Ankieta studencka 2006/07 - wyniki

Słowo wstępne
Poniższe tabele zawierają wyniki ankiety przeprowadzonej w kwietniu b.r. wśród studentów
uczęszczających na lektoraty Szkoły Języków Obcych Uniwersytetu Warszawskiego.
Należy pamiętać, iż ankieta zawierała 10 pytań (z których ostatnie - opisowe - nie jest w tej analizie
reprezentowane). Na każde z pytań 1-9 można było udzielić jednej z 4 odpowiedzi: 'zdecydowanie
tak', 'raczej tak', 'raczej nie' lub 'zdecydowanie nie'. Odpowiedziom tym przypisano wartości odpowiednio od 4 (zdecydowanie tak) do 1 (zdecydowanie nie).
Obie tabele zawierają informacje o liczbie wskazań (ważne) podanych przez studentów w rozbiciu
na poszczególne pytania. Ponadto tabele zawierają wartość średnią dla poszczególnych pytań
(średnia) oraz wartość najczęściej wskazywaną (najczęstsza odpowiedź).
Tak więc w tabeli 2., w przypadku języka angielskiego, na pierwsze pytanie 'Czy lektor był dobrze
przygotowany do zajęć?' udzielono 3462 ważnych odpowiedzi. Średnia wskazań dla pytania 1. w
przypadku języka angielskiego wyniosła 3,7487, a najczęściej wskazywaną wartością było 4, co
oznacza, iż przeważnie udzielano na nie odpowiedzi 'zdecydowanie tak'. Średnia wartość w tym
przypadku mieści się pomiędzy 'zdecydowanie tak' (4), a 'raczej tak' (3).
Należy pamiętać, iż średniej 3,7487 nie wolno odczytywać stosując tradycyjną skalę ocen na
uniwersytecie, tj. 2 - 5,5. SKALA OCEN W ANKIECIE WYNOSIŁA OD 1 DO 4.
Tabela pierwsza zawiera informacje o wskazaniach studentów na poszczególne pytania dla Szkoły
ogółem, a tabela druga wskazania w rozbiciu na poszczególne języki.
Ankieta - tabela 1
Ankieta - tabela 2
Ankieta - podsumowanie
I. Informacje ogólne
W dniach 23-27 kwietnia 2007 roku przeprowadzono wśród studentów ankietę oceniającą
lektoraty Szkoły Języków Obcych Uniwersytetu Warszawskiego. Ankieta została stworzona przez
powołaną specjalnie do tego celu w SzJO grupę zadaniową.
Zarówno pracownicy jak i studenci zostali powiadomieni o terminie i procedurze jej
przeprowadzenia poprzez umieszczenie informacji na stronie internetowej Szkoły (Komunikat
Dyrektora SzJO nr 18 z dn. 18 kwietnia 2007 w sprawie studenckiej ankiety oceniającej zajęcia w
SzJO). Jednocześnie w.w. zarządzenie zobowiązywało wszystkich pracowników SzJO do jej
przeprowadzenia.
Dane z ankiet zostały opracowane przez zespół dyrektorsko-kierowniczy Szkoły. Do analizy
zebranych danych (pytania 1-9) wykorzystano program statystyczny SPSS. W lipcu 2007
zamieszczono na stronie SzJO informacje o wynikach ankiety dla Szkoły ogółem i poszczególnych
zespołów językowych (Komunikat Dyrektora nr 25 z dn. 20 lipca 2007 r.), natomiast w dniach 4-14
września odbyły się indywidualne spotkania lektorów z Dyrektorem w celu dokładniejszego
omówienia indywidualnych wyników ankiety.
II. Opis ankiety i krótka legenda
Ankieta składała się z 10 pytań, z których ostatnie - opisowe - nie było przedmiotem analizy
komputerowej. Na każde z pytań 1-9 można było udzielić jednej z 4 odpowiedzi: 'zdecydowanie
tak', 'raczej tak', 'raczej nie' lub 'zdecydowanie nie'. Odpowiedziom tym przypisano wartości odpowiednio od 4 'zdecydowanie tak' do 1 'zdecydowanie nie'.
