mp2_funk.
Transkrypt
mp2_funk.
Funkcjonalno - przestrzenny wymiar obszarów metropolitalnych w zintegrowanej polityce rozwoju Tadeusz Markowski • Obszary funkcjonalne w dokumentach rządowych • Obszary metropolitalne – cele delimitacji i cele polityki • Współzarządzania obszarami metropolitalnymi a modle finansowania jst 1 2 Obszary funkcjonalne KPZK KSRR 2020 Miejskie obszary funkcjonalne ośrodków wojewódzkich, w tym; Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów metropolitalnych ośrodki wojewódzkie oraz ich obszary funkcjonalne (w domyśle jako obszary metropolitalne) ośrodków regionalnych ośrodki wojewódzkie oraz ich obszary funkcjonalne (w domyśle jako ośrodki regionalne ) ośrodków subregionalnych(> 50 tys.) ośrodki subregionalne(> 20 tys. mieszkańców) pełniące istotne funkcje w skali sub-i regionalnej oraz ich obszary funkcjonalne ośrodków lokalnych Wiejskie obszary funkcjonalne uczestniczące w procesach rozwojowych wymagające wsparcia procesów rozwojowych obszary wiejskie KPZK/ KSRR 3 Obszary funkcjonalne szczególnego zjawiska w skali makroregionalnej strefa przybrzeżna, polska wyłączna strefa ekonomiczna na morzu obszary górskie Żuławy ochrony gleb dla celów produkcji rolnej, tereny zamknięte narażone na niebezpieczeństwo powodzi w skali dorzeczy 4 Obszary kształtowania potencjału rozwojowego przyrodniczo cenne, ochrony krajobrazów kulturowych, strategicznych złóż kopalin, KPZK/KSRR 5 Obszary funkcjonalne wymagające rozwoju nowych funkcji przy użyciu instrumentów właściwych polityce regionalnej Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych OSI dla zapewnienia spójności w skali kraju –województwa określone w KSRR oraz przygraniczne o najniższym stopniu rozwoju i pogarszających się perspektywach rozwojowych obszary przygraniczne podregiony, których poziom rozwoju znacznie odbiega od średniej krajowej miasta i inne obszary tracące dotychczasowe funkcje społeczno –gospodarcze OSI na rzecz restrukturyzacji i rewitalizacji miast tracących funkcje społecznogospodarcze obszary o najniższym poziomie dostępu do dóbr i usług obszary o najgorszych wskaźnikach warunkujących możliwości rozwojowe dostępu do usług publicznych obszary o najniższej dostępności transportowej do ośrodków wojewódzkich SRW obszary o ekstremalnie niskiej dostępności transportowej Typologia obszaru metropolitalnego w systemie planowania i zarządzania • • • Jako obszar poznawczy Jako struktura administracji terytorialnej Jako obszar (przedmiot) współzarzadzania – Jako obszar zarządzania sferą (grupą) funkcji? Z użyciem fakultatywnych instrumentów planistycznych – Jako obszar zintegrowanego zarządzania rozwojem z użyciem fakultatywnych instrumentów planistycznych w tym planowania przestrzennego. • • • Jako obszar strategicznej interwencji. Jako dynamiczny obszar funkcjonalny Jako obszar planistyczny: – planowania przestrzennego – (jako pośredni instrument zrządzania krajowego i wojewódzkiego) – planowania zintegrowanego • • Możliwe są wszelkie kombinacje, ale trzeba widzieć o czym w danym momencie mówimy. Co jest naszym celem polityki metropolitalnej, czy obszar metropolitalny czy miasto metropolitalne? Obszar planistyczny może się pokrywać z każdym innym obszarem, ale kryteria delimitacji i cele delimitacja mogą być dla tak rozumianych obszarów różne, ponieważ można przyjmować różne funkcje celu. Ustalenie granic i funkcji celu polityki jest zawsze kwestią umowy (konwencji). Obszar metropolitalny –wg celów delimitacji Obszar Struktura poznawczy administracyjna Obszar poznawczy Struktura administra cyjna Obszar współ zarządzania X X Obszar współ zarządzania X X Obszar strate Obszar gicznej funkcjo interwen nalny cji X X X X X Obszar plani styczny X X X Obszar strate gicznej interwencji X X X Obszar funkcjonal ny X X X Obszar planistycz ny X X X Ustrojowe modelowe systemy finansowania jst wydatków na sferę publiczną a zdolność do zarządzania obszarami funkcjonalnymi • • • 1 model o przewadze dystrybucyjnej – przychody zależne od kondycji budżetu państwa 2 model oparty o samodzielność podatkową - wysoka rynkowa orientacja na świadczenie usług publicznych 3 model mieszany – wyważający czynniki racjonalności społecznej – ekonomicznej i przyrodniczej Każdy z modeli inaczej sytuuje funkcjonowanie i strategie działania jst i jego pozycję w międzygminnej konkurencji obszaru metropolitalnego • Ad 1 wymaga dużej kontroli społecznej, wysokiego poziomu profesjonalizacji, systemów ewaluacji i coraz większej proceduralnej biurokracji w rozliczaniu nakładów i efektów • Ad 2 Model podatkowo- przychodowy grozi tym, że wydatki będą szły na wzmocnienie bazy podatkowej, ale z zagrożeniem dla ograniczenia wydatków w sferze socjalnej; na krótką metę nasila się konkurencję między gminami o bogatych podatników • Ad 3. Model mieszany - wydaje się być najrozsądniejszy dla względnie zrównoważonych obszarów wnioski • Zintegrowanie proceduralne lub formalne średniookresowego strategicznego planowania rozwoju na poziomie krajowym i wojewódzkim (jeden dokument). • Rozdzielenie spraw terytorialnego podziału struktur administracyjnych od polityki rozwoju zorientowanej na zmienne i dynamiczne w czasie obszary funkcjonalne • Wprowadzenie do systemu regulującego sferę gospodarki przestrzennej hierarchiczny system ustaleń wiążących