – uczuciową,
- ekonomiczną,
- socjalizacyjną,
- kulturową,
- rekreacyjno – towarzyską,
- integracyjno – kontrolną,
- prokreacyjną.
Ojciec stawia wymagania dziecku, ucząc w ten sposób, jak pokonywać
życiowe trudności, jak być odważnym, skutecznym, szlachetnym i prawym
człowiekiem. Ojciec mobilizuje dzieci do radzenia sobie z problemami,
precyzuje
oczekiwania,
w
ten
sposób
stymuluje
rozwój
społeczny
i przygotowuje do dorosłego życia.
Dziecko, któremu nie stawia się żadnych wymagań, któremu się pobłaża,
od którego niczego nie wymagano się , wyrośnie na „życiowego niedorajdę”.
Takie dziecko zazwyczaj prezentuje postawę roszczeniową, nie potrafi dawać,
jedynie by brało od innych. Ponadto, staje się mało odporne na stresy, frustracje,
porażki i słowa krytyki.
Ojciec stanowi też pierwszy wzorzec męskości i to zarówno dla synów,
jak i córek.
Jednym z głównych zadań ojca w wychowaniu dziecka jest zapewnienie
poczucia bezpieczeństwa. Dobry kontakt dziecka i ojca redukuje poczucie
zagrożenia. Jeśli ojciec jest oparciem dla dziecka, pociecha ma większe szanse
na odniesienie sukcesu. Jeśli ojciec od pierwszych chwil życia uczestniczy
w jego wychowaniu buduje zaufanie i swój autorytet u dziecka.
Kryzys
ojcowskiego
autorytetu
skutkuje
licznymi
patologiami
wychowawczymi – narkomanią, prostytucją, alkoholizmem młodzieży, próbami
samobójczymi,
lekomanią,
zaburzeniami
odżywiania
(anoreksja
i bulimia), brakiem radości życia.
Dziecko uczy się poprzez modelowanie oraz naśladowanie zachowań
dorosłych, więc bardzo ważne jest, aby być sprawiedliwym, lojalnym, prawym,
uczciwym, solidarnym.
Ojciec stanowi model zachowań, np. dzieci, obserwując rodziców, uczą
się komunikacji w relacjach damsko-męskich, uczą się postawy wobec ludzi, jak
traktować męża/żonę.
Dzieci potrzebują pogłębionego kontaktu z ojcem, nie tylko z matką.
Kontakt taki jest możliwy, gdy mężczyzna jest otwarty na ojcostwo,
komunikatywny i szczery. Dobry ojciec powinien być kimś więcej niż tylko
rodzicem czy wychowawcą. Powinien być przyjacielem dziecka. Konieczność
obecności ojca w czasie rozwoju dziecka jest faktem bezspornym. Ojciec ma
bowiem do spełnienia wiele funkcji wypływających z typowych dla mężczyzn
cech zachowania, które są nieodzowne w wychowaniu dziecka. Ojciec spełnia
rolę swego rodzaju „mistrza”, który z jednej strony kształtuje osobowość
dziecka, uwrażliwia jego sumienie, uczy uczciwości, odpowiedzialności,
autorefleksji, sprawiedliwego traktowania ludzi, a z drugiej strony – uczy sztuki
życia w świecie, wyprowadza dziecko z domu i otwiera przed nim świat.
Dziecko ma takie samo prawo do kontaktów zarówno z matką jak i ojcem.
Bibliografia




Augustyn J., (red.), Ojcostwo, WAM, Kraków 2003,
Pospiszyl K., Ojciec a rozwój dziecka, Wiedza Powszechna, Warszawa
1980,
Pospiszyl K., O miłości ojcowskiej, Instytut Wydawniczy Związków
Zawodowych, Warszawa 1986,
Pulikowski J., Warto być ojcem – najważniejsza kariera mężczyzny,
Inicjatywa Wydawnicza „Jerozolima”, Poznań 1999, Witczak J.,
Ojcostwo bez tajemnic, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych,
Warszawa 1987,
Opracowała: Magdalena Pączek - pedagog