Prognoza oddziaływania na środowisko.

Prognoza oddziaływania na środowisko
projektu Aktualizacji Planu Gospodarki
Odpadami dla powiatu lublinieckiego
2010
Spis treści
1.
Wstęp ............................................................................................................................... 3
2.
Metodyka sporządzania prognozy oddziaływania projektu Planu Gospodarki
Odpadami na środowisko ................................................................................................ 3
3.
Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego
powiązaniach z innymi dokumentami ............................................................................. 5
4.
Diagnoza stanu środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku
realizacji projektowanego dokumentu .......................................................................... 19
5.
Diagnoza stanu środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym
oddziaływaniem ............................................................................................................ 31
6.
Identyfikacja problemów ochrony środowiska istniejących z punktu widzenia
projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów chronionych ........ 31
7.
Identyfikacja celów ochrony środowiska ustanowionych na szczeblu
międzynarodowym lub krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego
dokumentu oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały
uwzględnione podczas opracowania dokumentu .......................................................... 32
8.
Identyfikacja przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko ................... 47
8.1.
Pozytywne ................................................................................................................. 49
8.2.
Negatywne: ................................................................................................................ 50
8.3.
Wnioski ...................................................................................................................... 50
9.
Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na środowisko mogących być rezultatem realizacji
projektowanego dokumentu .......................................................................................... 51
10.
Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie
wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do
tego wyboru, w tym także wskazania napotkanych trudności wynikających z
niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy ............................................... 52
11.
Informacje o przewidywanych metodach analizy realizacji postanowień
projektowanego dokumentu. ......................................................................................... 52
12.
Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko .................... 54
13.
Streszczenie ................................................................................................................... 55
2
1. Wstęp
Na podstawie art. 46 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji i
jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227 ze zmianami) plany gospodarki odpadami wymagają
przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko przez właściwy organ
administracji odbywa się w oparciu o „Prognozę oddziaływania na środowisko”.
Głównym celem dokumentu jest identyfikacja oddziaływania na środowisko realizacji
założeń Planu gospodarki odpadami.
Zakres Prognozy zgodny jest z art. 51 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 3 października 2008r. o
udostępnianiu informacji i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227 ze zmianami) oraz pismem
Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Katowicach z dnia
19.05.2010r. znak NZ/521/M/0254/113/10 i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w
Katowicach z dnia 17.06.2010 r. znak RDOŚ-24-WOOŚ/0713/132/10/jw.
2. Metodyka sporządzania prognozy oddziaływania projektu Planu Gospodarki
Odpadami na środowisko
Prognoza oddziaływania na środowisko została sporządzona na podstawie art. 51 ustawy z
dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz.
1227 ze zmianami), zgodnie, z którym:
1. zawiera:
informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego
powiązaniach z innymi dokumentami,
informacje o metodach zastosowanych przy sporządzeniu prognozy,
propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień
projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzenia,
informacje o trans granicznym oddziaływaniu na środowisko,
streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym,
2. określa, analizuje, ocenia:
istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku
realizacji projektowanego dokumentu,
3
stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
istotne problemy z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w
szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z
dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody,
cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposoby,
jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas
opracowywania dokumentu,
przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie,
pośrednie,
wtórne,
skumulowane,
krótkoterminowe,
średnioterminowe,
długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot
ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a
w szczególności na: różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę,
powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra
materiale, z uwzględnieniem zależności
między tymi elementami środowiska i
miedzy oddziaływa nianiami na te elementy,
3. przedstawia:
rozwiązania
mające
na
celu
zapobieganie,
ograniczenie
lub
kompensacje
przyrodniczą, negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem
projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru
natura 2000 oraz integralność tego obszaru,
biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu na cele i przedmiot ochrony
obszaru natura 2000 oraz integralność tego obszaru – rozwiązania alternatywne do
rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich
wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo
wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych
trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy.
Stan systemu gospodarowania odpadami (aktualny i prognozowany) wraz z kierunkami
działań poddano analizie oraz odniesiono do stanu środowiska na terenie powiatu
lublinieckiego. Na tej podstawie identyfikowano możliwe skutki oddziaływania na
środowisko realizacji założeń Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu
lublinieckiego.
W analizie uwzględniono również zapisy Prognozy oddziaływania na środowisko projektu
Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Śląskiego.
4
3. Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego
powiązaniach z innymi dokumentami
Celem projektowanego dokumentu jest opracowanie aktualizacji strategii rozwoju gospodarki
odpadami w powiecie lublinieckim sformułowanej w postaci Planu Gospodarki Odpadami
zgodnej z wymogami ochrony środowiska, organizacji ich odzysku i unieszkodliwiania,
zapewniającej minimalizację wytwarzania odpadów:
1.
eliminowanie uciążliwości związanych z niewłaściwym postępowaniem z odpadami
2.
ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów
Głównym celem opracowanej koncepcji jest spełnienie wymogów prawnych wynikających z
zapisów aktów prawnych prawa polskiego, prawa lokalnego oraz planów wyższego szczebla
to jest: Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2010, Krajowego Planu Gospodarki
Odpadami 2014 oraz Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami Województwa Śląskiego,
określenie optymalnego sposobu realizacji zadań związanych z gospodarką odpadami oraz
wskazanie instrumentów ich realizacji.
Cele cząstkowe systemów gospodarki odpadami to:
wprowadzenie do gospodarki odpadami nowoczesnych metod w sferze techniki, ekonomii
i zarządzania z perspektywą rozwiązań długofalowych,
optymalne gospodarowanie przestrzenią i zasobami środowiska, uwzględniając przede
wszystkim zdrowotność społeczeństwa oraz ochronę gleb , zasobów wodnych i powietrza,
integracja gospodarki odpadami z innymi działaniami gospodarki i infrastruktury
komunalnej oraz innymi systemami ochrony środowiska.
Zakres opracowania Planu obejmuje:
analizę stanu oraz prognozę odpadów powstających na terenie powiatu:
-
komunalnych,
-
niebezpiecznych,
-
pozostałych, w tym odpadów powstających w przemyśle, osadów ściekowych,
odpadów opakowaniowych,
koncepcję systemu gospodarki odpadami,
sposób monitoringu i ocenę wdrażania planu,
informację o przeprowadzonych konsultacjach społecznych,
wnioski wynikające z prognozy oddziaływania na środowisko,
streszczenie w języku niespecjalistycznym,
5
przy czym szczegółowo odniesiono się do tych rodzajów odpadów, gdzie zidentyfikowano
znaczące problemy.
Podstawą sprawnego systemu gospodarki odpadami jest zorganizowany system odbierania
odpadów oraz selektywna zbiórka odpadów.
Na terenie powiatu nie osiągnięto jeszcze objęcia wszystkich mieszkańców zorganizowanym
odbiorem odpadów, jednakże sukcesywnie rośnie ich udział.
W większości gmin powiatu lublinieckiego prowadzona jest ewidencja zawieranych umów na
odbiór odpadów komunalnych. Ponieważ nie wszystkie gminy posiadają informację o ilości
posesji na terenie gminy, nie można określić, jaki procent mieszkańców objęty jest
zorganizowaną zbiórką odpadów. Ilość podpisanych umów na terenie poszczególnych gmin w
2008 r. kształtuje się następująco:
Boronów
– 700
Ciasna
– 1 451
Herby
– 1200
Kochanowice – 1098
Koszęcin
– brak danych
Lubliniec
– 3 872
Pawonków
– brak danych
Woźniki
– 2149 (stan na rok 2009)
Ponadto w Gminie Kochanowice oraz w Gminie Herby w 2008 r. zorganizowany został Gminny Punkt
Zbiórki Zużytego Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego. Specjalny pojazd objeżdża gminę 2 razy
w ciągu roku i zatrzymuje się w wyznaczonych miejscach, w których mieszkańcy mogą oddawać
zużyty sprzęt RTV i AGD. Na terenie Gminy Pawonków, mieści się także Gminny Punkt Zbiórki
Odpadów Niebezpiecznych.
Najbardziej rozbudowany system selektywnej zbiórki odpadów posiada gmina Woźniki. Na terenie
Gminy w poszczególnych sołectwach w 2008 roku rozstawionych było 36 pojemników na tworzywa
sztuczne oraz 37 pojemników na szkło. Ponadto, od 2007 roku w Woźnikach oraz od 2009 roku w
Gminie Boronów działa Gminny Punkt Zbiórki Zużytego Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego.
Na terenie gminy Boronów, Kochanowice, Koszęcin, Woźniki przeprowadzane są zbiórki odpadów
wielkogabarytowych.
Na podstawie sprawozdania z realizacji Planu Gospodarki Odpadami powiatu lublinieckiego, w
tabelach poniżej przedstawiono rodzaje i ilość odpadów komunalnych poddanych poszczególnym
procesom unieszkodliwiania i odzysku na terenie powiatu. Sprawozdanie zostało sporządzone na
6
podstawie danych przedstawionych przez przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie
odbierania odpadów komunalnych.
Na terenie powiatu najbardziej rozbudowana jest selektywna zbiórka odpadów szkła, papieru
i tektury, tworzyw sztucznych. Ponadto w gminach powiatu lublinieckiego prowadzona jest
zbiórka zużytych baterii, punkty zbiórki ustawione są głównie w placówkach oświatowych,
handlowych oraz w punktach użyteczności publicznej.
Zbiórka odpadów na terenie powiatu odbywa się systemem mieszanym tj. do pojemników i
worków.
Ponadto w Gminie Kochanowice oraz w Gminie Herby w 2008 r. zorganizowany został
Gminny Punkt Zbiórki Zużytego Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego. Specjalny pojazd
objeżdża gminę 2 razy w ciągu roku i zatrzymuje się w wyznaczonych miejscach, w których
mieszkańcy mogą oddawać zużyty sprzęt RTV i AGD. Na terenie Gminy Pawonków, mieści
się także Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych.
Najbardziej rozbudowany system selektywnej zbiórki odpadów posiada gmina Woźniki. Na
terenie Gminy w poszczególnych sołectwach w 2008 roku rozstawionych było 36
pojemników na tworzywa sztuczne oraz 37 pojemników na szkło. Ponadto, od 2007 roku w
Woźnikach oraz od 2009 roku w Gminie Boronów działa Gminny Punkt Zbiórki Zużytego
Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego. Na terenie gminy Boronów, Kochanowice,
Koszęcin, Woźniki przeprowadzane są zbiórki odpadów wielkogabarytowych.
Najbardziej rozbudowany system selektywnej zbiórki odpadów posiada gmina Lubliniec oraz
Woźniki. Na terenie gminy Woźniki w poszczególnych sołectwach w 2008 rozstawionych
było 36 pojemników na tworzywa sztuczne oraz 37 pojemników na szkło. Na terenie gminy
Boronów, Kochanowice, Koszęcin, Woźniki przeprowadzane są zbiórki odpadów
wielkogabarytowych.
Z posiadanych informacji przekazanych przez poszczególne Gminy powiatu lublinieckiego
należy zauważyć, iż w roku 2007 na składowiska odpadów przekazano 7741,37 Mg
zmieszanych odpadów komunalnych , a w roku 2008 – 7432,66 Mg zmieszanych odpadów.
Na terenie powiatu lublinieckiego czynne są obecnie składowiska odpadów:
- składowisko w Lipiu Śląskim,
- składowisko w Sadowie Górnym.
Składowisko w Lipiu Śląskim
7
Składowisko w Lipiu Śląskim jest eksploatowane od 1985 roku. W marcu 2001 roku zgodnie
z uzyskanym pozwoleniem na budowę rozpoczęto prace polegające na rozbudowie
składowiska o nowe kwatery z jednoczesną rekultywacją eksploatowanej kwatery.
Na
składowisku
deponowane
były
przede
wszystkim
odpady
20
03
01
(niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne)), 20 03 02 (odpady z targowisk), 20 03 03
(odpady z oczyszczania ulic i placów), 20 03 07 (odpady wielkogabarytowe), 20 02 01
(odpady ulegające biodegradacji), 20 02 02 (gleba i ziemia w tym kamienie), 20 02 03 (inne
odpady nieulegające biodegradacji), 19 08 01 (skratki), 19 08 02 (zawartość piaskowników),
19 09 99 (inne niewymienione odpady). Odpady rozplantowywane są na wyznaczonych
działkach roboczych warstwami o grubości około 0,3-0,5 m, następnie zagęszczane i
przykrywane warstwą materiału inertnego (ziemia z wykopów, drobno zmielony gruz
budowlany). W okresie letnim odpady dodatkowo są wapnowane wapnem chlorowanym.
Składowisko wyposażone jest w wagę, spychacz i kompaktor.
Od marca 2003 roku zarządzającym składowiskiem jest firma IT.O.Ś. Sp. z o.o. ul. Wilcza
33/11 w Warszawie, eksploatująca składowisko na podstawie decyzji Wojewody Śląskiego z
dnia 19 lipca 2004 roku, zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz
zezwalającej na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania, odzysku i zbierania
odpadów na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne (stara część
składowiska) oraz decyzji Wojewody Śląskiego z dnia 18 maja 2005 roku (znak:
ŚR.X.6623/9/04/05).
Firma IT.O.Ś. Sp. z o.o. zgodnie z decyzją Wojewody Śląskiego z dnia 20 października 2006
roku (znak: ŚR-II-6618/PZ/42/15/06) otrzymała pozwolenie zintegrowane dla instalacji
znajdujących się na terenie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.
Składowisko w Sadowie Górnym
Składowisko w Sadowie Górnym zostało zbudowane w latach 1988-1991. Firma A.S.A. Eko
Polska Sp. z o.o. ul. Radocha 4, 41-200 Sosnowiec, właściciel składowiska posiada decyzję
Wojewody Śląskiego z dnia 28 maja 2004r. zezwalającą na prowadzenie działalności w
zakresie unieszkodliwiania, odzysku i zbierania odpadów na składowisku odpadów innych niż
niebezpieczne i obojętne w Sadowie Górnym, Gmina Koszęcin oraz pozwolenie
zintegrowane.
Ponadto, na terenie gminy Boronów funkcjonuje składowisko odpadów niebezpiecznych, którego
zarządzającym jest Naftobazy – Baza Paliw nr 3 w Boronowie.
8
Z informacji uzyskanych z gmin powiatu lublinieckiego w gminie Lubliniec wykazano
powstawanie rocznie 20 „dzikich” składowisk odpadów, które na bieżąco są usuwane, a w
gminie Woźniki 2.
Podstawowe informacje z zakresu gospodarki odpadami na terenie powiatu lublinieckiego:
1). Na terenie powiatu lublinieckiego ilość odpadów zawierających PCB kształtowała się na
poziomie 0,489 Mg w roku 2005. 2,855 w roku 2006 oraz 1,014 Mg w roku 2007.
2). Łącznie w latach 2005-2008 wytworzono 584,113 Mg olei odpadowych.
3). Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe występują w postaci wielkogabarytowej i
małogabarytowej. Ich ilość jest trudna do oszacowania ze względu na długą żywotność
sięgającą 10 - 12 lat. Akumulatory niklowo - kadmowe wielkogabarytowe używane są
głównie w telekomunikacji i komunikacji (kolej, lotnictwo). Ilość tych akumulatorów
wprowadzana na rynek sukcesywnie maleje ze względu na wycofywanie kadmu z
procesów technologicznych. Odpadem stają się obecnie odpady wprowadzane na rynek w
latach 90-tych. Akumulatory niklowo - kadmowe małogabarytowe używane są najczęściej
jako źródło zasilania sprzętu elektrycznego i elektronicznego, telefonów przenośnych i
komórkowych, oraz zabawek dziecięcych. Obecnie do strumienia odpadów wchodzą
najstarsze akumulatory małogabarytowe niklowo - kadmowe.
Niestety trudno ocenić wytworzoną ilość baterii i akumulatorów w gospodarstwach
domowych. Istnieje system zbierania zużytych baterii i akumulatorów, przez placówki
oświatowe i handlowe oraz placówki użyteczności publicznej.
4). Gospodarka odpadami medycznymi i weterynaryjnymi powstającymi w placówkach
służby zdrowia na terenie powiatu jest prowadzona zgodnie z zapisami ustawy o
odpadach. Odpady przekazywane są do unieszkodliwienia podmiotom prowadzącym
działalność w tym zakresie, w instalacjach zlokalizowanych poza terenem powiatu.