Tabele zamieszczone na stronie SzJO zawierają informacje o liczbie wskazań (ważne) oraz brak
odpowiedzi lub odpowiedź nieważną (brak danych). Ponadto w tabelach znalazła się wartość
średnia (średnia) dla poszczególnych pytań oraz najczęściej podawane wskazania w odpowiedzi na
poszczególne pytania (dominanta).
Tak więc w tabeli na stronie 1 (w przypadku Szkoły ogółem) na pierwsze pytanie 'Czy lektor był
dobrze przygotowany do zajęć?' udzielono 5.477 ważnych odpowiedzi i 3 nieważne. Średnia
wskazań dla pytania 1. - w przypadku języka angielskiego - wyniosła 3,7559, a najczęściej
wskazywaną wartością było 4, co oznacza, iż najczęściej udzielano na nie odpowiedzi
'zdecydowanie tak'. Średnia wartość w tym przypadku mieści się pomiędzy 'zdecydowanie tak' (4) a
'raczej tak' (3).
Należy pamiętać, iż średniej 3,75? nie wolno odczytywać stosując tradycyjną skalę ocen na
uniwersytecie, tj. 2 - 5,0.
III. Wyniki
1. Łącznie zebrano 5.480 ankiet, z czego 3.465 dla języka angielskiego, 747 dla niemieckiego,
546 francuskiego, 366 rosyjskiego, 248 dla języka hiszpańskiego i 108 włoskiego.
2. Średnia ocen ze wszystkich pytań dla Szkoły ogółem wyniosła 3,49, a więc niemal w
połowie pomiędzy odpowiedzią 'raczej tak' i 'zdecydowanie tak'. Najlepiej - w skali Szkoły oceniono przygotowanie nauczycieli (pyt. 1). Tu średnia wyniosła 3,75. Najsłabiej natomiast
zaangażowanie i entuzjazm (pyt. 8), gdzie średnia wyniosła 3,25 oraz możliwość
podniesienia kompetencji (pyt. 9) - 3,25.
3. W skali Szkoły na uwagę zasługuje ilość odpowiedzi 'zdecydowanie nie'. Odpowiedź tę
wybrano 104 razy w pytaniu 8., tj. o zaangażowanie i entuzjazm. Ponadto, 76 razy
odpowiadając na pytanie o możliwość podniesienia kompetencji (pyt. 9.) oraz 59 na pytanie
o zadawane prace domowe (pyt. 5.).
4. Jeśli chodzi o najczęstsze wskazanie 'zdecydowanie tak', to warto wspomnieć, że uczący się
hiszpańskiego podali je w 86,3 % odpowiadając na pytanie 7. (atmosfera) oraz uczący się
niemieckiego w 82,6 % odpowiadając na pytanie 1. (przygotowanie lektora).
5. Jeśli przyjrzeć się wynikom SzJO ogółem, to z łatwością można zaobserwować, iż:
• lektorzy są dobrze przygotowani do prowadzonych zajęć. Na pytanie pierwsze,ponad
76 % ankietowanych odpowiedziało 'zdecydowanie tak' (4.186 wskazań),a kolejne
22 %, 'raczej tak' (1.249 wskazań). Wynika z tego, że w 98 % sic! znalazła się
odpowiedź twierdząca/pozytywna;
• w pytaniu drugim (dot. wykorzystania materiałów), odpowiedzi pozytywne rozłożyły
się mniej więcej po równo, tj. 48,9 % 'zdecydowanie tak' i 46,2 % 'raczej tak', tj.
