docProgram Edukacji Ekologicznej dla Powiatu
download 
Reklamacja Transkrypt
Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu
PROGRAM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ DLA POWIATU POLKOWICKIEGO Polkowice, 2015 r. Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Dokument opracował: mgr Wojciech Żbikowski Inspektor w Wydziale Ochrony Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Polkowicach 2 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Spis treści Wstęp ................................................................................................................................................................. 4 Rozdział 1. Uwarunkowania Edukacji Ekologicznej ..................................................................................... 5 Rozdział 2. Ocena bazy i zasobów edukacyjnych........................................................................................ 7 2.1. Źródła informacji...............................................................................................................................7 2.2. Edukacja ekologiczna prowadzona przez Powiat Polkowicki ......................................................7 2.3. Edukacja ekologiczna prowadzona przez jednostki powiatu ....................................................13 2.4. Edukacja ekologiczna prowadzona przez przedszkola ..............................................................15 2.5. Edukacja ekologiczna prowadzona przez szkoły podstawowe .................................................15 2.6. Edukacja ekologiczna prowadzona przez gimnazja ...................................................................16 2.7. Edukacja ekologiczna prowadzona przez zespoły szkół ponadgimnazjalnych ......................17 2.8. Edukacja ekologiczna prowadzona przez inne podmioty ..........................................................19 2.9. Podsumowanie ................................................................................................................................23 Rozdział 3. Cele Programu oraz ich realizacja ...........................................................................................25 3.1. Cele programu.................................................................................................................................25 3.2. Planowane działania do realizacji z zakresu edukacji ekologicznej.........................................26 3.3. Zasady i źródła finansowania ........................................................................................................29 Rozdział 4. Zarządzanie Programem ...........................................................................................................31 Załączniki .........................................................................................................................................................33 3 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Wstęp Niniejszy Program jest kontynuacją Programu Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego na lata 2009-2015. Celem opracowania jest podsumowanie dotychczasowych działań w obszarze edukacji ekologicznej oraz wyznaczenie najistotniejszych kierunków w edukacji ekologicznej, oraz określenie sposobów finansowania zadań z zakresu edukacji ekologicznej oraz źródeł pozyskiwania środków na ich realizację, a także integracja środowisk zainteresowanych realizacją działań na polu edukacji ekologicznej. Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego wskazuje możliwości wsparcia przez Powiat Polkowicki lokalnych przedsięwzięć związanych z edukacją ekologiczną, których celem jest kształtowanie postaw proekologicznych oraz poprawa świadomości społecznej dotyczącej ochrony środowiska, m.in. poprzez dotacje/dofinansowanie udzielane różnym podmiotom. Głównym celem Programu jest wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców Powiatu Polkowickiego, poprzez realizację celów szczegółowych którymi są: zaangażowanie dzieci, młodzieży i dorosłych w działania na rzecz środowiska, propagowanie postaw proekologicznych, zmiana dotychczasowych nawyków mieszkańców na kierunki proekologiczne („w domu, pracy, na zakupach”). Realizacja Programu poprzez własne działania Powiatu Polkowickiego, jak również dzięki wsparciu innych podmiotów umożliwi aktywizację mieszkańców oraz zachęci do działań podejmowanych w celu poprawy ekologicznej świadomości społecznej, jak również promowania wśród mieszkańców zalet aktywnego spędzania czasu na łonie natury. Zainteresowanie akcjami, konkursami czy wydawnictwami o tematyce ekologicznej z roku na rok wzrasta, co jednoznacznie wskazuje, iż ekologia i ochrona środowiska przestają być zagadnieniami zarezerwowanymi wyłącznie dla ośrodków dydaktycznych czy organizacji pozarządowych. Społeczeństwo w coraz większym stopniu zwraca uwagę na otaczające nas środowisko, a także możliwość poprawy własnych przyzwyczajeń. 4 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Rozdział 1. Uwarunkowania Edukacji Ekologicznej Jako główne cele Programu Edukacji Ekologicznej dla Dolnego Śląska wskazano rozwój świadomości ekologicznej mieszkańców Dolnego Śląska, organizację systemu stałej współpracy międzysektorowej i dialogu społecznego, racjonalne wykorzystanie i rozwój bazy służącej powszechnej edukacji ekologicznej. Wymieniono podmioty realizujące Program: szkolnictwo, jednostki zarządzające obszarami chronionymi i leśnymi, samorząd i administracja, organizacje pozarządowe, media publiczne. W Programie Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska Województwa Dolnośląskiego głównym założeniem jest „takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie zapewniającym trwałe i niedoznające uszczerbku możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne, jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości procesów przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej.” Długoterminowa strategia zakłada wzrost znaczenia edukacji ekologicznej, jako ważnego elementu ochrony środowiska. Za główny cel strategiczny przyjęto podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa. Strategia realizacji celów Programu zakłada, że „edukacja ekologiczna powinna być prowadzona w sposób ciągły na wszystkich poziomach szkolnictwa, od szkół podstawowych po szkoły wyższe. Edukacja ekologiczna powinna być także realizowana na wszystkich poziomach administracji. Władze wojewódzkie mogą np. promować system segregacji odpadów, podczas gdy władze gminne – inicjatywy lokalne, jak np. nasadzenia drzew. Konieczne jest również edukowanie dorosłej części społeczeństwa”. Priorytety polityki ekologicznej Rzeczypospolitej Polskiej określone zostały w dokumencie „Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”. Wskazano w nim kierunki działań systemowych: uwzględniono zasady ochrony środowiska w strategicznych sektorach, aktywizację rynku na rzecz ochrony środowiska, zarządzanie środowiskiem, udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska, rozwój badań i postęp techniczny, odpowiedzialność za szkody w środowisku oraz aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym. Tematykę ochrony zasobów naturalnych podzielono na obszary: ochrony przyrody, ochrony i zrównoważonego rozwoju lasów, racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi, ochrony powierzchni ziemi oraz gospodarowanie obszarami geologicznymi. Natomiast w poprawie jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego zwrócono uwagę na 5 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego aspekty: środowisko a zdrowie, jakość powietrza, ochrona wód, gospodarka odpadami, oddziaływanie hałasu i pól elektromagnetycznych, substancje chemiczne w środowisku. Dokumentem wykonawczym Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej jest Narodowy Program Edukacji Ekologicznej. Głównymi celami programu są: wdrażanie zaleceń Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej z uwzględnieniem zmian zachodzących w procesie