Odpady medyczne i weterynaryjne są zbierane selektywnie w miejscu ich powstawania i
gromadzone w specjalistycznych pojemnikach, następnie są przekazywane do
unieszkodliwienia w specjalistycznych instalacjach.
5). System gospodarki pojazdami wycofanymi z eksploatacji reguluje ustawa z dnia 20
stycznia 2005 roku o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji.
Na terenie powiatu funkcjonują dwie stacje demontażu pojazdów:
- Scrapena S.A. ul. Lubliniecka 41, Herby,
- Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „Helmet” Helmut Myrcik, Lubsza, ul. Kopernika 13.
9
Należy jednak podkreślić, że część wraków usuwana jest poza terenem powiatu lub przez
podmioty nie mające odpowiednich uprawnień, a ich liczba nie jest możliwa do
oszacowania.
6). Na terenie gmin powiatu lublinieckiego prowadzone są jednorazowe zbiórki odpadów
zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Ponadto odpady zbierane są
nieodpłatnie przez sprzedawców sprzętu elektrycznego i elektronicznego podczas
sprzedaży nowego urządzenia. Obowiązek taki wynika z ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku
o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.
7). Zważając na fakt, że jedynie gmina Ciasna i gmina Woźniki posiadają Programy
usuwania azbestu oraz wyrobów zawierających azbest, nie można dokładnie oszacować
jaka ilość azbestu znajduje się na terenie powiatu. Dlatego też, jako zadanie priorytetowe
w Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Lublinieckiego zostanie wskazane
przeprowadzenie pełnej inwentaryzacji wyrobów zawierających azbestu oraz opracowanie
gminnych programów usuwania azbestu oraz wyrobów zawierających azbest.
Poniżej zmieszczona jest tabelka podsumowująca.
Gmina
Boronów
Ciasna
Herby
Kochanowice
Koszęcin
Lubliniec
Pawonków
Woźniki
Razem:
Źródło: Dane z Gmin
m2
b.d.
32 164
b.d.
6 761
b.d.
b.d.
b.d.
16 209
-
8). Na terenie powiatu nie zinwentaryzowano mogilników.
9). Na terenie powiatu brak jest systemu selektywnego zbierania zużytych opon.
Zużyte opony zbierane są przez: punkty serwisowe ogumienia (podstawowe źródło
zużytych opon), firmy eksploatujące pojazdy, zakład demontażu pojazdów.
10). Odpady z budowy, remontu i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury
drogowej są przede wszystkim zagospodarowywane we własnym zakresie przez ich
wytwórców.
11). Każda miejscowość gminna w powiecie lublinieckim posiada własną oczyszczalnie
ścieków
typu
mechaniczno-biologicznego.
W gminach
znajdują
się
również
przyzakładowe oczyszczalnie ścieków i oczyszczalnie przydomowe.
10
12). System zbierania odpadów opakowaniowych od mieszkańców prowadzony jest w
oparciu o selektywne zbieranie odpadów. Na terenie powiatu najbardziej rozbudowana
jest selektywna zbiórka odpadów szkła, papieru i tektury, tworzyw sztucznych – ich
zbiórka prowadzona jest na terenie gmin Boronów, Herby, Kochanowice, Koszęcin,
Woźniki oraz miasta Lubliniec, natomiast wprowadzenie segregacji odpadów planuje
Gmina Ciasna.
Ograniczenie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko jest jednym z
najważniejszych zadań w zakresie gospodarki odpadami, w tym celu w Planie wyznaczono
następujące cele i działania:
Cel:
w związku z tym, że Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Śląskiego na lata 2008-
2010 podaje jako termin objęcia umowami na odbieranie odpadów komunalnych 100% mieszkańców,
koniec roku 2010, wszyscy mieszkańcy powiatu lublinieckiego zostaną objęci zorganizowanym
systemem zbierania odpadów w jak najszybszym czasie;
Działania:
Prowadzenie kampanii informacyjno – edukacyjnej w zakresie zapobiegania powstawaniu
odpadów oraz właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów.
Zwiększenie nadzoru przez gminy nad spełnieniem wymogów określonych w zezwoleniach w
zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
Zwiększenie kontroli egzekwowania obowiązku posiadania pojemników i umów na
odbiór odpadów komunalnych przez właścicieli nieruchomości.
Cele:
Objęcie mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji do roku 2012.
Zmniejszenie
ilości
wszystkich
rodzajów
odpadów
kierowanych
na
składowiska,
a szczególnie ulegających biodegradacji zgodnie z zapisami ustawy o odpadach.
Działania:
Propagowanie stosowania metod kompostowania odpadów ulegających biodegradacji we
własnym zakresie z użyciem kompostowników indywidualnych.
Prowadzenie edukacji wśród mieszkańców w zakresie budowy i prowadzenia przydomowych
kompostowni.
Cele:
Objęcie
wszystkich
mieszkańców
systemem
selektywnego
zbierania
odpadów
opakowaniowych do roku 2012.
11
Zwiększenie ilości pozyskiwanych odpadów opakowaniowych na drodze selektywnego
zbierania poprzez poprawę systemu zbierania selektywnego odpadów opakowaniowych
powstających w gospodarstwach domowych.
Osiągnięcie założonych poziomów odzysku i recyklingu do roku 2014 określonych w
Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie rocznych poziomów odzysku odpadów
opakowaniowych i poużytkowych oraz poziomów zbierania odpadów przydatnych do
recyklingu w tym odpadów opakowaniowych wskazanych w Planie Gospodarki Odpadami dla
Województwa Śląskiego.
Działania:
Objęcie
wszystkich
mieszkańców
systemem
selektywnego
zbierania
odpadów
opakowaniowych do roku 2012.
Rozbudowa systemu zbierania odpadów opakowaniowych w celu osiągnięcia rocznych
poziomów odzysku i recyklingu wynikających z Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie
rocznych poziomów odzysku odpadów opakowaniowych i poużytkowych.
Urealnienie
opłat
za
składowanie
odpadów
przez
zarządzających
składowiskami,
zniechęcających do deponowania odpadów opakowaniowych na składowiskach.
Wzmocnienie kontroli systemu zbiórki odpadów opakowaniowych przez sprawdzanie
zgodności działania firm odbierających odpady od właścicieli nieruchomości z wydanymi
zezwoleniami.
Zintensyfikowanie działań dotyczących edukacji ekologicznej społeczeństwa poprzez
działania promujące selektywne zbieranie odpadów opakowaniowych.
Cele:
Objęcie mieszkańców powiatu systemem selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych
ze strumienia odpadów komunalnych do roku 2012.
Skuteczne i zgodne z prawem unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych. Osiągnięcie
poziomów zbierania odpadów niebezpiecznych wskazanych w Planie Gospodarki Odpadami dla
Województwa Śląskiego.
Działania:
Poprawa systemu zbierania odpadów komunalnych występujących w strumieniu odpadów
komunalnych poprzez akcję edukacyjno – informacyjną.
Poprawa systemu zbierania odpadów niebezpiecznych poprzez kontrolę składu odpadów
komunalnych przez firmy wywozowe.
Cele:
Wzrost efektów selektywnego zbierania odpadów remontowo budowlanych wchodzących w
skład odpadów komunalnych do 57,5% w roku 2012
Wzrost efektów selektywnego zbierania odpadów remontowo budowlanych wchodzących w
skład odpadów komunalnych do 80% w roku 2018
12
Wzrost efektów selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych w tym wyrobów AGD
i sprzętu elektronicznego wchodzących w skład odpadów komunalnych do 52% w roku 2012.
Wzrost efektów selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych w tym wyrobów AGD
i sprzętu elektronicznego wchodzących w skład odpadów komunalnych do 70% w roku 2015 oraz do
90% w 2018 roku.
Działania:
Rozbudowa sieci zbierania oraz infrastruktury technicznej do odzysku i recyklingu odpadów
budowlanych,
Rozwój selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych oraz remontowo –
budowlanych.
Cel:
Dążenie docelowo do likwidacji odpadów mogących zawierać PCB o stężeniu poniżej 50ppm.
Działania:
Prowadzenie skutecznego sposobu zbieranie odpadów mogących zawierać PCB przez ich
wytwórców i posiadaczy poprzez prowadzenie akcji edukacyjnej i kontroli zbierania odpadów
mogących zawierać PCB.
Cele:
Wyeliminowanie olejów odpadowych ze środowiska.
Dążenie do utrzymania w latach 2007 – 2014 poziomu odzysku na poziomie co najmniej 50%,
a recyklingu rozumianego jako regeneracja na poziomie co najmniej 35% określonych w ustawie o
obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie
produktowej i depozytowej.
Działania:
Rozwinięcie działań edukacyjno – informujących dotyczących konieczności zbierania olejów
odpadowych oraz sposobów ich zbierania.
Stworzenie systemu zbierania olejów odpadowych ze źródeł rozproszonych (małe i średnie
przedsiębiorstwa oraz gospodarstwa domowe).
Skuteczniejsza egzekucja przepisów.
Cele:
W okresie od 2011 do 2018 r. stawia się następujące cele:
•
osiągnięcie poziomów zbierania i recyklingu zdefiniowanych i określonych w dyrektywie
Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/66/WE w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii
i akumulatorów oraz uchylającej dyrektywę 91/157/EWG (Dz. U. WE L 266 z 26.09.2006 r., str.1), tj.:
•
minimalnego poziomu zbierania zużytych baterii i akumulatorów (w tym akumulatorów Ni-
Cd) w wysokości 25% do 2012 r. – zgodnie z art. 10 ust. 2 lit. a,
•
minimalnego poziomu zbierania zużytych baterii i akumulatorów w wysokości 45% do 2016 r.
– zgodnie z art. 10 ust. 2 lit. b,
13
•
minimalnego poziomu wydajności recyklingu w wysokości 65% średniej wagi baterii i
akumulatorów ołowiowo-kwasowych, w tym recykling zawartości ołowiu w najwyższym, technicznie
możliwym do osiągnięcia stopniu przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztów ( najpóźniej do
26 września 2010 r.) – zgodnie z art. 12 ust. 4,
•
minimalnego poziomu wydajności recyklingu w wysokości 75% średniej wagi baterii i
akumulatorów niklowo-kadmowych, w tym recykling zawartości kadmu w najwyższym, technicznie
możliwym do osiągnięcia stopniu przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztów (najpóźniej do
26 września 2010 r.) – zgodnie z art. 12 ust. 4,
•
minimalnego poziomu wydajności recyklingu 50% średniej wagi innych odpadów w postaci
baterii i akumulatorów (najpóźniej do 26 września 2010 r.) – zgodnie z art. 12 ust.
Działania:
Upowszechnienie wiedzy na temat szkodliwości zużytych baterii małogabarytowych,
prowadzenie akcji edukacyjnych nawołujących do zaprzestania ich stosowania.
Skuteczniejsze nawiązywanie kontaktów przez gminy z organizacjami odzysku zajmującymi się
zbieraniem baterii.
Zwiększenie ilości pojemników do selektywnego zbierania baterii na terenie powiatu.
Stworzenie systemu zbierania baterii małogabarytowych z małych i średnich przedsiębiorstw,
gospodarstw domowych oraz z jednostek handlu detalicznego.
Rozpropagowanie zbierania baterii jednorazowych.
Cele:
Podniesienie efektywności selektywnego zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych.
Poprawa wiarygodności danych dotyczących ilości poszczególnych rodzajów odpadów
wytwarzanych na terenie placówek służby zdrowia (zamkniętych i otwartych) oraz weterynaryjnych.
Działania:
Wzmocnienie kontroli zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych i sposobów
postępowania z nimi.
Zwiększenie nadzoru nad poprawą sprawozdawczości dotyczącej ilości poszczególnych
rodzajów odpadów wytwarzanych na terenach placówek służby zdrowia (zamkniętych i
otwartych) oraz weterynaryjnych oraz w gabinetach prywatnych.
Cele:
Zapewnienie pełnej skuteczności działania systemu zbierania i demontażu pojazdów
wycofanych z eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu, odpadów powstających z pojazdów
wycofanych eksploatacji.
Osiągnięcie przez przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu (zgodnie z ustawą z dnia
20 stycznia 2005r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji ) do 31 grudnia 2014r, poziomu
odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji w wysokości odpowiednio 85% i 80% (art.
60), po tym dniu odpowiednio 95% i 85% masy pojazdów przyjętych do ich stacji demontażu rocznie,
14
z zastrzeżeniem, że dla pojazdów wyprodukowanych przed dniem 1 stycznia 1980r. poziomy odzysku
i recyklingu wynoszą odpowiednio 75% i 70% zgodnie z zapisami art. 28 ustawy z dnia 20 stycznia
2005r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji.
Likwidacja nielegalnych punktów zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji.
Działania:
Poprawa sposobu finansowania i kontroli systemu zbierania i demontażu pojazdów
wycofanych z eksploatacji.
Rozwinięcie działań edukacyjnych promujących prawidłowe postępowanie z pojazdami
wycofanymi z eksploatacji.
Cele:
Zgodnie z ustawą o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (art. 30) wprowadzający
sprzęt jest obowiązany do osiągnięcia następujących poziomów:
−
dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu ujętego w grupach: wielkogabarytowe urządzenia
gospodarstwa domowego oraz automaty do wydawania
•
odzysku 80% masy zużytego sprzętu,
•
recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytego sprzętu 75%
masy zużytego sprzętu,
−
dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu ujętego w grupach: sprzęt teleinformatyczny i
telekomunikacyjny oraz sprzęt audiowizualny
•
•
odzysku 75% masy zużytego sprzętu,
recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytego sprzętu 65%
masy zużytego sprzętu,
−
dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu ujętego w grupach: małogabarytowe urządzenia
gospodarstwa domowego, sprzęt oświetleniowy, narzędzia elektryczne i elektroniczne, z wyjątkiem
wielkogabarytowych, stacjonarnych narzędzi przemysłowych, zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy
i przyrządy do nadzoru i kontroli
•
•
odzysku 70% masy zużytego sprzętu,
recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytego sprzętu 50%
masy zużytego sprzętu,
−
dla zużytych gazowych lamp wyładowczych recyklingu części składowych, materiałów i
substancji pochodzących ze zużytych lamp wyładowczych w wysokości 80% masy tych zużytych
lamp.
Działania:
Rozbudowa systemu zbierania, odzysku i unieszkodliwiania zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego.
15
Zgodnie z ustawą o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym jak najszybsze
wdrożenie systemu odzysku, recyklingu i unieszkodliwiania zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego, gdyż:
•
materiały i podzespoły mogą być wykorzystywane do produkcji nowych urządzeń,
•
materiały i podzespoły mogą zawierać metale i materiały wartościowe,
•
materiały i podzespoły mogą zawierać wiele składników niebezpiecznych.
Rozpropagowanie informacji, że użytkownik sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw
domowych jest obowiązany do oddania zużytego sprzętu podmiotowi zbierającemu zużyty sprzęt.
Rozpropagowanie informacji, że zabrania się umieszczania zużytego sprzętu łącznie z innymi
odpadami.
Cel:
Sukcesywne usuwanie azbestu ze środowiska do 2032 roku
Działania:
Inwentaryzacja budynków i urządzeń, w których wykorzystywane są wyroby zawierające
azbest.
Prowadzenie szerokiej kampanii informacyjnej o odpadach zawierających azbest, sposobach i
możliwościach postępowania z nimi
Nadzór nad prawidłową realizacją opracowanego programu usuwania azbestu i wyrobów
zawierających azbest
Opracowanie programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest
Cele:
Wyeliminowanie przeterminowanych środków ochrony roślin ze środowiska.
Zmniejszenie zagrożeń powodowanych przez składowiska poprodukcyjnych odpadów
środków ochrony roślin w tym pestycydowych, nie spełniających wymogów ochrony
środowiska.
Działania:
Podnoszenie świadomości ekologicznej osób wykorzystujących środki ochrony roślin przez
prowadzenie szerokiej akcji edukacyjnej.
Cele:
Wyeliminowanie nieprawidłowego postępowania z zużytymi oponami przez ograniczanie
możliwości ich spalania w instalacjach do tego nieprzystosowanych oraz poza instalacjami.
Do 2011 r. rozbudowa systemu zagospodarowania zużytych opon, w tym osiągnięcie
poziomów odzysku i recyklingu zgodnie z prawem oraz zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o
obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie
produktowej i depozytowej do roku 2014 r. należy osiągnąć poziom: odzysku – 75%, recyklingu –
15 %.