odpowiednio (2.679 i 2.533 odpowiedzi), a zatem ok. 95 % ankietowanych wybrało
odpowiedź pozytywną;
• podobnie w pytaniu 3 (punktualność), warto zauważyć, że aż 71 % odpowiedzi
brzmiało 'zdecydowanie tak' (3.890 wskazań) oraz dalsze 1.415 wskazań, (25 %)
'raczej tak', z czego wynika, iż 96 % odpowiedziało pozytywnie/twierdząco na
pytanie, czy zajęcia zaczynały i kończyły się punktualnie;
• odpowiedzi 'zdecydowanie tak' i 'raczej tak' rozkładają się mniej więcejpo równo w
pytaniach 5. (zadawanie prac domowych) i 6. (obiektywność),tj, odpowiednio: 46,9
% i 42 % da pytania 5. oraz 49,8% i 42 % dla pytania6;
• na pytanie 7 (atmosfera) w 77,5 % odpowiedziano 'zdecydowanie tak' (4.138
wskazań) (sic!). To właśnie atmosferę, obok przygotowania lektorów, studenci
ocenili najwyżej;
• na szczególną uwagę zasługują także 2 ostatnie pytania, tj. 8. (entuzjazm)i 9.
(możliwość podniesienia kompetencji). Tu wyraźnie dominują wskazania 'raczej tak',
a nie - jak w przypadku wcześniejszych pytań - 'zdecydowanie tak'. Kształtują się
one odpowiednio: w pyt. 8., 2.528 wskazań 'raczej tak' i 2.215 wskazań
'zdecydowanie tak'. W pytaniu 9. natomiast - odpowiednio- 2.732 odpowiedzi 'raczej
tak' i 2.098 odpowiedzi 'zdecydowanie tak'.W tych dwóch pytaniach / kategoriach
Szkoła ogółem wypadła stosunkowo najsłabiejuzyskując średnią poniżej 3,30
IV. Komentarz
Ankieta studencka jest jednym - ale nie jedynym! - z narzędzi mierzenia jakości prowadzonych
zajęć. Została przeprowadzona nie po to, by tworzyć ranking lektorów czy też zespołów
językowych, ale po to, by zyskać informacje potrzebne dla doskonalenia własnego warsztatu i
dalszego podnoszenia poziomu nauczania. Należy również pamiętać, iż na ocenę zajęć i
wykładowców (tak jak na ocenę czegokolwiek) wpływa cały szereg czynników, których częstokroć
ankietowani nawet sobie nie uświadamiają, np. pozornie niewinna kolejność pytań. Nie należy
zatem - z jednej strony - wyolbrzymiać roli ankiety tak, jak z drugiej, nie można pozwolić sobie na
ignorowanie jej wyników.
Obserwując rezultaty tej ankiety można niejednokrotnie dojść do dosyć sprzecznych wniosków.
Jak inaczej wytłumaczyć wysoką ocenę za przygotowanie, punktualność i odpowiednie
wykorzystanie materiałów (pytania 1, 2 i 4 ), a jednocześnie - podawaną w tej samej ankiecie (sic!)
niską ocenę za 'zaangażowanie lektora' (pyt. 8). Można by w takiej sytuacji zrozumieć niską ocenę
w pytaniu o 'możliwość podniesienia kompetencji', choć i ta - jak powszechnie wiadomo częstokroć wynika z niewłaściwego wyboru dokonanego przez studenta wbrew np. osiągniętemu
przez niego wynikowi w teście poziomującym. Trudno przecież oczekiwać, by - uzyskawszy na
takim teście poziom C1 - student zapisujący się na kurs na poziomie B1, czy nawet B2, podniósł
swoje kompetencje.
Jeśli weźmiemy pod uwagę liczbę ankiet uwzględniając poszczególne poziomy (A1 - 543; A2611; B1-1375; B2-2072; C1-825; C2-48), to widać, że w poziomach A1-B1 było 2529
respondentów, a w wyższych (B2-C2) 2945, a więc zdecydowanie więcej. Niewątpliwie rzutuje to
na pytanie o 'podniesienie kompetencji' uczących się. Jak wiadomo na wyższych poziomach postęp
jest znacznie trudniejszy do zaobserwowania, co może uzasadniać uzyskany w ankiecie wynik.
