Pobierz plik

Historie sąsiadów – Państwa wyszehradzkie we wzajemnych relacjach i perspektywach
Obraz przebiegu protestów w Poznaniu
w prasie czechosłowackiej
Jiří Sovadina, Stowarzyszenie Obywatelskie PANT, Republika Czeska
Na podstawie analizy fragmentów artykułów z partyjnej gazety Komunistycznej Partii Czechosłowacji – Rudého Práva,
przedstaw, w jaki sposób czechosłowacka propaganda ukazywała czytelnikom zajścia w Polsce:
Fragmenty z czechosłowackiej prasy:
Wroga prowokacja wobec narodu polskiego w Poznaniu
Od pewnego czasu imperialistyczna agentura i reakcyjne podziemie starają się wykorzystać problemy gospodarcze oraz braki
w niektórych poznańskich fabrykach prowokując akcje przeciwko władzy ludowej. Wróg nieprzypadkowo wybrał na swoje
prowokacje Poznań, gdzie właśnie trwają Międzynarodowe Targi. Celem prowokacji było rzucić cień na reputację Polski
Ludowej i zakłócić rozwój pokojowej, międzynarodowej współpracy. 28 czerwca agentom wroga udało się sprowokować uliczne
zamieszki. Napadnięto na niektóre budynki publiczne, obyło się jednak bez ofiar.
Władze, wspierane przez świadomą sytuacji klasę robotniczą, opanowały sytuację i przywróciły porządek w mieście [...]
Prowokacja została błyskawicznie zorganizowana przez wrogów Polski, w momencie, gdy partia i rząd wkładają największe
starania w zlikwidowanie braków w życiu robotników, osiągając demokratyzację życia publicznego.
Polska Agencja Prasowa w południe 29 czerwca ogłosiła, że życie w Poznaniu wraca do normy. Fabryki, zatrzymane w
czwartek, wróciły do normalnej pracy, podobnie ruch tramwajowy i autobusowy na ulicach.
Krew, przelana w Poznaniu, pada na imperialistyczną agenturę, która tę prowokację zorganizowała. [...] „Każdy, kto podniesie
rękę przeciwko rządowi, możesz być pewien, że Rząd Ludowy mu tą rękę obetnie”.
„Rudé právo”, 30 czerwca 1956
Oburzenie Polaków na prowokację agentury imperialistycznej
[...] Polska prasa ujawnia głębokie oburzenie wielu Polaków prowokacją agentury imperialistycznej w Poznaniu. [...] Wróg
sądził, że swym krwawym wybrykiem uda mu wstrzymać rozwój gospodarki krajowej w Polsce. Prowokatorzy najchętniej
pogorszyliby stan każdej dziedziny naszego życia, gdyż im gorzej dla Polski, tym lepiej dla tych, którzy nienawidzą władzy
ludowej, którzy marzą o powrocie rządów kapitalistów i ziemian.
„Rudé právo”, 01 lipca 1956
Nie pozwolimy rozbić jedności klasy robotniczej
[...] Atmosfera, która zapanowała w Polsce 29 czerwca, odznaczała się zgodnym i wyraźnym oburzeniem i potępieniem
nikczemnych intryg antypolskich organizatorów zamieszek; społeczeństwo zażądało ukarania winnych i manifestowało jedność
narodu z partią i rządem, składało najgłębsze kondolencje rodzinom ofiar prowokacji: robotników, żołnierzy, pracowników
służby bezpieczeństwa zamordowanych i rannych w trakcie zamieszek. [...]
„Rudé právo”, 01 lipca 1956
Tylko w pracy tkwi klucz do lepszej przyszłości
[...] Dla naszej klasy robotniczej sytuacja w Polsce była zaskoczeniem. W końcu żyjemy w innych warunkach i wiele problemów,
z którymi mają obecnie do czynienia Polacy, u nas nie występują lub zostały już dawno rozwiązane. Należy otwarcie powiedzieć,
że poziom życia w naszym kraju jest o wiele wyższy, nasze zakłady pracy są rentowniejsze, a życie lepiej zorganizowane.
Zdecydowanie żyje nam się lepiej i łatwiej. Toteż co dzień musimy sobie zdawać sprawę, że wszystko, co mamy i co osiągnęliśmy
– także wysoki standard życia – otrzymaliśmy dzięki naszej pracy, odpowiednio zarządzaną przez naszą partię komunistyczną
i władzę ludową, a podstawą tego wszystkiego jest nasza niezachwiana współpraca ze Związkiem Radzieckim, który do naszej
gospodarki wnosi to, czego nam brakuje, a bez czego nie możemy się obejść.
„Rudé právo”, 27 października 1956, str. 4
W jaki sposób komuniści wyjaśniali przyczyny protestów?
Kogo określa się inicjatorem i winnym protestów?
Zastanów się, jakie informacje i ocenę wydarzeń mieli zyskać czytelnicy prasy. Jak gazeta porównuje sytuację
gospodarczą w Czechosłowacji i w Polsce?
W 1956 roku przywódcy komunistycznej Czechosłowacji poważnie obawiali się rozpowszechnienia protestów w
swoim kraju. Podkreśl fragmenty, z których widoczne są te obawy.
16
Historie sąsiadów – Państwa wyszehradzkie we wzajemnych relacjach i perspektywach
PORÓWNANIE TEKSTÓW
Porównaj opis zdarzeń przedstawiony w czechosłowackiej prasie z krótkim artykułem z czeskiej strony internetowej
Totalita.cz
Czerwiec 1956 w Poznaniu
„Trwały wówczas tradycyjne Międzynarodowe Targi Maszynowe. W Zakładach Przemysłu Metalowego im. Lenina, doszło
do kłótni o wynagrodzenie, która szybko przerodziła się w strajk generalny. Poza żądaniami wyższych płac, pojawił się także
kontekst polityczny. Koniec kolektywizacji, swoboda obywatelska i niepodległość państwowa. 28 czerwca 1956 protestujący zajęli
siedzibę tajnej policji i ratusz. Podpalili więzienie i zaatakowali budynek komitetu Polskiej Partii Robotniczej. Przydzielone
jednostki wojska polskiego na oczach zagranicznych turystów zaczęły strzelać do protestujących. Demonstracja w Poznaniu
została stłumiona, ale w kraju nadal wybuchały zamieszki. 28 czerwca 1956 stał się w polskiej historii znany jako tzw. „Czarny
czwartek“. Dane na temat liczby ofiar się różnią. 38, 74 lub 300 zabitych i 300 rannych. Jedną z pierwszych ofiar był żołnierz,
zastrzelony na miejscu za niewykonanie rozkazu strzelania do protestujących“.
Pavel Zvěřina, www.totalita.cz
Rudé právo
Tekst historyczny
Przyczyny protestów
Inicjatorzy i winowajcy
Skutki
Na podstawie porównania obydwu tekstów spróbuj wyjaśnić różnice w relacjach przebiegu wydarzeń w Poznaniu. Przedstaw, jakie były motywy autorów tekstów.
17
Historie sąsiadów – Państwa wyszehradzkie we wzajemnych relacjach i perspektywach
Na podstawie zdobytej wiedzy spróbuj wpisać w dymki na obrazkach hasła wykrzyczane przez protestujących.
Na zdjęciu nr 1 wpisz tekst zgodny z myślą propagandy Rudégo práva. Na zdjęciu nr 2. wpisz rzeczywiste
potrzeby mieszkańców Poznania, które można było usłyszeć na ulicach 1956 r.
Zdjęcie nr 1:
Zdroj: en.wikipedia.org
Zdjęcie nr 2:
Źródło: en.wikipedia.org
18