16
Docelowo do roku 2018 r. należy osiągnąć poziom odzysku w wysokości 75% a recyklingu w
wysokości 15%.
Działania:
Rozbudowa systemu zbierania zużytych opon.
Przygotowanie akcji edukacyjnych przez organizacje odzysku.
Cel:
Do 2018 r. rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów z remontów, budowy i
demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej do odzysku, aby osiągnąć poziomu
odzysku: 57,5 % w 2012 r. oraz 80% w 2018 r.
Działania:
Rozwój edukacji ekologicznej dotyczącej selektywnego zbierania odpadów budowlanych.
Skuteczny odbiór odpadów z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz
infrastruktury drogowej zarówno od osób indywidualnych jak i od podmiotów gospodarczych.
Cel:
osiągnięcie najefektywniejszej technologii procesu oczyszczania
Działania:
kontrola i modernizacja urządzeń technicznych wykorzystywanych w procesie oczyszczania
Cel:
Ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko przez substancje zubożające warstwę
ozonową będące odpadami.
Działania:
Prowadzenie szczegółowej ewidencji substancji kontrolowanych i przestrzeganie obowiązku
sprawozdawczości.
Stosowanie oznakowania produktów, urządzeń i instalacji zawierających substancje
kontrolowane, a także pojemników zawierających te substancje, uwzględniające konieczność ich
jednoznacznej identyfikacji.
Zakaz składowania urządzeń klimatyzacyjnych, chłodniczych lub gaśniczych zawierających
substancje kontrolowane i będących odpadami oraz wszelkich urządzeń będących odpadami.
Zawierających substancje kontrolowane jako rozpuszczalniki, a także odpadów zawierających
substancje kontrolowane, wytworzonych w procesie demontażu tych urządzeń.
Demontaż
zużytego
sprzętu,
obejmujący
usunięcie
z
tego
sprzętu
składników
niebezpiecznych, materiałów i części składowych, w tym zawierających substancje kontrolowane
wyłącznie w zakładach przetwarzających tego typu odpady.
Dla potrzeb ich realizacji w Planie określono harmonogram rzeczowo – finansowy zadań:
17
Lp.
Zadania
1
Objęcie 100% mieszkańców gminy odbiorem odpadów komunalnych
2
Przeprowadzenie pełnej inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest. Opracowanie
Gminnych i Powiatowego Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest.
3
Realizacja Programu usuwania wyrobów zawierających azbest
4
5
6
7
Prowadzenie działań informacyjno - edukacyjnych w zakresie zapobiegania powstawaniu
odpadów oraz właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów
Prowadzenie okresowych badań ilości i morfologii powstających odpadów komunalnych,
szczególnie w odniesieniu do większych inwestycji infrastrukturalnych ubiegających się
o wsparcie finansowe ze środków publicznych
Usprawnienie gospodarki odpadami komunalnymi obejmujące działania w zakresie
selektywnego zbierania odpadów komunalnych ( w tym odpadów ulegających
biodegradacji oraz odpadów niebezpiecznych występujących w masie odpadów
komunalnych) przetwarzania odpadów w celu przygotowania ich do odzysku lub
unieszkodliwiania
Rozbudowa systemu zbierania odpadów opakowaniowych, budowlanych i
wielkogabarytowych z gospodarstw domowych
8
Współpraca i budowa systemu gospodarowania odpadami w ramach regionu 10
9
Rozbudowa systemu segregacji i kontroli odpadów, szczególnie niebezpiecznych,
medycznych i weterynaryjnych, baterii, akumulatorów, olei.
10
Likwidacja tzw. „dzikich składowiska odpadów”
11
Sporządzanie sprawozdań z realizacji planu gospodarki odpadami
12
13
14
Całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska poprzez kontrolowane
unieszkodliwianie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwianie urządzeń
zawierających PCB
Rozbudowa systemu zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
pochodzącego z gospodarstw domowych
Wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania,
odbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych
W Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Śląskiego powiat lubliniecki umieszczono
w Regionie 10 obsługi. Regionalnym centrum dla gospodarki odpadami komunalnymi dla
północnej części województwa śląskiego, czyli
regionu 10 i 11 ma być Zakład
Zagospodarowania Odpadów w Sobuczynie. W przypadku uzyskania porozumienia gmin
Regionów 10 i 11 zaleca się zastosowanie przeładunkowego systemu transportu (stacje
przeładunkowe) celem dostarczenia całego strumienia odpadów zmieszanych do Zakładu
Zagospodarowania Odpadów w Sobuczynie. Opcją wariantową dla regionu 10 jest
wybudowanie regionalnej instalacji mechaniczno – biologicznego przerobu odpadów
komunalnych zmieszanych.
Głównym zadaniem zakładów zagospodarowania odpadów ma być wyselekcjonowanie jak
największej ilości odpadów, które mogą być poddane recyklingowi czy odzyskowi oraz
ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji.
18
Monitoring i ocena realizacji ustaleń planu będzie oparta na analizie ilości zebranych,
odzyskanych, unieszkodliwianych i składowanych odpadów w odniesieniu do wskaźników
wojewódzkich i krajowych.
Projekt Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu lublinieckiego zgodny jest z
Polityką Ekologiczną Państwa, Krajowym Planem Gospodarki Odpadami, Wojewódzkim
Planem Gospodarki Odpadami Województwa Śląskiego – uwzględniono w nim cele i zadania
przewidziane w w/w dokumentach. W projekcie uwzględniono również zapisy Programu
Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032.
4. Diagnoza stanu środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku
realizacji projektowanego dokumentu1
Według
podziału
fizjograficznego
Jerzego
Kondrackiego
Polski
obszar
powiatu
lublinieckiego położony jest na pograniczu dwóch prowincji: Niżu Środkowoeuropejskiego
oraz Wyżyn Polskich. Południową część powiatu obejmuje Niż Środkowoeuropejski wraz z
podprowincją – Niziny Środkowopolskie, makroregionem – Nizina Śląska, mezoregionem –
Równina Opolska. Północną część powiatu obejmują Wyżyny Polskie wraz z podprowincją –
Wyżyna
Śląsko-Krakowska,
makroregionem
–
Wyżyna
Woźnicko-Wieluńska,
mezoregionami – Obniżenie Liswarty-Prosny, próg Woźnicki, Próg Herbski oraz
makroregionem – Wyżyna Śląska, mezoregionem – Garb Tarnogórski.
Na Nizinie Śląskiej występują różne typy krajobrazu nizinnego, płaskowyżu o typie wyżyny
lessowej oraz kotliny.
Charakterystyczną cechą rzeźby Wyżyny Woźnicko – Wieluńskiej są progi denudacyjne
(kuesty) – trzy pasma wzniesień zbudowanych ze skał górnego triasu i jury, zapadających
monoklinalnie w kierunku północno – wschodnim pod osady trzeciorzędu i czwartorzędu
Nizin Środkowo – Polskich. Obniżenia między kuestami wypełnione są plejstoceńskimi
piaskami i glinami morenowymi (zlodowacenia środkowopolskiego) miejscami tworzącymi
zdenudowane wzgórza morenowe i kemowe.
Wyżyna Śląska stanowi monoklinalną płytę, która obniża się ku północy zapadając się pod
osady czwartorzędowe Niziny Śląskiej. Na zachodzie tworzy progi denudacyjne, którymi
obniża się ku Nizinie Śląskiej, na południu opada uskokami ku kotlinom Północnego
Podkarpacia.
1
Projekt Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu lublinieckiego
19
Użytkowe poziomy wodonośne występują w obrębie trzech pięter: czwartorzędowego,
jurajskiego i triasowego.
Hydrogeologia czwartorzędowego piętra wodonośnego kształtuje się w zależności od
miąższości i rozprzestrzenienia utworów piaszczysto-żwirowych. Wody występują tu na
niewielkiej głębokości (2 do 4 m), tylko w strefach wododziałowych i wydmowych znajdują
się poniżej 4 metrów. W obrębie dolin rzecznych zwierciadło wody ma charakter swobodny.
Na obszarach, gdzie piaski i żwiry są przykryte utworami mniej przepuszczalnymi,
zwierciadło jest napięte. Czwartorzędowy poziom wodonośny z uwagi na zanieczyszczenie i
zażelazienie nie jest przedmiotem intensywnej eksploatacji (jakość wód tego piętra jest klasy
II i III), wody wymagają uzdatnienia. Główne zanieczyszczenia tych wód to azotany (ich
zawartość wynosi do 173 mg/dm3). Najczęściej wykorzystują go nieliczne, płytkie ujęcia.
Wydajność w nawierconych studniach jest zmienna: w Zborowskiem – 20,5 m3/h, w
Kochcicach – 48,2 m3/h. Opisany poziom wodonośny jest zasilany bezpośrednio przez
infiltrację wód opadowych.
Z występowaniem piaszczysto-żwirowych osadów jury związany jest poziom wodonośny jury
dolnej. Poziom ten nie posiada większego znaczenia dla zaopatrzenia ludności w wodę
w centralnej i zachodniej części powiatu. Wody z tego poziomu czerpane są w studniach
gospodarskich. W północnej części powiatu poziom dolnojurajski jest głównym poziomem
użytkowym. Poziom ten ma charakter porowy; składa się z kilku warstw wodonośnych
o zmiennym wykształceniu i miąższości, a zwierciadło wody występuje pod ciśnieniem.
Wydajności studni wahają się w granicach 3÷35 m3/h.
W rejonie Herbów poziom czwartorzędowy pozostaje w łączności hydraulicznej z poziomami
jury dolnej, charakteryzując się bardzo dobrymi parametrami hydrogeologicznymi. Miąższość
utworów wodonośnych jest zmienna i waha się od kilku do kilkunastu metrów. Poziom ten
ma zwierciadło swobodne, występujące na głębokości 1÷5 m i zasilany jest bezpośrednio
przez infiltrację wód opadowych. Wydajność studni dochodzi do 90 m3/h.
Węglanowe utwory triasu środkowego i dolnego stanowią główne źródło zbiorowego
zaopatrzenia w wodę dla centralnej i południowej części powiatu oraz części aglomeracji
górnośląskiej. Jest to poziom wód w ośrodku szczelinowo-krasowym, o miąższości warstwy
150÷200 m. Warstwa wodonośna jest izolowana iłowcowo-mułowcowymi utworami triasu
górnego, a zwierciadło jest napięte (artezyjskie lub subartezyjskie). Ujęcia komunalne wód
poziomu triasowego mają największe wydajności w Lublińcu, Psarach i Woźnikach (180
m3/h). Ujęcia w Lublińcu stanowią cztery studnie o wydajności 45,5÷100 m3/h.
20
Poziom wodonośny triasu górnego związany jest z występowaniem wkładek wapieni i
piaskowców w iłach. Wody w tych osadach występują w okolicach Kochcic i Lubecka, i są
ujmowane głównie studniami gospodarskimi.
Niektóre studnie odwiercone na południe od Lublińca obejmują poziomy wodonośne
wapienia muszlowego i retu. Mają one charakter szczelinowo-krasowy i prowadzą wody pod
ciśnieniem. Zwierciadła tych wód znajdują się na głębokości poniżej 250 m, a wydajności
studzien wahają się w granicach 40÷70 m3/h.
Według koncepcji Kleczkowskiego teren centralnej i południowej części powiatu zajmuje
Główny Zbiornik Wód Podziemnych Lubliniec-Myszków, wydzielony w obrębie wód
triasowych. Jakość tych wód zaliczono do II i III klasy czystości. Główne zanieczyszczenia to
związki żelaza i manganu; wody te wymagają uzdatniania. W południowo-wschodniej części
powiatu występuje Obszar Najwyższej Ochrony (ONO) GZWP Lubliniec-Myszków,
uwarunkowany lokalnymi wychodniami wapieni środkowo-triasowych, pozbawionymi
warstwy izolacyjnej w postaci mułowców i iłowców górnotriasowych.
W południowo wschodniej części powiatu przebiega wąską strefą czwartorzędowy zbiornik
doliny kopalnej Małej Panwi. Z uwagi na brak warstwy izolującej w strefie aeracji, fragment
doliny Małej Panwi leży w zasięgu Obszaru Wysokiej Ochrony (OWO).
Powiat Lubliniecki położony jest w dorzeczu rzeki Odry. Wzdłuż Garbu Woźnickiego
przebiega granica między dorzeczem Liswarty i Małej Panwi, która stanowi równocześnie
dział wodny II rzędu między rzekami Odrą i Wartą. Obszar powiatu odwadniany jest przez
Liswartę i jej dopływy, Małą Panew z licznymi dopływami oraz rzekę Lublinicę. Dział wodny
III rzędu pomiędzy zlewniami Lublinicy i Małej Panwi jest trudny do oznaczenia z uwagi na
gęstą sieć potoków i rowów odwadniających.
Na terenie powiatu nie ma większych naturalnych zbiorników wodnych. Występują tu liczne
sztuczne zbiorniki retencyjne i retencyjno-hodowlane wzdłuż Liswarty, między innymi
zbiornik Lisów i stawy rybne: Boronów Doły, Hadra, Lisów - Piłka. Wzdłuż Lublinicy
występują zbiorniki wodne: Droniowiczki, Zbiornik Lentex oraz stawy rybne: Kośmidry,
Zagłówek, Kopce i Podlesie. Zbiorniki wodne występują również w dolinie Potoku
Kamienieckiego: Zbiornik Wodny Widawa, Staw Burkiet. Stawy śródleśne położone są w
rezerwacie Mikuliny: Jeleniak Mikuliny, Siewniak. Ponadto, występują także Potok Jeżowski,
Potok Kochanowicki, Potok Kochcicki oraz zbiorniki wodne w Gminie Ciasna.
Na obszarze powiatu gleby o wysokich klasach bonitacyjnych występują w jego centralnej
części. Zajmują one ponad 50% gmin Kochanowice, Koszęcin i Woźniki. Są one wytworzone
z różnych utworów czwartorzędowych oraz ze skał jurajskich i triasowych. Pod względem
21
typologicznym przeważają gleby bielicowe, rzadziej brunatne, fragmentarycznie czarne
ziemie i mady.
Gleby bielicowe występują w większych lub mniejszych kompleksach na obszarze całego
powiatu. Charakteryzują się zróżnicowanym składem oraz wartością bonitacyjną. Gleby
wytworzone z piasków gliniastych na glinach i iłach należą do najlepszych gleb bielicowych.
Są to gleby dość żyzne, w sprzyjających warunkach mogą dawać wysokie plony. W
klasyfikacji bonitacyjnej gleby te zaliczono do klas IIIb – IVa; występują one w okolicach
Koszęcina, Lublińca i Sadowa.
Gleby bielicowe wytworzone z glin należą do gleb lekkich i średniociężkich. Występują
m.in. w Rusinowicach, Jawornicy i Wierzbiu. Są to gleby zaliczane do II i III klasy bonitacji.
Gleby brunatne wytworzone są głównie z wapieni i iłów triasowych. Występują w pasie
Kochanowice – Koszęcin. Przy zachowaniu prawidłowych stosunków wodnych i
powietrznych stanowią gleby pszenno-buraczane, IIIa i IIIb klasy bonitacyjnej.
W dolinach rzecznych i obniżeniach terenu wykształciły się dobrej jakości mady piaszczyste
i czarne ziemie oraz gorszej jakości gleby bagienne, torfowe i murszowe zaliczone do IV i V
klasy bonitacyjnej użytków zielonych.
Łąki i pastwiska o naturalnych zbiorowiskach roślinnych występują w formie niewielkich
płatów głównie wzdłuż dolin rzecznych Małej Panwi, Lublinicy i Leśnicy. Ze względu na
płytkie występowanie wód gruntowych w dolinach rzek łąki występujące na tych obszarach
są w znacznym stopniu kwaśne z roślinnością wysoką, złożoną z turzyc oraz mchów.
Na terenie powiatu utworzono Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą. „Rok
utworzenia: 1998 Akt prawny: Rozporządzenie Wojewody Częstochowskiego Nr. 28/98 z
dn.21.12.1998r. w sprawie utworzenia Parku Krajobrazowego „Lasy nad Górną Liswartą”
Park wchodzi w skład Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego od
01.01.2000r. na mocy Rozporządzenia Nr 222/99 Wojewody Śląskiego z 19.11.1999r
Powierzchnia Parku: 38 701 ha Powierzchnia otuliny Parku: 12 045 ha, Łącznie 50746 ha
Położenie administracyjne: województwo śląskie, gminy Przystajń, Panki i Wręczyca Wielka
w powiecie Kłobuck, gminy Blachownia, Konopiska i Starcza w powiecie Częstochowa oraz
gminy Boronów, Woźniki, Koszęcin, Herby, Kochanowice i Ciasna w powiecie Lubliniec.