reformowania Państwa i integracji z Unią Europejską, stworzenie mechanizmów pozwalających sprostać wyzwaniom związanym z wdrażaniem idei i zasad w zrównoważonego rozwoju oraz zwiększenie efektywności edukacji ekologicznej przez promowanie najskuteczniejszych form i najważniejszych treści, wskazanie sposobów optymalnej alokacji środków finansowych. Cele operacyjne dokumentu to: dokonanie kompleksowej, empirycznej diagnozy sposobu prowadzenia edukacji ekologicznej w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem jej źródeł, priorytetów oraz stosowanych w niej metod i procedur wdrożenia. Dostarczenie informacji o optymalnym systemie wdrażania edukacji ekologicznej w kraju i o warunkach dochodzenia do takiego systemu. Stworzenie jednolitego dokumentu pozwalającego monitorować rozwój edukacji ekologicznej w Polsce w kontekście oczekiwań społecznych i możliwości realizacyjnych. Inspirowanie potencjalnych podmiotów do tworzenia branżowych, resortowych, regionalnych, lokalnych, instytucjonalnych oraz innych programów edukacji ekologicznej. Wypełnienie zobowiązań wynikających z sygnowanych przez Rząd Polski porozumień międzynarodowych. Cele operacyjne programu ujęto w kilku aspektach: politycznym, organizacyjnym, materialnym (finansowym), społecznym oraz edukacyjnym. Adresatami Programu są: podmioty finansujące edukację ekologiczną, którym Program pomoże zarówno planować budżet, jak i określić celowość środków oraz podmioty realizujące zadanie z zakresu edukacji ekologicznej, które otrzymają wykaz kluczowych zadań wraz ze wskazaniem ewentualnych źródeł finansowania. Głównymi celami Europejskiej polityki na rzecz środowiska są: 1. Spełnienie wymogów polityki na rzecz środowiska UE, poprzez zachowanie, ochronę i poprawę stanu środowiska naturalnego, ochronę zdrowia ludzkiego, racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych i wspieranie zrównoważonego rozwoju. 2. Osiągnięcie wysokiego stopnia obecności ochrony środowiska w opisie i realizacji działań w ramach Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności. 6 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Rozdział 2. Ocena bazy i zasobów edukacyjnych 2.1. Źródła informacji Podstawowym źródłem informacji o działaniach podejmowanych z zakresu edukacji ekologicznej na terenie Powiatu Polkowickiego był Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego na lata 2009-2015 (oraz badanie ankietowe przeprowadzone przed jego opracowaniem) a także Sprawozdanie z jego realizacji opracowane przez Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Polkowicach w 2015 roku. 2.2. Edukacja ekologiczna prowadzona przez Powiat Polkowicki Konkursy Konkurs plastyczny skierowany do uczniów przedszkoli i klas 1-3 szkół podstawowych z terenu powiatu polkowickiego. Konkurs polega na stworzeniu pracy ilustrującej wybrany w danym roku temat. W ostatnich latach były to: „Wiosna w ogrodzie”, „Krajobrazy wokół mnie”, „Natura wokół nas”. Każdy z uczestników może zgłosić maksymalnie 1 samodzielnie wykonaną pracę w formacie A3 przy wykorzystaniu dowolnej techniki. Prace oceniane są w 2 kategoriach wiekowych: 1) przedszkola i klasy zerowe, 2) szkoły podstawowe (klasy 1-3). W każdej grupie wiekowej wyłaniane są I, II, III miejsca oraz wyróżnienia. Laureaci konkursu otrzymują oprócz pamiątkowego dyplomu także ciekawe nagrody rzeczowe, natomiast dla wszystkich uczestników przewidziane są upominki/gadżety. Konkurs "Komiks Ekologiczny” skierowany uczniów klas 4-6 szkół podstawowych z terenu powiatu. Konkurs polega na stworzeniu pracy (w formie komiksu) ilustrującej wybrany w danej edycji temat. W ostatnich latach tematami konkursu były: „Niska emisja, palący problem”, „Ekologia w domu”. 7 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Prace zgłoszone na konkurs muszą zostać wykonane na formacie A3 przy użyciu ołówka, kredek lub mazaków. Każdy z uczestników może zgłosić tylko jedną wykonaną przez siebie pracę. Laureaci konkursu otrzymują oprócz pamiątkowego dyplomu także nagrody rzeczowe. Konkurs Fotograficzny skierowany do uczniów szkół gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych z terenu powiatu. W każdej edycji konkursu uczestnicy mają za zadanie sfotografować inny aspekt otaczającego nas środowiska. Dotychczas były to tematy: „Ekologiczne oblicza Powiatu Polkowickiego”, „Wieczorne wędrówki po powiecie”, „Drzewa Powiatu Polkowickiego” oraz „Wiosna w ogrodzie”. Zgłaszane prace muszą być wykonane na terenie powiatu samodzielnie przez uczestnika konkursu. Zwycięzcy konkursu nagradzani są atrakcyjnymi nagrodami. Konkurs „Moje ścieżki rowerowe”, którego celem było propagowanie wśród mieszkańców powiatu jazdy na rowerze oraz wybranie najciekawszych tras (szlaków) rowerowych. Uczestnikami konkursu mogli być wszyscy mieszkańcy powiatu (dzieci, młodzież, studenci, rodziny, grupy przyjaciół, seniorzy). Zadaniem uczestników konkursu było stworzenie własnej, niepowtarzalnej wycieczki po obszarze powiatu polkowickiego która powinna prezentować wybrane przez autora/autorów elementy warte odwiedzenia, np. pomniki przyrody, użytki ekologiczne, obszary Natury 2000, ciekawe miejsca historyczne, miejsca wypoczynku itp. Proponowana trasa rowerowa nie mogła być krótsza niż 10 km oraz nie dłuższa niż 35 km. Prace na konkurs były przygotowane w formie elektronicznej (filmy, fotorelacje, prezentacje multimedialne itp.). Kryteriami oceny prac były: kreatywność, oryginalność, wyobraźnia, zabawna forma, pomysłowość, estetyka opracowania. Wszystkie zgłoszone trasy opracowane zostały bardzo profesjonalnie, trasy ścieżek obejmowały najciekawsze elementy przyrodniczo-turystyczne powiatu, a opisy i wskazówki dojazdu do poszczególnych punktów były precyzyjne i dokładne. Laureaci konkursu otrzymali nagrody rzeczowe. 8 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Konkurs „Na najlepiej zagospodarowany Rodzinny Ogród Działkowy na terenie powiatu polkowickiego”, którego celem jest: 1) poprawa estetyki otoczenia mającego bezpośredni wpływ na środowisko, 2) aktywacja mieszkańców powiatu polkowickiego, 3) pobudzenie świadomości ekologicznej lokalnej społeczności poprzez dbałość o jak najlepsze zagospodarowanie Ogrodu podczas jego uprawy i pielęgnacji, 4) podniesienie atrakcyjności terenów przeznaczonych do wypoczynku i rekreacji, 5) propagowanie aktywnego wypoczynku na łonie natury ze szczególnym uwzględnieniem zachowania czystości otoczenia. Konkurs organizowany jest nieprzerwanie od 8 lat, biorą w nim udział Rodzinne Ogrody Działkowe z terenu powiatu polkowickiego. Po zgłoszeniu do konkursu powołana przez Starostę komisja konkursowa dokonuje lustracji. Poszczególne Ogrody oceniane są w 2 kategoriach: ogólne zagospodarowanie Ogrodu oraz działania proekologiczne (udokumentowane). Zasady oceny: 1) ocenie podlega działalność Rodzinnych Ogrodów Działkowych w okresie roku poprzedzającego przeprowadzenie Konkursu do dnia lustracji, 2) każdy z członków komisji dokonuje oddzielnej oceny punktowej poszczególnego Rodzinnego Ogrodu Działkowego na specjalnie przygotowanym arkuszu, 3) na średnią ocenę każdego Ogrodu składa się suma punktów przyznana przez poszczególnych członków komisji, podzielona przez ilość osób oceniających. W każdej edycji konkursu rywalizacja pomiędzy poszczególnymi Ogrodami jest zacięta, a o wygranej decydują zazwyczaj minimalne różnice punktowe. Każdy z Ogrodów prezentuje wysoki poziom, wszystkie alejki oraz miejsca wspólne utrzymywane są w należytej staranności. Wszystkie Rodzinne Ogrody Działkowe biorące udział w konkursie otrzymują nagrody rzeczowe. Wręczenie nagród następuje w trakcie corocznych dożynek organizowanych przez poszczególne Ogrody. 