Ponadto, wielokrotnie stykamy się z praktyką udzielania przez ankietowanych odpowiedzi
niejako oderwanych od rzeczywistości; nauczyciel, który jest bardzo punktualny, otrzymuje niską
notę za punktualność, co oznacza, że albo student nie zrozumiał pytania, albo - z innych powodów był w tym względzie nieobiektywny. Są to jednak błędy w zasadzie nie do wyeliminowania w
ankiecie tego typu.
Rozpatrując wyniki poszczególnych zespołów należy także zwrócić uwagę na nierówny rozkład
w ilości ankiet z poszczególnych języków (dla porównania: 3.465 w zespole angielskim, a tylko
108 w zespole włoskim). To - niewątpliwie - ma wpływ na wynik końcowy w danym zespole; tam,
gdzie próba jest ponad trzydziestokrotnie większa, istnieje szersza rozpiętość odpowiedzi. Widać to
było wyraźnie na przykładach chociażby nietrafnych sondaży przedwyborczych w Polsce, kiedy to
próby ograniczano tylko do mieszkańców dużych miast korzystających z telefonów i nijak nie
korespondowały one z ostatecznymi decyzjami wyborców.
Patrząc na rezultaty ankiety, można zauważyć, iż wyniki osiągnięte przez zespół języka
angielskiego są najbliższe wynikom Szkoły ogółem. To dlatego, że niemal 65 % ankiet dotyczyło
właśnie zespołu angielskiego. Gdyby SzJO podzielić na dwie grupy, tj. języka angielskiego i
pozostałych zespołów, to średnie w tych dwóch grupach odbiegałyby znacznie od średnich Szkoły
ogółem.
Naturalnie, w trakcie analizy ankiet pojawiło się szereg spostrzeżeń do samej ankiety i jej
kształtu. Dotyczyły one np. tego, iż zabrakło w niej opcji 'nie wiem', choć zazwyczaj pozostawia się
respondentowi możliwość udzielenia takiej odpowiedzi. Inne dotyczyły tego, że w niektórych
pytaniach, próbowano jednocześnie uzyskać odpowiedź na więcej niż jedno zagadnienie, np. pyt. 2,
które brzmiało: 'Czy materiały i pomoce, jak i forma pracy na zajęciach były odpowiednio dobrane
do poziomu i profilu kursu?'. W takich przypadkach rodzi się pytanie, jak odpowiedzieć, jeżeli
materiały były dobrane odpowiednio, a forma nie? Do jakiego stopnia należy zakładać, iż skrót
myślowy zostanie właściwie zinterpretowany przez respondentów. Ponadto - mając na względzie
osiągnięcie określonego celu (przecież w każdym kursie jest on określony) - może należałoby
zapytać studentów, czy został on osiągnięty? Jeśli tak - pomimo np. nienadzwyczajnego
zaangażowania i entuzjazmu lektora - kurs należałoby ocenić pozytywnie.
Wreszcie, warto by uzyskać informacje o zaangażowaniu czy stosunku studenta do lektoratu i
studiów w ogóle. Ankiety wypełniają również ci studenci, którzy generalnie nie są zmotywowani
i/lub - z innych względów - tylko sporadycznie uczęszczają na zajęcia lektoratowe. To, z kolei,
rodzi pytanie, czy respondenci nie powinni podpisywać się pod udzielonymi odpowiedziami.
Podobnych uwag pojawiło się więcej i należy oczekiwać, że staną się one przedmiotem dalszej
dyskusji grupy zadaniowej.