Terytorialnie
rejon
Nadleśnictw
Herby,
Lubliniec,
Koszęcin
i
Kłobuck.
Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą obejmuje zwarty kompleks leśny położony na
zachód od Częstochowy, na zachodnim skraju Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. Obszar Parku
stanowi nieckę, środkiem której płynie Liswarta, wypływająca na wysokości 315m.n.p.m w
pobliżu miejscowości Mzyki. Rzeka płynie szeroką na kilkaset metrów doliną w otoczeniu
22
lasów, łąk oraz zabudowań wsi. Jej największymi dopływami w obrębie Parku są: Olszynka,
Turza i Potok Jeżowski. Lasy zajmują tu 63% powierzchni Parku i jego otuliny, 31% zajęte
jest przez użytki rolne, pozostałą część stanowią tereny zabudowane i stawy (ok.6 %).
Lesistość samego parku to 66%. Wśród lasów Parku przeważają bory mieszane świeże oraz
wilgotne, w drzewostanie dominuje sosna zwyczajna. Wzdłuż cieków rosną bogate lasy
łęgowe z cennym zbiorowiskiem podgórskiego łęgu jesionowego. Cennymi zespołami
leśnymi są także spotykane w południowej części Parku grądy niskie z udziałem jesionu i
olszy oraz świetlista dąbrowa ze stanowiskami roślin ciepłolubnych. Wśród zbiorowisk
roślinności nieleśnej w Parku na uwagę zasługują wrzosowiska, wilgotne łąki oraz zespoły
roślinności wodno-torfowiskowej. Dużą grupę gatunków rzadkich stanowią rośliny górskie:
widłak wroniec, ciemiężyca zielona. Spośród innych gatunków rzadkich na uwagę zasługują:
wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, mieczyk dachówkowaty, storczyki, rosiczka
okrągłolistna.
Najcenniejszym elementem fauny Parku są ptaki, znajdujące tu dogodne warunki
gniazdowania. Stwierdzono tu gniazdowanie 127 gatunków ptaków. Do bardzo cennych
przedstawicieli awifauny lęgowej należą: bielik, rybołów, orlik krzykliwy, błotniaki, bocian
czarny. W grupie drobnych ssaków na uwagę zasługują: popielica, koszatka, ryjówka
aksamitna i malutka oraz kilka gatunków nietoperzy. Wśród gadów najrzadszy jest gniewosz
plamisty. Fauna płazów liczy 12 gatunków.
23
Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą
W granicach Parku znajdują się cztery rezerwaty przyrody: leśno-florystyczne "Cisy nad
Liswartą", "Cisy w Łebkach"- gm. Herby oraz leśne "Rajchowa Góra" - gm.Boronów i
"Łęg nad Młynówką" - Gm. Ciasna. Znajdują się tu również użytki ekologiczne: "Bagno
w Jeziorze", "Jeziorko", i "Bagienko w Pietrzakach" oraz projektowany użytek Brzoza.
Spośród kilkudziesięciu pomników przyrody warto wymienić głaz narzutowy w Olszynie czy
okazałe dęby szypułkowe w Boronowie. Do najcenniejszych zabytków architektury na terenie
Parku należą: drewniane kościoły w Boronowie i Cieszowej, murowany klasycystyczny
kościół w Kochanowicach, zespoły pałacowe w Ciasnej, Kochanowicach. Po Parku można
poruszając się po 4 ścieżkach dydaktycznych: „Na brzozę”, „Kierzkowskie bagna”, „Pająk”,
”Cisy nad Liswartą” lub szlakach turystycznych: niebieskim – im. J. Lompy i żółtym „Pomników przyrody”.2
Ponadto na terenie powiatu lublinieckiego wyznaczono proponowane obszary Natura 20003:
-
Bagno Bruch koło Pyrzowic,
2
http://www.zpk.com.pl/index1.php?ntabela=lasyngl – Zespół Parków Krajobrazowych Województwa
Śląskiego
3
http://katowice.rdos.gov.pl/images/pliki_rdos/mapy/n2000_silesia.jpg - RDOŚ w Katowicach,
http://natura2000.gdos.gov.pl/natura2000/pl/proste.php - Ministerstwo Środowiska
24
-
Łęgi w lasach nad Liswartą,
-
Bagno w Korzonku.
"Bagno Bruch" znajduje się w głębi dużego kompleksu Lasów Lublinieckich, w jego
południowej części, niedaleko portu lotniczego w Pyrzowicach. Większość terenu zajmują
fitocenozy boru bagiennego (postać młodociana, średnio zaawansowane stadium sukcesji),
które w strefie przybrzeżnej obniżenia wraz ze wznoszeniem się terenu przechodzą w
wilgotny bór trzęślicowy, a dalej i wyżej - w wilgotną, dobrze wykształconą postać
suboceanicznego boru świeżego. W miejscach najniżej położonych, głównie w "długich
pasach" (szerokości 4-6 m, a miejscami nawet 30-40 m i długości ponad 200 m prawdopodobnie jest to pozostałość po dawnej eksploatacji torfu) występują dobrze
wykształcone fitocenozy torfowiska przejściowego i wysokiego. W ich środkowej części
stwierdzono typowe pło, mało stabilne trzęsawisko. W wielu miejscach woda stagnuje tu na
powierzchni. W obrębie "pasów" i na ich obrzeżach występują również niewielkie zespoły
turzycowisk.
25
Teren torfowiska "Bagno w Korzonku" znajduje się w głębi borów sosnowych w pobliżu
miejscowości Konopiska. Tworzy go mozaika zbiorowisk roślinnych typowych dla
torfowiska wysokiego (dominujące), torfowiska przejściowego i z dużo mniejszym udziałem zbiorowiska szuwarowe. W obrębie powierzchni torfowiska znajdują się 2, stosunkowo duże
zbiorniki wodne, o pow. około 0,5 ha, powstałe w wyniku eksploatacji torfu. Do torfowiska
przylega różnej szerokości pas boru bagiennego, w większości dobrze wykształconego o
różnym stopniu uwilgotnienia podłoża. Bór ma typowy dla tego zbiorowiska skład
florystyczny i strukturę. Miejsca mniej wilgotne zajmują płaty z dorodnym, bardzo starym
drzewostanem. Dalej od torfowiska teren się wznosi i jest porośnięty przez dobrze
wykształcone zbiorowisko subatlantyckiego boru świeżego. Torfowisko "Bagno w Korzonku"
jest chronione w randze użytku ekologicznego, utworzonego w 1996r. na pow. 2,5 ha pod
nazwą "Jeziorko". Objęte jest także, w 100%, ochroną poprzez Park Krajobrazowy "Lasy nad
Górną Liswartą", od 1998 r.
"Łęgi w Lasach nad Liswartą" są częścią Parku Krajobrazowego "Lasy nad Górną
Liswartą". Stanowią one rozległy kompleks leśny, przez którego środek przepływa rzeka
Liswarta. Jej dolina została w znacznej części wylesiona, jednak siedliska łęgowe zachowały
się w wielu miejscach kompleksu leśnego, wzdłuż leśnych potoków, wśród których znajdują
się także cieki o sporych rozmiarach, jak na przykład potok Jeżowski. W lasach nad Liswartą
utworzone zostały dotychczas trzy rezerwaty przyrody i wszystkie chronią najlepiej
zachowane w regionie fragmenty siedlisk łęgowych. W rezerwatach "Cisy nad Liswartą" i
"Cisy w Łebkach" przedmiotem ochrony jest łęg olszowy Fraxino-Alnetum, a w "Łęgu nad
Młynówką" podgórski łęg jesionowy Carici remotae-Fraxinetym. Łączna powierzchnia tych
trzech rezerwatów wynosi 234,6 hektarów. Wszystkie trzy rezerwaty stanowią przestrzennie
oddzielone części proponowanej ostoi. Rezerwaty "Cisy nad Liswartą" i "Cisy w Łebkach"
znajdują się w środkowej części kompleksu leśnego, w odległości kilkuset metrów od siebie.
Łęgi w tych rezerwatach porastają doliny małych śródleśnych strumieni i zachowały się w
stopniu doskonałym (stopień A). Cechą wyróżniającą omawiane łęgi i decydującą o ich
wysokiej wartości przyrodniczej jest obecność cisów (Taxus baccata). W obu rezerwatach
populacja cisa liczy 478 osobników (dane z roku 2006). Około 100-letnie drzewostany
łęgowe w obu rezerwatach mają typowa strukturę dla omawianego siedliska. Panuje w nich
olsza czarna (Alnus glutinosa), a sporadycznie spotykane są: jesion wyniosły (Fraxinus
excelsior), klon pospolity Acer platanoides, wiąz szypułkowy Ulmus laevis, wiąz górski
Ulmus scabra, sosna zwyczajna (Pinus sylvestris), świerk pospolity (Picea abies), brzoza
omszona Betula pubescens), pojedynczo występuje też jodła pospolita Abies alba. Na
26
obrzeżach łęgu rozrzucone są niewielkie płaty, które można zaliczyć do siedliska boru
jodłowego Abietetum polonicum, w których gatunkiem panującym w warstwie drzew jest
jodła. Płaty łęgu olszowego w stopniach reprezentatywności B i C (bardzo dobrej i dobrej)
znajdują się także w południowej części rezerwatu "Łęg nad Młynówką". W rezerwacie "Łęg
nad Młynówką" w doskonałym stanie (stopień reprezentatywności A) zachował się spory płat
podgórskiego łęgu jesionowego Carici remotae-Fraxinetum. Gatunkiem panującym w
drzewostanie jest jesion wyniosły, a towarzyszy mu olsza czarna i wiąz szypułkowy.
Drzewostan osiągnął wiek ponad 100 lat, a pnie wielu drzew, zarówno jesionów, jak i olsz,
mają grubość od 80 do 100 cm. O wyjątkowych walorach "Łęgu nad Młynówką" decydują
również stanowiska gatunków roślin objętych ochroną oraz rzadkich gatunków roślin
górskich jak liczydło górskie Streptopus amplexifolius. Łęg jesionowy otoczony jest wąskim
pasem grądu subkontynentalnego, który bezpośrednio przylega do pól uprawnych
otaczających rezerwat od zachodu i stanowi w ten sposób strefę buforową ograniczającą
niekorzystny wpływ obszarów użytkowanych rolniczo na najcenniejszy płat łęgu
jesionowego. Wszystkie trzy fragmenty Ostoi są chronione w rezerwatach przyrody: "Cisy
nad Liswartą" (1957 r, 21,16 ha), "Cisy w Łebkach" (1924/1957 r, 23,84 ha), "Łęg nad
Młynówką" (2007 r, 126,79 ha). Ponadto, jest to teren Parku Krajobrazowego "Lasy nad
Górną Liswartą" (1998 r, 38870 ha).
Wnioski monitoringu stanu środowiska:
Wody
Wody podziemne z terenu powiatu lublinieckiego badane były w ramach monitoringu
regionalnego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach oraz w
ramach monitoringu krajowego przez Państwowy Instytut Geologiczny. W roku 2008 wody
kwalifikowały się do III klasy - wody zadowalającej jakości. W latach wcześniejszych jakość
wód podziemnych kwalifikowała się do III i IV klasy (wody zadowalającej jakości oraz
wody niezadowalającej jakości).
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Klasa jakości
Numer
punktu
Nazwa
punktu
2004
2005
2006
2007
J/107R
Q33/R
0051/K
1709/K
Q55/R
T201/R
1895K
Drapacz
Kochcice
Solarnia
Kokotek
Brusiek
Lubliniec
Kamienica
III
II
IV
IV
IV
III
-
IV
III
IV
IV
IV
V
-
III
IV
IV
IV
III
IV
IV
III
IV
IV
IV
IV
IV
IV
27
Śląska
Klasyfikacja wód powierzchniowych na terenie powiatu lublinieckiego w latach 2006-2007
Lp.
1
2
3
4
Rzeka
Ppk.
Km
Mała Panew
Ligocki Potok m. Śliwa
Leśnica
Leśnica ujście do Małej Panwi - Kokotek
Lublinica
Lublinica poniżej Lublińca
Potok Jeżowski Potok Jeżowski ujście do Liswarty na płn od Panoszowa
Źródło: Informacja o stanie środowiska województwa śląskiego
5,2
0,3
19
2,0
2006r. 2007r.
klasa jakości
V
III
IV
IV
IV
Powietrze
Na terenie powiatu lublinieckiego występują przekroczenia norm:
- przekroczenia poziomu dopuszczalnego benzo(a)pirenu powiększone o margines tolerancji w
odniesieniu do kryterium ochrony zdrowia ludzi,
- przekroczenia poziomu docelowego ozonu wyrażonego jako AOT 40 wyznaczonego ze względu na
ochronę roślin.
Obserwuje się wyraźną poprawę jakości powietrza:
- dla zanieczyszczeń takich jak: dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, ołów, benzen, tlenek węgla, arsen,
kadm, nikiel nie występują przekroczenia poziomów dopuszczalnych (klasa A), co oznacza
konieczność utrzymania jakości powietrza na tym samym lub lepszym poziomie;
- spadek zanieczyszczenia pyłem zawieszonym PM 10 – brak przekroczeń poziomów dopuszczalnych
Hałas
W ramach „Programu Państwowego Monitoringu Środowiska dla województwa śląskiego
a lata 2007-2009”, w 2007 roku przeprowadzono badania akustyczne w wybranych miejscowościach
na terenie województwa śląskiego, w tym także w miejscowości Lubliniec, uwzględniając w wyborze
rejonów badań, drogi o charakterze krajowym, wojewódzkim
i lokalnym przebiegające przez
struktury urbanistyczne tych miejscowości.
Teren badań w obrębie Lublińca obejmował obszar pierwszej linii zabudowy mieszkaniowej,
zlokalizowany
w
bezpośrednim
sąsiedztwie
pasa
drogowego
Drogi
Krajowej
Nr
46.
Na terenie tego miasta ustalono 2 rejony badań, tj.:
RB1 – rejon ul. Lisowickiej, droga krajowa Nr 46 (odcinek od ul. Św. Anny do ul. Zachodniej, 1600
m). Współrzędne geograficzne (GPS) punktu pomiarowego poziomu dźwięku w N- 50o 40’ 08,2” E 18o 41’ 15,9”
RB2 – rejon ul. Paderewskiego, droga krajowa Nr 46 (na odcinku od ul. Plebiscytowej do ul.
Częstochowskiej, 750 m). Współrzędne geograficzne (GPS) punktu pomiarowego poziomu dźwięku w
N- 50o 40’ 14,5” E - 18o 41’ 20,9”
Wyniki badań akustycznych przeprowadzonych na terenie miasta Lubliniec:
28
55
2
55
*
12
*
11,4
11,7
12,6
11,2
10,1
*
12,5
*
12,4
13,5
*
12,5
9,4
50
50
60,9
62,7
62,7
63,4
63,4
64,5
61,1
63,0
61,4
62,3
62,6
61,8
62,3
64,3
61,0
61,6
Przekroczenie
*
67
*
66,4
66,7
67,6
66,2
65,1
*
67,5
*
67,4
68,5
*
67,5
64,4
Dop. poziom
hałasu (dB)
L noc (dB)
Przekroczenie
2
L dzień (dB)
Wys. sytuowania
mikrofonu
pomiarowego
Dop. pziom
hałasu (dB)
Odl. od krawędzi
jezdni (m)
I-sza linia zabudowy
Wt
Śr
Czw
Śr
Czw
Pt
Sb
Nd
Wt
Sr
Czw
Sr
Czw
Sb
Nd
Pn
I-sza linia zabudowy
Dzień tygodnia
Lato/ jesień
Lubliniec
PR2
Paderewskie
go
Data pomiaru
Pora roku
Punkty ferencyjne w
obrębie rejonu badań
Miasto
PR 1
Lisowicka
07.09.25
07.09.26
07.10.16
07.10.17
07.10.18
07.10.19
07.10.20
07.10.21
07.09.25
07.09.26
07.09.27
07.10.17
07.10.18
07.10.20
07.10.21
07,10.22
Porównanie zawartości dopuszczalnych z
wartościami zmierzonymi poziomu
dźwięku
10,9
12,7
12,7
13,4
13,4
14,5
11,1
13,0
11,4
12,3
12,6
11,8
12,3
14,3
11,0
11,6
* brak danych z przyczyn technicznych
Wyniki pomiarów wykazały przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu zarówno dla pory
dnia i nocy na poziomie od 8,0 do 13,5 dB dla pory dnia oraz od 8,0 do 17,7 dB dla pory
nocy.