9 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Logo - promocja - gadżety W celu efektywniejszej popularyzacji działań realizowanych, a także wspieranych przez Powiat Polkowicki z zakresu edukacji ekologicznej, Zarząd Powiatu Polkowickiego Uchwałą Nr 117/58/2013 z dnia 18 marca 2013 r. uchwalił logo Programu Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego. Wprowadzenie i identyfikację logo umożliwiło efektywniejszą promocję zarówno samego powiatu jak i działań podejmowanych w zakresie szeroko pojętej ekologii oraz ochrony środowiska. Logo wykorzystywano w trakcie realizacji Programu Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego m.in. w trakcie korespondencji, na gadżetach promocyjnych, mapie przyrodniczo-turystycznej. Dodatkowo wszystkie podmioty, które współpracują z powiatem przy realizacji Programu wykorzystują logo na materiałach, pismach, ulotkach, zgłoszeniach, zaproszeniach, plakatach itp. Mapa przyrodniczo-turystyczna Powiatu Polkowickiego Celem realizacji zadania pn. Opracowanie mapy przyrodniczo-turystycznej Powiatu Polkowickiego było: - zachęcenie mieszkańców Powiatu Polkowickiego do uprawniania turystyki rowerowej/pieszej, - przedstawienie mieszkańcom spójnego i aktualnego spektrum atrakcji przyrodniczych z terenu powiatu, - zaprezentowanie mieszkańcom możliwości korzystania ze ścieżek rowerowych znajdujących się na terenie miasta Polkowice. Na realizację zadania Powiatu uzyskał dotację z budżetu gminy Polkowice w wysokości 50 % kosztów. W umowie zawarto zobowiązanie do przekazania ½ nakładu opracowanej i wydanej mapy Urzędowi Gminy w Polkowicach celem własnej dystrybucji. Mapa opracowana została w nakładzie 5000 szt. zadruk na poszczególnych stronach mapy: a) 1 strona: mapa powiatu polkowickiego w skali 1:60 000, na podkładzie topograficznym z naniesionymi ścieżkami rowerowymi/pieszymi, dodatkowo uzupełnione o pomniki przyrody, użytki ekologiczne, Naturę 2000 itp. b) 2 strona: mapa plan miasta Polkowice w skali 1:10 000 z naniesionymi ścieżkami rowerowymi z obrębu miasta. 10 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego W 2015 roku opracowano i wydano 2 edycję mapy w nakładzie 5000 szt. W odróżnieniu od pierwszej wersji zmieniony został rewers mapy. Plan miasta Polkowic zastąpiony został informacjami dotyczącymi zabytków, atrakcji i imprez cyklicznych z poszczególnych gmin powiatu. Większa cześć nakładu rozdysponowana została do szkół na terenie powiatu jako pomoc w trakcie zajęć dydaktycznych, a także podczas wycieczek lub rajdów rowerowych organizowanych w ramach prowadzonej edukacji ekologicznej. Przeniesienie gniazda bocianiego Gniazdo znajdowało się na rosnącej na terenie Placówki Socjalizacyjnej „Skarbek” w Polkowicach lipie, która ze względu na swój stan zdrowotny stwarzała zagrożenie, zarówno dla dzieci i pracowników przebywających w placówce, a także dla bezpieczeństwa bocianów, które mogły spaść wraz z gniazdem. Gniazdo od kilku lat było zasiedlone przez bociany, które zaraz po powrocie z zimowiska przystępowały do odnawiania gniazda. Rozbudowywane i poprawiane każdego roku gniazdo osiągnęło znaczny ciężar i rozmiar. W miejscu lipy postawiono betonowy słup z platformą gniazdową, o parametrach zbliżonych do usuniętego drzewa, co zapewniło możliwość stworzenia miejsca do zbudowania gniazda przez powracające na wiosnę bociany. Po powrocie z zimowiska bociany zaakceptowały zmiany i od razu przystąpiły do odbudowy gniazda na nowej platformie. Cały projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Akcja Sprzątanie Świata Akcja Sprzątania Świata prowadzona na terenie powiatu polkowickiego jest częścią międzynarodowego ruchu na rzecz ochrony środowiska. W akcji uczestniczy prawie 40 mln. wolontariuszy z ponad czterdziestu krajów na całym świecie. Celem akcji jest promowanie właściwych postaw w życiu codziennym, a w szczególności nie śmiecenie. Powiat Polkowicki w każdym roku współpracuje z placówkami oświatowymi, nadleśnictwami i gminami z terenu powiatu przekazując ponad 6 000 worków oraz ponad 10 000 rękawic niezbędnych dla przeprowadzenia akcji. 11 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Popularyzacja pszczelarstwa W celu popularyzacji pszczelarstwa wśród młodzieży, a także aby umożliwić prowadzenie aktywnych prezentacji, Powiat Polkowicki zakupił 2 szt. uli demonstracyjnych wraz z kapeluszami ochronnymi (30 szt.). Ule dzięki specjalnej budowie pozwalają na bezpieczną obserwację życia rodziny pszczelej wewnątrz ula. Umieszczone z obu stron szyby stwarzają unikalną możliwość samodzielnego studiowania procesów produkcji miodu. Sprzęt przekazany został 2 aktywnym pszczelarzom z terenu powiatu polkowickiego, Panu Bazylemu Rusinko z Żukowa oraz Panu Stanisławowi Rekut z Krępy. Panowie mają wieloletnie doświadczenie oraz ogromną wiedzę w dziedzinie pszczelarstwa, którą z wielkim entuzjazmem dzielą się ze wszystkimi zainteresowanymi w szczególności z dziećmi. Współpracują oni z jednostkami oświatowymi, prezentując tajniki pszczelarstwa najmłodszym, m.in. z Domem Wczasów Dziecięcych w Przemkowie i przedszkolami z Polkowic. Strona internetowa W ramach realizacji Programu, na bazie strony internetowej Powiatu Polkowickiego wydzielona została podstrona o tematyce edukacji ekologicznej - http://powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Na stronie znajdują się odnośniki do: - „aktualności i realizowanych zadań”, w którym zamieszczane są aktualnie realizowane przedsięwzięcia, zdjęcia i wyniki z przeprowadzanych konkursów i imprez, zaproszenia do udziału w konkursach realizowane w danym roku, - „konkursy”, w którym znajdują się informacje o konkursach organizowanych przez Powiat Polkowicki, regulaminy, wyniki, - „archiwum”, w którym znajdują się aktualności i realizowane zdania z lat poprzednich, - „kontakt” – informacje kontaktowe, - współpraca z WFOŚiGW, w którym znajdują się informacje dotyczące zadań realizowanych przy współpracy z Funduszem, - „Społeczna Straż Rybacka”, w którym znajduje się regulamin SSR oraz dane kontaktowe. 12 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Odwiedzający mają także możliwość pobrania plików: - Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego na lata 2009-2015, - Wniosek o udzielenie dotacji / dofinansowania z budżetu Powiatu na realizację zadania z zakresu edukacji ekologicznej, - logo edukacji ekologicznej Na stronie został umieszczony także odnośnik do elektronicznej wersji mapy przyrodniczoturystycznej Powiatu Polkowickiego http://powiatpolkowicki.pl/mapa/ 2.3. Edukacja ekologiczna prowadzona przez jednostki powiatu Placówka Socjalizacyjna „Skarbek” – program edukacji ekologicznej Program zakłada zapoznanie wychowanków placówki z obszarami Polski o wybitnych walorach przyrodniczo-kulturowych. Przewiduje przeprowadzenie w każdym roku kilku parodniowych wycieczek, które w swoich programach zawierają elementy edukacji ekologicznej (terminy dobierane są w taki sposób, aby w miarę możliwości były to dni wolne od szkoły lub połączone z takimi dniami, aby zminimalizować godziny nieobecności dzieci na zajęciach lekcyjnych). W wycieczkach uczestniczą maksymalnie 14 – osobowe grupy wychowanków wraz z dwoma opiekunami. Głównymi cele programu: - kontakt z naturą, - przybliżenie dzieciom przyrody, obszarów chronionych Polski, poznanie powiązań miejsc z historią i kulturą regionu, - pogłębianie wiedzy i świadomości ekologicznej, - kształtowanie odpowiedzialności za czystość otoczenia, wrażliwości na piękno przyrody i jej wpływ na życie ludzkie, - nauka świadomości wpływu na środowisko naturalne – pobudzenie aktywności do ochrony przyrody i promowanie aktywnej rekreacji i kontaktu z przyrodą, - integracja dzieci, umiejętność pracy w grupie, promocja zdrowego trybu życia, eliminowanie negatywnych zjawisk socjopatycznych wśród wychowanków poprzez wypełnienie im wolnego czasu, - zapewnienie wychowankom wypoczynku połączonego z nauką o środowisku i zwiedzaniem ciekawych zakątków Polski, 13 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego - kreowanie wartości naszego dziedzictwa przyrodniczego oraz kulturowego i celowości jego zachowania. Uczestnicy w trakcie 10 lat trwania programu odwiedzili m.in. Karkonosze, Pogórze i Góry Izerskie, Książański Park Krajobrazowy – Góry i Pogórze Wałbrzyskie, Woliński Park Narodowy, Góry Bystrzyckie, Toruń, Góry i Pogórze Kaczawskie, Park