Trzeba jednoznacznie stwierdzić, iż Szkoła wypadła w ankiecie dobrze, a nawet bardzo dobrze
(wynik Szkoły ogółem ze wszystkich pytań, to 3,49, a więc gdzieś w połowie pomiędzy 'raczej tak'
a 'zdecydowanie tak'). Co więcej, rezultat ten nie wynika ze szczególnie wysokich 'osiągnięć'
jakiegoś konkretnego zespołu. Średnie, jak można łatwo zauważyć, kształtowały się na zbliżonych
poziomach zarówno jeśli rozpatrywać je pod kątem poszczególnych zespołów językowych jak i
poszczególnych pytań. Odpowiedzi zazwyczaj wahały się pomiędzy wspomnianymi wcześniej
pozytywnymi wskazaniami ('zdecydowanie tak' i 'raczej tak').
Trudne do przecenienia okazały się także komentarze zawarte w odpowiedziach na pytanie 10
(otwarte - dot. innych uwag) i będące przedmiotem spotkań indywidualnych z Dyrektorem Szkoły.
Co ciekawe, studenci - mimo pozytywnych wskazań np. na przygotowanie lektorów, czy też
różnorodność materiałów w pytaniach zamkniętych ankiety - wielokrotnie dodatkowo podkreślali te
cechy odpowiadając na pytanie 10. Można stwierdzić, iż w około 50 % ankiet, respondenci
zdecydowali się dodać jakiś komentarz i - co więcej - zazwyczaj był to komentarz pochlebny, a
nawet bardzo pochlebny dla prowadzonych zajęć i lektorów. Tak więc podkreślano bardzo dobre
przygotowanie merytoryczne prowadzących, przyjazną atmosferę na zajęciach, różnorodność
technik, odpowiednio rozłożony nacisk na kształcenie poszczególnych sprawności, aktywne
rozwijanie słownictwa, zwłaszcza kierunkowego, związanego z konkretną dyscypliną studiów itp.
Komentarze negatywne koncentrowały się najczęściej wokół zbyt małej ilości pracy domowej,
zbyt pobłażliwego traktowania studentów i za niskich wymagań, co zdaje się potwierdzać wynik w
odpowiedzi na pytanie o możliwość podniesienia kompetencji i zadawane prace domowe. O ile
jednak stosunkowo łatwo wyliczyć średnie arytmetyczne dla zespołu czy Szkoły, o tyle trudno ująć
w sztywne ramy podsumowania szeroki wachlarz opinii i komentarzy z pytania 10.
Warto nadmienić, iż niemal wszyscy lektorzy podczas indywidualnych spotkań z Dyrektorem w
sprawie ankiety, wyrazili ogromne zainteresowanie wynikami ankiet w swoich grupach, zwłaszcza
komentarzami studentów w pytaniu 10. Dowodzi to jednoznacznie, iż wszystkim nam zależy na
zapewnieniu studentom lektoratów na najwyższym poziomie oraz, iż jesteśmy gotowi nieustannie
doskonalić własne metody i techniki pracy eliminując ewentualne niedociągnięcia. Wszyscy
lektorzy mogą do 30 listopada b.r. - po uprzednim ustaleniu terminu w sekretariacie - przejrzeć
ankiety przeprowadzone w swoich grupach. Ankiety nadal pozostają w kopertach w podziale na
grupy, w których je przeprowadzono.
V. Podziękowania
Pragniemy bardzo serdecznie podziękować wszystkim studentom, którzy wypełnili ankietę
oceniającą lektoraty SzJO jak również wszystkim pracownikom Szkoły, którzy właściwie podeszli
do tego elementu oceny naszej pracy. W sposób szczególny należy złożyć podziękowania grupie
zadaniowej ds. ankiety studenckiej za ogrom pracy, którą włożyła w jej stworzenie. Mamy nadzieję,
iż ankieta będzie dalej doskonalona, przy zaangażowaniu szerszego kręgu pracowników tak, by
wykorzystać uzyskane w niej informacje dla dalszego doskonalenia jakości kształcenia w Szkole i
na Uniwersytecie.
Dyrekcja SzJO UW