Generalnie systemy lokalizacji nowych inwestycji oraz potrzeba sporządzania ocen
oddziaływania na środowisko, kontrole i egzekucja nałożonych kar pozwalają na ograniczenie
hałasu pochodzącego z zakładów przemysłowych. Dla źródeł hałasu tego rodzaju, ze względu
na ich niewielkie rozmiary, istnieją , możliwości techniczne ograniczenia emisji hałasu do
środowiska przez stosowanie tłumików akustycznych, obudów poszczególnych urządzeń czy
zwiększenie izolacyjności akustycznej ścian pomieszczeń, w których znajdują się dane
maszyny wytwarzające hałas.
Skutki braku realizacji założeń Planu:
zwiększanie ilości odpadów składowanych,
wzmożona emisja odorów i biogazów,
mieszanie odpadów komunalnych i niebezpiecznych,
zwiększanie się ilości „dzikich wysypisk”,
brak rozwoju systemów odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
29
niewłaściwe postępowanie z odpadami przez mieszkańców (np. spalanie we własnych
piecach),
brak eliminowania czynników stwarzających ryzyko uwolnienia pyłów azbestowych do
powietrza, tj.:
-
nieumyślne, nieświadome uszkadzanie mechaniczne wspomnianych wyrobów podczas
adaptacji, remontów i modernizacji (np. okablowanie, usuwanie ścianek działowych,
usuwanie pokryć dachowych itp.);
-
usuwanie lub próby zabezpieczenia, tych wyrobów, zwłaszcza w sposób niewłaściwy;
-
niewłaściwa eksploatacja wyrobów lub zmiana sposobu eksploatacji wyrobów,
powodująca ich drgania, tarcie (szczególnie zagrożone destrukcją są wyroby w obiektach
o konstrukcji niesztywnej), wibracje przenoszone na wyroby z azbestem, pochodzące od:
pracy maszyn, wind, także niekorzystne dla budynku sąsiedztwo dróg obciążonych
ciężkim transportem, transport szynowy, metro itp.;
-
poddanie wyrobów z azbestem silnym ruchom powietrza, wywołanym pracą maszyn (np.
wentylatory, odkurzacze);
-
uszkodzenia eksploatacyjne wyrobów zawierających azbest , starzenie się ich oraz zły
stan techniczny, w tym uszkodzenia mechaniczne, spękania powierzchni, wyszczerbienie
krawędzi, korozja chemiczna, biologiczna, termiczna, wilgotnościowa powodują zmiany
(osłabienie) spoiwa wyrobów, co objawia się
np. obecnością wykwitów, złuszczeń
wyrobów, śladami drobnego pyłu na podłodze w miejscu zastosowania wyrobów (z
widocznymi fragmentami uszkodzonych wyrobów, a nawet masywnych wiązek włókien
azbestu).
Wpływ braku realizacji założeń planu na środowisko przyrodnicze i ludzi:
wzrost emisji zanieczyszczeń do powietrza ( w tym dioksyn, włókien azbestowych),
przedostawanie
się
zanieczyszczeń
(np.
metali
ciężkich,
zanieczyszczeń
mikrobiologicznych) do wód powierzchniowych i podziemnych,
wzrost zanieczyszczeń gleby ( np. wzrost zakwaszenia, który wpływa na kumulowanie się
metali ciężkich w glebie),
degradacje gleb uprawnych,
wzrost zużycia surowców naturalnych,
dewastacja siedlisk naturalnych,
dewastacja walorów krajobrazowych gminy,
wzrost zagrożenia dla zdrowia ludzi.
30
5. Diagnoza stanu środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym
oddziaływaniem
Generalnie znaczące oddziaływania pozytywne dotyczą obszaru całego powiatu, stąd
diagnoza stanu środowiska obszarów przez nie objętych, również zawiera się we: wnioskach
monitoringu stanu środowiska, w którego zakresie badano: powietrze, opady atmosferyczne,
wody powierzchniowe i podziemne (rozdział 4).
Natomiast ewentualne znaczące negatywne oddziaływania na środowisko związane są z
tworzeniem zakładów zagospodarowania odpadów (ZZO).
Jednakże na terenie powiatu lublinieckiego nie wyznaczono do realizacji budowy instalacji z
zakresu gospodarowania odpadów. Powiat lubliniecki umieszczono w Regionie 10 obsługi.
Regionalnym centrum dla gospodarki odpadami komunalnymi dla północnej części
województwa śląskiego, czyli Regionu 10 i 11 ma być Zakład Zagospodarowania Odpadów
w Sobuczynie.
6. Identyfikacja problemów ochrony środowiska istniejących z punktu widzenia
projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów chronionych
Zagrożenia dla środowiska jakie mogą wystąpić mogą mieć swoje źródła przede wszystkim w
działalności człowieka: transport, energetyka, rolnictwo, przemysł.
Z punktu widzenia projektu PGO istotnym problemem jest także sposób zagospodarowania
strumienia zmieszanych odpadów komunalnych. Większość odpadów trafia na składowisko
odpadów, jedynie nieznaczna ich część jest zbierana selektywnie i przekazywana do odzysku.
Obecny system gospodarki odpadami nie jest w stanie zapewnić spełnienia wszystkich
przyszłych wymogów prawnych dotyczących poziomów odzysku surowców wtórnych i
ograniczenia
składowania
odpadów
komunalnych,
szczególnie
frakcji
ulegającej
biodegradacji. Objęcie wszystkich mieszkańców zorganizowanym odbiorem odpadów jest
istotne dla zapewnienia efektywnego wykorzystania mocy przerobowych instalacji do
gospodarowania odpadami.
Główne problemy ochrony środowiska w zakresie gospodarki odpadami zidentyfikowane na
terenie powiatu:
brak objęcia 100% mieszkańców zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych,
brak osiągnięcia zakładanych poziomów odzysku i zbiorki odpadów,
niewystarczająco rozbudowany system selektywnej zbiorki,
31
niewystarczająca liczba instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów (poza
składowaniem),
niewystarczające ilości odpadów poddawanych procesom biologicznego przekształcania,
„dzikie” składowiska odpadów,
wysokie koszty usuwania azbestu oraz wyrobów zawierających azbest
nieprawidłowe postępowanie z wytwarzanymi odpadami innymi niż niebezpieczne i
niebezpiecznymi w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw
wysokie koszty nowoczesnych rozwiązań technologicznych prowadzących do minimalizacji
wytwarzanych odpadów
nadal niewystarczający stan świadomości ekologicznej mieszkańców.
Istotny problem stanowią również odpady wytwarzane w sektorze gospodarczym. Głównym
źródłem ich powstawania jest sektor remontowo – budowlany, medyczny, samochodowy,
instalacje oczyszczalni ścieków.
Wśród problemów należy wymienić również odnoszący się do wielu rodzajów odpadów fakt
nie przestrzegania przez część przedsiębiorców obowiązków wynikających z aktów prawnych
w zakresie gospodarowania odpadami – dotyczy to przede wszystkim obowiązku
sprawozdawczości.
Niska świadomość ekologiczna społeczeństwa w zakresie postępowania z odpadami,
zwłaszcza z odpadami niebezpiecznymi, również stanowi zagrożenie dla środowiska (np.:
rozmontowywanie we własnym zakresie pojazdów, kierowanie do demontażu w
nieuprawnionym do tego warsztacie, postępowanie z azbestem)
Może to nieść za sobą następujące skutki:
zanieczyszczanie lasów,
zanieczyszczanie wód,
zanieczyszczanie gleb,
zanieczyszczanie atmosfery (tu szczególnie ważne jest eliminowanie nawyków spalania
odpadów w przydomowych piecach),
niszczenie siedlisk,
dewastacje krajobrazu przyrodniczego.
7. Identyfikacja celów ochrony środowiska ustanowionych na szczeblu
międzynarodowym lub krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego
dokumentu oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały
uwzględnione podczas opracowania dokumentu
32
Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010
Główne założenia polityki państwa w zakresie gospodarki odpadami zostały określone
Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2010, który za główne cele wskazuje:
utrzymanie tendencji oddzielania wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu
gospodarczego kraju wyrażonego w PKB,
zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów,
zgodnego z wymogami ochrony środowiska,
zmniejszenie ilości wszystkich odpadów kierowanych na składowiska odpadów,
zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich krajowych składowisk nie spełniających
wymagań technicznych,
wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów,
stworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i
gospodarce odpadami w Polsce.
Cele nadrzędne wskazane w KPGO 2010 w zakresie gospodarowania odpadami
komunalnymi:
objęcie
zorganizowanym
systemem
zbierania
odpadów
komunalnych
100%
mieszkańców, najpóźniej do końca 2007 r.,
zapewnienie objęcia wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania
odpadów najpóźniej do końca 2007 r.,
zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na
składowiska odpadów: do 2010r. nie więcej niż 75%, do 2013r. nie więcej niż 50% oraz
do 2020r. nie więcej niż 35% masy tych odpadów wytworzonych w 1995r.,
zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do maksymalnie 85%
wytworzonych odpadów do końca 2014 r.,
zredukowanie liczby składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na
których są składowane odpady komunalne do końca 2014 r..
Cele nadrzędne wskazane w KPGO 2010 w zakresie gospodarowania odpadami
niebezpiecznymi:
całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska do 2010r. oraz likwidację do
2011r. odpadów zawierających PCB o stężeniu poniżej 50ppm,
w latach 2007-2018 utrzymanie poziomu od zysku olejów odpadowych na poziomie co
najmniej 50%, a recyklingu rozumianego jako regeneracja na poziomie co najmniej 35%,
osiągnięcie zdefiniowanych w ustawie z dnia 11 maja 2001r. o obowiązkach
przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie
33
produktowej i opłacie depozytowej poziomów odzysku i recyklingu zużytych baterii i
akumulatorów w latach 2007-2009 oraz w latach 2010-2018 osiągnięcie poziomów
zbierania i recyklingu (zdefiniowanych i określonych w dyrektywie Parlamentu
Europejskiego i Rady 2006/66/WE z dnia 6 września 2006 r. w sprawie baterii i
akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylającej dyrektywę
91/157/EWG (Dz.U. WEL 266 z 26.9.2006r.),
w latach 2007-2018 podniesienie efektywności selektywnego zbierania odpadów
medycznych i weterynaryjnych,
zapewnienie pełnej skuteczności działania systemu zbierania i demontażu pojazdów
wycofanych z eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu, odpadów powstających z
pojazdów wycofanych z eksploatacji,
rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego ukierunkowane na całkowite wyeliminowanie ich składowania,
osiągnięcie od 1 stycznia 2008r. poziomu selektywnego zbierania zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości
4kg/mieszkańca/rok,
w latach 2007-2018 sukcesywne osiąganie celów określonych w uchwalonym w dniu 14
maja 2002r. przez Radę Ministrów „Programie usuwania azbestu i wyrobów
zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”,
likwidacja do 2010r. mogilników i magazynów zawierających przeterminowane środki
ochrony roślin, a od 2011r. likwidacja pestycydowych skażeń terenu spowodowanych
przez mogilniki, zagrażających bezpieczeństwu użytkowych wód podziemnych oraz do
2018r.
zakończenie
likwidacji
zagrożeń
powodowanych
przez
składowiska
poprodukcyjnych odpadów pestycydowych,
w latach 2007-2014 rozbudowa systemu zagospodarowania odpadów wybuchowych oraz
dostosowanie go do wymagań ochrony środowiska.
Cele nadrzędne wskazane w KPGO 2010 w zakresie gospodarowania odpadami pozostałymi:
w latach 2007-2018 rozbudowa systemu zagospodarowania zużytych opon, w tym
osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu zużytych opon zgodnych z ustawą z dnia 11
maja 2001r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi
odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej,
w latach 2007-2018 rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów z remontów,
budowy i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej i odzysku, aby
osiągnąć poziomy: 50% odzysku w 2010r. oraz 80% odzysku w 2018r.,
34
do 2018r. ograniczenie składowania osadów ściekowych, zwiększenie ilości komunalnych
osadów ściekowych przetwarzanych przed wprowadzeniem do środowiska oraz osadów
przekształcanych metodami termicznymi, maksymalizacja stopnia wykorzystania
substancji biogennych zawartych w osadach przy jednoczesnym spełnieniu wszystkich
wymogów dotyczących bezpieczeństwa sanitarnego i chemicznego,
w latach 2007-2010 zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku do
82% w 2010r.
oraz
zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych
poza
składowaniem do 5% w 2010r., zaś w latach 2011-2018 zwiększenie udziału odpadów
poddawanych procesom odzysku do 85% w 2018r. oraz zwiększenie udziału odpadów
unieszkodliwianych poza składowaniem do 7% w 2018r.
Główne kierunki działań w zakresie gospodarowania odpadami wskazane w KPGO 2010:
identyfikacja edukacji ekologicznej promującej właściwe postępowanie z odpadami oraz
prowadzenie skutecznej kampanii informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie,
wprowadzenie i monitowanie rzeczywistych wskaźników wytwarzania i morfologii
odpadów celem zdiagnozowania potrzeb w zakresie gospodarowania odpadami,
wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i
unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na oddziaływanie energii
zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania,
weryfikacja lokalizacji dotychczas istniejących składowisk odpadów oraz eliminowanie
uciążliwości dla środowiska związanych z ich eksploatacją, w tym zamykanie i
rekultywacja składowisk nie spełniających wymogów prawa,
wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania,
transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
wprowadzenie instrumentów finansowych umożliwiających realizacje zadań w zakresie
gospodarki odpadami przez jednostki samorządu terytorialnego i dyscyplinujących
jednostki samorządu w zakresie wykonywanie przez nie obowiązków,
wyeliminowanie praktyk niewłaściwej eksploatacji i rekultywacji składowisk odpadów.
Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 21 kwietnia 2001 r. o odpadach, Krajowy plan
gospodarki odpadami powinien być zgodny z polityką ekologiczną państwa. Najważniejszymi
zobowiązaniami ujętymi w „Polityce ekologicznej państwa na lata 2009-2012 z perspektywą
do roku 2016” są:
1. osiągnięcie do 31 grudnia 2014 r. odzysku na poziomie minimum 60% oraz recyklingu na
poziomie minimum 55% odpadów opakowaniowych;
35
2. sukcesywne ograniczenie masy składowanych odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji, począwszy od 75% w 2010 r., poprzez 50% w 2013 r., aż do osiągnięcia w
roku 2020 poziomu 35% w stosunku do masy tych odpadów wytwarzanych w 1995 r.;
3. zebranie w 2012 r. 25% zużytych baterii i akumulatorów przenośnych, a w 2016 r.
osiągnięcie poziomu zbierania 45% tych odpadów;
4. zebranie w skali roku 4 kg na mieszkańca zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego (pochodzącego z gospodarstw domowych).
Cele przyjęte w KPGO 2014 dla poszczególnych rodzajów odpadów:
•
objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych wszystkich
mieszkańców najpóźniej do 2015 r.;
•
objęcie wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów najpóźniej
do 2015 r.;
•
zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na
składowiska odpadów, aby nie było składowanych: w 2013 r. więcej niż 50%, w 2020 r.
więcej niż 35% masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r.;
•
zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do max. 60% wytwarzanych
odpadów do końca 2014 r.;
•
przygotowanie do ponownego wykorzystania i recyklingu materiałów odpadowych,
przynajmniej takich jak papier, metal, tworzywa sztuczne i szkło z gospodarstw
domowych i w miarę możliwości odpadów innego pochodzenia podobnych do odpadów z
gospodarstw domowych na poziomie minimum 50 % ich masy do 2020 roku;
•
do 2011 r. należy sukcesywnie dokonywać likwidacji odpadów zawierających PCB o
stężeniu poniżej 50 ppm;
•
utrzymanie poziomu odzysku olejów odpadowych na poziomie co najmniej 50%, a
recyklingu rozumianego jako regeneracja na poziomie co najmniej 35%; dążenie do
pełnego wykorzystania mocy przerobowych instalacji do regeneracji olejów odpadowych;
•
do 2022 r. podniesienie efektywności selektywnego zbierania odpadów medycznych i
weterynaryjnych (w tym segregacji odpadów u ich źródła powstawania) co spowoduje
zmniejszenie ilości odpadów innych niż niebezpieczne w strumieniu odpadów
niebezpiecznych;
•
rozbudowa systemu zbierania zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów
przenośnych, który pozwoli na osiągnięcie następujących poziomów zbierania:
-
do 2012 r. – poziom zbierania zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów
przenośnych w wysokości co najmniej 25 %
36
-
do 2016 r. i w latach następnych – poziom zbierania zużytych baterii przenośnych i
zużytych akumulatorów przenośnych w wysokości co najmniej 45%
masy wprowadzonych baterii i akumulatorów przenośnych.