Krajobrazowy Sudetów Wałbrzyskich, Góry Krucze, Rudawski Park Krajobrazowy, Ekomuzeum Wsi Dolnośląskiej, Ekomuzeum Ziemi Izerskiej, Nadgoplański i Powidzki Park Krajobrazowy oraz wiele innych ciekawych miejsc. Od 2015 roku do programu realizowanego przez Placówkę Socjalizacyjną „Skarbek” włączono także wychowanków Placówki Socjalizacyjno-Interwencyjnej „Perspektywa”. Obydwie placówki wchodzą w skład Centrum Administracyjnego Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Polkowicach. Program realizowany jest od 2005 roku przy wsparciu finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Dom Wczasów Dziecięcych w Przemkowie Edukacja ekologiczna w placówce realizowana jest w ramach edukacji wczesnoszkolnej. Zajęcia prowadzone są przez nauczycieli w trakcie lekcji przyrody, biologii oraz ścieżek międzyprzedmiotowych: prozdrowotnej i ekologicznej. Działania podejmowane przez DWDz na przełomie minionych lat: - realizacja własnych programów edukacji ekologicznej „Świat przyrody” oraz „Tak pokochać przyrodę, aby i ona mogła pokochać nas”, - turnusy ekologiczne dla dzieci z terenu powiatu polkowickiego w czasie ferii zimowych i wakacji letnich, - realizacja zajęć z wykorzystaniem materiałów: OTOP „Sowy Polskie” i Komitetu Ochrony Sów, Gorczyńskiego Parku Narodowego „Czym skorupka za młodu nasiąknie…” pakiet do edukacji ekologicznej dla klas I – III, - wycieczki i zajęcia terenowe: Rezerwat Ornitologiczny „Stawy Przemkowskie”, Rezerwat Buczyna Szprotawska, Łęgi Źródliskowe okolic Przemkowa, - ponadto Placówka jest wyposażona w pracownie ze sprzętem do badania przyrody (m.in. mikroskopy, lornetki). 14 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego 2.4. Edukacja ekologiczna prowadzona przez przedszkola Edukacja ekologiczna w przedszkolach prowadzona jest ramach programu nauczania. W trakcie zajęć dydaktycznych dzieci zapoznają się z tematami związanymi z szeroko pojętą ekologią oraz ochroną środowiska, wykorzystywane w tym celu są różnego rodzaju zabawy, książki o tematyce ekologicznej czy udział w konkursach ekologicznych (plastyczne, piosenki, turnieje wiedzy). Uczniowie mają też możliwość uczestnictwa w wycieczkach w trakcie których mają możliwość bezpośredniego kontaktu z naturą. Uczniowie przedszkoli z terenu powiatu czynnie uczestniczą w konkursach i przedsięwzięciach związanych z edukacją ekologiczną. Są to m.in. konkursy organizowane przez Powiat Polkowicki (plastyczny który z roku na rok cieszy się coraz większym zainteresowaniem), jak również konkursy o zasięgu ponadgminnym organizowane przez przedszkola. Przedszkolaki biorą udział także w ogólnopolskiej akcji „Sprzątania świata”. Przedszkola współpracują również z innymi podmiotami, m.in. z: Przedsiębiorstwem Gospodarki Miejskiej w Polkowicach, Nadleśnictwami, ośrodkami kultury, organizacjami pozarządowymi oraz gminami z terenu powiatu. 2.5. Edukacja ekologiczna prowadzona przez szkoły podstawowe Edukacja ekologiczna w szkołach podstawowych realizowana jest w trakcie realizacji programu nauczania, zagadnienia związane z ekologią pojawiają się na lekcjach przyrody, wychowawczych, a także w ramach kół, warsztatów i wycieczek. W różnych szkołach tematem tym zajmują się szkolni koordynatorzy do spraw edukacji ekologicznej lub nauczyciele różnych przedmiotów, głównie przyrody. Do działań cyklicznych związanych z edukacją ekologiczną w minionych latach można zaliczyć m.in.: - wycieczki, zajęcia terenowe, rajdy organizowane przez szkoły, - uczestnictwo w ścieżkach edukacyjnych organizowanych przez PGM Sp. z o.o. w Polkowicach, - turnusy ekologicznie organizowane przez Dom Wczasów Dziecięcych w Przemkowie, - udział w obchodach akcji „Sprzątania Świata”, „Dnia Ziemi”. 15 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Oprócz udziału w konkursach organizowanych przez powiat polkowicki i inne jednostki czy instytucje, szkoły podstawowe z terenu powiatu same bardzo aktywnie organizują wiele konkursów o zasięgu ponadgminnym. Są to m.in. - Powiatowy „Bieg na orientację” szkół podstawowych organizowany przez Zespół SzkolnoPrzedszkolny w Radwanicach, - Powiatowy „Bieg na orientację – Wyprawa Odkrywców” organizowany przez Zespół Szkół w Przemkowie, - Powiatowy Konkurs Przyrodniczy organizowany przez Szkołę Podstawową im. Marii Konopnickiej w Buczynie, - Powiatowa Spartakiada Sportowo-Ekologiczna dla uczniów klas młodszych organizowana przez Publiczną Szkołę Podstawową im. Władysława St. Reymonta w Wysokiej, - Powiatowy Rajd Rowerowy „Odkrywamy ścieżki Przemkowskiego Parku Krajobrazowego” organizowany przez Publiczną Szkołę Podstawową im. Władysława St. Reymonta w Wysokiej, - Powiatowy Konkurs Plastyczny organizowany przez Szkołę Podstawową Nr 2 im. Wojska Polskiego w Przemkowie. Dodatkowo szkoły podstawowe współpracują między sobą, jak również z różnymi instytucjami i organizacjami działającymi na terenie powiatu. Są to m.in. urzędy gmin, ośrodki kultury, Nadleśnictwa, PGM Sp. z o.o. w Polkowicach, Fundacja „Porozumienie Wzgórz Dalkowskich”, Grupa Partnerska „Wrzosowa Kraina” oraz innymi. 2.6. Edukacja ekologiczna prowadzona przez gimnazja Edukacja ekologiczna w gimnazjach prowadzona jest w ramach programu nauczania w trakcie lekcji biologii, chemii, geografii, fizyki przez nauczycieli tych przedmiotów. W poszczególnych szkołach działają także koła biologicznie, ekologiczne czy turystyczne. Uczniowie szkół biorą udział w akcji „Sprzątania świata”, „Dni Ziemi”, uczestniczą w zajęciach terenowych, wycieczkach, projektach i rajdach. Prowadzone są akcje zbierania surowców wtórnych. Uczniowie biorą udział w licznych konkursach związanych z tematyką ekologii i ochrony środowiska. Szkoły współpracują między sobą, jak również z różnymi instytucjami i organizacjami działającymi na terenie powiatu, są to m.in. urzędy gmin, ośrodki kultury, nadleśnictwa, PGM Sp. z o.o. w Polkowicach oraz innymi. 16 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego 2.7. Edukacja ekologiczna prowadzona przez zespoły szkół ponadgimnazjalnych Zespół Szkół im. Narodów Zjednoczonej Europy w Polkowicach W Zespole Szkół od wielu lat realizowany jest Program Szkolnej Edukacji Ekologicznej, który opiera się na realizacji autorskich, interdyscyplinarnych programów edukacyjnych oraz na uczestnictwie w przedsięwzięciach ogólnopolskich i międzynarodowych. Celem programu jest podniesienie świadomości ekologicznej młodzieży, włączenie mieszkańców w aktywne działania na rzecz ochrony środowiska oraz promowanie zdrowego stylu życia. Główne cele programu: - kształtowanie nawyków kultury i odpowiedzialność za ochronę przyrody, zachęcanie do podejmowania działań zmierzających do oszczędnego korzystania ze środowiska, - kształtowanie postaw szacunku dla wszystkich istot, a także dla własnego życia i zdrowia, przygotowania do przyjaznego dla środowiska i własnego zdrowia sposobu spędzania wolnego czasu, - poznania różnorodności biologicznej, - uwrażliwiania na problemy pojawiające się w relacjach między człowiekiem a środowiskiem oraz wyposażenie młodzieży w umiejętności ich rozwiązywania zgodnie z posiadaną wiedzą i przyswojonym systemem wartości, - kształtowanie umiejętności interdyscyplinarnego myślenia i rozumowania, dostrzegania zależności między stanem środowiska i całych społeczeństw oraz międzynarodowej współpracy w zakresie ochrony i użytkowania środowiska. W ramach realizacji programu podejmowane są liczne akcje, przedsięwzięcia, warsztaty w terenie, konkursy, różnego rodzaju zadania tj. np.: 1. Wykorzystanie komputera wraz z urządzeniami peryferyjnymi oraz Internetu do przygotowania dokumentacji i pozyskania informacji. 2. Przygotowanie posterów, plakatów i innych dekoracji na terenie szkoły prezentujących zadania realizowane w ramach programu edukacji ekologicznej. 3. Wzbogacanie zajęć dotyczących edukacji ekologicznej o projekcje filmów. 4. Zajęcia terenowe. 5. Konkursy, turnieje. 6. Akcje, kampanie, projekty edukacyjne. 