•
-
osiągniecie poziomów wydajności recyklingu:
do 26 września 2011 r. – zużytych baterii niklowo – kadmowych i zużytych
akumulatorów niklowo – kadmowych – co najmniej 75% ich masy;
-
do 26 września 2011 r. – pozostałych zużytych baterii i zużytych akumulatorów – co
najmniej 50% ich masy;
•
utrzymanie poziomów wydajności recyklingu zużytych baterii i akumulatorów – co
najmniej 65% ich masy; dążenie do pełnego wykorzystania mocy przerobowych zakładów
przetwarzania zużytych baterii i zużytych akumulatorów;
•
-
utrzymanie poziomów odzysku i recyklingu zużytego sprzętu w wysokości:
dla zużytego sprzętu powstałego z wielkogabarytowych urządzeń gospodarstwa
domowego i automatów do wydawania:
poziomu odzysku w wysokości co najmniej 80% masy zużytego sprzętu,
poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze
zużytego sprzętu w wysokości co najmniej 75% masy zużytego sprzętu,
-
dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu teleinformatycznego, telekomunikacyjnego i
audiowizualnego:
poziomu odzysku w wysokości co najmniej 75% masy zużytego sprzętu,
poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze
zużytego sprzętu w wysokości co najmniej 65% masy zużytego sprzętu,
-
dla zużytego sprzętu powstałego z małogabarytowych urządzeń gospodarstwa domowego,
sprzętu oświetleniowego, narzędzi elektrycznych i elektronicznych z wyjątkiem
wielkogabarytowych,
stacjonarnych
narzędzi
przemysłowych,
zabawek,
sprzętu
rekreacyjnego i sportowego oraz przyrządów do nadzoru i kontroli:
poziomu odzysku w wysokości co najmniej 70% masy zużytego sprzętu,
poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze
zużytego sprzętu w wysokości co najmniej 50% masy zużytego sprzętu;
-
dla zużytych gazowych lamp wyładowczych – poziomu recyklingu części składowych,
materiałów i substancji pochodzących ze zużytych lamp w wysokości co najmniej 80%
masy tych zużytych lamp;
37
•
osiągniecie poziomu selektywnego zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości co najmniej 4
kg/mieszkańca/rok;
•
wyznacza się następujące minimalne poziomy odzysku i recyklingu odniesione do masy
pojazdów przyjętych do stacji demontażu w skali roku: 85% i 80% do końca 2014 r., 95%
i 85% od 1 stycznia 2015 r.
•
w okresie od 2011 r. do 2022 r. zakłada się sukcesywne osiągnięcie celów określonych w
przyjętym w dniu 15 marca 2010 r. przez Radę Ministrów „Programie Oczyszczania
Kraju z Azbestu na lata 2009 - 2032”
•
w okresie od 2011 r. do 2022 r. zakłada się sukcesywne zagospodarowanie odpadów
materiałów
wybuchowych,
poprzez
kontynuację
dotychczasowego
sposobu
zagospodarowania zbędnych środków bojowych;
•
do 2022 r. podstawowym celem jest utrzymanie dotychczasowego poziomu odzysku na
poziomie co najmniej 75%, a recyklingu na poziomie co najmniej 15%;
•
do 2020 r. poziom przygotowania do ponownego użycia, recyklingu oraz innych form
odzysku materiałów budowlanych i rozbiórkowych powinien wynosić minimum 70%
wagowo;
•
do 2022 r. podstawowe cele w gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi są
następujące:
ograniczenie składowania osadów ściekowych,
zwiększenie ilości komunalnych osadów ściekowych przetwarzanych przed wprowadzeniem
do środowiska oraz osadów przekształcanych metodami termicznymi,
maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach przy
jednoczesnym spełnianiu wszystkich wymogów dotyczących bezpieczeństwa sanitarnego,
chemicznego oraz środowiskowego;
•
w zakresie gospodarki odpadami ulegającymi biodegradacji innymi niż komunalne w
okresie do 2022 r. zakłada się zmniejszenie masy składowanych odpadów do poziomu nie
więcej niż 40% masy wytworzonych odpadów;
•
osiągnięcie od 2014 r. poziomów odzysku i recyklingu w następujących wielkościach:
Rodzaj opakowań
Opakowania razem
Minimalny poziom [%]
odzysku
60
1
recyklingu
551
Opakowania z tworzyw sztucznych
-
22,51,2
Opakowania z aluminium
-
501
38
Opakowania ze stali, w tym z blachy stalowej
-
501
Opakowania z papieru i tektury
-
601
Opakowania ze szkła gospodarczego, poza ampułkami
-
601
Opakowania z drewna
-
151
1
2
•
Nie dotyczy opakowań mających bezpośredni kontakt z produktami leczniczymi określonymi w przepisach
Prawa farmaceutycznego
Do poziomu recyklingu zalicza się wyłącznie recykling, w wyniku, którego otrzymuje się produkt
wykonywany z tworzywa sztucznego
w zakresie gospodarki odpadami z wybranych gałęzi gospodarki przyjmuje się:
zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku,
zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych poza składowaniem,
zwiększenie stopnia zagospodarowania odpadów w podziemnych wyrobiskach kopalni, w
tym poprzez odzysk.
Polityka ekologiczna państwa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem perspektywy do roku
2016
Kierunki działań w latach 2009-2012
zorganizowanie banku danych o odpadach (do końca 2009 r.),
reforma obecnego systemu zbierania i odzysku odpadów komunalnych w gminach, dająca
władzom samorządowym znacznie większe uprawnienia w zarządzaniu i kontrolowaniu
systemu (do końca 2009 r.),
zwiększenie stawek opłat za składowanie odpadów zmieszanych biodegradowalnych oraz
odpadów, które można poddać procesom odzysku,
finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne inwestycji dotyczących odzysku i
recyklingu odpadów, a także wspieranie wdrożeń nowych technologii w tym zakresie,
dostosowanie składowisk odpadów do standardów UE (do końca 2009 r.),
wprowadzenie
rozwiązań
poprawiających
skuteczność
systemu
recyklingu
wyeksploatowanych pojazdów,
finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne modernizacji technologii prowadzących
do zmniejszania ilości odpadów na jednostkę produkcji (technologie małoodpadowe),
realizacja projektów dotyczących redukcji ilości składowanych odpadów komunalnych i
zwiększenia udziału odpadów komunalnych poddawanych odzyskowi i unieszkodliwieniu
wspieranych dotacjami Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”,
intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej minimalizację powstawania odpadów
(np. opakowań, toreb foliowych) i ich preselekcję w gospodarstwach domowych,
39
wzmocnienie przez Inspekcję Ochrony Środowiska kontroli podmiotów odbierających
odpady od wytwórców oraz podmiotów posiadających instalacje do odzyskiwania i
unieszkodliwiania odpadów,
dokończenie akcji likwidacji mogilników, zawierających przeterminowane środki ochrony
roślin i inne odpady niebezpieczne oraz akcji eliminacji PCB z transformatorów i
kondensatorów (do końca 2010 r.).
Cele średniookresowe do 2016 r.:
utrzymanie
tendencji
oddzielenia
ilości
wytwarzanych
odpadów
od
wzrostu
gospodarczego kraju (mniej odpadów na jednostkę produktów, mniej opakowań, dłuższe
okresy życia produktów itp.),
znaczne zwiększenie odzysku energii z odpadów komunalnych w sposób bezpieczny dla
środowiska,
zamknięcie wszystkich składowisk, które nie spełniają standardów UE i ich rekultywacja,
sporządzenie spisu zamkniętych oraz opuszczonych składowisk odpadów wydobywczych,
wraz z identyfikacją obiektów wpływających znacząco na środowisko (obowiązek
wynikający z dyrektywy 2006/21/WE oraz ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach
wydobywczych (Dz. U. Nr 138, poz. 865),
eliminacja kierowania na składowiska zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
oraz zużytych baterii i akumulatorów,
pełne zorganizowanie krajowego systemu zbierania wraków samochodów i demontaż
pojazdów wycofanych z eksploatacji,
takie zorganizowanie systemu preselekcji sortowania i odzysku odpadów komunalnych,
aby na składowiska nie trafiało ich więcej niż 50% w stosunku do odpadów
wytworzonych w gospodarstwach domowych
Plan
Gospodarki
Odpadami
Województwa
Śląskiego
na
lata
2009-2010
z
uwzględnieniem lat 2011-2018
Odpady komunalne:
Cele krótkookresowe do roku 2010:
zapobieganie i minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów komunalnych,
objęcie
zorganizowanym
systemem
odbierania
odpadów
komunalnych
100%
mieszkańców,
zapewnienie wszystkim
mieszkańcom powiatu możliwości selektywnego zbierania
odpadów,
40
ograniczenia składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do poziomu
75 % wagowo tych odpadów w stosunku do ich ilości wytwarzanych w 1995 roku
uzyskanie znaczących efektów w selektywnym zbieraniu odpadów:
-
niebezpiecznych do poziomu 50% ich ilości zawartych w strumieniu odpadów
komunalnych,
-
wielkogabarytowych, w tym wyrobów AGD i elektronicznego, do poziomu 40%
ich ilości zawartych w strumieniu odpadów komunalnych,
-
przydatnych do recyklingu, w tym odpadów opakowaniowych, wchodzących w
strumień odpadów komunalnych do poziomu 10% ich ilości zawartych w
strumieniu odpadów komunalnych
-
remontowo – budowlanych ze strumienia odpadów komunalnych do poziomu
50%,
ostateczne uporządkowanie do końca 2009 roku stanu składowisk odpadów innych niż
niebezpieczne i obojętne, w tym zamknięcie składowisk nie spełniających wymagań
lokalizacyjnych oraz wymagań technicznych w zakresie budowy i eksploatacji,
zmniejszenie ilości składowanych odpadów komunalnych do poziomu 85% w stosunku
do ilości odpadów wytwarzanych,
utworzenie organizacyjnych struktur ponadgminnych, zarządzających gospodarka
odpadami komunalnymi w ramach regionalnych systemów,
wdrożenie i rozwój innych niż składowanie technologii zagospodarowania odpadów, w
tym technologii biologicznej i termicznego przekształcania,
podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa.
Cele długookresowe do roku 2018:
ograniczenia składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do poziomu
50% tych odpadów w 2013 roku i 35% w roku 2020 w stosunku do ich ilości
wytwarzanych
w 1995 roku,
dalszy wzrost efektów selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych:
-
w 2015 roku do poziomu 80% ich ilości zawartych w strumieniu zmieszanych
odpadów komunalnych
-
w 2018 roku do poziomu 90% ich ilości zawartych w strumieniu zmieszanych
odpadów komunalnych
dalszy wzrost efektów selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych, w tym
wyrobów AGD i sprzętu elektronicznego do poziomu:
41
-
70% ich ilości zawartych w strumieniu zmieszanych odpadów komunalnych w
roku 2015
-
90% ich ilości zawartych w strumieniu zmieszanych odpadów komunalnych w
roku 2018
dalszy wzrost efektów selektywnego zbierania odpadów przydatnych do recyklingu, w
tym odpadów opakowaniowych, wchodzących w strumień odpadów komunalnych do
poziomu
-
15% ich ilości zawartych w strumieniu odpadów komunalnych w 2015 roku,
-
20% ich ilości zawartych w strumieniu odpadów komunalnych w 2018 roku,
wzrost
efektów
selektywnego
zbierania
odpadów
budowlano
–
remontowych
wchodzących w strumień odpadów komunalnych do poziomu 80%,
zapewnienie w maksymalnym stopniu przetwarzania odpadów metodami biologicznymi i
termicznymi poprzez wdrożenie regionalnych, kompleksowych rozwiązań,
zmniejszenie ilości składowanych odpadów komunalnych do poziomu 60% w stosunku
do ilości odpadów wytwarzanych,
Odpady niebezpieczne:
Cele długookresowe do roku 2018:
wzrost
efektywności
systemu
zbierania
odpadów
niebezpiecznych
ze
źródeł
rozproszonych, głównie z sektora małych i średnich przedsiębiorstw,
minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych,
sukcesywne zwiększania udziału odpadów niebezpiecznych poddanych procesom
odzysku i procesom unieszkodliwiania,
edukacja ekologiczna wytwórców odpadów niebezpiecznych w zakresie zagrożeń
wynikających z niekontrolowanego przedostawania się odpadów niebezpiecznych do
środowiska,
rozwój i wzrost efektywności systemu gromadzenia i unieszkodliwiania urządzeń
zawierających substancje CFCs i zapobieganie wypuszczaniu tych substancji do
powietrza,
całkowite wycofanie z użytkowania do 30 czerwca 2010 roku urządzeń i instalacji
zawierających PCB o stężeniu powyżej 0,005% wagowo,
kontrolowane oczyszczenie z PCB transformatorów oraz unieszkodliwienie w całości
kondensatorów oraz olejów zawierających PCB do dnia 31 grudnia 2010 roku,
przystąpienie po 2010 roku do inwentaryzacji, wycofania z eksploatacji oraz likwidacji
urządzeń i olejów zawierających PCB o stężeniu powyżej 0,005% wagowo,
42
rozwój systemu selektywnego zbierania i metod odzysku olejów odpadowych w
szczególności z sektora małych i średnich przedsiębiorstw,
osiągnięcie i utrzymanie w latach 2008-2014 poziomu:
-
odzysku w wysokości 50% wprowadzanych olejów smarowych,
-
recyklingu w wysokości 35% wytwarzanych zużytych olejów smarowych.
osiągnięcie co najmniej wymaganych poziomów zbierania wynikających z dyrektywy
2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie baterii
i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylającą dyrektywę
91/157/EWG (Dz. Urz. UE L 266, z 26.9.2006, str. 1-14),
do 2012 roku należy osiągnąć poziom zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych w wysokości co najmniej 25 % masy wprowadzonych do obrotu baterii i
akumulatorów przenośnych,
do 2016 r. należy osiągnąć poziom zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych w wysokości co najmniej 45 % masy wprowadzonych do obrotu baterii i
akumulatorów przenośnych,
osiągnięcie minimalnych poziomów wydajności recyklingu baterii i akumulatorów
egzekwowanie
obowiązku
selektywnego
zbierania
odpadów
medycznych
i
weterynaryjnych w celu eliminacji zjawiska mieszania ww. odpadów z odpadami
komunalnymi,
pełne dostosowania funkcjonujących na terenie województwa śląskiego instalacji do
termicznego unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych do przepisów
ochrony środowiska i wymogów najlepszych dostępnych technik,
utrzymanie obecnej przepustowości instalacji termicznego przekształcania odpadów
medycznych i weterynaryjnych w celu unieszkodliwiania całości tych odpadów
wytwarzanych na terenie województwa śląskiego
uszczelnienie systemu zbierania i demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji w celu
zrównoważenia ilości wyrejestrowanych pojazdów z ilością pojazdów zbieranych i
poddawanych recyklingowi
osiągnięcie minimalnych poziomów odzysku i recyklingu pojazdów przyjętych do stacji
demontażu w skali roku
-
od dnia 1 stycznia 2006 roku odpowiednio 75% i 70% dla pojazdów
wyprodukowanych przed dniem 1 stycznia 1980 roku oraz 85% i 80% dla
pozostałych pojazdów
43
-
od dnia 1 stycznia 2015 roku odpowiednio 95% i 85%, niezależnie od daty
produkcji pojazdu
osiągnięcie poziomu selektywnego zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego
pochodzącego
z
gospodarstw
domowych
w
wysokości
4
kg/mieszkańca/rok w terminie do 31 grudnia 2008 r. (obowiązek nałożony na Państwa
Członkowskie Unii Europejskiej poprzez art. 5 ust. 5 Dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2002/96/WE z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego WEEE),
dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu ujętego w grupach 1 i 10 określonych w
załączniku nr 1 do ustawy o odpadach (wielkogabarytowe urządzenia gospodarstwa
domowego i automaty do wydawania):
· poziom odzysku 80% masy zużytego sprzętu,
· poziom recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze
zużytego sprzętu w wysokości 75% masy zużytego sprzętu.
dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu ujętego w grupach 3 i 4 określonych w
załączniku nr 1 do ustawy o odpadach (sprzęt teleinformatyczny, telekomunikacyjny i
audiowizualny):
· poziomu odzysku w wysokości 75 % masy zużytego sprzętu,
· poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze
zużytego sprzętu w wysokości 65 % masy zużytego sprzętu,
dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu ujętego w grupach 2, 5 - 7 i 9 określonych w
załączniku nr 1 do ustawy o odpadach (małogabarytowe urządzenia gospodarstwa
domowego; sprzęt oświetleniowy; narzędzia elektryczne i elektroniczne z wyjątkiem
wielkogabarytowych,
stacjonarnych
narzędzi
przemysłowych;
zabawki,
sprzęt
rekreacyjny i sportowy; przyrządy do nadzoru i kontroli):
· poziomu odzysku w wysokości 70 % masy zużytego sprzętu,
· poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze
zużytego sprzętu w wysokości 50 % masy zużytego sprzętu,
dla zużytych gazowych lamp wyładowczych - poziomu recyklingu części składowych,
materiałów i substancji pochodzących ze zużytych lamp w wysokości 80 % masy tych
zużytych lamp,
rozwijanie selektywnego zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w
oparciu
o
gminne
przedsiębiorstwa
gospodarki
komunalnej
oraz
prywatnych
przedsiębiorców,
44
ograniczenie
oddziaływania
azbestu
na
środowisko
i
sukcesywna
eliminacja
wykorzystywanych wyrobów zawierających azbest,
zapewnienie wystarczającej pojemności składowisk w województwie śląskim dla
składowania powstających odpadów zawierających azbest,
likwidacja do końca 2010 roku mogilników,
uszczelnienie systemu zbierania przeterminowanych środków ochrony roślin i opakowań
po tych środkach pochodzących z bieżącej produkcji i stosowania w rolnictwie
Odpady inne niż niebezpieczne z wyłączeniem odpadów komunalnych
Cele na lata 2009-2018:
rozwój systemu selektywnego zbierania zużytych opon ze źródeł rozproszonych,
osiągnięcie rocznych poziomów odzysku i recyklingu zużytych opon w 2010 roku: odzysk
– 75%, recykling – 15%,
osiągnięcie rocznych poziomów odzysku i recyklingu zużytych opon w 2018 roku: odzysk
– 75%, recykling – 15%,
wyeliminowanie procederu składowania zużytych opon i ich niekontrolowanego spalania
w instalacjach nie przeznaczonych do tego celu,
ograniczenie składowania osadów ściekowych,
zwiększenie
wykorzystania
substancji
biogennych
zawartych
w
osadach
przy
jednoczesnym spełnieniu wszystkich wymogów dotyczących bezpieczeństwa sanitarnego
i chemicznego,
zwiększenie przetwarzania komunalnych osadów ściekowych przed ich wprowadzeniem
do środowiska oraz wykorzystywanie metod termicznych do ich przekształcania,
objęcie monitoringiem wszystkich oczyszczalni ścieków w województwie, w zakresie
wytwarzania osadów ściekowych, sposobów postępowania z nimi oraz realizacji przez
oczyszczalnie ścieków obowiązku prowadzenia badań fizyczno-chemicznych i sanitarno biologicznych osadów ściekowych,
osiągnięcie minimalnych poziomów odzysku i recyklingu do końca 2008 r. - odzysk w
wysokości 50%, recykling w wysokości 27% odpadów opakowaniowych,
ograniczenie deponowania odpadów opakowaniowych na składowiskach; w 2014 roku
zmniejszenie o 50% masy odpadów składowanych,
nasilenie
działań
informacyjno-edukacyjnych
mających
na
celu
zapobieganie
powstawaniu odpadów opakowaniowych,
propagowanie odzysku i recyklingu odpadów wśród mieszkańców w Województwie
Śląskim,
45
wspieranie działań mających na celu wdrażania systemów selektywnego zbierania
odpadów opakowaniowych oraz zwiększenie efektywności istniejących systemów
selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych w gminach Województwa Śląskiego,
monitorowanie ilości i rodzaju odpadów opakowaniowych poprzez rozbudowę i kontrolę
bazy danych dotyczących odpadów opakowaniowych,
współpraca z organizacjami odzysku oraz samorządami gminnymi w celu wdrażania i
rozwoju systemów zbierania odpadów opakowaniowych,
minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów,
zmniejszenie udziału odpadów unieszkodliwianych poprzez składowanie,
ograniczenie negatywnego wpływu obiektów gospodarki odpadami na środowisko,
monitoring ilości odpadów importowanych,
pogłębianie świadomości ekologicznej mieszkańców województwa, w tym posiadaczy
odpadów poprzez promowanie i utrwalanie prawidłowych zasad i obowiązków w zakresie
gospodarowania odpadami.
zmniejszenie stopnia obciążenia osadów ściekowych szkodliwymi substancjami i
organizmami
chorobotwórczymi
poprzez
ograniczenie
zrzutu
zanieczyszczeń
pochodzenia przemysłowego, trafiających do komunalnych oczyszczalni ścieków,
maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach przy
jednoczesnym spełnieniu wszystkich wymogów dotyczących bezpieczeństwa sanitarnego
i chemicznego,
wspieranie działań mających na celu rozbudowę oraz realizację nowych inwestycji
zapewniających recykling, odzysk, w tym odzysk energii z odpadów opakowaniowych z
jednoczesnym odzyskiem energii.
Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032
Cele:
usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest;
minimalizacja negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu
na terytorium kraju;
likwidacja szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko.
Ponadto Program przewiduje:
do 2012 r. przeprowadzenie pełnej i rzetelnej inwentaryzacji oraz ustalenie
rozmieszczenia terytorialnego azbestu i wyrobów zawierających azbest,
utworzenie i uruchomienie elektronicznego Systemu Informacji Przestrzennej do
monitoringu usuwania wyrobów zawierających azbest,
46
podjęcie prac legislacyjnych umożliwiających egzekwowanie obowiązków nałożonych na
podmioty fizyczne i
prawne oraz
zasilanie danymi
elektronicznego
systemu
monitorowania realizacji Programu,
zwiększenie zaangażowania administracji samorządowej, szczególnie gmin.
Zawarte w powyższych dokumentach cele zgodne są z zapisami przyjętych dyrektyw i
dokumentów Unii Europejskiej.
Głównym celem opracowanej koncepcji Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu
lublinieckiego jest spełnienie wymogów prawnych wynikających z zapisów aktów prawnych
prawa polskiego, prawa lokalnego oraz planów wyższego szczebla.
Biorąc pod uwagę zapisy Planu Gospodarki Odpadami oraz odnosząc je do wyżej
przedstawionych zapisów innych dokumentów strategicznych, stwierdza się zgodność jego
zapisów i integralność z celami i kierunkami innych strategii dotyczących odpadów
komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych, jak również wyrobów zawierających azbest
oraz powstających w sektorze gospodarczym. Wprowadzono jedynie zmianę terminu
osiągnięcia zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych wszystkich mieszkańców gmin.
8. Identyfikacja przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko
Zasadniczym jest przedstawienie zarówno pozytywnych, jak i negatywnych skutków
realizacji niniejszego dokumentu (bądź też braku tych skutków).
Oddziaływanie:
+ pozytywne
- negatywne
0 neutralne
Gleby
Warunki akustyczne
Przyrodę i obszary chronione
Krajobraz
Zabytki
Mieszkańcy
Objęcie 100% mieszkańców gminy odbiorem
odpadów komunalnych
Wody powierzchniowe i
podziemne
Zadania
Powietrze atmosferyczne
Oddziaływanie na poszczególne komponenty
+
+
+
0
+
+
+
+
47
Przeprowadzenie pełnej inwentaryzacji
wyrobów zawierających azbest. Opracowanie
Gminnych i Powiatowego Programu usuwania
azbestu i wyrobów zawierających azbest.
Realizacja Programu usuwania wyrobów
zawierających azbest
Prowadzenie działań informacyjno edukacyjnych w zakresie zapobiegania
powstawaniu odpadów oraz właściwego
postępowania z poszczególnymi rodzajami
odpadów
Prowadzenie okresowych badań ilości i
morfologii powstających odpadów
komunalnych, szczególnie w odniesieniu do
większych inwestycji infrastrukturalnych
ubiegających się o wsparcie finansowe ze
środków publicznych
Usprawnienie gospodarki odpadami
komunalnymi obejmujące działania w zakresie
selektywnego zbierania odpadów komunalnych
( w tym odpadów ulegających biodegradacji
oraz odpadów niebezpiecznych występujących
w masie odpadów komunalnych) przetwarzania
odpadów w celu przygotowania ich do odzysku
lub unieszkodliwiania
Rozbudowa systemu zbierania odpadów
opakowaniowych, budowlanych i
wielkogabarytowych z gospodarstw domowych
Współpraca i budowa systemu gospodarowania
odpadami w ramach regionu 10
Rozbudowa systemu segregacji i kontroli
odpadów, szczególnie niebezpiecznych,
medycznych i weterynaryjnych, baterii,
akumulatorów, olei.
Likwidacja tzw. „dzikich składowiska
odpadów”
Sporządzanie sprawozdań z realizacji planu
gospodarki odpadami
Całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB
ze środowiska poprzez kontrolowane
unieszkodliwianie PCB oraz dekontaminację lub
unieszkodliwianie urządzeń zawierających PCB
Rozbudowa systemu zbierania zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z
gospodarstw domowych
Wzmocnienie kontroli podmiotów
prowadzących działalność w zakresie zbierania,
odbierania, transportu, odzysku i
unieszkodliwiania odpadów komunalnych
+
0
+
0
+
0
0
+
+
+
+
0
+
+
+
+
+
+
+
0
+
+
+
+
0
+
+
0
+
+
0
+
+
+
+
0
+
+
0
+
+
+
+
0
+
+
0
+
+
+
+
0
+
-
+
+
+
+
+
0
+
+
+
+
+
+
+
0
+
+
+
+
+
+
+
0
+
+
+
+
+
+
+
0
+
+
+
+
+
+
+
0
+
+
+
+
+
+
+
0
+
+
+
+
48
8.1.
Pozytywne
Realizacja Planu Gospodarki Odpadami będzie niosła za sobą przede wszystkim poprawę
stanu komponentów środowiska w tym ludzi:
poprawa współczynników odzysku surowców oraz ograniczenie ilości odpadów
lokowanych na składowiskach – zmniejszenie ilości wykorzystania surowców
naturalnych, poprzez wzrost świadomości co do celowości ich odzysku oraz rozszerzenie
możliwości ich segregacji w celu przygotowania do odzysku,
wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców skutkujący ograniczeniem niepożądanych
zachowań (np. ich spalanie w piecach domowych), zwiększenie poziomu segregacji oraz
świadomy wybór produktów i technologii minimalizujących ilości powstających odpadów
– zmniejszanie ilości wytwarzanych odpadów, bezpośredni udział w zmniejszaniu emisji
zanieczyszczeń do powietrza, a poprzez to zmniejszenie zanieczyszczeń na pozostałe
komponenty, ograniczenie dewastacji i degradacji gleb, zanieczyszczeń do wód,
ograniczenie dewastacji siedlisk, poprawa estetyki krajobrazu,
minimalizacja ilości produkowanych odpadów skutkujące ograniczeniem kosztów
finansowych i ekologicznych ich zbiórki i unieszkodliwiania (transport, nakłady pracy i
sprzętu, sytuacje awaryjne, zapotrzebowanie na teren itp.), w wyniku kampanii
informacyjnych,
ograniczenie powstawania „dzikich wysypisk” odpadów, a w szczególności pozbywania
się w ten sposób przez mieszkańców odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych,
poprzez rozwój i „uszczelnienie” systemu oraz wzrost świadomości ekologicznej –
ograniczenie dewastacji i degradacji gleb, zanieczyszczeń do wód, ograniczenie
dewastacji siedlisk, poprawa estetyki krajobrazu,
wdrożenie systemu monitoringu realizacji planu (wskaźniki, ewidencja umów, stałe
punkty zbierania odpadów) wpłynie korzystnie na stan środowiska poprzez umożliwienie
lepszej kontroli źródeł powstawania odpadów i dróg ich przepływu, dostarczy informacji
o brakach systemu oraz umożliwi oszacowanie pośrednich skutków środowiskowych dla
decyzji gospodarczych i planistycznych,
zakłada powierzenie zadań z zakresu usuwania i zagospodarowania odpadów
wyspecjalizowanym firmom, gwarantującym odpowiedni poziom bezpieczeństwa
ekologicznego – zbieranie, przetwarzanie w odpowiednio przygotowanych obiektach
spełniających standardy budowlane i emisyjne i pojemnikach, specjalistycznym sprzętem
oraz wykwalifikowanymi pracownikami,
49
ograniczanie zawartości składników podlegających procesom gnilnym w odpadach
składowanych w sposób niekontrolowany przyczyni się do ochrony środowiska przed
emisją gazów cieplarnianych,
rozpoczęcie akcji usuwania i unieszkodliwiania materiałów zawierających azbest poprawi
jakość środowiska i zmniejszy ryzyko narażenia ludności na substancje kancerogenne;
demontaż płyt azbestowo – cementowych będzie prowadzony przez specjalistyczne firmy
posiadające odpowiednie zezwolenia przy spełnieniu wymagań zasad bezpieczeństwa i
higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz
programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów, tak więc nie
identyfikuje się negatywnego oddziaływania.
Istotny udział w zapewnieniu prawidłowego gospodarowania odpadów z terenu powiatu
lublinieckiego będzie miał Zakład Zagospodarowania Odpadów w Sobuczynie, do którego z
racji przynależności do 10 Regionu obsługi maja trafiać odpady z terenu powiatu.
Ponadto zbiórka odpadów odbywać się będzie w szczelnych zamkniętych pojemnikach z
uwzględnieniem wymagań dla poszczególnych rodzajów odpadów, bez możliwości ich
przemieszczania się – zapewnienie prawidłowego postępowania wyeliminuje możliwość ich
dostawania się do poszczególnych komponentów środowiska.
Wszystkie wymienione czynniki będą miały pozytywny wpływ na powietrze wody, glebę i
powierzchnie ziemi, bioróżnorodność, faunę i florę, w tym Natura 2000, zdrowie ludzi.
Ważnym zjawiskiem jest wzajemne oddziaływanie pomiędzy poszczególnymi komponentami
środowiska, a co za tym idzie bezpośrednia poprawa jednego wpływa pośrednio na poprawę
stanu pozostałych składników środowiska.
8.2.
Negatywne:
Nie identyfikuje się występowania znaczących negatywnych oddziaływań na środowisko
zadań Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu lublinieckiego. Plan zakłada doskonalenie
odbioru odpadów, ich selektywnej zbiórki oraz systemów zarządzania i kontroli, nie wskazuje
się zadań inwestycyjnych znacząco oddziaływujących na środowisko lub mogących znacząco
oddziaływać na środowisko na terenie powiatu.
8.3.
Wnioski
Głównym celem opracowanej koncepcji Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla
powiatu lublinieckiego jest spełnienie wymogów prawnych wynikających z zapisów aktów
50
prawnych prawa polskiego, prawa lokalnego oraz planów wyższego szczebla to jest:
Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, Planu gospodarki odpadami województwa
śląskiego.
Zadania przewidziane w Planie wpłyną przede wszystkim na:
– zmniejszenie ilości wykorzystania surowców naturalnych,
– zmniejszanie ilości wytwarzanych odpadów,
– udział w zmniejszaniu emisji zanieczyszczeń do powietrza
– ograniczenie dewastacji i degradacji gleb,
– ograniczenie dewastacji siedlisk,
– ograniczenie zanieczyszczeń do wód,
– zmniejszenie ryzyka narażenia ludności na substancje kancerogenne.