17 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Koordynatorem Edukacji Ekologicznej jest Pani Ewa Kowalik, która już od wielu lat organizuje wiele ciekawych projektów skierowanych do młodzieży związanych z ochroną przyrody jak również szeroko pojętą ochroną środowiska. Dzięki realizowanemu programowi uczniowie mają możliwość odwiedzenia oraz niejednokrotnie dotknięcia omawianych elementów środowiska. Uczestniczą w wielu warsztatach terenowych, które pozwalają lepiej zrozumieć otaczający nas świat przyrody. Zespół Szkół w Chocianowie Program Edukacji Ekologicznej pn. „Ja i moje środowisko” realizowany jest przez Zespół Szkół od ponad 10 lat. Co rok uczniowie mają możliwość wzięcia udziału w warsztatach, których tematyka związana jest z ochroną środowiska oraz propagowaniem proekologicznych postaw. W ramach programu organizowane są następujące warsztaty: 1. „Środowisko przyrodnicze Karkonoskiego Parku Narodowego”. 2. „Problemy gospodarki leśnej w naszym regionie”. 3. „Aktywna turystyka w zgodzie z naturą - rajd rowerowy”. 4. „Dbamy o czystość zbiorników wodnych”. 5. „Olimpiada wiedzy ekologicznej”. 6. „Przygotowanie szkoły do selektywnej zbiórki odpadów”. 7. „Lokalne szlaki turystyczne - rajd rowerowy”. 8. „Ekologia na terenie Powiatu Polkowickiego”. 9. „Przyroda Rudawskiego Parku Krajobrazowego”. 10. „Utrwalamy piękno przyrody”. Szkolnym Koordynatorem Edukacji Ekologicznej jest Pan Piotr Machoń, który wraz z kilkoma nauczycielami stara się zachęcić uczniów do aktywnego spędzania czasu na łonie przyrody, przy jednoczesnym poszanowaniu walorów otaczającego nas środowiska naturalnego. W trakcie programu młodzież oprócz możliwość odwiedzenia ciekawych przyrodniczo miejsc nabywa także praktyczną wiedzę, jak należy dbać o środowisko. Uczniowie włączają się także czynnie w prace na rzecz ochrony środowiska, co widać po ilościach zebranych odpadów w trakcie porządkowania zbiorników wodnych oraz selektywnej zbiórki na terenie szkoły. Program realizowany corocznie cieszy się dużym zainteresowaniem wśród młodzieży. 18 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego 2.8. Edukacja ekologiczna prowadzona przez inne podmioty Gminy z terenu Powiatu – Dożynki Powiatowe Powiatowe Dożynki organizowane są w pierwszą niedzielę września. Każdego roku gospodarzem jest inna gmina powiatu. W ramach dożynek organizowany jest konkurs na „Najładniejszy wieniec dożynkowy”, w którym biorą udział delegacje reprezentujące wszystkie gminy powiatu. Dożynkom towarzyszą liczne atrakcje, m.in. stoiska gminne, w którym prezentowane są uroki poszczególnych gmin, stoiska twórców ludowych czy kiermasze tradycyjnej polskiej żywności, a także występy zespołów ludowych. Organizatorzy przygotowują również liczne atrakcje dla dzieci. Gmina Przemków – Dolnośląskie Święto Miodu i Wina Impreza organizowana od 15 lat, wyrobiła sobie wysoką renomę wśród mieszkańców nie tylko powiatu, ale i Dolnego Śląska oraz wystawców. Dolnośląskie Święto Miodu i Wina jest idealnym miejscem dla wielbicieli miodów i win, których ogromną ilość znaleźć można na stoiskach przygotowanych przez pszczelarzy i producentów miodów i win z całej Polski. W trakcie imprezy organizowane są różnorodne konkursy, m.in.: „Ogólnopolski Bieg po Miód”, na najlepsze miody odmianowe oferowane podczas Święta, a także ogłaszane są wyniki (podsumowania) konkursów organizowanych wcześniej, m.in. „Wzorowa Pasieka” Dolnego Śląska, „Wzorowe Gospodarstwo Pasieczne” Dolnego Śląska. Patronat nad imprezą w ostatnich latach objął Minister Gospodarki, Marszałek Województwa Dolnośląskiego, Wojewoda Dolnośląski oraz Starosta Polkowicki. Związek Gmin Zagłębia Miedziowego Działania podejmowane przez ZGZM związane były głównie z uczestnictwem w roli patrona lub sponsora projektów, realizowanych przez inne podmioty: Forum Ekoenergetyczne (Gmina Polkowice), Święto Miodu i Wina (Gmina Przemków). W ramach zadań własnych Związek dbał o utrzymanie czystości na szlakach turystycznych na terenie ZGZM i prowadził selektywną zbiórkę odpadów na terenie gmin Związku. 19 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Od 2013 r. zapoczątkowano kampanie edukacyjno-informacyjną, skierowaną do mieszkańców gmin ZGZM w zakresie segregacji odpadów oraz propagowania zasad nowego systemu gospodarki odpadowej w ramach której podjęto następujące działania: – własne publikacje w lokalnej prasie, spoty radiowe i programy telewizyjne, – bezpośrednie spotkania – z sołtysami, przedstawicielami wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni mieszkaniowych, radnymi gmin oraz mieszkańcami sołectw, – samodzielne publikacje: ulotki, formularze, listy do mieszkańców, specjalne wydanie gazety, – organizacja otwartego konkursu dla mieszkańców, – opracowanie i produkcja tablic informacyjnych przy Osiedlowych PSZOK-ach, – realizacja projektu pn. „Dbam o środowisko- segreguję odpady”, współfinansowanego przez WFOŚiGW, w ramach którego m.in. przebudowano główny slajder na stronie internetowej www.zgzm, utworzono serwis odpadowy, dedykowany dzieciom i młodzieży, zlecono produkcję 3 filmów animowanych dla dzieci, zlecono wykonanie 3 gier interaktywnych, oprac. i wydano 2 plakaty, kolorowankę oraz ulotkę, wyprodukowano i wyemitowano cykl audycji radiowych, opracowano i wydrukowano podręcznik „Tak segregujemy odpady”. W kolejnych latach kontynuowano wcześniejsze działania a także rozpoczęto nowe kampanie w ramach których: – zakupiono i przekazano placówkom oświatowym materiały edukacyjne dotyczące gospodarki odpadami, opracowane z myślą o uczniach szkół każdego szczebla, – zakupiono i przekazano placówkom oświatowym na terenie 8 gmin pojemników do segregacji wewnętrznej oraz zewnętrznej, – zakupiono artykuły promocyjne i edukacyjne z przeznaczeniem na działania edukacyjne, – w ramach kampanii kierowanej do dorosłych zrealizowano m.in.: druk i wysyłkę listu do mieszkańców, produkcję i emisję spotów radiowych, zakup materiałów, wspierających działania edukacyjne, organizację stoisk firmowych podczas imprez plenerowych, – opracowano i wydano ulotki oraz plakaty na temat CPSZOK. Nadleśnictwo Chocianów W ramach podejmowanych działań przez Nadleśnictwo Chocianów związanych z edukacją ekologiczna można wymienić: Wiosenne odnowienie lasów – sadzenie lasu przez młodzież szkolną. Zwalczenie szrotówka kasztanowcowiaczka – grabienie i utylizacja liści. Zimowe dokarmianie zwierząt. 20 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Konkurs indywidualnego i rodzinnego zbierania jagód na czas. Prowadzenie zajęć terenowych „Z leśnikiem w przyrodzie”. Spotkanie z leśnikiem – zajęcia kameralne w szkołach. Organizacja konkursów przyrodniczych. Uczestnictwo w akcji sprzątania świata. Nadleśnictwo Głogów Nadleśnictwo Głogów prowadzi szereg działań edukacyjnych na szczeblu lokalnym i regionalnym (zgodnie z zapisami Zarządzenia Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych nr 57 z 2003 r). W ramach „Programu Edukacji Leśnej Społeczeństwa w nadleśnictwie” opisano proponowane przez nadleśnictwo (na okres 10 lat) działania prowadzone w ramach edukacji przyrodniczo-leśnej. Przedsiębiorstwo Gospodarki Miejskiej Sp. z o.o. w Polkowicach - Ścieżka Edukacyjna pn.: „Kształtowanie właściwych postaw dzieci, młodzieży oraz dorosłych mieszkańców gminy i powiatu polkowickiego w ochronie środowiska” W ramach organizacji ścieżek edukacyjnych uczniowie przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjum oraz szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu polkowickiego mają okazję uczestniczyć w zajęciach terenowych przeprowadzanych na terenie obiektów należących do Przedsiębiorstwa Gospodarki Miejskiej Sp. z o.o. Uczestnicy odwiedzają oczyszczalnie ścieków w Polkowicach lub Komornikach, stacje uzdatniania wody w Suchej Górnej oraz zakład gospodarki odpadami w Trzebczu. Podczas zajęć pracownicy zapoznają uczniów z podstawowymi wiadomościami na temat uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i gospodarowania odpadami. Dom Kultury „Jowisz” w Gaworzycach - Wiosenny Rajd „Po Dalkowskich Jarach” Organizowany już od ponad 10 lat rajd w każdym roku cieszy się dużym zainteresowaniem wśród młodzieży powiatu polkowickiego. Uczestnicy rajdu rozpoczynają swoją wyprawę w parku w Gaworzycach aby następnie wraz z przewodnikiem odwiedzić atrakcyjne i ciekawe miejsca pośród Dalkowskich Jarów. W każdym roku trasa rajdu przebiega innymi ścieżkami, uczestnicy odwiedzili pobliskie miejscowości, zwiedzili zabytki sakralne na Górze Św. Anny lub w Kurowie oraz park i pałac w Dalkowie i Szczepowie. W trakcie rajdu organizowane 21 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego są różne konkursy np. plastyczny pn. „Uroki malowniczych wzgórz”, konkurs wiedzy „Wiem prawie wszystko”, a także gry i zabawy terenowe. W trakcie rajdu uczestnicy zmagają się z różnymi przeszkodami, a leśne trakty nie ułatwiają przeprawy. Ścieżki, po których przebiega trasa rajdu niejednokrotne zagrodzone są obwisłymi gałęziami drzew, a rozmokłe drogi, głęboki piach czy strome podejścia sprawiają wiele trudności. Mimo trudnych warunków wszyscy uczestnicy kończą wyprawę w dobrych humorach. Dom Kultury „Jowisz” w Gaworzycach - Warsztaty Ekologiczne Głównym celem organizowanych warsztatów jest uświadomienie dzieciom konieczności ochrony środowiska naturalnego – kształtowanie postaw przyjaznych środowisku, a także wskazanie uczniom możliwości praktycznego wykorzystania zdobytej wiedzy w życiu codziennym, m.in. poprzez naukę właściwej segregacji śmieci. Zajęcia prowadzone są metodami aktywizującymi grupę, z wykorzystaniem technik twórczego myślenia, zajęć ruchowych, plastycznych, parateatralnych. Każda z edycji warsztatów organizowana jest w innej tematyce, w ostatnich latach były to: „Z naturą na Ty” (zwrócenie uwagi na problemy związane z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego), „Dbamy o środowisko – to się opłaca” (świadomy wybór produktów, oraz możliwość zmiany przyzwyczajeń, aby wybierane produkty kupować w opakowaniach ekologicznych lub bez opakowań). W ramach warsztatów organizowane jest wiele gier, zabaw, turniejów. Uczestnicy przez wiele lat brali udział w układaniu puzzli „Recykling odpadów”, rymowankach, grach, tj. „Kolorowy świat odpadów”, „Ekologiczne malowanki”, a także w konkursach „Jak dbam o środowisko”, „Ekoznaki”, „Śmieciowe stworki”. Zajęcia uzupełnione były także wycieczkami edukacyjnymi, zajęciami artystycznymi oraz filmami i prezentacjami multimedialnymi. Społeczna Straż Rybacka Powiatu Polkowickiego – zawody wędkarskie Zawody wędkarskie o „Puchar Starosty” organizowane są od wielu lat i cieszą się dużą popularnością, a głównym ich celem jest integracja uczestników różnych środowisk wokół wspólnej pasji, którą jest wędkarstwo. Co rok zawody rozgrywane są w nowej lokalizacji, co dodatkowo ożywia rywalizację. 22 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Do udziału w zawodach zapraszane są 3 osobowe drużyny: 1. Strażników Społecznej Straży Rybackiej z poszczególnych 5 kół PZW Powiatu Polkowickiego. 2. Starostwa Powiatowego w Polkowicach. 3. Urzędu Gminy w Polkowicach 4. Komendy Powiatowej Policji w Polkowicach. 5. Straży Miejskiej w Polkowicach. 6. Spółdzielni Mieszkaniowej „CUPRUM” w Polkowicach. W najbliższych latach organizatorzy zamierzają poszerzyć krąg zapraszanych drużyn o przedstawicieli wszystkich urzędów gmin z terenu powiatu polkowickiego, co podniesie atrakcyjność zawodów. Polski Związek Wędkarski Koło Polkowice Miasto - zawody wędkarskie W zawodach biorą udział pięcioosobowe drużyny reprezentujące koła Polskiego Związku Wędkarskiego z terenu powiatu polkowickiego: - Koło Polkowice-Miasto, 2 drużyny, - Koło Chocianów, - Koło Przemków, 2 drużyny. Zawodnicy rywalizują indywidualnie oraz drużynowo. 2.9. Podsumowanie Powiat Polkowicki już od wielu lat prowadzi działalność związaną z edukacją ekologiczną, której celem jest kształtowanie społecznej dotyczącej postaw ochrony proekologicznych oraz środowiska m.in. poprzez poprawa własne świadomości działania oraz dotacje/dofinansowanie udzielane różnym podmiotom. W latach działalności Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Polkowicach, jak również w trakcie realizowania Programu Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego na lata 2009-2015 nakłady finansowe zostały w znacznym stopniu zwiększone co pozwoliło na realizację wielu ciekawych projektów, które swoim zasięgiem docierają do dużego grona odbiorców 23 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Nakłady na edukację ekologiczną w latach 2006-2009 wyniosły łącznie ok. 980 tys. złotych natomiast w latach 2010-2015 – 1 milion 370 tys. złotych. Oczywiście istotnym elementem w finansowaniu edukacji ekologicznej są także dotacje uzyskiwane ze źródeł zewnętrznych, tj. np. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który corocznie wspiera powiat w realizacji programu realizowanego w Placówce Socjalizacyjnej „Skarbek” czy też Gmina Polkowice wspierająca Polkowicki Festiwal Ziemi organizowany przez Zespół Szkół w Polkowicach. W okresie realizacji poprzedniego Programu osiągnięto założone cele, którymi były wyznaczenie najistotniejszych kierunków w edukacji ekologicznej dzieci i dorosłych, lepsze wykorzystywanie istniejących zasobów i bazy edukacyjnej, integracja środowisk zainteresowanych realizacją działań na polu edukacji ekologicznej. 24 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Rozdział 3. Cele Programu oraz ich realizacja 3.1. Cele programu Celem Programu jest kontynuacja działań zapoczątkowanych w okresie obowiązywania Programu Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego na lata 2009-2015 oraz umożliwienie realizacji nowych przedsięwzięć . Główne oraz szczegółowe cele Programu zgodne są z celami określonymi w poprzednim programie jak również z opracowaniami dotyczącymi edukacji ekologicznej na szczeblu wojewódzkim jak i krajowym. Cel główny Programu: – wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców Powiatu Polkowickiego. Cele szczegółowe Programu: – zaangażowanie dzieci, młodzieży i dorosłych w działania na rzecz środowiska, – propagowanie postaw proekologicznych, – zmiana dotychczasowych nawyków mieszkańców Powiatu Polkowickiego na kierunki proekologiczne (w domu, pracy, na zakupach). Cele Programu realizowane będą poprzez: 1. Aktywne zdobywanie wiedzy. 2. Współzawodnictwo połączone z nauką. 3. Zorganizowane działania ekologiczne. 4. Promocje realizowanych przedsięwzięć. 5. Materiały edukacyjne. 6. Rzeczowe wsparcie realizowanych przedsięwzięć. 7. Inne działania. Program realizowany będzie przede wszystkim przez: - jednostki oświatowe tj. przedszkola, szkoły wszystkich poziomów nauczania, - organizacje pozarządowe, - nadleśnictwa, 25 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego - podmioty gospodarcze, - ośrodki kultury, - jednostki samorządu terytorialnego, - Powiat Polkowicki i jego jednostki, - inne. Grupą docelową planowanych działań są dorośli, młodzież, dzieci z terenu powiatu. 