Istotny udział w zapewnieniu prawidłowego gospodarowania odpadów z terenu powiatu
lublinieckiego będzie miał Zakład Zagospodarowania Odpadów w Sobuczynie, do którego z
racji przynależności do 10 Regionu obsługi mają trafiać odpady z terenu powiatu.
Nie identyfikuje się występowania znaczących negatywnych oddziaływań na środowisko
zadań Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu lublinieckiego.
9. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację
przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko mogących być rezultatem
realizacji projektowanego dokumentu
Nie wskazuje się szczególnych zagrożeń wynikających z realizacji Planu. Natomiast w celu
prawidłowego wdrażania Planu oraz funkcjonowania systemu gospodarki odpadami należy:
kontrolować zbieranie i przewóz odpadów, oraz ich segregacji,
zachęcać mieszkańców dla selektywnego zbierania odpadów komunalnych,
udostępniać informacje o systemie, niewłaściwa jego promocja lub nieczytelna dla
mieszkańców struktura może skutkować brakiem przeświadczenia o sensowności i
potrzebie segregacji odpadów oraz korzyściach (w tym finansowych) jakie niesie w skali
krótko i długookresowej dla mieszkańców,
kontrolować przepływ części odpadów (zwłaszcza niebezpiecznych) poza opracowanym
systemem.
51
10. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie
wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do
tego wyboru, w tym także wskazania napotkanych trudności wynikających z
niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy
Rozwiązania zastosowane w Planie w celu rozwoju systemu gospodarki odpadami zgodne są
z zapisami w dokumentach wyższego rzędu; są w pełni zasadne, z ekologicznego oraz
ekonomicznego punktu widzenia, stąd nieuzasadnione jest stosowanie alternatywnych
rozwiązań. Jednak z uwagi na lokalne uwarunkowania wskazane byłoby przedstawienie
możliwości etapowania inwestycji.
Warunkiem prawidłowego funkcjonowania zaproponowanego w PGO systemu gospodarki
odpadami jest zachowanie określonych terminów realizacji przyjętych zadań, dostępność
środków finansowych i brak protestów mieszkańców.
W zakresie gospodarki odpadami komunalnymi objęcie zorganizowanym zbieraniem 100%
mieszkańców zapewni budowanym instalacjom wykorzystywanie zaprojektowanych mocy
przerobowych a także ich funkcjonowanie będzie uzasadnione ekonomicznie. Szczególny
nacisk należy położyć tutaj na szeroką edukację mieszkańców w tym zakresie (analogicznie
w przypadku selektywnej zbiórki odpadów). Samorządy powinny zdecydowanie przystąpić
do egzekucji realizacji obowiązków przypisanych mieszkańcom przez ustawę o utrzymaniu
czystości i porządku w gminie.
W przypadku zaproponowanych działań, wpływających korzystnie na środowisko,
zaproponowanie rozwiązań alternatywnych jest nieuzasadnione.
11. Informacje
o
przewidywanych
metodach
analizy
realizacji
postanowień
projektowanego dokumentu.
Podstawą właściwego systemu oceny realizacji Planu Gospodarki Odpadami jest dobry
system sprawozdawczości, oparty na wskaźnikach stanu środowiska i zmiany presji na
środowisko, także na wskaźnikach świadomości społecznej. W tabeli poniżej zaproponowano
istotne wskaźniki monitorowania Planu.
Wskaźniki monitorowania celów dotyczących odpadów komunalnych przyjętych w
zaktualizowanym Planie Gospodarki Odpadami dla powiatu lublinieckiego.
Lp.
Nazwa wskaźnika
Źródło
danych
Jedn.
Wartość w
2008 r.
Zakładana
wartość w
2011 r.
1.
Odsetek masy zbieranych
odpadów komunalnych w
stosunku do masy powstających
GUS,
wskaźniki
%
49,4
100
52
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
odpadów
Odsetek odpadów komunalnych
zebranych selektywnie
Odsetek mieszkańców powiatu
objętych umowami na
odbieranie odpadów
Odsetek mieszkańców powiatu
objętych systemem
selektywnego zbierania
odpadów
Liczba legalnych składowisk
odpadów komunalnych nie
spełniających wymogów
technicznych
Odsetek składowanych bez
przetworzenia zmieszanych
odpadów komunalnych
Liczba czynnych składowisk
odpadów komunalnych
Ograniczenie składowania
odpadów ulegających
biodegradacji
GUS
%
9,3
10
Ankietyzacja
gmin
%
72
100
Ankietyzacja
gmin
%
b.d.
70
UMWŚ,
WIOŚ
szt.
0
0
GUS
%
100
85
UMWŚ,
WIOŚ
szt.
2
2
b.d.
30
0,7
60
4,3
11
5,2
45
Ankietyzacja
gmin
9.
Wydzielenie odpadów
niebezpiecznych z odpadów
komunalnych
GUS,
ankietyzacja
gmin
Poziom selektywnego zbierania
odpadów (surowców wtórnych)
GUS,
ankietyzacja
gmin
Poziom selektywnego zbierania
odpadów wielkogabarytowych
GUS,
ankietyzacja
gmin
10.
11.
12.
13.
14.
Łączna przepustowość
istniejących kompostowni
odpadów zielonych
Masa wytworzonych
komunalnych osadów
ściekowych
Odsetek komunalnych osadów
ściekowych
zagospodarowanych
% w stos.
do wytw.
w 1995 r.
% w stos.
do całk.
ich ilości
w zmiesz.
odp.
komun
% w stos.
do całk.
ilości
wytw.
odp.
komun.
% w stos.
do całk.
ilości
wytw.
odp.
wielkogab.
UMWŚ,
WIOŚ
tys.
Mg/rok
0
0
GUS
Mg suchej
masy
737,88
854,19
GUS
%
13
95
53
Wskaźniki monitorowania celów dotyczących odpadów z sektora gospodarczego przyjętych
w zaktualizowanym Planie Gospodarki Odpadami dla powiatu lublinieckiego
Lp.
Nazwa wskaźnika
1.
Masa wytwarzanych odpadów z
sektora gospodarczego ogółem
Masa pozostałych do
zlikwidowania urządzeń PCB
Liczba funkcjonujących
instalacji do termicznego
unieszkodliwiania odpadów
medycznych i weterynaryjnych
Łączna przepustowość instalacji
do termicznego
unieszkodliwiania odpadów
medycznych i weterynaryjnych
Masa pojazdów
demontowanych w stacjach
demontażu pojazdów
Łączna przepustowość stacji
demontażu pojazdów
Masa zebranego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego
z gospodarstw domowych w
przeliczeniu na statystycznego
mieszkańca
Łączna przepustowość
zakładów przetwarzania sprzętu
elektrycznego i elektronicznego
Masa pozostałych do usunięcia
wyrobów zawierających azbest
Pozostała pojemność
składowisk odpadów
zawierających azbest
Liczba zinwentaryzowanych
mogilników pozostałych do
likwidacj
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Jedn.
Wartość w
2008 r.
Zakładana
wartość w
2011 r.
WSO, GUS
Mg/rok
44 310,402
45574,00
UMWŚ,
WIOŚ
Mg.
Szt.
4,358
b.d.
0
UMWŚ,
WIOŚ
szt.
0
0
UMWŚ,
WSO
tys.
Mg/rok
0
0
WSO
Mg/rok
826,848
29048,54
WSO
tys.
Mg/rok
b.d.
b.d.
WSO
kg/M
0,2
4
WSO
tys.
Mg/rok
0
0
UMWŚ
tys. Mg
b.d.
b.d.
UMWŚ,
WSO
tys. m3
0
0
UMWŚ,
WSO
szt.
0
0
Źródło
danych
W oparciu o analizę wskaźników będzie możliwa ocena efektywności realizacji „Planu
gospodarki odpadami” a w oparciu o tą ocenę – aktualizacja planu.
12. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko
Planowane obiekty gospodarowania odpadami ze względu na lokalizację oraz skalę zadań nie
będą powodować transgranicznego oddziaływania na środowisko.
W przypadku międzynarodowego przemieszczania odpadów należy uzyskać zezwolenie
Głównego Inspektora Środowiska.
54
13. Streszczenie
Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko przez właściwy organ
administracji odbywa się w oparciu o „Prognozę oddziaływania na środowisko”.
Głównym celem dokumentu jest identyfikacja oddziaływania na środowisko realizacji
założeń Planu gospodarki odpadami.
Prognoza zawiera informacje zgodne z art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008r. o
udostępnianiu informacji i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227 ze zmianami) oraz pismem
Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Katowicach z dnia
19.05.2010r. znak NZ/521/M/0254/113/10 i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w
Katowicach z dnia 17.06.2010 r. znak RDOŚ-24-WOOŚ/0713/132/10/jw.
Stan systemu gospodarowania odpadami (aktualny i prognozowany) wraz z kierunkami
działań poddano analizie oraz odniesiono do stanu środowiska na terenie powiatu. Na tej
podstawie identyfikowano możliwe skutki oddziaływania na środowisko realizacji założeń
Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu lublinieckiego.
Przedstawiono główne cele Planu, wnioski z analizy stanu gospodarki odpadami i działania
zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami i systemy gospodarowania
odpadami, jak również stan środowiska na terenie powiatu i obszarów objętych znaczącym
oddziaływaniem realizacji założeń Planu.
Proponowany docelowy system gospodarki odpadami polega na zorganizowanym odbiorze
wytwarzanych odpadów w celu odzysku i/lub unieszkodliwiania wybranych rodzajów
odpadów, dla których w Planie Krajowym ustalono określone poziomy.
Projekt Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu lublinieckiego zgodny jest z Polityką
Ekologiczną Państwa, Krajowym Planem Gospodarki Odpadami, Planem gospodarki
odpadami dla województwa śląskiego – uwzględniono w nim cele i zadania przewidziane w
w/w dokumentach. W projekcie uwzględniono również zapisy Programu Oczyszczania Kraju
z Azbestu na lata 2009-2032. Zawarte w powyższych dokumentach cele zgodne są z zapisami
przyjętych dyrektyw i dokumentów Unii Europejskiej. Głównym celem opracowanej
koncepcji Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami jest spełnienie wymogów prawnych
wynikających z zapisów aktów prawnych prawa polskiego, prawa lokalnego oraz planów
wyższego szczebla. Biorąc pod uwagę zapisy Planu Gospodarki Odpadami oraz odnosząc je
do ww. dokumentów strategicznych, stwierdza się zgodność jego zapisów i integralność z
55
celami i kierunkami ww. strategii. Wprowadzono jedynie zmianę terminu osiągnięcia
zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych wszystkich mieszkańców gminy na 2010
rok.
Realizacja Planu Gospodarki Odpadami będzie niosła za sobą poprawę stanu komponentów
środowiska w tym ludzi, wpłyną przede wszystkim na:
– poprawę współczynników odzysku surowców oraz ograniczenie ilości odpadów
lokowanych na składowiskach – zmniejszenie ilości wykorzystania surowców naturalnych,
poprzez wzrost świadomości co do celowości ich odzysku oraz rozszerzenie możliwości
ich segregacji w celu przygotowania do odzysku,
– wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców skutkujący ograniczeniem niepożądanych
zachowań (np. ich spalanie w piecach domowych), zwiększenie poziomu segregacji oraz
świadomy wybór produktów i technologii minimalizujących ilości powstających odpadów
– zmniejszanie ilości wytwarzanych odpadów, bezpośredni udział w zmniejszaniu emisji
zanieczyszczeń do powietrza, a poprzez to zmniejszenie zanieczyszczeń na pozostałe
komponenty, ograniczenie dewastacji i degradacji gleb, zanieczyszczeń do wód,
ograniczenie dewastacji siedlisk, poprawa estetyki krajobrazu,
– minimalizację ilości produkowanych odpadów skutkujące ograniczeniem kosztów
finansowych i ekologicznych ich zbiórki i unieszkodliwiania (transport, nakłady pracy i
sprzętu, sytuacje awaryjne, zapotrzebowanie na teren itp.), w wyniku kampanii
informacyjnych,
– ograniczenie powstawania „dzikich wysypisk” odpadów, a w szczególności pozbywania
się w ten sposób przez mieszkańców odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych,
poprzez rozwój i „uszczelnienie” systemu oraz wzrost świadomości ekologicznej –
ograniczenie dewastacji i degradacji gleb, zanieczyszczeń do wód, ograniczenie dewastacji
siedlisk, poprawa estetyki krajobrazu,
– wdrożenie systemu monitoringu realizacji planu (wskaźniki, ewidencja umów, stałe punkty
zbierania odpadów) wpłynie korzystnie na stan środowiska poprzez umożliwienie lepszej
kontroli źródeł powstawania odpadów i dróg ich przepływu, dostarczy informacji o
brakach systemu oraz umożliwi oszacowanie pośrednich skutków środowiskowych dla
decyzji gospodarczych i planistycznych,
– zakłada powierzenie zadań z zakresu usuwania i zagospodarowania odpadów
wyspecjalizowanym
firmom,
gwarantującym
odpowiedni
poziom
bezpieczeństwa
ekologicznego – zbieranie, przetwarzanie w odpowiednio przygotowanych obiektach
56
spełniających standardy budowlane i emisyjne i pojemnikach, specjalistycznym sprzętem
oraz wykwalifikowanymi pracownikami,
– ograniczanie zawartości składników podlegających procesom gnilnym w odpadach
składowanych w sposób niekontrolowany przyczyni się do ochrony środowiska przed
emisją gazów cieplarnianych,
– rozpoczęcie akcji usuwania i unieszkodliwiania materiałów zawierających azbest poprawi
jakość środowiska i zmniejszy ryzyko narażenia ludności na substancje kancerogenne;
demontaż płyt azbestowo – cementowych będzie prowadzony przez specjalistyczne firmy
posiadające odpowiednie zezwolenia przy spełnieniu wymagań zasad bezpieczeństwa i
higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz
programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów, tak więc nie
identyfikuje się negatywnego oddziaływania.
Istotny udział w zapewnieniu prawidłowego gospodarowania odpadów z terenu powiatu
lublinieckiego będzie miał Zakład Zagospodarowania Odpadów w Sobuczynie, do którego z
racji przynależności do 10 Regionu obsługi mają trafiać odpady z terenu powiatu.
Nie identyfikuje się występowania znaczących negatywnych oddziaływań na środowisko
zadań Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu lublinieckiego.
Ponadto w celu prawidłowej realizacji założeń Planu należy:
kontrolować zbieranie i przewóz odpadów, oraz ich segregacji,
zachęcać mieszkańców dla selektywnego zbierania odpadów komunalnych,
udostępniać informacje o systemie, niewłaściwa jego promocja lub nieczytelna dla
mieszkańców struktura może skutkować brakiem przeświadczenia o sensowności i
potrzebie segregacji odpadów oraz korzyściach (w tym finansowych) jakie niesie w skali
krótko i długookresowej dla mieszkańców,
kontrolować przepływ części odpadów (zwłaszcza niebezpiecznych) poza opracowanym
systemem.
Realizacja działań Planu Gospodarki Odpadami nie będzie powodować transgranicznego
oddziaływania na środowisko. W przypadku międzynarodowego przemieszczania odpadów
należy uzyskać zezwolenie Głównego Inspektora Środowiska.
W zakresie gospodarki odpadami komunalnymi objęcie zorganizowanym zbieraniem 100%
mieszkańców zapewni budowanym w Regionie 10 województwa śląskiego instalacjom
wykorzystywanie zaprojektowanych mocy przerobowych a także ich funkcjonowanie będzie
uzasadnione ekonomicznie. Szczególny nacisk należy położyć tutaj na szeroką edukację
mieszkańców w tym zakresie (analogicznie w przypadku selektywnej zbiórki odpadów).
57
Samorządy
powinny
zdecydowanie
przystąpić
do egzekucji
realizacji
obowiązków
przypisanych mieszkańcom przez ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminie.
W przypadku zaproponowanych działań, wpływających korzystnie na środowisko,
zaproponowanie rozwiązań alternatywnych jest nieuzasadnione.
58
BIBLIOGRAFIA:
1. Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016
2. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010
3. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014
4. Plan Gospodarki Odpadami dla województwa śląskiego
5. Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Planu Gospodarki Odpadami dla
województwa śląskiego
6. Projekt Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu lublinieckiego
59