3.2. Planowane działania do realizacji z zakresu edukacji ekologicznej Poniższa tabela nie ma charakteru zamkniętego zbioru zaplanowanych działań i w ramach potrzeb może zostać rozbudowana lub zmieniona. Aktywne zdobywanie wiedzy Podmioty realizujące Termin Działania zadanie wykonania - ścieżki edukacyjne, - jednostki oświatowe wg. - warsztaty, wszystkich poziomów potrzeb - rajdy piesze i rowerowe, nauczania, - popularyzacja zdrowego stylu życia, - organizacje pozarządowe, - zawody, konkursy o tematyce - nadleśnictwa, ekologicznej - podmioty gospodarcze, - turnusy ekologiczne, - ośrodki kultury, - wycieczki, - powiat polkowicki i jego - zajęcia terenowe, jednostki - inne Współzawodnictwo połączone z nauką Podmioty realizujące Termin Działania zadanie wykonania - konkursy fotograficzne, plastyczne, - jednostki oświatowe wg. wiedzy ekologicznej itp. wszystkich poziomów potrzeb - turnieje wiedzy, nauczania, - spartakiady, - organizacje pozarządowe, - biegi na orientację, - nadleśnictwa, - podmioty gospodarcze, Działania obejmować mogą - ośrodki kultury, organizację lub udział w różnych - powiat polkowicki i jego formach propagowania aktywnego jednostki spędzania czasu przy jednoczesnej promocji ekologii i poszanowania przyrody. Źródła finansowania - środki własne poszczególnych podmiotów, - dofinansowanie z budżetu powiatu, - inne źródła finansowania Źródła finansowania - środki własne poszczególnych podmiotów, - dofinansowanie z budżetu powiatu, - inne źródła finansowania 26 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Zorganizowane działania ekologiczne Podmioty realizujące Termin Działania zadanie wykonania - programy edukacyjne realizowane - jednostki oświatowe wg. przez jednostki oświatowe lub przy wszystkich poziomów potrzeb ich udziale, nauczania, - programy edukacji przyrodniczej o - organizacje pozarządowe, zasięgu lokalnym, - nadleśnictwa, - programy ekologicznie - podmioty gospodarcze, ogólnopolskie, - ośrodki kultury, - akcje i inicjatywy lokalne oraz - powiat polkowicki i jego ogólnopolskie, jednostki - kampanie lokalne i ogólnopolskie - wystawy, prezentacje. Źródła finansowania - środki własne poszczególnych podmiotów, - dofinansowanie z budżetu powiatu, - inne źródła finansowania W ramach planowanych działań przewiduje się inicjowanie działań lub uczestnictwo w różnych formach popularyzacji ekologii, poszanowania przyrody, zdrowego trybu życia, segregacji odpadów itp. Promocja realizowanych przedsięwzięć Działania Podmioty realizujące zadanie - zamieszczanie na stronach www - jednostki oświatowe wszystkich poziomów nauczania, informacji o realizacji przedsięwzięć, - organizacje pozarządowe, - w miarę możliwości umieszczanie na - nadleśnictwa, pismach, ulotkach, zgłoszeniach, - podmioty gospodarcze, zaproszeniach, plakatach informacji - ośrodki kultury, o realizacji przedsięwzięcia w ramach - powiat polkowicki i jego jednostki Programu Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego i/lub użycie logo Edukacji Ekologicznej Powiatu Polkowickiego Powyższe działania pomogą efektywniej promować Program i zapewnią jego identyfikację. Promocja działań podejmowanych w zakresie szeroko pojętej ekologii oraz ochrony środowiska pomoże w uzyskaniu nowych odbiorców Programu jak i podmiotów skłonnych do współpracy. 27 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Działania - plakaty, ulotki, broszury, książki, prenumeraty, raporty o stanie środowiska, filmy, mapy, przewodniki, publikacje. analizy, kalendarze, inne Materiały edukacje Podmioty realizujące zadanie - jednostki oświatowe wszystkich poziomów nauczania, - organizacje pozarządowe, - nadleśnictwa, - podmioty gospodarcze, - ośrodki kultury, - powiat polkowicki i jego jednostki - inne nie wymienione Termin wykonania wg. potrzeb Powyższe działania należy rozumieć jako zakup gotowych materiałów, jak również zlecanie usług związanych z ich opracowaniem i wytworzeniem. Rzeczowe wsparcie realizowanych przedsięwzięć Działania Źródła finansowania - materiały, różne wyposażenie - dofinansowanie z budżetu powiatu potrzebne do realizacji powyższych - dotacje, dofinansowanie z innych źródeł działań. Inne działania Podmioty realizujące Termin Działania zadanie wykonania - różne inne przedsięwzięcia nie - jednostki oświatowe wg. uwzględnione powyżej związane z wszystkich poziomów potrzeb realizacją określonych w Programie nauczania, celów, - organizacje pozarządowe, - nadleśnictwa, - podmioty gospodarcze, - ośrodki kultury, - powiat polkowicki i jego jednostki - inne nie wymienione Źródła finansowania - środki własne poszczególnych podmiotów, - dofinansowanie z budżetu powiatu, - inne źródła finansowania Źródła finansowania - środki własne poszczególnych podmiotów, - dofinansowanie z budżetu powiatu, - inne źródła finansowania 28 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego 3.3. Zasady i źródła finansowania Zainteresowane podmioty chcące uzyskać wsparcie finansowe na realizację działań z zakresu edukacji ekologicznej na terenie powiatu polkowickiego winni złożyć wniosek do budżetu powiatu w roku poprzedzającym planowane działanie. Przedmiotowy wniosek należy złożyć w terminie ustalonym przez Zarząd Powiatu. O ile pozwalają na to środki budżetowe w trakcie roku istnieje możliwość zmiany ustalonych wcześniej kwot przeznaczonych na realizację Programu, w tym także rozpoczęcie nowych zadań/projektów. Wzór wniosku stanowi załącznik do niniejszego Programu. Przedmiotowy wniosek musi spełniać poniższe kryteria: – planowane do realizacji zadanie ma charakter powiatowy (czyli obejmować minimum dwie gminy z terenu powiatu polkowickiego), – zadanie musi być zgodnie z niniejszym Programem, a w szczególności z działaniami określonymi w punkcie 3.2. Podmioty realizujące zadania/projekty w oparciu o zapisy niniejszego Programu, przy wsparciu finansowym Powiatu Polkowickiego zobowiązane są m.in. do: – konsultacji z Wydziałem Ochrony Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Polkowicach szczegółów organizacyjnych w tym planowanych zakupów nagród/materiałów itp. – umieszczania w miarę możliwości Logo Powiatu lub logo Edukacji Ekologicznej oraz informację o dofinansowaniu przez Powiat w materiałach dotyczących realizacji zadania, tj. na pismach, ulotkach, zgłoszeniach, zaproszeniach, plakatach, na stronie internetowej itp., – sporządzania dokumentacji fotograficznej, – sporządzenia sprawozdania merytoryczno-finansowego (wraz z protokołami wręczania nagród). Podstawowym źródłem finansowania Programu jest budżet Powiatu Polkowickiego w którym corocznie w miarę możliwości finansowych zabezpieczone zostaną środki na realizację zaakceptowanych wniosków oraz działań podejmowanych przez Powiat. Z uwagi na ograniczone środki finansowe, Powiat Polkowicki nie ma możliwości pokrcia wszystkich kosztów realizowanych zadań/programów, w związku z czym podmioty starające się o dofinansowanie/ dotację powinny zabezpieczyć pozostałe koszty w swoich budżetach lub starać się dofinansowanie z innych źródeł. 29 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Obecnie istnieje bardzo wiele możliwości pozyskania dodatkowych środków niezbędnych dla realizacji zaplanowanych działań. Są to m.in. środki pochodzące z Programów Operacyjnych Unii Europejskiej, dotacje/pożyczki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, a także Gmin, Nadleśnictw, stowarzyszeń i fundacji oraz przedsiębiorstw. Jednym z ważnych elementów postawy i działalności proekologicznej jest umiejętność współpracy pomiędzy różnymi podmiotami w celu osiągnięcia wspólnych celów. Współpraca ta nie musi opierać się wyłącznie na wymianie doświadczeń czy pomocy w organizacji poszczególnych zadań, może ona także polegać na wsparciu finansowym. Dzięki większym zasobom finansowym, możliwe jest dotarcie do większego grona odbiorców (więcej ulotek, plakatów), zapewnienie atrakcyjniejszych nagród w konkursach itp. Ważnym aspektem działań proekologicznych w ramach niniejszego Programu jest ich promocja wśród mieszkańców Powiatu Polkowickiego, co pozwoli na zmianę ich świadomości i przyzwyczajeń. Należy zatem starać się aby planowane do realizacji działania obejmowały swoim zasięgiem potencjalnie dużą grupę osób z różnych grup wiekowych i aby informacje o realizowanych działaniach zostały odpowiednio nagłośnione. 30 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Rozdział 4. Zarządzanie Programem Realizacja Programu składa się z elementów: – finansowego – poprzez dofinansowanie działań z zakresu edukacji ekologicznej z budżetu oraz innych źródeł, – informacyjnego – poprzez umożliwienie dostępu do informacji o realizowanych zadaniach oraz możliwości skorzystania ze wsparcia. Monitoring polega na obserwacji celów i działań podejmowanych w ramach realizacji Programu. – odpowiedzialnym za koordynację działań zapisanych w Programie będzie Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Polkowicach, – nadzór nad realizacją Programu sprawować będzie Zarząd Powiatu. – raz na 5 lat sporządzone powinno być sprawozdanie z realizacji programu w którym zawarte zostanie podsumowanie zrealizowanych działań i ewentualne sugestie, co do zmiany zakresu Programu. Wskaźnikowy system monitorowania celów programu Cele zaangażowanie dzieci, młodzieży i dorosłych w działania na rzecz środowiska Wskaźniki liczba zorganizowanych ścieżek edukacyjnych, warsztatów, rajdów pieszych i rowerowych, zawodów, konkursów o tematyce ekologicznej, turnusów ekologicznych, wycieczek, zajęć terenowych, liczba zrealizowanych programów edukacyjnych na różnych szczeblach i o różnym zasięgu ilość zorganizowanych akcji, kampanii, wystaw i prezentacji liczba zrealizowanych programów edukacyjnych na różnych szczeblach i o różnym zasięgu, propagowanie postaw proekologicznych ilość zorganizowanych akcji, kampanii, wystaw i prezentacji ilość zamieszczanych na stronach www informacji o realizowanych przedsięwzięciach, ilość wykonanych i rozprowadzonych plakatów, ulotek, broszur, książek, raportów o stanie środowiska, filmów, map, przewodników, publikacji, analiz itp. Źródła informacji - jednostki oświatowe wszystkich poziomów nauczania, - organizacje pozarządowe, - nadleśnictwa, - podmioty gospodarcze, - ośrodki kultury, - jednostki powiatu, - powiat polkowicki - jednostki oświatowe wszystkich poziomów nauczania, - organizacje pozarządowe, - nadleśnictwa, - podmioty gospodarcze, - ośrodki kultury, - jednostki powiatu, - powiat polkowicki 31 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego liczba zrealizowanych programów edukacyjnych na różnych szczeblach i o różnym zasięgu zmiana dotychczasowych nawyków mieszkańców Powiatu Polkowickiego na kierunki proekologiczne (w domu, pracy, na zakupach), ilość zorganizowanych akcji, kampanii, wystaw i prezentacji ilość zamieszczanych na stronach www informacji o realizowanych przedsięwzięciach, ilość wykonanych i rozprowadzonych plakatów, ulotek, broszur, książek, raportów o stanie środowiska, filmów, map, przewodników, publikacji, analiz itp. - jednostki oświatowe wszystkich poziomów nauczania, - organizacje pozarządowe, - nadleśnictwa, - podmioty gospodarcze, - ośrodki kultury, - jednostki powiatu, - powiat polkowicki 32 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Załączniki Załącznik 1 Wykaz podmiotów do których przesłano projekt Programu Edukacji Ekologicznie dla Powiatu Polkowickiego do konsultacji: – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – Centrum Administracyjne Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Polkowicach Dom Wczasów Dziecięcych w Przemkowie, Gmina Polkowice, Gmina Chocianów, Gmina Grębocice, Gmina Radwanice, Gmina Gaworzyce, Gmina Przemków, Związek Gmin Zagłębia Miedziowego, Szkoła Podstawowa Nr 1 w Polkowicach im. Jana Wyżykowskiego, Szkoła Podstawowa Nr 2 w Polkowicach im. Kornela Makuszyńskiego, Szkoła Podstawowa Nr 3 w Polkowicach im. Arkadego Fiedlera, Szkoła Podstawowa Integracyjna im. "Twórców Polskiej Miedzi" w Jędrzychowie, Szkoła Podstawowa w Chocianowie, Szkoła Podstawowa w Parchowie, Szkoła Podstawowa im. J. Pawła II w Szklarach Dolnych, Szkoła Podstawowa im. W. St. Reymonta w Trzebnicach, Szkoła Podstawowa 1 im. Janusza Korczaka w Przemkowie, Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Wojska Polskiego w Przemkowie, Publiczna Szkoła Podstawowa im. Władysława Stanisława Reymonta w Wysokiej, Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Buczynie, Szkoła Podstawowa im. Janusza Kusocińskiego w Grębocicach, Szkoła Podstawowa im. Kornela Makuszyńskiego w Rzeczycy, Gimnazjum Nr 1 w Polkowicach im. Jana Pawła II, Gimnazjum Nr 2 w Polkowicach im. Marii Skłodowskiej-Curie, Zespół Edukacyjny w Gaworzycach, Zespół Szkół w Przemkowie, Samorządowe Centrum Edukacji w Radwanicach, Przedszkole Miejskie Nr 2 w Polkowicach, Przedszkole Miejskie Nr 3 w Polkowicach, Przedszkole Miejskie Nr 4 w Polkowicach, Przedszkole Miejskie Nr 5 w Polkowicach, Przedszkole Miejskie Nr 6 z Oddziałami Integracyjnymi w Polkowicach, Przedszkole Miejskie w Chocianowie, Publiczne Przedszkole nr 1 w Przemkowie, Publiczne Przedszkole nr 2 w Przemkowie, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Radwanicach, Publiczne Przedszkole w Gaworzycach 33 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – Przedszkole Publiczne w Grębocicach, Zespół Szkół im. Narodów Zjednoczonej Europy w Polkowicach, Zespół Szkół w Chocianowie, Nadleśnictwo Lubin, Nadleśnictwo Głogów, Nadleśnictwo Przemków, Nadleśnictwo Legnica, Nadleśnictwo Chocianów, Przedsiębiorstwo Gospodarki Miejskiej Sp. z o.o. w Polkowicach, Polkowickie Centrum Animacji, Wiejski Ośrodek Kultury w Sobinie, Dom Kultury „Jowisz” w Gaworzycach, Chocianowski Ośrodek Kultury, Gminny Ośrodek Kultury w Radwanicach, Przemkowski Ośrodek Kultury, Gminny Ośrodek Kultury i Biblioteka w Grębocicach, Stowarzyszenie LGD "Wrzosowa Kraina", Fundacja „Porozumienie Wzgórz Dalkowskich”, ROD „Stokrotka” w Grębocicach, ROD „Stokrotka” w Chocianowie, ROD „Nadzieja” w Chocianowie, ROD „Relaks” w Chocianowie, ROD „Odlewnik” w Przemkowie, ROD „Barbarka” w Polkowicach, ROD „Miedzianka” w Polkowicach, ROD „Relaks” w Polkowicach, ROD „Marysieńka” w Polkowicach. Dodatkowo w okresie od 04.11.2015 r. do 20.11.2015 r. ww. projekt dostępny był na stronie internetowej Powiatu Polkowickiego. 34 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego Załącznik 2 Wzór wniosku o udzielenie dotacji/dofinansowania z budżetu powiatu na realizację zadania z zakresu edukacji ekologicznej: ……………………………… miejscowość, data Zarząd Powiatu Polkowickiego ul. Św. Sebastiana 1 59 –100 Polkowice WNIOSEK O UDZIELENIE DOTACJI / DOFINANSOWANIA Z BUDŻETU POWIATU NA REALIZACJĘ ZADANIA Z ZAKRESU EDUKACJI EKOLOGICZNEJ Nazwa planowanego do realizacji zadania: Obszar (-y) edukacyjny (-e) wynikający (-ce) z programu Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego: Wnioskodawca (nazwa podmiotu składającego wniosek): Kwota wnioskowanej dotacji / wnioskowanego dofinansowania zadania: ……………………………………….. złotych 35 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego 1. Dane o Wnioskodawcy 1.1. Pełna nazwa Wnioskodawcy: 1.2. Adres: Gmina Powiat Miejscowość Kod pocztowy Telefon Ulica, nr Fax e-mail 1.3. Nazwa banku i numer rachunku: Nazwa banku Numer rachunku 1.4. Przedstawiciel Wnioskodawcy wskazany do kontaktowania się w sprawach wniosku: Imię i nazwisko , zajmowane stanowisko telefon. , fax , e-mail 1.5. Osoba (-y) odpowiedzialne z ramienia wnioskodawcy za realizację zadania oraz wykorzystania przyznanych środków finansowych: Imię i nazwisko Stanowisko tel/fax, e- mail Kierownik jednostki (nazwa stanowiska) Skarbnik / Główny Księgowy Nazwa stanowiska 36 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego 2. Dane o wnioskowanym zadaniu 2.1. Nazwa zadania: 2.2. Przewidywany całkowity koszt realizacji wnioskowanego zadania w złotych: 2.3. Szczegółowy opis zadania (charakterystyka zadania): 2.4. Uzasadnienie celowości podejmowanego zadania - przewidywane efekty, zasięg oddziaływania: 2.5. Dotychczasowe przedsięwzięcia z zakresu edukacji ekologicznej zrealizowane przez wnioskodawcę (z zakresu ostatnich 3 lat): 2.6. Wysokość dotychczasowych dotacji / dotychczasowego dofinansowania z powiatu dla realizacji przedsięwzięć z zakresu edukacji ekologicznej zrealizowanych przez wnioskodawcę (z zakresu ostatnich 3 lat): 37 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego 2.7. Planowany termin (-y) realizacji zadania (dzień/miesiąc/rok): Rozpoczęcie: Zakończenie: Rozliczenie: 2.8. Wnioskowana kwota dotacji / dofinansowania: Kwota w złotych Udział procentowy dotacji / dofinansowania w koszcie zadania 2.9. Planowane źródła finansowania zadania: 2.9.1. Wnioskowana dotacja / dofinansowanie: 2.9.2. Środki własne: ............................... złotych ............................... złotych 2.9.3. Inne źródła finansowania (podać jakie): ............................... złotych (…………………………………….…) Potwierdzamy prawdziwość informacji zawartych we wniosku (data, podpisy i pieczątki) (pieczęć Wnioskodawcy) Podpis (-y) osoby (osób) uprawnionych do reprezentacji Wnioskodawcy 38 www.powiatpolkowicki.pl/edukacja-ekologiczna
